با علت اختلالات خواب در نوجوانان آشنایی دارید؟ آیا می دانید از کجا میتوان تشخیص داد که نوجوان مان، دچار اختلالات خواب شده است؟ آیا فرزند نوجوان شما تقریباً هر روز احساس خواب آلودگی می کند؟ آیا دائماً خسته است و تمرکز ندارد؟ اگر جواب شما مثبت است، نوجوان دل بندتان اختلال خواب دارد. چه کار باید کنید؟ چطور باید به این اختلال غلبه کرد؟ این مقاله از بخش روانشناسی دکتر سلام را بخوانید و اطلاعاتی را درباره اختلالات خواب در نوجوانان به دست آورید.
اختلالات خواب در نوجوانان – عادت ها و الگوها
سال های نوجوانی زمان حیاتی برای فرزند شما است. احتمال دارد دچار جهش در رشد و پیشرفت شود. بنابراین، خواب کافی برای رشد او حیاتی است. اما ممکن است اختلاف در الگوهای خواب رخ دهد و باعث نگرانی شود.
در زیر برخی الگوها و عادت های خواب نوجوانان آمده که باید به آنها توجه کرد:
کم خوابی گاهی کم تر از 5-6 ساعت
در زمان خواب، مشغول تلوزیون، تکالیف، مطالعه، موسیقی، تماس با دوستان و غیره است. هر کاری انجام می دهد به جز خواب.
کم خوابی او را بی حال می کند و خیلی زود خسته می شود
فشار درس نوجوان می تواند بر الگوی خواب او تاثیر بگذارد. استرس زیاد ممکن است منجر به دخالت و کاهش زمان خواب شود. فشار درس یکی از دلایل رایج بی خوابی و کم خوابی در نوجوانان است.
قهوه باعث می شود اکثر نوجوانان، بر فعالیت درسی خود تمرکز بیشتری داشته باشند اما یک محرک برای بیداری ذهن به شمار می آید و تاثیر طولانی مدت دارد و می تواند منجر به بی خوابی شود.
انواع اختلال خواب در نوجوانان
برخی اختلالات خواب در نوجوانان عبارت اند از:
- بی خوابی: وقتی نوجوان در طول روز، خواب کافی ندارد، او از بی خوابی یا کم خوابی رنج می برد. هر شخص به خواب کافی احتیاج دارد تا بدن انرژی بگیرد و فعال بماند. به طور متوسط، نوجوان می بایست هشت تا نُه ساعت خواب در روز داشته باشد. نداشتن خواب کافی، ممکن است منجر به اختلالات سلامتی متعددی شود و یا از تمرکز پایین یا خستگی رنج ببرد.
- آپنه در خواب: امروزه نوجوانان در زندگی رویاها و آرزوهای بزرگ بسیاری دارند. با گذشت زمان، نداشتن خواب در شب، باعث آپنه خواب در نوجوانان می شود. آپنه در خواب، یا آپنه انسدادی خواب، یک اختلال رایج در نوجوانانی است که در خواب، به دلیل انسداد راه های تنفسی، نفس آنها مکرراً بند می آید. این عارضه ای است که ممکن است سی بار در دقیقه رخ دهد و طی آن، شخص بعد از هر فاصله بین دم و بازدم نفس کم می آورد یا به سختی تنفس می کند. از آن پس تنفس با صدای خفه یا خر پف با صدای بلند ادامه پیدا می کند.
- اختلالات حرکتی مانند سندروم پای بی قرار
- خرناسه
- اختلالات ریتم شبانه روزی
- نارکولپسی
- راه رفتن در خواب
- شب ادراری
مشکلات رایج ناشی از کم خوابی در نوجوانان
هر چقدر که بگوییم خواب بسیار حیاتی است، ایرادی ندارد. در صورتی که نوجوان خواب کافی ندارد، در زیر برخی مسائل تأثیرگذار در سلامت و رفتار آورده شده است:
او ممکن است به سختی تمرکز کند، یاد بگیرد یا گوش دهد
کم خوابی می تواند بر قدرت حل مسأله او نیز تأثیر بگذارد. به خاطر کم خوابی، ممکن است اطلاعات مهمی مانند نام اشخاص، شماره تلفن، یا حتی تلفن منزل، تکالیف مدرسه، تاریخ های مهم و غیره را نیز فراموش کند. وسایل را گم می کند و جای آن ها را به خاطر نمی آورد.
کم خوابی یا نداشتن خواب کافی باعث می شود نوجوان جوش بزند. نوجوان شروع به جوش زدن می کند و شرایط پوستی بر سطح اعتماد به نفس او تأثیر می گذارد و او را افسرده می کند.
اختلال در خواب یا کم خوابی، او را کج خلق و به شدت استرسی می کند. در این شرایط، ممکن است پرخاش گر شود و در بعضی مواقع اصلا این عصبانیت را درک نکند. بر سر دیگران فریاد بزند، به شما بی احترامی کند و خنثی به نظر برسد. شاید در شرایط غیرقانونی و خطرناکی مانند مصرف موادمخدر یا رانندگی در حالت مستی قرار بگیرد.
دمدمی مزاجی یا رفتار نامناسب نیز ممکن است در مدرسه ادامه پیدا کند و با دیگران درگیر شود یا به معلمان و کارکنان مدرسه بی احترامی کند.
اختلالات خواب در نوجوانان مانند نداشتن خواب کافی، از خواب پریدن یا ناتوانی در خواب رفتن می تواند منجر به مشکلات سلامتی بیش تر شود. می تواند باعث بیماری های سلامت مانند بیماری های قلبی، سکته، دیابت، میگرن و غیره شود.
بی خوابی می تواند باعث اختلال در تغذیه نیز شود و ممکن است متوجه شوید عادت های غذایی نوجوان ناگهان تغییر کرده است یا خیلی پراشتها شود. در ساعات غیرمعمول احساس گرسنگی می کند یا بیشتر یا کمتر از معمول غذا می خورد. البته می تواند نوعی تغذیه عاطفی باشد یعنی برای آرامش یا حواس پرتی، تغذیه کند. در این موارد، خطر چاقی افزایش می یابد.
سناریوی دیگر ابتلا به آنورکسیا و نخوردن غذا است. ممکن است بیش برای نشستن و خوردن یک وعده کامل احساس خستگی کند. ممکن است دچار مشکلات تصویر بدنی می شود و ممکن است با اختلالات تغذیه ای مانند پراشتهایی یا بی اشتهایی مواجه شود. از سوی دیگر، ممکن است شروع به خوردن هله هوله کند که منجر به انواع مشکلات سلامت مانند دیابت، فشارخون بالا، چاقی و بیماری قلبی می شود.
کم خوابی در بیشتر موارد منجر به افسردگی می شود. نوجوان ممکن است اشتیاق به انجام فعالیت های مورد علاقه اش را از دست دهد. او ممکن است از کارهای گروهی، ملاقات دوستانش و در اجتماع حاضر شدن، سرباز زند. او ممکن است علاقه به خوردن نداشته باشد یا کم بخورد.
هنگام رانندگی ممکن است دچار خواب آلودگی جدی یا کشنده شود. اکثر تصادفات نوجوانان با اتومبیل به دلیل بی-توجهی است. نداشتن تمرکز نتیجه کمبود خواب است و هنگام رانندگی نتیجه فاجعه باری برجای می گذارد.
علل اختلالات خواب در نوجوانان
در اینجا چند علل رایج اختلات خواب در نوجوان آمده است:
جابه جایی زمان تغییرات هورمونی
گاهی هورمون های خاصی از بلوغ، چرخه خواب نوجوان شما را یک یا دو ساعت تغییر می دهند و می تواند خواب عادی او را یک یا دوساعت بیشتر کند. اما کلاس های صبح زود و مدرسه بر خواب او تأثیر می گذارد و می تواند منجر به کمبود خواب مزمن شود.
فعالیت های بعد از مدرسه
فعالیت های پس از مدرسه بسیاری مانند ورزش، کار پاره وقت، تکالیف و تعهدات اجتماعی، زمان خواب نوجوان را کاهش می دهد و اغلب منجر به اختلال در خواب او می شود.
فعالیت های تفریحی:
تماشای تلوزیون، جستجو در اینترنت، بازی های کامپیوتری و گپ زدن در شب، فرد را تا ساعت ها بیدار نگه میدارد. فعالیت های تفریحی خواب شخص را به طور قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.
قرار گرفتن در معرض نور:
پرتوی نور به مغز دستور بیدارباش می دهد. در شب، نور تلوزیون، کامپیوتر، لپ تاپ یا تلفن همراه از تولید ملاتونین کافی که یک انتقال دهنده عصبی درمغز است و خواب را کنترل می کند، جلوگیری می کند.
مشکلات خواب:
اختلالات خاص خواب مانند آپنه و سندروم پای بی قرار می تواند بر خواب نوجوان تأثیر منفی بگذارد.
علائم اختلال خواب در نوجوانان
نشانه های اختلالات خواب در نوجوانان چیست؟ در زیر برخی مشکلات خواب در نوجوانان ذکر شده است:
- خرناسه کشیدن یا سخت خوابیدن پس از خواب پریدن
- خواب سبک یا تقسیم شده
- خستگی در طول روز
- خواب آلودگی در طول روز
- کج خلقی در طول روز
- به خواب رفتن هنگام مطالعه یا تماشای تلوزیون
- تمرکز پایین
- دشواری در کنترل احساسات
- چرت های مکرر در روز
- نیاز به نوشیدنی های کافئین دار برای بیدار ماندن
درمان اختلالات خواب در نوجوانان
- به طورمعمول مغز نوجوان تمایل به دیرخوابیدن و دیر بیدار شدن دارد که برای سلامتی هر نوجوانی مضر است. بنابراین انجام تمرینات مناسب برای جلوگیری و درمان اختلالات خواب نوجوانان ضروری است.
- یک روال آرام بخش برای خواب انتخاب کنید. برای مثال هر شب قبل از خواب، دوش بگیرد و یک لیوان شیر گرم بخورد.
- اتاق نوجوان را تاریک نگه دارید. چراغ هایی که در مقابل چشم هستند بر چرخه خواب مغز نوجوان تأثیر منفی می گذارد. به او بگویید از تماشای تلوزیون در شب، بازی های ویدیویی، جستجو در اینترنت اجتناب کند چون در این فعالیت ها نوری ساطع می شود که از به خواب رفتن او جلوگیری می کند.
- بگویید شب ها موسیقی با صدای بلند گوش نکند زیرا صدا می تواند تأثیر منفی بر خواب او بگذارد. در صورت لزوم گوشگیر یا چشم بند استفاده کند.
- برنامه خواب منظم داشته باشد.
- بگویید در طول روز چرت نزند.
- از فعالیت های پراسترس تا حداقل چهار ساعت قبل از خواب اجتناب کند.
- تمرینات آرام بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق انجام دهد.
- از مصرف مواد کافئین دار مانند چای، قهوه، قرص های رژیمی و نوشابه اجتناب کند.
چطور عادت های صحیح خواب در نوجوانان ایجاد کنیم:
برای والدین، ایجاد عادت های صحیح خواب در نوجوان حائز اهمیت است. ممکن است شما به او درباره اهمیت وقت خواب گفته باشید ولی با وارد شدن او به سن نوجوانی، از اهمیت آن کاسته شده و بی اهمیت می شود و خواباندن فرزندتان غیرقابل کنترل می شود. در این مواقع، به راحتی دست از تلاش نکشید. ما در اینجا چند روش عادی و نکاتی که برای کمک به خواب کافی فرزندتان و تنظیم الگوی خواب او، کارساز است را آماده کرده ایم:
اطمینان حاصل کنید که روال خواب او هر روز هفته، چه اول هفته چه آخرهفته، ثابت است. سعی کنید ساعت خواب و بیداری او یکسان باشد.
اطمینان حاصل کنید که محیط خواب، راحت، آرام و تاریک باشد. حواس پرتی هایی مثل کامپیوتر، تلوزیون، کنسول-های بازی را به قسمت دیگری از خانه منتقل کنید. محل خواب را فقط برای خواب بگذارید.
تا چند ساعت قبل از خواب غذا نخورد تا هنگام خواب سبک و راحت باشد.
