در مورد نحوه درمان تومور غدد بزاقی چه می دانید؟ آیا با عوارض این بیماری آشنایی دارید؟ تومور غدد بزاقی جزو تومورهای نادری هستند که در غدد بزاقی دهان، گلو و یا گردن ایجاد می شوند. غدد بزاقی این مناطق، نه تنها به هضم غذا کمک می کنند، بلکه دهان را نیز مرطوب نگه می دارند و از دندان ها هم حفاظت می کنند. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام به بررسی درمان تومور غدد بزاقی می پردازیم. سه جفت غدد بزاقی اصلی در قسمت زیرین و پشت فک وجود دارد: غدد پاروتید، غدد زیر زیانی و غدد زیر فکی. علاوه بر این غده ها، غدد بزاقی ریز دیگری نیز در لب ها، داخل گونه ها، دهان و گلو وجود دارد. تومور غدد بزاقی اغلب در غدد پاروتید، یعنی همان غددی که 85 درصد کل غدد بزاقی را تشکیل می دهند، به وجود می آیند. تقریبا 25 درصد تومورهای غدد پاروتید سرطانی یا بدخیم هستند. این تومورها اغلب از طریق جراحی درمان می شوند. علاوه بر جراحی، ممکن است پزشک از روش های دیگری مثل پرتو درمانی یا شیمی درمانی استفاده کند.
علائم تومور غدد بزاقی
علائم و نشانه های تومور غدد بزاقی می تواند شامل موارد زیر باشند:
- تورم یا احساس وجود توده روی فک یا نزدیک آن یا روی گردن و دهان
- بی حسی در قسمت هایی از صورت
- ضعف عضلانی در یک طرف صورت
- احساس درد مداوم در ناحیه غدد بزاقی
- دشواری در بلع
- احساس مشکل هنگام باز کردن دهان به طور کامل
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز هر نوع علامت یا نشانه ای که باعث نگرانی تان شده است به پزشک مراجعه کنید.
وجود توده یا تورم در ناحیه غدد بزاقی شایع ترین علامت تومور غدد بزاقی محسوب میشود، اما این تومورها همیشه سرطانی و بدخیم نیستند. در واقع اکثر تومور غدد بزاقی خوش خیم و غیر سرطانی اند. بسیاری از شرایط غیر سرطانی مثل عفونت یا وجود سنگ در مجرای غدد بزاقی می تواند منجر به بروز تومور در این قسمت شود.
علل و عوامل بروز تومور غدد بزاقی
این تومورها در واقع جزو تومورهای نادر محسوب می شوند و کمتر از 10 درصد از کل تومورهای سر و گردن را به خودشان اختصاص می دهند. هنوز کاملا مشخص نشده که تومور غدد بزاقی به چه علت رخ می دهند.
پزشکان معتقدند که سرطان غدد بزاقی زمانی اتفاق می افتد که DNA برخی از سلول های این غدد دچار جهش می شود و همین جهش باعث تکثیر و رشد غیر معمول سلول ها می شود. وقتی سلول های نرمال می میرند، سلول های جهش یافته همچنان زنده می مانند و تجمع آنها به پیدایش یک تومور منجر می گردد. این تومور میتواند به بافت های مجاور و نزدیک خودش حمله کند. اگر سلول های تومور سرطانی باشند، گسترش ( متاستاز) پیدا می کنند و خودشان را به مناطق دور بدن هم می رسانند.
انواع غدد در دهان
غدد بزاقی، مسئولیت ساخت بزاق را بر عهده دارند که به هضم غذا کمک می کند و دهان شما را مرطوب نگه می دارد. بیشتر بزاق شما از غده پاروتید (غده های بناگوشی)، تحت فکی و زیر زبانی تان ترشح می شوند. همچنین صدها غده بزاقی کوچک تر در دهان شما وجود دارد. آن ها زیر غشاها و پوست هایی قرار گرفته اند که مرز دهان و گلوی شما را تشکیل می دهد.
غدد زیر زبانی
غدد زیر زبانی کوچک ترین غدد بزاقی شما هستند. آن ها در دو طرف زبانتان و در کف دهان شما قرار دارند (شکل ۱ را ببینید). بیشتر تومورها در غده زیر زبانی خوش خیم هستند.
غده های بناگوشی
غدد بناگوشی بزرگ ترین غدد بزاقی هستند آن ها جلوی گوش شما قرار گرفته اند . اعصاب صورت شما از غدد بناگوشی تان عبور می کنند. این عصب ها ماهیچه های صورت شما را کنترل می کنند. این ماهیچه ها به شما اجازه حرکت هایی مانند بالا بردن ابروها، بستن چشم ها و حتی خندیدن را می دهند. بیشتر تومورها در غده پاروتید خوش خیم هستند (نه سرطانی).
غده های تحت فکی
غدد تحت فکی شما دومین غدد بزاقی بزرگ هستند. آن ها زیر فک پایین تان (استخوان فک)قرار دارند. بیشتر تومورها در غده تحت فکی خوش خیم هستند.
انواع تومور غدد بزاقی
تومور غدد بزاقی انواع مختلفی دارند و معمولا پزشکان آنها را بر اساس نوع سلول های دخیل و درگیر در تومور طبقه بندی می کنند. آگاهی و اطلاع از نوع تومور، به پزشک کمک می کند تا بهترین گزینه را برای درمان بیمار انتخاب کند. شایع ترین نوع تومور غدد بزاقی تومور خوش خیم پلئومورفیک آدنوما است که اغلب رشد آهسته و کندی دارد و اکثرا در غدد پاروتید ایجاد می شود.
سایر تومورهای خوش خیم غدد بزاقی عبارتند از:
- آدنوم سلول بازال
- انکوسیتوما
- تومور وارتین
انواع تومورهای بدخیم غدد بزاقی عبارتند از:
- کارسینوم سلول اکینیک
- آدنوکارسینوما
- کارسینوم آدنوئید کیستیک
- کارسینوم سلول مستقل
- تومور مختلط بدخیم
- کارسینوم موکواپیدروموئید
- کارسینوم
- آدنو کارسینوم پلئومورفوس
- کارسینوم مجرای بزاقی
- کارسینوم سلول سنگفرشی
ریسک فاکتورها و عوامل خطر ساز بروز تومور غدد بزاقی
فاکتورهایی که ممکن است خطر ابتلا به تومور غدد بزاقی را افزایش بدهند عبارتند از:
سن بالا:
اگر چه تومور غدد بزاقی در هر سنی ممکن است بروز کنند، اما اغلب اوقات افراد سالمند گرفتار این مساله می شوند.
قرار گرفتن در معرض تشعشعات:
قرارگیری در معرض برخی تشعشعات مثل اشعه هایی که برای درمان سرطان نواحی سر و گردن استفاده می شوند می توانند احتمال بروز تومور غدد بزاقی را افزایش بدهند.
مواجهه با برخی مواد خاص:
افرادی که در محل کارشان با مواد خاصی سر و کار دارند ممکن است بیش از سایرین دچار تومور غدد بزاقی شوند. برخی از این مشاغل عبارتند از: کار در تولیدی لاستیک، کار در معادن آزبست و لوله کشی.
تشخیص تومور غدد بزاقی
آزمایشات و روش های تشخیصی تومور غدد بزاقی عبارتند از:
معاینه فیزیکی:
در این حالت پزشک فک، گردن و گلوی شما را معاینه می کند تا از وجود تومور یا تورم در این قسمت ها مطمئن شود.
آزمایشات تصویر برداری:
که شامل استفاده از تصویر سازی تشدید مغناطیسی (MRI) و توموگرافی کامپیوتری (CT) است که به منظور تعیین اندازه و محل تومور غدد بزاقی انجام می شوند.
نمونه برداری از بافت برای آزمایش:
ممکن است پزشک تشخیص بدهد که باید از بافت درگیر نمونه برداری (بیوپسی) شود و برای تعیین سرطانی بودن یا نبودن تومور به آزمایشگاه فرستاده شود. برای انجام بیوپسی آسیپراسیون، یک سوزن را وارد ناحیه مشکوک به سرطان می کنند و سلول ها یا مایع موجود در آن را بیرون می کشند. علاوه بر این، بعد از عمل جراحی برداشت تومور غدد بزاقی، این تومورها به آزمایشگاه فرستاده می شوند تا سرطانی بودن یا نبودن آنها بررسی شود.
تعیین میزان سرطانی بودن تومور غدد بزاقی
اگر مشخص شد که تومور غدد بزاقی بیمار بدخیم هستند، پزشک باید میزان سرطانی بودن آنها را تشخیص بدهد و بررسی کند که بیمار در چه مرحله ای از سرطان قرار دارد. با تشخیص این مرحله، پزشک گزینه های درمانی مناسب را تعیین و روند پیشرفت بیماری در آینده را برآورد می کند.
مراحل مختلف سرطان با استفاده از اعداد رومی نمایش داده می شوند. مرحله I نشان دهنده توموری کوچک و موضعیست و در مقابل مرحله IV سرطان پیشرفته ای که گره ها و غدد لنفاوی و همینطور قسمت های مختلف بدن را درگیر کرده است را نشان می دهد.
درمان تومور غدد بزاقی
درمان این تومورها به نوع، اندازه و مرحله ای که تومور در آن است بستگی دارد. از این گذشته، سطح سلامت کلی بیمار نیز روی درمان او تاثیرگذار است. پروسه درمان تومور غدد بزاقی معمولا شامل جراحی به همراه پرتو درمانی و یا بدون آن است.
درمان تومور غدد بزاقی با پرتو درمانی
پرتو درمانی نیز یکی از روش های درمان سرطان غدد بزاقیست. در این روش برای از بین بردن سلول های سرطانی از پرتوهایی با قدرت زیاد مثل اشعه ایکس و پروتون استفاده می شود. در طول پرتو درمانی، بیمار روی یک میز دراز می کشد و یک دستگاه با حرکت در اطراف او پرتوهای پر قدرت را روی نقاط خاصی از بدنش وارد می کند.
در یکی از انواع جدید پرتو درمانی از ذرات نوترون استفاده می شود که می تواند در درمان سرطان غدد بزاقی موثرتر عمل کند. البته برای اثبات این قضیه تحقیقات و مطالعات بیشتری نیاز است و به همین دلیل پرتو درمانی با نوترون هنوز به طور گسترده استفاده نمی شود.
بعد از جراحی و برداشتن تومور سرطانی، ممکن است پزشک از رادیو تراپی برای از بین بردن بقیه سلول های سرطانی استفاده کند. اگر به خاطر بزرگی بیش از حد تومور جراحی امکان پذیر نباشد یا تومور در قسمت خطرناکی ظاهر شده باشد، پزشک می تواند از پرتو درمانی به همراه شیمی درمانی یا بدون آن استفاده کند.
درمان تومور غدد بزاقی با شیمی درمانی
شیمی درمانی یکی از درمان های دارویی مقابله با سرطان است که در آن از مواد شیمیایی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود. البته در حال حاضر شیمی درمانی به عنوان درمان استاندارد سرطان غدد بزاقی محسوب نمی شود و محققان در حال مطالعه و بررسی اثرات استفاده از آن هستند.
ممکن است از شیمی درمانی برای درمان افراد مبتلا به سرطان پیشرفته غدد بزاقی استفاده شود. گاهی اوقات نیز از شیمی درمانی و پرتو درمانی به صورت ترکیبی استفاده می شود.
مراقبت های حمایتی یا تسکینی
مراقبت های حمایتی جزو مراقبت های تخصصی پزشکی است که روی تسکین درد و سایر علائم بیماری های جدی تمرکز می کند. متخصصان مراقبت های حمایتی از طریق حمایت و پشتیبانی بیمار، خانواده او و پزشکان بیمار به آنها کمک می کنند و در واقع در روند درمان بیمار نقش مکمل را ایفا می کنند. مراقبت های حمایتی می توانند در حین انجام سایر اقدامات تهاجمی مثل جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی مورد استفاده قرار بگیرند.
اگر مراقبت های حمایتی به همراه سایر درمان های مناسب و به درستی انجام شوند، شانس اینکه بیمار مبتلا به سرطان احساس بهتر و عمر طولانی تری داشته باشد افزایش می یابد.
این مراقبت ها توسط یک تیم متشکل از پزشکان، پرستاران و سایر افراد متخصص و آموزش دیده ارائه می شوند که هدف همگی شان بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا به سرطان و خانواده اوست. بیمار باید در کنار برنامه درمانی مناسب از مراقبت های حمایتی نیز برخوردار شود.
درمان تومور غدد بزاقی با روش های خانگی و تغییر سبک زندگی
مقابله با خشکی دهان
اغلب افرادی که تحت پرتو درمانی قرار می گیرند دچار خشکی دهان شدید (زرستومی) می شوند و این اتفاق ناراحت کننده ایست که می تواند بیمار را اذیت کند. علاوه بر این، خشکی دهان ممکن است منجر به بروز عفونت های مکرر در حفره دهان شود و نه تنها خوردن، بلعیدن و صحبت کردن بیمار را با مشکل مواجه کند، بلکه به دندان های او هم آسیب برساند.
با روش های زیر می توان تا حدودی خشکی دهان و عوارض ناشی از آن را برطرف کرد:
- روزی چند بار مسواک بزنید. از مسواک نرم استفاده کنید و هر روز چند بار به آرامی دندان هایتان را مسواک بزنید. اگر دهانتان بیش از حد حساس می شود و تحمل مسواک زدن را ندارد با پزشکتان در این خصوص صحبت کنید.
- بعد از هر وعده غذایی دهانتان را با آب گرم و نمک شستشو بدهید. کمی نمک در آب گرم بریزید و بعد از خوردن غذا دهانتان را با آن بشویید.
- از آب نبات های بدون قند استفاده کنید. تا حد ممکن سعی کنید در طول روز آب کافی بنوشید تا دهانتان مرطوب بماند. استفاده از آدامس یا آب نبات های بدون قند هم کمک خوبی به حفظ رطوبت دهان می کند.
- مواد غذایی آب دار بخورید و از خوردن غذاهای خشک پرهیز کنید. تا حد امکان سعی کنید غذاهای خشک را با سس، سوپ، کره و شیر ترکیب کنید تا آب کافی داشته باشند.
- از خوردن غذاهای تند یا نوشیدنی های اسیدی خودداری کنید. غذاها و نوشیدنی هایی انتخاب کنید که دهان را تحریک نکنند. مصرف کافئین و نوشیدنی های الکی را هم کنار بگذارید.
- اگر خشکی دهان دارید با پزشکتان مشورت کنید. پزشک به شما کمک می کند تا با علائم خشکی دهان مقابله کنید. اگر خشکی دهانتان شدید بود ممکن است پزشک از شما بخواهد به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا غذاهای ساده تری به شما معرفی کند.
درمان تومور غدد بزاقی با درمان های جایگزین
برای درمان تومور غدد بزاقی می توان از درمان های مکمل و جایگزین هم استفاده کرد. این درمان ها می توانند به بیمار کمک کنند تا با عوارض جانبی ناشی از سرطان مقابله کند.
درمان های مکمل برای مقابله با خستگی
بسیاری از افرادی که پرتو درمانی می کنند دچار خستگی مفرط می شوند. پزشک می تواند علل خستگی را برطرف کند، اما با این حال ممکن است احساس خستگی باز هم در بیمار وجود داشته باشد.
برای رفع این عارضه می توان از درمان های تکمیلی استفاده کرد اما بهتر است قبل از هر اقدامی با پزشک مشورت شود. این درمان ها عبارتند از:
درمان تومور غدد بزاقی با ورزش:
اگر تحت پرتو درمانی هستید سعی کنید در هفته روزی 30 دقیقه ورزش کنید. ورزش های متوسط مثل پیاده روی سریع در طول و بعد از درمان سرطان می تواند خستگی را کاهش بدهد. البته حتما قبل از شروع هر ورزشی با پزشکتان مشورت کنید تا مطمئن شوید مشکلی برایتان ایجاد نمی کند.
درمان تومور غدد بزاقی با ماساژ درمانی:
در ماساژ درمانی، درمانگر از دست خود برای فشار وارد کردن روی پوست و عضلات استفاده می کند. برخی از ماساژورها دوره های آموزشی مخصوص ماساژ افراد سرطانی را گذرانده اند و میتوانند به شما کمک کنند تا احساس خستگی تان کمتر شود. اما قبل از انجام این کار با پزشکتان مشورت کنید.
ایجاد احساس آرامش:
روی فعالیت هایی که می توانند باعث ایجاد حس آرامش در شما شوند تمرکز کنید. این فعالیت ها ممکن است گوش دادن به یک موسیقی ملایم باشند یا خواندن مجله مورد علاقه تان.
درمان تومور غدد بزاقی با جراحی
جراحی تومور غدد بزاقی معمولا شامل موارد زیر است:
برداشتن و از بین بردن بخش آسیب دیده غدد بزاقی:
اگر تومور کوچک و دسترسی به آن آسان باشد، احتمالا پزشک طی یک عمل جراحی تومور و بخشی از بافت سالم اطراف آن را بر می دارد.
برداشتن کل غدد بزاقی:
در مواقعی که تومور خیلی بزرگ است ممکن است پزشک مجبور شود کل غدد بزاقی را از بدن بیمار خارج کند. اگر تومور به ساختارهای مجاورش مثل اعصاب صورت، مجاری متصل کننده غدد بزاقی، استخوان های صورت و همینطور پوست بیمار سرایت کرده باشد احتمالا این قسمت ها هم همراه با غدد بزاقی برداشته می شوند.
برداشتن غدد لنفاوی گردن:
اگر مشخص شود که سرطان به غدد لنفاوی گردن بیمار رسیده است، پزشک مجبور می شود بخش عمده ای از غدد لنفاوی یا قسمت هایی از گردن را از بدن بیمار خارج کند.
جراحی ترمیمی:
معمولا بعد از جراحی برداشتن تومور، پزشک جراحی ترمیمی را برای بازسازی منطقه آسیب دیده توصیه می کند. اگر در طول عمل جراحی برداشتن تومور، اعصاب، پوست و یا استخوان مناطق دیگر هم برداشته شوند بیمار باید تحت عمل جراحی ترمیمی هم قرار بگیرد. طی این جراحی، پزشک جراح به بازسازی نواحی آسیب دیده می پردازد تا توانایی بیمار برای جویدن، بلع، تنفس و صحبت کردن بهبود پیدا کند. ممکن است برای جراحی ترمیمی دهان، گلو و فک، بیمار به پیوند پوست، بافت یا عصب نیاز پیدا کند.
درمان تومور غدد بزاقی با جراحی یکی از دشوارترین جراحی ها محسوب می شود چون داخل و اطراف این غدد چندین عصب بسیار مهم و حیاتی قرار دارد. به عنوان مثال، یکی از اعصاب کنترل کننده حرکات چهره از غده پاروتید عبور می کند.
از بین بردن تومورهایی که اعصاب مهم صورت را درگیر کرده اند می تواند باعث آسیب رسیدن به این اعصاب شود و صورت بیمار را دچار فلج جزئی کند، بنابراین جراحان موقع جراحی این تومورها باید نهایت دقتشان را داشته باشند. در برخی موارد می توان به وسیله اعصاب قسمت های دیگر بدن عصب های آسیب دیده را ترمیم کرد.
در مورد جراحی غدد بزاقی
شما پس از جراحی باز هم می توانید ترشح بزاق داشته باشید. نوع جراحی که شما برای تومورهای غدد بزاقی نیاز خواهید داشت، بستگی به موقعیت تومورها دارد. انواع مختلف جراحی در زیر شرح داده شده اند. جراح تشخیص خواهد داد که به چه جراحی ای نیاز دارید.
جراحی غدد بناگوشی
تومورهای غدد بزاقی شایع ترین نوع تومورهای غدد بزاقی هستند. دو نوع تومور غده پاروتید وجود دارد . یک تومور غده پاروتید سطحی در قسمتی از غده توسعه پیدا می کند که روی عصب صورت شما قرار دارد. تومور غده پاروتید عمیق در بخشی از غده ایجاد می شود که زیر عصب صورت شما قرار دارد. جراحی برای درمان تومورهای پاروتید نیاز به دقت بالایی دارد. دلیل این دقت، این است که عصب های صورت نیاز به محافظت در طی جراحی دارند. هدف اصلی در این جراحی، برداشتن کل تومور بدون آسیب رساندن به عصب صورت می باشد.
جراح شما از مانیتور اعصاب برای پیدا کردن عصب صورت استفاده می کند. زمانی که این کار را انجام دهند، یک برش (برش جراحی) در جلوی گوش شما که به سمت گردن می رود، ایجاد می کنند. آنها با دقت عصب صورت را جدا می کنند و تومورهای غدد بزاقی را بر می دارند. جراح شما تومور پاروتید را به دقت خارج می کند و آن را به آزمایشگاه ارسال می کند تا ببیند آیا حاوی سلول های سرطانی است یا نه، سپس، برش را بخیه کرده و می بندد.
جراحی غدد زیر فکی
جراح شما شکافی در بالای گردن شما و در امتداد خط فکتان ایجاد خواهد کرد. سپس تومور را از طریق این برش خارج می کنند و آن را به بخش آزمایشگاه می فرستند تا ببیند آیا حاوی سلول های سرطانی است یا نه. سپس برش داده شده را بخیه کرده و یا با چسب جراحی می بندند.
جراحی غدد زیر زبانی
تومورهای غدد زیر زبانی بسیار نادر هستند. بسته به شرابط شما، جراح چند گزینه درمانی را برایتان انتخاب خواهد کرد.
تغییرات صورت پس از جراحی
شما ممکن است بعد از جراحی تغییراتی در صورت داشته باشید. شما ممکن است چند تغییر در صورت خود مشاهده کنید البته میزان این تغییرات به نوع جراحی که داشته اید بستگی دارد. دکتر و پرستارتان درباره چیزی که ممکن است بعد با آن روبرو شوید صحبت خواهند کرد. امکان احساس ضعف در ماهیچه های صورت وجود دارد. و این به خاطر تغییر موقعیت و تکان خوردن عصب ها در طول جراحی تان است. متاسفانه، ما نمی توانیم از این امر پیش گیری کنیم.
معمولا با گذشت زمان این ضعف عضلانی به حداقل می رسد و در طول هفته ها و ماه ها بهتر می شود. اگه ضعف صورت دارید به پرستارتان اطلاع دهید آن ها می توانند شما را به فیزیوتراپیست ارجاع دهند.
ممکن است کمی ضعف در ماهیچه لب پایین داشته باشید که ممکن است بر لبخند شما تاثیر بگذارد. این ممکن است در سمتی از صورت که مورد جراحی قرار گرفته است، پایدارتر باشد. ممکن است نتوانید چشم خود را کاملا ببندید. برای محافظت از چشم خود، پماد و قطره چشمی به شما داده می شود.
اگه جراحی غدد بناگوشی داشته اید ممکن است کمی بی حسی در لاله گوشتان داشته باشید. ممکنه دائمی باشه. البته این عارضه ممکن است دائمی باشد.
مراقبت های قبل از عمل جراحی
این راهنما به شما کمک می کند تا برای جراحی غدد بزاقی تان، آماده شوید. همچنین به شما کمک خواهد کرد تا بدانید برای بهبودی پس از جراحی چه اقداماتی را باید انجام دهید. حداقل یک بار قبل از جراحی این توصیه ها را بخوانید و از آن به عنوان مرجع تا روز جراحی و حتی پس از جراحی استفاده کنید.
احتمالا یک داروی رقیق کننده خون دریافت می کنید. برخی از این داروها شامل آسپیرین، هپارین، وارفارین (Coumadin)، کلوپیدوگرل (plavix)، انوکساپارین (Lovenox)، دابیگاتران هستند. برای شما مکمل های غذایی مانند داروهای گیاهی، ویتامین ها، مواد معدنی، یا درمان های خانگی و طبیعی تجویز می شود.
اگر سیگار می کشید، می تونه در زمان جراحی، مشکلات تنفسی را برایتان به ارمغان بیاورد. ترک سیگار حتی چند روز قبل از جراحی می تواند کمک کند.
آپنه خواب یک اختلال تنفسی شایع است که باعث می شود تنفستان برای مدت کوتاهی در حین خواب متوقف کنید. شایع ترین نوع آن آپنه خواب انسدادی (OSA)است. با OSA، راه هوایی شما در طول خواب کاملا مسدود می شود. OSA می تواند مشکلات جدی در هنگام جراحی و حتی بعد از آن ایجاد کند. حتما به جراح خود بگویید که آپنه خواب دارید یا از اختلالات خواب رنج می برید. اگر از دستگاه تنفس مانند دستگاه (cpap) برای آپنه خواب استفاده می کنید، آن را روز جراحی با خود ببرید.
مراقبت های لازم بعد از جراحی
اطلاعات موجود در این بخش به شما خواهند گفت که بعد از جراحی، هم در مدت اقامت در بیمارستان و هم پس از ترک بیمارستان، باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشید. شما یاد خواهید گرفت که چگونه می توانید پس از جراحی به طور ایمن بهبود پیدا کنید. سوالات خود را یادداشت کنید و حتما از پزشک یا پرستار خود بپرسید.
واحد مراقبت های پس از بیهوشی (pacu)
زمانی که بعد از جراحی از به هوش می آیید، در واحد مراقبت های بعد از بیهوشی (pacu) خواهید بود. یک پرستار، درجه حرارت بدن، نبض، فشار خون و سطح اکسیژن را کنترل خواهد کرد. ممکن است اکسیژن را از طریق لوله نازکی که زیر بینی تان قرار دارد و یا ماسکی که بینی و دهان تان را پوشانده است، دریافت کنید.
لوله ها و تخلیه
ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را تجربه کنید:
- لوله های تخلیه در نزدیکی محل برش. این لوله به تخلیه مایع خارج شده از زخم ناشی از جراحی کمک می کند. اگر که لوله های تخلیه به شما متصل باشد، قبل از اینکه از بیمارستان مرخص شوید، برداشته می شوند.
- ماسک صورت و مرطوب کننده ای که راه تنفسی شما را مرطوب نگه می دارد.
ملاقات کنندگان
ملاقات کنندگان می توانند پس از ۹۰ دقیقه بعد از رسیدن به اتاق بیمارستان و به طور مختصر شما را ببینند. یک عضو از پرسنل پرستاری دستورالعمل را برای آن ها توضیح خواهد داد.
انتقال به اتاق بیمارستان
بسته به نوع جراحی ای که دارید، ممکن است به مدت چند ساعت یا یک شب در pacuبمانید. بعد از پایان مدت اقامت تان در pacu، به اتاق بیمارستان منتقل می شوید.
در اتاق بیمارستان
مدت زمانی که باید بعد از جراحی در بیمارستان بمانید، به بهبودی و نوع جراحی انجام شده، بستگی دارد. اکثر مردم ۱ تا ۴ روز پس از جراحی غده بزاغی در بیمارستان می مانند.
زمانی که به اتاق بیمارستان خود برده شدید، یکی از پرستاران را ملاقات خواهید کرد که تا زمانی که در بیمارستان هستید از شما مراقبت خواهد کرد. بلافاصله پس از اینکه به اتاق خود رسیدید، پرستار، به شما کمک خواهد کرد تا از رختخواب بیرون بروید و بر روی صندلی خود بنشینید. در حالی که در بیمارستان هستید، پرستارانتان به شما یاد خواهند داد که در حالی که در حال بهبودی بعد از عمل جراحی هستید، چطور از خود مراقبت کنید.
کنترل درد
اکثر مردم بعد از جراحی، درد کمی را تجربه می کنند. احتمالا بی حسی وجود خواهد داشت، اما با گذشت زمان از بین خواهد رفت.
در ابتدا، از طریق خط IV داروی مسکن را دریافت خواهید کرد. هنگامی که قادر به خوردن شوید، داروی مسکن دهانی (داروهای خوردنی) تجویز خواهد شد. پزشک و پرستار شما اغلب در مورد دردتان سوال کرده و داروی متناسب با آن را به شما می دهند. اگر درد شما تسکین نیافته است، به پزشک یا پرستار خود بگویید.
ممکن است قبل از ترک بیمارستان نسخه ای از داروهای مسکن تجویز شود. با پزشک و یا پرستارتان درباره عوارض جانبی احتمالی داروها و زمان تعویض آن ها صحبت کنید.
حرکت به اطراف و راه رفتن
حرکت به اطراف و راه رفتن به کاهش خطر بروز لخته های خونی و ذات الریه کمک خواهد کرد. هم چنین این کار به تحریک روده ها کمک کرده و بنابراین انتقال گاز و حرکات روده آغاز می شود. در صورت نیاز، پرستار، مشاور فیزیکی و یا درمانگر حرفه ای به شما کمک می کنند تا به اطراف حرکت کنید.
ریه خود را تمرین دهید
مهم است که به منظور توسعه ریه های خود، آن ها را تمرین دهید. این کار به جلوگیری از ذات الریه کمک می کند.
- در ساعات بیداری تان از دستگاه تنفس سنج استفاده کنید.
- سرفه کنید و تمرینات تنفسی عمیق را انجام دهید. یک عضو از تیم مراقبت به شما یاد می دهد که چگونه این تمرینات را انجام دهید.
خوردن و نوشیدن
بعد از جراحی، اکثر افراد می توانند رژیم غذایی معمول خود را ادامه دهند. پس از جراحی، برخی از افراد یک رژیم غذایی نرم را دنبال می کنند. یک رژیم غذایی نرم از غذاهایی درست شده است که نسبت به رژیم غذایی معمولی نیاز به جویدن کمتری دارند. اگر نیاز به پیروی از این رژیم غذایی داشته باشید، پرستارتان اطلاعات بیشتری به شما خواهد داد. اگر در مورد رژیم غذایی خود سوالی دارید، از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید.
مرخص شدن از بیمارستان
قبل از اینکه بیمارستان را ترک کنید، پرستار و درمانگر برش شما را بررسی می کنند. دانستن این که برش تان دارای چه ظاهریست، به شما کمک خواهد کرد تا به هر گونه تغییرات بعدی توجه کنید.
قبل از اینکه به خانه بروید، پزشک شما داروهای تجویزی و دستور تخلیه ترشحات را خواهد نوشت. قبل از رفتن به منزل، پرستار این دستورها را با شما مرور می کند.
اگر وسیله نقلیه شما در بیمارستان نیست، در هنگام مرخص شدن، می توانید تا زمان رسیدن وسیله نقلیه در سالن انتظار، منتظر بمانید. یکی از اعضای تیم مراقبت اطلاعات بیشتری به شما می دهد.
در خانه
دستور العمل چگونگی اجتناب از افتادن را مطالعه کنید تا امنیت تان در خانه حفظ شود.
درد خود را مدیریت کنید
ماندگاری درد و ناراحتی در هر فردی متفاوت است. برخی افراد برای مدت ۶ ماه یا بیشتر بی حسی، درد، گرفتگی، یا درد ماهیچه های اطراف محل برش را تحمل می کنند. این موارد بسیار معمول هستند. برای کمک به مدیریت درد خود در خانه، دستورالعمل های زیر را دنبال کنید.
- داروهای خود را طبق تجویز و در صورت نیاز مصرف کنید.
- اگر داروی مسکن تجویز شده سبب کاهش دردتان نمی شود، به پزشکتان اطلاع دهید.
- در حالی که در حال مصرف داروهای تجویز شده هستید، از رانندگی و مصرف الکل اجتناب کنید.
- همانطور که محل برش بهبود می یابد، درد کمتری را تجربه خواهید کرد و به مکسن کمتری نیاز خواهید داشت. استفاده از مسکن هایی مانند استامینوفن (تایلنول) و یا ایبوپروفن (ادویل) باعث کاهش درد و ناراحتی خواهند شد.
- برای توقف مصرف داورهای تجویزی به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
- بیشتر از مقدار برنامه ریزی شده و یا نوشته شده بر روی بطری، استامینوفن مصرف نکنید. مصرف بیش از حد استامینوفن می تواند به کبد شما آسیب برساند.
- داروی مسکن باید به شما کمک کند تا فعالیت های طبیعی خود را ازسر بگیرید. برای انجام راحت تمرینات خود به اندازه کافی دارو مصرف کنید. با این حال، در هنگام افزایش فعالیت، افزایش درد نیز طبیعی است.
- در هنگام مصرف داروی مسکن، زمان اثر گذاری آن را بررسی کنید. اثرگذاری، ۳۰ تا ۴۵ دقیقه پس از مصرف آن شروع می شود. در هنگام مشاهده اولیه درد، دارو را مصرف کنید تا از افزایش ناراحتی جلوگیری کنید.
مراقبت از محل برش
محل برش شما بستگی به نوع جراحی ای دارد که انجام می دهید. احساس بی حسی در زیر پوست محل برش طبیعی است. این امر به این دلیل رخ می دهد که برخی از اعصاب شما در طول عمل جراحی قطع شده اند. بی حسی به مرور زمان از بین می رود.
شما ممکن است متوجه مقدار کمی ترشح مایع از بریدگی محل عمل خود باشید. این امر برای چند روز اول پس از جراحی طبیعی است. اگر ترشحات غلیظ و یا چرکی است، به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر هنگام انتقال به خانه، بخیه در بدن شما قرار دارد، پزشک آن ها را در اولین قرار ملاقات بعد از جراحی، یعنی حدود ۷ تا ۱۰ روز بعد از اینکه بیمارستان را ترک کردید، بیرون خواهد آورد. مرطوب نگه داشتن بخیه ها مفید است.
اگر برش شما با بخیه جذبی، دوخته شده است باید در سریع ترین زمان و به صورت خود به خود، بیفتند. اگر بخیه ها پس از ده روز نیفتادند، خودتان آن ها را خارج کنید.
استحمام
حمام گرم مفید است و می تواند به کاهش درد ماهیچه ها کمک کند. اجازه دهید تا آب صابون از روی سر یا موهایتان بر روی زخم جریان یابند. بهتر است از قرار دادن مستقیم صابون بر روی محل برش خود اجتناب کنید.
بعد از دوش گرفتن، قسمت های مرطوب را با یک حوله خشک کرده و محل برش خود را تمیز کنید. اگر قرمزی ای مشاهده کردید و یا ترشحات غلیظ و چرکی از بریدگی روی زخم خارج می شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
فعالیت فیزیکی و ورزش
هنگامی که بیمارستان را ترک می کنید، ممکن است برش شما از بیرون، التیام یافته به نظر برسد، اما از داخل التیام نیافته است. در ۲ هفته اول بعد از جراحی:
- جسمی سنگین تر از ۱۰ پوند (حدود ۴. ۵ کیلوگرم) بلند نکنید.
- از انجام فعالیت های شدید (مانند پیاده روی و تنیس) اجتناب کنید.
- هیچ ورزشی تقابلی ای (مانند فوتبال) انجام ندهید.
انجام ورزش های هوازی نظیر پیاده روی و کوهنوردی، به شما کمک می کند تا قدرت خود را افزایش داده و احساس بهتری داشته باشید. حداقل ۲ تا ۳ بار در روز و به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده روی کنید. شما می توانید در فضای باز و یا بسته ای مانند مرکز خرید و خانه پیاده روی کنید.
پیش از شروع تمرینات ورزشی، از پزشک و یا پرستار خود اجازه بگیرید.
رانندگی
اغلب مردم پس از اولین دیدار خود پس از جراحی می توانند دوباره رانندگی کنند. زمانی که در حال مصرف داروی مسکن هستید، رانندگی نکنید چون این داروها می توانند باعث خواب آلودگی شما شوند. شما می توانید در هر زمانی بعد از خروج از بیمارستان، سوار اتومبیل شوید.
بازگشت به محل کار
با پزشک یا پرستار خود در مورد شغل تان صحبت کنید و در مورد زمانی که برای رفتن به محل کار ایمن است، سوال کنید. اگر کار شما شامل حرکات زیاد یا بلند کردن اجسام سنگین باشد، ممکن است نیاز به مرخصی بیشتری داشته باشید.
پیگیری قرارها
اولین قرار ملاقات با پزشک، ۷ تا ۱۰ روز بعد از جراحی و پس از ترک بیمارستان خواهد بود. پرستارتان با شما در مورد نحوه تنظیم قرار ملاقات صحبت می کند.
نتایج آزمایش
نتایج آزمایش معمولا در یک هفته آماده می شوند، اما زمان دقیق بستگی به دقت آزمایش دارد. پزشک تان در طی اولین ملاقات بعد از جراحی، درباره نتایج آزمایش با شما صحبت خواهد کرد.
مدیریت احساسات خود
بعد از جراحی، ممکن است احساسات جدید و غم انگیزی اتفاق بیفتد. بسیاری از مردم می گویند که بعد از جراحی گریه می کردند یا ناراحت، نگران و عصبانی بوده اند. ممکن است متوجه شوید که نمی توانید برخی از این احساسات را کنترل کنید. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است نیاز باشد تا به روان شناس مراجعه کنید.
اولین قدم در مقابله با احساسات، صحبت کردن در مورد احساساتی است که تجربه می کنید. خانواده و دوستانتان می توانند به شما کمک کنند. پرستار، پزشک و مددکار اجتماعی می توانند به شما اطمینان خاطر بدهند و از شما حمایت و شما را راهنمایی کنند. همیشه یک ایده خوب برای مقابله با احساسات این است که اجازه دهید تا افراد حرفه ای، خانواده و دوستانتان بدانند که چه حسی دارید. منابع زیادی برای کمک به شما و خانواده تان در دسترس هستند. چه در بیمارستان باشید و چه در خانه، پرستاران، دکترها و مددکاران اجتماعی برای کمک به شما و خانواده و دوستانتان آماده هستند.
مقابله و حمایت
فهمیدن اینکه شما مبتلا به تومور غدد بزاقی شده اید واقعا ترسناک است، اما هر کسی به شیوه خودش با این مساله دست و پنجه نرم می کند. با گذشت زمان یاد می گیرید که چطور با این مساله مقابله کنید. از راهنمایی های زیر هم می توانید کمک بگیرید:
درباره انتخاب روش مناسب برای درمانتان اطلاعات کافی کسب کنید. از پزشکتان بخواهید نوع و اندازه تومور و همینطور میزان درگیری بدنتان را برایتان توضیح بدهد تا راحت تر بتوانید درباره درمان مناسبتان تصمیم بگیرید.
اگر دچار سرطان غدد بزاقی شدید از پزشکتان بخواهید منابع اطلاعاتی مطمئنی برای اینکه آگاهی تان درباره این بیماری را افزایش بدهید در اختیارتان قرار بدهد. به عنوان مثال میتوانید به موسسه ملی سرطان یا انجمن های سرطان مراجعه و در این خصوص کسب اطلاعات کنید.
از دوستان و خانواده تان بخواهید حامی و پشتیبان شما باشند. این حمایت تا حد زیادی می تواند به شما کمک کند تا پروسه درمانتان را با موفقیت طی کنید. ممکن است در طول درمان انرژی و روحیه تان را از دست بدهید و اینجاست که خانواده و دوستان می توانند به شما کمک کنند تا دوباره ادامه بدهید.
با افرادی که شرایطی مشابه با شما دارند ارتباط برقرار کنید و از تجربیاتشان استفاده کنید.
از خودتان مراقبت کنید. به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید. برنامه غذایی سالمی داشته باشید و سعی کنید از میوه ها و سبزیجات سالم بیشتر استفاده کنید.