پانیکولکتومی چیست؟ نحوه جراحی، عوارض و مراقبت های لازم

پانیکولکتومی یک روش جراحی برای حذف پانیکولوس، یا پوست اضافی، از پایین شکم است. تفاوت این روش با آبدومینوپلاستی این است که در این روش علاوه بر حذف پوست اضافی و چربی، ماهیچه های شکم نیز کشیده می شوند. پانیکولکتومی برای کاهش علائمی که به دلیل وجود پوست های آویزانی که با فعالیت های روزمره تداخل دارند، انجام می شود. این روش به عنوان یک روش جراحی زیبایی در نظر گرفته نمی شود. در این مقاله از بخش زیبایی دکتر سلام به بررسی جراحی باز شکم پانیکولکتومی می پردازیم و در نهایت تفاوت های اصلی آن با تامی تاک یا آبدومینوپلاستی را مورد بررسی قرار می دهیم.

پانیکولکتومی چیست؟

پانیکولکتومی نام جراحی ای است که پانوس را حذف می کند. پانوس پوست اضافی بخش پایینی شکم است که معمولا به علت کاهش وزن سریع، حالت افتاده پیدا کرده است. این پوست اضافی گاهی روی ناحیه تناسلی می افتد. پانوس سبب ایجاد درد در کمر و جوش در ناحیه تناسلی می شود. جراحی پانیکولکتومی برای بالا بردن بهداشت استفاده می شود. پانیکولکتومی به بیماران کمک می کند که از شر جوش و سوزش ایجاد شده به علت پانوس رها شوند. این جراحی برای بیماران ظاهری لاغرتر درست می کند، به آن ها کمک می کند که چه با لباس و چه بدون لباس بهتر به نظر برسند و اعتماد به نفس خود را بالا ببرند.

پانیکولکتومی یک عمل جراحی تهاجمی است. این روش برای افرادی که اخیرا جراحی کاهش وزن داشته اند بسیار مفید است و مقادیر زیادی از پوست آویزان پایین شکم را از بین می برد. اگر پوست باقی مانده بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد این نوع جراحی ممکن است یک ضرورت پزشکی تلقی شود. برای مثال، ممکن است شما خارش پوست، زخم و قارچ را در زیر پوست آویزان شکم خود حس کنید. در طی یک پانیکولکتومی، جراح شما دو برش را در دیواره شکم ایجاد می کند تا پوست اضافی را از بین ببرد. سپس قسمت زیرین پوست از طریق بخیه به بالا متصل می شود.

پانیکولکتومی برای چه افرادی مناسب است؟

داوطلبان پانیکولکتومی معمولا یا از طریق عمل جراحی بایپس روده یا با اعمال تغییراتی در عادات غذایی و فعالیت های ورزشی مقدار قابل توجهی از وزن خود را از دست داده اند. سایر داوطلبان ممکن است این جراحی را به دلیل موارد زیر انجام دهند:

• عفونت های قارچی
• خارش پوست
• درد پایین کمر
• پوست اضافی پس از بارداری

برخی از بیماران نیز ممکن است خواهان انجام ابدومینوپلاستی استاندارد باشند.

مراقبت های لازم قبل از جراحی باز شکم پانیکولکتومی

بیماران پیش از انجام این عمل جراحی توسط جراح خود ارزیابی خواهند شد. به بیمار گفته می شود که چگونه خود را آماده کند. برخی از دستورالعمل ها عبارتند از:

• ترک سیگار
• اجتناب از مصرف داروهای خاص
• روش های شستشو
• محدودسازی مواد غذایی و یا مایعات خاص
• زمان بندی داروها

نحوه انجام جراحی پانیکولکتومی

بیمار در بیمارستان یا مرکز جراحی بیماران سرپایی بی هوش می شود. جراح، برشی را به صورت عمودی از قسمت پایین جناغ سینه تا استخوان رحم ایجاد می کند. یک برش دیگر نیز به صورت افقی در سراسر ناحیه رحم ایجاد می شود. پوست و چربی اضافی از طریق برش افقی خارج خواهد شد. پوست و چربی بالای ناف به سمت پایین کشیده می شود و در جای خود قرار می گیرد. ناف به موقعیت عادی خود باز می گردد. برای جلوگیری از تجمع مایعات نیز لوله تخلیه ای جایگذاری می شود.

این عمل را جراحان ماهر باید انجام دهند. معمولا هم بین ۲ الی ۵ ساعت طول می کشد که طول این زمان به بیمار، جراح و این که آیا جراحی دیگری نیز همزمان انجام می شود یا نه، بستگی دارد. به گفته یکی از پزشکان: “پانیکولکتومی به خودی خود جراحی ای است که بین دو تا سه ساعت وقت می گیرد اما اگر با عمل دیگری همراه شود می تواند در کل بین ۳ الی ۶ ساعت به طول بینجامد”.

برش های حاصل از پانیکولکتومی معمولا در راستای خط بیکینی و جایی که پانوس روی ناحیه تناسلی افتاده انجام می شوند. در برخی موارد وقتی پانوس تا قسمت پشت بدن هم ادامه پیدا می کند این برش ها ممکن است در سرتاسر بدن ایجاد شوند. در این شرایط به این عمل لیپکتومی طرفین یا لیپکتومی کمربندی هم می گویند (چون مثل کمربند شلوار به نظر می رسد). در شرایطی که بیماران در قسمت پایینی شکم پانوس دارند و در پهلوها نیز چربی و پوست اضافی دارند ممکن است از برش لنگری شکل استفاده شود.

این برش این گونه است که از ناحیه تناسلی تا زیر قفسه سینه ادامه دارد. این جراحی بسیار سودمند است و در برطرف کردن پوست اضافی عمودی در قسمت پایین شکم و پوست اضافی افقی در قسمت پهلوها مناسب است. در این جراحی، پوست و چربی اضافه را بر می دارند سپس پوست را به حالت جدیدی بخیه می زنند. در این جراحی معمولا ناف نیز دستخوش تغییر می شود. یک جراحی پانیکولکتومی بزرگ ممکن است سبب از دست دادن ناف شود. بعضی از پزشکان برای نجات ناف هزینه ای اضافی دریافت می کنند. پزشک حتما در جلسه اول مشاوره باید درباره این که این موضوع احتمال وقوع دارد یا نه، با بیمار صحبت کند. اگر صحبت نکرد خودتان بپرسید که شرایط آن ها چیست.

بازیابی و بهبودی پس از پانیکولکتومی

برای جراحی های جزئی پانیکولکتومی بیماران می توانند روز بعد از جراحی به خانه خود برگردند. در بیشتر موارد بیماران از یک شب تا چند شب در بیمارستان بستری می شوند. در طول این زمانی که بیماران بستری هستند گاهی در محل برش از درن استفاده می کنند تا خون و مایعات اضافی ترشح شده را جذب کند. هنگامی که میزان مایعات و خون ترشح شده پایین باشد با تشخیص پزشک استفاده از درن قطع می شود.  در روزهای اول جراحی تنها استحمام با اسفنج را می توانید انجام دهید. بیماران معمولا بعد از دو روز اجازه دوش گرفتن دارند. بیماران باید بعد از ۳ تا ۷ روز انتظار کم شدن درد، کبودی و ورم را داشته باشند.

درد را با داروهای مسکن کنترل می کنند. کبودی و ورم بین ۶ تا ۱۲ هفته به طرز چشمگیری کاهش میابد. زمان بهبودی را می توان با استفاده از مکمل هایی مثل آرنیکا و بروملین و امکاناتی مثل درمان با نور LED نیز تسریع بخشید. بعد از ۱۰ الی ۱۴ روز می توانید ورزش های سبک را از سر بگیرید. باید حداقل تا ۶ هفته پس از جراحی از انجام هر ورزش سنگین بپرهیزید. بعد از این که زخم خشک شد و افتاد، یعنی حدودا در هفته ۴ تا ۶ پس از جراحی، از داروهای از بین برنده آثار زخم مثل ژل ها و کرم های مخصوص استفاده کنید. گاهی ریکاوری کامل بعد از این جراحی برای بسیاری از بیماران تا چند ماه طول می کشد. همچون هر جراحی دیگری در این جراحی نیز توصیه های پزشک برای بعد از عمل را جدی بگیرید. ریکاوری بعد از پانیکولکتومی تقریبا شبیه ریکاوری بعد آبدومینوپلاستی است.

شکم بند فشرده شده ای در اطراف شکم قرار داده خواهد شد. بیماران تا ۴۸ ساعت پس از این عمل درد را تجربه خواهند کرد. در چند روز اول استحمام مجاز است. فعالیت جسمانی شدید تا چهار هفته پس از جراحی ممنوع است. در اغلب موارد، بیماران در عرض چهار تا پنج روز قادر به حرکت خواهند بود. بیشتر بیماران ممکن است قادر باشند تا ظرف دو هفته پس از انجام جراحی به سر کار خود باز گردند.

بسته به این که چه مقدار پوست و چربی برداشته شده است، انجام جراحی پانیکولکتومی می تواند بین سه تا پنج ساعت به طول بی انجامد. اگر این روش با روش دیگری مثل ابدومینوپلاستی ترکیب شود، ممکن است بیشتر طول بکشد.

خطرات پانیکولکتومی

در حالی که هر روش جراحی و بی هوشی ای با خطراتی همراه است، خطرات مرتبط با پانیکولکتومی عبارتند از:

• انباشت مایع در زیر پوست
• جداسازی پوست
• بی حسی در ناحیه جراحی
• زخم
• تغییر رنگ پوست
• لخته های خونی
• افتادگی پوست

این روش ممکن است توسط بیمه پوشش داده شود، اما بیماران باید در ارتباط با این موضوع با متصدی شرکت بیمه خود صحبت کنند.

پانیکولکتومی در مقابل آبدومینوپلاستی

با این که گاهی پانیکولکتومی را با آبدومینوپلاستی (تامی تاک) اشتباه می گیرند اما باید بدانید که این دو جراحی با هم متفاوتند.

• پانیکولکتومی تنها پوست و بافت اضافه را از قسمت پایین شکم بر می دارد.
• آبدومینوپلاستی پوست و بافت اضافه را از قسمت پایین شکم بر می دارد و ماهیچه های شکم را سفت می کند.

پانیکولکتومی تنها پوست و چربی های اضافه را حذف می کند و در ترمیم ماهیچه ها نقشی ندارد. اگر بیمار از جدایش شکمی رنج می برد (جدایش شکمی به حالتی گفته می شود که ماهیچه راست شکم در میانه خود دچار یک شکاف شود) باید برای برطرف کردن این حالت ها و انجام جراحی اقدام کند. این حالت معمولا بعد از بارداری و فتق به وجود می آید. به این جراحی آبدومینوپلاستی می گویند.

تفاوت بین پانیکولکتومی و تامی تاک چیست؟

پانیکولکتومی و تامی تاک (آبدومینوپلاستی) دو روش جراحی با هدف حذف پوست اضافی پایین شکم هستند. آن ها ممکن است در مواردی به دلیل از دست دادن شدید وزن به دلایل طبیعی یا جراحی انجام شوند.

هدف پانیکولکتومی عمدتا حذف پوست های آویزان است در حالی که تامی تاک اثرات بافتی را به منظور بهبود عضلات و دور کمر شما ارتقا می بخشد. هم چنین امکان انجام هر دو روش در یک زمان نیز وجود دارد.

هدف هر دو روش مشابه است: حذف پوست اضافی از شکم. با این حال، برای کسب نتایج مورد نظر، فهم تفاوت های کلیدی میان این دو روش مهم است.

هم پانیکولکتومی و هم تامی تاک، پوست پایین شکم را هدف قرار می دهند. هدف از انجام این روش ها، رهایی از افتادگی و آویزانی پوست است که اغلب بعد از از دست دادن زیاد وزن اتفاق می افتد. این اتفاق ممکن است به دلیل عمل های جراحی مانند بایپس روده، کاهش وزن طبیعی، و یا حتی بارداری باشد.

تفاوت اصلی این دو روش این است که جراحی تهاجمی تامی تاک معمولا به دلایل زیبایی شناختی انتخاب می شود و مثل پانیکولکتومی ضروری نیست. در برخی موارد، تامی تاک می تواند به کاهش درد کمر کمک کند.

با انجام تامی تاک، پزشک شما پوست اضافی را کاهش می دهد و ماهیچه های شکمی را نیز می کشد. در حالی که خود جراحی باعث به وجود آمدن عضلات حجیم نمی شود، اما این کار باعث می شود که بتوانید تا از طریق ورزش به ماهیچه های شکم خود فرم دهید.

پانیکولکتومی یک عمل جراحی تهاجمی است. این روش برای افرادی که اخیرا جراحی کاهش وزن داشته اند بسیار مفید است و مقادیر زیادی از پوست آویزان پایین شکم را از بین می برد.

اگر پوست باقی مانده بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد این نوع جراحی ممکن است یک ضرورت پزشکی تلقی شود. برای مثال، ممکن است شما خارش پوست، زخم و قارچ را در زیر پوست آویزان شکم خود حس کنید.

در طی یک پانیکولکتومی، جراح شما دو برش را در دیواره شکم ایجاد می کند تا پوست اضافی را از بین ببرد. سپس قسمت زیرین پوست از طریق بخیه به بالا متصل می شود.

جراحی باز شکم پانیکولکتومی و تامی تاک چقدر طول میکشه؟

گذشته از زمان واقعی جراحی، شما باید قبل از زمان مشخص شده به بیمارستان مراجعه کنید. همچنین باید پس از جراحی در بخش مراقبت بعد از عمل بمانید تا پزشک تان بر بهبودی اولیه شما نظارت داشته باشد. مدت زمان این جراحی ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

عمل جراحی پانیکولکتومی حدود دو تا پنج ساعت طول می کشد. زمان بندی دقیق به طول بریدگی های ایجاد شده و مقدار پوست اضافی که باید از بین برود، بستگی دارد.

جراحی تامی تاک ممکن است دو تا چهار ساعت طول بکشد. با این که ممکن است برش پوست کم تر از پانیکولکتومی باشد، اما باز هم جراح نیاز به شکل دادن به دیواره شکمی دارد.

نتایج پانیکولکتومی بهتر است یا تامی تاک؟

هم پانیکولکتومی و هم تامی تاک از روش های موفقیت آمیز هستند. کلید ادامه موفقیت و کسب بهترین نتیجه این است که بعد از انجام جراحی، یک سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید.

ممکن است روند بازیابی کند باشد، اما نتایج حاصل از پانیکولکتومی پس از کاهش وزن زیاد، دائمی است. اگر وزن خود را حفظ کنید، نیاز به جراحی دیگری پیدا نمی کنید.

اگر در محدوده وزنی سالم باقی بمانید، نتایج تامی تاک دائمی هستند. برای افزایش شانس خود در حفظ بلند مدت نتایج، پزشک شما ممکن است توصیه کند که قبل از عمل، مقدار مشخصی از وزن خود را کم کنید.

کاندیداهای مناسب پانیکولکتومی و تامی تاک

بیماران پانیکولکتومی افرادی هستند که اضافه وزن داشتند اما پس از جراحی بای پس معده و سایر جراحی های چاقی، وزن زیادی کم کردند. کم کردن وزن زیاد به این روش سبب ایجاد میزان زیادی پوست اضافه می شود. افرادی که گزینه مناسبی برای این جراحی هستند:

• افرادی که به خاطر کاهش وزن زیاد و بارداری، در ناحیه پایین شکم شان پوست اضافی جمع شده است.
• افرادی که سالم هستند و وزن ثابتی دارند.
• افرادی که سیگار نمی کشند.
• افرادی که از نتیجه این عمل ها انتظارات واقعی دارند.

زنانی که به تازگی وضع حمل کرده اند نیز گزینه خوبی برای انجام این عمل هستند. هر فردی برای انجام روش خاصی مناسب است. هم پانیکولکتومی و هم تامی تاک برای بزرگسالان و زنانی که باردار نیستند و نیز برای کسانی که سیگار نمی کشند و در وزن ثابتی قرار دارند، مناسب هستند. مهم است به یاد داشته باشید که در حالی که هر دو عمل جراحی پوست شکم را کاهش می دهند، اما هیچ کدام جز روش های کاهش وزن نیستند. اگر شامل موارد زیر می‎ باشید، احتمالا گزینه مناسبی برای پانیکولکتومی هستید:

• اخیرا مقدار زیادی وزن کم کرده اید و پوست شکم تان افتاده است.
• زیر منطقه ای که پوست تان آویزان است، مشکلات بهداشتی را تجربه می کنید.
• زیر پوست آویزان، در معرض خطر زخم، عفونت و سایر مسائل قرار دارد.
• به تازگی جراحی بایپس روده و یا کاهش وزن داشته اید.

اگر شامل موارد زیر می‎ باشید، احتمالا گزینه مناسبی برای تامی تاک هستید:

• در حال تلاش برای خلاص شدن از شر شیارهای شکمی ناشی از بارداری هستید.
• با وجود رژیم غذایی و ورزش می خواهید تا از شر پوست اضافی دور شکم خود خلاص شوید.
• در سلامت عمومی مناسب و محدوده وزنی سالمی هستید.
• با جراح تان صحبت کرده اید و قصد دارد که این جراحی را پس از پانیکولکتومی انجام دهید.

زخم های پانیکولکتومی

پس از جراحی پانیکولکتومی ممکن است با زخم های بزرگی روبرو شوید. خوشبختانه این زخم ها را می توانید به خوبی زیر لباس هایتان بپوشانید. برای محو شدن زخم ها بین ۱۲ الی ۱۸ هفته زمان نیاز است و ممکن است کاملا محو نشوند. ژل ها و کرم های از بین برنده آثار زخم به تسریع پروسه بهبود زخم ها و محو شدن آن ها کمک می کنند.

هزینه پانیکولکتومی بیشتر است یا تامی تاک؟

هزینه پانیکولکتومی و تامی تاک با احتساب پوشش بیمه نیز می تواند به شدت متفاوت باشد. در زیر هزینه های تخمینی کلی آورده شده است. باید قبل از انتخاب روش، با پزشک خود مشورت کنید.

هزینه پانیکولکتومی با توجه به عوامل زیادی متفاوت است. این عوامل شامل این موارد هستند:

• میزان جراحی انجام شده
• میزان پوست برداشته شده
• شهری که بیمار در آن جراحی شده است
• تجربه و شهرت جراح

هزینه پانیکولکتومی خیلی بالاست. هزینه های مرتبط مانند بی حسی و مراقبت داخل بیمارستان نیز می تواند بر هزینه جراحی اضافه گردد.

بسیاری از شرکت های بیمه پزشکی بخشی از این هزینه را تحت پوشش قرار خواهند داد. این پوشش بیمه در صورت ضرورت پزشکی بیشتر هم می شود. اما معمولا چون این جراحی یک جراحی زیبایی قلمداد می شود، تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرد. اگر مشکل پزشکی شما تایید شود و اثبات شود که پانیکولکتومی برای حفظ سلامتی تان لازم است، بیمه بخشی از هزینه را تقبل می کند.

در صورتی که انجام این جراحی برای بیمار ضروری باشد و توسط پزشک توصیه شده باشد، بیمه هزینه آن را تقبل می کند. برای مثال وقتی بیماری فرد مانع از انجام فعالیت های روزمره او می شود و برای بهبود و درمان نیاز به جراحی است، بیمه هزینه این جراحی را تقبل می کند. اما اگر هدف از انجام این جراحی تنها اهداف زیبایی باشد بیمه هزینه آن را تقبل نمی کند.

باید قبل از اقدام با شرکت بیمه خود صحبت کنید تا ببینید که چه مقدار از هزینه ها را پوشش خواهد داد و اگر نیاز است تا با جراح خاصی کار کنید، به شما اعلام کند. یک مورد دیگر هزینه مرخصی کاری است. بهبودی پس از انجام این جراحی ممکن است تا 8 هفته به طول انجامد.

در حالی که تامی تاک ارزان تر است، اما معمولا توسط بیمه پزشکی پوشش داده نمی شود. مانند پانیکولکتومی، در این روش نیز باید بعد از عمل جراحی از محل کارتان مرخصی بگیرید. از آنجا که این جراحی شدید نیست، زمان کمتری نیز برای بهبودی لازم است.

میانگین زمان بهبودی در حدود چهار تا شش هفته است. زمان بهبودی به تعداد و اندازه برش های مورد نیاز بستگی دارد.

عوارض و اثرات جانبی پانیکولکتومی

مانند هر نوع جراحی، هم پانیکولکتومی و هم تامی تاک ممکن است باعث ناراحتی فوری شده و همراه با خطر بروز عوارض جانبی باشند. برخی از این تاثیرات رایج هستند، در حالی که برخی دیگر نادر بوده و نیاز به توجه بیشتری دارند.

برای اولین روز پس از جراحی، تجربه درد معمول است. پوست شما ممکن است بی حس باشد و این بی حسی تا چندین هفته طول می کشد. بی حسی، ناشی از بخیه دو ناحیه ای از پوست است که بعد از برداشتن پوست اضافی بین آن ها در طول عمل جراحی به هم متصل می شوند.

ماندن سیال یکی دیگر از اثرات جانبی احتمالی است که خطر آن، با قرار دادن لوله تخلیه در داخل معده، به حداقل می رسد.

علاوه بر این، ممکن است به خاطر روند درمان، برای یک یا دو هفته، قادر به ایستادن نباشید.

عوارض جانبی زیر نادر هستند و ممکن است نیازمند توجه پزشکی اورژانسی باشند:

• عفونت
• تپش قلب
• خونریزی بیش از حد
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• باز شدن زخم ها
• تجمع اضافی مایع شفاف گونه (سروما)
• خونریزی (هماتوما)
• نکروز پوست
• بی رنگ شدن پوست
• بیحسی
• زخم های بیش از حد
• نکروز چربی
• عدم تقارن
• درد اعصاب بدن
• لخته خون
• نتیجه ای که رضایت بخش نباشد
• نیاز به انجام دوباره جراحی

عوارض جانبی تامی تاک

عوارض جانبی فوری تامی تاک شامل درد، کبودی و بی حسی است. ممکن است تا چند هفته بعد احساس درد و بی حسی خفیفی داشته باشید.

اثرات جانبی نادر اما جدی عبارتند از:

• عفونت
• خونریزی بیش از حد
• مشکلات بی حسی
• ترومبوز ورید عمقی

مراقبت های لازم بعد از پانیکولکتومی

• از انجام ورزش های سنگین و فعالیت های شکمی پرهیز کنید
• بعد از یک هفته بخیه های خود را بکشید
• نحوه استحمام و تمیز کردن زخم ها را پیش متخصص خود آموزش ببینید
• در صورت خونریزی و تورم زیاد به پزشک مراجعه کنید

انتخاب های دیگر

قبل از تصمیم برای انجام پانیکولکتومی بیماران باید با پزشک خود صحبت کنند تا ببینند آیا راه حل دیگری برای درمان وجود دارد یا نه. با این که در بیشتر موارد پانوس را باید با جراحی پانیکولکتومی از روی شکم بردارند اما در برخی موارد ترکیبی از لیپوساکشن و جراحی های دیگر توصیه می شود. به طور کلی برای برداشتن بافتی به بزرگی پانوس، جراحی لیپوساکشن به تنهایی پاسخگو نیست. به علاوه بیماران باید درباره تمام گزینه های موجود با پزشک خود صحبت کنند تا ببینند کدام یک با نیازهای آن ها سازگارتر است. پزشک نیز باید مشخص کند که اگر پانیکولکتومی را با جراحی دیگری تلفیق کند به نتایج بهتری می رسد یا نه.