آلرژی به شیر گاو یکی از رایج ترین آلرژی های غذایی در نوزادان و کودکان می باشد. 2.5 درصد کودکان در دو سال اول مبتلا به این آلرژی می شوند. آیا تابه حال به شیر آلرژی پیدا کرده اید؟ یا کودکی در اطرافتان به این آلرژی مبتلا شده است؟ اگر شدت این نشانه ها افزایش یابد، نگرانی شما بیجا نخواهد بود. نکته مهم این است که خطرات آن را بشناسید و آنها را کنترل کنید. در ادامه این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام اطلاعات بیشتری به دست خواهید آورد.
آلرژی به شیر چیست؟
آلرژی به شیر یک پاسخ آلرژیک بدن به پروتئین های خاصی در شیر می باشد. این افراد معمولا به شیر و محصولات آن آلرژی دارند. این آلرژی رایج ترین نوع آلرژی در کودکان می باشد. در حالی که شیر گاو جزء آلرژی زا ترین هاست اما شیر بوفالو، بز، گوسفند، و دیگر پستانداران نیز می تواند آلرژی زا باشد. پروتئین آلفا-کازئین موجود در شیر گاو اغلب باعث ایجاد آلرژی می باشد.
علائم و نشانه های آلرژی به شیر
کودکانی که به شیر آلرژی دارند، اغلب پاسخ آرامی دارند. آنها معمولا در زمان معینی نشانه ها را بروز می دهند که ممکن است چند روز یا چند هفته باشد. نشانه های آلرژی به شیر با پاسخ آرام معمولا در کودکانی دیده می شود که:
- مدفوع آبکی با رگه های خونی و خلط
- شکمشان زیاد کار می کند
- خارش پوست
- اسهال
- سرفه
- قولنج
- آبریزش روان
- رشد کم قدی وزنی
- چشم های پرآب
بعضی از نشانه ها ممکن است خیلی سریع در حد چند ثانیه یا چند ساعت افزایش پیدا کند. این نشانه ها شامل:
- کهیر
- استفراغ
- دل آشوبی
- خس خس سینه
- احساس خارش دور لب
- تورم گلو، زبان و لب
در موارد کمی، کودک با آلرژی شیر ممکن است پاسخ جدی به نام شوک آنافیلاکتیک از خود نشان دهد. اگر شاهد تورم لب ها، گلو و دهان کودک بودید، به دلیل همین پاسخ می باشد. شوک آنافیلاکتیک همچنین باعث فشار خون، مشکلات تنفسی شود و در صورت اقدام نکردن به درمان ممکن است باعث ایست قلبی شود.
در حالی که آلرژی به شیر خیلی قابل درمان نیست اما باعث از بین رفتن بعضی کودکان و نوزادان شود. همانطور که می دانید، تاثیرات اولیه این آلرژی ها پاسخ بدن به نوعی پروتئین در شیر می باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد فاکتورهای پروتئینی تاثیرگزار، مطلب زیر را دنبال کنید.
تاثیرات و خطر فاکتورهای این آلرژی
پاسخ سیستم ایمنی بدن به بعضی پروتئین های شیر و محصولات شیری دلیل اصلی آلرژی به شیر می باشد. در بدن این افراد پروتئین شیر به عنوان ماده مضر شناسایی می شود و بدن شروع به تولید پادتنی به نام ایمونوگلوبین E برای خنثی کردن پروتئین می کند.
سپس هر زمان که با این پروتئین ها برخورد کنند، پادتن ها شروع به تولید هیستامین و مواد شیمیایی دیگر می کنند. این ترشحات پادتنی باعث بروز علائم آلرژیک می شود. فاکتورهای مشخصی می تواند خطر آلرژی را افزایش دهد. این فاکتورها شامل:
- دیگر آلرژی های موجود
- آماس پوستی یا اگزما- در این حالت پوست ملتهب شده و خارش می گیرد و خطر آلرژی به شیر و دیگر آلرژی های غذایی را افزایش می دهد
- سابقه خانوادگی- افرادی که در خانواده سابقه آلرژی شیر یا دیگر آلرژی ها مثل آسم، اگزما، زکام یا کهیر دارند، در خطر بیشتری هستند
- دوره شیردهی کوتاه- در این حالت نوزادان در معرض خطر بیشتر این آلرژی هستند
- سن- آلرژی شیر در کودکان بیشتر از نوجوانان است. دلیل آن هم سیستم گوارشی ضعیف تر کودکان می باشد
حال که از چگونگی و تاثیرات این آلرژی آگاه شدید، شما را به اطلاعات دیگری دعوت می کنیم. بیشتر مردم آلرژی شیر را با هضم نشدن لاکتوز به دلیل نشانه های مشابه اشتباه می گیرند. اگرچه این دو متفاوت هستند اما چگونه باید آنها را تشخیص دهیم؟ با ما همراه باشید.
آلرژی به شیر و هضم نشدن لاکتوز
برای تشخیص این دو باید تفاوت اصلی آنها را بشناسید.
آلرژی به شیر
- سیستم ایمنی را درگیر می کند.
- نوعی پاسخ ایمنی به پروتئین موجود در شیر و محصولات شیری می باشد.
- باعث تولید هیستامین و دیگر مواد شیمیایی و نشانه های آلرژی می شود.
- این نشانه ها می تواند معمولی یا شدید باشند.
- در نوزادان و بعد کودکان بیشتر دیده می شود.
هضم سخت لاکتوز
- سیستم گوارشی را درگیر می کند.
- به دلیل ناتوانی آنزیم های گوارشی برای هضم لاکتوز اتفاق می افتد.
- لاکنوزهای هضم نشده می توانند وارد روده شوند و به وسیله باکتری شکسته شده و علائم نفخ را ایجاد کنند.
- نشانه ها کمی آزاردهنده اند اما اغلب شدید و خطرناک نیستند.
- در جوانان بیشتر دیده می شود.
این تفاوت ها به شما کمک می کند این دو را از هم تشخیص دهید. اگر نشانه های آلرژی به شیر را در خود یا کودکتان دیدید، برای تشخیص حتما به پزشک مراجعه کنید.
تست آلرژی به شیر چگونه است؟
وقتی با خوردنی یا آشامیدنی دچار آلرژی می شوید، به راحتی نمی توان علت آن را تشخیص داد. برای تشخیص آلرژی به شیر، پزشک این اقدامات را انجام می دهد:
- سوال پرسیدن در مورد نشانه ها و علائم.
- انجام آزمایش فیزیکی.
- درخواست برای نوشتن غذاهایی که اخیرا خورده اید.
- درخواست برای حذف شیر از رژیم غذایی برای مدتی و در صورت برطرف نشدن علائم، دوباره استفاده کردن آن.
پزشک شما ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را پیشنهاد دهد:
- تست پوست- مقداری پروتئین شیر را به پوست شما می مالند. افزایش جوش و کهیر در این قسمت نشان دهنده آلرژی به شیر است.
- تست خون- این آزمایش نشان می دهد که سیستم ایمنی شما چگونه به مصرف شیر پاسخ می دهد. در این تست میزان پادتن ایموگلوبین E را اندازه می گیرند. اگرچه ممکن است برای آلرژی شیر انجام این تست زیاد دقیق نباشد.
در این وضعیت، پزشک درمان را بر اساس تشخیصش شروع می کند.
چگونگی درمان آلرژی به این ماده غذایی
یکی از راه های درمان، مصرف نکردن شیر و مشتقات آن می باشد. انجام این روش سخت است، چون در بسیاری مواد خوراکی شیر به کار رفته است.
گاهی اوقات ممکن است افراد در مواردی به شیر آلرژی نداشته باشند. مثل شیرهای جوشانده شده یا شکل های دیگر آن مثل ماست. با پزشک خود در مورد پرهیزات خود صحبت کنید.
درمان های دیگر برای آلرژی به شیر شامل:
- آنتی هیستامین ها– اگر نمی توانید جلوی علائم این آلرژی را در خود و فرزندتان بگیر از آنتی هیستامین ها استفاده کنید.
- تزریق اپینفرین: در صورت حساسیت شدید و شوک آنافیلاکتیک به بخش اورژانس مراجعه کرده و اپینفرین تزریق کنید. افرادی که میزان حساسیت شدیدی دارند، بهتر است اپینفرین های قابل تزریق را مثل اپی پن و آدرناکلیک را همیشه همراه خود داشته باشند.
- کنار آمدن و مراقبت- از افراد با شرایط یکسان سوال کنید و راهنمایی بگیرید.
بیشتر لبنیات و شیر نشانه های آلرژیک یکسانی دارند. در زیر محصولاتی را نام بردیم که در صورت آلرژی به شیر باید از آن ها دوری کنید.
در صورت وجود این آلرژی از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟
- شیر کم چرب، شیر رقیق و شیر خالص
- دوغ کره ای
- ماست
- کره
- بستنی و ژلاتو
- پنیر
- پنیر دلمه شده
- منابع غذایی دیگری که منابع پنهانی از شیر دارند.
- کشک
- شکلات، شیرینی بادامی و کارامل
- کازئین
- چاشنی پنیر و کره
- هیدرولیسات
- پودرهای پروتئین
از هر خوراکی که محصولات لبنی دارد باید دوری کنید. اگر در بیرون غذا می خورید، در مورد تمام مواد بکار رفته از آن سوال کنید. اگر فرزندتان مستعد شوک آنافیلاکتیک است، همیشه اپیفنین را برای تزریق همراه داشته باشید.
محصولات لبنی همی شه جزء موارد مهم هستند ، اگرچه برای افرادی که آلرژی دارند، متناسب نمی باشند. خوشبختانه محصولات غیر لبنی را می توان جایگزین آنها کرد.
بهترین جایگزین پروتئین شیر
محصولات غیر لبنی برای افرادی که به شیر آلرژی دارند:
فرمول سبوس پروتئین- این ماده از نظر تغذیه ای شبیه ترین به شیر گاو است. برای نوزادان زیر 6 ماه ممنوعیت مصرفی دارد. برای سنجش هضم آن باید کمی از آن را امتحان کنید.
شیر مادر- شیر مادر امن ترین جایگزین برای شیر گاو است. البته اگر مادر خودش شیر گاو مصرف کند، می تواند آن را به نوزاد منتقل کند.
فرمول هایپوآلرژیک- برای کودکانی که به شیر گاو آلرژی دارند، فرمول های آمینواسیدی و هیدرولیزه حساسیت کمتری ایجاد می کنند.
بیشتر کودکان با افزایش سن، آلرژی شان نیز بیشتر می شود؛ در صورتی که مصرف لبنیات و شیر را قطع نکنند. بعضی از بچه ها و حتی جوانان ممکن است به محصولات غیر لبنی مثل بادام یا سبوس نیز آلرژی داشته باشند. بنابراین بهتر است از این موارد آگاهی داشته باشید و جایگزینی برایشان انتخاب کنید.
