به طور طبیعی با بالا رفتن سن، از زیبایی و حجم موها کاسته می شود. افزایش سن عاملی برای ریزش مو و نازک شدن تارهای مو است. اما مواردی مانند رژیم غذایی، کمبود مواد مغذی، سبک زندگی، استرس، برخی بیماری ها و به ویژه عامل وراثت می توانند باعث ریزش مو باشند. در بسیاری از موارد، ریزش مو به سلامت جسمی ارتباط ندارد. اما این مسله می تواند بر اعتماد به نفس و سلامت روان افراد تاثیر بگذارد. روش های بسیاری برای درمان ریزش مو و تقویت آن وجود دارد که بعضی از این درمان ها خانگی است. در این مقاله دلایل ریزش مو و درمان آن را باهم بررسی می کنیم.
علل ریزش مو
تا حدودی ریزش مو عادی است چرا که بطور طبیعی با افزایش سن، ضخامت و حجم مو کم می شود. طبق گفته محققان آمریکایی ریزش روزانه 50 تا 100 تار مو امری عادی است چون دوباره از همان فولیکول تار موی دیگری رشد می کند. بهرحال، با گذشت زمان، فولیکول ها تولید مو را متوقف می کنند و تارهای مو نازک تر می شوند و همچنین، رنگدانه هایشان را از دست می دهند. ریزش مو زمانی اتفاق می افتاد که حجم مو بشدت کم شود. خبر خوش این است که براساس مشاهدات علمی با حذف علل می توانید ریزش مو را متوقف کنید. در ادامه مقاله علل ریزش مو را بررسی می کنیم.
الگو ریزش مو در زنان و مردان
از مهمترین علل ریزش مو، بحث وراثت و ژنتیک است. این نوع ریزش مو را آلوپسی آندروژنیک می نامندد. عامل آلوپسی آندروژنیک ژن ها و هورمون ها هستند و اغلب عامل ریزش مو می شوند. عامل آندروژینک بر 50 میلیون مرد و 30 میلیون زن در آمریکا تاثیر گذاشته است. در مردانی که از نظر ژنتیکی مستعد ریزش مو هستند، معمولا از سن بلوغ ریزش مو در آنها آغاز می شود چون این نوع ریزش در مردان تحت تاثیر هورمون جنسی مردانه یعنی تستوسترون و نوع مخرب آن یعنی دی هیدروتستوسترون است. اما در زنان برعکس مردان، هورمون جنسی زنانه یعنی استروژن باعث تقویت و سلامت موها می شود. زنان معمولا بعد از یائسگی مبتلا به ریزش مو می شوند. البته از نظر ژنتیکی نیز یک خانم می تواند موهای پرپشت یا نازک و کم حجمی داشته باشد. ریزش مو در مردان از پیشانی آغاز می شود اما زنان در راس سر با کم شدن حجم مو مواجه می شوند.
آلوپسیا آره آتا یا طاسی منطقه ای
این نوع طاسی یا ریزش مو بصورت مدور و منطقه ای مثلا در ناحیه ابروها یا ریش یا ناحیه ای از سر است. تقریبا بیش از 2 درصد مردم جهان به آلوپسی آره آتا مبتلا می شوند. در این بیماری که یک نوع عارضه خود ایمن به شمار می آید، سیستم ایمنی به ریشه های مو حمله کرده که در اثر آن التهاب شدید در اطراف ریشه مو رخ می دهد که نتیجه آن ریزش مو است. فاکتورهای ژنتیکی، استرس و کمبود ویتامین D از مهمترین علل ریزش مو سکه ای است.
رژیم
بدن برای حفظ فولیکول ها و رشد مو نیاز به مواد مغذی دارد. پروتئین ها و اسیدهای آمینه از ترکیات ضروری برای رشد و سلامت مو هستند. علاوه بر این ویتامین و مواد معدنی نیز نقش مهمی در تقویت فولیکول مو دارند.
سوتغذیه و کمبود ویتامین ها عامل ریزش مو هستند. بنابراین تغذیه سالم به همراه رژیم های متنوع به سلامت و تقویت مو کمک می کند.
رژیم مغذی می تواند از علایم آسیب مو جلوگیری کند که این علایم عبارتند از:
- شکنندگی تارهای مو
- ظاهر خشن
- خشکی
- شوره سر
استرس
استرس نیز یک عامل مهم در ریزش مو است که در این شرایط تارهای مو نازک می شوند و به این وضعیت تلوژن افلوویوم می گویند. اگر دلیل ریزش مو استرس باشد، بعد از گذراندن موقعیت استرس زا ریزش مو متوقف می شود. با مشورت با متخصصان می توان استرس را کنترل کرد، همچنین با مراجعه به روانپزشک استرس قابل درمان است.
بارداری
معمولا در دوران بارداری، وضعیت پوست و مو زنان بهبود پیدا می کند که به دلیل سطح بالای هورمون استروژن در بدن آنهاست. اما ریزش مو معمولا پس از زایمان در زنان اتفاق میافتد که دلیل آن کاهش ناگهانی سطح هورمون تستوسترون است. زنان مبتلا به ریزش مو شوند که البته بعد از پایان بارداری بدون نیاز به درمان ریزش مو متوقف خواهد شد.
تشخیص علت ریزش مو
اغلب پزشکان با توجه به الگو ریزش موها به علت آن پی می برنند.
سوالاتی که از افراد می پرسند شامل سوالات زیر است:
- اخیرا چه رژیمی داشته اند
- سوابق داروهای که مصرف کرده اند
- آیا در اقوام و خانواده فرد مبتلا به ریزش مو را دارند
- آیا در اقوامشان سابقه مصرف دارو که عامل طاسی شده است وجود دارد
پزشک نمونه پوست و مو را به آزمایشگاه می فرستاد تا علت مشخص شود. در بعضی موارد، آزمایش خون برای بررسی سیستم خود ایمنی بدن لازم است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
بطور کلی، ریزش مو ازتباطی به سلامت بدن ندارد اما اگر این موضوع شما را نگران کرده است و یا از نظر روحی تاثیر منفی داشته، به پزشک مراجعه کنید. اگر ریزش مو بدون دلیل باشد حتما باید به پزشک مراجعه کرد. بویژه اگر ریزش مو مصادف با تغییر رژیم غذایی و یا مصرف مکمل ها باشد.
درمان
درمان های مختلفی برای ریزش مو وجود دارد که با توجه به نوع و شدت ریزش، قابل تجویز است. به طور کلی درمان ها شامل گروه های ذیل است:
- درمان های دارویی (مثل ماینوکسیدیل- فیناستراید)
- درمان های غیر دارویی حاوی مواد موثره تقویت کننده ریشه مو (مثل پک کافئین و پک پرومین سریتا)
- رژیم غذاهای سالم و مغذی غنی از پروتئین و ویتامین
- درمان های طبیعی
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل در دوزهای 2 و 5 درصد در بازار موجود است. مصرف این دارو بصورت موضعی است و مستقیما بر روی ناحیه ریزش مو قرار می گیرد. مصرف ماینوکسیدیل یک درمان ایمن برای آلوپسی آندروژینک است. به این ترتیب بعد از 6 الی 12 ماه مو رشد می کند. مصرف این دارو تا زمان قطع کامل ریزش مو باید ادامه داشته باشد.
عوارض جانبی ماینوکسیدیل:
- اگزما
- تحریکات و حساسیت های پوستی
- رشد بیش از حد مو
فیناستراید
فیناستراید یک داروی خوراکی است. روزانه یک قرص 1 میلی گرم جهت درمان باید مصرف شود. برای مردانی که با مصرف ماینوکسیدیل ریزش مو در آن ها قطع نشده است، فیناستراید تجویز می شود.
عوارض جانبی فیناستراید:
- اختلال نعوظ
- کاهش لیبیدو
- بزرگ شدن پستان مردان
شامپو و تونیک پرومین سریتا
محصولات پرو-مین سریتا، فرمولاسیونی کارآمد برای تحریک رشد و تقویت فولیکولهای مو است که دلیل این امر وجود ماده موثره آمینکسیل در کنار عصاره های گیاهی است.. این محصولات با مهار عوامل ریزش، نقش مهمی در پیشگیری از ریزش مو دارد. علاوه بر این با تقویت فولیکول های مو، باعث رویش مجدد تارهای مو میشود.
مواد موثره
- آمینکسیل
- بیوتینیل تریپپتید
- اولئانولیک اسید
- آپیژنین
- رزماری
- گزنه
مزايا
– مهار کننده ریزش مو ارثی یا آندروژنتیک
– تقویت و تحریک رویش مجدد تارهای مو
– افزایش خون رسانی به پوست سر و تغذیه بهتر فولیکول های مو
– مهار کننده آنزیم 5-آلفا¬ردوکتاز و ریزش مو ناشی از آن
شامپو و تونیک کافئین سریتا
این محصولات غنی از ماده موثره کافئین و عصارههای گیاهی است که با مکانیزمهای تخصصی، عوامل ریزش مو را مهار میکند. همچنین با تقویت فولیکولهای مو، رویش مجدد موها را موجب میشود.
- کافئین
- ساوپالمیتو
- بیوتین
- رزماری
- گزنه
- نعناع فلفلی
مزايا
– غنی از ماده موثره کافئین و بیوتین
– افزایش خون رسانی و تغذیه ریشه های مو
– محرک رویش مو با افزایش انرژی رسانی به فولیکول های مو
– پیشگیری از ریزش موها به واسطه مهار آنزیم 5-آلفار دوکتاز
رژیم غذاهای سالم و مغذی غنی از پروتئین و ویتامین
رژیم غذای سالم نقش بسیار مهمی در سلامت مو دارد. پروتئین ها، ویتامین های خاص و مواد معدنی در سلامت مو بسیار حائز اهمیت هستند.
قطعا این رژیم سالم باعث تقویت رشد مو خواهد شد.
غذاهایی که رشد مو را افزایش می دهند شامل:
- تخم مرغ: پروتئین، بیوتین، ویتامین B از مواد مغذی تخم مرغ هستند. این مواد برای رشد مو لازم و ضروری می باشند.
- جوز برزیلی: ماده معدنی سلنیوم که منبع آن جوز برزیلی است نیز برای رشد مو بسیار مفید می باشد.
- روغن ماهی: این ماده سرشار از امگا 3 می باشد و تاثیر مثبتی در رشد مو دارد.
درمان های طبیعی دیگر
تحقیقات در سال 2019 درمان ها طبیعی دیگری توصیه می کنند:
- کپسایسین، این عنصر در فلفل قرمز وجود دارد.
- جینسنگ، گیاهی است که در درمان سنتی ریزش مو کاربرد دارد.
- عصاره سیر، خاصیت ضد میکروب و ضد التهاب دارد.
- آب پیاز، باعث تحریک فولیکول ها می شوند.
- پروسیانیدین، در رده فلانوئیدها و آنتی اکسیدان ها قرار دارد و در سیب، دارچین، انگور یافت می شود.
نتیجه
بطور طبیعی، با بالارفتن سن، تارهای مو نازک شده و ریزش مو اتفاق می افتاد. در بسیاری از موارد برای درمان ریزش مو می توان سطح سلامت را ارتقا دارد یا از درمان های خانگی استفاده کرد. مصرف داروهای تجویزی و خانگی با هم به قطع ریزش مو یا کاهش آن کمک می کند. در بعضی مواقع، درمان یک بیماری خاص عامل ریزش مو است.