در مورد خواص گیاه خرفه چه می دانید؟ شاید خیلی از شما این را ندانید ولی مصرف گیاه خرفه برای سلامتتان مزایای بسیاری دارد. در حقیقت، دانشمندان به این حقیقت اعتقاد دارند که خرفه به همان اندازه که مورد توجه کشاورزان قرار گرفته باید مورد توجه متخصصان تغذیه هم قرار گیرد. با توجه به تحقیقات “محتوای آنتی اکسیدان و ارزش غذایی گیاه خرفه باعث می شود که برای مصرف انسان گزینه مناسبی باشد”. مطالعات انجام شده روی گیاهان نشان داده است که خرفه ارزش غذایی بالایی دارد و برای سلامت انسان ها مفید است. در این مقاله از بخش گیاهان دارویی و تغذیه دکتر سلام در مورد خواص و ارزش غذایی گیاه خرفه صحبت می کنیم.
گیاه خرفه چیست؟
خرفه گیاهی باغچه ای است. آیا می توان خرفه را خورد و اصلا خرفه خوراکی است؟ بسیاری از افراد خرفه را یک علف هرز می دانند اما در حقیقت این طور نیست. خرفه گیاهی مغذی و مفید برای سلامتی است. خب پس اگر نمی دانید که چطور از شر خرفه های باغچه خانه تان خلاص شوید به شما پیشنهاد می دهیم که آن ها را بخورید! مهاجرانی که از هند به آمریکای شمالی مهاجرت کرده بودند این گیاه را با خود وارد آمریکای شمالی کردند.
این گیاه سپس در باغچه های سرتاسر آن جا منتشر و دیده شد. امروزه انواع مختلفی از خرفه با نام های مختلف، در شرایط آب و هوایی و مناطق مختلف می روید. در آسیا، اروپای مرکزی و مناطق مدیترانه ای خرفه به عنوان سبزی معطر خوراکی استفاده و پرورش داده می شود. اگر خودتان آن را در باغچه نکاشته باشید، گاهی در بهار و ماه های گرم تابستان متوجه ظهور ناگهانی آن در باغچه خانه تان می شوید.
این گیاه می تواند ماه های گرم تابستان را تحمل کند. اگر چه بعضی از افراد وجود خرفه را به عنوان مزاحم می دانند و سعی دارند که از دست آن ها خلاص شوند. اما مطالعات نشان داده اند که مصرف آن مزایای زیادی دارد. از جمله مزایای آن کاهش التهاب، از بین رفتن حالت مسمومیت، کمک به سلامت استخوان و رهایی از عارضه های تنفسی هستند.
حقایق تغذیه ای مربوط به گیاه خرفه
ساقه و برگ های خرفه سرشار از خواص هستند. این گیاه سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که با بیماری ها مقابله می کنند. به علاوه سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ و مواد معدنی مهم نیز هست. ۱۰۰ گرم از خرفه خام شامل:
- ۱۶ کالری
- ۳.۴ گرم کربوهیدرات
- ۱.۳ گرم پروتئین
- ۰.۱ گرم چربی
- ۲۱ میلی گرم ویتامین C (۳۵ درصد DV)
- ۱۳۲۰ واحد بین المللی ویتامین A (۲۶ درصد DV)
- ۶۸ میلی گرم منیزیم (۱۷ درصد DV)
- ۰.۳ میلی گرم منگنز (۱۵ درصد DV)
- ۴۹۴ میلی گرم پتاسیم (۱۴ درصد DV)
- ۲ میلی گرم آهن (۱۱ درصد DV)
- ۰.۱ میلی گرم ریبوفلاوین (۷ درصد DV)
- ۶۵ میلی گرم کلسیم (۷ درصد DV)
- ۰.۱ میلی گرم مس (۶ درصد DV)
- ۰.۱ میلی گرم ویتامین B6 (۴ درصد DV)
- ۴۴ میلی گرم فسفر (۴ درصد DV)
- ۱۲ میکرو گرم فولات (۳ درصد DV)
۵ مزیت گیاه خرفه
۱_ سرشار از بتاکاروتن است:
برای بالا بردن میزان دریافت بتاکاروتن استفاده از خرفه روشی بسیار مناسب است. بتاکاروتن رنگدانه ای است که در بدن تبدیل به ویتامین A می شود. به علاوه بتاکاروتن آنتی اکسیدانی قدرتمند است که به سلامت پوست، عملکرد عصب شناختی و بینایی کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند که از آن جایی که بتاکاروتن یک آنتی اکسیدان است از بدن در مقابل بیماری های مزمن محافظت می کند. مصرف مواد غذایی سرشار از بتاکاروتن به بهبود عملکرد سیستم تنفسی و ریه کمک می کند. علاوه بر مزایای ذکر شده برای بتاکاروتن، مطالعات نشان داده اند که مصرف آنتی اکسیدان ها برای زنان باردار و شیرده بسیار مهم است؛ چون ویتامین A نقشی اساسی در رشد درست جنین و نوزاد دارد.
۲_ منبعی غنی از ویتامین C است:
کمی بیشتر از ۲ فنجان خرفه حدود ۳۵ درصد از میزان پیشنهادی ویتامین C برای مصرف روزانه را دارد. ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند و از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند. به علاوه ریسک ابتلا به التهاب و بیماری های مزمن را نیز پایین می آورد. ویتامین C علاوه بر موارد ذکر شده در بالا بردن ایمنی، کمک به سلامت قلب، کاهش عارضه های التهابی و داشتن پوستی سالم نیز به فرد کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند که دریافت میزان بالای ویتامین C با کاهش ریسک مرگ در اثر سکته مغزی و انسداد شرائین قلبی در ارتباط است. به علاوه میزان کلسترول LDL (که کلسترول بد است) و گلیسرید را پایین می آورد. اصلا فکرش را کرده بودید که خوردن علف های به ظاهر هرز حیاطتان بتواند سلامتی سیستم قلبی عروقی شما را بالا ببرد؟
۳_ سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است:
خرفه منبع عظیمی از آلفا لینولنیک اسید است. آلفا لینولنیک اسید نوعی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که در گیاهان یافت می شود. به علاوه به بهبود سلامت قلب، بهبود سلامت استخوان و تقویت سلامت ذهن کمک می کند. بسیاری از افراد به اندازه کافی امگا ۳ دریافت نمی کنند. آن ها می توانند با مصرف این اسید چرب ضروری، کمبود امگا ۳ را جبران کنند. افزودن خرفه به برنامه غذایی سبب پایین آوردن میزان امگا ۶ نسبت به امگا ۳ می شود. طبق نظر محققان این امر سبب کاهش ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن می شود.
۴_ مواد معدنی ضروری را فراهم می کند:
خرفه منبعی غنی از پتاسیم، منیزیم و کلسیم است. تمام این سه ماده ذکر شده با منظم کردن فشار خون به سلامت قلب و کاهش ریسک سکته مغزی کمک می کنند. علاوه بر این، موارد ذکر شده مواد معدنی مهمی هستند که سبب سلامت استخوان ها، رشد سالم و کاهش ریسک پوکی استخوان می شوند. محققان معتقدند که مصرف میزان کافی از این مواد، به خصوص منیزیم، سبب رهایی از اضطراب و بهبود سلامت ذهن می شود. با افزودن خرفه به سالاد و یا اضافه کردن آن به اسموتی می توانید اطمینان حاصل کنید که به میزان کافی این مواد مهم معدنی مهم را دریافت می کنید.
۵_ با دیابت مبارزه می کند:
آیا خرفه برای مبارزه با دیابت مناسب است؟ تحقیقات نشان داده اند که خوردن عصاره خرفه فشار خون را تنظیم می کند و با کم کردن میزان هموگلوبین A1c کنترل گلوکز را بالا می برد. محققان اظهار کرده اند که مصرف عصاره خرفه خطری برای سلامتی ندارد و برای درمان هر دو نوع دیابت گزینه مناسبی است.
گیاه خرفه برای چه چیزی خوب است؟ (چگونه آن را پرورش داده و مصرف کنید؟)
خرفه تقریبا هر جایی رشد می کند. برای برخی از افراد این گیاه در بهار کاملا ناگهانی و بدون این که آن را از قبل بکارند در باغچه خانه شان رشد می کند. این گیاه می تواند ماه های گرم تابستان را تحمل کند. به علاوه، این گیاه به آسانی رشد می کند و منتشر می شود.
چگونه باید از شر گیاه خرفه در باغچه خانه تان رها شوید؟!
وقتی نوبت چیدن سایر گیاهان می شود، می توانید همزمان خرفه را از ریشه در آورید و به آشپزخانه خانه خود بیاورید. اگر در باغچه خانه تان خرفه رشد نمی کند می توانید دانه های آن را از عطاری ها و بقیه جاها تهیه کنید و آن ها را بکارید. علاوه بر این می توانید این گیاه را قلمه بزنید و سپس آن را در خاک بکارید. اما این را به خاطر داشته باشید که این گیاه خیلی زود منتشر می شود پس بین دانه ای که کاشته اید و فضای اطراف فاصله ای برای رشد احتمالی خرفه رها کنید.
آیا این گیاه در داخل خانه هم می تواند رشد کند؟
اگر دوست دارید تمام ماه های سال از خواص زیاد این گیاه بهره مند شوید، می توانید آن را داخل خانه هم بکارید. برای کاشتن باید دانه های این گیاه را روی سطح خاک بپاشید، با انگشتان تان خاک را به این طرف و آن طرف حرکت دهید و روی دانه ها را بپوشانید. مرتب به دانه ها آب بدهید. البته نباید خیلی گیاه را خیس کنید. خب اکنون گیاه را در معرض نور آفتاب قرار دهید و جوانه زدن آن را تماشا کنید.
انتخاب و نگهداری گیاه خرفه
هنگامی که می خواهید گیاه خرفه را انتخاب کنید باید حواستان باشد که گیاهی را انتخاب کنید که در خاک ارگانیک رشد کرده باشد. این خاک نباید آلوده به سم و سایر موارد مضر باشد. اگر ساقه و برگ این گیاه را از باغچه یا حیاط خانه خودتان تهیه می کنید، مطمئن شوید که با مواد مضر باغچه را سم پاشی نکرده باشید. همیشه قبل از مصرف گیاه را خوب بشویید. برای نگهداری خرفه، آن را در کیسه فریزر بگذارید. تا یک هفته می توانید آن را در یخچال نگهداری کنید. قبل از این که قصد مصرف کردن داشته باشید این گیاه را بشویید چون اگر آن را بشویید و در یخچال نگهداری کنید ممکن است که له شود. می توانید ساقه و برگ این گیاه را پس از شستن در فریزر نگه دارید تا در زمستان که هوا سردتر است و این گیاه به طور طبیعی رشد نمی کنند از آن بهره مند شوید.
چگونه باید گیاه خرفه را مصرف کرد (دستور پخت خرفه)
درست مثل سبزیجات سبز رنگ وقتی خرفه را با ریشه بیرون بیاورید می توانید آن را برای خوردن آماده کنید. ریشه را جدا کنید و ساقه را بشویید. جاهایی که احتمال وجود خاک هست را با دقت بیشتری بشویید. وقتی قصد مصرف خرفه را داشتید حتما از این که با مواد شیمیایی مضر سم پاشی نشده باشد اطمینان حاصل کنید. وقتی ساقه و برگ های خرفه را تمیز کردید می توانید آن را به سالاد، اسموتی، سوپ و هر غذایی که خواستید اضافه کنید.
آیا می توان گیاه خرفه را پخت؟
خرفه را می توان به صورت خام مصرف کرد. به علاوه می توانید آن را کمی بخار پز کنید و سپس مصرف کنید. پختن این گیاه برای مدت طولانی سبب لزج شدن و له شدن آن می شود. پس بیش از ۱۰ دقیقه آن را بخار پز نکنید یا نپزید. ساقه و برگ های خرفه ترد هستند و مزه آن به اسفناج شباهت دارد. اگر قصد دارید آن را به تنهایی بخورید مقداری روغن زیتون یا کره به آن اضافه کنید. برای مزه دادن به آن از نمک و فلفل استفاده کنید. می توانید از آن در املت و به عنوان چاشنی استفاده کنید. اگر می خواهید مطمئن شوید که بعد از تابستان هم به میزان کافی خرفه دارید، آن را در فریزر نگهداری کنید. در طول پاییز و زمستان این خرفه های فریزر شده را می توانید به سوپ، تاس کباب و کاسرول اضافه کنید.
اقدامات احتیاطی در مورد گیاه خرفه
آیا خرفه سمی است؟
خرفه برای انسان ها سمی نیست اما می تواند برای گربه ها سمی باشد.
آیا می توان خرفه را به میزان زیاد مصرف کرد؟
درست مثل هر ماده خوراکی دیگری نباید در مصرف این گیاه افراط کنید. تحقیقات نشان داده اند که این گیاه دارای اگزالیک اسید است. اسید اگزالیک یک ترکیب ارگانیک است و سبب افزایش ریسک به وجود آمدن سنگ کلیه و سایر بیماری ها می شود. پس مصرف زیاد آن توصیه نمی شود. اگر چه اسید اگزالیک به صورت عادی از طریق ادرار و مدفوع از بدن خارج می شود اما مصرف بالای هر ماده خوراکی می تواند تاثیر منفی داشته باشد. پختن خرفه قبل از مصرف سبب حذف اسید اگزالیک می شود. اما اگر سابقه سنگ کلیه دارید، قبل از اضافه کردن آن به برنامه غذایی خود با پزشک خود مشورت کنید.
کلام آخر
- آیا خرفه واقعا برای شما خوب است؟ این گیاه ارزش غذایی بالایی دارد، به علاوه سرشار از ویتامین A، C، منیزیم، منگنز و پتاسیم است.
- مزایای خرفه چه هستند؟ این گیاه به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. به علاوه در سلامت کل بدن نیز نقش موثری دارد. این گیاه سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است و به همین دلیل برای بدن مفید است.
- مزه خرفه چگونه است؟ می توانید برگ ها و ساقه های خرفه را خام بخورید یا بخار پز کنید. می توانید آن را به سالاد، اسموتی، املت، تاس کباب، کاسرول و سس اضافه کنید. مزه آن شبیه اسفناج است. هنگامی که خرفه را خام مصرف کنید بافتی ترد مانند دارد.