آیا می دانید توکوفوبیا یا ترس از زایمان و بارداری چیست؟ توکوفوبیا به ترس از زایمان و بارداری گفته می شود. خانم هایی که دچار این فوبیا هستند، از زایمان ترس دارند و در نتیجه از حامله شدن خودداری می کنند. این ترس مانع باردار شدن در این زنان می شود، اگرچه این افراد دلشان هم بچه می خواهد اما ترسشان مانع این اتفاق می شود. توکوفوبیا ممکن است در زنان بدون تجربه زایمان یا در زنانی که تجربه زایمان سخت داشته اند، اتفاق بیفتد. در این مقاله از بخش روانشناسی دکتر سلام به بررسی توکوفوبیا یا ترس از زایمان و بارداری می پردازیم.
توکوفوبیا یا ترس از زایمان و بارداری
بارداری و زایمان دو رویداد مهم در زندگی هر زنی می باشد. درحالی که می توان لذت زیادی از آن برد اما ممکن است منبعی برای ترس و اضطراب فرد نیز باشد. خانم ها معمولا از درد زایمان طبیعی و مشکلات بعد از آن می ترسند. این ترس ها کاملا طبیعی هستند و اغلب تمام زنان باردار آن را تجربه می کنند.
این ترس های هنگام زایمان می تواند با دارو، آموزش، حمایت اجتماعی و استراتژی های خود درمانی همراه شود. اگرچه گاهی اوقات این ترس ها می تواند آسیب زننده و شدید شود، تا جایی که زن هیچ گاه اقدام به بارداری نکند.
علائم توکوفوبیا یا ترس از زایمان و بارداری
توکوفوبیا نوعی فوبیای خاص است و اختلال وحشتی محسوب می شود که ترس غیر منطقی و کلافه کننده را به فرد انتقال می دهد. علائم توکوفوبیا می تواند شامل آشفتگی هنگام خواب، حملات اضطرابی، کابوس، و رفتارهای نامتعادل شود.
دیگر علائم ممکن است شامل:
- احساس ترس هنگام فکر کردن به بارداری و زایمان
- اضطراب و افسردگی
- ترس شدید از نقص زایمان، زایمان بچه مرده و مرگ مادر
- اصرار برای زایمان با بهترین امکانات
گاهی اوقات ممکن است خانم ها برای جلوگیری از بارداری هیچ رابطه جنسی برقرار نکنند. افرادی که ناخواسته باردار می شوند، ضربه سختی می خورند و ممکن است در محبت به فرزند دچار مشکل شوند. ترس آنها معمولا از لحظه تولد، درمان های دارویی، تصمیم گیری و مادر شدن نیز می باشد.
اثرات توکوفوبیا
توکوفوبیا می تواند تحت تاثیر عواملی افزایش پیدا کند. بعضی از عوامل وجود احساساتی مثل ترس از موجود ناشناخته، از دست دادن امنیت و کنترل زندگی، سوء استفاده جنسی در گذشته، ترس از درد، نگرانی در مورد زندگی آینده نوزاد، و یا کمبود اعتماد به درمانگر می باشد.
اعتماد نداشتن به پروسه زایمان می تواند تا جایی پیش رود که باعث تشنج یا مرگ شود. علاوه بر آن اگر زن حمایت اجتماعی ضعیفی داشته باشد، ترس از زایمان نیز در او تشدید خواهد شد.
دو نوع مختلف از توکوفوبیا وجود دارد:
توکوفوبیای اولیه
که در زنانی اتفاق میفتد ک افتد که سابقه زایمان نداشته اند. ممکن است از دوران نوجوانی یا حتی بعد از بارداری شروع شود. همچنین این ترس در دختران و زنانی دیده می شود که مورد تعرض جنسی قرار گرفته باشند. آزمایشات پزشکی در طول بارداری و زایمان می توانند اطلاعاتی در مورد آسیب ها و جراحت های قبلی فرد بدهد.
توکوفوبیای ثانویه
در زنانی رخ می دهد که سابقه حاملگی و زایمان داشته اند. علت آن هم اغلب جراحت و زخم های زایمانی می باشد. اگرچه ممکن است در زنانی که زایمان راحت داشته اند نیز اتفاق بیافتد. ممکن است این زنان سقط جنین غیر عمدی، زایمان جنین مرده، درمان های شکست خورده بارداری یا زایمان ناموفق را تجربه کرده باشند.
محققان در این باره مطالعات زیادی انجام داده اند. بعضی از این ترس ها می تواند از شنیدن داستان های سخت زایمان دیگران، ترس از مدیریت درد بیش از حد، وضعیت های دشوار روانی مثل اضطراب و افسردگی باشد.
میزان رواج توکوفوبیا چقدر است؟
ترس از بارداری و زایمان کاملا طبیعی می باشد. گاهی اوقات مقداری ترس لازم است تا زنان مراقبت ها و پیشنهادات متخصصان را رعایت کنند. این ترس های معمول در 80 درصد زنان باردار در سطوح مختلف دیده می شود که ممکن است از سلامت، درد و یا مشکلات زایمان باشد. از طرفی این ترس های معمول با آموزش، صحبت با زنان دیگر، و مشاورات بارداری می تواند کنترل شود.
اگرچه در بعضی مثال ها، این ترس ها می تواند شدید و باعث ضعیف شدن فرد شود که آن را توکوفوبیا تشخیص می دهند. مشخص نیست که توکوفیا تا چه حد رایج است. بعضی از تحقیقات رنجی بین 2 تا 15 درصد را نشان می دهد اما شواهدی نیز چیزی بین 20 تا 25درصد را بیان می کنند.
تحقیقات بیشتر
تحقیقات دیگری در مورد شیوع این فوبیا انجام شده که نشان می دهد تقریبا 0.032 درصد از زنان توکوفوبیا را تجربه می کنند. آنها همچنین خاطرنشان کردند که بین ترس از زایمان و توکوفوبیا فاصله زیادی است، اگرچه می توانند با یکدیگر تلفیق شوند. ترس از زایمان می تواند زنجیره ای از افکار نگران کننده را برای فرد به وجود آورد.
تفاوت بین تخمین آمار توکوفوبیا متفاوت با چیزیست که محققان آن را بیان می کنند. خانم هایی که ترس معمولی دارند ممکن است در شرایطی دچار اضطراب شدید شوند که تشخیص آن مشکل می شود.
توکوفوبیا و PTSD
تقریبا 3 درصد از زنان با اختلال اضطراب بعد از جراحت های زایمان روبرو می شوند. علائم PTSD می تواند شامل کابوس های شبانه، مرور خاطرات بد یا حساسیت شدید باشد.
خانم هایی که دچار توکوفوبیای ثانویه می شوند، ممکن است نشانه هایی از PTSD هم داشته باشند. این نشانه ها بعد از تولد مانند افسردگی بعد از زایمان در دسته بیماری های معمول و رایج نیستند.
از طرفی تشخیص درست این فوبیاها برای درمان مناسب و تاثیرگزار امری بسیار مهم می باشد.
درمان
درمان توکوفوبیا برای مادر و بچه امری مهم می باشد. این درمان می تواند از طرف ماما یا روان درمان باشد. یک متخصص سلامت ذهن می تواند دلایل ایجاد این اختلال را در وهله اول شناسایی کند که می تواند شامل وضعیت های افسردگی و اضطراب باشد.
مراقبت از سلامت مادر می تواند از طریق آموزش به افراد اعمال شود، در نتیجه ترس آنها برای پروسه زایمان رهبری می شود.
حمایت
پیدا کردن منابعی برای حمایت اجتماعی عاملی مهم است. برای خیلی از افراد، دانستن اینکه افرادی هستند که به آنها کمک کند، می تواند آرامش دهنده باشد.
این حمایت ها می تواند احساس رضایت را در فرد افزایش داده و از اضطراب فرد بکاهد. حمایت تاثیرگذار می تواند فرد به فرد و یا گروهی باشد. اگر این حمایت از طرف افرادی باشد که فرد را می شناسند، مثل اعضای خانواده یا دوستان، تاثیرگذاری بیشتری دارد اما می تواند از طریق مشاور، روانشناس یا و یا ماما نیز باشد.
داشتن تجربه مثبت از زایمان، ترس از زایمان را کاهش می دهد. مطالعه ای انجام شده است که نشان می دهد زنانی که بدن خود را تحت کنترل و مراقبت قرار می دهند، می توانند نشانه های این ترس را کاهش دهند.
خیلی از خانم ها در کنترل این ترس ها به خانم های دیگر که سابقه زایمان داشته اند کمک می کنند، مثل خواهران، مادران، اعضای خانواده و دوستان. تحقیقات نشان می دهد که حمایت از زنانی که ترس شدید از زایمان دارند، می تواند تا 50 درصد ترس آنها را کاهش دهد.
درمان روانشناسی
درمان ذهنی رفتاری و روانی در درمان توکوفوبیا موثر است. CBT انتخابی مناسب برای دوره های کوتاه مدت است و بر نشانه های خاص تمرکز می کند.
مطالعه ای بر روی تاثیرات اینترنت بر پایه ذهنی رفتاری در مقایسه با مراقبت های استاندارد انجام شده است. در حالیکه محققان دریافته اند که هردو روش قادر به کاهش ترس است اما گروه CBT کاهش بیشتری از این نشانه ها بعد از زایمان را نشان می دهد. در حالیکه تعداد کمی از زنانی که درمان های CBT را کامل کرده اند، اما با این حال محققان امکان کمتری را برای تاثیرپذیری این درمان ها می دانند.
دارو
داروها می توانند به تنهایی یا با دیگر روش های درمانی استفاده شوند که موجب درمان افسردگی، اضطراب، و دیگر اختلالات روانی می باشد. داشتن برنامه ای برای زایمان می تواند کمک کننده به ترس های یک خانم باشد. دانستن اینکه چگونه درد را مدیریت کند و توانایی انتخاب نوع زایمان را داشته باشد که بسیار مهم است.
نکات دیگر
اگر حس می کنید که ترس از بارداری و زایمان زندگی شما را تحت تاثیر قرار داده است، مراحلی هستند که می توانند به شما کمک کنند. احساس خود را با ماما و یا پزشک خود در میان بگذارید. مقداری ترس طبیعی است و ممکن است با مشاوره و قوت قلب تسکین پیدا کند.
برای زایمان برنامه ریزی کنید. با پزشک خود در مورد خواسته ها و نیازهایتان صحبت کنید که به شما در مدیریت درد کمک می کند. برنامه داشتن احساس کنترل و قدرت بیشتری به شما می دهد.
با افراد قابل اطمینان صحبت کنید. دانستن اینکه افرادی هستند که می توانند ترس های شما را بفهمند و حمایتتان کنند، به کاهش اضطرابتان کمک می کند.
از داستان های ترسناک زایمان دوری کنید. شنیدن چنین داستان هایی باعث تشدید توکوفوبیا می شود. به جای آن بر اطلاعات پزشکی مناسب و تجربیات مثبت در مورد زایمان تمرکز کنید. اگر این افراد داستان هایی را تعریف می کنند که مایل به شنیدن آنها نیستید، از آنها بخواهید که آن را قطع کنند.
با متخصص سلامت ذهن صحبت کنید. اگر حس می کنید که این ترس زندگی شما را تحت الشعاع قرار داده حتما با پزشک، روانپزشک، روانشناس و یا مشاور خود صحبت کنید و پیشنهادات آنها را به کار بگیرید.
کلام آخر
در حالی که توکوفوبیا نادر است، اما می تواند تاثیر زیادی بر زندگی خانم ها و عملکرد آنها بگذارد. افرادی که ترس شدید از زایمان دارند، ممکن است با وجود میل درونی برای همیشه با مادر شدن خداحافظی کنند. حمایت از این افراد و درمان آنها می تواند به مدیریت ترس ها و نشانه های این فوبیا برای تجربه زایمان بهتر کمک کند. اگر نگران علائم توکوفوبیا هستید، حتما با پزشک خود صحبت کنید.