در مورد تعویض مفصل شانه و آرنج چه می دانید؟ آیا با عوارض جراحی تعویض مفصل شانه و آرنج آشنایی دارید؟ گاهی مفصل شانه یا آرنج در اثر بیماری های مختلف یا سائیدگی دچار درد زیادی می شود به گونه ای که با دیگر درمان های جایگزینی مانند دارو، درمان خانگی و حتی طب سنتی و سوزنی نمی توان آن را درمان کرد. در این مواقع فرد می تواند با تعویض مفصل شانه و آرنج خود درد خود را درمان کرده و به زندگی عادی برگردد. چه کسانی می توانند این جراحی را دریافت کنند؟ در این مقاله از بخش ارتوپدی دکتر سلام به بررسی تعویض مفصل شانه و آرنج می پردازیم.
آیا به تعویض مفصل شانه و آرنج نیاز دارم؟
اگر درد شما با سایر درمان ها (مانند داروها، تزریقات یا فیزیوتراپی) به اندازه کافی کاهش نمی یابد، ممکن است نیاز به تعویض مفصل دfاشته باشید و این امر بر کیفیت زندگی شما تاثیر می گذارد. جراحی تعویض مفصل به منظور مقابله با شکستگی نزدیک مفاصل، به طور قابل توجهی رو به افزایش است. این تنها موردی است که اگر در آن شکستگی به طور قابل اطمینان ترمیم شود، بر سبک زندگی و عوامل دیگر تاثیر می گذارد. جراحی تعویض مفصل باید با دقت و با مشورت جراح و دیگر متخصصان مراقبت های سلامتی (مانند پزشک عمومی، فیزیوتراپیست یا پرستار) و با حمایت خانواده و دوستانتان انجام شود. جراح شما قادر خواهد بود تا به شما در مورد آنچه که در طول عمل جراحی اتفاق می افتد و مزایا و معایب به تاخیر انداختن آن، مشاوره دهد.
مزیت های بالقوه تعویض مفصل شانه و آرنج چیست؟
مزایای احتمالی تعویض مفصل شانه یا آرنج می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش درد مفاصل
- بهبود دامنه حرکتی مفاصل (در برخی موارد)
- بهبود کیفیت زندگی
جراحی تعویض مفصل شانه و آرنج جز جراحی های موفق هستند و اکثر مردم از نتایج و بهبود کیفیت زندگی خود راضی هستند. با این حال، شما باید انتظار این را داشته باشید که مشاهده کامل نتایج چند ماه زمان ببرد و برخی افراد نتایج بهتری را نسبت به دیگران تجربه کنند.
مضرات احتمالی تعویض مفصل شانه و آرنج چیست؟
یک مفصل تعویض شده هرگز نمی تواند به اندازه یک مفصل طبیعی معمولی عمل کند. دامنه حرکت، کم تر از یک مفصل طبیعی سالم خواهد بود. ممکن است برخی از حرکات، مانند رسیدن دست به بالای سر امکان پذیر نباشد، اگر چه بیشتر مردم قادر به انجام فعالیت های روزمره عادی خواهند بود. شما باید قبل از انجام جراحی با جراح خود صحبت کنید که میزان انتظار شما از بهبودی دامنه حرکت تان چه مقدار است، چون میزان بهبودی در هر فردی متفاوت است.
مفاصل تعویضی نیز پس از گذشت مدتی فرسوده خواهند شد، اما معمولا به مدت ۱۰ سال دوام می آورند.
جایگزین های جراحی تعویض مفصل شانه یا آرنج چیست؟
بیشتر افراد مبتلا به آرتروز مفاصل شانه یا آرنج، قبل از مراجعه به جراح به جهت انجام جراحی تعویض مفصل، درمان های دیگری را از سمت پزشک ، فیزیوتراپیست یا درمانگر فیزیکی، دریافت خواهند کرد. این موارد عبارتند از:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاحی (DMARD)
- تزریق استروئید
- تزریق داروی بی هوشی موضعی برای بی حس کردن اعصاب
- فیزیوتراپی.
اگر این درمان ها درد را تسکین ندهند، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. با این حال، تعویض مفصل همیشه مناسب ترین گزینه نیست. سایر درمان های پزشکی ممکن عبارتند از:
- تمیز کردن مفصل (دبریدمان)، برای تسکین درد
- حذف غشای مفصل (سینووکتومی)، در صورتی که التهاب زیاد باشد. (این کار معمولا بر روی مفصل شانه انجام نمی شود.)
- جدا کردن بخشی از استخوان (سر شعاعی) در آرنج.
انواع مختلف جراحی تعویض مفصل شانه و آرنج چه هستند؟
تعویض مفصل شانه
شانه یک مفصل توپی و کاسه ای است. انتهای استخوان فوقانی بازو، توپی و بخشی از تیغه شانه (گلنویید) کاسه را شکل می دهد. جراحی تعویض مفصل شانه توپی و گاهی اوقات کاسه را با قطعات دست ساز، تعویض می کند. انواع مختلفی از جراحی های تعویض شانه وجود دارد:
- همیارتروپلاستی زمانی است که قسمت توپی مفصل (سر شانه ای) با یک توپی مصنوعی و به همراه دنباله ای که تا قسمت محوری استخوان امتداد می یابد، جایگزین می شود. این کار معمولا برای شکستگی استفاده می شود اما در بسیاری از موارد برای آرتروز نیز به کار می رود.
- بازپوشش سطح شانه یک نوع متفاوت از همیارتروپلاستی است که به جای برداشتن سر شانه ای و جایگزینی آن با یک توپی مصنوعی بر روی دنباله، یک کلاهک فلزی بر روی قسمت توپی مفصل نصب می شود. این به این معنی است که در طول عمل، استخوان کم تری حذف می شود.
- آرتروپلاستی کلی به زمانی گفته میشود که هم توپی (از بالای بازو) و هم کاسه (تیغه شانه) تعویض می شوند. این عمل به طور زیادی برای درمان انواع خاصی از آرتروز و بسته به سن بیمار، چگونگی فرسایش مفاصل طبیعی و وضعیت تاندون های اطراف این مفاصل مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات آرتروپلاستی در ترکیب با بازپوشش سطح شانه مورد استفاده قرار می گیرد.
- تعویض معکوس شانه زمانی است که اعضای مصنوعی به طور معکوس نصب می شوند، یعنی کاسه ای به استخوان بالایی بازو و توپی به تیغه شانه متصل می شود. در حال حاضر این روش فقط در بیماران مبتلا به آرتروز شدید و دارای تاندون های بسیار ضعیف اطراف مفاصل مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات و در صورتی که بیمار دارای شکستگی شدید مفاصل و دارای تاندون های بسیار ضعیف باشد، می توان از آن استفاده کرد.
جراح شما بررسی می کند که کدام نوع از جراحی های تعویض مفصل برای مشکل شانه شما مناسب تر خواهد بود. آن ها در مورد این مساله و پیچیدگی های احتمالی با شما صحبت خواهند کرد و پس از آن وقت دارید تا زمانی که تصمیم قطعی را می گیرید، به مسائل فکر کنید.
این جراحی با استفاده از یک داروی بی هوشی عمومی (که در این مورد شما به خواب می روید) و یا یک داروی بی هوشی موضوعی (که اعصاب دست و شانه را بی حس می کند) انجام خواهد شد. مفصل شانه معمولا از جلو یا بالا باز می شود و ماهیچه ها کنار زده می شوند. استخوان آسیب دیده سر شانه ای برداشته می شود و استخوان باقیمانده برای نصب عضو مصنوعی آماده می شود.
تعویض آرنج
در تعویض آرنج هر دو طرف مفصل تعویض می شوند. اجزای بازوی بالایی و ساعد (اجزای سرشانه ای و اولنار) از فلز و پلاستیک ساخته شده اند. این جراحی با استفاده از یک داروی بی هوشی عمومی یا موضعی قابل انجام است. مفصل آرنج معمولا از پشت باز می شود و ماهیچه ها به عقب رانده می شوند. سپس بخش هایی از استخوان که دارای سطوح مفصلی آسیب دیده هستند، حذف می شوند و میله اولنار و سرشانه ای جایگزین می شوند. در بیشتر طراحی ها یک لولا یا مفصل بین دو قسمت قرار داده می شود.
اگر آرتروز فقط بر روی سر شعاعی تاثیر بگذارد، یک جایگزین سر شعاعی فلزی استفاده می شود. این باعث بدون تغییر ماندن مفصل آرنج شما می شود. این مورد می تواند برای چند شکستگی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
چگونه باید برای تعویض مفصل شانه یا آرنج آماده شوم؟
زمانی که تصمیم گرفتید تا جراحی را انجام دهید، نام شما در لیست انتظار قرار گرفته و بیمارستان معمولا در عرض ۶ تا ۱۲ هفته با شما تماس خواهد گرفت.
پیش از انجام عمل، بررسی سلامت دندان ها و برطرف کردن مشکلات احتمالی ایده خوبیست. این به این دلیل است که باکتری ناشی از مشکلات دندانی در صورت وارد شدن به جریان خون می تواند منجر به عفونت شود.
کلینیک پیش از پذیرش
اغلب بیمارستان ها معمولا حدود ۲ تا ۳ هفته قبل از جراحی، شما را به کلینیک پیش از پذیرش، معرفی می کنند. کلینیک پیش از پذیرش، فرصتی است برای بحث در مورد هر سوال یا نگرانی هایی که درباره این عمل و بعد ها در مورد آماده سازی برای جراحی و بهبودی پس از عمل جراحی پیدا می کنید. در هنگام حضور در کلینیک بررسی خواهد شد که آیا داروهای بیهوشی به صورت تاثیر گذاری بر روی شما تاثیر می گذارد یا خیر. این بخش می تواند شامل آزمایشات زیر باشد:
- آزمایش خون، برای بررسی بیماری کم خونی و اطمینان از اینکه کلیه تان به درستی کار می کند.
- پرتونگاری منطقه مورد نظر
- نمونه ادرار برای جلوگیری از عفونت
- اسکن الکتروکاردیوگرام (ECG)، برای اطمینان از سلامت قلب
تیم بیمارستان احتمالا در این مرحله به شما خواهند گفت که آیا عملیات طبق برنامه پیش می رود یا نه.
شما باید در کلینیک پیش از پذیرش، با جراح، متخصص بی هوشی و یا پرستار صحبت کنید و بفهمید که آیا قبل از جراحی باید از مصرف داروهای خود اجتناب کنید یا خیر.
همچنین ممکن است از شما درخواست شود تا به یک درمانگر حرفه ای مراجعه کنید تا در مورد نحوه مدیریت خود در خانه، در هفته های بعد از جراحی تان صحبت کنید. آن ها می توانند به شما در مورد کمک ها و لوازم کمکی که ممکن است نیاز داشته باشید، توصیه هایی بکنند. اگر از شما خواسته نشد که به یک درمانگر حرفه ای مراجعه کنید، احتمالا در مورد مراقبت های پس از جراحی خود نگران خواهید بود، پس باید در مورد آن از کلینیک قبل از پذیرش سوال کنید.
در بعضی از بیمارستان ها، شما یک فیزیوتراپیست را در کنار خود خواهید داشت. شما می توانید درباره رژیم غذایی خود در مدت قبل و بعد از جراحی با او صحبت کنید.
رفتن به بیمارستان
قبل از رفتن به بیمارستان باید به مسائل زیر توجه کنید:
- آیا کسی را دارید که شما را به بیمارستان برده و بعد از عمل به خانه باز گرداند؟
- آیا همه چیز در خانه آماده است؟( هر چیزی که نیاز دارید تا به آن دسترسی داشته باشید)
- آیا برای زمانی که به خانه باز می گردید، تجهیزات ویژه ای نیاز دارید؟
- آیا برای مدتی پس از جراحی به کسی نیاز دارید که در کنار شما باشد؟
احتمالا در اوایل روز جراحی به بیمارستان مراجعه خواهید کرد، اما اگر به کلینیک قبل از پذیرش مراجعه نکرده اید یا مشکلات پزشکی دیگری دارید که باید قبل از جراحی برطرف شود، ممکن است نیاز باشد تا زودتر از زمان معمول به بیمارستان مراجعه کنید. از شما خواسته می شود که فرمی را امضا کنید که در آن مجوز جراحی به پزشک داده می شود.
اگر احساس نگرانی می کنید، ممکن است یک داروی مسکن به شما داده شود، که باعث می شود احساس راحتی بیشتری بکنید.
بعد از آن داروی بی هوشی تزریق می شود. این ممکن است داروی بی هوشی عمومی یا داروی بی هوشی موضوعی (بلوک منطقه ای) باشد.
داروی بی هوشی عمومی بر تمام بدن شما تاثیر خواهد گذاشت و باعث می شود که شما هوشیاری خود را از دست بدهید و یا به خواب بروید.
یک داروی بی هوشی موضوعی شما را به خواب نمی برد، بلکه باعث می شود که شما چیزی را در منطقه آسیب دیده احساس نکنید. معمولا تزریق به پایین گردن و یا زیر بغل صورت می گیرد. برخی از متخصصان بی هوشی از یک اسکن فراصوت برای کمک به هدایت دارو به نقطه مناسب استفاده می کنند. شما می توانید کتاب یا پخش کننده موسیقی را همراه خود داشته باشید تا در طول جراحی استراحت کنید، اما در صورت نیاز، ممکن است بی هوش باشید.
بازیابی و بهبودی پس از تعویض مفصل شانه و آرنج
بعد از جراحی تعویض مفصل شانه و آرنج
جراحی معمولا حدود یک ساعت و نیم طول می کشد. اعمال داروی بی هوشی حدود نیم ساعت طول می کشد و قبل از اینکه به بخش برگردید، حدود نیم ساعت دیگر زمان می برد.
تا زمانی که کاملا هوشیار نشوید و پزشکان احساس کنند که شرایط عمومی شما ثابت نشده است، در یک اتاق ریکاوری و یا واحد مراقبت های ویژه نگهداری خواهید شد. پس از آن به بخش عمومی انتقال داده خواهید شد.
معمولا بی هوشی موضعی در نیمه های شب از بین می رود. این می تواند باعث به هم ریختگی خواب و خستگی شود. احتمالا قبل از اینکه به خواب بروید، مسکن تزریق می شود تا راحت تر بخوابید. هرگونه ترشحاتی معمولا در عرض ۲۴ ساعت از بین می رود. پس از آن شما قادر خواهید بود که دوباره دست خود را به آرامی حرکت دهید.
معمولا ۲ تا ۳ شب بعد از جراحی در بیمارستان خواهید بود. در طی این زمان، کارکنان مراقبت های پزشکی، پرستاری و فیزیوتراپی از شما مراقبت خواهند کرد. بعد از عمل جراحی، مسکن هایی به شما داده خواهد شد تا هر چه سریع تر از شر درد خلاص شوید. این مسکن ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- بی هوشی موضعی
- مسکن تحت کنترل بیمار (PCA) که سیستمی است که در آن شما می توانید مصرف مسکن خود را کنترل کنید و با فشار دادن یک دکمه آن را وارد بدن خود کنید.
- مکسن های تزریقی و قرصی
پرتونگاری از مفصل جدید در طول اقامت تان در بیمارستان انجام خواهد شد. برای حفاظت بیشتر، بازوی شما در گچ یا اتل قرار خواهد گرفت. اگر در طول جراحی لوله ای برای تخلیه ترشحات در بدن شما جایگذاری شود، معمولا بعد از ۱ تا ۲ روز برداشته می شود (این کار دردناک نیست و معمولا در بخش انجام می شود).
مهم است که طی چند روز اول پس از جراحی، دست و ساعد خود را بالا نگه دارید (ترجیحا در بالای سطح قلب خود) و انگشتان خود را به طور منظم تمرین دهید. این تمرینات ساده هستند و شامل مشت کردن و کش دادن انگشتانتان است.
اگر جراحی تعویض مفصل شانه را انجام دهید، برای حمایت بیشتر، شانه در یک تکیه گاه نرم قرار می گیرد. ممکن است نیاز باشد که این کار را تا ۴ هفته ادامه دهید اما جراحان مختلف روش های متفاوتی دارند.
بعد از جایگزینی آرنج، جراحان از یک تکیه گاه گچی (به نام تیغه) در پشت آرنج استفاده می کنند تا برای چند روز آن را در یک موقعیت نسبتا صاف نگه دارند. در هنگام قرار داشتن دست شما در گچ، قادر به حرکت دادن دستتان نیستید، اما وقتی برداشته شد می توانید دوباره آرنج تان را حرکت دهید.
درمان فیزیوتراپی و حرفه ای
پس از جراحی، فیزیوتراپیست، شما را در بیمارستان ملاقات می کند تا به شما کمک کند که حرکت کنید و برای تقویت ماهیچه های خود، ورزش کنید. هم فیزیوتراپیست و هم درمانگر حرفه ای در مورد بایدها و نبایدهای بعد از جراحی به شما خواهند گفت. پیروی از این توصیه ها بسیار مهم است.
از آنجا که انواع مختلفی از جراحی تعویض مفصل شانه و آرنج وجود دارد، هیچ برنامه مراقبتی بعد از جراحی خاصی وجود ندارد. مراقبت پس از عمل، بسته به روشی که جراحی انجام می شود و همچنین بین واحدها و جراحان مختلف متفاوت است، بنابراین ما نمی توانیم برنامه های ورزشی ویژه ای را توصیه کنیم. ما پیشنهاد می کنیم که در مورد آنچه که بعد از عمل جراحی انتظار می رود، با جراح خود صحبت کنید.
رفتن به خانه
اغلب مردم در عرض ۲ تا ۳ روز آماده ترک بیمارستان هستند. این زمان، بستگی به این دارد که ظرف چه زمانی زخم به خوبی التیام پیدا می کند و به سلامتی عمومی می رسید. بعد از حدود ۲ هفته باید به بخش سرپایی مراجعه کنید تا مطمئن شوید که بهبودی شما خوب پیش می رود و زخم تان التیام می یابد. همچنین اگر پزشکان شما احساس کنند که این کار به بهبودی شما کمک خواهد کرد، ممکن است فیزیوتراپی سرپایی توصیه شود.
اگر مصرف هر یک از داروهای معمول خود را متوقف کرده و یا قبل از عمل دز آن را تغییر داده اید، صحبت با پزشک و یا متخصص مراقبت های بهداشتی برای توصیه در مورد زمان شروع دوباره آن ها بسیار مهم است.
مراقبت پس از تعویض مفصل شانه و آرنج
پس از جراحی جایگزینی آرنج، برای بقیه عمرتان، نباید اشیا سنگین تر از یک کیسه کوچک شکر را بلند کنید. مفاصل مصنوعی فعلی برای کار سنگین طراحی نشده اند و اگر اجسام سنگین را بلند کنید، عمر آن ها کاهش می یابد.
اگر هر دو طرف شانه شما تعویض (تعویض کل شانه) شده باشد، برای کمک به مفاصل جدید خود باید از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. این به خصوص در صورتی که جراحی تعویض معکوس شانه داشته اید بسیار مهم است.
بازگشت به حالت طبیعی
توان بخشی برخی از بیماران بیشتر از دیگران طول می کشد. معمولا بعد از ۶ هفته، درد به اندازه کافی کاهش یافته است که شما دست خود را بلند کنید و فعالیت های روزمره مانند پوشیدن لباس، تغذیه و شستن خود را انجام دهید.
آیا بعد از عمل می توانم کار و رانندگی کنم؟
ممکن است ۳ ماه طول بکشد تا بتوانید به کار خود، برگردید (بسته به نوع کاری که انجام می دهید). در هر زمانی بعد از جراحی تعویض مفصل شانه یا آرنج، فعالیت های دستی سنگین توصیه نمی شود. این به این دلیل است که فعالیت سنگین می تواند قطعات جایگزین شده در استخوان را فرسوده کند و به مفصل مصنوعی آسیب برساند.
شما می توانید بعد از تعویض مفصل خود و در هر زمانی که بتوانید اتومبیل را کنترل کنید و یک توقف اضطراری انجام دهید، رانندگی کنید. مهم است که این مورد را با شرکت بیمه خود بررسی کرده و باید مطمئن باشید که می توانید اتومبیل را در تمام زمان ها کنترل کنید.
مشکلات و عوارض تعویض مفصل شانه و آرنج
همانند هر جراحی ای، ممکن است بعد از تعویض مفصل شانه یا آرنج تعداد بسیار کمی از افراد مشکلاتی را تجربه کنند. اغلب این مشکلات جزئی هستند و به راحتی درمان می شوند. مشکلات اصلی عبارتند از:
- عفونت
- سفتی
- درد
- شل شدن قطعات جایگزین شده
- شکستگی استخوان در طول یا بعد از جراحی
- التیام ضعیف زخم
- خونریزی از زخم
- آسیب به اعصاب نزدیک باعث کاهش موقت یا دائمی کنترل عملکرد می شود.
قبل از اینکه تصمیم بگیرید که این جراحی را انجام دهید، جراح ارتوپدی با شما صحبت خواهد کرد.
در اغلب موارد عفونت می تواند با قرص ها و یا تزریق آنتی بیوتیک ها از بین برود. در صورت بروز عفونت جدی تر، ممکن است به جراحی دیگری برای درمان این عفونت و تعویض اجزا نیاز داشته باشید.
دوام مفصل تعویض شده چقدر است؟
در حالت ایده آل دوام مفصل تعویض شده تا 10 سال است. پس از این زمان ممکن است مفصل شل یا فرسوده شود. در این صورت ممکن است به جراحی تعویض مفصل دیگری (جراحی بازبینی) نیاز داشته باشید، با این حال این کار معمولا در تسکین علائم موثر نیست.
جراحی بازبینی
در جراحی بازبینی، اجزای اصلی برداشته خواهند شد. اگر عمل جراحی بر روی شانه انجام شود، جراحی بازبینی معمولا کمی ساده تر است، زیرا استخوان کم تری در اولین جراحی برداشته خواهد شد. در این حالت جز تشکیل دهنده سطح استخوان جدید معمولا با یک جز ریشه دار جایگزین می شود.
تحقیقات
تعداد عمل های جراحی معکوس روی شانه در طول سالیان اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است. مشخص نیست که این نوع تعویض مفصل چقدر دوام دارد و در حال حاضر مطالعه بر روی آن آغاز شده است.
