آیا با انواع روش غیر هورمونی ضد بارداری آشنایی دارید؟ آیا می دانید کدام یک از روش های ضد بارداری کمترین عارضه را برای شما به همراه دارد؟ اغلب اوقات زنان در انتخاب بهترین راه جلوگیری از بارداری از بین راه های مختلف مردد هستند. کدام یک از روش های غیر هورمونی مناسب است؟ در این مقاله از بخش زنان و زایمان دکتر سلام، به مطالعه این روش ها می پردازیم. در این مقاله روش های پیشگیری از بارداری بررسی می شود که به این شرح می باشد:
- کاندوم ها
- اسپرم کش
- اسفنج ضد بارداری
- در پوش یا کلاهک رحم
- دیافراگم
- روش های پیشگیری دائمی و موقت
- روش طبیعی
- قرص های ضدحاملگی کم هورمون
- مزایا
- مضرات
انواع روش غیر هورمونی ضد بارداری
امروزه روش های ضدحاملگی بسیاری در دسترس زنان است. در این مقاله با روش های های رایج و همه گیر آشنا می شویم. روش های انسدادی از جمله مهمترین انواع روش غیر هورمونی ضد بارداری می باشند. این روش ها که بسیار رایج می باشد و از ورود اسپرم به تخمک جلوگیری می کند. خیلی از ابرازی که در روش انسدادی استفاده می شود بصورت اینترنتی یا از داروخانه قابل خریداری است. روش های انسدادی عبارتند از:
کاندوم ها یک روش غیر هورمونی ضد بارداری
استفاده از کاندوم در سطح جهان رایج است. کاندوم علاوه برجلوگیری از بارداری ناخواسته، از شما در برابر بیمارهای مقاربتی محافظت می کند و همچنین مانع انتقال عفونت ها می شود. این روش موثر، آسان ، ارزان و در همه جا در دسترس است.
کاندوم ها به دو صورت زنانه و مردانه عرضه می شوند. کاندوم مردانه به این صورت است که آلت مرد داخلش قرار می گیرد و به این شکل در زمان مقاربت از ورود اسپرم ها به داخل واژن جلوگیری می شود. ضریب موفقیت این کاندوم در صورت استفاده درست 82% است. این وسلیه ی انسدادی رایج ، در انواع متنوع از نظر جنس، طعم، بو و رنگ موجود می باشد. کاندوم های مردانه نسبتا ارزان هستند و حتی در بیمارستان ها رایگان توزیع می شود.
کاندوم زنانه به این صورت است که داخل واژن قرار می گیرد و مانع رسیدن اسپرم ها به تخمک می شود. معمولا، این کاندوم ها از پلی اورتان و نیتریل ساخته می شوند. البته کاندوم های زنانه کمی گران تراز کاندوم های مردانه هستند.
اسپرم کش ها یک روش غیر هورمونی ضد بارداری
اسپرم کش همان طور که می توان از نامش حدس زد، یک ماده شیمیایی است که اسپرم ها را از بین می برد. اسپرم کش ها به شکل کف، ژل و کرم در دسترس هستند. ضریب موفقیت این روش 70 تا 80 درصد است، بنابراین باید با کاندوم یا دیگر روش های انسدادی استفاده شود. بعضی از کاندوم ها و اسپرم کش ها در سوپرمارکت ها نیز فروخته می شوند.
بطور معمول، اسپرم کش ها عوارض جانبی ندارنند اما ممکن است در بعضی افراد باعث تحریکات پوستی شود. اسپرم کش ها بطور عمده بیشتر حاوی ماده نونوکسینول 9 هستند که پوست دستگاه تناسلی و اطراف آن را تغییر می دهد و شما در معرض ابتلا به ویروس ایدز قرار می گیرید. اگر دچار تحریکات پوستی، خارش، قرمزی پوست، احساس سوزش شدید یا مشکوک به ایدز شدید، به پزشک مراجعه کنید.
اسفنج ضد بارداری یک روش غیر هورمونی ضد بارداری
یکی از روش های انسدادی غیر هورمونی استفاده از اسفنج های ضد بارداری است. این اسفنج ها به شکل فوم های پلاستیکی است که قبل از عمل مقاربت جنسی داخل واژن قرار می گیرد. اسفنج یک مانع بین اسپرم ها و دهانه واژن است. اسفنج ها باید با اسپرم کش ها استفاده شوند. اسفنج ضدبارداری را می توان 24 ساعت قبل از مقاربت جنسی داخل واژن قرار داد. نکته ی بسیار مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که حداقل 6 ساعت بعد از پایان عمل جنسی اسفنج را از واژن خارج کنید.
اسفنج ها بین 60 تا 80 درصد مانع از بارداری می شوند.
در صورت بروزحساسیت به داروهای سولفونامید، پلی اورتان و اسپرم کش ها استفاده از اسفنج ها باید متوقف شود.
درپوش یا کلاهک دهانه رحم یک روش غیر هورمونی ضد بارداری
درپوش یا کلاهک دهانه رحم یک روش غیر هورمونی پیشگیری از بارداری است که شامل یک درپوش پلاستیکی است که قبل از مقاربت جنسی داخل واژن قرار داده می شود. این وسیله را می توان مجددا استفاده است و بنابراین قبل از استفاده مجدد از وجود هر گونه سوراخ یا ترک در درپوش مطمئن شوید. درصدد موفقیت در این روش 60 تا 80 درصد است.
دیافراگم
دیافراگم یک وسیله پلاستیکی به شکل کلاهک است که قبل از عمل جنسی در داخل واژن قرار می گیرد. این وسیله را نیز می توان مجددا استفاده کرد اما در نظر داشته باشید که باید سلامت وسیله بررسی شود. 24 ساعت قبل از نزدیکی می توان کلاهک را داخل رحم گذاشت اما حداقل 6 ساعت بعد از پایان عمل مقاربت از رحم خارج شود.
عملکرد این روش تا 80 درصد موثر است و از بارداری جلوگیری می کند اما این وسیله با اسپرم کش باید استفاده شود که در این صورت یک روش ضدحاملگی غیر هورمونی خیلی خوب است. دیافراگم نسبتا گران است.
روش های پیشگیری طولانی مدت و موقت
کاشت دستگاه آی یو دی یک روش طولانی مدت ضد بارداری است. این روش طولانی مدت و در عین حال برگشت پذیر است و یک روش هورمونی ضدحاملگی می باشد. روش غیر هورمونی مسی نیز جود دارد. پزشک متخصص دستگاه آی یو دی را در واژن زن قرار می دهد و برای 10 سال قابل استفاده است. هر زمان که این دستگاه از واژن خارج شود، رحم به حالت باروری عادی خود باز می گردد. ضریب شکست آی یو دی کمتر از یک درصد است. عوارض جانبی این روش گرفتگی عضلات و خونریزی شدید است که به مرور زمان کاهش می یابد.
شما ممکن است عمل عقیم سازی را بعنوان روش دائمی غیر هورمونی برای جلوگیری از بارداری انتخاب کنید. با توجه به روش انتخابی برای عقیم سازی ممکن است نیاز به ایجاد شکاف نیز باشد. عقیم سازی در زنان همان بستن لوله های رحم می باشد و در مردان عمل وازکتومی است. اکثر روش های عقیم سازی در زنان موثر است، در عمل وازکتومی اسپرم تا سه ماه وجود دارد. این روش بسیار مطمئن است و ضریب شکست آن کمتر از یک درصد است.
لازم به ذکر است که این یک روش طولانی مدت است. قبل از انجام این عمل با پزشک خود مشورت کنید.
روش طبیعی
دیگر روش ساده جلوگیری روش هورمونی آزاد که روش طبیعی یا بارداری آگاهانه است. شما می توانید تاریخی که زمان تخمک گذاری است را در هر ماه تعیین کنید و در این تاریخ از مقاربت اجتناب کنید. معمولا هر دوره تخمک گذاری 6 الی 8 روز می باشد. اگر شما نسبت به بدن خود آگاهی داشته باشید می توانید از زمان تخمک گذاری آگاه شوید. تخمک گذاری زمانی اتفاق می افتاد که تخمک ها از تخمدان آزاد شده و وارد رحم می شوند. راه های برای تعیین زمان تخمک گذاری است که در این مقاله به شرح آن ها پرداخته شده است:
- هر ماه زمان قاعدگی مشخص شود: تخمک گذاری تقربیا دو هفته قبل از قاعدگی بعدی انجام می شود.
- اندازه گرفتن دمای پایه بدن: قبل از تخمک گذاری دمای پایه بدن پایین می آید و بعد از تخمک گذاری افزایش می یابد.
- آزمایش مخاط دهانه رحم: در دوره تخمک گذاری مقدار و کیفیت ماده مخاطی دهانه رحم تغییر می کند.
در روش تنظیم خانواده به روش طبیعی شما باید نسبت به بدن خود آگاهی داشته باشید. درجه موفقیت در این روش حدود 75% است که بستگی به تجربه زوج دارد. در تنظیم خانواده طبیعی، زنان باید تاریخ قاعدگی را برای آگاهی از تاریخ تخمک گذاری درست بدانند.
قرص های ضد حاملگی با هورمون کم
این قرص ها حاوی هورمون هایی هستند که مانع از حاملگی می شوند. در قرص های ضد بارداری با هورمون کم ترکیب استروژن و پروژسترون وجود دارد. بعضی از این قرص ها استروژن کم تری نسبت به سایر قرص ها دارند که قرص های ضد حاملگی با هورمون کم نامیده می شوند. در کل، هر چه مقدار هورمون ها در قرص کم باشد، عوارض جانبی آن مانند سردرد، حالت تهوع، التهاب پستان نیز کم تر خواهد بود.
در قرص ضد حاملگی با هورمون کم، 35 میکروگرم استروژن یا گاهی حتی کم تر از این مقدار وجود دارد و در عین موثر بودن خطری برای سلامتی زنان محسوب نمی شوند.
آخرین امتیاز روش های ضد بارداری با هورمون کم این است که بعضی قرص ها با دوز بسیار کم، یعنی 20 میکروگرم یا کم تر استروژن با کم ترین عوارض جانبی به اندازه قرص های با دوز بالا خاصیت ضدحاملگی دارند.
عوارض جانبی و سودمندی این قرص ها بستگی به سلامت و عادات فردی شخص مثلا سیگار کشیدن دارد و در افراد متفاوت است، به همین دلیل قبل از شروع مصرف این قرص، با توجه به سلامت بدن و عادت هایی که بر روی سلامتی شما تاثیرگذار هستند و همچنین تحت نظر یک پزشک میزان مصرف دارو مشخص شود.
مزایایی انواع روش غیر هورمونی ضد بارداری
شما ممکن است از روش های غیر هورمونی برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید:
- به روش های دائمی و طولانی مدت برای جلوگیری از بارداری نیاز ندارید یا مجبور به محدود کردن تعداد و زمان مقاربت جنسی نیست
- از عوارض جانبی قرص ها ایمن خواهید بود
- نیازی به تغییر زمان طبیعی قاعدگی و تخمک گذاری نیست
- بیمه درمانی شامل داروها و لوازم هورموونی نمی شود
- ممکن است روش غیر هورمونی و هورمونی برای کسب نتیجه بهتر باهم مصرف شوند
- بیش تر ابزار روش های غیر هورمونی ارزان هستند
- بعضی از لوازم جلوگیری غیر هورمونی را بدون تجویز پزشک می توان تهیه کرد
مضرات انواع روش غیر هورمونی ضد بارداری
- بیشتر روش های غیر هورمونی بجز کاشت آی یو دی مداوم در هر عمل جنسی باید تجدید شوند
- بجز کاشت آی یو دی در روش غیر هورمونی احتمال بارداری از روش های هورمونی بیشتر است
- بسیاری از این شیوه ها در دوران قاعدگی کاربردی ندارند
- بسیاری از زنان از وجود وسایل ضدحاملگی در واژن احساس ناخوشایندی را دارند
