راه های درمان سرطان های دستگاه گوارش چیست؟ تومور استرومال دستگاه گوارش ابتدا در دیواره مجرای گوارشی شروع به رشد می کند. این تومور ممکن است که در سلول های بینابینی کاخال یا سلولهای اینترستیشیال کاخال (ICCs) هم رشد کند. این سلول ها نقش تنظیم کننده در مجرای گوارشی دارند چون در تنظیم عملکرد عضلانی روده نقش اساسی ایفا می کنند. بسیاری از سرطان های دستگاه گوارش از جمله، سرطان کولون در انواع متفاوتی از سلول ها به وجود می آیند. در ادامه این مقاله ار بخش بیماری های دکتر سلام به توضیج کامل درباره سرطان های دستگاه گوارش پرداخته و با آن آشنا می شویم.
تومور استرومال دستگاه گوارش
تومور استرومال دستگاه گوارش می تواند در هر جای دستگاه گوارش و اطراف آن دیده شود. حدود ۶۰% از آن ها در معده و حدود ۳۰% در روده کوچک اتفاق می افتند. مابقی این تومورها در مری، روده بزرگ و به ندرت در سایر قسمت ها دیده می شود. اکثر این تومورها (نه همه آن ها) سرطانی هستند. تشخیص داده شده که سالانه حدود ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ نفر در آمریکا دچار تومور استرومال دستگاه گوارش می شوند. این تومورها مسئول کمتر از ۱% سرطان های مربوط به دستگاه گوارشی هستند.
میزان بهبود و نجات سرطان دستگاه گوارش
انجمن سرطان آمریکا گزارش کرده که ۸۳% از افرادی که در سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ این اختلال را داشتند بهبود یافتند. اگر این سرطان به اندام های اطراف نرسیده باشد، این میزان می تواند به ۹۴% هم برسد. به یاد داشته باشید که این آمار و ارقام نسبی هستند و نمی توان به طور قطعی درباره نتیجه درمان روی کسی نظر داد. به علاوه این آمار و ارقام مربوط به گزینه های درمانی هستند که حدود ۵ سال پیش یا خیلی قبل در دسترس بودند.
عوامل مخاطره آمیز سرطان دستگاه گوارش
پزشکان به طور دقیق دلیل بروز تومور استرومال دستگاه گوارش را تشخیص نداده اند.
اما برخی عوامل مخاطره آمیزی که پزشکان تشخیص داده اند شامل این مواردند:
سن
این تومور می تواند در هر سنی پیش بیاید اما بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال اتفاق می افتد.
جنسیت
احتمال بروز این تومور در مردان بیشتر از زنان است.
نژاد
احتمال بروز این تومور در نژادهای آفریقایی، آمریکایی بیشتر است.
عوامل ارثی
در بیشتر موارد این اختلال، ارثی نیست. اما در برخی موارد نادر، سندرمی به نام GIST خانوادگی که توسط جهش ژنتیکی ایجاد می شود، سبب می شود که اعضای خانواده در ریسک ابتلا به این اختلال قرار بگیرند. می توانید تست ژنتیک دهید تا در صورت بروز مشکل آن را شناسایی کنید.
علائم سرطان دستگاه گوارش
علائم تومور استرومال دستگاه گوارش شامل این مواردند:
- خون در استفراغ یا مدفوع
- درد در قسمت شکم، ورم و برآمدگی در شکم
- خستگی مفرط
- بلعیدن دردناک
- از دست دادن اشتها یا احساس سیری پس از خوردن مقدار کمی غذا
- از دست دادن وزن
تشخیص سرطان دستگاه گوارش
پزشک درباره علائم و سابقه بیماری از شما می پرسد. به علاوه پزشک فرد را معاینه می کند تا وجود هر گونه ورم در او را بررسی کند.
علاوه بر این آزمایش های دیگری نظیر این موارد هم پیشنهاد می شوند:
آزمایش های تصویر برداری:
این آزمایش های بدون درد تصویری جزئی از سیستم گوارشی فرد تهیه می کنند. آزمایش های رایج که در این موارد استفاده می شوند شامل سی تی اسکن (CT Scan)، ام آر آی (MRI) و تصویر برداری با مواد رادیواکتیو پوزیترون دهنده (PET) می باشد.
سونوگرافی اندوسکوپیک:
در این روش از یک اندوسکوپ (یک لوله باریک، دراز با چراغ و دوربین) استفاده می کنند و درون گلو را بررسی می کنند. اندوسکوپ به پزشکان این امکان را می دهد که مری، معده و برخی از قسمت های روده کوچک را بررسی کنند. در این شرایط لوله سونوگرافی تصویری ایجاد می کند. بیمار طی این پروسه دردی حس نمی کند چون از داروی بی حسی برای او استفاده می شود.
بیوپسی:
در این شرایط نمونه کوچکی از بافت برداشته می شود. که این کار را با سوزن در طی سونوگرافی اندوسکوپیک انجام می دهند. از سونوگرافی برای دقت در هدایت سوزن استفاده می شود. متخصص پاتولوژی از میکروسکوپ برای بررسی سلول های سرطانی استفاده می کند.
استیجینگ سرطان دستگاه گوارش
استیجینگ نقشی مهم در انتخاب نوع درمان ایفا می کند. تیم پزشکی مرحله ای که سرطان در آن قرار دارد را بر اساس اندازه تومور و این که آیا تومور به غدد لنفاوی و قسمت های دورتر بدن منتقل شده است یا نه، وهمچنین سلول های سرطانی با چه سرعتی در حال رشد و تقسیم شدن هستند (برای این کار از مقیاس اندازه گیری ای به اسم نسبت میتوتیک استفاده می کنند). تشخیص می دهند. از این مراحل برای تشخیص بیشتر تومورها استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید: سرطان دستگاه گوارش؛ انواع سرطان کبد و روش های درمان آن
اندازه تومور در سرطان دستگاه گوارش
مرحله اول
تومور هنوز به غدد لنفاوی اطراف نرسیده است و نسبت میتوتیک پایین است. یا تومور کمتر از ۵ سانتی متر است و یا تومور بزرگ تر از ۵ سانتی متر است اما اندازه آن بیشتر از ۱۰ سانتی متر نیست.
مرحله دوم
سرطان هنوز به غدد لنفاوی اطراف نرسیده است. به علاوه، تومور خیلی بزرگ تر از ۵ سانتی متر نیست و نسبت میتوتیک بالا است. یا در این شرایط تومور بزرگ تر از ۱۰ سانتی متر است و نسبت میتوتیک پایین است.
مرحله سوم
هنوز سرطان به غدد لنفاوی نرسیده و نسبت میتوتیک بالاست. در این حالت تومور بزرگ تر از ۵ سانتی متر است اما خیلی بزرگ تر از ۱۰ سانتی متر نیست و یا تومور بزرگ تر از ۱۰ سانتی متر است.
مرحله چهارم
در این مرحله سرطان به غدد لنفاوی اطراف یا قسمت های دورتر بدن رسیده است.
درمان سرطان دستگاه گوارش
در تارگت تراپی با استفاده از دارو، سرطان دستگاه گوارش را درمان می کنند. گاهی نیز با کمک قرص “گلی وک” سعی در کنترل بیماری دارند. گلی وک تومورها را منقبض می کند و پروتئین هایی که این تومورها برای رشد نیاز دارند را مسدود می کند. در حدود دو سوم بیماران، تومور تا ۵۰% و گاهی بیشتر منقبض می شود. ممکن است که تیم پزشکی قبل از جراحی مصرف گلی وک را پیشنهاد دهد، گاهی نیز بعد از جراحی برای جلوگیری از بازگشت و انتشار سرطان این دارو پیشنهاد می شود.
در برخی شرایط با گذر زمان تومورها نسبت به گلی وک مقاوم می شوند. در این شرایط پزشک داروی دیگری به اسم سانیتینیب (ساتنت) را پیشنهاد می دهد. با توجه به شرایط بیمار ممکن است که سایر داروها هم تجویز شوند.
جراحی
تومورهای کوچک
اگر تومور منتشر نشده باشد، سرطان می تواند به طور کامل برداشته شود. جراحی لاپاروسکوپیک با برش کوچک می تواند گزینه مناسبی باشد. به ندرت در این نوع سرطان غدد لنفاوی را بر می دارند چون بر خلاف سایر انواع سرطان، این تومور به ندرت منتشر می شود.
تومور بزرگ
اگر تومور بزرگ باشد و به سایر اندام ها رسیده باشد، باید برخی از قسمت ها برداشته شوند تا بتوانند سرطان را تا جایی که می توانند خارج کنند.
انواع سرطان دستگاه گوارش؛سرطان معده چیست؟
معده یک کیسه بزرگ به شکل J است که مری را از طریق دهان به روده ها متصل می کند. در این قسمت، غذا قبل از انتقال به روده کوچک، تا حدی هضم می شود. سرطان معده، که به عنوان سرطان گاستریک نیز شناخته می شود، زمانی آغاز می شود که سلول های غیر طبیعی در لایه معده شما از کنترل خارج می شوند.
چه کسی به سرطان معده مبتلا می شود؟
انتظار می رود که در حدود 27510 نفر در سال ۲۰۱۹، در ایالات متحده آمریکا به سرطان معده مبتلا شوند. تعداد موارد جدید در هر 100000 نفر در ایالات متحده در دهه های اخیر به طور یکنواختی، کاهش یافته است.
پزشکان نمی دانند چه عواملی موجب بروز سرطان معده می شود، اما عوامل خطرزا را شناسایی کرده اند که عبارتند از:
جنسیت
احتمال ابتلای مردان به سرطان معده بیشتر است.
نژاد و قومیت
در ایالات متحده آمریکا این بیماری در بین آمریکایی های لاتین، آفریقایی_ آمریکایی ها و جزایر آسیایی و اقیانوس آرام بیشتر از افراد سفید پوست شایع است.
سن
سرطان معده در افراد 50 سال و بالاتر به شدت افزایش می یابد.
عفونت باکتریایی
هلیکوباکتر پیلوری نوعی عفونت باکتریایی در لایه داخلی معده است که می تواند منجر به التهاب و زخم شود. این عفونت باکتریایی در اکثر بیماران مبتلا به سرطان معده یافت می شود.
رژیم غذایی
رژیم های غذایی شامل غذاهای شور، ترش، تخمیر شده، دودی و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده از جمله گوشت های فرآوری شده، می توانند خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. رژیم های غذایی شامل مصرف کم میوه ها و سبزیجات تازه نیز خطر سرطان معده را افزایش می دهند.
سیگار کشیدن
سابقه خانوادگی
داشتن والدین، خواهر و یا فرزند مبتلا به سرطان معده، خطر این بیماری را افزایش می دهد.
سندرم های ژنتیکی
چندین نقص ژنتیکی موروثی، خطر بروز این بیماری را افزایش می دهند.
نتایج سرطان معده
در بیمارانی که سرطان آنها قبل از شیوع پیدا کردن، تشخیص داده می شود، نزدیک به 70٪ این افراد، حداقل به مدت پنج سال پس از تشخیص زنده می مانند. سرطان معده معمولا دیرتشخیص داده می شود، بنابراین امید به زندگی در افراد مبتلا به سرطان معده کاهش می یابد. با این حال، نرخ بقا، متوسط است و نمی توان نتیجه را برای یک فرد پیش بینی کند. نرخ بقای پنج ساله نیز، آنطور که تعریف شده است، بازتاب درمان هایی بوده است که به مدت پنج یا بیشتر انجام گرفته است.
علائم و نشانه های امیدواری
نرخ بقا به تدریج در حال بالا رفتن است. مرکز تحقیقات پیشرفته سرطان در حال شناسایی صدها دانشمند برای یافتن روش هایی در جهت تشخیص سرطان در مراحل اولیه است.
کیفیت زندگی
تیم مراقبت از بیماری سرطان، نهایت تلاش خود را برای داشتن یک زندگی طولانی و با کیفیت انجام می دهد.
علائم سرطان معده
در اوایل، ممکن است علامتی نداشته باشید و یا ممکن است علائمی مانند درد خفیف شکم، حالت تهوع یا سوزش قلب را داشته باشید که بندرت به این معنی است که شما سرطان معده دارید. در صورت تدوام علائم، با پزشک مراقبت های اولیه خود صحبت کنید.
سایر علائم و نشانه ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- خستگی
- احساس نفخ بعد از خوردن غذا
- احساس سیری و پر بودن معده بعد از خوردن مقدار کمی غذا
- سوزش مداوم و شدید معده
- سوء هاضمه شدید که از بین نمی رود
- حالت تهوع بدون دلیل و مکرر
- استفراغ مداوم و مکرر
- کاهش وزن بدون دلیل
تشخیص سرطان معده
آزمایش خون
مطالعات شیمی خون
بافت ها می توانند مقادیر غیرطبیعی مواد معدنی، پروتئین ها یا آنزیم ها را در خون آزاد کنند که می تواند یک نشانه احتمالی بیماری باشد.
یک نمونه خون برای تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین، شمارش خون می تواند میزان هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را در سلول های قرمز خون حمل می کند) را نشان دهد.
آندوسکوپی
آندوسکوپیست های مداخله ای (متخصصان دستگاه گوارش با آموزش های خاص و ویژه)، به طور سالانه، صدها مورد از این روش ها را انجام می دهند و می توانید مطمئن باشید که تشخیص بیماری شما دقیق است.
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی
پزشک، آندوسکوپ یا لوله انعطاف پذیری را به همراه یک دوربین به طرف پائین گلوی شما هدایت می کند تا بتواند مری، معده و بخشی از روده کوچک شما را نگاه کند.
سونوگرافی آندوسکوپی
آندوسکوپی که مجهز به یک پروب سونوگرافی می باشد، تصاویر دقیقی را می تواند به پزشک ارائه دهد. بیمار با استفاده از داروی آرام بخش، احساس راحتی می کند.
اشعه های ایکس با بلع باریم
شما با نوشیدن یک مایع گچی( باریم)، به نشان دادن جزئیات معده با استفاده از اشعه ایکس کمک می کنید.
سی تی اسکن
اسکن توموگرافی کامپیوتری، از اشعه ایکس برای گرفتن تصاویر دقیق و مقطعی، از زوایای مختلف استفاده می کند.
پزشک شما نمونه ای از بافت کوچک را بر می دارد تا آن را در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار دهد. این کار اغلب در طی یک فرآیند آندوسکوپیک و با استفاده از ابزارهای ریز و کوچکی که به محل مورد نظر هدایت می شوند، انجام می گیرد. پزشکی به نام پاتولوژیست( آسیب شناس)، بافت را معاینه کرده و سلول های سرطانی، نوع آنها و این که تا چه میزان، تهاجمی هستند را مورد بررسی قرار می دهد.
بیشتر بخوانید: خوراکی های ایجاد کننده سرطان معده
انواع سرطان معده
آدنوکارسینوما
آدنوکارسینوما رایج ترین نوع سرطان معده است که ۹۰ تا ۹۵ درصد موارد سرطان معده را تشکیل می دهد. این سرطان ها از سلول هایی که مخاط، درونی ترین لایه معده را شکل می دهند، رشد می کنند. آدنوکارسینوم معده می تواند به دو شکل ایجاد شود:
آدنوکارسینومای روده
این نوع سرطان معمولا در قسمت تحتانی معده مشاهده می شود. این بیماری ناشی از التهاب مزمن است و با عفونت هلیکوباکتر پیلوری ارتباط نزدیکی دارد.
آدنوکارسینومای غیر متمرکز
در این شکل تهاجمی، سلول هایی که در سراسر معده، پراکنده شده اند، شروع به رشد می کنند و به سرعت گسترش می یابند. این نوع سرطان معمولا در قسمت فوقانی معده و یا در کل معده مشاهده می شود.
لنفوم
این سرطان ها مربوط به بافت سیستم ایمنی است که گاهی در دیواره معده یافت می شوند. حدود ۴ درصد از سرطان های معده مربوط به لنفوم است.
تومور استرومالی گوارشی(GIST)
تومورهای استرومالی گوارشی که به آن GIST نیز گفته می شود، تومورهایی هستند که در دیواره های دستگاه گوارش شروع به رشد می کنند. بیشتر GIST ها، که می توانند از نوع غیر سرطانی باشند، در معده و یا در روده کوچک یافت می شوند.
سایر انواع
تومورهای عصبی و غدد درون ریز (کارسینوئید) در حدود 3٪ از سرطان های معده را تشکیل می دهند. آنها در سلول های تولید کننده هورمون معده شروع به رشد می کنند و بندرت به اندام های دیگر سرایت می کنند.
انواع دیگر سرطان معده مانند کارسینوم سلول سنگفرشی، کارسینوم سلول کوچک و لیومیوسارکوما بسیار نادر هستند.
مراحل سرطان معده
تعیین مراحل سرطان به تیم مراقبتی شما کمک می کند تا موثرترین توصیه های درمانی را ارائه دهند که عواملی مانند موارد زیر را مورد سنجش قرار می دهند:
- سن و سلامت عمومی شما
- سرطان معده به چه تعداد از لایه های معده شما حمله کرده است.
- این که آیا سرطان به غدد لنفاوی شما سرایت کرده است یا نه.
- این که آیا سرطان به قسمت های دیگر بدن سرایت کرده است یا نه، که اغلب کبد می باشد.
مراحل سرطان معده بسیار پیچیده است. این یک تعریف ساده برای طبقه بندی نوع اصلی سرطان معده، آدنوکارسینوما، پس از بررسی کردن مستقیم بافت است.
مرحله اول
در این مرحله تومور به لایه عضلانی معده حمله می کند و در بیشتر گره های لنفاوی نزدیک نیز گسترش می یابد.
مرحله دوم
در این مرحله، سرطان به لایه عضلانی معده نرسیده است اما در 15 گره لنفاوی نزدیک گسترش پیدا کرده است و یا به لایه بیرونی معده حمله کرده است اما بدون اینکه گره های لنفاوی را درگیر کرده باشد.
مرحله سوم
این تومور تا حدی به بافت های مجاور معده و به 16 یا بیشتر از این تعداد، به گره های لنفاوی نزدیک نیز حمله کرده است.
مرحله چهارم
در این مرحله سرطان در قسمت های دیگر بدن نیز گسترش یافته است. این مرحله همچنین به عنوان سرطان پیشرفته یا متاستاتیک نیز شناخته می شود.
درمان سرطان معده
عمل جراحی
اگر سرطان به خارج از دیواره معده و یا غدد لنفاوی نزدیک گسترش نیافته باشد، تیم مراقبتی شما به احتمال زیاد توصیه می کند که آن را با عمل جراحی از بین ببرید. این روش، همراه با سایر درمان ها، عموما تنها راه درمانی را پیشنهاد می کند. جراحی همچنین می تواند علائم سرطان پیشرفته را کاهش دهد.
انواع جراحی سرطان معده عبارتند از:
جراحی آندوسکوپی
در مورد سرطان هایی که در مراحل اولیه تشخیص داده می شود، تیم مراقبت شما می تواند از روش آندوسکوپی استفاده کند. پزشک شما برای از بین بردن سرطان، یک اسکوپ انعطاف پذیر و بسیار کوچکی را به سمت پایین گلوی شما هدایت می کند.
گاسترکتومی جزئی
پزشک شما قسمتی از معده و گره های لنفاوی مبتلا به سرطان و احتمالا برخی از بافت های مجاور آن را از بین می برد.
گاسترکتومی کلی
کل معده شما، غدد لنفاوی نزدیک و شاید بخش هایی از دیگر اندام های شما نیز برداشته شوند. تیم مراقبت شما یک کیسه معده جدید را از روده کوچک شما ایجاد می کند و آن را به مری (لوله غذایی) شما وصل می کنند تا دستگاه گوارش شما به حالت اول خود برگردد.
جراحی ترمیمی برای سرطان پیشرفته
تیم مراقبت شما می تواند برخی از تومور ها را به منظور قطع شدن خونریزی و جلوگیری از مسدود شدن دهانه معده، از بین ببرد.
جراحی های دیگر
با انجام عمل جراحی می توان یک لوله تغذیه را در معده شما قرار داد و یا جراحان ممکن است یک استنت ( لوله فلزی ) را در دهانه معده قرار دهند تا آن را باز نگه دارد تا مواد غذایی بتوانند از طریق آن عبور کنند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی از داروهایی استفاده می کند که معمولا به صورت قطره قطره و داخل وریدی، به طور آهسته تزریق می شود تا به سلول های سرطانی نزدیک ودر هر جایی از بدن، حمله کند.
گاهی اوقات این روش با پرتو درمانی ترکیب می شود و در سرطان معده می توان از این روش استفاده کرد:
- قبل از عمل جراحی ، برای کوچک کردن تومور.
- بعد از عمل جراحی که سلول های سرطانی که در بدن شما در گردش هستند را از بین کی برد.
- برای سرطان پیشرفته که رشد سرطان را کند می کند و علائم را کنترل می کند.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتو های انرژی برای هدف قرار دادن سلول های سرطانی استفاده می کند. برای بیماران مبتلا به سرطان معده، پرتودرمانی اغلب با استفاده از اشعه با پرتو های خارجی، با تجهیزاتی که خارج از بدن شما قرار دارد، انجام می شود.
در سرطان معده می توان از این روش استفاده کرد:
- قبل از عمل جراحی، برای کوچک کردن تومور.
- بعد از عمل جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده.
- برای سرطان پیشرفته و کنترل علائمی مانند خونریزی یا انسداد معده.
دارو درمانی هدفمند
درمان های هدفمند داروهایی هستند که معمولا از طریق دهان مصرف می شوند که بر روی خصایص ویژه ای از سلول های سرطانی تاثیر می گذارند. این داروها می توانند اثرات جانبی کمتری ایجاد می کنند زیرا بیشتر سلول های سالم را باقی می گذارند. چندین روش درمانی هدفمند برای سرطان معده در دسترس است. یکی، هرسپیین است که مانند یک کلیدی که در قفل قرار می گیرد، به پروتئین های موجود در سطح سلول های سرطانی وصل می شود.
این امر می تواند مانع از دریافت دستور العمل های شیمیایی سلول ها و تقسیم شدن و رشد آنها شود و همچنین می تواند به سمت سلول هایی که عملکرد نادرستی دارند نیز هدایت شود.
انواع سرطان دستگاه گوارش؛سرطان مقعد چیست؟
مقعد بخش پایانی دستگاه گوارش یا روده بزرگ است و در پایین راست روده قرار دارد. طول آن حدود ۱. ۵ اینچ است. وقتی غذا هضم می شود، ضایعات حاصل از آن از طریق مقعد از بدن خارج می شوند. سرطان مقعد هنگامی اتفاق می افتد که سلول های غیر طبیعی در بافت مقعد رشد می کنند. بیشتر سرطان های مقعد زود تشخیص داده می شوند و تشخیص زود هنگام به درمان بهتر آن ها کمک می کند.
چه کسی در معرض دچار شدن به سرطان مقعد قرار دارد؟
سرطان مقعد نوعی سرطان نادر است و مسئول حدود ۱ الی ۲ درصد از سرطان های روده است. بیش از دو سوم بیماران مبتلا به سرطان مقعد، حدود پنج سال بعد از تشخیص آن درمان می شوند. اگر این سرطان زود تشخیص داده شود و از مقعد به سایر نقاط بدن منتشر نشده باشد، احتمال درمان آن می تواند حدود ۸۲% باشد. البته این آمار و ارقام حدودی هستند و نمی توان نتیجه درمان روی افراد را پیش بینی کرد. به علاوه این آمار و ارقام مربوط به حدود پنج سال پیش هستند.
عوامل مخاطره آمیز در سرطان مقعد
سن:
سرطان مقعد بیشتر بین افرادی که بین ۵۵ تا ۶۴ سال سن دارند رایج است.
جنسیت:
سرطان مقعد در بین زنان رایج تر از مردان است. اگر چه این موضوع بین برخی ملیت ها و نژادهای گوناگون با هم فرق دارد. مثلا مردان سیاه پوست، در قبل از ۶۰ سالگی، بیشتر از زنان سیاه پوست در معرض ابتلا به سرطان مقعد هستند.
سابقه بیماری:
اگر اختلالاتی مثل ویروس HIV دارید احتمال بروز سرطان مقعد در شما بالا می رود. چون HIV سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و فرد را بیشتر در معرض ابتلا به این اختلالات قرار می دهد. به علاوه زنانی که دچار سرطان های تناسلی (مثل سرطان دهانه رحم، سرطان فرج و سرطان مهبل) هستند نیز در خطر ابتلا به سرطان مقعد هستند.
سابقه جنسی:
داشتن چندین شریک جنسی، رابطه جنسی مقعدی و رابطه جنسی محافظت نشده احتمال بروز HIV، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و سایر عفونت های مربوط به سرطان مقعد را افزایش می دهد.
سیگار کشیدن:
احتمال بروز سرطان مقعد در کسانی که سیگار می کشند بیش از سایرین است.
چه چیزی سبب بروز سرطان مقعد می شود؟
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) سبب بروز بیش از ۹۵% سرطان های مقعد می شود. این ویروس از طریق تماس پوستی با فرد ناقل (از جمله تماس جنسی) منتقل می شود. این ویروس سبب به وجود آمدن زگیل در پوست مقعد یا اطراف آن می شود. این زگیل ها ریسک ابتلا به سرطان مقعد را بالا می برند. در ابتدا اندازه این زگیل ها به اندازه سر سوزن است پس ممکن است در اوایل وجود آن ها متوجه شان نشوید.
بسیاری از افراد هیچ علائمی از عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را از خود نشان نمی دهند، تا زمانی که این ویروس پیشرفت کند و تبدیل به اختلالات جدی تر از جمله سرطان مقعد شود. در زنان علاوه بر آزمایش های غربالگری از تست پاپ اسمیر هم برای تشخیص HPV استفاده می کنند. هیچ آزمایش غربالگری ای برای تشخیص HPV در مردان وجود ندارد.
واکسیناسیون کودکان و جوانان (بین سنین ۹ تا ۲۶ سالگی و به خصوص در سنین ۱۱ تا ۱۲ سالگی) پیشنهاد می شود تا از فرد در مقابل HPV محافظت کنند.
علائم سرطان مقعد
خونریزی از مقعد و راست روده یکی از علائم اولیه سرطان مقعد هستند البته می توانند نشان دهنده هموروئید (ورم رگ های نزدیک مقعد) یا سایر اختلالات هم باشند. اگر علائمی مثل خونریزی ادامه دار بودند حتما با پزشک تماس بگیرید.
سایر علائم شامل این مواردند:
- خروج ترشحاتی از مقعد مثل چرک و مخاط
- تغییراتی در عملکرد روده مثل تغییر در قطر مدفوع (باریک شدن مدفوع)
- خارش مداوم در اطراف مقعد
- درد و فشار در نزدیک مقعد
- ورم و توده در مقعد یا بافت اطراف
انواع سرطان مقعد
رایج ترین نوع سرطان مقعد شامل این مواردند:
کارسینوم سلول سنگفرشی:
این نوع سرطان روی سلول های سطحی مقعد تاثیر می گذارد. این نوع سرطان مسئول ۹۰% از سرطان های مقعدی است.
آدنوکارسینوم:
این نوع سرطان در زیر سطح مقعد شروع می شود. این سرطان روی سلول های تولید کننده مخاط که مقعد را چرب نگه می دارند تاثیر می گذارد. انواع نادری از سرطان مقعد که شامل سرطان سلول پایه ای و ملانوما هستند. نئوپلازی درون اپیتلیال مقعدی (سلول های پیش سرطانی) هنگامی اتفاق می افتد که سلول های اپیتلیال (پوست) در مقعد به طور ناهنجاری رشد می کنند.
تشخیص سرطان مقعد
برای تشخیص سرطان مقعد از آزمایش هایی شامل این موارد استفاده می شود:
آزمایش دیجیتال رکتال:
پزشک با انگشتی که دستکش مخصوص دارد و چرب شده است به آرامی مقعد را لمس می کند تا وجود زگیل و سایر توده ها را بررسی کند.
پاپ اسمیر مقعد:
در این روش با ایجاد خراش کوچک روی سطح مقعد نمونه ای از سلول های مقعدی برداشته می شود. سپس سلول ها را با میکروسکوپ مشاهده می کنند تا علائم سرطان را بررسی کنند.
آنوسکوپی:
در این روش از یک لوله کوتاه و توخالی به اسم آنوسکوپ که نور دارد استفاده می کنند. می توانند از این روش برای برداشتن نمونه بافت (بیوپسی) استفاده کنند تا نمونه به دست آمده را زیر میکروسکوپ بررسی کنند.
پروتوسکوپی:
این تست شبیه آنوسکوپی است و از ابزار بلندتری به اسم پروتوسکوپ استفاده می کنند تا انتهای مقعد و رکتوم را بررسی کنند.
سی تی اسکن:
در این روش از اشعه ایکس برای ایجاد تصویر سه بعدی از مقعد استفاده می شود تا به این وسیله علائم وجود سرطان را بررسی کنند. گاهی هوا را به داخل پمپ می کنند تا بافت منبسط شود و تصویر بهتری از آن ایجاد شود.
اسکن ام آر آی:
در این روش با کمک امواج رادیویی تصویری از ساختار درونی بدن درست می کنند.
سونوگرافی:
امواج صوتی می توانند تصویری جزئی از اندام های درونی بدن ایجاد کنند.
اشعه ایکس از قفسه سینه:
پزشکان از اشعه ایکس قفسه سینه استفاده می کنند تا بررسی کنند که آیا سرطان به ریه ها رسیده یا نه.
مراحل استیجینگ سرطان مقعد
استیجینگ به پزشک این امکان را می دهد که اندازه، موقعیت و پخش شدن تومور را بررسی کند. این پروسه به تیم درمانی کمک می کند که موثرترین درمان را در نظر بگیرند. به علاوه با مرحله بندی یا استیجینگ سرطان مقعد، پزشک متوجه می شود که این بیماری تا چه حد پیشرفت کرده است.
استیجینگ سرطان مقعد توسط مراحل زیر انجام می شود:
- آزمایش فیزیکی
- روش های تصویر برداری مثل سونوگرافی یا ام آر آی
- بررسی نمونه بافت
اندازه تومور سرطان مقعد
با توجه به اندازه تومور می توان میزان پیشرفت آن را تعیین کرد. این تصویر اندازه تومور را در مقایسه با چیزهایی مثل نخود فرنگی، بادام زمینی، انگور، گردو، لیمو، تخم مرغ و همچنین نوک مداد، ماژیک و مداد پاک کن بررسی کرده است.
مرحله اول:
تومور ۲ سانتی متر یا کمتر است.
مرحله دوم:
۱_تومور بیشتر از ۲ سانتی متر است اما بیشتر از ۵ سانتی متر نیست.
۲_تومور بزرگ تر از ۵ سانتی متر است.
مرحله سوم:
۱- تومور خیلی بزرگتر از ۵ سانتی متر نیست و سرطان به غدد لنفاوی نزدیک رکتوم رسیده است. این ساختار کوچک (تومور) مثل یک فیلتر در مقابل سیستم ایمنی بدن عمل می کند.
۲- سرطان به اندام های نزدیک از جمله مثانه، غده پروستات یا مهبل رسیده است.
۳- تومور بزرگ تر از ۵ سانتی متر است و سرطان به غدد لنفاوی نزدیک رکتوم رسیده است. البته تومور می تواند در هر اندازه ای باشد اما سرطان به اندام های اطراف و غدد لنفاوی می رسد.
مرحله چهارم:
- سرطان به قسمت های دورتر بدن از جمله کبد و ریه ها می رسد.
بیشتر بخوانید: کمک گرفتن از داروي ضد چاقي در درمان سرطان
متخصصان سرطان مقعد
متخصصانی که در زمینه تشخیص و درمان سرطان مقعد تخصص دارند شامل این مواردند:
متخصص معده و روده:
این متخصص معاینات اولیه را انجام می دهد و اگر سرطان در مراحل اولیه باشد آن را بر می دارد.
جراح:
که این جراح در زمینه جراحی های پیچیده مقعد تخصص دارد.
انکولوژیست دارویی:
این متخصص با تجویز دارو سعی در درمان سرطان دارد.
انکولوژیست پرتو درمان:
این متخصص با کمک پرتو درمانی سرطان را درمان می کند.
رادیولوژیست:
که با کمک تکنیک های تصویر برداری اندازه و موقعیت تومور را بررسی می کند.
متخصص پاتولوژی:
این متخصص نمونه به دست آمده (بیوپسی) را زیر میکروسکوپ بررسی می کند تا بتواند بیماری را تشخیص دهد.
درمان سرطان مقعد
در اکثر موارد ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی سرطان را از بین می برد. اگر سلول های سرطانی باقی بمانند یا سرطان مقعد دوباره برگردد، جراحی می تواند مفید باشد.
شیمی درمانی و پرتو درمانی
در شیمی درمانی از دارو، معمولا قطره درون وریدی استفاده می شود تا سرطان را از بین ببرد. در پرتو درمانی از پرتوهای انرژی برای از بین بردن سرطان استفاده می کنند.
تکنیک های استفاده شده در پرتو درمانی شامل این مواردند:
رادیوتراپی تطبیقی سه بعدی (3D):
در این روش، از امواج رادیویی برای تشخیص جای دقیق و موقعیت تومور استفاده می کنند. این کار به سلول های سالم آسیبی نمی زند.
پرتو درمانی با شدت متغیر (IMRT):
این روش هم نوعی رادیوتراپی سه بعدی است که به پزشکان این امکان را می دهد که پرتوها را برای قسمت های مختلف تومور تغییر دهند. این روش خطرات جانبی جزئی دارد.
جراحی
در جراحی جزئی برای درمان سرطان مقعد از ایجاد برش های کوچک با کمک ابزار پیشرفته استفاده می کنند که سبب درد کمتر و ریکاوری سریع تر می شود.
مراقبت استومی
گاهی پس از جراحی برای برطرف کردن سرطان مقعد، بیمار دیگر نمی تواند از طریق مقعد مدفوع کند. در این شرایط از روشی به اسم کلوستومی دائم استفاده می کنند. در این روش، جراح یک شکاف در روده بزرگ و شکم درست می کند. این شکاف به کیسه استومی در بیرون بدن متصل می شود تا مدفوع از این روش جمع شود.
تحت نظر بودن
از آن جایی که احتمال بازگشت سرطان وجود دارد باید به مدت طولانی تحت نظر باشید. این کار باعث می شود که اولین نشانه های سرطان به سرعت تشخیص داده شوند و احتمال درمان موفقیت آمیز بالا برود.
