ملاتونین یک هورمون تولید شده از غده صنوبری (پینه آل) در مغز است. وظیفه اصلی و مهم این هورمون، تنظیم ریتم بدن شما برای مدیریت و کنترل چرخه طبیعی خواب می باشد. بنابراین، اغلب به عنوان یک بهبود دهنده خواب و به منظور مبارزه با مشکلاتی مانند بی خوابی استفاده می شود. این دارو به طور گسترده ای در ایالات متحده آمریکا و به عنوان یک داروی بدون نسخه در دسترس است اما در دیگر نقاط جهان مانند اروپا و استرالیا به نسخه نیاز دارد. در این مقاله از بخش داروهای دکتر سلام به بررسی کاربرد ملاتونین می پردازیم و نحوه مصرف، عوارض و فواید آن را مورد تحلیل قرار می دهیم.
کاربرد ملاتونین
علاوه بر بهبود خواب، ملاتونین در عملکرد سیستم ایمنی بدن، فشار خون و میزان سطح کورتیزول نقش دارد. همچنین ملاتونین یک آنتی اکسیدان است که برخی از تحقیقات نشان داده اند که اثرات مهم و چشمگیری بر روی بسیاری از شرایط بهداشتی و سلامتی داشته است. در حقیقت، مطالعات نشان می دهند که ملاتونین ممکن است موجب سلامت چشم شود، علائم افسردگی فصلی را کاهش دهد و حتی از بروز رفلاکس معده جلوگیری کند.
ملاتونین می تواند به خواب بهتر کمک کند
هورمون ملاتونین را اغلب به نام هورمون خواب می شناسند و دلیل خوبی برای نامگذاری این هورمون وجود دارد. این هورمون یکی از محبوب ترین بهبود دهنده های خواب و درمان طبیعی رایج برای درمان مشکلاتی مانند بی خوابی است.
مطالعات متعددی نشان داده اند که ملاتونین می تواند به داشتن یک خواب بهتر کمک کند. در یک مطالعه ای که بر روی 50 نفر مبتلا به بی خوابی انجام شد، نشان داد که مصرف ملاتونین دو ساعت قبل از خواب موجب می شود که افراد سریعتر به خواب بروند و باعث می شود که کیفیت کلی خواب، افزایش پیدا کند.
آنالیز و تحلیل بزرگ به دست آمده از تعداد 19 مطالعه برای بررسی تاثیر ملاتونین بر روی کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلالات خواب نشان داد که مصرف ملاتونین، مدت زمان به خواب رفتن را کاهش می دهد، مدت زمان خوابیدن را افزایش می دهد و کیفیت خواب را نیز بهبود می بخشد. با این حال، اگرچه ملاتونین عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر دارو های خواب آور دارد، ممکن است تاثیر کمتری نیز داشته باشد
کاهش علائم افسردگی فصلی
اختلال فصلی یا افسردگی فصلی، نوعی بیماری افسردگی است که در بین مردم شایع است و برآورد شده است که 10٪ جمعیت جهان را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این نوع از افسردگی با تغییرات فصول در ارتباط است و هر ساله تقریبا در یک زمان رخ می دهد و معمولا از اواخر پاییز تا اوایل زمستان علائم خود را نشان می دهد.
بعضی از تحقیقات نشان می دهند که این نوع افسردگی می تواند مربوط به تغییر فصول و روشنایی روز شود که همین امر موجب بروز تغییراتی در ریتم طبیعی بدن شما می شود. از آنجایی که ملاتونین در تنظیم ریتم شبانه روزی نقش مهمی بازی می کند، مصرف دوزهای پایین، اغلب برای کاهش علائم افسردگی فصلی استفاده می شود.
بر اساس مطالعه انجام گرفته بر روی 68 نفر، با تغییراتی در ریتم شبانه روزی بدن، افسردگی فصلی در آنها نشان داده شد، اما مصرف روزانه کپسول های ملاتونین در کاهش علائم و نشانه های بیماری موثر بود. با این حال، تحقیقات دیگری در مورد اثرات ملاتونین بر افسردگی فصلی انجام نگرفته است.
به عنوان نمونه، نتایج بررسی 8 مطالعه دیگر نشان داد که ملاتونین در کاهش علائم اختلالات خلقی از جمله اختلالات دوقطبی، افسردگی و افسردگی فصلی موثر نبوده است. تحقیقات بیشتری برای مشخص کردن اینکه چگونه ملاتونین ممکن است بتواند بر روی علائم افسردگی فصلی تأثیر بگذارد، مورد نیاز است.
افزایش سطح هورمون رشد انسانی
هورمون رشد انسان نوعی هورمون است که برای رشد و بازسازی سلولی، لازم و حیاتی است. سطوح بالاتری از این هورمون مهم، با افزایش قدرت و توده عضلانی نیز در ارتباط است. برخی از مطالعات نشان داده اند که مکمل ملاتونین ممکن است سطوح هورمون رشد انسانی را در مردان افزایش دهد.
یک مطالعه جزئی نیز بر روی هشت مرد نشان داد که مقدار کم (5/0میلی گرم ) و مقدار بالایی (۵ میلی گرم ) از ملاتونین در افزایش سطوح هورمون رشد انسانی موثر هستند. مطالعه دیگری که بر روی ۳۲ مرد دیگر انجام گرفت، نتایج مشابهی را نشان داد.
با این حال، تحقیقات و مطالعات بیشتر و در مقیاس بزرگتری برای فهمیدن این که چگونه ملاتونین ممکن است به افزایش سطح هورمون رشد انسانی کمک کند، مورد نیاز است.
ارتقاء سلامت چشم
ملاتونین دارای مقادیر بالایی آنتی اکسیدان است که می تواند از بروز آسیب سلولی پیشگیری کند و به حفظ سلامتی چشم شما کمک کند. در واقع، تحقیقات نشان می دهد که ملاتونین می تواند در درمان بیماری هایی نظیر گلوکوم و دژنراسیون ماکولا (AMD) مرتبط با سن مفید و موثر باشد.
در یک مطالعه انجام شده بر روی 100 نفر که مبتلا به دژنراسیون ماکولا(AMD) بودند، به مدت 6 تا 24 هفته، مقدار 3 میلیگرم ملاتونین به منظور محافظت از شبکیه چشم و تاخیر در بروز آسیب های ناشی از افزایش سن که باعث تاری دید می شود،تجویز شد.
علاوه بر این، یک مطالعه بر روی موش آزمایشگاهی نیز نشان داد که مصرف ملاتونین می تواند شدت و بروز بیماری رتینوپاتی را کاهش دهد. رتینوپاتی، یک بیماری چشمی است که بر روی شبکیه چشم تاثیر می گذارد و می تواند منجر به از دست دادن بینایی و کاهش دید افراد شود.
با این وجود، تحقیقات انجام گرفته، محدود است و مطالعات انسانی بیشتری برای تعیین اثرات بلند مدت مکمل های ملاتونین در رابطه با سلامتی چشم ضروری است.
درمان رفلاکس معده
بیماری رفلاکس معده (GERD) یک نوع بیماری است که ناشی از برگشت اسید معده به دهانه مری است که موجب علائمی مانند سوزش سر دل، حالت تهوع و خلط می شود. تحقیقات نشان داده است که مصرف ملاتونین،جلوی ترشح اسید معده را می گیرد.همچنین باعث کاهش تولید اکسید نیتریک می شود.اکسید نیتریک، ترکیبی است که باعث شل شدن قسمت زیرین اسفنکتر مری می شود و به اسید معده اجازه می دهد که وارد مری شود.
به همین دلیل، برخی از تحقیقات نشان می دهند که مصرف ملاتونین می تواند برای درمان سوزش سر دل و رفلاکس معده (GERD) مورد استفاده قرار بگیرد. انجام یک مطالعه بر روی 36 نفر که به رفلاکس معده مبتلا بودند نشان داد که مصرف ملاتونین به تنهایی یا به همراه قرص امپرازول، دارویی معروف و شناخته شده برای رفلاکس معده، در کاهش سوزش سر دل و ناراحتی معده مؤثر بوده است.
در مطالعه ای دیگر، اثرات امپرازول و یک مکمل غذایی حاوی ملاتونین د رکنار چند اسید آمینه، ویتامین و ترکیبات گیاهی روی 351 نفر مبتلا به رفلاکس معده (GERD،) مورد مقایسه و بررسی قرار گرفت. پس از پایان 40 روز دوره درمان، 100٪ افرادی که از مکمل های حاوی ملاتونین استفاده می کردند، در مقایسه با 65.7٪ از افرادی که امپرازول مصرف می کردند، کاهش علائم رفلاکس معده را گزارش دادند.
میزان مصرف ملاتونین
ملاتونین را می توان در دوزهای 5/0 تا 10 میلی گرم در روز مصرف کرد. با این حال، به دلیل اینکه تمام مکمل های ملاتونین یکسان نیستند، بهتر است از میزان مصرف توصیه شده بر روی برچسب آن استفاده کنید تا از بروز عوارض جانبی ناخواسته جلوگیری به عمل آید.
علاوه بر این ممکن است خواسته باشید که از دوزهای پایینتر شروع کنید و در صورت نیاز، دوز آن را افزایش دهید. برای بهبود کیفیت خواب، ملاتونین را به منظور کارایی بیشتر، 30 دقیقه قبل از خواب مصرف کنید.
در عین حال، برای تنظیم ریتم شبانه روزی خود، ملاتونین را قبل از به خواب رفتن و 2 تا 3 ساعت مانده به زمان خواب مصرف کنید.
طریقه مصرف ملاتونین
- در زمان مصرف مکمل های گیاهی از مشورت با پزشک غافل نشوید. همچنین، با یک فرد خبره و آگاه به علوم داروها و درمان های گیاهی مشورت کنید.
- اگر شما تصمیم به مصرف ملاتونین دارید، حتما طبق دستورالعمل روی پاکت دارو یا طبق توصیه پزشک و یا داروساز عمل کنید. بیش از مقداری که مجاز هستید دارو را مصرف نکنید.
- استفاده دارو را با پایین ترین دوز شروع کنید البته اگر سابقه مصرف این دارو را نداشته باشید.
- زمان مصرف ملاتونین پیش از خواب است.
- اگر بدلیل مسافرت طولانی با هواپیما دچار بی خوابی شده اید و برای درمان اختلال پیش آمده ملاتونین مصرف می کنید زمانی که به مقصد رسیدید پیش از خواب به مدت 2 الی 5 روز این دارو را برای رفع اختلال خواب استفاده کنید.
- اگر ملاتونین را برای درمان مشکلاتی بجز اختلال خواب مصرف می کنید حتما نحوه استفاده آن را از پزشک سوال فرمایید.
- قرص سریع الاثر را خرد نکنید و نجوید و نشکنید، آن را درسته قورت بدهید.
- قرص هایی را که زیر زبانی هستند درسته قورت ندهید. اجازه دهید تا در دهان بدون جوییدن حل شود. اگر لازم شد می توانید با نوشیدن آب به حل شدن قرص و بلع آن کمک کنید.
- داروهایی که بصورت مایع( شربت) هستند را با دقت اندازه گیری کنید. بدین منظور از سرنگ یا قاشق مخصوص همراه شربت و یا به شرط احتیاط و دقت از قاشق غذاخوری برای اندازه گیری استفاده کنید.
- در صورتی که مقدار مصرفی دارو بهبودی برای شما نداشت یا شرایط را وخیم تر کرد حتما به پزشک مراجعه کنید.
- این دارو باید دور از گرما و رطوبت نگه داری شود.
ایمنی و اثرات جانبی ملاتونین
مطالعات نشان داده است که مصرف ملاتونین برای کوتاه مدت و طولانی مدت در بزرگسالان اعتیاد آور نیست. علاوه بر این، علیرغم این شواهد، مصرف مکمل های حاوی ملاتونین که می تواند توانایی بدن شما را برای تولید آن به طور طبیعی کاهش دهد، باعث نگرانی می شود.
با این حال، چون مطالعات طولانی مدت در مورد اثرات ملاتونین بر روی افراد بزرگسال محدود است، مصرف آن در حال حاضر برای کودکان یا نوجوانان توصیه نمی شود. برخی عوارض جانبی گزارش شده ناشی از مصرف ملاتونین عبارتند از تهوع، سردرد، سرگیجه و خواب آلودگی.
ملاتونین همچنین ممکن است با داروهای خاصی از جمله دارو های ضد افسردگی، رقیق کننده های خون و دارو های فشار خون تعامل داشته باشد. در صورت استفاده از هر یک از این داروها، قبل از مصرف ملاتونین، به منظور پیشگیری از بروز عوارض جانبی، با پزشک خود مشورت کنید.
ملاتونین چگونه عمل می کند؟
مصرف مکمل های ملاتونین ممکن است با افزایش دادن سطح ملاتونین در افرادی که بدن آنها به اندازه کافی از این هورمون تولید نمی کند، باعث بهبود خواب شود. این مکمل ها همچنین ممکن است باعث بهبود یافتن خواب در افرادی شوند که بدن آنها به اندازه کافی ملاتونین تولید می کنند اما هنوز هم بنا به دلایل دیگر، برای خوابیدن تلاش می کنند.
ملاتونین،چگونگی پاسخ بدن به تاریکی را تغییر می دهد و به بدن کمک می کند تا به ریتم خواب شبانه وارد شود. قرار گرفتن در معرض نور در هنگام شب، از جمله نور صفحه کامپیوتر و تلویزیون، ممکن است مانع از تولید طبیعی ملاتونین و اختلال در خواب شود.
به همین ترتیب، افرادی که به دلیل کار کردن در طول شب، در روز می خوابند، ممکن است در زمان خواب، ملاتونین تولید نکنند. مصرف مکمل های ملاتونین می توانند به خنثی کردن این کار کمک کنند. تحقیقات مرتبا نشان می دهند که ملاتونین می تواند به افراد کمک کند بیشتر بخوابند و سریع تر به خواب بروند.
در یک متاآنالیز که در سال 2013 انجام گرفت و شامل 1683 شرکت کننده بود، نشان داد افرادی که از ملاتونین استفاده کردند نسبت به افرادی که از دارونما استفاده کرده بودند، مدت زمان به خواب رفتنشان کاهش یافته بود و همچنین طول مدت زمان خوابیدنشان افزایش پیدا کرده بود.
تحقیقات دیگری نیز نشان داده اند که ملاتونین می تواند خواب افرادی که دارای شرایط زیر می باشند را بهبود بخشد:
- پرواز زدگی (جت لگ)
- تنظیم خواب افرادی که در شیفت های شب کار می کنند.
- اختلال تاخیر در فاز خواب
- اختلال خواب مربوط به نابینایی
- مشکلات خواب ناشی از مقدار کم ملاتونین در افراد مبتلا به اسکلروز چندگانه (MS)
- مشکلات خواب در کودکان مبتلا به درماتیت آتوپیک
میزان مصرف ملاتونین
مقدار دوز مناسب و ایده آل برای مصرف ملاتونین، از فردی به فرد دیگر، متفاوت است. عوامل مختلفی از قبیل وزن بدن، متابولیسم و سلامت کلی نیز ممکن است بر میزان پاسخ بدن به ملاتونین، موثر باشد. بنیاد ملی خواب، مصرف بین 2/0 میلی گرم و 5 میلی گرم را برای بزرگسالان به صورت روزانه، توصیه می کند که بهتر است یک ساعت قبل از رفتن به رختخواب، خورده شود.
افراد می توانند مصرف ملاتونین را با دوز پایین شروع کنند و مراقب بروز هر گونه عوارض جانبی مضر و نامطلوبی باشند. سپس می توانند به تدریج مقدار دوز مصرفی خود را افزایش دهند تا اینکه خوابشان بهبود پیدا کند.این نکته مهم است که بیشتر از ۵ میلی گرم مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک مصرف مقدار دوز بالاتری را توصیه کند.
آیا ملاتونین به بچه ها در خوابیدن، کمک می کند؟
بسیاری از والدین از اینکه مکمل های ملاتونین می توانند به خواب رفتن فرزندشان کمک کنند، تعجب می کنند. شواهد خوبی وجود دارد که میتواند این ادعا را ثابت کند. ملاتونین به ویژه در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD)، اوتیسم و سایر بیماری های عصبی که می تواند توانایی آنها در خوابیدن تحت تأثیر قرار دهد، به کار رود.
به عنوان مثال، تجزیه و تحلیل 35 مطالعه در کودکان مبتلا به اوتیسم مشخص کرد که مکمل های ملاتونین به آنها کمک می کرده است که سریع تر به خواب بروند و مدت زمان بیشتری در خواب بمانند. به همین ترتیب، تجزیه و تحلیل 13 مطالعه دیگر نشان داد که کودکان مبتلا به بیماری عصبی، با مصرف کردن ملاتونین، 29 دقیقه سریعتر به خواب می روند و به طور متوسط 48 دقیقه بیشتر می خوابند.
شواهد مشابهی از تاثیر ملاتونین در کودکان و نوجوانان سالمی که برای خوابیدن تلاش می کنند، نیز وجود دارد. با این حال، مشکلات مربوط به خواب پیچیده هستند و می توانند از طریق عوامل مختلفی ایجاد شوند. به عنوان مثال، استفاده از دستگاه های تابش نور در اواخر شب می تواند تولید ملاتونین را متوقف کند. در این صورت محدود کردن استفاده از فناوری ها قبل از خواب، می تواند به مسائل و مشکلات خواب کمک کند.
در موارد دیگر، یک وضعیت سلامتی ناشناخته ممکن است باعث شود تا کودک شما نتواند بخوابد و یا بیدار بماند. بنابراین بهتر است قبل از دادن مکمل خواب به کودک خود، با پزشک مشورت کنید زیرا پزشک می تواند تحقیقات کاملی را برای رسیدن به ریشه این مشکل انجام دهد.
آیا مصرف ملاتونین برای کودکان مناسب است و خطری ندارد؟
بیشتر مطالعات نشان می دهند که مصرف کوتاه مدت ملاتونین برای کودکانی که دارای عوارض جانبی اندکی و یا حتی بدون عوارض هستند، بی خطر است. با این حال، برخی از کودکان ممکن است علائم و عوارضی از قبیل تهوع، سردرد، شب ادراری، عرق کردن بیش از حد، سرگیجه صبحگاهی، درد شکم و مشکلات بیشتری را تجربه کنند.
در حال حاضر، متخصصان بهداشت در مورد اثرات جانبی بلند مدت ملاتونین مطمئن نیستند، چرا که تحقیقات کمی در این زمینه انجام گرفته است. بنابراین، بسیاری از پزشکان، درباره مصرف ملاتونین برای مشکلات خواب در کودکان، محتاطانه عمل می کنند.
علاوه بر این، مکمل های ملاتونین توسط اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) برای استفاده در کودکان مورد تایید نمی باشد. تا زمانی که تحقیقات درازمدتی در این زمینه صورت نگرفته است،به طور قاطع نمی توان گفت که ملاتونین به طور کامل برای کودکان ایمن و مناسب است. اگر فرزند شما در تلاش برای به خواب رفتن یا خواب ماندن است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی با ملاتونین
مصرف همزمان این دارو با دیگر داروها بر تاثیر آن اثر گذاشته و باعث خواب آلودگی می شود. با پزشک خود قبل از استفاده این گروه از داروها مشورت کنید؛ مسکن ها، خواب آورها، شل کننده های ماهیچه، داروهای ضد اضطراب یا تشنج و یا دیگر مکمل های گیاهی که ممکن است خواب آور باشند( تریپتوفان، شقایق کالیفرنیا، بابونه، کاوا، نعنای کلاهی، سنبل کوهی، عصاره تام گیاه هیپریکوم پرفوراتوم، مکمل Gotu Kola).
در صورت مصرف داروهای زیر، بدون توصیه پزشک ملاتونین را مصرف نکنید:
- آنتی بیوتیک ها
- آسپرین یا استامینوفن
- داروهای ضد بارداری
- انسولین یا داروهای دیابت
- مسکن ها
- داروهای معده ( لانسوپرازول، امپرازول، اندانسترون)
- داروهای پیش فعالی ( متیل فنیدات، آدرال، ریتالین و دیگر داروها)
- داروهای قلب و فشار خون- مگزلیتین، پروپرانولول، وراپامیل
- داروهای ضد لخته شدن خون
- داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی- ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و سایر داروها
- داروهای استروئیدی- پردنیزون
لیست ارائه شده کامل نیست. داروهای دیگری چون ویتامین ها و داروهای گیاهی که تجویز می شوند یا می توان از داروخانه ها تهیه کرد نیز می توانند بر عملکرد ملاتونین تاثیر بگذارند. لازم به یادآوری است که تمام داروهایی که با این دارو تداخل دارند در اینجا ذکر نشده اند.
عوارض جانبی ملاتونین چیست؟
در واقع ملاتونین دارو نیست بلکه یک مکمل است که در صورت حساسیت به آن می تواند عوارضی را برای شما داشته باشد. برعکس، عوارض جانبی ملاتونین معمولا خفیف و تحلیل رونده و سازگارانه با بدن است.
عوارض جانبی مختلف که شامل موارد زیر می باشد:
- کج خلقی
- خواب آلودگی
- حالت تهوع
- اسهال
- سردرد
به گفته پزشکان، افرادی که از افسردگی رنج می برند باید این دارو را محتاطانه مصرف کنند چرا که ملاتونین عامل تشدید علایم افسردگی می شود.
بروز عوارض جانبی در شما بخاطر مصرف این دارو همیشه به معنای قطع مصرف ملاتونین نیست. تصمیم به قطع مصرف باتوجه به وخامت عوارض در بدن و یا تشدید و ادامه یافتن عوارض می باشد.
البته، این بسته به تحمل شما نیز دارد. اگر شما مکررا، گرفتگی عضلات و اسهال را در روز بعد از مصرف مکمل تجربه کردید، شاید به ملاتونین حساسیت دارید و نیاز به گزینه های مناسب تر مانند چای بابونه یا روغن اسطوخودوس است.
برای کاهش عوارض جانبی ملاتونین همانطور که گفته شد از پایین ترین دوز مصرف را شروع کنید و به مرور دوز آن را افزایش دهید.
بسیاری از برندهای ترکیبی ملاتونین برای هر بار مصرف حاوی 5 تا 10 میلی گرم دارو است، که اغلب بیش از میزانی است که برای داشتن خواب منظم می باشند.
بعضی از افراد بزرگسال فقط به مقدار کمی نیاز دارند اما در سایرین اینگونه نیست. همچنین، بطورمعمول کم ترین مقدار این دارو برای کودکان کافی است.
این بدین معنا نیست که شما نمی توانید دوزهای 5 یا 10 میلی گرم را هر شب استفاده کنید، بلکه باید در ابتدا با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید بدنتان تحمل دوزهای بالاتر را دارد.
همچنین، اگر داروهای تجویزی مانند داروهای ضد افسردگی، دیابت، داروهای ضد انعقاد، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن و کورتیکواستروئیدها مصرف می کنید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
پزشکان هشدار داده اند برای جلوگیری از واکنش آلرژیک حتما پزشک را از داروهایی را که مصرف می کنید، آگاه کنید.
ملاتونین می تواند عامل یک واکنش التهابی در بدن شود، بنابراین این مکمل برای افرادی که بیماری خودایمنی دارند مناسب نیست.
آیا مصرف بیش از حد ملاتونین خطرناک است؟
مصرف به اندازه این دارو مشکلی را پیش نخواهد آورد اما در صورت مصرف بیش از حد احتمال بروز علایم اوردوز ( overdose) ممکن است.
علایم بیش مصرفی می تواند مشابه عوارض جانبی شایع این مکمل باشد. برای تشخیص عوارض شایع و علایم بیش مصرفی باید به حد وخامت علایم و مقدار مکمل خورده شده توجه کرد.
برای مثال، اگر شما 3 میلی گرم ملاتونین استفاده کنید و دچار اسهال خفیف شوید، این شاید از عوارض جانبی سازگارانه با بدن باشد. از طرفی، اگر 15 میلی گرم دارو را مصرف کنید ممکن است دچار اسهال متوسط تا شدید همراه با لرزش، کاهش دمای بدن، اَفت فشار خون شوید که این علایم بیانگر مصرف بیش از حد مکمل می باشد.
همچنین، استفاده زیاده از این مکمل عامل برگشت عارضه بی خوابی نیز می شود. بنابراین در عوض بهبود اختلال خواب، بیش مصرفی عامل بروز اختلالات در خواب و بی خوابی است.
از دیگر عوارض بیش مصرفی ملاتونین می توان به بی تحرکی در خواب اشاره کرد. در حالت ایده آل، شما برای رفع بی خوابی این مکمل را استفاده می کنید و در طول شب، خواب راحت خواهید داشت و صبح با نشاطی را نیز آغاز خواهید کرد.
اما در صورت مصرف بیش از حد ملاتونین روز را با کسالت شروع می کنید. پزشکان می گویند خوردن این مکمل در ساعات پایانی شب عامل عارضه بی تحرکی در خواب می شود. بهتر است 7 ساعت پیش از خوابیدن آن را خورده و تا زمانی که تخت تاثیر مصرف دارو هستید به امور فنی و حساس نپردازید.
همیشه اینگونه نیست که در صورت بیش مصرفی ملاتونین نیاز به معالجه دارویی باشد بلکه در مواردی با استراحت تدریجی اثر دارو کاهش و عوارض آن رفع می شود.
انتظار می رود در صورتی که علایم وخیمی در شما عارض شد مانند افت فشار خون در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید زیرا این علامت خطرناکی است. علایم افت فشار خون عبارتند از عدم تمرکز، تاری دید و غش.
سوالات متداول در مورد ملاتونین
۳.۱ میلیون آمریکایی به امید رسیدن به خواب بیشتر از “ملاتونین” استفاده می کنند تا استراحت بهتری داشته باشند. محبوبیت این مکمل در حال افزایش است، اما ما چقدر در این مورد آگاه هستیم؟ ما با پزشکان و متخصصان خواب صحبت کردیم تا به سوالات ما درباره “ملاتونین” و نحوه کار آن پاسخ دهند.
ملاتونین چیست؟
دکتر آنتونی کوری می گوید: “ملاتونین هورمونی است که از تریپتوفان ساخته شده است و به طور طبیعی در بدن تولید می شد.” “این در درجه اول در غده پینهال تولید می شود و چرخه خواب بیدار، ریتم شبانه روزی و سایر ریتم های فصلی را تنظیم می کند.” در شب، تولید ملاتونین در حدود 9 بعد از ظهر افزایش می یابد. برای کمک خواب بدن و حدود ساعت 9 صبح، تولید ملاتونین از بین می رود.
گرچه این هورمون تمایل دارد در یک برنامه روز / شب تنظیم شود، اما تحت تأثیر نور قرار دارد. اگر در معرض نور باشید، حتی در نیمه شب، مغز شما تولید ملاتونینرا متوقف می کند. این که آیا شما در ظهر از خورشید لذت می برید و یا اینستاگرام را در رختخواب خود چک می کنید، هر دو در مورد هورمون تأثیر یکسانی دارد.
دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که دقیقا چگونه ملاتونین روی خواب تأثیر می گذارد، اما به نظر می رسد یک ارتباط نسبتاً محکم وجود دارد. کوری می گوید: “گرچه ملاتونین برای خواب ضروری نیست، اما با ترشح آن بهتر میخوابیم.”
مکمل های ملاتونین چگونه کار می کنند؟
اصولاً مکمل های ملاتونین، ملاتونین بیشتری را در بدن تولید می کنند. نیکول آونا، دکتر، استادیار علوم اعصاب دانشکده پزشکی کوه سینا می گوید: “بدن ما به طور طبیعی ملاتونین تولید می کند تا به ما در خوابیدن کمک کند.” “مصرف مکمل می تواند برای افرادی که مشکل خواب طبیعی دارند مفید باشد.” با افزایش مقدار ملاتونین، به بدن خود سیگنال های بیشتری می دهید تا به رختخواب بروند، این ممکن است به شما کمک کند سریع تر بخوابید و در شب خواب با کیفیت بیشتری داشته باشید.
افرادی که در شیفت شب کار می کنند، دارای جت تاخیر هستند یا با اختلال در مرحله خواب آن را تأخیر انداخته اند (وقتی نمی توانید تا دیروقت خواب بخوابید و در بیدار شدن زود هنگام مشکل دارید) برای کمک به ملاتونین نیاز دارید. از آنجا که این هورمون به تنظیم ریتم شبانه روزی کمک می کند، ملاتونین ممکن است در احیا مجدد برنامه منظم خواب روز / شب کمک کند.
دوز ملاتونین می تواند متفاوت باشد، زیرا هر فرد به هورمون واکنش متفاوتی نشان می دهد. Avaa می گوید: “از آنجا که بعضی از افراد نسبت به سایر افراد نسبت به اثرات ملاتونین حساس هستند، بهتر است از مقدار کم شروع به مصرف کنند و در صورت لزوم مقدار خود را افزایش دهند.” “دوزهای 0.2-5 میلی گرم بی خطر در نظر گرفته شده است.”
چرا ملاتونین اینقدر محبوب است؟
براساس آمار انجمن خواب آمریكا، 50 تا 70 میلیون آمریکایی دچار اختلال خواب هستند، 30٪ از بزرگسالان بی خوابی گاه به گاه دارند و 35.3٪ از بزرگسالان در یك روز معمولی كمتر از هفت ساعت خواب دارند. دکتر شاون تالبوت، دکتر شیمی بیوشیمی، می گوید: “فکر می کنم ملاتونین بسیار محبوب است زیرا مردم از چیزی که برای خوابیدن به آنها کمک می کند ناامید هستند.” “آنها به دنبال گزینه های دیگری به غیر از داروهای خواب مانند Ambien و Lunesta هستند.”
داروهای خواب تجویز شده می تواند اعتیاد آور باشد یا عوارض جانبی جدی مانند بی حسی و خواب آلودگی در هنگام رانندگی را به همراه داشته باشد. بنابراین مردم به یک راه حل طبیعی یعنی ملاتونین روی می آورند. مغز ما بر خلاف سایر هورمون ها، ملاتونین را ایجاد می کند و به طور طبیعی در مواد غذایی وجود دارد (به ویژه پسته). از آنجا که در مواد غذایی این ماده وجود دارد، ملاتونین یک مکمل رژیم غذایی محسوب می شود، به این معنی که نیازی به تأیید سازمان غذا و دارو ندارد و به گفته بنیاد ملی خواب به اندازه داروهای تجویز شده کنترل نمی شود. در حقیقت، این تنها مکمل هورمونی است که از طریق پیشخوان های داروخانه در دسترس است.
از آنجا که مکمل های ملاتونین “دارو” نیستند و عوارض جانبی خطرناک دیگر کمک کننده های خواب را ندارند، مردم به این گزینه طبیعی روی می آورند.
آیا می توانید بیش از حد از داروی ملاتونین استفاده کنید؟
از نظر فنی، بله کارل دبلیو بازیل، دكتر مدرس بخش صرع و خواب در دانشگاه کلمبیا می گوید: “دوزهای زیاد می تواند باعث افزایش خواب آلودگی شود، اما خیلی خطرناک نیست.” مطمئناً از ملاتونین بیش از حد نخواهید مرد، اما می تواند ناخوشایند باشد. دکتر آونا می گوید تهوع، تحریک پذیری، سرگیجه و سردرد عوارض جانبی رایج در مصرف بیش از حد این مکمل است.
چقدر از این مکمل نیاز است؟ دکتر ربکا رابینز، نویسنده کتاب خواب برای موفقیت گفت: “دوز را پایین نگه دارید: 1-3 میلی گرم”. و عضو هيئت مشاوره علمي دادگمجان: “به طور معمول بیش از 5 میلی گرم توصیه نمی شود.”
آیا می توانید ملاتونین و الکل را مخلوط کنید؟
دکتر رابینز می گوید: “الکل با بسیاری از داروها به ویژه با داروهای خواب ارتباط متقابل دارد.” حتی اگر مقدار طبیعی ملاتونین مصرف کنید، الکل می تواند اثرات آن را کاهش دهد.
دکتر کوری می گوید: “بزرگترین نگرانی های ایمنی در مورد مخلوط کردن الکل و ملاتونین شامل خواب آلودگی، مشکل در تنفس، سرگیجه و بیهوشی است.” دکتر آونا توصیه می کند حداقل 2-3 ساعت بعد از نوشیدن الکل منتظر بمانید و سپس ملاتونین مصرف کنید. البته، چند نوشیدنی و قرص ملاتونین به احتمال زیاد شما را نمی کشند، اما شما قطعاً خواب عمیقی که دوست دارید را نخواهید گرفت.
درباره ماری جوانا و ملاتونین چه آیا میتوان آنها را با هم مخلوط کرد؟
از آنجا که بسیاری از ایالت ها دارای اشکال قانونی ماری جوانا هستند، مهم است بدانید که این دارو چگونه می تواند بر ملاتونین تأثیر بگذارد. دکتر آونا می گوید: “ماری جوانا سطح ملاتونین شما را به طور طبیعی افزایش می دهد، بنابراین در صورت استفاده از آن، نیازی به مصرف مکمل ملاتونین نیست.” “در صورت بروز هر علائم، ممکن است با برخی از عوارض ناخواسته مصرف بیش از حد ملاتونین روبرو شوید.”
مخلوط کردن مای جانا و ملاتونین بسیار خطرناک نیست، اما باز هم توصیه نمی شود. همچنین استفاده از ماری جوانا به عنوان مکمل خواب چیزی است که باید قبل از امتحان از پزشک خود در مورد اینکه آیا این دارو در منطقه شما قانونی است یا خیر، سوال کنید.
آیا ملاتونین برای کودکان بی خطر است؟
بزرگسالان تنها کسانی نیستند که در خوابیدن مشکل دارند. در یک مطالعه مشخص شد که ملاتونین به کودکان به ایجاد خواب راحت در شب بیشتر می تواند کمک کند. اکنون، این تنها یک مطالعه با اندازه نمونه کوچک است، بنابراین قطعاً قبل از استفاده کودکتان از مکمل، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. اما اگر كودكی در خوابیدن دچار مشكل شدید باشد، ممكن است ملاتونین یك روش مفید برای استراحت باشد.
چرا ملاتونین تا این اندازه افراد را تحت تأثیر قرار می دهد؟
شما ممکن است دوستی داشته باشید که به ملاتونین قسم می خورد، یا با داشتن یک همکار، که به شما بگوید که این مکمل کاملاً هیچ کاری برای آنها انجام نداده است. واکنش ها چقدر می تواند متفاوت باشد؟ بخشی از دلیل این امر این است که افراد به دلایل مختلف در خوابیدن مشکل دارند و ملاتونین نمی تواند تمام مشکلات خواب را برطرف کند. دکتر بازیل می گوید: “بسیاری از افراد به دلیل بی خوابی ملاتونین مصرف می کنند، اما اگر به دلایل دیگری وجود داشته باشد بدن آنها بیدار می ماند (استرس کار، استرس شخصی، عادت بد خواب و غیره) این مکمل ها به شما کمک نمی کند.”
اگر تلفن خود (یا رایانه یا لپ تاپ) را کنار نگذارید، ممکن است روی کارآیی ملاتونین نیز تأثیر بگذارید. دکتر آونا گفت: “نور آبی می تواند ملاتونین را مهار کند.” “بنابراین اگر مکمل مصرف می کنید در حالی که انتظار دارید که بخوابید، ولی به سمت صفحه نمایش می روید، ممکن است مانع از توانایی ملاتونین در خواب آلودگی شوید.”
آیا مصرف ملاتونین هر شب بی خطر است؟
به گفته دکتر کوری، ملاتونین برای استفاده کوتاه مدت از نظر ایمنی اثبات شده است، اما در مورد اثرات طولانی مدت آن مطالعات قابل توجهی وجود ندارد. این بدان معنا نیست که هورمون در طولانی مدت مضر است، این بدان معناست که متخصصان نمی توانند از این هورمون اطمینان حاصل کنند که هورمون در اثر استفاده شبانه عوارض جانبی ندارد. با این وجود، دکتر Avena و دکتر Bazil هر دو موافق هستند که احتمالاً این مکمل هر شب بی خطر است، تا زمانی که شما از یک دوز 5 میلی گرم استفاده می کنید.
آیا مکمل های ملاتونین واقعاً موثر هستند؟
اینجا جایی است که کارشناسان با آن مخالف هستند. یک بررسی منظم از ملاتونین در این زمینه که مکمل ملاتونین برای کمک به بی خوابی، کار در شیفت کاری، مطالعات کمی انجام داند. در بررسی دیگر هیچ مدرکی اثبات نشد که ملاتونین به افراد کمک کند تا سریعتر بخوابند. و دکتر تالبوت بسیار تردید است.
او می گوید: “ملاتونین تقریباً برای نیمی از افرادی که آن را امتحان می کنند، کار نمی کند.” “اگر این دارو برای شما” کار کند “، شما فقط کمی طولانی تر از می خوابید (به طور متوسط هفت دقیقه در هر شب)، شما هیچ پیشرفت کیفیت در خواب ندارید (میزان زمان صرف شده در خواب عمیق).
با این وجود، سایر متخصصان این مکمل را مؤثر دانستند. دکتر آونا احساس می کند ملاتونین کمک کننده خواب مفید است، در حالی که دکتر بازیل گفت: “اگر یک ماده برای تنظیم ریتم شبانه روزی برای مشکل خواب وجود داشته باشد قطعاً می تواند مفید باشد.”
از آنجا که مطالعات در مورد ملاتونین دارای نتایج منفی است، معدود کارشناسان این مکمل را توصیه می کنند، اگرچه احساس می کنند ملاتونین کاملاً بی خطر است. دکتر رابینز گفت: “بعضی از افراد ممکن است از تاثیرملاتونین بهره مند شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن نیست.” “اگر در 1-2 هفته اول تفاوتی مشاهده نکردید، مصرف ملاتونین را متوقف کنید.”
گزینه های دیگر برای بهتر خوابیدن چیست؟
ممکن است ملاتونین به شما کمک کند تا به سرزمین رویا بروید، اما کارهای زیادی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا شانس خواب خوب خود را افزایش دهید. دکتر رابینز گفت: “سالمترین روش خوابیدن، داشتن برنامه خواب سالم است که می توانید تمام هفت روز هفته حفظ کنید.” او توصیه می کند قبل از خواب آرام باشید، از خوردن غذاهای تند در شب اجتناب، خنک نگه داشتن اتاق خواب، پوشیدن لباس راحتی برای خواب و هر شب در همان زمان بخوابید.
پس از ایجاد روال آرامش بخش، مراقب نور آبی باشید. دکتر کوری گفت: “استفاده از دستگاه هایی مانند لپ تاپ و تلفن های هوشمند در رختخواب می تواند باعث اختلال در خواب شود.” حداقل 30 دقیقه قبل از رفتن به رختخواب از صفحه نمایش استفاده نکنید. این امر به تولید ملاتونین طبیعی در بدن شما کمک خواهد کرد و هرگونه اضطراب Facebook FOMO را کاهش می دهد تا به شما در خواب کمک کند.
مکمل های ملاتونین دارای نتایج ترکیبی هستند اما در صورت کنجکاوی کاملاً بی خطر هستند. فقط حتماً با دوز کم (1 میلی گرم) شروع کنید، از مخلوط کردن با الکل خودداری کنید و صفحه های نمایش را از اتاق خواب خود دور نگه دارید.
اگر یک وعده مصرف دارو فراموش شود، چه کنیم؟
اگر مصرف ملاتونین لازم باشد، شاید برنامه مقدار مصرفی نیازی نباشد. در صورت فراموش کردن یک وعده مصرفی، از آن چشم پوشی کنید و در نوبت بعدی قرص را میل نمایید. لازم نیست میزان مصرف را در نوبت بعدی دوبرابر کنید.
در صورت مصرف دوز بیش تر چه باید کرد؟
در صورت مصرف بیش از حد حتما به اورژانس مراجعت نمایید.
از خوردن چه چیزهایی باید در زمان مصرف ملاتونین اجتناب کنید؟
ملاتونین شاید فرآیند اندیشیدن و عکس العمل های شما را تحت شعاع قرار داده و اخلال ایجاد می کند. تا 4 ساعت بعد از مصرف ملاتونین از رانندگی و کارهای فنی پرهیز کنید. این دارو برای مدتی، ساعات خواب و بیداری شما را مختل می کند بویژه اگر در حال سفر کردن باشید.
مصرف ملاتونین همراه با داروهای گیاهی مجاز است؟
استفاده این دارو با سایر داروهای گیاهی ممکن است احتمال خونریزی، حمله صرع و کاهش فشار خون را افزایش دهد. مصرف ملاتونین با داروهای خاصی می تواند این موارد را افزایش دهد. از مصرف قهوه، چای، کولا، نوشیدنی های انرژی زا یا دیگر موادی که حاوی کافیئن هستند، اجتناب کنید.
