اختلالات اضطرابی چیست؟ اضطراب بخشی از زندگی عادی همه ماست که در دوره های مختلف و به شکل های گوناگون آن را تجربه می کنیم. با این که استرس و اضطراب مختصر حالتی طبیعی محسوب می شود، اما افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی اغلب اوقات با اضطراب شدید و ترس و وحشت مداوم دست و پنجه نرم می کنند. اختلالات اضطرابی شامل احساس ناگهانی اضطراب و ترس است که به طور مکرر بروز می کنند و در نهایت منجر به وحشت زدگی یا همان حملات پانیک می شوند. در این مقاله از بخش روانشناسی دکتر سلام به بررسی اختلالات اضطرابی، انواع مختلف آن، علائم، علت ها و روش های درمانی موجود می پردازیم.
اضطراب چیست؟
طبق تعریف انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، اضطراب حالتیست که با احساس تنش، افکار نگران کننده و تغییرات جسمی مثل بالا رفتن فشار خون همراه است. پزشک می تواند اضطراب طبیعی را از اختلال اضطرابی تشخیص بدهد و در صورت لزوم به درمان بیمار بپردازد.
این هراس و اضطراب فعالیت های روزمره فرد و روند طبیعی زندگی اش را با اختلال روبرو می کند. علائم اختلالات اضطرابی ممکن است از کودکی یا نوجوانی شروع شود و تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. از جمله اختلالات اضطرابی می توان به اختلال اضطراب منتشر، اختلال اضطراب اجتماعی (هراس اجتماعی)، ترس های خاص و اختلال اضطراب جدایی اشاره کرد. گاهی اوقات ممکن است فرد چند نوع اختلال اضطراب را با هم داشته باشد. در برخی موارد نیز این اختلال ناشی از یک بیماریست که به درمان نیاز دارد.
اختلالات اضطرابی چیست؟
وقتی فرد به طور مداوم و بیش از حد معمول دچار اضطرابی می شود که متناسب با شرایط یا هر گونه موقعیت تهدید آمیز نیست در این حالت او به اختلال اضطرابی دچار شده است. اضطراب طبیعی و نرمال با وجود ناخوشایند بودن احساسی قابل تحمل است اما اضطرابی که مبتلایان به اختلالات اضطرابی تجربه می کنند روند زندگی عادی شان را مختل می کند و اجازه نمی دهد آزادانه به فعالیت های روزمره شان بپردازند. برخی شرایط، رویدادها، حوادث یا قرار گرفتن در محیط های خاص احساس پریشانی و اضطراب را در بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی برمی انگیزند و باعث می شوند پاسخ های اضطرابی غیر معمولی از خودشان نشان بدهند.
انواع اختلالات اضطرابی
چندین نوع اختلال اضطرابی وجود دارد که عبارتند از :
آگورافوبیا
آگورافوبیا نوعی اختلال اضطرابیست که در آن فرد از قرار گرفتن در برخی مکان ها و موقعیت ها که باعث ایجاد ترس و هراس در او می شوند خودداری می کند. در این حالت بیمار احساس می کند که اگر در آن مکان حضور داشته باشد ممکن است دچار حمله پانیک و ترس شود و این اتفاق باعث احساس خجالت و شرمساری اش شود؛ بنابراین از حضور در این مکان ها که می تواند سینما، مرکز خرید یا مکان های شلوغ و پر ازدحام باشد، اجتناب می کند. آگورافوبیا معمولا شامل موارد زیر می شود:
- ترس از استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی
- ترس از قرار گرفتن در فضاهای باز
- ترس از قرار گرفتن در فضاهای بسته
- ترس از ایستادن در صف و یا در جمع بودن
- ترس تنها ماندن در خارج از خانه
اختلال اضطراب ناشی از بیماری
در برخی موارد ممکن است فرد به دلیل ابتلا به بیماری خاصی دچار اضطراب و هراس شدید بشود. این نوع اختلال اضطراب مستقیما به یک نوع مشکل جسمی مرتبط می شود.
اختلال اضطراب منتشر
اختلال اضطراب منتشر شامل اضطراب مداوم و نگرانی بیش از حد در مورد هر نوع فعالیت، اتفاق، حادثه و حتی مسائل عادی و معمولی است. در این حالت نگرانی فرد متناسب با مساله یا شرایط نیست. علاوه بر این کنترل اضطراب در اختلال اضطرابی منتشر دشوار است و از نظر جسمی نیز فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. این نوع اختلال معمولا همراه با افسردگی یا سایر اختلالات اضطرابی رخ می دهد.
اختلال هراس
اختلال هراس اختلالیست که در آن فرد به به طور مکرر و ناگهان دچار احساس اضطراب شدید ، ترس و وحشت می شود که در عرض چند دقیقه به اوج می رسد که به آن حملات پانیک یا هراس گفته می شود. در این شرایط بیمار دچار احساس عذاب قریب الوقوع، تنگی نفس، درد قفسه سینه و تپش قلب می شود. حملات پانیک باعث می شوند فرد درباره بروز مجدد آنها نگران باشد و به همین دلیل از قرار گرفتن در موقعیت هایی که ممکن است باعث این اتفاق شوند خودداری کند.
لالی انتخابی
لالی انتخابی که به آن سکوت یا گنگی انتخابی هم گفته می شود نوعی اختلال اضطراب در کودکان است که طی آن کودک از صحبت کردن در مکان های خاصی مثل مدرسه خودداری می کند. در این شرایط بیمار در خانه و در کنار اعضای خانواده اش به راحتی حرف می زند اما وقتی در مکان یا موقعیت خاصی قرار می گیرد سکوت می کند. این اختلال روی عملکرد بیمار در مدرسه، محل کار و اجتماع اثر منفی می گذارد.
اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی نوعی اختلال در کودکان است که به اضطراب بیش از حد کودک به دلیل جدایی از والدین یا هر سرپرست دیگری مربوط می شود.
اختلال اضطراب اجتماعی ( هراس اجتماعی)
این نوع اختلال شامل اضطراب، ترس و اجتناب از قرارگیری در موقعیت های اجتماعی مختلف می باشد. در این حالت فرد به دلیل احساس خجالت، خودآگاهی و نگرانی از قضاوت و افکار منفی دیگران نسبت به خودش از حضور در موقعیت های اجتماعی مختلف خودداری می کند.
فوبیاهای خاص
فوبیا یا ترس های خاص وقتی اتفاق می افتند که فرد با یک موضوع خاص روبرو می شود یا در موقعیت و شرایط خاصی قرار می گیرد. در برخی موارد بیمار بعد از قرار گرفتن در چنین شرایطی بر اثر اضطراب و ترس شدید دچار حالت وحشت زدگی یا حملات پانیک می شود.
اختلال اضطراب ناشی از مصرف داروها و مواد مخدر
این اختلال با علائم اضطراب شدید یا هراس بروز می کند و ناشی از سوء مصرف داروها، مصرف مواد مخدر، قرار گرفتن در معرض یک ماده سمی و یا ترک مواد مخدر است.
سایر اختلالات اضطرابی مشخص و نا مشخص
این مورد شامل اضطراب ها و هراس هایی می شود که معیارهای اختلالات اضطرابی را در بر نمی گیرند اما با پریشانی و آشفتگی قابل توجهی همراهند.
علائم اختلالات اضطرابی
نگرانی بیش از حد
یکی از شایع ترین علائم اضطراب نگران شدن بیش از حد و غیر طبیعی است. زمانی که فرد به اختلال اضطراب دچار می شود میزان این نگرانی با واقعه رخ داده نامتناسب است و بیمار دچار اضطرابی می شود که فراتر از نگرانی های عادی و معمولی است.
برای اینکه بتوان گفت فرد دچار اختلال اضطرابی شده، این نگرانی باید در اکثر مواقع اتفاق بیفتد و حداقل برای شش ماه فرد به همین وضعیت دچار باشد و نتواند اضطرابش را کنترل کند. علاوه بر این، اختلالات اضطرابی باعث بروز نگرانی های آزار دهنده و مزاحم می شوند و به این ترتیب بیمار نمی تواند روی فعالیت های روزمره اش به راحتی تمرکز کند.
افراد زیر 65 سال به خصوص افرادی که مجردند، از نظر وضعیت اقتصادی- اجتماعی در سطح پایینی هستند یا در شرایط استرس زایی زندگی می کنند بیش از سایرین در معرض ابتلا به اختلال اضطراب منتشر قرار دارند.
احساس اضطراب
وقتی دچار استرس و اضطراب می شوید، بخشی از سیستم عصبی سمپاتیک بدنتان بیش از اندازه فعالیت می کند. در چنین شرایطی علائمی مثل تپش قلب، تعریق کف دست، خشکی دهان و لرزش دست بروز می کنند و دلیل آن هم این است که مغز تصور می کند شما در خطر هستید و بدن را برای واکنش نشان دادن به تهدید احتمالی آماده می کند. در این مواقع بدن خون را از دستگاه گوارش به سمت عضلات منتقل و با افزایش حواس و ضربان قلب خودش را آماده مقابله با خطر می کند. این واکنش ها در صورتی مفید هستند که شما واقعا در خطر باشید؛ در غیر این صورت ترس و واهمه بیش از حد باعث ناتوانی تان می شود.
برخی تحقیقات نشان می دهند که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی نمی توانند مثل افراد عادی اضطرابشان را کنترل کنند یا کاهش بدهند به همین دلیل برای مدتی طولانی اثرات اضطراب را احساس می کنند.
بی قراری
بی قراری یکی دیگر از علائم اختلالات اضطرابی به ویژه در کودکان و نوجوانان است. بررسی ها روی 128 کودک مبتلا به اختلالات اضطرابی نشان می دهد که در74 درصد از این بیماران، بی قراری به عنوان یکی از علائم اصلی اضطرابشان گزارش شده است. با اینکه بی قراری در همه افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی بروز نمی کند اما یکی از پرچم های قرمز این اختلالات به شمار می رود و اغلب پزشکان هنگام تشخیص اختلالات اضطرابی به دنبال این علامت هستند. اگر در طی 6 ماه گذشته اکثر روزها دچار حالت بی قراری شده اید احتمالا به اختلالات اضطرابی مبتلا هستید.
خستگی
زود خسته شدن می تواند یکی از علائم بالقوه اختلال اضطرابی منتشر باشد. ممکن است این علامت عجیب به نظرتان برسد چون معمولا اضطراب با بیش فعالی و برانگیختگی همراه است. این خستگی در برخی افراد بعد از حمله اضطراب رخ می دهد و در برخی دیگر به صورت خستگی مزمن بروز می کند.
هنوز مشخص نیست که آیا منشا خستگی علائم متداول اضطراب مثل بی خوابی یا تنش عضلانی است و یا اینکه به اثرات هورمونی ناشی از اضطراب مزمن مربوط می شود. نکته قابل توجه این است که خستگی ممکن است در اثر افسردگی یا سایر بیماری ها نیز بروز کند؛ بنابراین به تنهایی برای تشخیص اختلالات اضطرابی کافی نیست.
دشواری در تمرکز
بسیاری از مبتلایان به اختلالات اضطرابی در تمرکز کردن مشکل دارند. در یکی از تحقیقات انجام شده روی 157 کودک و نوجوان مبتلا به اختلال اضطرابی منتشر، مشخص شد که بیش از دو سوم آنها در تمرکز کردن با مشکل مواجه می شوند. تحقیق انجام شده دیگری روی 175 بیمار بزرگسال مبتلا به همین اختلال نیز نشان داد که تقریبا 90 درصد آنها در تمرکز کردن مشکل دارند. هر چه میزان اضطراب افراد مورد تحقیق بیشتر می شد، تمرکز کردنشان نیز با مشکل بیشتری مواجه می شد.
برخی مطالعات نشان می دهند که اضطراب می تواند روی نوعی از حافظه بدن که به حافظه کاری مربوط است و مسولیت نگهداری اطلاعات کوتاه مدت را به عهده دارد اثر منفی بگذارد. همین مساله می تواند دلیل خوبی برای کاهش عملکرد افرادی باشد که اضطراب بالایی را تجربه می کنند.
با این حال نکته ای که باید در نظر داشت این است که مشکلات مربوط به تمرکز ممکن است نشانه ای از سایر بیماری ها مثل افسردگی یا اختلال نقص توجه باشد؛ بنابراین نمی توان از این علامت به تنهایی برای تشخیص اختلالات اضطرابی استفاده کرد.
تحریک پذیری
اکثر افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، تحریک پذیری بالایی را هم تجربه می کنند. در یکی از تحقیقات انجام شده روی 6000 بزرگسال مبتلا به اختلالات اضطرابی، مشخص شد که 90 درصد این افراد در دوره هایی که اختلال اضطرابی شان در بدترین حالت ممکن قرار دارد بسیار تحریک پذیر می شوند. با توجه به اینکه اضطراب با برانگیختگی و تحرک زیادی همراه است، جای تعجب ندارد که تحریک پذیری یکی از علائم شایع اختلالات اضطرابی باشد.
تنش عضلانی
یکی دیگر از علائم رایج اختلالات اضطرابی احساس تنش و سفتی در عضلات است. در برخی موارد ممکن است خود سفتی و گرفتگی عضلات اضطراب را در بیمار افزایش دهد و یا اینکه اضطراب باعث ایجاد تنش در عضلات شود. گاهی اوقات نیز عامل سومی باعث بروز این موارد می شود.
نکته جالب این است که بررسی ها نشان می دهند درمان تنش عضلانی در مبتلایان به اختلالات اضطراب منتشر باعث کاهش احساس نگرانی در آنها می شود و حتی ممکن است از رفتار درمانی شناختی نیز موثرتر باشد.
پریدن از خواب یا مشکل در به خواب رفتن
اختلالات خواب یکی از مواردیست که به وفور با اختلالات اضطرابی همراه می شود. پریدن از خواب و مشکل در به خواب رفتن دو نمونه از مشکلات رایج افراد مبتلا به اختلالات اضطرابیست. برخی تحقیقات حاکی از آن است که تجربه بی خوابی در کودکی ممکن است با بروز اختلالات اضطرابی در بزرگسالی مرتبط باشد.
یکی از تحقیقات انجام شده روی 1000 فرد بالای 20 سال نشان می دهد که داشتن سابقه بی خوابی در کودکی می تواند خطر ابتلا به یکی از انواع اختلالات اضطرابی تا سن 26 سالگی را 60 درصد افزایش بدهد.
با وجود اینکه بی خوابی و اضطراب رابطه تنگاتنگی با هم دارند اما هنوز هم مشخص نیست که آیا بی خوابی در بروز اضطراب نقش دارد یا اضطراب باعث بروز بی خوابی می شود. چیزی که مشخص است این است که در اغلب موارد وقت اختلال اضطراب تحت درمان قرار می گیرد بی خوابی نیز برطرف می شود.
حملات پانیک
یکی از انواع اختلالات اضطراب اختلال پانیک یا هراس است که در آن فرد به دفعات دچار حملات پانیک می شود. حملات پانیک باعث ایجاد احساس ترش شدید و بیش از حد می شوند و ناتوان کننده هستند. این ترس معمولا با علائمی مثل تپش قلب، تعریق، لرز، تنگی نفس، احساس فشار در قفسه سینه، تهوع، ترس از مرگ یا از دست دادن کنترل همراه است. ممکن است حملات پانیک به صورت جدا جدا اتفاق بیفتند اما اگر به صورت غیر منتظره و پشت سر هم رخ بدهند احتمالا نشانه ای اختلال پانیک هستند.
بیشتر بدانید: پانیک اتک (وحشت زدگی) علائم رایج و چگونگی مقابله با آن
اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی
در صورت بروز هر یک از این موارد فرد دچار اختلال اضطراب اجتماعی است:
- احساس ترس یا اضطراب درباره موقعیت های اجتماعی پیش رو
- نگرانی درباره قضاوت و افکار دیگران
- ترس از تحقیر یا خجالتزده شدن مقابل دیگران
- اجتناب از حضور در اجتماع به خاطر ترس
اختلال اضطراب اجتماعی اختلال شایعیست و تقریبا 12 درصد بزرگسالان در دوره هایی از زندگی شان آن را تجربه می کنند. این اختلال معمولا در سال های اول زندگی به وجود می آید. در واقع حدود 50 درصد از موارد ابتلا به این اختلال در 11 سالگی تشخیص داده می شود.
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی هنگام حضور پیدا کردن در جمع و برخورد با افراد جدید خجالتی و ساکت به نظر می رسند. ممکن است ظاهرشان کاملا عادی و آرام باشد اما در درونشان ترس اضطراب شدیدی احساس می کنند. این مساله باعث می شود گاهی اوقات مردم تصور کنند که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی افاده ای و کناره گیر هستند اما در واقع این اختلال با اعتماد به نفس پایین، خود انتقادی بالا و افسردگی همراه است.
ترس های غیر منطقی
از علائم فوبیا می توان به ترس از چیزهای خاص مثل عنکبوت، فضاهای بسته و ارتفاع اشاره کرد. فوبیا ترس یا اضطراب شدیدی است که در مواجهه با یک موضوع خاص یا با قرار گرفتن در یک موقعیت و شرایط خاص رخ می دهد. این احساس ترس و اضطراب آنقدر شدید است که عملکرد طبیعی فرد اختلال ایجاد می کند.
برخی از ترس های رایج عبارتند از:
- فوبیای حیوانات: ترس از حیوانات یا حشرات خاص
- فوبیای محیط زیست طبیعی: ترس از وقایع طبیعی مثل طوفان یا سیل
- فوبیای خون: ترس از خون، تزریق، سوزن و یا زخم و جراحت
- فوبیای مکان: ترس از قرار گرفتن در مکان های خاص مثل هواپیما یا آسانسور
علل ایجاد اختلالات اضطرابی
هنوز کاملا مشخص نیست که اختلالات اضطرابی به چه دلیل رخ می دهند. این طور به نظر می رسد که برخی تجربیات زندگی مثل حوادث آسیب زا باعث بروز اختلالات اضطرابی در افرادی می شوند که از قبل مستعد اضطراب بوده اند. صفات ارثی نیز می تواند یکی از دلایل ایجاد این اختلالات باشد.
دلایل پزشکی
گاهی اوقات ممکن است اختلالات اضطرابی از یک بیماری خاص سرچشمه بگیرند. در برخی موارد، علائم و نشانه های اختلال اضطراب در فرد نشان دهنده یک بیماری و مشکل پزشکی است که باید درمان شود. در صورتی که پزشک به این قضیه مشکوک باشد آزمایشاتی را برای اطمینان از منشا اصلی اختلال انجام می دهد.
برخی از بیماری هایی که می توانند باعث بروز اضطراب شوند عبارتند از:
- بیماری های قلبی
- دیابت
- مشکلات تیروئید مثل پر کاری تیروئید
- اختلالات تنفسی مثل بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) و آسم
- ترک یا سوء مصرف مواد مخدر
- ترک مصرف الکل، داروهای ضد اضطراب (بنزودیازپین ها) یا داروهای دیگر
- درد مزمن یا سندروم روده تحریک پذیر
- تومورهای نادری که هورمون های خاصی تولید می کنند
در برخی موارد نیز ممکن است اختلال اضطراب عارضه جانبی مصرف یک داروی خاص باشد.
در موارد زیر ممکن است اختلال اضطراب ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد:
- اگر هیچ یک از خویشاوندان خونی شما ( پدر، مادر، خواهر، برادر) سابقه ابتلا به اختلال اضطراب نداشته باشند.
- اگر در کودکی به اختلال اضطراب دچار نشده اید.
- اگر به خاطر اضطراب از اجتماع و مکان های اجتماعی دوری نمی کنید.
- اگر دچار اضطرابی ناگهانی می شوید که هیچ ربطی به وقایع زندگی تان ندارد و سابقه اضطراب ندارید.
عوامل خطر اختلالات اضطرابی
عوامل زیر می توانند خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی را افزایش بدهند:
- تروما: کودکانی که دچار تروما می شوند یا مورد سوء استفاده قرار می گیرند و یا حوادث آسیب زا را مشاهده می کنند بیش از سایرین در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی قرار می گیرند. بزرگسالانی که شاهد رویدادها و حوادث آسیب زا هستند نیز ممکن است دچار اختلالات اضطرابی شوند.
- اضطراب به دلیل بیماری: داشتن مشکل جسمی یا بیماری جدی نیز می تواند اضطراب و نگرانی هایی درباره آینده و روند درمان برای بیمار ایجاد کند.
- افزایش اضطراب: یک حادثه بزرگ یا موقعیت های استرس زای کوچک می تواند باعث بروز اضطراب بیش از حد شود. این موارد می تواند مرگ اعضای خانواده، استرس شغلی یا نگرانی های مربوط به مسائل مالی باشد.
- شخصیت خود فرد: نوع شخصیت برخی افراد باعث افزایش احتمال ابتلای آنها به اختلالات اضطرابی می شود.
- سایر اختلالات روحی: افراد مبتلا به سایر اختلالات روحی مثل افسردگی بیش از سایرین در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی قرار دارند.
- داشتن سابقه ابتلا به اختلالات اضطرابی در خویشاوندان خونی: ممکن است اختلالات اضطرابی در افراد مختلف یک خانواده بروز کند.
- مواد مخدر یا الکل: مصرف مواد مخدر یا الکل و یا سوء مصرف و ترک آنها هم می تواند اضطراب را تشدید کند.
عوارض ابتلا به اختلالات اضطرابی
ابتلا به اختلال اضطراب باعث تشدید اضطراب و نگرانی شما می شود. علاوه بر این ممکن است منجر به بروز مشکلات زیر شود:
- افسردگی یا سایر اختلالات روحی
- سوء مصرف مواد
- بی خوابی
- مشکلات روده یا سیستم گوارش
- سردرد و درد مزمن
- انزوای اجتماعی
- کاهش عملکرد در مدرسه یا محیط کار
- کاهش کیفیت زندگی
- خودکشی
درمان اختلالات اضطرابی
دو نوع درمان اصلی برای اختلالات اضطرابی وجود دارد که شامل روان درمانی و دارو درمانی است. ممکن است پزشک تشخیص بدهد که باید از هر دو مورد به صورت ترکیبی استفاده کنید یا با روش های آزمون و خطا تعیین کند که کدام روش درمانی برایتان بهتر است.
بیشتر بدانید: روان درمانی گروهی چیست؟ مزایا، معایب و کاربرد گروه درمانی
روان درمانی اختلالات اضطرابی
از روان درمانی یا مشاوره روانی برای کاهش علائم اضطراب استفاده می شود. رفتار درمانی شناختی (CBT) موثرترین شکل روان درمانی برای درمان اختلالات اضطرابی به شمار می رود که روی آموزش مهارت های خاص به بیمار تمرکز دارد تا از طریق این مهارت ها بتواند علائم اختلال را کاهش دهد و به تدریج به فعالیت هایی که به دلیل اضطراب از آنها دوری می کرده بازگردد.
رفتار درمانی شناختی شامل قرار گرفتن در معرض موقعیت و شرایطیست که باعث بروز اضطراب می شود. در این صورت بیمار یاد می گیرد که چطور وضعیت و علائم اضطرابش را کنترل و بر آن غلبه کند.
دارو درمانی اختلالات اضطرابی
بسته به نوع اختلال اضطرابی بیمار و اینکه آیا این اختلال با سایر مشکلات جسمی و روحی نز همراه است یا خیر، از داروهای مختلفی برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده می شود. این داروها عبارتند از:
علاوه بر این ممکن است در موارد خیلی کمی پزشک از بنزودیازپین ها یا بتا بلاکرها برای درمان بیمار استفاده کند. این داروها علائم اضطراب را به طور موقت و برای مدت کوتاهی کاهش می دهند و به عنوان درمان های طولانی مدت در نظر گرفته نمی شوند.
زمان مراجعه به پزشک برای اختلالات اضطرابی
در موارد زیر حتما باید به روان پزشک مراجعه کنید:
- اگر احساس می کنید بیش از حد نگران هستید و این نگرانی روی کار، روابط و زندگی عادی تان تاثیر منفی گذاشته است.
- اگر دچار ترس، نگرانی یا اضطرابی هستید که برایتان ناراحت کننده است و به سختی می توانید آن را کنترل کنید.
- اگر احساس افسردگی می کنید، مدام مشروبات الکلی یا مواد مخدر استفاده می کنید یا دچار مشکلات روحی و روانی دیگری هستید.
- اگر فکر می کنید اضطرابتان به یک مشکل یا بیماری جسمی مربوط می شود.
- اگر افکار یا رفتارهای مرتبط با خودکشی دارید. در این حالت هر چه سریعتر باید به پزشک مراجعه کنید.
این احتمال وجود دارد که علائمتان خود به خود برطرف نشوند و اگر به پزشک مراجعه نکنید روز به روز این علائم بدتر شوند. بنابراین قبل از وخیم شدن اوضاع به روانپزشک مراجعه کنید تا درمانتان سریع تر و آسان تر صورت بگیرد.
پیشگیری از بروز اختلالات اضطرابی
هیچ راهی برای اینکه به طور مشخص و دقیق بگوییم چه عاملی باعث بروز اختلالات اضطرابی می شود تا از آن جلوگیری کنیم وجود ندارد. با این حال در صورت بروز اضطراب می توانید اقدامات زیر را انجام بدهید:
- خیلی زود به روان پزشک مراجعه کنید. درست مثل سایر بیماری های روحی و روانی، هر چه بیشتر بگذرد درمان اختلالات اضطرابی نیز دشوارتر می شود.
- فعال و پر تحرک باشید. در فعالیت های مورد علاقه تان که احساس خوبی به شما می دهند شرکت کنید. روابط اجتماعی و دوستانه تان را حفظ کنید و از آنها لذت ببرید.
- از مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی خودداری کنید. مصرف الکل و مواد مخدر می تواند باعث ایجاد اضطراب یا تشدید آن شود. در صورتی که به هر نوع ماده مخدر اعتیاد دارید ترک آن می تواند باعث ایجاد اضطراب در شما شود. اگر به تنهایی نمی توانید ترک کنید به پزشک مراجعه کنید تا به شما کمک کند.
مقابله با اختلالات اضطرابی
برای مقابله با اختلالات اضطرابی می توانید از موارد زیر کمک بگیرید:
- در مورد اختلالتان اطلاعات کسب کنید: با پزشک یا روانپزشک درباره اختلال اضطرابی تان صحبت کنید تا متوجه شوید چه عاملی باعث ایجاد آن شده و چه روش های درمانی مناسبی برای آن وجود دارد. از خانواده و دوستانتان بخواهید شما را در این مسیر حمایت کنند.
- به برنامه درمانی تان ملحق شوید: داروهایتان را دقیقا طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید. نوبت های مراجعه به روانپزشک را پیگیری کنید و توصیه های او را اجرا کنید. ثبات و پیگیری می تواند تاثیر مثبت زیادی در روند بهبودی شما داشته باشد.
- دست به کار شوید: بفهمید که دقیقا چه چیزی باعث ایجاد اضطراب و استرس در شما می شود. استراتژی ها و تکنیک هایی که روانپزشک به شما یاد داده را اجرا کنید و تمرین کنید تا آمادگی مقابله با اضطراب در هر شرایطی را داشته باشید.
- به یک گروه پشتیبانی ملحق شوید: بدانید که تنها نیستید و خیلی ها با اختلالات اضطرابی دست و پنجه نرم می کنند. می توانید به گروه ها و انجمن های مربوط بپیوندید و از حمایت آنها برخوردار شوید.
- روش های مدیریت زمان را یاد بگیرید: با یادگیری نحوه مدیریت زمان و انرژی می توانید اضطرابتان را کاهش بدهید.
- اجتماعی باشید: اجازه ندهید استرس و اضطراب شما از بودن در کنار عزیزانتان محروم کند.
روش های طبیعی کاهش اضطراب و پیشگیری از اختلالات اضطرابی
روش های طبیعی زیادی وجود دارند که با استفاده از آنها می توانید اضطرابتان را کاهش بدهید. این روش ها عبارتند از:
- داشتن رژیم غذایی سالم: مصرف سبزیجات، میوه ها، گوشت، ماهی، آجیل و غلات کامل می تواند خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی را کاهش بدهد اما نکته مهم اینجاست که رژیم غذایی به تنهایی نمی تواند اختلالات اضطرابی را درمان کند.
- مصرف پروبیوتیک ها و غذاهای تخمیر شده: تحقیقات نشان می دهند که مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک و همینطور غذاهای تخمیر شده می تواند اضطراب را کاهش بدهد.
- کاهش مصرف کافئین: کافئین می تواند باعث تشدید اضطراب به خصوص در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی شود.
- خودداری از مصرف مشروبات الکلی: اختلالات اضطرابی و سوء مصرف الکل به شدت به هم مرتبطند. بنابراین ترک مصرف مشروبات الکلی می تواند در کاهش علائم اضطراب موثر باشد.
- ورزش کردن: ورزش منظم می تواند ریسک ابتلا به اختلالات اضطرابی را کاهش دهد.
- مدیتیشن و یوگا: تحقیقات نشان می دهند که استفاده از مدیتیشن، یوگا و روش های مراقبه ذهن در کاهش علائم اختلالات اضطرابی موثر است.
- ترک مصرف دخانیات: ترک مصرف سیگار و دخانیات دیگر نیز می تواند در کاهش استرس و اضطراب موثر باشد.
