فواید هیپوتراپی برای بیماران فلج مغزی چیست؟ درمان با کمک حیوانات می تواند به کودکان و بزرگسالانی که دچار بازه ای از بیماری ها و ناتوانی ها شده اند ارتباط داشته باشد. به طور سنتی، حیوانات شامل سگ ها، گربه ها، پرنده های سخنگو و اسب ها می شوند. هیپوتراپی که خود نوعی از درمان با کمک اسب می باشد به عنوان روشی موثر، به منظور افزایش میزان سلامتی احساسی و فیزیکی کودکانی که دچار فلج مغزی شده اند (CP)، توجه ها را به خود جلب می کند. این روش پتانسیل کمک به توسعه قدرت و استقامت فیزیکی و افزایش تعادل کودک را دارد. در این مقاله از بخش روانشناسی و مغز و اعصاب دکتر سلام به درمان فلج مغزی با هیپوتراپی می پردازیم.
هیپوتراپی و فلج مغزی
این روش درمان شامل برقراری تعامل با اسبی که به خوبی آموزش دیده است می شود. جلسات این روش درمان می تواند شامل غذا دادن و نوازش حیوان و صحبت با آن شود. جوهره این درمان در واقع سوار شدن بر اسب، در یک محیط کنترل شده و ایمن است. از دهه 1960 مورد استفاده قرار گرفته و به طور روز افزون، امروزه مورد استفاده قرار می گیرد.
درمان به کمک اسب می تواند به بهبود بخشی توانایی شناختی، قدرت بدن و استقامت کمک کند. هم چنین می تواند توانایی های وسیع تری همانند قابلیت های اجتماعی کودک، اعتماد به نفس و احساس سلامت کلی را افزایش دهد. . می تواند به بهبودبخشی مهارت های برقراری ارتباط کودک، با تعامل با اسب ها و هم چنین درمانست و ایجاد احساس اعتماد به نفس و سلامتی کمک نماید.
این نوع درمان، به صورت انفرادی مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی، یک روش تکمیلی، در کنار اقدامات درمان سنتی است که توسط تیم های درمان کودکان پیشنهاد می شود. این روش می تواند درمان فیزیکی، گفتار درمانی و درمان شغلی، برای رسیدن به اهداف مختلفی، در برنامه درمان شود.
با این وجود تراپیست هایی که در زمینه های بالا تخصص دارند می توانند گواهینامه لازم، برای تلفیق اسب درمانی، در سایر روش های آموزشی خود را دریافت نمایند. اهداف عادی ای که این جلسات تراپی می تواند شامل آن ها شود، موارد زیر هستند:
- تقویت عضلات کودکی که دچار فلج مغزی شده است
- بهبود بخشی تعادلو انعطاف پذیری
- افزایش توانایی های کنترل تحرک، برای کمک به امور روزانه
البته هر اسبی ممکن است گزینه خوبی برای این نوع تراپی تخصصی نباشد. تنها آموزش دیده ترین، مهربان ترین و صبورترین اسب ها و اسب های بچه مورد استفاده قرار می گیرند. این حیوانات هم چنین به دلیل نگرانی های مختلفی که می تواند در طول این تراپی سر بزند، آموزش های متنوعی را پشت سر می گذارد. برای مثال به این اسب ها آموزش داده می شود تا با شنیدن فریاد شوق یک کودک، رَم نکنند و در صورتی که احساس می کنند کودک از موقعیتش بر روی زین، در حال سُر خوردن است بلافاصله بایستد.
چگونه کودکانی که دچار فلج مغزی شده اند می توانند از هیپوتراپی نفع ببرند؟
این روش درمان، فعالیت های فیزیکی را در یک محیط امن، با نظارت دقیق که از لحاظ بصری، بسیار جالب است، ارائه می کند. در طول یک جلسه اسب، با حرکات، قدم ها و ضرب آهنگ آرام و مکرری حرکت می کند. اسب می تواند در هر دقیقه 100 گام بردارد.
در طول زمان نیم ساعته جلسه، این حرکت، آرام آرام باعث به چالش کشیدن 100 برابر بدن کودک خواهد شد. این پدیده می تواند کنترل تحرک و تعادلرا به شیوه های مختلفی تحریک کند. کودکی که دچار CP شده است میتواند به موارد زیر دست یابد:
- حفظ تعادل با کمک مناسب، در طول بازه زمانی مشخص
- جهت دهی اسب با فشردن زانوهایش
- چرخاندن اسب، با کنترل کردن افسار
- راست نگهداشتن سر خود
- برقراری تعامل با تراپیست و هر کمکیار دیگری
کودکان مد نظر، لذت زیادی از این محیط، با تنوع بصری فراوان و البته تعامل با خود حیوانات می برند. این روش می تواند کودکان را دلگرم کند تا از پس چالش های کلافه کننده و خسته کننده روش های درمانی بربیایند.
بیشتر بدانید: خطر فلج مغزی در کمین نوزادانی که مادر سیگاری دارند
کودکان می توانند با دیگران آشنا شده و دوست شوند. از سایر کودکانی که از این برنامه درمان، با کمک اسب استفاده می کنند نیز یاد میگیرند. این پدیده می تواند فعالیت های دیگری را برای مشارکت ایجاد کند. برای مثال مکان هایی وجود دارد که در سال، یکبار برای کودکانی که ناتوانی های مختلف دارند، نمایش سوارکاری برگزار می کند.
یک جلسه درمانی که به خوبی پیاده سازی شده می تواند مقیاس دشواری را به گونه ای تنظیم کند تا قابلیت ذهنی و فیزیکی کودک دچار شده به فلج ذهنی را به طور مناسب به چالش بکشد. این پدیده می تواند ویژگی های زیر را در کودک بهبود ببخشد:
- قدرت کلی
- قدرت بدنی و هسته ای
- کنترل حرکات ظریف و بزرگ
- تعادل
- طرز قرارگیری بدن هنگام راه رفتن یا نشستن
- کِشمَندی عضلانی (هم برای هایپوتونیا و هم برای هایپرتونیا)
- توانایی دادن و دریافت کردن علامت های بصری
- موارد حسگری
- قابلیت های برقراری ارتباطات
- مهارت های اجتماعی
- اعتماد به نفس و عزت نفس
هیپوتراپی درمانی تا چه اندازه می تواند موثر باشد؟
زیرمجموعه های مختلف روش درمانی، با کمک اسب، به اندازه سایر روش های سنتی تر مورد مطالعه قرار نگرفته است با این وجود، مدارک روزافزون و مطالعات علمی نشان می دهد که می تواند برای بسیاری از افراد، اثربخش باشد.
زادنیکار و کاسترین، مجموعه ای از سایر مطالعات را مورد بررسی قرار داده و متوجه شدند که این روش درمان با کمک اسب، برای 76 مورد از 84 کودکی که دچار فلج مغزی شده بودند، موثر بودند. مطالعه تامسون، کتچام و هال، عمیق تر وارد منافع این روش تخصصی درمان می شود. اکثر کودکان مورد مطالعه، طرز ایستادن و نشستن و پایداری بهتری داشته و در سطوح صاف، سریع تر گام برمی داشتند.
بیشتر بدانید: تاکنون در مورد فلج مغزی شنیده اید
نصف کودکان، حیطه دستیابی بیشتری داشته و در سطوح نامنظم، با سرعت بیشتری قدم می زدند. این جلسات درمانی توانست هایپرتونیا را نیز بهبود ببخشد. کودکانی که درجه های کمتری از ناتوانی را داشتند، بیشترین بهره را از این روش بردند.
منافع دیگری نیز مورد توجه شامپاین، کوریوو و دوگاس قرار گرفت. آن ها 13 کودک دچار به فلج مغزی را مورد مطالعه قرار دادند که سن آن ها از بازه 12-4 سال بود و بهبودبخشی قابل توجهی را در نمرات دقت تحرک ظریف، تعادل و قدرتشان مشاهده کردند.
این بهره ها حتی هنگامی که کودکان ده هفته، پی از انتهای درمان، مورد آزمایش مجدد قرار گرفتند. باقی مانده بود. این مطالعات نشان می دهند که بسیاری از کودکانی که دچار فلج مغزی شده اند می توانند از روش درمان، با کمک اسب سود ببرند.
چه زمانی می توان درمان هیپو تراپی با کمک اسب را شروع کرد؟
هیچ گونه سن شروعی برای این نوع درمان وجود ندارد. علاوه بر آن هیچ گونه بازه سنی ای که در آن، کودک دیگر نتواند شامل منافع این روش شود، مشاهده نشده است. کودکان، گرفته از کودکان نوپا تا نوجوانان رو به بلوغ، به صورت موفقیت آمیز، تحت درمان با کمک اسب قرار گرفته اند.
در واقع سوال مهم تر، این است که آیا این روش، برای کودک یا خانواده مناسب است یا خیر؟ شما باید هم سلامت کودک و هم قیمت درمان، برای تعیین این فاکتور در نظر بگیرید. گام اول این است که امیال و نگرانی های خود را با دکتر کودکتان و هم چنین تیم درمانی در میان بگذارید. این نوع درمان، بدن و ذهن کودک شما را به صورت منحصر به فردی به چالش خواهد کشید. دکتر و سایر اعضای تیم درمانی می توانند تعیین کنند که آیا کودک شما می تواند از درمان با کمک اسب نفع ببرد یا نه. برخی از نگرانی هایی که باید مدنظر قرار داده و درباره آن به مباحثه بپردازید شامل موارد زیر می شود:
- توانایی و قدرت فیزیکی کودک شما، برای قرار گرفتن در موقعیت راست و بالا نگهداشتن سر، با توجه به وزن کلاه ایمنی، در طول جلسه
- سلامت کلی او که در واقع شامل این می شود که آیا استفامت کافی برای ماندن روی زین، برای مدت بهره وری از زمان را دارد یا خیر.
- آیا کودک شما به تجهیزات تخصصی ای نیاز خواهد داشت که باید از قبل سفارش داده شود یا نه. (شاید یک محافظ گردن یا یک نوع خاصی از زین)
- مسائل حسگری که می تواند باعث شود کودک شما برای پوشیدن تجهیزات ایمنی لازم دو دل باشد
- آلرژی، که اغلب مسئله ای است که از آن، چشم پوشی شده است و می تواند باعث متوقف شدن منافع این روش درمانی شود زیرا داروهای مربوط به آلرژی می تواند باعث خواب آلوده شدن کودک شما شود.
- هر گونه ترس خاصی که کودک شما می تواند از حیوانات بزرگ داشته باشد
هم چنین شاید بخواهید که با بیمه درمانی خود، مشاوره ای داشته باشید که ببینید آیا این نوع درمان، مورد پوشش آن ها است یا خیر. متاسفانه بسیاری از برنامه های بیمه، این شرایط را ندارند که باعث می شود والدین، مجبور شوند تا صورت حساب ها را از درآمد شخصی خود بپردازند. در این مورد، برآورد هزینه ها از ارائه دهنده خدمات درمان با کمک اسب، با این امید که در بودجه مدنظر شما قرار می گیرد، می تواند مفید باشد.
در طول جلسات درمانی هیپو تراپی چه انتظاراتی باید داشته باشید؟
تراپیست کودکتان قبل از شروع جلسه درمانی به شما ارزیابی پایه ای خواهد داد. این ارزیابی احتمالا توانایی های فیزیکی فرزندتان را شامل شده و هم چنین ارزیابی های احساسی و شناختی را در بر خواهد گرفت. این ارزیابی ها، پس از چند هفته از شروع درمان به کمک اسب تکرار خواهد شد تا ببنیم چقدر مفید بوده است.
نتایج این ارزیابی، با شما به اشتراک گذاشته خواهد شد. تراپیست کودکتان به شما توصیه هایی درباره این که چرا این روش درمانی، برای نیازهای کودکتان مناسب است، ارائه خواهد کرد. در این صورت درباره اهدافشان، برای جلسات درمانی بعدی نیز اظهار نظر می کند. خود جلسه با یک نطق یا ارائه ای درباره ایمنی شروع می شود.
این ارائه در واقع نشان می دهد کودکتان چگونه تجهیزات ایمنی مناسب را در اختیار دارد. کودک درباره امکانات مورد استفاده همانند افسار و دهانه یاد خواهد گرفت و هم چنین می آموزد که هنگام حرکت اسب باید انتظار چه چیزی را داشته باشد. کودک در واقع در این جلسه به اسبش معرفی خواهد شد. در نهایت تراپیست به کودک یاد می دهد که با سطوح مناسب کمک، سوار اسب شده و از آن پیاده شود.
هنگامی که آموزش های ایمنی ارائه شد کودک می تواند اسب سواری خود را شروع کند. وابسته بر این که آیا کودک با درمان به کمک اسب آشنا هست یا نه و این که وضع اصطبل چگونه است، این کار را می توان داخل طویله یا خارج از آن، در منطقه ای که فنس کشی شده است، انجام داد.
تراپیست احتمالا در کنار اسب، حرکت خواهد کرد و در صورت نیاز، حرکات اسب را کنترل می کند. یک یا چند کمکیار آموزش دیده به نظارت خواهند پرداخت و به صورت فیزیکی کودک را در طول اسب سواری پشتیبانی می کنند.
جلسات اسب سواری به آهستگی شروع می شود. در صورت لزوم، تراپیست، کودک را از طریق موارد زیر به چالش می کشد:
- لحاظ کردن گردش، در مسیر حرکت
- افزایش سرعت حرکت اسب
- نشاندن رو به جلو و رو به عقب کودک، برای تغییر دادن چالش های فیزیکی
- وادار کردن کودک به پرتاب کردن توپ، به سمت هدف
- هدایت کردن اسب، حول موانع، همانند مخروط هایی بر روی زمین
این جلسات، به صورت ایده آل، به منظور ارائه چالش هایی مناسب برای توانایی های ذهنی و فیزکی کودک، روند افزایشی ای در دشواری خواهند داشت.
طول و تکرر جلسات، توسط تراپیست، در طول نوشتن برنامه درمانی مشخص شده و می تواند تفاوت های فاحشی داشته باشد. می توانید به طور کلی حداقل یک جلسه نیم ساعته، در طول هفته، شاید به مدت 10 هفته را انتظار داشته باشید. پس از آن، تراپیست مجددا کودک را ارزیابی می کند تا پیشرفت او را تعیین کرده و تصمیم بگیرد آیا جلسات بیشتری به او کمک خواهد کرد یا نه؟
کدام تراپیست ها می توانند درمان هیپوتراپی را پیاده سازی کنند؟
این درمان، حالتی متفاوت از درمان نیست بلکه در واقع ابزاری دیگر است که تراپیست های باتجربه می توانند از آن برای کمک به کودکان استفاده کنند. می توانید تراپیست های فیزیکی، تراپیست های شغلی و حتی تراپیست های گفتاری خوبی را پیدا کنید که آموزش های گسترده ای را گذرانده و فرآیند صدور گواهی، برای پیاده سازی درمان، به کمک اسب را با موفقیت پشت سر گذاشته اند.
در طول آموزش، تراپیست ها نحوه کار با اسب، نحوه سازش با کودکانی که نیازهای خاصی در هنگام تعامل با حیوانات دارند و نحوه انطباق با برنامه های درمانی با این موقعیت منحصر به فرد را می آموزند. معتبرترین تراپیست ها حداکثر تجربه سه سال کاری، در زمینه شخصی مطالعات خود را دارند (برای مثال در درمان شغلی). آن ها هم چنین حداقل 100 ساعت از آموزش را به صورت تخصصی، برای درمان با کمک اسب به اتمام برده اند. این آموزش، شامل موارد زیر می شود:
- آناتومی و فیزیولوژی اسب
- نحوه حرکت اسب ها
- نحوه تشابه و تمایز این حرکت از حرکات انسان
- بهترین اقدامات ایمنی برای کودک
- بهترین اقدامات ایمنی برای اسب
- انتخاب کردن بهترین تمرین ها برای منطبق کردن نیازهای خاص کودک و اهداف درمان
در ایالت متحده گواهینامه ای که باید به دنبال آن باشید متخصص کلینیکی هیپوتراپی (HPCS) می باشد. به منظور گذراندن این گواهینامه با موفقیت، بسیاری از تراپیست ها از کارگاه ها و برنامه های درسی انجمن هیپوتراپی آمریکا (AHA) استفاده می کند. تراپیست ممکن است هر دوی این سازمان ها را عنوان کند .
کجا می توان تراپیست هایی را یافت که در هیپوتراپی با کمک اسب آموزش دیده باشند؟
وابسته به مکان زندگیتان در کشور، یافتن تراپیستی که در هیپوتراپی آموزش دیده باشد می تواند امری چالش برانگیز باشد. این گزینه ممکن است برای افرادی که در مناطق شهری بسیار بزرگ و یا مناطق روستایی ای که از اصطبل ها فاصله زیادی دارند، زندگی می کنند عملی نباشد. با این وجود در زیر پیشنهادهایی را برای جستجویتان ارائه می کنیم:
- از دکتر کودکتان بپرسید که آیا می تواند شما را به یک برنامه درمان با کمک اسب ارجاع دهد یا خیر؟
- از تراپیست شغلی، گفتاری و فیزیکی کودکتان بپرسید که آیا در این نوع درمان، آموزش دیده اند یا نه و این که آیا شخص محلی ای را می شناسند که این آموزش ها را دیده باشد یا خیر.
- در یک شبکه و گروه فلج مغزی محلی عضو شوید. سایر خانواده ها احتمالا این گزینه را بررسی کرده و خوشحال خواهند شد تا اطلاعاتشان را با شما به اشتراک بگذارند.
- اسب سواری درمانی (THR)، حالتی مختلف از درمان با کمک اسب است اما همپوشانی هایی بین این دو مورد وجود دارد. در صورتی که برنامه THR، نزدیک شما برگزار می شود می توانید با آن ها تماس گرفته و بپرسید که آیا هیچگونه برنامه درمانی با کمک اسب می شناسند یا خیر.
- قدرت اینترنت را دست کم نگیرید. جستجو در وب می تواند نتایج مفیدی به شما بدهد. هم چنین میتوانید در تابلوهای پیغام سازمان های CPمشهور نیز پست بگذارید.
آیا هیپوتراپی درمانی برای کودک مبتلا به فلج مغزیتان مناسب است یا خیر؟
از مثال های مختلف تا مطالعاتی که به صورت حرفه ای طراحی شده اند چندین منبع نشان می دهند کودکانی که در درمان با کمک اسب شرکت کرده اند می توانند بهره های قابل توجهی در چندین زمینه از لحاظ فیزیکی، شناختی و احساسی ببرند. کودکانی که در بازه قابل توجه سنی قرار گرفته اند، از کودکان نو پا تا نوجوانان، از این روش نفع برده اند
بهره ها اغلب حتی پس از اتمام دوره درمانی حفظ می شوند. هیچ تضمینی وجود ندارد که کودک مبتلا به فلج مغزیتان، دقیقا همین نتایج را داشته باشد اما در صورتی که دکتر و تیم درمانی او بر این باور هستند که درمان به کمک اسب می تواند موثر واقع شود، بررسی آن، گزینه خوبی است.
