دیابت نوع یک پس از توسعه، نیاز به درمان مادام العمر دارد. در بیماری دیابت بدن انسولین کافی تولید نمی کند و در صورت عدم مدیریت صحیح، سطح قند خون بالا می ماند. در ایالات متحده، حدود 0.55 درصد از بزرگسالان دیابت نوع یک دارند. این تعداد حدود 5 درصد از مبتلایان به دیابت را تشکیل می دهد. در حالی که هیچ درمان کاملی برای این نوع از دیابت در دسترس نیست، اما وجود انواع گزینه های مدیریت بدان معنی است که فرد مبتلا به این اختلال می تواند زندگی کامل و فعالی را در پیش بگیرد. در این مقاله از بخش بیماری ها دکتر سلام ما به بررسی این که چه عواملی باعث ابتلا به دیابت می شود، نحوه مدیریت آن و راه های تشخیص علائم می پردازیم.
دیابت نوع یک چیست؟
دیابت وقتی ایجاد می شود که گلوکز یا قند خون کاملا کنترل نشود و به طور مداوم زیاد شود. دیابت نوع یک زمانی اتفاق می افتد که بدن به اندازه کافی هورمونی که به سلول ها امکان جذب و استفاده از گلوکز را می دهد، تولید نمی کند. به این هورمون انسولین گفته می شود. در حالی که فرد می تواند با اجتناب از مصرف غذاهای غنی از قند و شیوه زندگی غیرفعال از ابتلا به دیابت نوع دو جلوگیری کند، اما جلوگیری از دیابت نوع یک امکان پذیر نیست.
سیستم ایمنی بدن به سلول های موجود در پانکراس(جزایر لانگرهانس) که به طور معمول انسولین تولید می کنند، حمله کرده و تولید انسولین را متوقف می کند. بدون وجود انسولین کافی، گلوکز نمی تواند وارد سلول شود و در جریان خون باقی می ماند. فرد مبتلا به دیابت نوع یک باید باقی عمر خود را به مصرف انسولین بپردازد. عدم انجام این کار می تواند منجر به افزایش روزافزون قند خون و بروز عوارض خطرناکی شود.
دیابت نوع یک ممکن است در هر سنی رخ دهد، اگرچه در کودکان و بزرگسالان شایع تر است.
علائم دیابت نوع یک
اثرات جسمی دیابت نوع یک شامل موارد زیر است:
- افزایش گرسنگی و تشنگی
- تکرر ادرار
- تاری دید یا مشکلات بینایی نامشخص
- خستگی و درماندگی
- کاهش وزن بدون محرک یا علت مشخص
هر یک از علائم واضح وجود دیابت نوع یک را به پزشک مراقبت های اولیه خود اطلاع دهید تا آزمایشاتی را انجام دهد و تأیید کند که این علائم در نتیجه وجود دیابت است یا خیر.
مرحله ماه عسل دیابت نوع یک
پس از تشخیص دیابت نوع یک، سلول های جزایر لانگرهانس (مسئول ترشح انسولین)، ممکن است قبل از قطع ترشح، تولید این هورمون را برای مدتی ادامه دهند. در این مدت، فرد برای حفظ سطح سالم قند خون به تزریق انسولین کمتری نیاز دارد. پزشکان از این مقطع زمانی به عنوان مرحله ماه عسل یاد می کنند. این مرحله می تواند به فرد مبتلا به دیابت نوع یک به اشتباه القا کند که بهتر شده است.
مرحله ماه عسل، ضمن ایجاد احساس بهبودی علائم، هنوز هم نیاز به نظارت دقیق و تنظیم منظم دوز انسولین دارد. رعایت برنامه درمانی توصیه شده در مرحله ماه عسل دیابت نوع یک ضروری است.
عوارض دیابت نوع یک
اگر فردی این علائم را مدیریت نکند، ممکن است طیف وسیعی از عوارض خطرناک در بدنش ایجاد شود.
این عوارض شامل موارد زیر است:
گلوکز بیش از حد منجر به ضعیف شدن دیواره های شبکیه (بخشی از چشم که نور و رنگ را تشخیص می دهد.) می شود. با پیشرفت رتینوپاتی، ممکن است رگ های خونی کوچکی در پشت چشم شکل بگیرد که امکان دارد برآمدگی و پارگی ایجاد کند و باعث مشکلات بینایی شود. دیابت یکی از دلایل اصلی نابینایی در بزرگسالان است.
قند خون بالا باعث کاهش گردش خون، آسیب دیدن اعصاب دست و پا و منجر به از بین رفتن احساس یا وجود احساس غیر طبیعی مانند سوزش، سوزن سوزن شدن و درد می شود. از آنجا که دیابت می تواند توانایی بدن در بهبود را کاهش دهد، بریدگی های جزئی و جراحات و به خصوص در مواردی که فرد فورا متوجه آن ها نمی شود، می تواند منجر به آسیب دائمی بیشتری شود.
نفروپاتی دیابتی یا بیماری کلیوی دیابتی
کلیه ها گلوکز را از خون فیلتر می کنند. گلوکز بالا می تواند بیش از حد کار کند و به تدریج باعث نارسایی کلیه شود که در این موارد ممکن است فرد به دیالیز نیاز پیدا کند.
بیماری قلبی عروقی
دیابت می تواند منجر به طیف وسیعی از ناهنجاری ها از جمله حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری عروق محیطی شود که عملکرد قلب و عروق را مختل می کند. در نتیجه گردش خون ضعیف، دیابت می تواند خطر قطع عضو را نیز افزایش دهد.
بیماری لثه
دیابت نوع یک می تواند خطر ابتلا به بیماری لثه و ریزش دندان را افزایش دهد، و این به این معنی است که فرد مبتلا به این نوع دیابت باید بسیار مراقب حفظ سلامت دندان هایش باشد.
افسردگی
دیابت رابطه زیادی با ابتلا به افسردگی دارد.
کتواسیدوز دیابتی (DKA)
یک عارضه حاد دیابتی است که وقتی فرد نیاز به انسولین را برآورده نمی کند، رخ می دهد و در این حالت بدن دچار استرس شدید می شود. کتواسیدوز دیابتی منجر به تولید قند خون بسیار بالایی می شود. تغییر سوخت و ساز در بدن اتفاق می افتد و بدن به جای قند، چربی را تجزیه و کتون ها را به عنوان یک محصول زائد تولید می کند. کتون ها می توانند برای بدن مضر باشند و باعث اسیدوز شوند.DKA یک شرایط اورژانسی است که نیاز به بستری و معالجه با انسولین داخل وریدی و غیره دارد.
مدیریت دقیق دیابت نوع یک می تواند خطر بروز این عوارض را به طرز چشمگیری کاهش دهد. یک مطالعه مهم به نام آزمایش مراقبت و کنترل دیابت (DCCT) نشان داده است که کنترل مناسب قند خون می تواند خطر عوارض میکروواسکولار را کاهش دهد. بسیاری از آزمایشات اولیه خون حاکی از وجود دیابت است اما مشخص نمی کند که کدام نوع دیابت وجود دارد. پزشکان برای تمایز بین دو نوع دیابت از شواهد بالینی و آزمایشگاهی استفاده می کنند.
در حالی که استثنائاتی نیز ممکن است رخ دهد، اما معمولا دیابت نوع یک در سنین پایین تر بروز می کند و باعث لاغر شدن افراد می شود . افراد مبتلا به دیابت نوع دو معمولاً مسن تر و دارای اضافه وزن هستند. سپس پزشک تست خود آنتی بادی در برابر سلول های لوزالمعده در خون را انجام می دهد. در حالی که آنتی بادی ها به سیستم ایمنی بدن در مقابله با بیماری ها و عفونت ها کمک می کنند، اما در صورت حمله نادرست سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم، خود آنتی بادی رخ می دهد.
پزشک همچنین می تواند پپتید C را اندازه گیری کند، این معیار، نشانگر میزان انسولین موجود در بدن است. پزشکان انتظار دارند که این بیماری در دیابت نوع یک نادرتر باشد، زیرا این عامل مربوط به تخریب سلول های تولید کننده انسولین است.
درمان دیابت نوع یک
افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید چندین بار در روز از جمله به همراه وعده های غذایی، انسولین مصرف کنند، زیرا بدن دیگر این هورمون را تولید نمی کند. روش های مختلفی از جمله چندین تزریق روزانه یا استفاده از پمپ، برای مصرف انسولین وجود دارد. انسولین قابل تنفس نیز موجود است، اما فقط در زمان صرف غذا قابل استفاده است. زمان تزریق انسولین بسیار مهم است و پزشک با شخصی که دیابت نوع یک دارد برنامه ای را تدوین می کند تا به بهترین نحو ممکن، میزان گلوکز خود را مدیریت کند.
انواع مختلف انسولین برای دوره های درمانی مختلف دیابت نوع یک موثر است. با اختراع کنترلگر مداوم قند خون، اکنون ادغام پمپ انسولین به عنوان بخشی از سیستم حلقه بسته ترکیبی، که به عنوان لوزالمعده مصنوعی عمل می کند، امکان پذیر است. بیمار، کنترلگر مداوم قند خون و پمپ انسولین را به خود وصل می کند. این دو با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
حتی با وجود این فناوری، فرد هنوز هم مسئولیت بررسی قند خون خود و مصرف انسولین قبل از غذا را بر عهده دارد. سیستم کاملاً خودکار بدون نیاز به کنترل بیمار هنوز در دسترس نیست.
نتیجه گیری
دیابت نوع یک نادرتر از نوع دو است. این یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت سالم لوزالمعده حمله می کند و باعث از بین رفتن انسولین می شود. در نتیجه، انسولین موجود در بدن ناکافی یا غیرقابل استفاده می شود و فرد مبتلا به دیابت نوع یک به صورت مادام العمر نیاز به مصرف انسولین دارد. علائم آن شامل کاهش وزن، افزایش گرسنگی و تشنگی و مشکلات بینایی است.
بدون انجام درمان، این علائم می توانند به آسیب عصبی، عوارض قلبی و نابینایی منجر شوند. تزریق روزانه انسولین برای فرد مبتلا به دیابت نوع یک بسیار مهم است. در سال های اخیر، یک سیستم حلقه بسته ترکیبی ساخته شده است که می تواند به عنوان لوزالمعده مصنوعی برای تشخیص سطح قند خون و تزریق دوز به موقع انسولین عمل کند.
با این حال، این موارد هنوز به طور کامل جایگزین تزریق انسولین دستی نشده اند، و افراد مبتلا به دیابت نوع یک هنوز هم در زمان صرف وعده های غذایی به تزریق انسولین نیاز دارند.
دیابت نوع دو
دیابت نوع دو یک بیماری مزمن است که بر نحوه سوخت و ساز قند (گلوکز) (منبع مهم سوخت بدن) در بدن شما تأثیر می گذارد. در صورت بروز دیابت نوع دو، بدن شما یا در برابر اثرات انسولین – هورمونی که حرکت قند به درون سلول های شما را تنظیم می کند مقاومت می کند، یا انسولین کافی برای حفظ سطح طبیعی گلوکز را تولید نمی کند.
دیابت نوع دو قبلاً به عنوان دیابت بزرگسالی شناخته می شد، اما امروزه بیشتر، کودکان به این اختلال مبتلا می شوند که احتمالاً به دلیل افزایش چاقی در کودکان است. هیچ درمانی برای دیابت نوع دو وجود ندارد، اما کاهش وزن، خوب غذا خوردن و ورزش کردن می تواند به مدیریت بیماری کمک کند. اگر رژیم و ورزش برای مدیریت قند خون کافی نیست، ممکن است به داروهای دیابت یا انسولین درمانی نیز نیاز داشته باشید.
علائم دیابت نوع دو
علائم و نشانه های دیابت نوع دو اغلب به آرامی بروز می کنند. در واقع، شما می توانید سال ها به دیابت نوع دو مبتلا باشید ولی از آن آگاه نباشید.
به دنبال علائم زیر باشید:
- افزایش تشنگی
- تکرر ادرار
- افزایش گرسنگی
- کاهش وزن ناخواسته
- خستگی
- تاری دید
- بهبود آهسته زخم ها
- عفونت های مکرر
- تیره شدن مناطقی از پوست؛ معمولاً در زیر بغل و گردن
علل دیابت نوع دو
وقتی بدن در برابر انسولین مقاوم می کند یا لوزالمعده قادر به تولید انسولین کافی نیست، دیابت نوع دو ایجاد می شود. علت دقیق بروز این اتفاق ناشناخته است، اگرچه به نظر می رسد که عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی، از جمله اضافه وزن و عدم داشتن فعالیت کافی، عوامل مؤثر هستند.
انسولین چگونه کار می کند
انسولین هورمونی است که از غده واقع در پشت و زیر معده (لوزالمعده) ترشح می شود. لوزالمعده انسولین را در جریان خون ترشح می کند. انسولین در بدن جریان پیدا می کند و قند را قادر می سازد تا وارد سلول های شما شود. انسولین مقدار قند موجود در جریان خون شما را کاهش می دهد. با کاهش سطح قند خون، ترشح انسولین از لوزالمعده نیز انجام می شود.
نقش گلوکز
گلوکز -قند- منبع اصلی انرژی برای سلول هایی است که عضلات و سایر بافت ها را تشکیل می دهند. گلوکز از دو منبع اصلی تأمین می شود: غذا و کبد شما. قند به کمک انسولین وارد سلول های خون می شود. کبد شما گلوکز را ذخیره و ایجاد می کند. هنگامی که سطح گلوکز بدن پایین است، مانند زمانی که برای مدت زمان زیادی غذا نمی خورید، کبد گلیکوژن ذخیره شده را در گلوکز تجزیه می کند تا سطح گلوکز بدن را در حد طبیعی حفظ کند.
در دیابت نوع دو، این روند به خوبی انجام نمی شود. به جای حرکت قند به داخل سلول های شما، قند در جریان خون ایجاد می شود. با افزایش سطح قند خون، سلول های بتا تولید کننده انسولین در لوزالمعده، انسولین بیشتری را آزاد می کنند، اما این سلول ها مختل می شوند و نمی توانند انسولین کافی برای برآورده کردن خواسته های بدن را تولید کنند. در دیابت نوع یک که نادرتر است، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول های بتا را از بین می برد و بدن را با کمبود انسولین مواجه می کند.
عوامل خطر دیابت نوع دو
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش دهند، عبارتند از:
وزن
داشتن اضافه وزن یک عامل خطر اصلی برای دیابت نوع دو است. اما توسعه دیابت نوع دو حتما با اضافه وزن همراه نیست.
توزیع چربی
اگر چربی عمدتاً در شکم ذخیره شود نسبت به ذخیره آن در مناطق دیگر مانند ران و باسن، خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع دو را ایجاد می کند. اگر مردی با دور کمر بیشتر از 40 اینچ (101.6 سانتیمتر) یا زنی با دور کمر بیشتر از 35 اینچ (88.9 سانتی متر) باشد، خطر ابتلا به دیابت نوع دو افزایش می یابد.
عدم تحرک
هرچه فعال تر باشید، خطر ابتلا به دیابت نوع دو نیز کمتر می شود. فعالیت بدنی به شما در کنترل وزن کمک می کند، از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده می کند و سلول های شما را به انسولین حساس تر می کند.
سابقه خانوادگی
اگر والدین یا خواهر و برادر شما به دیابت نوع دو مبتلا هستند، خطر ابتلا به دیابت نوع دو افزایش می یابد.
نژاد
اگرچه هنوز ثابت شده نیست، اما گفته می شود که افراد دارای نژادهای خاص – از جمله افراد سیاه پوست، اسپانیایی، هندی-آمریکایی و آسیایی-آمریکایی – بیشتر از افراد سفید پوست مبتلا به دیابت نوع دو هستند.
سن
خطر دیابت نوع دو با افزایش سن، به خصوص بعد از 45 سالگی افزایش می یابد. این احتمالاً به این دلیل است که افراد با افزایش سن، تمایل به فعالیت کمتر و از دست دادن توده عضلانی و افزایش وزن دارند. اما دیابت نوع دو در بین کودکان، نوجوانان و بزرگترها نیز به طرز چشمگیری افزایش یافته است.
پیش دیابت
پیش دیابت شرایطی است که در آن میزان قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است اما به اندازه کافی بالا نیست که تحت عنوان دیابت طبقه بندی شود. در صورت عدم درمان، پیش دیابت اغلب به دیابت نوع دو تبدیل می شود.
دیابت بارداری
اگر هنگام بارداری به دیابت حاملگی مبتلا شدید، خطر ابتلا به دیابت نوع دو افزایش می یابد. اگر نوزادی با وزن بیش از 9 پوند (4 کیلوگرم) به دنیا آوردید، در معرض خطر دیابت نوع دو هستید.
برای خانم ها، داشتن سندرم تخمدان پلی کیستیک – یک بیماری شایع که با عادت ماهانه نامنظم، رشد بیش از حد مو و چاقی همراه است – خطر دیابت را افزایش می دهد.
تیرگی مناطقی از پوست(معمولاً در زیر بغل و گردن)
این وضعیت اغلب نشانگر مقاومت به انسولین است.
عوارض دیابت نوع دو
نادیده گرفتن دیابت نوع دو، به ویژه در مراحل اولیه و وقتی که احساس خوبی دارید، می تواند آسان باشد. اما دیابت بر روی بسیاری از ارگان های اصلی از جمله قلب، رگ های خونی، اعصاب، چشم ها و کلیه ها تأثیر می گذارد. کنترل میزان قند خون می تواند به جلوگیری از بروز این عوارض کمک کند. اگرچه عوارض طولانی مدت دیابت بتدریج ایجاد می شوند، اما در نهایت می توانند ناتوان کننده یا حتی تهدید کننده زندگی باشند.
برخی از عوارض احتمالی دیابت عبارتند از:
بیماری قلبی و عروقی
دیابت خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا و تنگ شدن رگ های خونی (آترواسکلروز) را به طرز چشمگیری افزایش می دهد.
آسیب عصبی (نوروپاتی)
قند اضافی میتواند باعث سوزن سوزن شدن، بی حسی، سوزش یا درد شود که معمولاً از نوک انگشتان شروع می شود و به تدریج به سمت بالا پخش می شود. سرانجام، ممکن است تمام حواس موجود در اندام آسیب دیده را از دست بدهید.
آسیب به اعصاب
اعصابی که هضم را کنترل می کنند می تواند مشکلاتی مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست ایجاد کند. برای آقایان، ممکن است اختلال نعوظ ایجاد شود.
آسیب به کلیه
بعضی اوقات دیابت می تواند منجر به نارسایی کلیه یا بیماری برگشت ناپذیر کلیه در مرحله نهایی شود، که ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه ایجاد شود.
آسیب دیدگی چشم
دیابت خطر ابتلا به بیماری های جدی چشم مانند آب مروارید و گلوکوم را افزایش می دهد و ممکن است به رگ های خونی شبکیه آسیب برساند و احتمالاً منجر به کوری شود.
بهبودی آهسته
در صورت عدم درمان دیابت، بریدگی ها و تاول ها می توانند به عفونت های جدی تبدیل شوند. آسیب شدید ممکن است به قطع عضو پا و انگشت پا منجر شود.
اختلال شنوایی
مشکلات شنوایی در افراد مبتلا به دیابت شایع تر است.
مشکلات پوستی
دیابت ممکن است شما را در معرض مشکلات پوستی از جمله عفونت های باکتریایی و قارچی قرار دهد.
آپنه خواب
آپنه انسدادی خواب در افراد مبتلا به دیابت نوع دو شایع تر است. چاقی ممکن است عامل اصلی مشکل باشد. درمان آپنه خواب ممکن است فشار خون شما را کاهش داده و باعث آرامش بیشتر شما شود اما مشخص نیست که آیا به بهبود قند خون کمک می کند یا خیر.
به نظر می رسد که دیابت نوع دو خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می دهد، اگرچه هنوز این فرضیه به طور قطعی ثابت شده نیست. اما هرچه میزان قند خون شما بیشتر شود، احتمال بروز خطر بیشتر می شود.
جلوگیری دیابت نوع دو
انتخاب شیوه زندگی سالم می تواند به جلوگیری از دیابت نوع دو کمک کند، و این حتی اگر شما در خانواده ای با سابقه دیابت نیز بزرگ شده اید، صادق است. اگر دیابت در بدن شما تشخیص داده شده است، می توانید از گزینه های زندگی سالم برای پیشگیری از عوارض استفاده کنید. اگر مبتلا به پیش دیابت هستید، تغییر در شیوه زندگی می تواند پیشرفت دیابت را کند یا متوقف کند.
سبک زندگی سالم شامل موارد زیر است:
خوردن غذاهای سالم
غذاهای کم چربی و کم کالری و غنی از فیبر را انتخاب کنید. میوه ها، سبزیجات و غلات بیشتری مصرف کنید.
فعال بمانید
در بیشتر روزها حداقل 30 تا 60 دقیقه فعالیت بدنی متوسط - یا 15 تا 30 دقیقه فعالیت هوازی شدید – داشته باشید. روزانه پیاده روی سریع انجام دهید. دوچرخه سواری کنید. اگر نمی توانید به صورت طولانی مدت ورزش کنید، فعالیت خود را در روز تقسیم کنید.
کاهش وزن
اگر اضافه وزن دارید، از دست دادن 5 تا 10 درصد از وزن بدن می تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد. برای حفظ وزن خود در محدوده سالم، روی تغییرات دائمی در عادات غذایی و ورزشی خود تمرکز کنید. با یادآوری فواید کاهش وزن مانند سلامت قلب، کسب انرژی بیشتر و افزایش اعتماد به نفس به خود انگیزه دهید.
اجتناب از بی تحرکی طولانی مدت
نشستن طولانی مدت می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش دهد. سعی کنید هر 30 دقیقه از جای خود بلند شوید و حداقل برای چند دقیقه حرکت کنید.
گاهی اوقات دارو نیز جز گزینه هاست. متفورمین (گلوکوفاژ ، گلومتزا و …)، که یک داروی دیابت خوراکی است، می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش دهد. اما حتی اگر دارو می خورید، رعایت سبک زندگی سالم برای پیشگیری یا مدیریت دیابت ضروری است.
تشخیص دیابت نوع دو
دیابت نوع دو معمولاً با استفاده از موارد زیر تشخیص داده می شود:
آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله (A1C)
این آزمایش میانگین قند خون شما را طی دو تا سه ماه گذشته نشان می دهد. سطح عادی، زیر 7/5 درصد است و نتیجه بین 5/5 تا 6/4 درصد به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته می شود. سطح 6.5 درصد یا بالاتر در دو آزمایش جداگانه به معنای ابتلا به دیابت است. اگر آزمایش A1C در دسترس نباشد، یا اگر شرایط خاصی دارید – مانند فرم غیر معمول هموگلوبین – که در آزمایش A1C اختلال ایجاد می کند، ممکن است پزشک شما از آزمایش های زیر برای تشخیص دیابت استفاده کند.
آزمایش قند خون تصادفی
مقادیر قند خون به میلی گرم در هر دسی لیتر (میلی گرم در لیتر) یا میلی لیتر در لیتر (میلی مول در لیتر) بیان می شود. صرف نظر از زمان صرف آخرین غذا، یک نمونه خون با میزان قند خون200 میلی گرم در لیتر (11.1 میلی مول در لیتر) یا بالاتر (به خصوص اگر علائم و نشانه هایی، مانند ادرار مکرر و تشنگی شدید دارید)، نشان دهنده دیابت است.
آزمایش قند خون ناشتا
نمونه خون در صبح ناشتا گرفته می شود. میزان کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر (5.6 میلی مول در لیتر) طبیعی است. سطح 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر (5.6 تا 6.9 میلی مول در لیتر) به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته می شود. اگر قند خون ناشتای شما در دو آزمایش جداگانه 126 میلی گرم در لیتر (7 میلی مول در لیتر) یا بالاتر است، مبتلا به دیابت هستید.
تست تحمل گلوکز خوراکی
انجام این آزمایش نسبت به بقیه نادتر است(مگر در دوران بارداری). باید یک شب چیزی نخورید و بعد از آن در مطب پزشک یک مایع قندی بنوشید. طی دو ساعت بعدی میزان قند خون بطور دوره ای آزمایش می شود.قند خون کمتر از 140 میلی گرم در لیتر (7.8 میلی مول در لیتر) طبیعی است. بین 140 تا 199 میلی گرم در لیتر (7.8 میلی مول در لیتر و 11.0 میلی مول در لیتر) حاکی از پیش دیابت است.
همچنین200 میلی گرم در دسی لیتر (11.1 میلی مول در لیتر) یا بیشتر (پس از دو ساعت) نشانگر دیابت است. انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند که کنترل معمول برای مشخص شدن ابتلا به دیابت نوع دو (به خصوص اگر اضافه وزن دارید) از 45 سالگی شروع شود. اگر نتایج عادی است، هر سه سال یکبار آزمایشات را تکرار کنید. اگر نتایج مرزی است، از پزشک خود بپرسید که چه زمانی برای انجام آزمایش بعدی مراجعه کنید.
همچنین به افراد زیر 45 سال و دارای اضافه وزن و در صورت وجود سایر بیماری های قلبی یا وجود عوامل خطر دیابت مانند داشتن سبک زندگی بی تحرک، سابقه خانوادگی دیابت نوع دو، سابقه شخصی دیابت حاملگی یا فشار خون بالای 140/90 میلی متر جیوه (میلی متر جیوه)، کنترل مداوم توصیه می شود . اگر به دیابت مبتلا شده اید، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را انجام دهد تا دیابت نوع یک و نوع دو را تشخیص دهد. زیرا این دو بیماری اغلب به درمان های مختلفی نیاز دارند.
بعد از تشخیص دیابت نوع دو
سطح A1C بین دو تا چهار بار در سال بررسی می شود. هدف A1C خود را با پزشک تان در میان بگذارید، زیرا این هدف بسته به سن و عوامل دیگر ممکن است متفاوت باشد. انجمن دیابت آمریکا سطح A1C را برای اکثر افراد، زیر 7 درصد توصیه می کند. افزایش سطح A1C ممکن است نیاز به تغییر در دارو، برنامه غذایی یا سطح فعالیت شما داشته باشد.
علاوه بر آزمایش A1C ، پزشک شما فشار خون تان را اندازه گیری و نمونه خون و ادرار را بطور دوره ای بررسی می کند تا میزان کلسترول، عملکرد تیروئید، عملکرد کبد و عملکرد کلیه را زیر نظر بگیرد. آزمایشات منظم چشم و پا نیز مهم است.
درمان دیابت نوع دو
مدیریت دیابت نوع دو شامل موارد زیر است:
- کاهش وزن
- تغذیه سالم
- ورزش منظم
- احتمالاً، داروهای دیابت یا انسولین درمانی
- نظارت بر قند خون
این مراحل به شما در حفظ سطح قند خون در حد طبیعی کمک می کنند، که این می تواند باعث به تاخیر افتادن یا جلوگیری از عوارض شود.
کاهش وزن
کاهش وزن می تواند سطح قند خون شما را کاهش دهد. از دست دادن فقط 5 تا 10 درصد از وزن بدن می تواند تغییر مناسبی ایجاد کند، اگرچه به نظر می رسد کاهش وزن پایدار 7 درصد یا بیشتر نسبت به وزن اولیه تان ایده آل است. این بدان معناست که کسی که 180 پوند (82 کیلوگرم) وزن داشته باشد، باید کمی کمتر از 13 پوند (5/9 کیلوگرم) از وزن خود را از دست بدهد تا این کاهش وزن در میزان قند خون تأثیر بگذارد.
کنترل وعده های غذایی و خوردن غذاهای سالم روش های ساده ای برای شروع کاهش وزن است.
تغذیه سالم
برخلاف تصور عموم، رژیم خاصی برای دیابت وجود ندارد.
با این حال، مهم است که رژیم خود را با این موارد هماهنگ کنید:
- کالری کمتر
- کربوهیدرات های تصفیه شده کمتر، به خصوص شیرینی ها
- غذاهایی با چربی اشباع کمتر
- سبزیجات و میوه های بیشتر
- غذاهایی با فیبر بیشتر
یک متخصص تغذیه معتبر می تواند به شما در تهیه برنامه غذایی که متناسب با اهداف سلامتی، ترجیحات غذایی و سبک زندگی شما باشد، کمک کند. او همچنین می تواند به شما بیاموزد که چگونه میزان مصرف کربوهیدرات خود را کنترل کنید و به شما اطلاع دهد که چه مقدار کربوهیدرات مورد نیاز است تا با وعده های غذایی و میان وعده های غذایی خود بخورید تا سطح قند خون تان بیشتر نشود.
فعالیت بدنی
همه به ورزش هوازی منظم نیاز دارند و افرادی که دیابت نوع دو دارند نیز از این قاعده مستثنی نیستند. قبل از شروع برنامه ورزشی، تایید پزشک خود را بگیرید. فعالیت هایی که از آن ها لذت می برید، مانند پیاده روی ، شنا و دوچرخه سواری را انتخاب کنید تا بتوانید آنها را به بخشی از برنامه روزمره خود تبدیل کنید. در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 تا 60 دقیقه ورزش هوازی متوسط (یا 15 تا 30 دقیقه شدید) داشته باشید.
ترکیبی از تمرینات روزانه هوازی، مانند پیاده روی یا رقصیدن، همراه با تمرین های مقاومتی، مانند وزنه برداری یا یوگا به مدت دو بار در هفته مزایای بیشتری را نسبت به انجام یک نوع ورزش به ارمغان می آورد. به یاد داشته باشید که فعالیت بدنی، قند خون را کاهش می دهد. قبل از هرگونه فعالیتی، میزان قند خون خود را بررسی کنید. در صورت مصرف داروهای دیابت که قند خون شما را کاهش می دهد، ممکن است لازم باشد قبل از ورزش یک میان وعده میل کنید تا از افت قند خون جلوگیری کنید.
همچنین کاهش مدت زمانی که به انجام فعالیت های غیرحرکتی مانند تماشای تلویزیون می پردازید، بسیار مهم است. سعی کنید هر 30 دقیقه کمی حرکت کنید.
نظارت بر قند خون
بسته به برنامه درمانی تان، ممکن است لازم باشد هر از چند گاهی سطح قند خون خود را بررسی و ثبت کنید، یا اگر به انسولین مبتلا هستید، چندین بار در روز این کار را انجام دهید. از پزشک خود بپرسید که چند مدت یک بار باید سطح قند خونتان را بررسی کنید. نظارت دقیق تنها راه برای اطمینان از وجود قند خون در محدوده هدف شماست.
داروهای دیابت نوع دو و انسولین درمانی
برخی از افرادی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند می توانند با رژیم و ورزش به میزان قند خون مورد نظر خود برسند، اما بسیاری نیز به داروهای دیابت یا انسولین درمانی نیاز دارند. تصمیم گیری در مورد اینکه کدام داروها برای شما بهتر است، بستگی به عوامل بسیاری، از جمله میزان قند خون و وجود مشکلات سلامتی دیگر دارد. ممکن است پزشک شما داروهای مختلف را ترکیب کند تا به چندین روش مختلف در کنترل قند خون به شما کمک کند.
نمونه هایی از درمان های احتمالی دیابت نوع دو شامل موارد زیر است:
متفورمین (گلوکوفاژ، گلومتزا و غیره)
به طور کلی، متفورمین اولین دارویی است که برای دیابت نوع دو تجویز می شود. این ماده از طریق کاهش تولید گلوکز در کبد و بهبود حساسیت بدن به انسولین عمل می کند تا بدن شما از انسولین به طور مؤثر استفاده کند. حالت تهوع و اسهال از عوارض جانبی احتمالی مصرف متفورمین است. این عوارض جانبی ممکن است در اثر عادت بدن شما به دارو یا در صورت مصرف دارو با غذا از بین برود.
اگر تغییرات متفورمین و شیوه زندگی برای کنترل سطح قند خون شما کافی نباشد، می توان از سایر داروهای خوراکی یا تزریقی استفاده کرد.
سولفونیل اوره ها
این داروها به بدن شما کمک می کنند تا انسولین بیشتری ترشح کند. مثال های آن شامل گلیبورید(دیابتا و گلیناز)، گلیپزید(گلوکوتورول) و گلیمپیرید(آمارایل) است. عوارض جانبی احتمالی، شامل قند خون پایین و افزایش وزن است.
مگلیتینیدها
این داروها – مانند رپاگلینید (پراندین) و ناتگلینید- مانند سولفونیل اوره ها با تحریک لوزالمعده برای ترشح انسولین بیشتر عمل می کنند، اما سریعتر این کار را انجام می دهند و مدت زمان تأثیر آنها در بدن کوتاه تر است. آنها نیز خطر ایجاد قند خون و افزایش وزن را دارند.
تیازولیدیندیون
این داروها- از جمله روزیگلیتازون (آواندیا) و پیوگلیتازون- مانند متفورمین، باعث می شوند بافت های بدن نسبت به انسولین حساس تر شوند. این داروها با افزایش وزن و سایر عوارض جدی تر مانند افزایش خطر نارسایی قلبی و کم خونی مرتبط هستند. به دلیل بروز خطرات، این داروها عموماً روش های درمانی اول نیستند.
مهار کننده های DPP-4
این داروها – مانند سیتاگلیپتین، ساکساگلیپتین و لیناگلیپتین- به کاهش قند خون کمک می کنند، اما اثر بسیار کمی دارند. آنها باعث افزایش وزن نمی شوند، اما ممکن است باعث درد مفاصل شده و خطر پانکراس را افزایش دهند.
آگونیست های گیرنده GLP-1
این داروهای تزریقی هضم را کند می کنند و به کاهش قند خون کمک می کنند. استفاده از آنها غالباً با کاهش وزن همراه است. عوارض جانبی احتمالی شامل تهوع و افزایش خطرهای مرتبط با لوزالمعده است. اگزناتید (بایتا ، بیدورون)، لیراگلوتید (ویکتوزا) و سماگلوتید (اوزمپیک) نمونه هایی از آگونیست های گیرنده GLP-1 هستند.
تحقیقات اخیر نشان داده است که لیراگلوتید و سمگلوتید ممکن است خطر حمله قلبی و سکته مغزی را در افرادی که در معرض خطر بالای دیابت هستند، کاهش دهد.
مهار کننده های SGLT2
این داروها با اثرگذاری بر روی کلیه ها مانع از جذب مجدد قند در خون می شوند. و در عوض، قند به همراه ادرار دفع می شود. نمونه های آن شامل کاناگلیفلوزین (آنوکانا)، داپاگلیفلوزین و امپاگلیفلوزین است. داروهای موجود در این طبقه بندی دارویی ممکن است خطر حمله قلبی و سکته مغزی را در افرادی که خطر بیماری بالایی دارند، کاهش دهد. عوارض جانبی ممکن است شامل عفونت های قارچی واژینال، عفونت های دستگاه ادراری، فشار خون پایین و خطر بیشتر کتواسیدوز دیابتی باشد.
کاناگلیفلوزین، با افزایش خطر قطع عضو اندام تحتانی همراه است.
انسولین
برخی از افرادی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند، به انسولین درمانی نیاز دارند. در گذشته از انسولین درمانی بعنوان آخرین راه حل استفاده می شد، اما امروزه به دلیل فواید آن اغلب زودتر تجویز می شود. قند خون پایین (هیپوگلیسمی) یک عارضه جانبی احتمالی انسولین است. هضم طبیعی با انسولین خوراکی تداخل دارد، بنابراین انسولین باید تزریق شود. بسته به نیاز شما، پزشک ممکن است مخلوطی از انواع انسولین را برای استفاده در طول شبانه روز تجویز کند.
انواع زیادی انسولین وجود دارد و هر یک به روش خاص عمل می کنند. غالباً افراد مبتلا به دیابت نوع دو استفاده از انسولین را با نوع تزریقی شبانه، مانند انسولین گلارژین (لانتوس) یا انسولین دزمیر (لومیر) شروع می کنند. در مورد اثرات مثبت و منفی داروهای مختلف با پزشک خود صحبت کنید. سپس پس از در نظر گرفتن عوامل زیادی از جمله هزینه ها و جنبه های دیگر سلامتی، می توانید تصمیم بگیرید که کدام دارو برای شما مناسب است.
علاوه بر داروهای دیابت، پزشک ممکن است داروی آسپیرین با دوز کم و همچنین داوری فشار خون و داروهای کاهش دهنده کلسترول را برای پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی تجویز کند.
بارداری در دیابت نوع دو
زنان مبتلا به دیابت نوع دو ممکن است در دوران بارداری نیاز به تغییر در درمان خود داشته باشند. بسیاری از خانم ها در دوران بارداری به انسولین درمانی نیاز دارند. داروهای کاهش دهنده کلسترول، آسپرین و برخی داروهای فشار خون در دوران بارداری قابل استفاده نیستند. اگر رتینوپاتی دیابتی دارید، ممکن است در دوران بارداری بدتر شوید. در سه ماهه اول بارداری و در یک سال پس از زایمان به چشم پزشک خود مراجعه کنید.
اسیدهایی که تحت عنوان کتون شناخته می شوند، بیشتر در افراد مبتلا به دیابت نوع یک مشاهده می شوند. مراقب تشنگی یا خشکی زیاد دهان، ادرار مکرر، استفراغ، تنگی نفس، خستگی و بوی خاص دهان باشید و در صورت مشاهده این علائم و نشانه ها، سریعاً با پزشک خود مشورت کنید یا به دنبال مراقبت های اضطراری باشید. قند خون پایین (هیپوگلیسمی). اگر سطح قند خون شما از حد مورد نظر خود پایین تر بیاید، تحت عنوان قند خون پایین (هیپوگلیسمی) شناخته می شود.
میزان قند خون به دلایل زیادی از جمله حذف وعده غذایی، مصرف بیش از حد معمول دارو یا انجام فعالیت بدنی بیشتر از حد معمول میتواند کاهش یابد. علائم و نشانه های قند خون پایین را زیر نظر بگیرید- تعریق، لرز، ضعف، گرسنگی، تحریک پذیری، سرگیجه، سردرد، تاری دید، تپش قلب، خواب آلودگی و گیجی.
اگر علائم یا نشانه های قند خون پایین را دارید، نوشیدنی ای بنوشید یا چیزی بخورید – آب میوه، قرص گلوکز، آب نبات، نوشابه معمولی (نه رژیمی) یا منبع دیگری از قند- که به سرعت سطح قند خون شما را بالا ببرد. 15 دقیقه بعد مجددا خون خود را آزمایش کنید تا مطمئن شوید سطح قند خون شما عادی شده است. اگر باز هم پایین بود، دوباره 15 دقیقه دیگر آزمایش کنید.
اگر هوشیاری خود را از دست دهید، ممکن است نیاز باشد تا یکی از اعضای خانواده گلوکاگون، (هورمونی برای تحریک ترشح قند در خون) را تزریق کند.
قلم های انسولین چیست و چگونه از آن ها استفاده کنیم؟
انواع
مارک ها و مدل های مختلف قلم انسولین در بازار موجود است. بیشتر آنها در دو دسته مجزا قرار می گیرند: یکبار مصرف و قابل استفاده مجدد.
قلم یکبار مصرف
این قلم شامل یک کارتریج از پیش پر شده انسولین است. پس از استفاده، کل قلم دور ریخته می شود.
قلم قابل استفاده مجدد
این قلم شامل یک کارتریج انسولین قابل تعویض است. پس از خالی شدن، فرد کارتریج را خارج می کند و کاتریج جدیدی را در قلم قرار می دهد. فرد باید بعد از تزریق انسولین، سوزن یکبار مصرف را جایگزین کند. با مراقبت مناسب، قلم های قابل استفاده مجدد انسولین می توانند تا چندین سال دوام داشته باشد.
نحوه استفاده
دستورالعمل های استفاده از قلم انسولین را از روی دفترچه راهنما بخوانید، زیرا ساخت آن ها کمی متفاوت است. افرادی که قبلاً از قلم انسولین استفاده نکرده اند، ممکن است قبل از استفاده اول، نیاز به راهنمایی پزشک داشته باشند. در اینجا یک راهنمای کلی برای استفاده از قلم انسولین ارائه شده است. با این وجود ، ممکن است متوجه شوید که برخی مراحل در مورد یک مارک خاص متفاوت است. نحوه استفاده از هر نوع قلم خاص انسولین را از پزشک خود بپرسید.
مراحل کلی به شرح زیر است:
- در صورت استفاده از قلم جدید ، 30 دقیقه قبل از استفاده آن را از یخچال خارج کنید.
- تاریخ انقضا و نوع و قدرت انسولین را بررسی کنید.
- در صورت لزوم، یک کارتریج جدید را در یک قلم قابل استفاده مجدد قرار دهید.
- انسولین را به وسیله غلطاندن آرام قلم در کف دست مخلوط کنید.
- قلم را به سمت بالا و پایین حرکت دهید، تا انسولین شفاف و صاف شود.
- دست ها را کاملاً بشویید.
- درپوش قلم را برداشته و قسمت بالای آن را با الکل تمیز کنید.
- سوزن جدیدی را محکم به قلم بچسبانید.
- پس از حذف درپوش بیرونی، درپوش سوزن را بردارید.
- شماره را به دوز صحیح تغییر دهید.
- قبل از تزریق دوباره دوز را بررسی کنید.
- محل تزریق را با الکل تمیز کرده و اجازه دهید منطقه خشک شود.
- انسولین را به مناطقی که زخم یا کبودی دارند، تزریق نکنید.
- در صورت امکان محل تزریق را تغییر دهید تا از ایجاد توده یا تورم جلوگیری شود.
- قلم را در محل تزریق نگه دارید، حتماً از هرگونه دستورالعمل روی بسته بندی پیروی کنید.
- دکمه تزریق را فشار دهید.
- قبل از خارج کردن سوزن از روی پوست، 10 ثانیه صبر کنید.
- به مدت 5 تا 10 ثانیه روی محل تزریق را فشار دهید، اما پوست آن منطقه را مالش ندهید.
- سوزن را جدا کرده و با خیال راحت دور بیاندازید.
- درپوش را بر روی قلم قرار دهید.
نگهداری انسولین
انسولین باز نشده و قلم های جدید انسولین نیاز به نگه داری در یخچال دارند. با این وجود، وقتی فرد انسولین را باز کرد، باید این هورمون را در دمای اتاق و در معرض نور مستقیم خورشید نگه دارد. طبق اعلام انجمن دیابت آمریکا، وقتی انسولین در دمای اتاق نگه داری می شود، حدوداً 28 روز سالم می ماند. تاریخ انقضا بستگی به نوع انسولین موجود در قلم دارد. همیشه مهم است که تاریخ را بررسی کرده و از هرگونه دستورالعمل نگه داری و استفاده پیروی کنید.
انسولین منقضی شده یا درست نگه داری نشده ممکن است آنقدر که باید، مؤثر نباشد. قلم های انسولین هرگز نباید به همراه سوزن (حتی اگر سوزن جدید باشد)، نگه داری شوند. این می تواند بر تمیزی و استریل سوزن تأثیر بگذارد، در دوز انسولین تزریق شده تداخل ایجاد کند و خطر عفونت را افزایش دهد.