اختلال بیش فعالی چیست؟ آیای اختلال بیش فعالی درمان دارد؟ کمبود توجه بزرگسالان یا اختلال بیش فعالی (ADHD) نوعی اختلال در سلامت روان است که ترکیبی از مشکلات مزمن مانند مشکلات توجه، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی (رفتارهایی که از روی انگیزه و بدون فکر از هر فرد دیده می شود) را شامل می شود. اختلال بیش فعالی و نقص توجه در بزرگسالان باعث ایجاد روابط ناپایدار، ضعف در کار و عملکرد در مدرسه، کاهش عزت نفس و سایر مشکلات می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اختلالات بیش فعالی ادامه این مفاله از بخش بیماری های دکتر سلام را مطالعه نمایید.
اختلال بیش فعالی و نقص توجه چیست؟
اختلال بیش فعالی و نقص توجه یک وضعیت بیولوژیکی واقعی است که ناشی از تفاوت پیشرفت آناتومی مغز و ساختار آن است. اغلب این یک اختلال ژنتیکی است. اختلال بیش فعالی و نقص توجه مشکل تنبلی یاعدم اراده نیست. در واقع، کودکانی که دچار این اختلال هستند تلاش بیشتری برای جلب توجه می کنند. اما مغز افرادی که دچار این اختلال هستند به شکلی کار می کند که چالش هایی را به طور طبیعی برای انجام برخی کارها ایجاد می کنند.
اگرچه این اختلال مربوط به بزرگسالان است اما نشانه های آن از زمان کودکی شروع می شود و تا زمان بزرگسالی ادامه می یابد. در برخی موارد، علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه تا زمان بزرگسالی (بالغ شدن) تشخیص داده نمی شود. نشانه های اختلال بیش فعالی و نقص توجه در بزرگسالان برخلاف کودکان به آسانی قابل تشخیص نیست. در بزرگسالان، بیش فعالی ممکن است کاهش یابد اما مشاجره های همراه با تکانشگری، بی قراری ها و مشکلات توجه کردن ممکن است ادامه یابد.
درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه در بزرگسالان مشابه درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه در کودکان است. درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه در بزرگسالان شامل داروها، مشاوره های روانشناختی (روان درمانی) و معالجه برای ایجاد شرایط روانی سالم در طول مدت اختلال بیش فعالی و نقص توجه ایجاد می شود.
اختلال بیش فعالی و نقص توجه شامل گروهی از مهارت های کلیدی است که به عنوان عملکرد اجرایی شناخته می شوند. عملکرد اجرایی توانایی تمرکز، سازماندهی، استفاده از حافظه ی کاری و مهارت های دیگر را تحت تأثیر قرار می دهد. همه ی افراد در یک زمان خاصی علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه را دارند. اما برای تشخیص اختلال بیش فعالی و نقص توجه باید به این نکته توجه کرد که کودکان مبتلا به این اختلال مشکلات بیشتری نسبت به همسالان خود دارند. کودکان مبتلا به این اختلال مشکلاتی را در شرایط مختلف مانند مدرسه، خانه و روابط دوستانه دارند.
تخمین زده شده است که کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه در ایالات متحده و آمریکا بین 5 تا 11 درصد است. مدت ها قبل تصور می شد که اختلال بیش فعالی و نقص توجه فقط مربوط به کودکان – بخصوص پسران – است. اما تحقیقات نشان داده که این اختلال می تواند در دوران بزرگسالی مزمن شود و به اندازه ی مردان و پسران، دختران و زنان نیز ممکن است دچار این اختلال شوند. کودکان دارای اختلال بیش فعالی و نقص توجه با زمینه های کلیدی عملکرد اجرایی مانند تمرکز، کنترل تصمیم گیری و سایر مهارت ها درگیر هستند.
بعضی از مهارت هایی که کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه با آنها درگیر هستند، شامل: حافظه کاری، تفکر انعطاف پذیر، مدیریت احساسات، خود تنظیمی، سازماندهی و برنامه ریزی. در بسیاری از کودکان، اختلال بیش فعالی و نقص توجه به طور کامل پیشرفت نمی کند، اگرچه برخی از نشانه های این اختلال ممکن است با بزرگترشدن کاهش یابد یا از بین برود. با این وجود، روش های درمانی ای برای تحت کنترل درآرودن این بیماری وجود دارد و حمایت هایی در مدرسه نیز جود دارد که به یادگیری راحت تر کمک می کند.
دلایل اختلال بیش فعالی و نقص توجه
دلایل ایجاد اختلال بیش فعالی و نقص توجه نامشخص است. محققان دلایل بسیاری را برای ایجاد این اختلال بیان کرده اند که شامل:
- وراثت: اختلال بیش فعالی و نقص توجه به طور موروثی
- عدم تعادل شیمیایی : مواد شیمیایی مغز در مبتلایان ممکن است از تعادل خارج شود.
- تغییرات مغز: مناطقی از مغز که توجه را کنترل می کند در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه کمتر فعال است.
- تغذیه ضعیف، عفونت، سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و سوء مصرف مواد در دوران بارداری می توانند بر روی رشد مغز کودک تأثیر بگذارند.
- سمومی مانند سرب : ممکن است در رشد مغز کودک تأثیر بگذارد.
- آسیب مغزی یا اختلال مغزی : صدمه به قسمت جلوی مغز که لوب جلویی نامیده می شود.
می تواند در کنترل تکانه ها و احساسات، مشکلاتی ایجاد کند. قند باعث ایجاد اختلال بیش فعالی و نقص توجه نمی شود. اختلال بیش فعالی و نقص توجه همچنین، تماشای بیش از حد تلویزیون، زندگی نامطلوب، تحصیل نامطلوب یا حساسیت های غذایی ایجاد نمی کند. اختلال بیش فعالی و نقص توجه قابل پیشگیری یا درمان نیست، اما تشخیص زود هنگام به علاوه داشتن یک برنامه ی درمانی و آموزشی مناسب می تواند به کنترل علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه در کودکان یا بزرگسالان کمک کند.
عوامل خطرناک اختلال بیش فعالی
خطر اختلال بیش فعالی و نقص توجه افزایش می باید اگر:
- رابطه ی خونی با والدین یا خواهر و برادر خود که مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه یا اختلالات روانی هستند، داشته باشید.
- مادر شخص در دروران بارداری سیگار بکشد، الکل بنوشد یا از مواد مخدر استفاده کند.
- در زمان کودکی، در معرض سموم محیطی قرار بگیرد مانند سرب که در رنگ و لوله های ساختمان های قدیمی وجود دارد.
- نوزاد زودرس متولد شود.
عوارض اختلال بیش فعالی
اختلال بیش فعالی و نقص توجه زندگی را برای شما تلخ می کند. اختلال بیش فعالی و نقص توجه به موارد زیر مرتبط است:
- عملکرد ضعیف در مدرسه یا کار
- بیکاری
- مشکلات مالی
- مشکلات قانونی
- مصرف الکل یا موارد دیگر
- تصادفات مکرر رانندگی یا سایر حوادث
- روابط ناپایدار
- سلامت جسمی و روحی ضعیف
- اعتماد به نفس ضعیف
- اقدام به خودکشی
شرایط هم زیستی:
اگرچه اختلال بیش فعالی و نقص توجه مشکلات روحی و روانی دیگری ایجاد نمی کند، سایر اختلالات غالباً همراه با اختلال بیش فعالی و نقص توجه اتفاق می افتد و درمان را دچار مشکل می کند. این اختلالات شامل:
اختلالات خلقی: بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه دچار افسردگی، اختلالات دو قطبی یا اختلالات خلقی دیگری هستند. در حالیکه مشکلات خلقی لزوماً ناشی از اختلال بیش فعالی و نقص توجه نیست اما یک الگوی مکرر از شکست و ناامیدی ناشی از اختلال بیش فعالی و نقص توجه می تواند افسردگی را بدتر کند.
اختلالات اضطرابی: اختلالات اضطرابی غالباً در بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه رخ می دهد. این اختلال ممکن است باعث نگرانی بیش از حد، عصبی بودن و سایر علائم شود، اضطراب با مشکلات ایجاد شده ناشی از اختلال بیش فعالی و نقص توجه بیشتر می شود.
سایر اختلالات روان پزشکی: افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات روان پزشکی مانند اختلالات شخصیتی، اختلال انفجاری متناوب و اختلالات مصرف مواد هستند.
ناتوانی در یادگیری: بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه ممکن است نسبت به همسالان شان در مقایسه با هوش و تحصیلات ضعیف تر عمل کنند، ناتوانی یادگیری می تواند شامل مشکلاتی در درک و برقراری ارتباط ایجاد کند.
نشانه ها و علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه
علائم اصلی اختلال بیش فعالی و نقص توجه شامل مشکلاتی در تمرکز، تحریک پذیری و بیش فعالی است. اگرچه این علائم در کودکان مختلف، متفاوت است. برخی از علائم ممکن است با بزرگ شدن بچه تغییر کنند یا از بین بروند. رفتار یکنواخت کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه این است که همیشه در حال حرکت و بیش فعال هستند و اغلب در مدرسه و خانه مشکلاتی در رفتار دارند. اما بعضی از کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه هرگز این علائم را ندارند، آنها فقط ممکن است در تمرکز مشکل داشته باشند. این بچه ها ممکن است با داشتن نوعی از اختلال بیش فعالی و نقص توجه که مربوط به بی توجهی است، شناخته شوند. (هم چنین ممکن است ADD یا اختلال بیش فعالی و نقص توجه بدون بیش فعالی نامیده شود). اختلال بیش فعالی و نقص توجه در اصل شامل مشکلاتی است که در عملکرد اجرایی به وجود می آید، به همین دلیل کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه اغلب دچار مشکلاتی هستند که شامل:
- مدیریت زمان
- مشکلاتی در سازماندهی کردن و طبق برنامه پیش رفتن
- مدیریت احساسات
- توجه و یادآوری چیزها
- تغییر تمرکز از یک چیز به چیز دیگر
- شروع به کار کردن
- فکر کردن قبل از صحبت کردن یا انجام کارها
یکی از علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجهبسیار متفاوت است. کودکانی که اغلب تمرکز ندارند، بیشتر اوقات می توانند “بیش از حد متمرکز شوند” یا روی فعالیت ها و کارهایی که برایشان جالب است بیشتر تمرکز می کنند. به عنوان مثال، این بچه ها ممکن است بتوانند ساعت ها در هنگام ورزش کردن یا انجام کار دستی تمرکز کنند یا ممکن است به یک بازی ویدیویی یا یک برنامه ی تلویزیونی بیش از حد توجه کنند به اندازه ای که حتی زمانی که نام انها را صدا می زنیم متوجه نمی شوند. تمرکز بر روی کارهای مدرسه نمی تواند بسیار سخت باشد، اگرچه که کودکان می دانند که آن کارها بسیار مهم است. در این مورد اختلال بیش فعالی و نقص توجه اختلال در اراده است ولی در واقعیت این گونه نیست. تفاوت بزرگی بین اراده و نتوانستن وجود دارد. بچه ای که مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه است نمی تواند به راحتی تمرکز کند.
بعضی از کودکان علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه را پیش از رفتن به مدرسه نشان می دهند. اما اغلب کودکان نشانه های اختلال بیش فعالی و نقص توجه را تا کلاس سوم یا چهارم به طور مشخص نشان نمی دهند. برخی از بچه ها تا زمانی که با مشکلات دوران راهنمایی و دبیرستان روبه رو نشده اند، این علائم را نشان نمی دهند. این ممکن است به این دلیل باشد که با پیشرفت بچه ها در مدرسه کارهای مربوط به عملکرد اجرایی، سازماندهی، برنامه ریزی و مدیریت زمان شدت می یابد. در اینجا علائمی را نشان می دهیم که شما یا معلمان با مواجهه شدن با آنها می توانید متوجه درجات مختلف اختلال بیش فعالی و نقص توجه شوید:
پیش دبستانی (پایه۲)
- جهت ها را نادیده می گیرند یا انها را دنبال نمی کنند.
- وسایل را بدون اجازه کرفتن برمی دارند.
- به راحتی و به شدت نا امید می شوند.
- به طور مداوم باید به اتها یاداوری کرد که کاری را متوقف کنند یا گوش کنند.
- هنگام شروع کاری با مشکل رو به رو هستند.
- هنگامی که از آنها خواسته می شود ساکت باشند بی قراری و سر و صدا می کنند.
(پایه ۳تا۷)
- به نظر می رسد که روز به روز پریشان تر و به راحتی تمرکز خود را از دست می دهند.
- غالبا وسایلشان را گم می کنند یا فراموش می کنند.
- اغلب بی قراری می کنند.
- تکالیف درسی را فراموش می کنند انجام دهند.
- قبل از انجام کاری درباره ی عواقب آن فکر نمی کنند.
- کارها را در زمان مشخص انجام نمی دهند.
نوجوانان
- در سازماندهی و اولویت بندی کارها مشکل دارند.
- اغلب بدون فکر عمل می کنند.
- بیش از حد بی قرار هستند و صحبت می کنند.
- در انجام به موقع کارها مشکل دارند.
- وغلب باید درس ها را برای انها بازخوانی کرد یا دستورالعمل ها را تکرار کرد.
- اغلب در انجام تکالیف درسی دچار اشتباهاتی هستند.
درحالیکه بعضی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجهدر انجام تکالیف درسی دچار اشتباهاتی می شوند سایر کودکان مبتلا خیلی کندتر از بقیه پیش می روند. سرعت آهسته در پردازش کارها در بین کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه معمول است. این کودکان در انجام تکالیف درسی نسبت به هم سالان خود کندتر هستند و توضیح دادن برای انها سخت تر است. این کودکان تفاوت هایی در یادگیری دارند که در زیر با آنها اشنا می شوید.
اختلالات دیگری که می تواند با اختلال بیش فعالی و نقص توجه رخ دهد. اگرچه اختلال بیش فعالی و نقص توجه در یادگیری اثر می گذارد ولی یک معلولیت در یادگیری نیست. در واقع اختلال بیش فعالی و نقص توجه مشکلاتی را در یادگیری به وجود می آورد، مانند: اختلال در خواندن، اختلال در نوشتن و محاسبه کردن. بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه نیز با مشکلات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی مبارزه می کنند. در اینجا شرایط و مشکلاتی وجود دارد که ممکن است با اختلال بیش فعالی و نقص توجه همراه باشد یا با این اختلال ممکن است اشتباه گرفته شود. مسائل مربوط به عملکرد اجرایی و اختلال بیش فعالی و نقص توجهارتباط نزدیکی دارند. در واقع، نشانه ها و مشکلات ناشی از اختلال بیش فعالی و نقص توجهاز مشکلات عملکردی است. مشکل در توجه، خودکنترلی، حافظه و سازماندهی به دلیل ضعف در عملکرد اجرایی است.
بیشتر بدانید؛ اختلال یادگیری
حدود ۲۰ الی ۴۰ درصد کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه دچار اختلال در یادگیری هستند که این ناتوانی در یادگیری بر توانایی خواندن تاثیر می گذارد. این اختلال می تواند باعث اختلال در مهارت های یادگیری دیگری مانند ریاضی و املا و نوشتن شود. اختلال در محاسبه و اختلال در نوشتن نیز در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجهشایع است (وبالعکس). اختلال در محاسبه نوعی اختلال در یادگیری ریاضی است درحالیکه دیس گرافیا بر نوشتن تاثیر می گذارد. سرعت کند پردازش از علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه نیست ولی می تواند یک اختلال محسوب شود. سرعت پردازش مانند موتور است که نشان دهنده ی عملکرد اجرایی بچه هاست. بنابراین بچه هایی که سرعت پردازش آهسته ای دارند در انجام دادن کارها، تمرکز کردن و نظارت بر نحوه ی انجام کارها کندتر پیش می روند.
مشکلات پردازش شنوایی می تواند مانند علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه باشد به این دلیل که دنبال کردن جهت ها یا صحبت کردن می توانند از علائم هر دو اختلال باشند. اگر چه علائم هر دو اختلال ممکن است شبیه به هم باشد ولی این دو اختلال باهم متفاوت هستند. ناتوانایی های یادگیری غیر کلامی بر توانایی های اجتماعی و هم چنین توانایی های دیگر تاثیر می گذارد . کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه اغلب با مهارت های اجتماعی در تضاد هستند و این دو مشکل می تواند همزمان اتفاق بیفتد. اضطراب و افسردگی هر دو معمولا با اختلال بیش فعالی و نقص توجه اتفاق می افتند. بچه های مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه بیشتر در معرض مشکلات سلامت روان قرار دارند نسبت به کودکانی که دچار این اختلال نیستند.
تشخیص اختلال بیش فعالی و نقص توجه
یکی از ابزارهای تشخیص، پرسش نامه ای است که در مورد رفتار کودک است( مقیاس رتبه بندی نرمال). مورد دیگر ارزیابی بالینی کودک و والدین است. در این ارزیابی از والدین خواسته می شود که تاریخچه مفصلی درباره ی سلامت کودک در گذشته و حال کودک داشته باشند. متخصص هم چنین درباره ی نحوه ی عملکرد کودک در مدرسه، خانه و موقعیت های اجتماعی اطلاعاتی را جمع آوری می کند. بهتر است که ارزیابی ها توسط یک متخصص انجام شود که عملکرد و شرایط کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجهرا درک کند. (متخصصی که بداند چه چیزی را مورد بررسی قرار دهد.)
انواع متخصصانی که توانایی تشخیص اختلال بیش فعالی و نقص توجه را در کودکان دارند شامل: متخصصان اطفال، روان پزشکان کودکان و نوجوان، متخصص رشد و نمو کودکان، روان شناسان عصبی کودکان، روان پزشکان، روان شناسان بالینی، کارمندان کلینیک های اجتماعی، مشاوران دارای مجوز بهداشت روان، درمان گران ازدواج و خانواده دارای مجوز. بسیاری از متخصصان اختلالاتی که همراه با اختلال بیش فعالی و نقص توجه رخ می دهد را ارزیابی کرده اند که شامل اختلالاتی در سلامت روان و یادگیری است. سایر اختلالاتی که شبیه به اختلال بیش فعالی و نقص توجه هستند ممکن است علائمی مانند اختلال بیش فعالی و نقص توجه داشته باشند که شامل:
- اختلالات سلامت روانی مانند افسردگی، اضطراب، نواقص زبانی و یادگیری، اختلالات رفتاری یا سایر اختلالات روانی.
- مشکلات پزشکی که بر تفکر یا رفتار تاثیر می گذارد مانند اختلالات رشد، مشکلات تیروئیدی، اختلالات خواب، اسیب های معزی یا کاهش قند خون( هیپوگلیسیپمی).
- داروها، الکل یا سایر مواد و داروهای خاص.
درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه
در بزرگسالان درمان های استاندارد برای اختلال بیش فعالی و نقص توجه معمولا شامل دارو، تعلیم، آموزش مهارت و مشاوره روانشناختی است. ترکیبی از این درمان ها اغلب، مؤثرترین درمان است. این درمان ها می توانند در مدیریت بسیاری از علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه مفید باشند اما آنها درمانگر نیستند. ممکن است تعیین اینکه که کدام درمان برای شما بهتر است زمان بر باشد.
دارو
با پزشک خود در مورد فواید و خطرات داروها مشورت کنید. محرک ها، محصولاتی که شامل متیل فنیدات یا آمفتامین هستند معمولا متداول ترین داروهای توصیه شده برای اختلال بیش فعالی و نقص توجه هستند اما داروهای دیگری نیز ممکن است تجویز شوند. محرک ها برای تقویت و متعادل کردن سطوح شیمیایی مغز که انتقال دهنده های عصبی نامیده می شوند، استفاده می شوند. سایر داروهایی که برای درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه استفاده می شود شامل اتموکسین غیر محرک و ضدافسردگی های خاص مانند بوپروپیون هستند. اتموکسین و ضدافسردگی ها کندتر از محرک ها کار می کنند اما اگر شما به علت مشکلات سلامتی نمی توانید محرک مصرف کنید یا اگر محرک ها عوارض جانبی شدید ایجاد کنند این ممکن است گزینه ی خوبی باشد.
داروی صحیح و دز مناسب در بین افراد مختلف بسیار متفاوت است، پس فهمیدن این نکته که چه دارو و دزی برای شما مناسب است کمی زمان بر است. هرگونه عوارض جانبی را با پزشک خود درمیان بگذارید. مشاوره برای بزرگسالان اختلال بیش فعالی و نقص توجه معمولا شامل مشاوره روانشناختی (روان درمانی)، آموزش در مورد اختلالات و مهارت یادگیری هستند تا به شما در موفقیتان کمک کنند. روان درمانی می تواند به شما کمک کند تا:
- مدیریت زمان و مهارت های سازمانی تان را بهبود بخشید.
- بیاموزید که چگونه رفتار تکانشی خود را کاهش دهید.
- مهارت های حل مسئله را بهتر پرورش دهید.
- با گذشته ی دانشگاهی ، کاری یا شکست های اجتماعی تان کنار بیایید.
- اعتماد به نفس خود را بالا ببرید.
- روش هایی را برای بهبود روابط تان با خانواده، همکاران و دوستانتان یاد بگیرید
- استراتژی ها را برای کنترل خلق و خوی تان پرورش دهید.
انواع متداول روان درمانی ها برای اختلال بیش فعالی و نقص توجه شامل موارد زیر اند:
درمان شناختی رفتاری. این نوع ساختار یافته ی مشاوره، مهارت های خاصی را برای مدیریت رفتارتان و تغییر الگوهای فکری منفی به نوع مثبت آن آموزش می دهد. این مشاوره می تواند به شما کمک کند تا با چالش های زندگی مانند مدرسه، کار یا مسائل ارتباطی سر و کار داشته باشید و کمک می کند تا دیگر شرایط سلامت ذهنی را مانند افسردگی یا سوء مصرف مواد را اداره کنید.
مشاوره خانواده و زناشویی. این نوع از درمان می تواند به عزیزانتان کمک کند تا با استرس زندگی با کسی که اختلال بیش فعالی و نقص توجه دارد کنار بیایند و یاد بگیرند که آنها چه کاری می توانند برای کمک انجام دهند. چنین مشاوره هایی می تواند مهارت های ارتباطی و حل مسئله را بهبود بخشند.
کار کردن در رابطه
اگر شما مانند بسیاری از بزرگسالان اختلال بیش فعالی و نقص توجه هستید ممکن است غیرقابل پیش بینی باشید و قرار ملاقاتها، آخرین مهلت ها را فراموش کنید و تصمیمات غیرمنطقی و تکانشی بگیرید. این رفتارها می توانند بردباری بخشنده ترین همکارها، دوست و پارتنر را نیز از بین ببرند. روش درمانی که بر این مسائل متمرکز است و روش هایی که بهتر به رفتار شما نظارت دارند می توانند بسیار مفید باشند. بنابراین کلاس ها نیز می تواند روابط را بهبود بخشند و مهارت های حل اختلاف و حل مسئله را پرورش دهند. زوج درمانی و کلاس هایی که اعضای خانواده در آن راجع به اختلال بیش فعالی و نقص توجه بیشتر یاد می گیرند ممکن است به طور مؤثری روابط شما را بهبود بخشد.
سبک زندگی و درمان های خانگی
چون اختلال بیش فعالی و نقص توجه یک اختلال پیچیده است و هر شخصی منحصر به فرد است، توصیه کردن برای تمام بزرگسالانی که اختلال بیش فعالی و نقص توجه دارند مشکل است. اما شاید بعضی از این پیشنهادات مفید باشند:
- یک لیست از وظایفی که هر روز انجام می دهید، تهیه کنید. آیتم ها را اولویت بندی کنید. اطمینان حاصل کنید که کار زیادی برای انجام دادن در لیست قرار نداده اید.
- وظایف را به وظایف کوچکتر، مراحل قابل کنترل تر تقسیم کنید، استفاده از چک لیست را در نظر داشته باشید.
- از دفترچه یادداشت های چسب دار برای یادداشت هایتان استفاده کنید. آنها را بر روی در یخچال، آینه ی دستشویی، در ماشین یا در دیگر مکان هایی که یادآوری ها را می بینید، بچسابنید.
- یک دفترچه قرار ملاقات یا تقویم الکتریکی داشته باشید تا قرارها و آخرین مهلت ها را پیگیری کنید.
- یک دفترچه یا وسیله ی الکتریکی را با خودتان داشته باشید تا بتوانید ایده ها و چیزهایی که نیاز به یادآوری دارید را یادداشت کنید.
- سیستمی را هم بر روی دستگاه الکترونیکی و هم برای اسناد کاغذی تان نصب کنید تا بتوانید اطلاعات را سازمان دهی و فایل بندی کنید. استفاده ی همیشگی از این سیستم ها را به عادت خود تبدیل کنید.
- یک روال عادی که برای هر روز ثابت است را دنبال کنید و اشیایی مانند دسته کلید، کیف پول را در یک مکان نگه دارید.
- از اعضای خانواده و یا دیگر اشخاصی که دوستشان دارید کمک بخواهید.
طب سنتی و درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه
تحقیق جزیی انجام شده تا نشان دهد که درمان های طب جایگزین می تواند علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه را کاهش دهد. گرچه، مطالعات نشان می دهد که مراقبت از ذهن ممکن است در بهبود خلق و خو و توجه افرادی که اختلال بیش فعالی و نقص توجه دارند به همان اندازه ی افرادی که اختلال بیش فعالی و نقص توجه ندارند، مؤثر باشد. قبل از استفاده از مداخلات جایگزین برای اختلال بیش فعالی و نقص توجه با پزشک خود در مورد خطرات و فواید آن صحبت کنید.
مقابله و پشتیبانی اختلال بیش فعالی و نقص توجه
در حالی که درمان می تواند یک تفاوت بزرگ با اختلال بیش فعالی و نقص توجه ایجاد کند، انجام دیگر مراحل می تواند به شما در فهم اختلال بیش فعالی و نقص توجه و یادگیری مدیریت آن کمک کند. بعضی منابعی که ممکن است به شما کمک کند در زیر آورده شده اند. از تیم مراقب بهداشتی خود برای توصیه های بیشتر در مورد منابع، سوال بپرسید. گروه های حمایتی. گروه های حمایتی به شما این امکان را می دهند تا با دیگر افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه ملاقات کنید، بطوریکه شما می توانید تجربه هایتان، اطلاعات و استراتژی های مقابله را با یکدیگر به اشتراک بگذارید. این گروه ها به صورت حضوری و نیز آنلاین در بسیاری از جوامع در دسترس اند. حمایت اجتماعی. همسر، اقوام نزدیک و دوستان خود را در درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه وارد کنید. ممکن است تمایلی به اینکه اجازه دهید اشخاص بدانند که شما اختلال بیش فعالی و نقص توجه دارید، نداشته باشید. اما اینکه بگذارید دیگران بدانند چه خبر است می تواند آنها را در درک بهتر شما و بهبود روابطتان کمک کند.
همکاران، ناظران و معلمان . اختلال بیش فعالی و نقص توجه می تواند محیط مدرسه و کار را به یک چالش بدل کند. شما ممکن است احساس اضطراب کنید که به رئیس یا استاد خود بگویید که مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه هستید اما به احتمال زیاد او مایل است تا کمک کوچکی به شما برای موفقیتان بکند. از آنها در مورد اینکه به چه چیزی برای بهبود در عملکردتان مانند توضیحات عمیق تر یا زمان بیشتر در تکالیف خاص احتیاج دارید، سوال کنید.
آمادگی برای قرار ملاقات با درمان گر
شما احتمالا اولین ملاقات را با صحبت کردن با فردی که آشنا به مراقبت های اولیه است آغاز می کنید و آن شخص با توجه به ارزیابی های اولیه شما را به یک متخصص مانند روان شناس یا روان پزشک یا سایر متخصصان بهداشت و روان معرفی می کند. آنچه که شما باید برای ملاقات با یک متخصص انجام دهید شامل موارد زیر است، لیستی از این موارد را باید تهیه کنید،
- علائمی از مشکلاتی که در محل کار، مدرسه یا روابط خود داشته اید را یادداشت کنید.
- اطلاعات اصلی شخصی مانند مشکلات و فشارهای ناشی از تغییرات اخیر در زندگی خودتان را یادداشت کنید.
- تمام داروهایی که مصرف می کنید مانند هر نوع ویتامین، گیاهان دارویی یا مکمل ها با دوزهایشان را در نظر داشته باشید.
هم چنین باید لیستی از سوالاتی که از دکتر دارید و یا هر گونه آزمایش و ارزیابی هایی که انجام داده اید را با جواب هایشان برای متخصص بیاورید. سوالات رایجی که باید از دکتر بپرسید:
- دلایل ایجاد علائم در من چیست؟
- چه آزمایشاتی نیاز است؟
- چه درمان هایی را پیشنهاد می کنید؟
- گزینه های اولیه ای که برای درمان پیشنهاد می کنید چیست؟
- من دارای مشکلات دیگری نیز هستم چونه می توانم شرایط را کنترل کنم؟
- آیا باید به یک متخصص مانند روان شناس یا روان پزشک مراجعه کنم؟
- آیا جایگزینی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
- داروها چه عوارض جانبی ممکن است داشته باشند؟
- آیا اطلاعاتی برای مطالعه ی شخصی درباره ی این اختلال وجود دارد؟ چه منابعی را برای مطالعه پیشنهاد می کنید؟
اگر نسبت به موضوعی پرسشی دارید در پرسیدن سوالتان مردد نباشید.
انتظارات از پزشک درباره اختلال بیش فعالی
آماده ی پاسخ گویی به سوالات دکتر باشید. سوالاتی مانند:
- اولین باری که مشکل توجه و تمرکز داشتید چه زمانی بوده است؟
- آیا علائم این بیماری گاهی به وجود می آید یا ادامه دار است؟
- کدام یک از علائم شما را بیشتر اذیت می کند و چه مشکلاتی برای شما به وجود می آورد؟
- شدت علائم چقدر است؟
- در چه شرایطی علائم را مشاهده می کنید؟ در خانه، محل کار یا شرایط دیگر؟
- دوران کودکی شما چگونه بوده است؟ آیا مشکلاتی در مدرسه یا اجتماع داشته اید؟
- عملکرد اجرایی و یادگیری شما در گذشته و حال چونه بوده است؟
- در چه شرایطی علائم بدتر می شود؟
- در چه شرایطی علائم بهتر می شود؟
- چه داروهایی مصرف می کنید؟
- آیا به مصرف کافئین ادامه می دهید؟
- آیا الکل یا سایر داروها و مواد مخدر مصرف می کنید؟
دکتر یا مشاور سلامت با توجه به پاسخ های شما، علائم و نیازها سوالات دیگری می پرسد. آمادگی و پاسخ های مناسب شما کمک می کند که زمان مفیدی را با دکتر داشته باشید.
نکات مهم درباره اختلال بیش فعالی
همه کودکان قصد دارند برهی از این رفتار ها را در مقطعی به نمایش بگدارند. رویا چردازی، کتک زدن و قطع مداوم از رفتارهای شایع در کودکان است. با این حال اگر فرزند شما به طور مرتب علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه را نشان دهد این رفتار بر موفقیت آنها در مدرسه تاثیر می گذارد و منجر به تعاملات منفی با همسالان می شود. اختلال بیش فعالی و نقص توجه قابل درمان است اگر فرزند شما به این اختلال مبتلا شد تمام گزینه های درمانی را ارزیابی کنید سپس برای تعیین بهرین روش درمان با متخصص و روان شناس مشورت کنید.
8 موردی که والدین دارای فرزندان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه باید بدانند
از دقایقی که با پسر 6 ساله ام وارد رستوران شدم می دانستم که زمان سختی را باید سپری کنم، آنجا بسته و شلوغ بود. برای کودک من مناسب نبود چراکه او مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه بود. ما روی صندلی نشستیم و پسرم شروع به بی قراری کرد. او نمکدان و فلفل دان را برداشت و شروه کرد که آنها را ماشین مسابقه کند و با آنها بازی کند. من سعی کردم که او را دور کنم. برای او به آرامی اما با قطعیت توضیح دادم که این وسایل اسباب بازی نیستند باید آنها را سرجایش بگذارد. اما بار بعدی که شروع کردم به منو نگاه کنم ناگهان صدایی را از میز دیگری شنیدم. مادر دیگری بود که پسرم را به خاطر اینکه نمکدان را به دست ئخترش زده بود دعوا می کرد. من شرمنده شدم و به حالت تهاجمی بلند شدم و به سمت پسرم رفتم و با صدای بلند به او گفتم: چه کار می کنی؟ مگر به تو نگفتم که آنها را سر جایشان بگذار؟
همین که آن مادر و چند مشتری دیگر به من خیره شدند شرم من تبدیل به احساس گناه و ترس شد. من این لحظات را قبلا بارها تجربه کرده ام و می دانم که در آینده نیز با آن دوباره روبه رو خواهم شد. هر زمانی که این مشکلات پیش میآمد من صدمه می دیدم. کم کم متوجه شدم برای اینکه بتوانم رتحت تر با این شرایط کنار بیایم این است که باید این شرایط را کنترل کنم. اکثر افرادی که به این مسائل برخورد می کنند اطلاعاتی درباره ی آن ندارند. بنابراین این ها موضوعاتی است که من میخواهم سایر افراد درباره ی من و پسرم بدانند.
او مقصر رفتاری که انجام می دهد نیست. مغز پسر من نسبت به سایر کودکان منفاوت عمل می کند. این یک مشکل عصبی است. او این کارها را عمدا انجام نمی دهد. باور کنید اگر می توانست قدرت تحریک پذیری، بیش فعالی، تمرکز و احساساتش را حتما کنترل می کرد. درگیری با این مسائل سرگرمی نیست. تقصیر من نیست که او این گونه رفتار می کند. من ممکن است به عنوان والدین همیشه کار درست را انجام ندهم اما اشتباهات من دلیل اختلال او نیست. بله من او را نظم می دهم و زمانی که کاری انجام می دهد عواقبش را به عهده می گیرم. اما کارهایی که اغلب سایر کودکان قادر به انجامش هستند او نمی تواند. اما گاهی اوقات خودم را مقصر می دانم در حالیکه دلیلش را نمی دانم.
اختلال بیش فعالی و نقص توجه پیچیده است. این مسئله به خاطر غیر عادی بودن یا گوش نکردن نیست. چیزی که شما به ظاهر می بینید حتی نصف آن هم نیست. فردی که دارای این اختلال است در همه ی جنبه هایی که حتی به آن توجه ندارید نیز دارای مشکل است. انجام دادن تکالیف، پیگیری زمان، سازماندهی کارها و افکارش از جمله این مسائل هستند. او بی ادب و نا فرمان نیست. او می تواند هر از گاهی مانند سایر بچه ها رفتار کند در حالیکه شما فکر می کنید بی احترامی به من یا سایر افراد کرده است ولی در واقع این گونه نیست. زمانیکه پسرم متوجه می شود که آسیب دیده یا دیگران را ناراضی کرده احساس وحشت می کند.
من و پسرم هر دو تا حد ممکن تلاش می کنیم. ما برای درمان و بهبودی برنامه ریزی می کنیم و طبق آن عمل می کنیم. ما به روشی عمل می کنیم که او بتواند شرایط ار کنترل کند. او هر روز در مدرسه سخت تلاش می کند که طبق برنامه پیش برود هر چند که ممکن است در خانه فراموش کند. من تلاش می کنم که فراموش نکند هرچند کار سختی است.
قرار دادن فرزندم تحت مراقبت های پزشکی آسان نبود. او در ابتدا از خوردن قرص ها امتناع می کرد. او اولین باری که نتوانست پنکیک های خود را تمام کمد گریه کرد زیرا صبح ها اشتهایش کمتر می شود. من هم میخواستم با او گریه کنم. داروها واقعا زندگی او را تغییر داده است. روش درمان انتخاب همه نیست اما انتخاب خانواده ی ما بود. من از مردم انتظار ندارم که آن را ساده بگیرند.
قضاوت شدن همه چیز را بدتر می کرد. زمانی که به حمایت نیاز داشتیم قضاوت ها ی بی مورد باعث تنها ماندنمان شد. او شخصیتی بهتر از آن چیزی که به ظاهر بود را داشت. اگر مردم فراتر از مشکلات این اختلال را می دیدند می توانستند شخصیت واقعی او را درک کنند. او با مزه و باهوش است و اشتباهااتش را قبول می کند. اگر بیفتد بلند می شود و دوباره تلاش می کند و بیشتر ازآن دلسوز است برخلاف بیشتر افرادی که این احساس را ندارند.
