هالوکس والگوس که اغلب به آن بونیون یا قوز شست پا گفته می شود، نوعی دفورمیتی (بدشکلی) در انگشت شست پا است که در آن انگشت شست به سمت انگشتان کوچکتر خم شده و یک توده استخوانی در داخل پا شکل می گیرد (یک توده استخوانی بالای مفصل انگشت شست که معمولا بر اثر علل مختلف به وجود می آید و به آن هالوکس رجیدوس (خشکی شست پا) نیز گفته می شود). در این مقاله از بخش ارتوپد دکتر سلام به بررسی هالوکس والگوس می پردازیم.
هالوکس والگوس چیست؟
گاهی تورمی متشکل از مایعی نرم بر روی توده استخوانی گسترش پیدا می کند. توده استخوانی در انتهای بند انگشت شست یا اولین استخوان متاتارسال قرار دارد که با انحراف شست از محل آن نمایان می گردد. هالوکس والگوس شایع ترین دفورمیتی پا است. در این بیماری انگشت شست پا در پوزیشن والگوس (خمیده) قرار می گیرد.
دو گروه از بیماران با مشکل هالوکس والگوس وجود دارند:
- نوجوانان و بزرگسالان جوان
- خانم های مسن (گاهی مردان مسن)
نوجوانان و بزرگسالان جوان
- در این افراد معمولا زمینه خانوادگی برای هالوکس والگوس وجود دارد.
- سطوح مفصلی سالم هستند.
- دفورمیتی اولیه، قرار داشتن اولین استخوان
- متاتارسال در وضعیت واروس است.
خانم های مسن (گاهی مردان مسن)
- اولین مفصل متاتارسوفالانژیال شست پا تغییرات فرسایشی یا روماتیسم مفصلی را نشان می دهند.
- ممکن است دفورمیتی های ثانویه ای در انگشتان مجاور نیز به وجود بیاید.
مشخصه های بالینی هالوکس والگوس
هالوکس والگوس از نظر سنتی یک بیماری متقارن است. در بین زنان شایع تر است و بیشتر در دهه ۶۰ زندگی اتفاق می افتد و علامت معمول آن دفورمیتی (بدشکلی) پا است. اگر بیمار درد داشته باشد ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:
- بونیون ملتهب – التهاب مکرر کیسه های زلالی (بورسیت)
- انگشت چکشی
- متاتارسالژیای قدامی (درد جلوی پا)
- استئوآرتریت ثانویه اولین مفصل MTP
در صورت بررسی کفش بیمار، معمولا پزشک در خواهد یافت که پوزیشنه ای سر اولین و دومین استخوان متاتارسال در کف پا متحمل ساییدگی بیشتری شده اند.
اتیولوژی هالوکس والگوس (HV)
اتیولوژی هالوکس والگوس پیچیده و چند عاملی است. کفش به عنوان عامل تشدید کننده ممکن است پیشرفت دفورمیتی را تسریع کند.
در مطالعات صورت گرفته، هالوکس والگوس در گروه هایی که کفش می پوشیدند و همچنین در گروه هایی که کفش نمی پوشیدند اتفاق افتاده است. با این حال شواهد برآمده از مطالعه ای در چین آشکار کرد که هالوکس والگوس در بین افراد دارای کفش نسبت به افرادی که از کفش استفاده نمی کنند ۷۰ بار بیشتر شایع است.
زمینه خانوادگی که دامنه آن بین ۶۵ تا ۸۵ درصد است. به نظر می رسد که این بیماری یک صفت اتوزومی غالب با درجه بروز ناقص باشد. به این معنی که نسل های متوالی همیشه دارای این دفورمیتی نیستند. لاکسیتی مفصل در بیماران درگیر هالوکس والگوس شایع است. برای مثال سندروم مارفان و سندروم اهلرز دانلوس ممکن است باعث لاکسیتی مفصل شوند و همین طور ممکن است علائم هالوکس والگوس را نیز داشته باشند. در افراد مسن ممکن است عضلات داخلی پا ضعیف شوند که باعث صافی کف پا و احتمالا هالوکس والگوس می شود.
علائم هالوکس والگوس
علائم و نشانه های بنیان شامل موارد زیر هستند:
- برجستگی بر روی قسمت بیرونی پایه انگشت شست پا
- ورم قرمزی یا زخم در اطراف مفصل انگشت شست پا
- پینه یا ضخیم شدن پوست که این مشکل اغلب وقتی بروز می کند که اولین و دومین انگشت پا روی هم قرار می گیرند.
- درد مزمن یا ادواری
- حرکت محدود انگشت شست پا در صورتیکه آرتریت روی انگشت شست پا اثر گذاشته باشد.
علائم پزشکی معمول هالوکس والگوس عبارتند از:
- انحراف بیشتر از ۱۰ درجه پوزیشن انگشت شست پا به سمت خارج.
- انگشت شست پا عموما حول محور خود چرخانده می شود.
- بیرون زدگی اولین استخوان متاتارسال در لبه داخلی پا
- در بعضی موارد پوست قرمز و متورم و التهاب کیسه زلالی (بورسیت)
- صاف شدن قوس عرضی و پهن شدن قسمت جلویی پا (پنجه ها)
- کاهش انعطاف پذیری یا تثبیت دفورمیتی پا
- دفورمیتی و بدشکلی و تغییر شکل در انگشتان مجاور شست نیز مشاهده می شود.
- انگشت شست پا حول محور طولی خود می چرخد.
- هالوکس والگوس باعث تولید پینه و بافت های سفت می شود.
علل هالوکس والگوس
امروزه به طور کلی فرض بر این است که استعداد ژنتیکی نقش مهمی را در توسعه عارضه بونیون بازی می کند. در نتیجه اگر مادر یا مادربزرگ شما دچار بونیون بوده اند احتمال این وجود دارد که شما هم به آن دچار شوید. با این حال معمولا چیزی هست که این مسئله را تحریک می کند. روال معمول این بیماری این است که در مرحله اولیه، انگشت شست پا خم می شود ولی در این مرحله درد وجود ندارد.
سپس انگشت شست پا روز به روز بیشتر تغییر شکل می دهد و بدشکل می شود و اولین نشانه های درد در قسمت میانی پا احساس می گردد و یک توده گوی شکل به آرامی داخل پا و در قسمت پایه انگشت شست به وجود می آید. این ماجرا در مرحله سوم به سرعت تشدید می گردد. عضله دراز بازکننده شست پا یا عضله اکستانسور هالوسیس لانگوس (از تاندون تا انگشت شست پا) جدا می شود که از نتایج آن انگشت چکشی و پنجه کلاغی (انگشت چنگالی) می باشد.
سپس جهت انگشتان پا شروع به تغییر می کنند که در موارد مختلف متفاوت است و درد آن به طور نامتناسبی افزایش می یابد. به محض اینکه متوجه بدشکلی در پاهای خود شدید باید برای توقف آن کاری انجام دهید که پیشنهاد ما مراجعه به یک متخصص ارتوپد است. در مورد اینکه بونیون چطور تشکیل می شود نظریه های زیادی وجود دارد. اما علت اصلی آن ناشناخته است. عوامل احتمالی عبارتند از:
- ارثی بودن نوع پا
- آسیب دیدن پا
- نقص مادرزادی یا بدشکلی پا در زمان تولد
متخصصان در مورد اینکه آیا کفش های تنگ و پاشنه بلند یا خیلی باریک و نوک تیز باعث بونیون می شوند و یا اینکه به طور کلی نوع پوشش پا منجر به بروز این عارضه می شود توافق ندارند . بنیون ممکن است منجر به بروز انواع خاصی از آرتریت ها شود مخصوصا انواع التهابی آن مانند آرتریت روماتوئید.
فاکتورهای خطر هالوکس والگوس
عواملی که در زیر به آنها اشاره شده است فاکتورهایی هستند که خطر بروز بونیون را افزایش می دهند:
کفش های پاشنه بلند
پوشیدن کفش های پاشنه بلند باعث می شود فشار زیادی در قسمت جلوی کفش به انگشت پا وارد شود و پوشیدن این نوع کفش ها اغلب باعث میشود انگشتان پا در یک جای تنگ به هم فشرده شوند.
پوشیدن کفش های نامناسب
افرادی که کفش های خیلی تنگ، خیلی باریک یا خیلی نوک تیز می پوشند بیشتر در معرض ابتلا به بنیون قرار دارند.
آرتریت روماتوئید
ابتلا به این بیماری التهابی شما را برای ابتلا به عارضه بنیون مستعد تر می کند.
وراثت
میزان ابتلای به بنیون ممکن است به دلیل ساختار ارثی پا باشد.
عوارض هالوکس والگوس
اگرچه که هالوکس والگوس یا بونیون همیشه باعث بروز مشکل نمی شوند اما در هر صورت بونیون ها یک بیماری دائمی هستند. مگر اینکه از طریق جراحی برطرف شوند. عوارض احتمالی عبارتند از:
- بورسیت: این بیماری دردناک زمانی رخ می دهد که کیسه های کوچک حاوی مایع که از استخوان ها، تاندون ها و عضلات نزدیک مفاصل محافظت می کنند ملتهب شوند.
- انگشت چکشی: خمیدگی غیر طبیعی که در مفصل میانی انگشت پا و معمولا انگشت کنار انگشت شست رخ می دهد می تواند سبب ایجاد درد و فشار روی پا شود.
- بیماری متاتارسالژیا: این بیماری سبب ایجاد درد و تورم در زیر انگشت شست پا می شود.
تشخیص هالوکس والگوس
بونیون ها به راحتی قابل دیدن هستند. برجستگی در پایه انگشت شست پا یا در کنار پا قابل مشاهده است. اگر چه که برای ارزیابی کامل آن، جراح پا و قوزک ممکن است استفاده از اشعه ایکس را برای تعیین میزان بدشکلی (دفورمیتی) پا و ارزیابی تغییرات رخ داده در نظر بگیرد. به این علت که بنیون ها پیشرونده هستند از بین نمی روند و معمولا با گذشت زمان بدتر می شوند.اما تمامی بونیون ها شبیه هم نیستند. بعضی از بنیون ها نسبت به انواع دیگر سریع تر پیشرفت می کنند. زمانی که جراح، بونیون شما را ارزیابی کرد یک طرح درمانی که با نیازهای شما متناسب باشد می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
چطور هالوکس والگوس را تشخیص دهیم؟
- قرمزی و تشکیل یک گوی بزرگ در مفصل متاتارسوفالانژیال
- انعطاف پذیری فعال در انگشت شست پا محدود می شود. به اندازه ای که انگشت شست پا را سفت می کند.
- انگشت شست پا به سمت انگشتان مجاور انحراف دارد.
- انگشت شست پا حول محور خود می چرخد یعنی برمی گردد.
- قرمزی و پینه ای که زیر انگشت شست پا/متاتارسوس انگشت دوم و چهارم تشکیل می گردد.
- متخصص چطور هالوکس والگوس را تشخیص می دهد؟
هالوکس والگوس معمولا حتی برای افراد عادی و غیر متخصص هم قابل مشاهده است. معمولا متخصص ارتوپدی، دفورمیتی هالوکس والگوس را بر اساس معاینه ای که از پا به عمل می آورد تشخیص می دهد. هالوکس والگوس اغلب با یک زاویه در حال زیاد شدن قابل رویت در مفصل متاتارسوفالانژیال همراه است. توصیف بیمار دچار هالوکس والگوس از مشکلاتش، حدس پزشک را تایید می کند.
بعلاوه بیماران دچار هالوکس والگوس معمولا دفرمیتی های دیگری همراه با پا را تجربه می کنند. صافی کف پا با یک شیب قابل رویت در قوس عرضی جلوی پا و استخوان های متاتارسال که در ناحیه سر استخوان، گود شده اند دلایلی برای ایجاد هالوکس والگوس می باشند.
همچنین هالوکس والگوس با دیگر اختلالات قوس پا همراه می شود. اولین چیزی که باید شناسایی شود انحراف به وجود آمده در پا است. یک اختلال در قوس طولی پا. در این جا پزشک، پوزیشن ایکس پاشنه را با کف پای خوابیده روی زمین شناسایی می کند. - بیماران درگیر عارضه هالوکس والگوس اغلب در هنگام ایستادن ها و راه رفتن های طولانی از درد پا شکایت می کنند. هالوکس والگوس اغلب از طریق ارثی و خانوادگی منتقل می شود. بنابراین متخصص ارتوپد درباره درگیری اعضای خانواده با این عارضه سوالاتی می پرسد.
گرفتن تصاویر از پا با استفاده از اشعه ایکس در تشخیص هالوکس والگوس اطمینان بیشتری ایجاد می کند. این تصاویر میزان دقیق بدشکلی را در عارضه هالوکس والگوس نشان می دهند. انحراف دقیق هندسی بین دفورمیتی هالوکس والگوس و پوزیشن نرمال در حالت ایستاده اندازه گیری می شود که زاویه هالوکس والگوس نامیده می شود.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا MRI، آسیب وارد شده به غضروف، بافت نرم به دام افتاده و آسیب وارده به استخوان را شناسایی کرده و از آن عکس برداری می کند.
چه کسانی دچار هالوکس والگوس می شوند؟
هالوکس والگوس ابتدا زن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. ۹۰ درصد افرادی که از هالوکس والگوس رنج می برند زن هستند. میزان ابتلای به هالوکس والگوس به طور قابل توجهی با افزایش سن افزایش می یابد. با این حال تعدادی از زنان خیلی جوان یا مردان خیلی جوان هم دچار هالوکس والگوس می شوند. پس علت اصلی هالوکس والگوس وارد آمدن فشار اضافی روی پا نیست بلکه ژنتیک است.
هالوکس والگوس در کشورهایی که مردمان آنها پابرهنه هستند یا کفش های راحتی، کفش های باز یا صندل می پوشند خیلی به ندرت دیده می شود. به بیانی دیگر در ژاپن و چین که پوشیدن کفش های کوچک و باریک متداول است هالوکس والگوس بسیار شایع می باشد.
هالوکس والگوس ها چطور پیشروی و رشد می کنند؟
فاکتورهای شناخته شده موثر بر افزایش ریسک بونیون ها عبارتند از:
- استعداد ژنتیکی: نوع پا موروثی است. بنابراین اغلب، بونیون ها در خانواده ها شیوع پیدا می کنند.
- پوشیدن کفش های پاشنه بلند: این نوع کفش ها وزن بدن را به سمت جلو هل می دهند که انگشتان پا را در جلوی کفش ها فشرده کرده و باعث ایجاد فشار روی مفصل پایه انگشت شست پا میشود.
- پوشیدن کفش های نوک تیز و تنگ: که باعث ایجاد فشار روی انگشتان پا و قسمت جلوی پا شده و سبب افزایش التهاب و درد در این قسمت ها می شود.
- ورزش پا برای بیماری هالوکس والگوس: تمرین های ورزشی ساده پا مثل کشش انگشتان پا می توانند به تسکین درد پای نشات گرفته از بونیون کمک کنند. در اینجا چندین حرکت ساده برای تمرین روزانه آورده شده است.
خرم خان استادیار متخصص پا از کالج تخصصی پا از منهتن نیویورک توضیح می دهد که تمرین های ورزشی مخصوص پا شما را از شر بونیون خلاص نمی کنند. زیرا بنیون یک دفورمیتی حرکتی است . اما این تمرین ها می توانند علائم را تسکین داده و انعطاف پذیری انگشت شست را افزایش دهند.
در مورد عارضه بونیون چه کاری میتوان انجام داد؟
بیشتر افراد درگیر عارضه بونیون در صورت پوشیدن کفش مناسب و پنجه پهن و داشتن زمان لازم برای عادت کردن کفش ها با شکل پا، تقریبا راحت هستند. استفاده از یک پد کوچک در اطراف برجستگی استخوانی می تواند فشاری را که کفش به بونیون وارد می کند بگیرد. این پد را می توان از یک داروساز یا متخصص پا خریداری کرد. کفش های پاشنه بلند پاها را در جلوی کفش ها فشرده می کنند که باید از آنها اجتناب کرد. اگر این اقدامات ساده کافی نباشند بهتر است به دیدن یک متخصص پا بروید.
آیا بونیون یا انحراف شست پا موروثی است؟
بونیون ها معمولا به صورت خانوادگی منتقل می شوند. اما به این معنی نیست که اگر کسی دچار بونیون باشد فرزندان او نیز صد در صد به این بیماری مبتلا خواهند شد. ارتباط ابتلای این بیماری با زمینه خانوادگی ممکن است این باشد که بونیون ها در افراد با مفاصلی که به صورت غیر معمول انعطاف پذیر هستند بیشتر شایع می باشد و این انعطاف پذیری غیر معمول در مفاصل می تواند موروثی باشد. همچنین این عارضه در زنان نسبت به مردان شایع تر است.
هالوکس والگوس چطور درمان می شود؟
راه های بسیار زیادی برای درمان بونیون وجود دارد. اینکه چه درمانی برای هر بیمار مناسب است، جراح ارتوپد با توجه به تمامی شرایط مثل میزان دفورمیتی هالوکس والگوس، اختلالات موجود و موقعیت شخصی هر بیمار در مورد آن تصمیم می گیرد. البته بهترین درمان پیشگیری است.
از طریق انجام تمرین هایی که حرکت آزادانه انگشت شست پا را در تمام جهت ها تقویت می کنند می توان از بروز هالوکس والگوس به طور موثری جلوگیری کرد. اما تعداد خیلی کمی از افراد دارای این مشکل از دوران جوانی به بعد این تمرین های نگهدارنده را انجام می دهند. در صورتیکه بونیون فقط یک بار برای همیشه رخ می دهد و درمان های پیشگیرانه ممکن است فقط علائم را کاهش دهند.
چه درمان هایی در مراحل اولیه هالوکس والگوس موثر هستند؟
اسپلینت هالوکس والگوس می تواند انگشت کج شده را صاف کند. اگر هالوکس والگوس در مراحل اولیه تشخیص داده شود متخصص ارتوپدی میتواند با درمان های نگهدارنده، دفورمیتی انگشت شست پا را درمان کند. اولین و مهمترین مرحله در درمان این بیماری این است که همیشه از کفش های تخت که جای کافی برای انگشتان پا داشته باشد استفاده کنید. در مواردی که هالوکس والگوس خفیف است درمان شامل استفاده از کفی های هالوکس والگوس برای حمایت از قوس جلوی پا و جلوگیری از گسترش صافی کف پا می باشد.
اسپلینت های هالوکس والگوس نیز وجود دارند که فشار را از انگشت شست پا گرفته و به انگشتان مجاور منتقل می کنند.
کفش های هالوکس والگوس پاشنه های تخت دارند. این کفش ها در قسمت جلوی پا بسیار پهن هستند و به انگشتان پا امکان انعطاف پذیری زیادی می دهند.
تمرینهای هالوکس والگوس و پیاده روی با پای برهنه می تواند در مراحل اولیه دفورمیتی هالوکس والگوس باعث پیشرفت های زیادی شود و آن را تا حد زیادی بهبود ببخشد. فعال کردن و استراحت عضلات پا و انگشتان پا به طور طبیعی قوس جلوی پا را قوی کرده و دفورمیتی را صاف می کند. شکل طبیعی پا یک تابع اسکلتی ثابت نیست و لازم است که عضلات فعال و ورزیده پا از دوران نوجوانی و جوانی باعث فرم گیری شکل و پایداری قوس انعطاف پذیر پا شوند و فقط قوس پای سالم است که می تواند از پیشرفت بیماری هالوکس والگوس جلوگیری کند. مراقبت دائمی از پوست در نقاط فشار پا در درمان هالوکس والگوس دارای اهمیت زیادی است. تورم و در نتیجه اصطکاک پا در درون کفش مستقیما باعث دردناک شدن هالوکس والگوس می شود.
بنابراین اقداماتی که به منظور کاهش و از بین بردن تورم پوست در این موضوع می توان انجام داد کلید درمان نگهدارنده درد هالوکس والگوس می باشد. کفش های مخصوص هالوکس والگوس جای بیشتری برای بنیون یا بیرون زدگی استخوانی دارند که اصطکاک بنیون را با کفش کاهش داده و بنابراین تورم، التهاب و درد هالوکس والگوس را کم می کنند. کفی های طبی می تواند به بهبود صافی کف پا کمک کنند. با بالابردن قوس جلوی پا به وسیله کفی طبی، پا در قسمت جلو دوباره باریک میشود. با این کار، تحریک بونیون که در نتیجه اصطکاک داخل کفش به وجود می آید به حداقل می رسد و التهاب ناشی از هالوکس والگوس نیز کاهش پیدا می کند.
چه زمانی جراحی هالوکس والگوس لازم است؟
اگر درمان های غیر جراحی به شکست بیانجامد و نتواند درد بونیون را تسکین بدهد و زمانی که درد بونیون فعالیت های روزانه شخص را مختل کند وقت آن است که با یک جراح پا درباره گزینه های جراحی پیش رو گفتگو کرد. شما و جراح تان با هم می توانید راجع به اینکه آیا جراحی بهترین روش پیش روی شما است یا خیر تصمیم بگیرید. برای درمان بونیون ها روش های جراحی متنوعی وجود دارد. این روش ها برای خارج کردن توده استخوانی بونیون و تصحیح و ترمیم تغییراتی که در ساختار استخوانی پا صورت گرفته است و همچنین ترمیم بافت نرم که ممکن است به وجود آمده باشد طراحی شده است. هدف جراحی کاهش درد و کاهش دفورمیتی شست پا است.
در انتخاب روش جراحی یا ترکیب روش های مختلف برای مورد خاص شما جراح پا میزان دفورمیتی پا را بر اساس تصاویر گرفته شده با اشعه ایکس، سن شما، سطح فعالیت هایتان و سایر عوامل در نظر می گیرد. طول دوره ریکاوری متغیر است که به روش یا روش های استفاده شده در جراحی بستگی دارد.
کدام روش درمانی به بهبود هالوکس والگوس پیشرفته کمک می کند؟
در موارد هالوکس والگوس پیشرفته که بیمار در هر قدمی که برمی دارد درد می کشد، درد بیمار تنها می تواند با جراحی هالوکس والگوس در دراز مدت تسکین پیدا کند. در بیماران بالغ می توان پیشرفت بیماری را با تمرین های ورزشی درمانی و استفاده از اسپلیت فقط کند کرد. در این موارد صاف کردن بونیون با جراحی تنها گزینه اصلی برای درمان درد هالوکس والگوس و جلوگیری از عوارض این بیماری روی مفصل متاتارسوفالانژیال است.
متخصص ارتوپدی متدهای جراحی متفاوتی برای هالوکس والگوس پیشنهاد می کند و در مورد اینکه کدام شیوه جراحی در مورد خاص او باید مورد استفاده قرار گیرد صحبت می کند. با این حال تقریبا تمام تکنیک های جراحی هالوکس والگوس از اصول ثابتی پیروی می کنند که به صورت ذیل میباشند:
- دستورالعملی که بافت نرم تاندون ها و کپسول مفصلی را ترمیم می کند تا انگشت شست پا بتواند صاف بایستد.
- دستورالعملی که روی استخوان شست پا انجام می گیرد. که معمولا جایگذاری دوباره استخوان (استئوتومی) است. که معمولا انگشتان پا را دوباره به سمت جلو صاف می کند.
اهداف خاص جراحی هالوکس والگوس
از بین بردن درد حاد و تحرک محدود انگشت شست پا که به علت هالوکس والگوس به وجود آمده است بیماران خواستار این هستند که بعد از جراحی پاهای صاف، از نظر آناتومی نرمال و از نظر زیبایی خوش فرم داشته باشند. پاهایی که توانایی و تحمل فشار ورزش و فعالیت های زندگی روزمره را داشته باشند.
ترمیم استئوتومی (استخوان انگشت): هدف مهم جراحی ترمیمی جلوگیری از ابتلای مفصل متاتارسوفالانژیال به آرتریت و ایجاد مشکلات در جلوی پا می باشد (مشکلاتی مثل انگشت چکشی و درد استخوان متاتارسال). هدف از عمل جراحی، نرمال کردن دائمی نحوه راه رفتن است.
تثبیت مفصل متاتارسوفالانژیال برای جلوگیری از آرتریت: مفصل مهم متاتارسوفالانژیال ممکن است در اثر دفورمیتی هالوکس والگوس دچار آرتریت شود. این سایش مفاصل را می توان با آرتروسکوپی (حفظ مفصل) یا آرتروز (جوش دادن مفصل) درمان کرد. همچنین گزینه تعویض کامل یا جزئی مفصل برای مفاصل متاتارسوفالانژیال وجود دارد.
اصول جراحی هالوکس والگوس
امروزه تکنیک های جراحی متفاوت زیادی برای درمان هالوکس والگوس وجود دارد. قبل از نگاهی دقیق تر به روش های مهم درمان این عارضه در یک مقاله دیگر در مورد جراحی هالوکس والگوس، می خواهیم اصول ترمیم و اصلاح هالوکس والگوس را که در این روش ها مشترک هستند مشخص کنیم. تمام روش های ویژه ای که روی مفصل متاتارسوفالانژیال انجام می شود شامل این گزینه های درمانی هستند.
روش بافت نرم: درمان تاندون ها و کپسول مفصلی انگشت شست پا
کپسول دور مفصل متاتارسوفالانژیال در اثر بدشکلی نازک شده است و مفصل دفرمه شده منقبض شده و به عبارت دیگر نمی تواند دوباره به حالت فعال همیشگی در آید. بنابراین آزادسازی و گسترش کپسول مفصل و تنظیم طول تاندون های کنترل کننده انگشت شست پا یک گام مهم برای رسیدن به صافی دائمی انگشت شست پا می باشد.
کپسول مفصل در نتیجه هالوکس والگوس تغییر شکل پیدا می کند. در سمتی که مفصل متاتارسوفالانژیال خم شده است کپسول بیش از حد کش آمده و در سمت دیگر مفصل منقبض می شود. تغییرات ایجاد شده بر روی کپسول مفصل باید از طریق کاهش طول بافت های شل شده و افزایش طول بافت های سفت شده تصحیح شوند. طول تاندون هایی که تحت تاثیر قرار می گیرند نیز لازم است تصحیح شود.
استئوتومی: جایگذاری استخوان ها و جوش خوردن دوباره آنها در پوزیشن جدید
در استئوتومی جراحی، استخوان متاتارسوس (استخوان کف پا) و استخوانهای فالانژ (استخوانهای بند انگشت) قطع شده و دوباره در جهت و پوزیشن مطلوب و جدید به هم متصل می شوند و با پیچ و سیم یا اسپلینت های فلزی کوچک محکم می شوند تا وقتی که در پوزیشن جدید خود جوش بخورند.
کولکتومی: آرتروسکوپی مفصل متاتارسوفالانژیال
اگر مفصل هنوز بیشتر از ۵۰% غضروف داشته باشد یک آرتروسکوپی با حداقل تهاجم روی مفصل متاتارسوفالانژیال انجام می گیرد و هر گونه استخوان اضافه برداشته می شود. گاهی دورنمای کیلکتومی باید در حین جراحی و بعد از دیدن مستقیم مفصل مشخص شود. اگر آسیب در حال حاضر خیلی جدی باشد این روش هیچ گونه درمانی در جهت رفع مشکلات مربوط به بونیون نمی تواند داشته باشد.
آرترودز: بی حرکت کردن مفصل متاتارسوفالانژیال
در بیماران دچار دفورمیتی شدید هالوکس والگوس و آرتریت مفصل متاتارسوفالانژیال گاهی باید انگشت شست پا به طور کامل برداشته شده و بی حرکت شود. فرایند بی حرکت کردن مفصل با فیوژن یا خشک کردن مفصل انجام می گیرد. در صورت لزوم مخصوصا در زنان این فیوژن دارای زاویه است که به افراد اجازه پوشیدن کفش های پاشنه بلند بدون محدود کردن حرکت را می دهد. تکنیک جراحی با حداقل تهاجم و با بخیه ها و اسکار (جای زخم) بسیار کم با پیشرفت های پزشکی شیوه های جراحی متفاوت و بسیار زیادی ارائه شده است.
امیدوارکننده ترین تکنیک های جراحی هالوکس والگوس در سال های اخیر ابداع شده اند. این تکنیک ها به صورت بین المللی ثابت شده اند. اما تاکنون فقط توسط شماره کمی از کلینیک های آلمانی انجام شده اند که با آن جراحی هالوکس والگوس با حداقل تهاجم گفته می شود. با استفاده از وسایل بسیار ظریف در حد فقط ۲ میلیمتر شبیه ابزارهای دندانپزشکی آسیبی که در خلال جراحی هالوکس والگوس به بافت نرم وارد می شود و بنابراین مدت زمان لازم برای التیام جراحت ها می تواند به طور قابل توجهی کاهش پیدا کند.
ویژگی های خاص جراحی هالوکس والگوس
با این نوع جراحی هالوکس والگوس برای دفورمیتی های کوچکتر هیچ پیچی استفاده نمی شود که نیاز به جراحی تکمیلی برای خارج کردن پیچ ها را برطرف می کند. با استفاده از کوچک ترین ابزارهای شبیه به ابزار دندانپزشکی، استئوتومی ترمیمی لازم برای هالوکس والگوس با حداقل آسیب به پوست و بافت نرم انجام می گیرد که زمان لازم برای التیام جراحت و میزان عوارض ناشی از جراحی را کاهش می دهد و سرعت ترمیم زخم هایی که از آسیب جزئی به بافت نرم ایجاد شده اند را افزایش می دهد.
درمان های غیر جراحی هالوکس والگوس
گاهی تنها چیزی که لازم است فقط معاینه و تحت نظر بودن بونیون است. برای کاهش احتمال آسیب به مفصل، ارزیابی دوره ای و عکسبرداری با اشعه ایکس توسط جراح توصیه می شود. با این حال در بسیاری از موارد دیگر به نوعی درمان نیاز است. هدف از درمان های اولیه تسکین درد بونیون است. اما این درمان ها به خودی خود دفورمیتی را از بین نمی برند.
تغییر نوع کفش
پوشیدن انواع مناسب و درست کفش دارای اهمیت زیادی است. کفش هایی را انتخاب کنید که قسمت پهنی در جلوی آن برای پنجه ها وجود داشته باشد و از پوشیدن کفش هایی که در قسمت پنجه نوک تیز می شوند یا کفش های پاشنه بلند که ممکن است بیماری را وخیم تر کنند خودداری کنید.
استفاده از پد
پدهایی که اطراف ناحیه بونیون قرار داده می شود به کاهش درد کمک می کنند. این پدها را میتوانید از جراح خود یا از طریق داروخانه تهیه کنید.
ایجاد تغییرات و اصلاحات در فعالیت ها
از فعالیت هایی که باعث درد بنیون می شوند خودداری کنید. فعالیت هایی مثل ایستادن های بسیار طولانی.
داروها
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خوراکی یا NSAIDs مثل ایبوپروفن ممکن است برای کاهش درد و التهاب توصیه شوند.
درمان با یخ
استفاده از کیسه یخ چندین بار در روز درد و التهاب را کاهش می دهد.
درمان با تزریق
اگرچه که این روش درمان بونیون به ندرت استفاده می شود، تزریق کورتیکو استروئید ممکن است در درمان بورس متورم (کیسه پر از مایع که دور مفصل ایجاد می شود) که گاهی همراه با بنیون به وجود می آید مفید باشد.
تجهیزات ارتوتیک
در بعضی موارد، تجهیزات ارتوتیک که طبق نیاز های بیمار ساخته شده است ممکن است توسط جراح پا فراهم شود.
چطور از بروز بنیون یا هالوکس والگوس جلوگیری کنیم؟
پوشیدن کفش های پاشنه کوتاه تا ۴ سانتی متر می تواند به بیمار کمک کند که از بروز بنیون در پا جلوگیری کند. همچنین کفش هایی که در ناحیه پنجه پهن هستند با داشتن فضای کافی برای راحتی پای افراد، راه های منطقی برای به حداقل رساندن خطر بروز بنیون ها می باشند. از پوشیدن کفش های بدون پشت نیز باید خودداری کرد. به طور ایده آل کفش باید بند دار باشد تا پا را در جای خودش ثابت نگهدارد. کفش های بدون پشت می توانند به انگشت چنگالی در داخل کفش به علت نیاز به حمایت بیشتر پا در قسمت جلویی آن، منجر شوند. در حالت ایده آل یک بیمار درگیر این عارضه باید کفش های با ارتفاع پاشنه های متفاوت بپوشد. تمریناتی که مربوط به ماهیچه های ساق پا هستند نیز می توانند به نگه داشتن پاها در یک وضعیت مناسب کمک کنند.
اگر خانواده شما استعداد بروز بنیون ها را دارند پس باید دقت داشته باشید که معمولا کفش پاشنه بلند نپوشید. کفش های پاشنه بلند باید در لیست سیاه شما گنجانده شوند. علاوه بر این شما تنها باید کفش هایی را بپوشید که فضای کافی مخصوصا برای انگشتان پا داشته باشند. مطمئن شوید که کفش خود را از چرم نرم انتخاب می کنید و از بروز نشانه های اصطکاک پا با کفش که ممکن است دور تا دور قسمت جلوی پا خودش را نشان دهد جلوگیری کنید. هیچ روش موثری برای پیشگیری از بونیون در کفش های با اندازه های باریک وجود ندارد. با این حال به این علت که یک بونیون همیشه از کف پای صاف نشات می گیرد اولین مراحل پیشگیری می توانند در طی این مرحله انجام بگیرند.
توصیه به افرادی که از بنیون یا هالوکس والگوس رنج می برند ، شما باید:
- کفش های پاشنه کوتاه راحت در اندازه مناسب بپوشید که پاشنه های آنها خیلی باریک نبوده و از یک ماده با قابلیت نفوذ هوا ساخته شده باشد که باعث شود تا عرق نکند.
- در طول روز چندین بار کفش خود را عوض کنید تا توزیع فشار وارد بر پاها را تغییر دهید.
- وزن مناسب خود را حفظ کنید.
- از انجام کار طولانی مدت در وضعیت ایستاده خودداری کنید.
- بعد از درآوردن کفش ها، ورزش های انگشتان پا را با پهن کردن انگشتان، خم کردن آن ها ،
- کشیدن انگشتان در جهت های مخالف و همچنین حرکات دایره ای انگشتان پا انجام دهید.
- از پد لا انگشتی MARCIN بر روی پایتان در شب و در هر وقت آزاد دیگری از پد لا انگشتی MARCIN II یا از پد لا انگشتی MARCIN II LUX در هنگام راه رفتن استفاده کنید.
استادیار متخصص پا از کالج تخصصی پا از منهتن نیویورک می گوید تمرین های ورزشی مخصوص پا شما را از شر بونیون خلاص نمی کند. زیرا بونیون یک دفورمیتی حرکتی است. اما این تمرین ها می توانند علایم را تسکین داده و انعطاف پذیری انگشت شست را افزایش دهند.
تمرین های ورزشی پا برای درمان بونیون یا هالوکس والگوس
ورزش های ساده پا مثل کشش انگشتان می توانند درد مرتبط با بونیون را در پا تسکین دهند. در اینجا تعدادی حرکت آسان برای تمرین روزانه آورده شده است:
مزایای تمرین های ورزشی پا برای درمان بونیون
استراتژی های غیر جراحی مثل تمرین های ورزشی پا و ورزش درمانی می توانند به کند شدن پیشرفت بونیون کمک کنند. دکتر خوان می گوید شما همیشه می خواهید با درمان های نگهدارنده شروع کنید. هرگز نمیخواهید مستقیم وسط جراحی بپرید (نمی خواهید از همان ابتدا سراغ جراحی بروید).
تمرین های پا و کشش انگشتان پا برای درمان بونیون، می توانند به متحرک نگه داشتن مفصلی که بین انگشت شست پا و بقیه قسمت های پا قرار دارد، کمک کنند. این تمرین ها انعطاف پذیری انگشتان پا را حفظ کرده و عضلاتی که انگشت شست پا را کنترل می کنند تقویت می کنند.
در اینجا چند تمرین ورزشی که ممکن است برای افراد دچار بونیون مفید باشد آورده شده است.
- کشش انگشتان پا :کشیدن انگشتان پا می تواند به نرم نگه داشتن و کاهش درد در آنها کمک کند. برای کشیدن آنها ابتدا همه انگشتان پا را به مدت ۵ ثانیه صاف به سمت جلو بگیرید و سپس ۵ ثانیه آنها را به سمت پایین خم کنید. این حرکت کششی را ۱۰ بار تکرار کنید. مخصوصا اگر مبتلا به انگشت چکشی باشید یا اگر علاوه بر بونیون دچار خمیدگی مزمن انگشتان باشید این تمرین ها برای شما مفید خواهند بود.
- کشش انگشت شست پا:دکتر خوان می گوید با استفاده از انگشتان دست، انگشت شست پای خود را در جای طبیعی و صحیح آن قرار داده و بکشید. این تمرین نیز می تواند مفید باشد. انگشت شست را به مدت ۱۰ ثانیه در این پوزیشن نگه دارید و این تمرین را ۳ تا ۴ بار تکرار کنید.
- خم کردن و انقباض انگشتان پا: همچنین دکتر خوان پیشنهاد می کند که انگشتان پای خود را روی یک سطح سخت مثل دیوار فشار دهید تا آنها را خم کرده و منقبض کنید. انگشتان پا را در این پوزیشن به مدت ۱۰ ثانیه نگه داشته و این تمرین را ۳ تا ۴ بار تکرار کنید. سپس انگشتان پای خود را در جهت مخالف خم کنید و دوباره آنها را در این پوزیشن به مدت ۱۰ ثانیه نگه دارید و تمرین را ۳ تا ۴ بار تکرار کنید.
- تمرین های استقامتی: به علاوه دکترخوان تمرین های استقامتی را برای انگشت شست پای شما پیشنهاد می کند. یک حوله یا یک کمربند را دور انگشت شست پای خود بپیچید و از آن برای کشیدن انگشت شست پا به سمت خودتان استفاده کنید. در حالی که همزمان با انگشت شست خود در خلاف جهت فشار می دهید.
- رول کردن توپ: برای ماساژ دادن کف پا ابتدا بنشینید. یک توپ گلف را روی زمین و زیر پاهای خود قرار دهید و انگشتان پا را روی توپ قرار داده و به مدت ۲ دقیقه در اطراف توپ خم کنید و در واقع توپ را رول کنید. این کار می تواند به تسکین درد و گرفتگی پا کمک کند.
برداشتن حوله: شما می توانید با پهن کردن یک حوله کوچک روی زمین و حلقه کردن انگشتان پا به دور آن و سپس کشیدن آن به سمت خودتان انگشتان پای خود را تقویت کنید. این حرکت را ۵ بار تکرار کنید. دکتر خوان می گوید گرفتن اشیا با انگشتان پا مانند این تمرین می تواند به انعطاف پذیر ماندن انگشتان شما کمک کند. - برداشتن تیله ها: تمرین دیگری برای برداشتن اشیا با انگشتان پا که می توانید برای انعطاف پذیر ماندن انگشتانتان انجام دهید، برداشتن تیله ها با انگشتان پایتان است. این کار را با برداشتن ۲۰ عدد تیله از روی زمین و از مقابل خود انجام دهید. با استفاده از پاهای خود تیله ها را یکی یکی برداشته و آنها را درون یک کاسه بیندازید.
- قدم زدن در ساحل: هر وقت امکان داشت زمانی را برای قدم زدن روی شن ها صرف کنید. این کار به پاهای شما ماساژ نرمی می دهد و همچنین به تقویت انگشتان پای شما کمک می کند. دکتر خوان اظهار نظر می کند که این کار مخصوصا برای افرادی که همراه با بنیون مبتلا به آرتریت نیز هستند بسیار مفید است.
