در مورد برونشیت چه می دانید؟ آیا با علائم این بیماری آشنایی دارید؟ چگونه میتوان این بیماری ها عفونی را درمان کرد؟ برونشیت نوعی عفونت در راه های اصلی هوا داخل ریه ها می باشد که باعث سوزش و التهاب لوله برونش می شود. لوله های برونش راه های عبور هوا می باشند که هوا را در ریه ها رد و بدل می کنند. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام به درمان بیماری برونشیت می پردازیم. در این مقاله به شما آموزش خواهیم داد چگونه می توانید این بیماری را تشخیص دهید و درمان کنید.
برونشیت چیست؟
برونشیت وضعیتی پزشکی می باشد که باعث باد کردن و یا ملتهب شدن راه های برونشی در ریه ها می شود. بیماران مبتلا به این عارضه، معمولا هنگام سرفه کردن خلط و مواد مخاطی دفع می کنند.
انواع برونشیت
معمولا برونشیت به دو دسته تقسیم می شود:
برونشیت حاد:
(سرماخوردگی سینه) معمول ترین شکل این عارضه، می باشد. علائم برونشیت حاد معمولا برای ۳ هفته باقی می ماند.
برونشیت مزمن:
وضعیتی مداوم و شدید می باشد که بیشتر به علت استعمال دخانیات رخ می دهد. این وضعیتی است که در آن سوزش و تورم لوله های برونشی ثابت و پایدار باقی می ماند.
دلایل و علت آن
بیماری برونشیت عفونتی می باشد که معمولا به وسیله ویروس و یا باکتری ایجاد می شود.در اکثر موارد، ویروس عامل آنفولانزا و سرما خوردگی می باشد که همچنان عامل این عارضه است.
برونشیت حاد معمولا به دلایل زیر رخ می دهد:
- عفونت ویروسی
- عفونت باکتریال
- قرار گرفتن در معرض دود، گرد و خاک و بخار
برونشیت مزمن معمولا به دلایلی زیر ایجاد می شود:
- کشیدن سیگار
- آلودگی هوا
- استنشاق گاز های سمی
علائم برونشیت چیست؟
سرفه یکی از معمول ترین علائم برونشیت می باشد که تا هفته ها ادامه پیدا می کند حتی اگر که لوله های تنفسی التیام بخشند. در برخی مواقع، سرفه به همراه خلط می باشد. دیگر علائم این عارضه ممکن است شامل موارد زیر نیز باشد:
- گلو درد
- سر درد
- آویزش یا گرفتگی بینی
- تنفس کوتاه
- صدای خس خس هنگام نفس کشیدن
- درد بدن که به همراه لرز می باشد
- تب پایین
عوامل خطر
عواملی که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد عبارتند از:
- سیستم ایمنی ضعیف ناشی از هرگونه وضعیت پزشکی دیگر ممکن است که باعث افزایش خطر ابتلا به بروشیت شود.
- قرار گرفتن در معرض مکان های کاری آزار دهنده و محرک ابتلا به برونشیت را افزایش می دهد همچنان که در برابر موادی مانند بخارات شیمیایی ویا گرد و خاک قرار بگیرید و ممکن است که راه های تنفسی را تحریک کنند.
- رفلاکس معده باعث تشدید سوزش قلب و گلو می شود و همچنین خطر برونشیت را افزایش می دهد.
- دیگر وضعیت های ریوی، مانند آسم که راه های تنفسی داخل ریه ها را تنگ کرده و آنها را به تحریک و تورم حساس تر می کند. بنابر این خطر این عارضه را افزایش می دهد.
- زندگی یا سفر کردن به مکان های آلوده با کیفیت هوای ضعیف نیز موجب افزایش خطر ابتلا به این عارضه می شود.
پیشرفت برونشیت
تنها یک دفعه ایجاد برونشیت شدت و خطر زیادی ندارد اما تکرار چنین مشکلی باعث ایجاد خطرات جدی می شود که عبارتند از:
ذات الریه
در هر ۲۰ بیمار برونشیت یک نفر به ذات الریه مبتلا می شود. هنگامی که باکتری عامل برونشیت در بدن تکثیر می شود ذات الریه رخ می دهد. افرادی که که سیستم ایمنی موافق دارند بیشتر متمایل به ذات الریه می باشند چرا که بدنشان به تنهایی قادر به مبارزه و مقاومت در برابر بیماری های باکتریال نخواهد بود.
بیماری انسداد مزمن ریوی
برونشیت مزمن زمینه افزایش احتمال ابتلا به بیماری انسداد مزمن ریوی COPD)) را افزایش می دهد. COPD تنها اصطلاح موجود جهت توضیح ترویج بیماری های ریوی می باشد. COPDبه مرور عملکرد ریه ها را کاهش می دهد که باعث ایجاد مشکل در تنفس می شود که پس از مدتی باعث افزایش خطر ایجاد مجدد و مکرر بیماری های سینه می شود.
تشخیص
پزشک بیماری را با ملاحظه سوابق پزشکی، سوابق فامیلی، و نشانه ها و علائم در فرد تشخیص می دهد. معاینه فیزیکی جهت کشف هرگونه صدای غیر معمولی در ریه ها با استفاده از استتوسکوپ انجام می شود. پزشک جهت تشخیص دقیق و کامل راه های زیر را توصیه می کند:
ایکس-ری سینه
ایکس-ری سینه رایج ترین، ساده ترین، موثر ترین و بی خطر ترین آزمایش پزشکی است که از مقدار بسیار کمی تشعشع جهت یافتن ذات الریه ویا هرگونه حالت غیر معمول در ریه ها استفاده می کند. همچنین این آزمایش می تواند وجود مایع یا هوای اطراف ریه ها را مشخص کند.
نمونه گیری بزاق یا خلط سینه
نمونه گیری از خلط سینه جهت تشخیص ساختاری (باکتری یا ویروس) که باعث عفونت ریه ها شده است انجام می شود. این آزمایش به پزشک برای تهیه برنامه درمانی مناسب کمک می کند.
آزمایش عملکرد سیستم تنوسی و ریوی
تست عملکرد ریوی جهت تشخیص و مشاهده عملکرد ریه ها انجام می شود. این تست به اندازه گیری و تشخیص ظرفیت ریه ها جهت نگه داری و استخراخ هوا از ریه ها کمک می کند. تست ریوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اسپیرومتری: جهت اندازه گیری جریان هوا به داخل و بیرون ریه ها انجام می شود.
پلتیسموگرافی: جهت اندازه گیری حجم ریه ها (حجم هوای موجود در ریه ها) انجام می شود.
تست ظرفیت انتشار: جهت تشخیص و اندازه گیری عملکرد دریافت کننده های ریز درون ریه ها (آلویلویی) به کار می رود.
درمان برونشیت
در موارد حد متوسط، برونشیت بدون درمان طی چند هفته بهبود می یابد. در اکثر اوقات عامل ایجاد برونشیت ویروس است که به همین دلیل دارو های آنتی بیوتیک بی فایده هستند. ولی در صورتی که عامل ایجاد برونشیت باکتری باشد احتمال این که پزشک داروهای آنتی بیوتیک تجویز کند وجود دارد. پزشک درمان های دارویی را که شامل موارد زیر اند توصیه می کند:
سرکوب کننده سرفه: با محدود کردن مرکز سرفه در مغز، سرفه را می توان کاهش داد.
موکولیتیکا: با کاهش ضخامت و چسبندگی خلط باعث راحت تر سرفه کردن می شود.
دارو های ضد التهاب و استنشاق کردنی در صورتی که فرد مبتلا به آسم، انسداد مزمن ریوی ویا هرگونه آلرژی دیگر می باشد توصیه می شود.
راه هایی که باعث کاهش علائم می شود عبارتند از:
- به وفور آب بنوشید (۸ تا ۱۲ لیوان در روز)
- به اندازه کافی استراحت کنید
- تب بر ها و مسکن های آزاد مصرف کنید.
- دوش آب داغ بگیرید.
پیشگیری
هر دو نوع برونشیت حاد و مزمن می توانند با راه های زیر پیش گیری شوند:
- ترک سیگار
- خودداری از قرار گرفتن در معرض محرک های سینه مانند گرد و خاک، بخارات و دود سیگار.
- استفاده از ماسک هنگام قرار گرفتن در هوای آلوده
- شستن مداوم دست ها جهت محدود کردن قرار گرفتن در معرض میکرو ارگانیسم ها
- تزریق سالانه واکسن ذات الریه و آنفولانزا
- تمرین و ورزش به صورت مداوم
- انجام تمرینات تنفسی و هوازی همچنین یوگا
