تاثیرات خواب ناکافی بر بدن چیست؟ اگر تاکنون تجربه کرده اید که شب به میزان کافی نخوابیده باشید، قطعا می دانید که روز بعدش چه احساسی خواهید داشت و احساساتی نظیر خستگی، بد خلقی و نا مرتبی ذهنی را تجربه کرده اید. اما اگر مقدار توصیه شده 7 تا 9 ساعت خواب شبانه را از دست بدهید، بیشتر باعث خواهد شد تا احساس گیجی و بد خلقی کنید. علاوه بر این اگر کم خوابی طولانی مدت شود، تاثیرات واقعی به همراه خواهد داشت. خواب کم توانایی ذهنی را تخلیه کرده و سلامت فیزیکی مان را در معرض خطرات جدی قرار می دهد. علم، خواب ناکافی را با تمام انواع مشکلات سلامتی از افزایش وزن گرفته تا تضعیف سیستم ایمنی همراه می داند. در این مقاله از بخش روانشناسی دکتر سلام با ما همراه باشید.
علل محرومیت از خواب و بروز خواب ناکافی
به طور خلاصه، محرومیت از خواب ناشی از کمبود مداوم خواب یا کاهش کیفیت خواب است. خواب کمتر از 7 ساعت به طور منظم می تواند در نهایت به عواقب جدی برای سلامتی منجر شود که بر سراسر بدن نیز تاثیر می گذارد. بی خوابی همچنین ممکن است ناشی از اختلال خواب در موارد زیر باشد.
بدن ما به خواب به همان اندازه هوا و غذا نیاز دارد تا به بهترین شکل عمل کند. در طول خواب ، بدن خود را التیام بخشیده و تعادل شیمیایی اش را بازیابی می کند. مغز نیز ارتباطات جدید را ساخته و به حافظه کمک می کند. بدون داشتن خواب کافی، مغز و سیستم بدن به صورت طبیعی کار نمی کنند و ممکن است همچنین کیفیت زندگی نیز به طور چشمگیری کاهش یابد. در بررسی که در سال 2010 انجام شد مشخص شده است که خواب خیلی کم در شب خطر مرگ زودهنگام را افزایش می دهد.
علائم قابل توجه خواب ناکافی شامل موارد زیر می شود:
- خواب آلودگی بیش از حد
- خمیازه
- کج خلقی
- خستگی در طول روز
محرک هایی نظیر کافئین، برای نادیده گرفتن نیاز بدن به خواب، کافی نیست. در حقیقت، این ها می توانند خواب ناکافی را با دشوارتر کردن خواب در شب، بدتر نیز کنند و این نیز به نوبه خود می تواند منجر به چرخه ای از مرض بی خوابی شود و پس از مصرف کافئین در روز رخ می دهد که به منظور ساعت های خوابی که از دست داده اید، استفاده کردید.
در پشت صحنه، خواب ناکافی مزمن می تواند در سیستم داخلی بدن مداخله کرده و منجر به بروز نشانه های اولیه بیش تر از آنچه که در بالا لیست شده است، شود.
سیستم عصبی مرکزی:
سیستم عصبی مرکزی ما، بزرگراه اطلاعاتی بدن مان است و خواب برای حفظ مناسب عملکرد آن ضروری ست، اما مرض بی خوابی مزمن، می تواند در اینکه چگونه بدن به طور معمول این اطلاعات را ارسال کند، اختلال ایجاد نماید. در طول خواب، مسیرهایی میان سلول های عصبی در مغز مان ایجاد می شود که به ما کمک می کنند تا اطلاعات جدیدی که یاد گرفته ایم را به خاطر آوریم. خواب ناکافی مغز را خسته کرده، بنابراین نخواهد توانست تا این وظیفه را به خوبی انجام دهد.
ممکن است همچنین متوجه شوید که تمرکز کردن یا یادگیری مسائل جدید برایتان دشوارتر شده است. علاوه بر این ممکن است، سیگنال هایی که بدن تان ارسال می کنند نیز با تاخیر ارسال شده، هماهنگی تان کاهش یافته و خطر بروز حوادث افزایش یابد. محرومیت از خواب همچنین بر توانایی های ذهنی و حالات احساسیتان تاثیر منفی می گذارد. ممکن است احساس بی تابی بیشتر یا تمایل به نواسانات خلق و خویی پیدا کنید. همچنین ممکن است روند تصمیم سازی و قوه خلاقیت تان را نیز به خطر بیاندازد.
اگر این بی خوابی ها به اندازه کافی ادامه یابد، فرد می تواند شروع به دیدن توهمات کند برای مثال چیزهایی را ببیند یا بشنود که در واقع آنجا نیست. خواب ناکافی همچنین می تواند منجر به دیوانگی یا شیدایی در افرادی شود که اختلالات دو قطبی دارند. اما سایر خطرات روانی آن شامل موارد ذیل می شود:
- رفتارات تکانشی
- اضطراب
- افسردگی
- پارانویا
- فکر به خودکشی
ممکن است همچنین چرت زدن در میان روز را تجربه کنید. در طول این حادثه، برای چند ثانیه یا دقیقه بدون اینکه متوجه شوید به خواب می روید. این چرت زدن ها، خارج از کنترل تان بوده و اگر در حال رانندگی باشید می تواند بسیار خطرناک شود.
سیستم ایمنی:
در حالی که خواب هستیم، سیستم ایمنی، مشغول کار بوده و محافظ مواد ضد عفونی نظیر سیتوکتین ها تولید می کند. بدن از این مواد برای مبارزه با مهاجمان بیگانه ای نظیر باکتری و ویروس استفاده می کند. سیتوکسین به خواب شما کمک کرده و باعث می شود سیستم ایمنی تان انرژی بیشتری برای دفاع از بدن در مقابل بیماری ها پیدا کند.
خواب ناکافی مانع خواهد شد تا سیستم ایمنی این نیرو خود را بازسازی کند. اگر به مقدار کافی نخوابید، ممکن است بدن تان قادر نباشد تا این مهاجمان را دور کرده و شاید زمان بهبودی تان از بیماری را طولانی تر کند. خواب کم برای طولانی مدت خطر مشکلات مزمنی نطیر دیابت و بیماری های قلبی را نیز افزیش می دهد.
