تصویربرداری با سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویر از قسمت های داخلی بدن استفاده می کند. این آزمایش برای کمک به تشخیص دلایل درد، تورم و عفونت در اندام های داخلی بدن و معاینه کودکان و زنان باردار و همچنین نوزادان استفاده می شود. این آزمایش همچنین برای کمک به راهنمایی بیوپسی، تشخیص شرایط قلب و ارزیابی آسیب پس از سکته قلبی استفاده می شود. سونوگرافی روشی ایمن غیر تهاجمی است و از اشعه یونیزان استفاده نمی کند. پزشک شما در مورد نحوه آماده شدن قبل از آزمایش و ناشتا بودن و یا نبودن شما اطلاع رسانی خواهد کرد. جواهرات خود را باید در خانه بگذارید و لباس راحتی و گشاد بپوشید. در این مقاله از بخش پزشکی دکتر سلام به سونوگرافی داپلر می پردازیم.
سونوگرافی کالر داپلر چیست؟
داپلر جریان رنگی (CFD) یا تصویربرداری داپلر رنگی (CDI) (یا به سادگی داپلر رنگی) سونوگرافی است که جهت گیری و سرعت جریان خون را در یک منطقه تعریف شده توسط کاربر نشان می دهد. منطقه مورد نظر توسط سونوگراف تعریف شده و تغییرات داپلر به وسیله بازگشت امواج فراصوت از داخل بدن بر اساس سرعت و جهت متوسط تغییر رنگ می دهد.
ظهور سونوگرافی داپلر رنگی موفقیت بزرگی در سونوگرافی پزشکی است. با این تکنیک امکان مشاهده مستقیم جریان خون در قلب به طور مستقیم فراهم شد. چنین تجسمی با رمزگذاری اطلاعات داپلر و نمایش رنگ ها به عنوان پوشش روی تصویر قلب حاصل می شود. رنگ ها بیانگر سرعت و جهت جریان خون در یک قسمت مشخص از تصویر (جعبه رنگ) هستند. جعبه رنگ به مناطق نمونه کوچک (یک پیکسل رنگی) تقسیم می شود. هر یک از رنگ ها نشان دهنده سرعت متوسط در منطقه است که توسط حجم نمونه های مختلف PW اندازه گیری می شود. میانگین سرعت پس از آن به یک رنگ خاص تبدیل می شود.
فیزیک سونوگرافی داپلر
این آزمایش شبیه به موج پالس داپلر (PWD) است. در سونوگرافی داپلر جریان رنگی از نمونه گیری متناوب امواج فراصوت به دست می آید و در نتیجه از وجو دامنه موج داپلر به صورت موج مداوم (CWD) جلوگیری می کند. موج پالس محدود به مشاهده از سرعت و جهت جریان در امتداد یک خط واحد در عمق معین (مشخص شده توسط حجم نمونه ) است. سونوگرافی داپلر رنگی به طور همزمان از چندین نمونه (هر پیکسل نشان دهنده یک حجم نمونه) در امتداد مجموعه ای از خطوط اسکن می کند.
اطلاعات مربوط به سرعت و جهت جریان به صورت دلخواه رنگی بوده و بر روی تصویر مقیاس خاکستری (یا حالت M) ارائه می شود. جریانی که به دور از مبدل حرکت می کند (تغییر منفی داپلر) به رنگ آبی نشان میشود و جریانی که به سمت مبدل حرکت می کند (تغییر مثبت داپلر) به رنگ قرمز نشان داده میشود و سایه های سبک تر هر رنگ نشان دهنده سرعت بالاتر است. رنگ سوم که معمولاً سبز یا زرد است، اغلب برای مشخص کردن مناطقی با تلاطم جریان زیاد استفاده می شود. این رنگ ها از نظر کاربر قابل تعریف هستند و ممکن است معکوس شوند، اما این به طور کلی یکسان است.
استفاده بالینی از سونوگرافی داپلر
داپلر جریان رنگی اغلب در سونوگرافی مورد استفاده قرار می گیرد تا جریان خون کامل در منطقه مورد نظر بررسی شود. توصیف سرعت و جهت کلی جریان خون در قلب و رگ های خونی به ترتیب در اکوکاردیوگرافی و سونوگرافی عروقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین امکان ایجاد پدیده های منحصر به فرد مانند علامت رنگ سیال یا مصنوع چشمک زن را فراهم می کند و امکان هدف قرار دادن داپلر طیفی را برای ارزیابی کمی از جریان خون فراهم می کند.
تاریخچه سونوگرافی داپلر
به نام فیزیکدان اتریشی، مسیحی آندریاس داپلر (1803-1853) نام گذاری شده است.
سونوگرافی داپلر یک آزمایش غیر تهاجمی است که می تواند با تخفیف امواج صوتی با فرکانس بالا (سونوگرافی) از گردش گلبول های قرمز خون، جریان خون را در رگ های خونی شما تخمین بزند. یک سونوگرافی داپلر منظم برای تولید تصاویر از امواج صوتی استفاده می کند، اما نمی تواند جریان خون را نشان دهد.
سونوگرافی داپلر ممکن است به تشخیص بسیاری از شرایط، از جمله:
- لخته شدن خون
- دریچه های ضعیف در رگ های ساق پا، که می تواند باعث جمع شدن خون یا مایعات دیگری در پاهایتان شود (نارسایی وریدی)
- نقص دریچه قلب و بیماری مادرزادی قلب
- شریان مسدود شده (انسداد شریانی)
- کاهش گردش خون به پاها (بیماری شریان محیطی)
- شریان های شکسته (آنوریسم)
- باریک شدن شریان مانند شریان گردن (تنگی شریان کاروتید)
تصویربرداری به روش سونوگرافی جنرال یا سونوگرافی عمومی چیست؟
سونوگرافی بی خطر و بدون درد است و با استفاده از امواج صوتی تصاویری از قسمت های داخلی بدن تهیه میکند. این روش به اصطلاح اسکن التراسوند و یا سونوگرافی نامیده می شود. در سونوگرافی جنرال از یک پروب کوچک به نام مبدل و ژل استفاده می شود که مستقیما روی پوست گذاشته می شود. امواج صوتی با فرکانس بالا از پروب به واسطه ژل مخصوص به داخل بدن می رود. تکنسین سونوگرافی امواج صوتی برگشت داده شده را جمع آوری کرده و کامپیوتر بازتاب این امواج را به تصویر تبدیل می کند. در معاینات سونوگرافی از اشعه استفاده نمی شود. این مسئله در مقایسه با پرتو نگاری سونوگرافی را ایمن تر میکند. تصاویر ضبط شده در سونوگرافی جنرال زنده و مستقیم است بنابرای برای بررسی ساختار و حرکت اندام های داخلی بدن بسیار مناسب است. این آزمایش حتی می تواند خون در رگ های خونی را نیز نشان دهد.
تصویربرداری با سونوگرافی یک آزمایش پزشکی غیر تهاجمی است که به پزشکان در تشخیص و معالجه شرایط پزشکی کمک می کند. سونوگرافی معمولی یا جنرال تصاویر بدن را به صورت بخش های نازک و مسطح نمایش می دهد. پیشرفت های موجود در فناوری سونوگرافی شامل سونوگرافی سه بعدی (3 بعدی) و سونوگرافی رنگی است که داده های موج صدا را در تصاویر 3 بعدی شکل نشان می دهد.
سونوگرافی داپلر یک روش سونوگرافی ویژه است که حرکت مواد در بدن را ارزیابی می کند. این آزمایش اجازه می دهد تا پزشک جریان خون را از طریق شریان ها و رگ های بدن مشاهده و ارزیابی کند.
سه نوع سونوگرافی داپلر وجود دارد:
کالرداپلر
یک نوع سونوگرافی داپلر رایانه ای است که از آن برای اندازه گیری با استفاده از رنگ ها برای نشان دادن سرعت و جهت جریان خون در رگ های خونی استفاده می شود.
پاور داپلر
یک تکنیک جدیدتر است که از کالرداپلر حساس تر است و قادر به ارائه جزییات بیشتری از جریان خون است. به خصوص هنگامی که جریان خون کمی بیشتر از حداقل معمول باشد. اما پاور داپلر جهت جریان خود را به رادیولوژیست نشان نمی دهد این مسئله ممکن است در بعضی موارد بسیار مهم باشد.
داپلر طیف سنج
این آزمایش جریان خون را از نظر مسافت طی شده در واحد زمان، بطور گرافیکی، و نه به عنوان تصویر رنگی، نشان می دهد. همچنین این آزماش قادر است اطلاعات جریان خون را به صدایی متمایز تبدیل کند که با هر ضربان قلب قابل شنیدن است.
موارد متداول برای آزمایش سونوگرافی جنرال چیست؟
معاینات سونوگرافی می تواند به تشخیص انواع شرایط و ارزیابی آسیب اعضای بدن به دنبال علایم بیماری تجویز شود. سونوگرافی به پزشکان در موارد زیر کمک خواهد کرد:
- درد
- ورم
- عفونت
سونوگرافی یکی روش مفید برای معاینه بسیاری از اندام های داخلی بدن است. این موارد به شرح زیر است:
- قلب و عروق خونی، از جمله آئورت بطنی و شاخه های اصلی آن
- جگر
- کیسه صفرا
- طحال
- لوزالمعده
- کلیه ها
- مثانه
- رحم، تخمدان ها و (جنین) در بیماران باردار
- چشم ها
- غده تیروئید و پاراتیروئید
- اسکروتوم (بیضه)
- مغز در نوزادان
- لگن در نوزادان
- ستون فقرات در نوزادان
سونوگرافی همچنین برای موارد زیر مورد استفاده است:
- روشهای راهنمایی کننده مانند بیوپسی سوزنی، که در آن از سوزن برای نمونه برداری سلول ها از ناحیه غیر طبیعی برای آزمایشگاه استفاده می شود.
- مشکلات سینه و بیوپسی سرطان پستان
- انواع بیماری قلبی از جمله مشکلات دریچه و نارسایی احتقانی قلب را تشخیص داده و آسیب را پس از حمله قلبی ارزیابی کنید اولتراسوند قلب معمولاً به طور کوتاه “اکوکاردیوگرام” یا “اکو” خوانده می شود.
تصاویر سونوگرافی داپلر می تواند به پزشک در دیدن و ارزیابی موارد زیر کمک کند:
- انسداد جریان خون (مانند لخته ها)
- تنگ شدن عروق
- تومورها و ناهنجاریهای عروقی مادرزادی
- جریان خون کاهش یافته یا نبود جریان در اندامهای مختلف مانند بیضه یا تخمدان
- افزایش جریان خون، که ممکن است نشانه عفونت باشد
با آگاهی از سرعت و حجم جریان خون بدست آمده از تصویر سونوگرافی داپلر ، پزشک می تواند تشخیص دهد که آیا بیمار کاندید خوبی برای روشی هایی مانند آنژیوپلاستی است یا خیر.
سونوگرافی حاملگی چیست؟
سونوگرافی حاملگی آزمایشی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تصویربرداری از کودک در حال رشد و همچنین اندام تولید مثل مادر استفاده می کند. تعداد متوسط سونوگرافی در هر بارداری متفاوت است.
سونوگرافی، که سونوگرام نیز نامیده می شود می تواند به نظارت بر پیشرفت طبیعی و غربالگری جنین برای هرگونه مشکل احتمالی کمک کند. در کنار سونوگرافی استاندارد، تعدادی سونوگرافی پیشرفته تر وجود دارد – از جمله سونوگرافی 3 بعدی، سونوگرافی 4 بعدی و اکوکاردیوگرافی جنین که سونوگرافی است که به تفصیل در قلب جنین مشاهده می شود.
دلایل سونوگرافی حاملگی
سونوگرافی به دلایل مختلفی در دوران بارداری قابل استفاده است. اگر مشکلی در آزمایش سونوگرافی قبلی یا آزمایش خون تشخیص داده شود، ممکن است پزشک سونوگرافی بیشتری نیز تجویز کند. سونوگرافی ممکن است به دلایل غیر خطرناک انجام شود، مانند تهیه تصویر برای والدین یا تعیین جنسیت کودک. فناوری سونوگرافی هم برای مادر و هم برای کودکان بی خطر است.
در طول سه ماهه اول بارداری
در سه ماهه اول بارداری (هفته های یک تا 12)، سونوگرافی ممکن است به دلایل زیر انجام شود:
- تایید بارداری
- ضربان قلب جنین بررسی شود
- سن حاملگی نوزاد را تعیین شود و موعد مقرر زایمان تخمین زده شود
- حاملگی های چند جنینی بررسی شود
- جفت، رحم، تخمدان ها و دهانه رحم بررسی شود
- حاملگی خارج رحمی تشخیص داده شود (وقتی جنین به رحم وصل نمی شود) یا سقط جنین مشخص شود
- به دنبال رشد غیر طبیعی در جنین
در سه ماهه دوم و سوم بارداری
در سه ماهه دوم (12 تا 24 هفته) و سه ماهه سوم (24 تا 40 هفته یا تولد)، سونوگرافی ممکن است به دلایل زیر انجام شود:
- رشد و وضعیت جنین کنترل شود
- جنسیت کودک تعیین شود
- بارداری چند جنینی تأیید شود
- برای بررسی مشکلات، از جمله جفت، مانند جفت پرویا (وقتی جفت دهانه رحم را پوشانده است) و قطع جفت (وقتی جفت قبل از زایمان از رحم جدا می شود)
- خصوصیات سندرم داون بررسی شود (معمولاً بین 13 تا 14 هفته انجام می شود)
- ناهنجاری های مادرزادی یا نقایص هنگام تولد بررسی شود
- جنین از نظر ناهنجاری های ساختاری یا مشکلات جریان خون بررسی شود
- سطح مایعات آمنیوتیک کنترل شود
- تعیین داشتن اکسیژن کافی جنین
- تشخیص مشکلات تخمدان یا رحم مانند تومورهای حاملگی
- طول دهانه رحم اندازه شود
- راهنمای تست های دیگر مانند آمنیوسنتز
- مرگ داخل رحمی تأیید شود
انواع سونوگرافی بارداری
تکنیک های پیشرفته تر سونوگرافی ممکن است در صورت نیاز به تصویر دقیق تر مورد استفاده قرار گیرد. در صورت بروز مشکلات هنگام سونوگرافی سنتی ممکن است از این روش ها استفاده شود.
سونوگرافی ترانس واژینال
ممکن است سونوگرافی از واژن برای تولید تصویری واضح تری از جنین انجام شود. این سونوگرافی بیشتر در مراحل اولیه بارداری استفاده می شود، هنگامی که گرفتن تصویر واضح ممکن است مشکل تر باشد. برای انجام این آزمایش، یک پروب سونوگرافی کوچک در مهبل وارد می شود. .سونوگرافیست در هنگام گرفتن تصاویر پشت به شما قرار خواهد گرفت.
سونوگرافی 3 بعدی
برخلاف سونوگرافی سنتی 2 بعدی، سونوگرافی 3 بعدی به پزشک شما اجازه می دهد تا عرض، قد و عمق جنین و اندام او را ببیند. این سونوگرافی می تواند به ویژه در تشخیص مشکلات مشکوک در دوران بارداری کمک کند.
سونوگرافی 3 بعدی همان روش سونوگرافی استاندارد را دنبال می کند، اما برای ایجاد تصویر 3 بعدی از یک پروب و نرم افزار ویژه استفاده می کند. همچنین نیاز به آموزش ویژه ای برای تکنسین دارد، بنابراین ممکن است به اندازه گسترده ای در دسترس نباشد.
سونوگرافی 4 بعدی
سونوگرافی 4 بعدی ممکن است سونوگرافی پویا 3 بعدی نیز نامیده شود. بر خلاف سایر سونوگرافی ها، سونوگرافی 4 بعدی باعث ایجاد فیلم متحرک از جنین می شود. این آزمایش تصویر بهتری از چهره و حرکات کودک ایجاد می کند. همچنین از نکات برجسته و سایه بهره می برد. این سونوگرافی مشابه سایر سونوگرافی ها انجام می شود اما با تجهیزات ویژه انجام خواهد شد.
اکوکاردیوگرافی جنین
اكوكارديوگرافي جنين در صورتي كه پزشک مشكوک باشد نوزاد شما دچار نقص مادرزادي قلب است، انجام مي شود. این آزمایش ممکن است به طور مشابه با سونوگرافی سنتی بارداری انجام شود، اما ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد. این آزمایش تصویر عمیق از قلب جنین، شکل و ساختار قلب را نشان می دهد.
چگونه باید برای سونوگرافی آماده شوم؟
لباس راحتی و گشاد بپوشید. کلیه جواهرات و زینت آلات خود را در خانه بگذارید. ممکن است از شما بخواهند لباس مخصوص برای سونوگرافی بپوشید. آماده سازی برای سونوگرافی وابسته به نوع معاینه شما است. در بعضی از اسکن ها ممکن است، به شما گفته شود تا 12 ساعت قبل از معاینه چیزی نخورید و ناشتا باشید. برای بعضی از انواع اسکن ممکن است از شما خواسته شود دو ساعت قبل از آزمایش شش لیوان آب بنوشید و از ادرار کردن خودداری کنید تا هنگام شروع سونوگرافی مثانه شما پر باشد.
تجهیزات سونوگرافی به چه صورت است؟
اسکنرهای اولتراسوند شامل یک کنسول رایانه ای، صفحه نمایس و یک مبدل است که این بخش ها را به هم وصل می کند. مبدل وسیله کوچکی است که به یک میکروفون شباهت دارد. در بعضی از آزمایشات ممکن است از مبدل های متفاوتی استفاده شود. مبدل امواج صوتی با فرکانس بالا را به داخل بدن می فرستد و سپس به بازگشت آن توجه خواهد شد. اصول سونوگرافی مانند سونار است که در قایق ها و زیر دریایی ها استفاده می شود.
تکنسین مقدار کمی ژل را به منطقه مورد آزمایش اعمال خواهد کرد و مبدل را بر روی آن قرار می دهد. ژل به امواج صوتی اجازه می دهد تا بین مبدل و منطقه مورد بررسی حرکت کند. تصویر سونوگرافی بلافاصله در صفحه نمایشگر ویدیویی قابل مشاهده است. رایانه بر اساس بلندی (دامنه)، پیچ (فرکانس) و مدت زمان بازگشت سیگنال سونوگرافی را تفسیر می کند. همچنین سونوگرافی قادر است تشخیص دهد که صدا از چه نوع ساختار بدن یا بافتی عبور می کند.
نحوه انجام سونوگرافی چگونه است؟
تصویر برداری سونوگرافی مبتنی بر همان اصولی است که در سونار توسط خفاش ها، کشتی ها و ماهیگیران است. در واقع سونوگرافی از نوعی امواج راداری استفاده میکند. هنگامی که یک موج صوتی به یک شی برخورد می کند، بازخورد این صوت پژواک نام دارد. با اندازه گیری این اکوی صدا می توان تعیین کرد که شی تا چه اندازه از فاصله، اندازه، شکل و سختی قرار دارد. جامد بودن و یا پرشدن از مایع نیز در این باره صادق است.
در پزشکی از سونوگرافی برای تشخیص تغییرات در اندامها، بافت ها و عروق برای تشخیص توده های غیر طبیعی مانند تومورها استفاده می شود. در آزمایش سونوگرافی مبدل، یک موج صدا ارسال می کند و امواج پژواک را ضبط می کند. هنگامی که مبدل بر روی پوست فشار داده می شود، پالس های کوچکی از امواج صوتی نامفهوم با فرکانس بالا به بدن میفرستد. زمانی که این امواج وارد اندام های بدن می شود و به مایعات و بافت ها می رسد، مبدل تغییرات جزئی را ثبت خواهد کرد. این امواج فورا توسط کامپیوتر اندازه گیری و ثبت خواهد شد. این امواج سریعا تفسیر شده و به صورت تصاویر قابل فهم نمایش داده خواهد شد. این تصاویر قابلیت ثبت در لحظه دارند و آنی هستند.
سونوگرافی داپلر ، یک تکنیک سونوگرافی ویژه است که حرکت خون از طریق رگ ها، جهت و سرعت سلول های خونی را اندازه گیری میکند. حرکت سلول های خونی باعث تغییر در موج امواج صوتی منعکس شده خواهد شد. رایانه این صداها را جمع آوری کرده و پردازش می کند. بدین ترتیب نمودارها یا تصاویر رنگی ایجاد خواهد شد که نشان دهنده جریان خون در رگ های خونی است.
روش کار سونوگرافی جنرال چگونه است؟
در بیشتر آزمایشات سونوگرافی شما روی یک تخت دراز میکشید. ممکن است برای بهبود کیفیت تصاویر بیماران به پهلوهای مختلف چرخانده شوند. بعد از این که نوبت شما رسید، رادیولوژیست (پزشک متخصص برای نظارت و تفسیر معاینات رادیولوژی) یا سونوگرافیست ژل مخصوص را به ناحیه مورد نظر خواهد مالید. این ژل علاوه بر کمک به عبور فرکانس نقش نوعی ایمنی را نیز دارد و اجازه نمی دهد امواج به پوست و موی بدن ضرر برساند. مبدل تا زمان گرفتن تصویر مورد نظر روی منطقه مورد آزمایش جلو و عقب برده خواهد شد.
از آنجا که مبدل بر روی منطقه مورد بررسی قرار می گیرد، معمولاً هیچ گونه ناراحتی از فشار به وجود نخواهد آمد. اما اگر اسکن روی ناحیه ای حساسیت زا انجام شود، ممکن است فشار یا درد جزئی از مبدل را احساس کنید. سونوگرافی داپلر نیز با استفاده از همین مبدل انجام می شود.
ممکن است کودکان خردسال برای انجام آزمایش سونوگرافی به آرامش بیشتری نیاز داشته باشند. والدین باید قبل از انجام آزمایش از دکتر در مورد روش های آرام کردن کودک سوال کنند. همچنین در مورد محدودیت های آشامیدنی و خوردنی کودک نیز از دکتر سوال کنید.
پس از اتمام تصویر برداری ژل سونوگرافی شفاف از پوست شما پاک خواهد شد. هر بخشی که پاک نشده باشد به سرعت خشک خواهد شد و معمولا لباس را لکه دار یا رنگی نمیکند. در برخی از آزمایشات سونوگرافی مبدل به پروب متصل شده و در یک بازوی طبیعی در بدن قرار می گیرد. این آزمایشات شامل موارد زیر است:
- کوکاردیوگرام transesophageal: مبدل برای بدست آوردن تصاویر از قلب در مری وارد می شود.
- سونوگرافی ترشحی: مبدل برای مشاهده پروستات در رکتوم مرد قرار می گیرد.
- سونوگرافی ترانس واژینال: مبدل برای مشاهده رحم و تخمدان ها در واژن زنانه وارد می شود.
در حین آزمایش و بعد از سونوگرافی جنرال چه تجربه ای خواهم داشت؟
بیشتر معاینات سونوگرافی بدون درد، سریع و به راحتی قابل تحمل است. آزمایشات سونوگرافی که در آن مبدل در داخل بدن قرار می گیرد ممکن است کمی ناراحتی ایجاد کند. اگر آزمایش سونوگرافی داپلر انجام شود، ممکن است با مشاهده و اندازه گیری جریان خون صداهای شبیه پالس شنیده شود که در زمان تغییر می کنند.
بیشتر معاینات سونوگرافی در طی 30 دقیقه انجام می شود، اگرچه آزمایشات گسترده تر ممکن است تا یک ساعت طول بکشد. پس از اتمام معاینه، ممکن است از شما خواسته شود که برای بررسی تصاویر سونوگرافی صبر کنید. پس از معاینه سونوگرافی، باید بتوانید فعالیتهای عادی خود را فورا از سر بگیرید.
مزایای سونوگرافی در مقابل خطرات آن چیست؟
فواید
اسکن سونوگرافی در بیشتر موارد غیر تهاجمی است (سوزن و تزریق ندارد). گاهی اوقات معاینه سونوگرافی ممکن است ناراحت کننده باشد، اما نباید دردناک باشد. سونوگرافی از سایر روش های تصویربرداری، قابل استفاده تر و ارزانتر است. تصویربرداری با سونوگرافی بسیار ایمن است و از اشعه های مضر در این آزمایش استفاده نمیشود. اسکن سونوگرافی تصویری واضح از بافتهای نرم نشان می دهد که در تصاویر اشعه ایکس به خوبی نشان داده نمی شوند.
سونوگرافی روش تصویربرداری بهتری برای تشخیص و پایش زنان باردار و نوزادان متولد نشده است. سونوگرافی تصویربرداری در لحظه را فراهم می کند و این آزمایش مناسب برای هدایت روش های تهاجمی مانند سوزن بیوپسی و آسپیراسیون مایعات است.
خطرات
سونوگرافی تشخیصی استاندارد اثرات مضر شناخته شده ای بر روی انسان ندارد.
محدودیت های تصویربرداری سونوگرافی جنرال چیست؟
امواج اولتراسوند توسط هوا یا گاز مختل می شوند. بنابراین، سونوگرافی یک روش تصویربرداری ایده آل برای روده پر از هوا است. سونوگرافی برای تصویربرداری از ریه های پر از هوا مفید نیست، اما ممکن است برای تشخیص مایعات اطراف یا درون ریه ها استفاده شود. به همین ترتیب، سونوگرافی نمی تواند به استخوان نفوذ کند، اما ممکن است برای تصویربرداری از شکستگی استخوان یا برای عفونت اطراف استخوان استفاده شود.
تصویربرداری از بیمارانی با سایز بزرگ به وسیله سونوگرافی دشوارتر است زیرا فرکانس باید از مقدار بیشتری از بافت ها عبور کند. به این ترتیب امواج صوتی باید عمیق تر وارد بدن شوند و برای تجزیه و تحلیل دیرتر به مبدل برگردانده می شود.
سونوگرافی برای نفوذ در استخوان نیز مناسب نیست بنابراین، تنها می تواند سطح بیرونی سازه های استخوانی را ببیند و نه آنچه در آن قرار دارد (به جز در نوزادانی که در اسکلت های خود نسبت به کودکان بزرگتر یا بزرگسالان غضروف بیشتری دارند). برای تجسم ساختار داخلی استخوانها یا مفاصل خاص بطور معمول، از روشهای تصویربرداری دیگری مانند MRI استفاده می شود.
سونوگرافی داپلر چیست؟
امروزه پزشکان به کمک فناوری به نتایج سریع و عوارض جانبی کمتری برای پیدا کردن مشکل سلامتی شما دست یافته اند. سونوگرافی داپلر روشی است که به پزشکان این امکان را می دهد تا بدون اشعه ایکس یا تزریق در داخل بدن ببینند که چه اتفاقی در حال وقوع است. در این روش امواج صوتی به تصاویر تبدیل می شود. پزشک می تواند از این تصاویر برای بررسی مشکلات جریان خون مانند لخته شدن رگها یا انسداد در شریانها استفاده کند. سونوگرافی داپلر یکی از روش های اصلی آزمایش ترومبوز ورید عمقی (DVT) است. شرایطی که لخته های خون در رگ های عمیق بدن به خصوص در پاهای شکل می گیرد. DVT می تواند منجر به مشکلات جدی تر مانند لخته در ریه های شود. این مسئله می تواند تهدید کننده باشد. در صورت بروز علائم آزمایش برای مطمئن شدن از بیماری مهم است.
چرا به سونوگرافی داپلر نیاز دارم؟
اگر علائم DVT مانند تورم یا درد در پای خود داشته باشید، پزشک ممکن است از سونوگرافی داپلر برای دیدن آنچه در بدن شما در جریان است، استفاده کند. تصاویر نشان دهنده نقاطی است که در آن خون کند یا متوقف شود، به این وسیله وجود لخته خون مشخص خواهد شد.
سونوگرافی داپلر در موارد زیادی بسیار مؤثر است، اما پیدا کردن لخته در لگن یا رگ های خونی کوچک ممکن است موثر نباشد.
علاوه بر پیدا کردن لخته خون، از سونوگرافی داپلر ، می توان برای موارد زیر استفاده کرد:
- جریان خون در رگ ها، شریان ها و قلب بررسی شود
- بررسی شریان های باریک یا مسدود شده
- چگونگی جریان خون پس از درمان بیماری های متفاوت
- بررسی شریانی که آنوریسم نامیده می شود، به دنبال برآمدگی
هنگامی که این سونوگرافی روی شکم شما انجام شد، می تواند به شما در موارد زیر کمک کند:
- مشکلات جریان خون در کبد، کلیه ها، لوزالمعده یا طحال
- آنوریسم آئورت شکمی
چگونه می توانم برای سونوگرافی داپلر آماده باشم؟
به طور کلی، پوشیدن لباس های گشاد و مناسب در آزمایش بهترین کمک است. اگرچه پزشک ممکن است از شما بخواهد لباس خود را در مطب تغییر دهید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود جواهرات خود را در خانه در بیاورید.
اگر آزمون DVT یا سایر موارد را در پاهای خود امتحان می کنید، نیازی به انجام کار دیگری ندارید.
برای انجام سونوگرافی داپلر روی شکم، پزشک ممکن است به شما بگوید که 6 تا 12 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید. این بدان معناست که شما نمی توانید در این مدت چیزی بخورید یا بنوشید. فقط می توانید مقدار کمی آب بنوشید تا داروهای معمول خود را مصرف کنید. برای خانمهایی که سونوگرافی داپلر لگنی دارند، باید یک ساعت قبل از آزمایش 32 اونس آب بنوشید. برای موثر بودن آزمایش باید مثانه ی کاملا پری داشته باشید.
در طول سونوگرافی داپلر چه اتفاقی می افتد؟
شما معمولاً به پشت خود روی یک میز دراز می کشید. پزشک یا یک تکنسین یک ژل را روی منطقه مورد آزمایش قرار می دهد. این ژل کمک می کند تا امواج صوتی در داخل بدن حرکت کنند و نتایج بهتری به شما می دهند. وقتی دستگاه به دور خود حرکت می دهد، امواج صوتی به بدن شما فرستاده می شود. امواج سلولهای خونی، اندامها و سایر قسمتهای بدن شما را پویش می کند، سپس به دستگاه باز می گردد. برخی از فشارها از طریق دستگاه حس خواد شد اما اگر حساسیت نداشته باشید صدمه ای نخواهید دید.
کامپیوتر تمام امواج صوتی را گرفته و آنها را به تصاویر متحرک تبدیل می کند که می توانید بصورت زنده روی یک صفحه مشاهده شوند. پس از انجام آزمایش، ژل را از بدن خود پاک می کنید. این آزمایش معمولاً حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.
شما می توانید خیلی سریع از سونوگرافی داپلر نتیجه بگیرید. بعضی اوقات، فردی که آزمایش را انجام می دهد و به انجام سونوگرافی داپلر می پردازد پزشک نیست. حتی در این صورت، تصاویر بلافاصله برای بررسی پزشک در دسترس هستند. این آزمایش بسیار بی خطر و بدون درد است و از اشعه استفاده نمی کند.
نتایج سونوگرافی داپلر چه معنی ای می دهد؟
پزشک به شما اطلاع می دهد که تمام تصاویر به چه معنی است. اگر آزمایش را برای بررسی DVT انجام داده باشید، او به شما می گوید که تصاویر در مورد جریان خون شما چه چیزی را نشان می دهد و مراحل بعدی را برای شما چیست. اگر لخته ای دارید، ممکن است در طی چند روز بیش از یک سونوگرافی داپلر داشته باشید تا ببینید که آیا لخته رشد می کند یا موارد جدیدی ظاهر می شود.
