تخم شربتی چیست؟ + راهنمایی کامل

در مورد تخم شربتی چه می دانید؟ این دانه ها سلامت گوارش و سطح امگا 3 که برای قلب مفید است را افزایش و خطر ابتلا به بیمارهای قلبی و دیابت را نیز کاهش می دهند.  تخم شربتی کوچک، مسطح و به شکل تخمه با بافتی نرم و روشن است. رنگ این دانه ها سفید، قهوه ای و سیاه است. از تخم شربتی میتوان استفاده های متنوعی کرد مثلا آن را خیساند و به فرنی یا دسرها اضافه کرد، در محصولات پخته شده نیز مصرف دارد، همچنین می توانیم آن را بر روی سالاد یا ماست بریزیم. به خاطر خاصیت جذب بالای آب و شکل ژل مانند، به جای تخم مرغ از تخم شربتی می توانیم برای غلیظ کردن سس استفاده کنیم. در این مقاله از بخش تغذیه و طب سنتی دکتر سلام، اطلاعات لازم در مورد تخم شربتی ارائه شده است.

تخم شربتی چیست؟

تخم شربتی دانه ای است کوچک و سیاه که از گیاهی از خانواده ی نعناعیان به دست می آید. این گیاه بومی کشور مکزیک و گواتمالا بوده و در دوران باستان غذای اصلی قبایل سرخپوست و مایاها  بوده است. در واقع، نام این گیاه از فرهنگ باستانی مایاها گرفته شده است که به معنی قدرت است. تخم شربتی حاوی مقادیر فراوانی فیبر، اسیدهای چرب امگا3، پروتئین باکیفیت بالا، مواد معدنی ضروری و آنتی اکسیدان است.

تخم شربتی همچون سایر بذرها، حاوی روغنی است که حاوی بیش از 200 ترکیب درمانی شامل فلاونوئیدها، فیتوسترول ها، پلی فنل ها، تریترپین ها و آلکالوئیدهاست؟  جا دارد که بگوییم، هر یک از این ترکیبات به خواص دارویی تخم شربتی کمک می کنند. تخم شربتی همچنین حاوی پلانتئوز، موسیلاژ، پلی ساکاریدها و روغن غنی از اسید لینولئیک، اسید لینولنیک و اسیدهای چرب غیر اشباع است.

تخم شربتی بیضی شکل و سیاه رنگ است. ظاهر آن شبیه دانه های خشخاش است و از دانه های چیا بزرگ تر است و نسبت به آن سریع تر رشد می کند.

اطلاعات تغذیه ای تخم شربتی

28 گرم دانه ی تخم شربتی معادل 138 کالری است.

وزن آن از، 6% آب، 46% کربوهیدرات، 83% فیبر، 34% چربی و 19% پروتئین تشکیل شده است.

100 گرم یک دانه ی تخم شربتی شامل:

• کالری: 486
• آب: 6%
• پروتئین:5%
• شکر: 0%
• فیبر:4 گرم
• چربی:7 گرم
• چربی اشباع شده:33 گرم
• چربی تک غیراشباع:31گرم
• چربی چند اشباع: 67گرم
• امگا-3:83گرم
• امگا- 6: 84 گرم
• چربی ترانس:14 گرم

قابل ذکر است که تخم شربتی فاقد گلوتن است.

کربوهیدرات ها و فیبر

یک دانه ی 28 گرمی، دارای 11 گرم فیبر است و طبق استاندارد بهداشت و درمان مصرف روزانه فیبر برای زنان و مردان به ترتیب 25 و 38 گرم است.  وجود 95 % فیبر نامحلول در تخم شربتی خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.

بعضی فیبرهای نامحلول در روده مانند فیبر محلول تخمیر شده و باعث ایجاد اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و بهبود سلامت روده ها می شوند. با قرار دادن تخم شربتی در آب یا هر مایع دیگر ظرف مدت 10 الی 12 دقیقه آب را به خود جذب کرده و به شکل ژل متراکم در میاد.

چربی

یکی از ویژگی ها ی منحصر به فرد تخم شربتی وجود مقادیر زیادی اسید چرب امگا 3 است که برای سلامت قلب بسیار مفید می باشد. حدود 75% از چربی های دانه تخم شربتی اسید چرب آلفا لینولینک که از چربی های امگا 3 است، می باشد در حالی که 20% آن را اسیدهای چرب امگا6 تشکیل می دهند.

در حقیقت، این دانه بهترین منبع گیاهی امگا 3 شناخته شده است که حتی از تخم کتان هم غنی تر است.

دانشمندان معتقدند که جذب بالای امگا 3 نسبت به امگا 6 بیشتر باعث کاهش التهاب در بدن می شود.

نسبت پایین امگا 3 نیز با کاهش ریسک ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، سرطان، بیماری های التهابی و مرگ زودرس ارتباط دارد. تقربیا به همان اندازه که در ماهی یا روغن ماهی امگا 3  وجود دارد در دانه تخم شربتی نیز موجود است.

اسید چرب آلفا لینولینک موجود در تخم شربتی برای فعال شدن در بدن به ایکوزاپنتانوئیک و دوکوزاهگزانوئیک تبدیل می شود که عملکرد بدن برای این تبدیل کافی نیست.

پروتئین

19% تخم شربتی متشکل از پروتئین است که همین مقدار در سایر دانه ها میباشد اما از غلات و حبوبات بیش تر است. مصرف زیاد پروتئین عامل احساس سیری کامل و در نتیجه کاهش مصرف غذا می شود.

به طور چشمگیری، این دانه ها تمام 9 اسید آمینه لازم را دارا می باشند و پروتئین گیاهی با کیفیت بالا هستند. به خاطر همین آنها به عنوان منبع پروتئین به کودکان توصیه نمی شوند.

ویتامین ها و املاح معدنی

علیرغم اینکه دانه های تخم شربتی سرشار از املاح معدنی هستند اما منبع غنی ویتامین محسوب نمی شوند.

مواد معدنی این دانه ها عبارتند از:

• منگنز. تمام غلات و دانه ها سرشار از منگنز هستند. این ماده معدنی برای متابولیسم و رشد ضروری است.
• فسفر. معمولا در غذاهای سرشار از پروتئین است . فسفر به ساخت و سلامت استخوان ها و نگهداری و ترمیم بافت ها کمک می کند.
• مس. این ماده معدنی که در رژیم مدرن کمتر وجود دارد برای سلامتی قلب بسیار مهم است.
• سلنیوم. یک آنتی اکسیدان می باشد که در عملکرد درست و صحیح بدن نقش مهم دارد.
• آهن. این ماده در هموگلوبین قرمز خون است و در انتقال اکسیژن به تمام بدن اهمیت دارد اما بدلیل اسید فیتیک که در تخم شربتی است، جذب آهن از این دانه چندان انجام نمی شود.
• منیزیم. ژریم غذایی غرب با کمبود منیزیم مواجه است. این ماده در عملکرد بدن بسیار حائز اهمیت است.
• کلسیم. کلسیم فراوان ترین ماده معدنی در بدن شماست که برای استخوان ها، ماهیچه ها و اعصاب ضروری هستند.

جذب برخی مواد معدنی مانند زینک یا روی و آهن بدلیل اسید فیتیک کم می باشد.

دیگر ترکیبات تخم شربتی

در این گیاه خواص گیاهی مفید بسیار دیگر وجود دارند که عبارتند از:

• اسیدکلروژینک: این آنتی اکسیدان فشار خون را کاهش می دهد.
• اسید کافئیک: این ماده در بیشتر غذاهای گیاهی به وفور موجود است که به درمان التهاب بدن کمک می کند.
• کوئرستین: یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است که خطر ابتلا به بیماری های قلبی، پوکی استخوان و انواع خاصی از سرطان خون را کاهش می دهد.
• کامفرول: این آنتی اکسیدان در کاهش خطر ابتلا به سرطان و سایر بیمارهای مزمن نقش دارد.

دانه تمیز و خشک تخم شربتی عمر طولانی دارد زیرا آنتی اکسیدان های آن از چربی ها در برابر آسیب محافظت می کند.

 

آیا دانه های تخم شربتی حاوی مواد مغذی و امگا 3 است؟

بله. در دو قاشق تخم شربتی نزدیک به 4 گرم پروتئین، 7 گرم فیبر، 136 میلی گرم کلسیم که این مقدار 20% کلسیم مورد نیاز روزانه زنان زیر 50 سال را تامین میکند و سرشار از اسید آلفالینونیک که از گروه امگا 3 است، میباشد. طبق تحقیقات انجام شده، بهترین نوع امگا3، اسید های دوکوزاهگزانوئیک و ایکوزاپنتانوئیک است که در گوشت ماهی فراوان است و متاسفانه بدن ما برای تبدیل امگا 3 به این دو همانطور که قبلا گفته شد توانایی چندانی ندارد و فقط مقادیر کمی از این عناصر جذب بدن می شود.

آیا این دانه ها مانع جذب چربی می شوند؟

باتوجه به اینکه فیبر موجود در این دانه به چربی های آن متصل است بنابراین تخم شربتی مانع جذب چربی، کاهش وزن و بی اشتهایی نمی شود بلکه تنها به دلیل حجیم شدن در معده و احساس سنگینی اشتها را کم می کند.

آیا تخم شربتی سرشار از آنتی اکسیدان است؟

این دانه ها سرشار از ویتامین C، بتا کاروتن، سلینوم و منگنز است. تمام این آنتی اکسیدان ها سیستم ایمنی بدن را در برابر تخریب سلول ها در اثر تغییرات طبیعی و آلودگی محیط تقویت می کنند.  علم همچنان در مورد خواص آنتی اکسیدان ها اطلاعات کافی ندارد. شواهد مبنی بر این است افرادی که میوه و سبزیجات زیاد مصرف می کند کمتر نسبت به سایرین مبتلا به بیماری های قلبی، سرطان، سکته مغزی می شوند، البته اطلاعات دقیقی در باره اینکه کدام خواص این مواد عامل کاهش ریسک ابتلا به این بیماری ها می شود هنوز مشخص نیست. غذا هایی با اکسیدان بالا دارای فیبر، ویتامین، مواد معدنی فراوان و کالری کم هستند و تمام این مواد تاثیرات مثبتی بر سلامتی دارند.

آیا تخم شربتی از دیابت و بیماری های قلبی پیشگیری می کند؟

این ثابت نشده است. مطالعات کمی در رابطه با تاثیرات دانه تخم شربتی بر سلامت مردم انجام شده است. یک دوره تحقیقات در بازه زمانی 12 هفته ای بر روی افراد بزگسال که اضافه وزن داشتند انجام شد اینگونه که هر روز 2 قاشق غذا خوری دانه تخم شربتی مصرف می کردند ولی هیچ نتیجه ای در کاهش فشار خون و وزن مشاهده نشد.

همین آزمایش بر روی زنان نیز انجام گرفت نتیجه کمی کاهش وزن بود. دو تحقیق در مورد بیمارهای قلبی و دیابت انجام گرفته است که فواید تخم شربتی در آنها بررسی شده است. یکی تاثیرات این دانه در حالی که با پروتئین و سبوس ترکیب شده است و دیگری بررسی نتیجه ی مصرف دانه ها 2 ساعت بعد از غذا بود. ضمنا، در بررسی های تحقیقات اخیر، که حاصل 7 تحقیق است هیچ نتیجه ی آماری قابل توجه ای از ارتباط تخم شربتی و سلامت قلب به دست نیامده است.

ما می دانیم که فیبر بسرعت قند خون را کاهش میدهد. وجود پروتئین بالا، ویتامین و مواد معدنی بر روی سلامتی تاثیر دارد. با بررسی خواص هر کدام از این مواد تاثیر مثبت مصرف دانه تخم شربتی بر روی سلامتی و کاهش خطر ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی آشکار می شود.

آیا دانه تخم شربتی بر روی خواب تاثیر دارد؟

نه احتمالا. 2 قاشق تخم شربتی حاوی 0.094 گرم ماده ی خواب آور پنتوفان است که کم تر از 3 گرم در سینه بوقلمون وجود دارد. به علاوه ما می دانیم که زیاد بودن پنتوفان در غذاهایی مانند بوقلمون دلیل خواب آلودگی نیست. این بیشتر به خاطر کربوهیدرات ها است.

آیا این دانه ها یک غذای کامل و عالی هستند؟

قطعا، تعریف جامعی برای غذای کامل وجود ندارد. دانه تخم شربتی یک غذای فراوری نشده، سرشار از ویتامین و مواد معدنی است.

عنوان غذای کامل و عالی عنوانی است که متخصصان استفاده کرده و برخی نیز آنرا قبول ندارند زیرا اندازه گیری کالری غذاها و به کارگیری لفظ غذای کامل برای دانه ی تخم شربتی به معنی که مصرف آن عامل اصلی سلامتی است از نظر ما اشتباه است. بزودی غذایی پیدا می شود که برای سلامتی مفید است و مردم نیز آن را دوست دارند. دانه تخم شربتی عالی است اما طریقه مصرف نیز مهم است؟ مثلا سیب زمینی نیز یک غذای کامل است اما مردم سرخ شده آن را دوست دارند.

تخمه شربتی برای لاغری

تخم شربتی، متعلق به خانواده دانه های چیا است که جزء نعناعیان می باشند. کاهش وزن از طریق تخم شربتی یکی از سؤالات رایج افراد است. هر چند دانه چیا، با خاصیت کاهش وزن خود از جمله کنترل اشتها به صورت رایج شناخته شده است، با این حال، محبوبیت تخم شربتی، چندان رایج نیست. از آنجا که تخم شربتی غنی از فیبرهای رژیمی کم کالری است، کاهش وزن از طریق آن، ایده خوبی است.

 اسید چرب ضروری موجود در تخم شربتی باعث کاهش وزن می شود:

روغن تخم شربتی، حاوی حدود 50 درصد لینولئیک اسید، 22 درصد اسید لینولنیک، 15 درصد اسید اولئیک و 8 درصد اسید چرب غیر اشباع است، که از نظر علمی،  ترکیب خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 است. اسید لینولنیک موجود در تخم شربتی، محتوای خوبی از اسیدهای چرب امگا 6 است که اسیدهای چرب خوبی هستند و خواص ضد التهابی نیز دارند که از التهاب و چاقی بدن جلوگیری می کنند.

طبق تحقیقات منتشر شده تغذیه مولکولی و مواد غذایی، اسید لینولئیک کانژوگه ای، با کاهش جذب انرژی، افزایش میزان متابولیسم پایه، مهار رشد سلول های چربی و سرکوب تولید و تحریک تجزیه چربی ها، اثر ضد چاقی خود را ایفا می کند.

شواهد اثبات کننده نقش اسید چرب ضروری در کاهش وزن:

یک مطالعه منتشر شده در مجله آمریکایی تغذیه بالینی، در سال 2004 نشان داد که مصرف روزانه مکمل اسید لینولئیک کانژوگه، به مدت یک سال، منجر به آب شدن چربی بدن به میزان 6 تا 9 درصد، در افراد دارای اضافه وزن شد.

علاوه بر این، طبق مطالعه دیگری که در مورد مصرف مکمل CLA در مجله مذکور منتشر شد، این ماده باعث کاهش وزن می شود.

طبق یک واقعیت اثبات شده، تخم شربتی ترکیب عالی از اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 است که در جلوگیری از التهاب و بنابراین کاهش وزن بدن کمک تان می کند.

فیبر رژیمی تخم شربتی به کاهش وزن کمک می کند:

بررسی تأثیر مصرف فیبرهای رژیمی- طبق تحقیقات منتشرشده در مجلات تغذیه- به وضوح نشان می دهد که مصرف فیبر رابطه مستقیمی با کاهش وزن دارد.

این بدان معنی است که فردی که فیبر بیشتری مصرف می کند، وزن بیشتری از دست می دهد. تخم شربتی، حاوی الیاف یا فیبر رژیمی است که باعث افزایش حس سیری و کاهش جذب چربی ها و کربوهیدرات ها در بدن می شود و از این رو باعث کاهش وزن می شود.

گذشته از این، محتوای فیبر تخم شربتی، باعث تقویت عملکرد مناسب هورمون های روده ای می شود و بنابراین به کاهش سالم و سازگار وزن کمک می کند و علاوه بر این باعث بهبود سلامت متابولیک و قلب و عروق می شود.

همچنین تحقیقات نشان می دهد که هر 100 گرم تخم شربتی، محتوی 80 گرم فیبر رژیمی است، که شکل محلول این فیبر به کنترل اشتها، کاهش هضم غذا و تنظیم حرکات روده کمک می کند.

تخم شربتی به کنترل اشتها کمک می کند:

همانطور که قبلا ذکر شد، تخم شربتی غنی از فیبر محلول است و هر 100 گرم تخم شربتی شیرین، محتوی 80 گرم فیبر رژیمی است.

تخم شربتی، تقریبا 4 برابر خود آب جذب می کند و هنگامی که تخم آن خیس خورد، از 20 تا40 درصد اندازه اصلی خود متورم می شود و به یک ماده ژله ای مانند تبدیل می شود.

مصرف این ژل قبل از هر وعده غذایی به کنترل اشتها کمک می کند و مصرف کالری را کاهش می دهد. به علاوه باعث کاهش فعالیت آنزیم های گوارشی و افزایش کنترل قند خون می شود و هورمون های روده را تنظیم می کند تا پیام سیری را به مغز ارسال کنند.

تخم شربتی باعث کنترل قند خون می شود:

همه ما می دانیم که مشکلات جدی چون دیابت و مقاومت به انسولین، پس از چاقی مفرط بروز می کند و در صورت پیش روی بر قند خون تأثیر می گذارد و این یک روند بی انتهاست.

ژل تشکیل شده توسط تخم شربتی- که پیرامون آن در بخش فوق بحث شد- باعث کاهش سرعت فعالیت آنزیم های تجزیه کننده کربوهیدرات می شود که نهایتا منجر به کاهش سرعت تجزیه کربوهیدرات های رژیم غذایی و رهش آهسته گلوکز در جریان خون می شود.

تحقیقات منتشر شده در مجله  اتنوفارماکولوژي، نشان داد که تخم شربتی قادر به کاهش سطح قند خون در بدن است.

تخم شربتی کم کالری و در عین حال غنی از مواد مغذی است:

یکی دیگر از جنبه های بسیار مهم تخم شربتی این است که کم کالری و در عین حال غنی از مواد مغذی ضروری بدن است، به علاوه، غنی از کربوهیدرات هایی است که اکثرا به صورت فیبر رژیمی محلول هستند که در بدن هضم نمی شوند و سطح سیری را افزایش می دهند.

تخم شربتی، منبع عالی از ویتامین A، ویتامین B کمپلکس، ویتامین E و K، کلسیم، فسفر، منیزیم و آهن است- که تمام این مواد مغذی برای کاهش وزن و مدیریت آن ضروری هستند.

بنابراین، به جای استفاده از مکمل های کاهش وزن (چربی سوز) و تحمل اثرات جانبی شان، بهتر است که از کاهش دهنده های طبیعی وزن کمک بگیرید که هیچ عارضه ای ایجاد نمی کنند و مزایای سلامتی بسیاری نیز دارند.

آیا تخم شربتی عوارض جانبی دارد؟

میزان مصرف تخم شربتی یک گرم یا دو قاشق غذاخوری است و این محدودیت دلیل دارد. براساس تحقیقات تخم شربتی واکنش یا علامت مهلکی ایجاد نمی کند و مانند بعضی غذاها حساسیت زا نیست. افزایش ناگهانی فیبر می تواند عامل واکنش هایی در شما باشد بویژه افرادی که سابقه مصرف زیاد فیبر را نداشته اند ممکن است دچار نفخ و اسهال شوند.

ممکن است شما بعد از مصرف تخم شربتی احساس سنگینی و سیری داشته باشید. به این موارد فکر کنید. اگر شما این دانه ها را در دسرها یا غذا و یا خود تخم شربتی را در آب خیسانده، مصرف کرده باشید، خواهید دید که دانه های تخم شربتی حجیم شده و پف می کند اکنون همین وضعیت را در معده خود احساس کنید، نتیجه همان احساس سنگینی و سیری است.

این احساس سیری چیز بدی نیست اگر این دانه فقط در بعضی غذا ها گنجانده شده باشد. اما اگر جز لاینفک رژیم غذایی شما شود قطعا شما را از بعضی مواد مغذی مورد نیاز بدن محروم خواهد کرد زیرا تخم شربتی تا حدی اشتها را کاهش می دهد.

خوردن خاکشیر و تخم شربتی ناشتا – معجون لاغری فوری

اگر می خواهید به سرعت لاغر شوید و اشتهای خود را کاهش دهید، شربت خاکشیر و تخم شربتی را از دست ندهید. تخم شربتی، آب را برای مدت زیادی در خود نگه می دارد و این باعث می شود احساس کنید که سیر هستید و کمتر غذا بخورید. روزانه (صبح) یک لیوان شربت خاکشیر و تخم شربتی میل کنید. می توانید برای خوش طعم شدن آن از شیرین کننده های طبیعی و گلاب هم استفاده کنید.

اضافه کردن تخم شربتی به رژیم غذایی

خبر خوش این است که شما می توانید خیلی ساده این دانه را در ژریم خود داشته باشید مثلا این دانه را بر روی ماست بریزید یا در نوشیدنی صبحگاهی افزوده شود. طبق تحقیقات انجام شده توسط برخی دانشگاه های معتبر غرب، این دانه را بصورت خام، برشته، خیس شده یا پخته میتوان استفاده کرد. یک قاشق غذا خوری تخم شربتی و سه قاشق آب جایگزین خوبی برای تخم مرغ پخته است.

نحوه مصرف تخم شربتی

همیشه بهتر است، به جای سعی در جویدن تخم شربتی خشک، آن را در آب خیس کنید و سپس مصرف کنید.

1 قاشق چای خوری تخم شربتی را تهیه کرده و آن را در یک لیوان آب بخیسانید. صبر کنید تا بذرها متورم شوند و قوام ژله مانندی به دست آورند. نیم ساعت قبل از صرف غذا، مخلوط آب و ژل تهیه شده را مصرف کنید.

مخلوط حاضر، با کاهش جذب کالری وعده های غذایی، اشتهای شما را کنترل می کند.

دستور العمل جالب تهیه شربت با استفاده از تخم شربتی:

مواد تشکیل دهنده:

• 2 قاشق چایخوری تخم شربتی.
• 2 لیوان آب سرد، به همراه تکه های یخ.
• 6 قاشق غذاخوری شربت روح افزا/ شربت گل سرخ/ شربت توت فرنگی.
• 2 قاشق چایخوری شربت آب لیمو.
• 5-6 عدد برگ نعناع.

طرز تهیه:

• تخم شربتی را به طور کامل با آب بشویید.
• 2قاشق چایخوری تخم شربتی را در یک لیوان آب، به مدت 2 ساعت خیس کنید.
• تخم های ریحان پس از خیساندن، از 20 تا40 درصد اندازه اصلی خود متورم می شوند.
• حال آب اضافی دانه های خیس شده را بگیرید.
• 3 قاشق غذا خوری شربت روح افزا/ شربت گل سرخ یا هر شربت طعم دهنده دیگری را به سلیقه خود به لیوان اضافه کنید.
• حال آب خنک را به لیوان خود اضافه کنید.
• سپس با اضافه کردن یک قاشق غذاخوری از تخم شربتی خیس خورده به آن، خوب هم بزنید.
• مقداری شربت آب لیمو و برگ نعناع را به مجموعه اضافه کنید.
• شربت تخم شربتی تهیه شده را با افزودن تعدادی یخ، خنک بنوشید.

بسته به سلیقه خود می توانید از عطر و طعم دهنده های مختلفی چون نارنج، تمشک، انبه، لیچی و لیمو در تهیه شربت تخم شربتی خود استفاده کنید. این شربت (نوشیدنی شیرین) در کنار سالم بودن، باعث کاهش وزن نیز می شود. همچنین، نوشیدن این شربت در طول تابستان خنک تان می کند. پس بهتر است همین امروز امتحانش کنید.