آیا تا به حال از شما خواسته اند که یک مطلب را به خاطر بسپارید؟ یا فقط یک فهرست از چیزهایی را که سعی کرده اید به یاد بیاورید از شما خواسته شده است؟ اگر چنین است، ممکن است متوجه شده باشید که اولین و آخرین موارد موجود در لیست را به یاد می آورید، اما آنهایی که در وسط قرار دارند کمی مبهم هستند. این به خاطر چیزی است که محققان به عنوان “اثر تقدم” به آن اشاره می کنند. در این مقاله از بخش روانشناسی دکتر سلام به بررسی اثر تقدم و اثر تاخر می پردازیم.
اثر تقدم چیست؟
در ساده ترین حالت، اثرتقدم اشاره به این دارد که تمایل به یادآوری اطلاعات ارائه شده در ابتدای یک فهرست بیشتر از اطلاعات در وسط یا پایان آن است. این یک گرایش شناختی است و اعتقاد بر این است که مربوط به تمایل به تمرین بیشتر و سیستم های حافظه مربوط به آن است.
اثرتقدم در مقابل اثر تاخر
در مقایسه با اثر تقدم، اثر تاخر به تمایل افراد برای یادآوری بهتر و سریع تر آیتم های ارائه شده در یک لیست اشاره می کند. در مورد اثر تاخر، احتمالا به خاطر آن است که هنوز در حافظه کوتاه مدت شما نگه داشته شده است. هنگامی که اثر تقدم و تاخر را در کنار هم قرار می دهید، چیزی که می بینید، یک منحنی U شکل است، که به عنوان منحنی موقعیت ترتیبی نیز ، برای یاد آوری موارد موجود در لیست شناخته می شود.
علل اثر تقدم
علل دقيق اثر تقدم چیست؟ علل متعددی وجود دارد که مربوط به چگونگی برخورداری از اطلاعات، تمرین و ذخیره است.
تمرین
همانطور که ذکر شد، علت اصلی، این واقعیت است که مردم تمایل دارند تا چیزها را به یاد آورند. این به این معنی است که اقلامی که در اوایل لیست قرار داده شده بیشتر احتمال دارد که به یاد آورده شوند؛ زیرا بیش از موارد ارائه شده در وسط یا انتهای لیست، دیده شده اند. این شواهد نشان می دهد که وقتی شرکت کنندگان در هنگام مطالعه تمرین نکنند یا زمان کافی برای تمرین نداشته باشند، اثرتقدم نادیده گرفته می شود.
گستره توجه
دلیل دوم مربوط به گستره توجه است. افراد در ابتدا و انتهای ارائه، به یک لیست از آیتم ها توجه می کنند و احتمالا بیشتر به یاد می آورند. به آخرین مکالمه ای که داشتید، فکر کنید. چیزی که خواندید، نشان دادن چیزی که تماشا کرده اید، یا پادکستی که به آن گوش داده اید. احتمال این وجود دارد که شما در نیمه راه به برخی نکات توجه کنید، اما احتمالا در ابتدا و انتها توجهتان بیشتر جلب شده است.
محدودیت حافظه
به دلیل محدودیت در حافظه، اثر تقدم همچنان ادامه دارد. یک فرد ممکن است بتواند چندین مورد را در حافظه بلند مدت ذخیره کند و موارد چندانی که ممکن است در حافظه کوتاه مدت نگه داشته باشند، اما آنهایی که در وسط لیست قرار می گیرند، ذخیره نمی شوند.
مطالعات اولیه بر روی اثرتقدم
تحقیقات زیادی در مورد اثر تقدم انجام شده است، که همه راه را به دهه ۱۹۴۰ باز می گرداند. در مطالعه نمونه، شرکت کنندگان با یک فهرست از کلمات مواجه می شوند که هر کدام برای مدت زمان معینی نشان داده می شوند. بعد از اینکه این کلمات ارائه می شوند، از شرکت کنندگان خواسته می شود تا همه کلماتی که می توانند از فهرست به یاد بیاورند را یادداشت کنند.
عاش (1946)
سلیمان عاش برای اولین بار اثرتقدم را در یک مطالعه با استفاده از جملات با ترتیب معکوس مورد بررسی قرار داد. در مطالعه با استفاده از دو گروه، یک شخصیت به عنوان “حسادت، خشونت آمیز، انتقادی، تحریک آمیز، کارگر و هوشمند” و یا “هوشمند، کارگر، تحریک پذیر، انتقادی، خشونت آمیز و حسود” توصیف شده است. نتایج نشان داد که توصیف دوم منجر می شود که فرد امتیاز بالا بگیرد.
مرداک (۱۹۶۲)
در مطالعه ای در سال ۱۹۶۲ که توسط مرداک انجام شد، از شرکت کنندگان خواسته شد تا لیستی از کلمات را که از ۱۰ تا ۴۰ کلمه متفاوت بودند را یاد بگیرند. هر کلمه با فاصله یک تا دو ثانیه، بین این دو ارائه می شد. سپس با استفاده از فراخوانی آزاد، از آن ها خواسته شد که کلمات را به خاطر بسپارند.
این مطالعه نشان داد که احتمال یادآوری کلمات بستگی به موقعیت آنها در لیست دارد. مخصوصا، کلماتی که در آغاز و پایان بودند بیشتر به یاد می آمدند.
(Glanzer and Cunitz (1966
در سال 1966، Glanzer و Cunitz به دو گروه از شرکت کنندگان همان لیست از کلمات را دادند. از یک گروه خواسته شد تا بلافاصله پس از ارائه این لیست کلمات را به یاد بیاورند، در حالی که از گروه دیگر خواسته شده بود تا سه بار به مدت ۳۰ ثانیه قبل از اینکه این لیست را به یاد بیاورند، به عقب برگردند. نتایج مطالعه نشان داد که انجام ندادن تمرین در این روش به این معنا بود که هر دو اثر تقدم و تاخر ناپدید می شوند.
آنچه اثر تقدم را تحت تاثیر قرار می دهد
براساس تحقیقات بدست آمده، می دانیم که اثر تقدم تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد. بیایید بررسی کنیم که این عوامل چه هستند؟
زمان ارائه :
هر چه زمان ارائه موارد موجود در لیست بیشتر باشد، اثرتقدم بیشتر خواهد بود. این به خاطر افرادی است که زمان تمرین را دارند.
زمان یادآوری:
وقتی تاخیر در یادآوری وجود دارد، اثر تقدم کاهش می یابد.
حافظه و اثر تقدم
محققان به این نتیجه رسیده اند که اثر تقدم از ایده دو سیستم حافظه جداگانه در محل کار پشتیبانی می کند: حافظه کوتاه مدت (اثر تاخر) و حافظه بلند مدت (اثر تقدم). اثر تقدم شامل بازنویسی آیتم ها است تا زمانی که وارد حافظه بلند مدت شوند.
اثر تاخر شامل توانایی مغز برای نگهداری 7 آیتم در حافظه کوتاه مدت است. این نشان می دهد که افراد دو نوع مختلف از حافظه را هنگام نشان دادن اثر تقدم و تاخر، ترسیم می کنند.
آنچه که ما می توانیم از اثرتقدم یاد بگیریم
چگونه می توان از اطلاعات اثرتقدم در زندگی استفاده کرد؟
تصمیم گیری برای انتخاب پیچیده
یک نکته مهم این است که نحوه دریافت اطلاعات، عامل مهمی در فرایندهای تصمیم گیری پیچیده است. این ممکن است در هنگام بازی یا یک خرید بزرگ یا یک تصمیم مهم در زندگی ما اتفاق بیفتد.
کارشناسان بازاریابی از این گرایش شناختی آگاهی دارند و از مزایای آن استفاده می کنند. آنها می خواهند اولین و آخرین برداشت یک محصول مثبت باشد. به همین دلیل تبلیغاتی برای محصولی که هنوز در دسترس نیست را می بینید. به همین دلیل است که یک شرکت دستکاری های نهایی مانند بسته بندی ویژه برای یک محصول را اضافه می کند. آنها می خواهند اولین و آخرین برداشت را مثبت بدانند زیرا این ها چیزهایی هستند که مهمند.
اگر تصمیم گیری پیچیده ای دارید، مهم است که از این موضوع آگاهی داشته باشید. به جای اینکه توسط بازاریابی هدایت شود، تحقیق خود را انجام دهید و آن را در خط مقدم نگه دارید تا گزینه های خود را بسنجید. این باعث می شود که شما طعمه استراتژی های تبلیغاتی و بازاریابی نشوید.
ایجاد یک تجسم پایدار
در زندگی خود، اگر چیزی وجود داشته باشد که شما بخواهید آن را به خاطر بسپارید، هم در ابتدا و هم در آخر روز بگویید. یا حداقل آن را در یکی از این دو موقعیت تکرار کنید. این زمانی است که بیشتر به خاطر آورده می شود. اگر می خواهید کسی را متقاعد کنید، چندین بار این پیغام را تکرار کنید تا آن را به یاد داشته باشید. به یاد داشته باشید که ترتیب و همچنین محتوای پیام شما اهمیت دارد. (مثبت و منفی)، بنابراین مهم است که از این دانش استفاده کنیم.
یادگیری و مطالعه
اگر شما دانش آموز هستید، می توانید این اطلاعات را در استراتژی های یادگیری خود قرار دهید. از تمایل خود برای یادآوری چیزها از ابتدا و انتهای چیزی که مطالعه می کنید آگاهی داشته باشید و موقعیت را تغییر دهید تا بتوانید همه چیز را در حافظه بلند مدت خود ذخیره کنید.
نکته آخر
اگر به اندازه کافی وقت ندارید که اطلاعات مورد نیازتان را به ذهن بسپارید، باید آنچه را که ممکن است فراموش کنید را در اول لیست کارهای خود قرار دهید. به عبارت ساده تر، اثر تقدم به گرایش ما برای به یاد آوردن اولین چیزهایی که در یک سری از این مجموعه می بینیم، اشاره می کند. این منطقی است، اما چیزی نیست که به طور معمول به آن فکر کنیم.
بنابراین، دفعه بعد که در موقعیت فروش زیاد، تلاش برای ایجاد انگیزه یا آماده شدن برای امتحان قرار گرفتید، از این اطلاعات استفاده کنید.
تحقیق خود را جمع آوری کنید تا به طور غیرمستقیم تحت تأثیر قرار نگیرید، آنچه را که می خواهید بیش از همه بگویید را به خاطر بسپارید، و ترتیبات مطالعه را تغییر دهید تا شانس بیشتری برای به خاطر سپردن چیزها داشته باشید.
