بافت همبند همان بافت پیوندی است که از جمله وظایف آن، حفاظت و پشتیبانی از بافت های دیگر است. به‌طور خلاصه، سلولهای بدن به چهار نوع بافت پایه به نامهای پوششی، همبند، عضلانی و بافت عصبی سازماندهی میشوند. فراوان ترین بافت در بدن انسان بافت همبند است. غضروفها، خون و استخوانها جزء بافت همبند محسوب میشوند. این بافت علاوه بر محافظت از بافتهای دیگر باعث ارتباط ساختارهای بدن نیز میگردد. مشارکت در تبادل مواد غذایی و ترمیم بافتی از وظایف دیگر بافت همبند محسوب میگردد.
انواع بافت همبند:
بافت همبند را می توان به سه نوع بافت تقسیم کرد که عبارتند از:
بافت همبند سست: بافت همبند سست، نرم و انعطاف پذیر بوده و شامل میزان زیادی از ماده بین سلولی است.سلول های ماست سل، فیبروبلاست،چربی و اندوتلیال عروق خونی،جزو سلول های بافت همبند سست هستند.
بافت عناصر خونی: شامل سلول های خون، مغز استخوان و بافت لنفی است.
بافت همبند نگهدارنده محکم: شامل غضروف ، استخوان و بافت همبند متراکم میباشد. در ساختمان بافت همبند متراکم به میزان زیادی کلاژن وجود دارد که در ساختمان رباط و تاندون دیده میشود. بافت همبند متراکم در بسیاری از ساختار ها و ارگان های بدن مثل قلب و کلیه ها نیز وجود دارد که شامل کپسول اطراف این ارگانهاست.
بافت غضروف
اجزای بافت همبند:
بافت همبندی از دو قسمت مهم تشکیل می گردد که عبارتند از:
1- سلول های بافت همبند : بافت همبند بافت ها و ارگانهای مختلف را به هم می پیوندد.
2- ماتریکس خارج سلولی : از رشته های فیبر و یک جزء نسبتاً بی‌شکل (ماده زمینه‌ای غلیظ) ساخته شده است.
سلول های بافت همبند:
سلول های بافت همبند به صورت عمومی عبارتند از:
فیبروبلاست (Fibroblast): فرا وانترین سلول ها در بافت همبند است که همه انواع رشته های بافت همبند و مواد آلی زمینه ای را سنتز می‌کند.
ماکروفاژ (Macrophage): یاخته های دارای قدرت بیگانه خواری هستند، که یاخته های فرسوده و بقایای سلولی را به درون خود کشیده و توسط آنزیم لیزوزمی از بین می برند.
ماست سل (Mast Cell): سلول های بزرگی هستند که به تعداد زیاد در بافت همبند یافت میشوند و سیتوپلاسم آنها حاوی گرانول است.
پلاسماسل (Plasma Cell): سلول هایی بیضوی یا تخم مرغی شکل که بارزترین مشخصه طرح هسته آنهاست و دارای نقاط تیره و روشن کروماتین هستند.
سلول چربی: نوعی بافت همبند شل است، در کل دو نوع بافت چربی در بدن وجود دارد که عبارتند از سفید و قهوه ای.
رشته های بافت همبند (ماتريكس):
رشته کلاژن (Collagenic fiber): این رشته که از پروتئینی به نام کلاژن ساخته می شود و در پوست، رباط‌ها، تاندون ها و بسیاری از ساختارهای دیگر بدن وجود دارد. کلاژن یک پروتئین سفت و غیر زنده بوده، اما در عین حال به میزان بسیار زیادی در بافت‌ها مشاهده می شوند.
رشته های مشبک (Reticular fiber): این رشته ها بی نهایت لاغر هستند و یک شبکه قابل انعطاف را در ارگان های مربوطه جهت تغییراتی در شکل یا حجم ایجاد می‌کنند. رشته های شبکه‌ای یا رتیکولر را می توان در طحال، کبد، رحم و لایه عضلانی روده‌ای یافت.
رشته های ارتجاعی (Elastic fiber): این رشته ها به علت انعطاف پذیر بودن، قابلیت کشش و برگشت به حالت اولیه را دارند. به عنوان مثال می توان به شریان آئورت،ریه ها و پوست اشاره کرد.
