سرگیجه واقعی، احساس گیجی یا سبکیِ سر (dizziness) چرخشی است و این احساس، مانند ترس از ارتفاع برخی افراد نیست. آن غالباً با پایین نگاه کردن از ارتفاع زیاد مرتبط است اما می تواند به دوره های موقت یا مداوم گیجی ناشی از مشکلاتی در گوش داخلی یا مغز اشاره داشته باشد. گیجی یا سرگیجه واقعی می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما در افراد 65 سال و بالاتر، بیشتر رخ می دهد. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام، به بررسی سرگیجه می پردازیم و راه های درمان آن را مورد بحث قرار می دهیم.
سرگیجه دَوَرانی یا واقعی (vertigo) چیست؟
سرگیجه واقعی یا دورانی می تواند موقت یا طولانی مدت باشد. نوع مداوم آن، با مسائل بهداشت روانی در ارتباط است. مشکل روانی ممکن است باعث احساس گیجی شود، یا سرگیجه دورانی ممکن است بر توانایی بالقوه شخص در عملکرد روزمره اش تأثیر بگذارد و منجر به افسردگی یا اضطراب شود.
این یک نشانه است، نه خود بیماری. این حسی است که باعث می شود فکر کنید که محیط اطراف، در حال حرکت یا چرخش به دور شماست یا خودتان در حال چرخش و حرکت هستید.
این احساس ممکن است برایتان چندان قابل توجه نباشد، یا ممکن است آنقدر شدید باشد که حفظ تعادل و انجام کارهای روزمره را برایتان دشوار سازد.
حملات سرگیجه دورانی می توانند به طور ناگهانی بروز یابند و به مدت چند ثانیه ادامه پیدا کنند یا ممکن است خیلی بیشتر طول بکشند. اگر سرگیجه دورانی شدیدی دارید، ممکن است علائم سرگیجه تان به مدت چند روز ثابت و ماندگار باشند و زندگی عادی را برایتان بسیار دشوار سازند.
علائم سرگیجه واقعی
فرد مبتلا به سرگیجه این احساس را خواهد داشت که سرش در حال گردش است یا محیط اطراف در حال حرکت و چرخش به دور اوست.
سرگیجه دورانی می تواند نشانه ای از سایر شرایط باشد و یا می تواند مجموعه علائم خاص خود را داشته باشد. این علائم شامل:
سرگیجه دورانی، احساس ضعف نیست. بلکه احساس چرخش است.
علل سرگیجه واقعی
نگاه کردن به سمت بالا می تواند علائم سرگیجه را بدتر کند. طیف وسیعی از بیماری ها و شرایط وجود دارد که می تواند منجر به سرگیجه دورانی شود. این سرگیجه، اغلب به سبب عدم تعادل در گوش داخلی و به ندرت، به سبب مشکلاتی در قسمت هایی از مغز می تواند رخ دهد. شرایطی که می تواند باعث ایجاد انواع مختلف سرگیجه دورانی شود عبارت اند از:
لابیرنتیت:
این یک مشکل گوش داخلی است که معمولا مربوط به عفونت است و عصبی که در آن مسئول رمزگذاری حرکت سر و موقعیت آن و همچنین صداست، عصب وستیبولوکوکلئار نامیده می شود. این حالت معمولاً در اثر عفونت ویروسی ایجاد می شود.
نورونیت وستیبولار:
تصور می شود که این مهم، معمولاً به دلیل عفونت ویروسی و در نتیجه التهاب عصب دهلیزی رخ می دهد.
کلستئاتوما:
این مهم، رشد پوست در گوش میانی است که معمولاً در نتیجه عفونت های مکرر اتفاق می افتد. اگر این پوست رشد کند، می تواند به گوش صدمه بزند و منجر به کم شنوایی و گیجی شود.
بیماری منییر:
ایجاد مایعاتی در گوش داخلی می تواند منجر به حملات سرگیجه دورانی به همراه زنگ زدن گوش و کاهش شنوایی شود. این نشانگان، اغلب، در افراد بین 40 تا 60 سال تاثیرگذار است.
انستیتوی ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD) در حال حاضر 615000 فرد مبتلا به بیماری منییر را در ایالات متحده شناسایی کرده است که این مهم، ممکن است ناشی از انقباض عروق خونی، عفونت ویروسی یا یک واکنش خود ایمنی باشد، اما صحت آن تأیید نشده است.
سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش‌خیم یا بی پی پی وی (BPPV):
تصور می شود كه این امر ناشی از اختلال در ذرات اتولیت است. اتولیت ها، بلورهای کربنات کلسیم موجود در مایعات گوش داخلی هستند که در طول حرکت، سلول های حسی موی داخل کانال های نیم دایره ای را می کشند.
آن ها عصب دهلیزی را تحریک می کنند تا اطلاعاتی را درباره موقعیت شخص به مغز ارسال کنند.
در افراد مبتلا بهBPPV، حرکات طبیعی مایع اندولنف به دلیل بلورهای اوتولیت موجود در کانال های نیم دایره ای بعد از توقف حرکت سر نیز ادامه پیدا می کند.
BPPV، اغلب افراد مسن را تحت تأثیر قرار می دهد و معمولا علت آن ناشناخته است. این عارضه با زوال عقل در ارتباط است و در زنان دو برابر مردان اتفاق می افتد.
بیشتر بخوانید: علت بوجود آمدن سرگیجه وضعیتی خوش خیم
همچنین سرگیجه دورانی می تواند ناشی و یا مرتبط با عوامل زیر باشد:
- سردردهای میگرنی.
- آسیب دیدگی در سر یا تروما.
- مصرف داروهای خاص.
- جراحی گوش.
- استراحت طولانی مدت در بستر.
- فیستول پری لنف یا پارگی یک یا هر دو غشای جداکننده گوش میانی و داخلی، که باعث نشت مایعات گوش داخلی به گوش میانی می شود.
- هرپس زوستر اتیکوس، عفونت حاد ویروس زونا، اعصاب صورت نزدیک یکی از گوش ها را دچار می کند که به عنوان سندرم رامسی هانت نیز شناخته می شود.
- اتواسکلروز، یک مشکل استخوانی در گوش میانی است که باعث کاهش شنوایی می شود.
- عوارض جانبی دارو یا مسمومیت دارویی.
- سیفیلیس.
- سکته مغزی.
- حمله ایسکمیک گذرا.
- بیماری مخچه یا تومور مخچه مغز یا سكته مغزی.
- نوروم آکوستیک، رشد خوش خیم یا غیر سرطانی در عصب دهلیزی که بین گوش داخلی و مغز در حال گذر است.
- مالتیپل اسکلروزیس.
انواع سرگیجه واقعی
بسته به علت، انواع مختلفی از سرگیجه دورانی وجود دارد.
- سرگیجه محیطی: که معمولاً هنگام اختلال در تعادل اندام گوش داخلی رخ می دهد.
- سرگیجه مرکزی: که در نتیجه اختلال در یک یا چند قسمت از مغز- که به مسیرهای اعصاب حسی معروفند- رخ می دهد.
سرگیجه محیطی:
این نوع از سرگیجه دورانی، معمولاً با گوش داخلی در ارتباط است.
لابیرنت گوش داخلی، دارای اندام های ریزی است که در پاسخ به گرانش، ارسال پیام ها به مغز را ممکن می سازد.
به هنگام حرکت از موقعیت عمودی، این پیامها به مغز می رسند. این همان چیزی است که افراد را قادر می سازد تا به هنگام ایستادن، تعادل خود را حفظ کنند.
اختلال در این سیستم سرگیجه دورانی ایجاد می کند.
این می تواند به دلیل التهاب- اغلب به دلیل عفونت ویروسی- اتفاق بیفتد.
شرایط مختلفی با سرگیجه محیطی در ارتباط است.
سرگیجه مرکزی:
سرگیجه مرکزی با مشکلات سیستم عصبی مرکزی در ارتباط است.
و معمولاً در یکی از مناطق زیر اختلال ایجاد می کند:
- ساقه مغز
- مخچه
این قسمت از مغز با تعامل بین حواس بینایی و تعادل در ارتباط است.
علائم ممکن است در برخی مواقع باعث اختلال در تعادل، گیجی یا هر دو مورد شوند.
تشخیص سرگیجه
ممکن است پزشک با فهمیدن وجود مشکلی در گوش داخلی، سرگیجه دورانی را تشخیص دهد. پزشک، معاینه جسمی بیمار را انجام می دهد و از او سؤال می کند که احساس سرگیجه اش به چه شکل است. این کار پزشک را قادر می سازد تا نوع سرگیجه را دریابد.
پزشک در مورد سابقه پزشکی بیمار از جمله هرگونه سردرد میگرنی یا آسیب دیدگی اخیر در سر یا عفونت گوش سؤالاتی می پرسد. فرد ممکن است تحت سی تی اسکن یا MRI قرار بگیرد.
تست نیستاگموس:
پزشک همچنین ممکن است سعی کند باعث تحریک نیستاگموس شود، زیرا این امر ممکن است به همراه سرگیجه رخ دهد.
این حرکت چشمی وقتی اتفاق می افتد که می خواهید چشم خود را بر روی یک موقعیت، ثابت کنید، در حالی که به دنبال چیزی هستید که به سرعت در حال گذر است، به عنوان مثال وقتی از پنجره قطار نگاه می کنید.
برای بررسی وجود نیستاگموس، پزشک ممکن است حرکات زیر را ارائه دهد:
- پزشک به سرعت بیمار را روی نیمکت معاینه، از حالت نشسته به درازکش سوق می دهد.
- قبل از این حرکت سریع، سر را چرخانده و آن را در زاویه 45 درجه نسبت به سمت آسیب دیده نگه می دارد و در پایان، سر را- در انتهای نیمکت، زیر موقعیت افقی قسمت های در حال استراحت بدن- 30 درجه به پایین حرکت می دهد.
اگر بیمار بعد مدت کوتاهی، سرگیجه را تجربه کند و پزشک حرکات خاصی را در چشم بیمار مشاهده کند که نشانگر نیستاگموس باشد، می تواند بیانگر این باشد که بیمار سرگیجه دورانی دارد.
نیستاگموس یا لرزش چشم ها از طریق تعدادی آزمون مشخص می شود، از جمله:
- الکترونیستاگموگرافی (ENG): این مهم می تواند، نیستاگموس را به صورت الکترونیکی ضبط کند. بیمار از هدست استفاده می کند و الکترودهایی در اطراف چشم هایش قرار داده می شود. سپس دستگاه، حرکات چشم ها را می سنجد.
- ویدیونیستاگموگرافی یا دودوئک نگاری تصویری (VNG): این یک فناوری جدید است که می تواند یک ضبط ویدئویی از نیستاگموس ارائه دهد.
فرد مبتلا به سرگیجه دورانی یک جفت عینک مخصوص که حاوی ویدیو کمرا است روی چشمانش قرار می دهد. دوربین حرکات افقی، عمودی و پیچشی چشم را با استفاده از نور مادون قرمز ثبت می کند. پردازش رایانه می تواند داده های جمع آوری شده را تجزیه و تحلیل کند.
آزمایش ضربه سر:
از بیمار خواسته می شود در حالیکه به سرعت سرش را به یک طرف بر می گرداند نگاه خود را بر روی نوک بینی پزشک ثابت کند.
اگر در طی این حرکت، بیمار بتواند چشمان خود را بر روی بینی معاینه کنده، ثابت نگه دارد، نتیجه آزمون منفی است و علت این مشکل، گوش داخلی نیست. بنابراین پزشک ممکن است آزمایشاتی را انجام دهد تا مشخص کند که آیا این علائم ناشی از مشکل سیستم عصبی مرکزی (مانند تنگ شدن عروق یا لخته شدن خون در مغز) است یا خیر.
اگر در طی این حرکت سریع، بیمار نتواند چشمان خود را بر روی بینی معاینه کننده، ثابت نگه دارد و به سرعت چشم هایش را به سمت بینی وی حرکت دهد، نتیجه آزمون مثبت است.
تعیین اینکه آیا این اثر در هنگام جابجایی سر به سمت چپ یا راست دیده می شود ممکن است به پزشک کمک کند تا متوجه شود که کدام سمت گوش داخلی تحت تأثیر قرار گرفته است که در این صورت، بیمار اختلال عملکرد دهلیزی دارد. با این حال، آزمون مثبت می تواند به دلیل مشکل سیستم عصبی مرکزی باشد.
تست رومبرگ:
از فردی که با چشمانی باز، به طور ثابت ایستاده و دست هایش کنار پهلوهایش است و پاهایش را در کنار هم جفت کرده است خواسته می شود تا چشمانش را ببندد. اگر در این حالت نیز فرد تعادل نداشته باشد می تواند نشانه ای از مشکل گوش داخلی باشد. معمولا فرد به سمتی متمایل می شود که مشکل گوش داخلی داشته باشد.
تست آنتربرگر:
بیمار 30 ثانیه با چشمان بسته و درجا حرکت می کند. اگر سرگیجه محیطی داشته باشد، ممکن است چرخش یک طرفه، به سمت آسیب دیده خود داشته باشد.
عوامل خطر بیماری های مرتبط با سرگیجه دورانی
عواملی که خطر VAD را در شما افزایش می دهند عبارت اند از:
- بیماری های قلبی عروقی به ویژه در افراد مسن.
- عفونت اخیر گوش، که باعث عدم تعادل در گوش داخلی می شود.
- سابقه ضربه به سر.
- مصرف داروهایی چون داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی.
درمان سرگیجه
برخی از انواع سرگیجه بدون درمان برطرف می شوند، اما برخی از شرایط ذیربط آن ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشند، به عنوان مثال، عفونت باکتریایی احتمالاً به درمان آنتی بیوتیکی نیاز دارد. داروها می توانند برخی از علائم سرگیجه را تسکین دهند و این داروها ممکن است شامل آنتی هیستامین ها یا ضد حساسیت ها- به منظور کاهش بیماری حرکتی و حالت تهوع- باشند. اگر شما می خواهید آنتی هیستامین تهیه کنید، انتخاب تان عالی و در دسترس است.
به بیماران مبتلا به اختلال حاد دهلیزی مرتبط با عفونت گوش میانی ممکن است استروئیدها، داروهای ضد ویروسی یا آنتی بیوتیک تجویز شود. نیستاگموس، حرکت کنترل نشده چشم از یک سمت به سمت دیگر (معمولا) است. این اتفاق زمانی می افتد که یک فرد به خاطر اختلال عملکرد مغز و یا گوش داخلی دچار سرگیجه دورانی باشد.
گاهی اوقات، برای درمان سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم یا بی پی پی وی (BPPV) مزمن، جراحی گوش داخلی انجام می شود. جراح، طی عمل جراحی یک پلاگین استخوانی در داخل گوش داخلی قرار می دهد تا ناحیه ای که سرگیجه از آن تحریک می شود را مسدود نماید.
این پلاگین از پاسخگویی این قسمت از گوش به حرکات ذرات موجود در کانال نیم دایره ای گوش داخلی یا حرکات سر- که می تواند منجر به سرگیجه شود- جلوگیری می کند.
درمان بیماری منییر و نقش آن در درمان سرگیجه
داروهای تجویزی مانند مكلزین، گلیكوپیرولات یا لورازپام می توانند برای تسکین سرگیجه ناشی از بیماری منیر مورد استفاده قرار گیرند.
گزینه های دیگر عبارت اند از:
- محدود کردن مصرف نمک و استفاده از درمان دیورتیکی (ادرار آور)، برای کاهش حجم مایعات موجود در بدن که می تواند در گوش داخلی ایجاد شود.
- خودداری از مصرف کافئین، شکلات، الکل و سیگار.
- درمان پالس فشار، که در آن دستگاهی مجهز، پالس های فشار هوا را از گوش خارجی به گوش میانی می فرستد و سرگیجه را کاهش می‌دهد.
- جراحی برای دکمپرسیون ساک آندولنفاتیک یا برش عصب دهلیزی، اگر چاره دیگری نباشد.
برخی افراد طب سوزنی و مکمل های گیاهی مانند جینکو بیلوبا را امتحان کرده اند. با این حال، هیچ دلیل علمی مبنی بر موثر بودن این موارد وجود ندارد.
قبل از این موارد، بیماران باید در مورد کاربرد سایر روش های درمانی با پزشک خود صحبت کنند.
اقدامات احتیاطی:
کسی که سرگیجه دورانی یا انواع دیگری از سرگیجه را تجربه می کند نباید رانندگی کند یا از نردبان استفاده کند. عادت به خانه نشینی ممکن است ایده خوبی برای جلوگیری از زمین خوردن فرد باشد. آهسته بلند شدن نیز ممکن است مشکل وی را کاهش دهد. همچنین به هنگام نگاه کردن به سمت بالا مراقب باشید و سرتان را به صورت ناگهانی حرکت ندهید.
تمرینات:
فرد مبتلا به سرگیجه دورانی می تواند تمریناتی را برای کمک به بهبود علائم بیماری اش، بدون مراجعه به پزشک انجام دهد.
درمان سرگیجه با مانور Epley برایBPPV
اگر سرگیجه دورانی، ناشی از سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم یا بی پی پی وی (BPPV) باشد، اجرای روش شناخته شده ای تحت عنوان مانور ایپلی ممکن است کمک کننده باشد. هدف این فرآیند، حرکت ذرات از کانال های نیم دایره ای به فضای بازی به نام هشتی گوش داخلی است که در آن راحت تر باز جذب می شوند و مشکلی ایجاد نمی کنند.
مراحل انجام این حرکت:
- بالشی روی تخت قرار دهید.
- روی تخت، جلوی بالش بنشینید و سر خود را 45 درجه به سمت آسیب دیده خود بچرخانید.
- سر خود را در همان وضعیت قبلی نگه دارید و به پشت خود دراز بکشید در حالی که سرتان را تا بالای بالش بکشید و بالش گوشه پشت گردن تان را لمس کند، در این حالت سرتان کمی به سمت عقب کج می شود. این موقعیت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید.
- سرتان را با زاویه 90 درجه، به سمت مقابل بچرخانید.
- این موقعیت را به مدت 30 ثانیه حفظ کنید.
- سرتان را در حالت چرخش نسبت به بدن در حالت استراحت خود نگه دارید، مانند بالا و به آرامی روی پهلویی که سرتان به آن سمت چرخیده است برگردید و این موقعیت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید.
- چانه خود را به سینه خود بکشید و به آرامی بنشینید.
- پاهایتان را روی لبه تخت بچرخانید و این حالت را به مدت چند دقیقه حفظ کنید تا گوش داخلی تعدیل شود.
- امید است احساس سرگیجه تان به هنگام برخاستن مجدد برطرف شود.
درمان سرگیجه با تمرینات برندت- داروف
این تمرینات برای شکستن کریستال هایی که می توانند منجر به سرگیجه دورانی شوند، استفاده می شود.
مراحل زیر باید پنج بار در صبح، بعد از ظهر و عصر تکرار شود، این تمرینات را به مدت 2 هفته انجام دهید.
یک تکرار از این تمرین به شرح زیر است:
- روی لبه تخت به صورت عمودی بنشینید.
- تا جایی که می توانید سر خود را بدون اینکه باعث ناراحتی تان شود به سمت چپ بچرخانید.
- به پهلوی راست بدن خود دراز بکشید و 30 ثانیه یا تا زمانی که احساس هر گونه سرگیجه تان پایان یابد در همان حالت بمانید.
- بنشینید و سر خود را به حالت عادی برگردانید.
- سر خود را به سمت راست بچرخانید و به پهلوی چپ خود دراز بکشید و 30 ثانیه یا تا زمانی که احساس هر گونه سرگیجه تان پایان یابد در همان حالت بمانید.
- بنشینید و سر خود را به حالت عادی برگردانید.
اگر این تمرینات علائم سرگیجه تان را برطرف نکردند، به پزشک مراجعه کنید.
بررسی کنید که آیا علائم شما، نشان از سرگیجه دورانی است؟
سرگیجه دورانی احساس چرخش خود یا همه چیز در اطراف شماست و به اندازه کافی تعادل تان را تحت تأثیر قرار می دهد. این نوع از سرگیجه چیزی بیش از احساس گیجی است. حمله سرگیجه می تواند از چند ثانیه تا ساعت ها ادامه داشته باشد. اگر سرگیجه شدیدی داشته باشید این علائم می توانند برای روزها و ماه ها ادامه یابد.
به بهبود سرگیجه خود کمک کنید.
هنجارهایی وجود دارد که می توانید برای تسکین علائم سرگیجه و کاهش شمار حوادث ضمنی آن، انجام دهید.
بایدها:
- برای کاهش احساس چرخش، در یک اتاق آرام و تاریک دراز بکشید.
- سر خود را در طول فعالیت های روزانه، با دقت و آهسته تکان دهید.
- وقتی احساس سرگیجه می کنید بلافاصله بنشینید.
- در صورت بلند شدن در شب، چراغ ها را روشن کنید.
- اگر در معرض خطر زمین خوردن هستید، از عصا استفاده کنید.
- به هنگام خواب، زیر سر خود را با 2 بالش یا بیشتر، بلند کنید.
- به آرامی از رختخواب بیرون بیایید و قبل از ایستادن، مدتی روی لبه تخت بنشینید.
- سعی کنید آرام باشید- اضطراب می تواند سرگیجه تان را بدتر کند.
نبایدها:
- برای برداشتن چیزی خم نشوید- به جای آن چمباتمه بزنید.
- گردن خود را دراز نکنید- به عنوان مثال، زمانی که از تاقچه چیزی بر می دارید.
توصیه های غیر ضروری: به پزشک معالج مراجعه کنید در صورتی که:
- سرگیجه ای داشته باشید که برطرف نشود یا تکرار شود. در این صورت در قرار ملاقات شما چه اتفاقی می افتد؟
پزشک معالج، در مورد علائم بیماری تان سؤالاتی خواهد پرسید تا دریابد که سرگیجه تان از کدام نوع است.
او ممکن است برای بررسی تعادل شما، آزمایش ساده ای انجام دهد که شامل تغییر موقعیت سریع شما از حالت نشسته به حالت درازکش باشد. چرا که این می تواند علائمی در شما ایجاد کند.
همچنین ممکن است برای انجام آزمایشات بیشتر، شما را به یک متخصص ارجاع دهد.
مانور ایپلی برای درمان سرگیجه
مانور ایپلی که به عنوان مانور فيزيکي نیز نامیده می شود، اولین استراتژی درمانی برای افراد بسیاری است که سرگیجه دورانی را تجربه می کنند. طبق منابع، مانور ایپلی برای افراد مبتلا به BPPV بسیار موثر است. شما می توانید با پیروی از این روش ساده مانور ایپلی را در خانه خود انجام دهید.
- به صورت صاف و با پاهای کشیده بر روی سطح مسطحی بنشینید و بالشی پشت خود قرار دهید.
- سر خود را با زاویه 45 درجه به سمت راست بچرخانید.
- سر خود را در همان وضعیت نگه دارید و به سرعت روی بالش دراز بکشید. حداقل 30 ثانیه در این حالت بمانید.
- بدون بلند کردن گردن خود، به آرامی سر خود را با زاویه 90 درجه کامل به سمت چپ بچرخانید.
- تمام بدن خود را درگیر کنید و آن را به سمت چپ بچرخانید تا جایی که کاملاً روی پهلوی چپتان قرار گیرید.
- به آرامی به موقعیت اصلی خود برگردید، به جلو نگاه کنید و صاف بنشینید.
همچنین ممکن است کسی را داشته باشید که طبق مراحل ذکر شده در بالا شما را راهنمایی کند. مانور ایپلی را می توانید سه بار پشت سر هم تکرار کنید و ممکن است در طی هر حرکت احساس سرگیجه کنید.
مانور سمونت- توپت برای درمان سرگیجه
مانور سمونت- توپت، مجموعه ای مشابه از حرکاتی است که شما می توانید برای درمان سرگیجه تان در خانه انجام دهید. این مانور کمتر شناخته شده است اما برخی مطالعات منابع معتبر، ادعا می کنند که به همان اندازه مؤثر است. این منابع، مانور سمونت- توپت را بسیار شبیه به مانور ایپلی می دانند، اما به انعطاف پذیری کمتری در گردن احتیاج دارد.
- به صورت صاف و با پاهای کشیده بر روی سطح مسطحی بنشینید و بالشی پشت خود قرار دهید.
- دراز بکشید، به راست بپیچید و به سمت چپ و بالای خود نگاه کنید.
- سریع بنشینید و به سمت چپ خود بپیچید و سر خود را روبروی سمت چپ خود نگه دارید، سپس به پایین نگاه کنید.
- به آرامی به موقعیت اصلی خود برگردید، صاف بنشینید و به جلو نگاه کنید.
درمان سرگیجه با جینکو بیلوبا
جینکوبیلوبا به دلیل اثرات آن بر سرگیجه مورد مطالعه قرار گرفته است و در منابع معتبر به عنوان داروی تجویزی برای درمان سرگیجه در نظر گرفته می شود. عصاره جینکو بیلوبا را می توان به صورت مایع یا کپسول خریداری کرد. مصرف روزانه 240 میلی گرم جینکو بیلوبا، علائم سرگیجه تان را کاهش می دهد و باعث احساس تعادل بیشتری در شما می شود.
درمان سرگیجه با کنترل استرس
برخی از شرایطی چون بیماری منیر که باعث سرگیجه می شود، می تواند ناشی از استرس باشد. توسعه استراتژی های مقابله ای برای هدایت شرایط استرس زا می تواند حملات سرگیجه تان را کاهش دهد. تمرین مدیتیشن و تکنیک های عمیق تنفسی نقطه خوبی برای شروع است. استرس طولانی مدت چیزی نیست که به سادگی بتوانید از آن رهایی یابید و اغلب اوقات دلایل استرس چیزهایی نیستند که بتوانید از زندگی تان حذف کنید. آگاهی از عوامل استرس زا ممکن است به سادگی باعث کاهش علائم سرگیجه تان شود.
درمان سرگیجه با یوگا و تای چی
منابع معتبر یوگا و تای چی، اثبات می کنند که تمرینات مذکور در عین کاهش استرس، انعطاف پذیری و تعادل فرد را افزایش می دهند. یوگا و تای چی درمان های فیزیکی هستند که به صورت سرپایی انجام می شوند و مغز شما را برای جبران علت سرگیجه آموزش می دهند و ورزش هایی که در خانه انجام می دهید می توانند از این اثر تقلید کنند. وقتی احساس سرگیجه می کنید یوگای ساده، مثل “چایلد پوز (Child’s pose) یا حرکت بچه” و ” حرکت جسد (Corpse Pose)” را امتحان کنید. در مورد هر حرکتی که منجر به خم شدن ناگهانی شود، احتیاط کنید، چرا که می توانند علائم سرگیجه شما را به طور موقت تشدید کنند.
درمان های خانگی سرگیجه
سرگیجه دورانی احساس سرگیجه ای است که بدون هیچ گونه مشایعت جنبشی اتفاق می افتد. این باعث می شود حواس تان به مغز شما پیام دهد که بدن شما تعادل ندارد، حتی با وجود این که اینطور نیست. ورتیگو نشانه ای از یک وضعیت اساسی است و می‌تواند نتیجه چندین مورد متفاوت باشد.
برخی از انواع سرگیجه فقط یک بار اتفاق می افتد و برخی دیگر، تا زمانی که علت آن مشخص و درمان نشود ادامه پیدا می کند. یکی از رایج ترین انواع آن، سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش‌خیم یا بی پی پی وی (BPPV) است. BPPVدر اثر رسوبات ساخته شده در گوش داخلی- که حس تعادل بدن را هدایت می کند- ایجاد می شود. نورونیت وستیبولار، سکته مغزی، آسیب دیدگی سر یا گردن و بیماری منییر شرایط دیگری هستند که می توانند باعث سرگیجه دورانی شود. اگر شما این سرگیجه را در خانه خود تجربه کردید، چندین درمان خانگی وجود دارد که شما می توانید از آن ها بهره گیرید.
خواب کافی:
طبق منابع معتبر، احساس سرگیجه می تواند به سبب محرومیت از خواب یا کم خوابی ایجاد شود. اگر شما برای اولین بار سرگیجه را تجربه می کنید، ممکن است نتیجه استرس یا کمبود خواب باشد. در صورت امکان از کارتان دست بکشید و چرت بزنید. در این صورت ممکن است شاهد بهبود سرگیجه تان باشید.
هیدراسیون یا آب رسانی:
گاهی اوقات سرگیجه به سبب کم آبی بدن اتفاق می افتد. در این صورت کاهش میزان مصرف سدیم، ممکن است کمک کننده باشد. اما بهترین راه برای آبرسانی به بدن نوشیدن آب کافی است. میزان آب مصرفی خود را کنترل کنید و سعی کنید در شرایط گرم و مرطوب و موقعیت هایی که تعریق زیادی دارید، آب بیشتری بنوشید. با نوشیدن آب، ممکن است متوجه شوید که نوشیدن آب بیشتر تا چه اندازه به کاهش حملات سرگیجه تان کمک می کند.
ویتامین D و درمان سرگیجه :
اگر گمان می کنید که سرگیجه تان به سبب رژیم غذایی تان است، درست فکر می کنید. مطالعات یک منبع معتبر، نشان می دهد که کمبود ویتامین D علائم سرگیجه را در افرادی که BPPV (علت شایع سرگیجه) دارند، بدتر می کند. یک لیوان شیر غنی شده یا آب پرتقال، کنسرو ماهی تن و حتی زرده تخم مرغ، سطح ویتامین D بدن را تقویت می کند. پزشک میزان ویتامین D شما را بررسی می کند، به این ترتیب مطلع می شوید که آیا به میزان بیشتری از این ویتامین یا مکمل آن در رژیم غذایی خود احتیاج دارید یا خیر.
اجتناب از مصرف الکل:
طبق نظر انجمن اختلالات مرتبط با سرگیجه، علاوه بر این که هنگام نوشیدن الکل احساس سرگیجه می کنید، این ماده می تواند ترکیب مایعات گوش داخلی شما را تغییر دهد. الکل همچنین بدن شما را دهیدراته می کند و حتی زمانیکه هوشیار هستید می تواند روی تعادل تان تأثیر بگذارد. قطع کامل مصرف آن، ممکن است به بهبود علائم سرگیجه تان کمک کند.
تغییرات سبک زندگی:
مراحل زیر می تواند به کاهش اثرات سرگیجه تان کمک کند:
- به محض احساس سرگیجه بنشینید.
- اگر می دانید که معمولا یک حرکت باعث ایجاد علائم سرگیجه در شما می شود، آن را به آرامی انجام دهید.
- هنگام برخاستن شباهنگام از خواب، از روشنایی مناسبی استفاده کنید.
- اگر سرگیجه، بر توانایی شما در راه رفتن یا احساس تعادل تان تأثیر می گذارد، به منظور جلوگیری از زمین خوردن و صدمات جدی از عصا استفاده کنید.
مراقبت از خود:
بسته به آنچه که باعث سرگیجه شما می شود، ممکن است اقداماتی انجام دهید که به تسکین علائم تان کمک کند. پزشک معالج یا پزشک متخصص ممکن است به شما توصیه کند تا:
- برای اصلاح علائم خود تمرینات ساده ای انجام دهید.
- هنگام خوابیدن 2 یا چند بالش زیر سر خود بگذارید.
- هنگام خارج شدن از رختخواب به آرامی بلند شوید و قبل از ایستادن، یک دقیقه یا بیشتر در لبه تخت بنشینید.
- برای برداشتن چیزی از روی زمین خم نشوید.
- گردن خود را دراز نکنید. مثلا، زمانی که از تاقچه چیزی بر می دارید.
- در طول فعالیت های روزانه، سر خود را با دقت و آهسته حرکت دهید.
- تمریناتی انجام دهید که سرگیجه شما را تحریک کنند، در این صورت مغز شما به آن عادت می کند و علایم سرگیجه را کاهش می دهد (این موارد را فقط بعد اطمینان از زمین نخوردن خود انجام دهید و در صورت لزوم یک حامی داشته باشید).
رعایت ایمنی حین سرگیجه :
اگر سرگیجه دارید، موارد ایمنی ذیل را در نظر بگیرید:
- اگر شغل شما شامل فعالیت با ماشین آلات سنگین و یا بالا رفتن از نردبان است، باید این مشکل خود را به کارفرمایتان اطلاع دهید.
- ممکن است در معرض خطر زمین خوردن باشید- برای جلوگیری از این مسئله، خانه تان را ایمن تر کنید تا خطرات مرتبط با زمین خوردنتان کاهش یابد.
این عارضه همچنین می تواند بر توانایی رانندگی شما تأثیر بگذارد. اگر اخیراً دچار این حملات شده اید و احتمال تجربه مجدد آن در رانندگی، برایتان وجود دارد باید از رانندگی خودداری کنید.
این وظیفه قانونی شماست که به آژانس صدور مجوز رانندگی و خودرو (DVLA) درباره وضعیت پزشکی تان که می تواند بر توانایی رانندگی تان تأثیر بگذارد، اطلاع دهید. برای اطلاعات بیشتر در مورد رانندگی همراه با معلولیت یا محدودیت جسمی، به وب سایت GOV.UK مراجعه کنید.
سرگیجه بیماری نیست، اما در صورت ادامه علائم آن، به نشانه ای از یک بیماری زمینه ای مبدل می گردد. درمان سرگیجه در خانه ممکن است راه حل درمانی کوتاه مدت باشد. اما اگر سرگیجه مداومی داشته باشید، پیدا کردن علت آن اهمیت پیدا می کند. پزشک عمومی ممکن است بتواند مشکل تان را تشخیص دهد، یا برای ارزیابی های بیشتر، شما را به متخصص گوش، حلق و بینی و یا متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد.
