دیابت قندی یک اختلال سوخت و سازی(متابولیک) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است. دیابت دو نوع اصلی دارد. در دیابت قندی نوع یک، تخریب سلولهای بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می‌شود و در نوع دو، مقاومت پیش رونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلولهای بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو عوامل ژنتیکی، چاقی و کم تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام به دیابت قندی می پردازیم.
دیابت قندی چیست؟
دیابت قندی نوعی بیماری است که بدن شما را از استفاده کامل انرژی غذایی که می خورید منع می کند. دیابت قندی مانع از جذب کامل انرژی بدن از غذای شما می شود.
دیابت در یکی از شرایط زیر رخ می دهد:
لوزالمعده عضوی در پشت معده ی شما است که انسولین کمی تولید می کند یا اصلا انسولین تولید نمی کند. انسولین یک هورمون طبیعی است که توسط سلولهای بتا لوزالمعده تولید می شود و به بدن کمک می کند تا از قند برای انرژی استفاده کند.
یا
لوزالمعده انسولین ایجاد می کند، اما انسولین ساخته شده آنطور که باید عمل نمی کند. این حالت مقاومت در برابر انسولین نامیده می شود.
برای درک بهتر دیابت قندی ، (فرایندی به نام متابولیسم) کمک می کند تا در مورد نحوه استفاده بدن از مواد غذایی برای انرژی اطلاعات بیشتری کسب کنید.
بدن شما از میلیون ها سلول تشکیل شده است. برای ایجاد انرژی، سلول ها به شکلی بسیار ساده به غذا نیاز دارند. هنگام خوردن یا نوشیدن، بسیاری از مواد غذایی شما به یک قند ساده به نام گلوکز تجزیه می شوند. گلوکز، انرژی مورد نیاز بدن شما برای فعالیت های روزانه را تأمین می کند.
رگ های خونی و خون بزرگراه هایی هستند که قند را از جایی که یا در آن گرفته شده است (معده) یا ساخته شده (در کبد) به سلول هایی که در آن استفاده می شود (عضلات) یا جایی که در آن ذخیره می شود (چربی) انتقال می دهند. قند به خودی خود نمی تواند وارد سلول شود. لوزالمعده، انسولین را در خون آزاد می کند که به عنوان یاور یا “کلید” عمل می کند و قند را در سلول ها می گذارد تا به عنوان انرژی استفاده شود.
هنگامی که قند، جریان خون را ترک کرده و وارد سلولها می شود، سطح قند خون پایین می آید. بدون انسولین یا “کلید” ، قند برای استفاده به عنوان انرژی، نمی تواند وارد سلول های بدن شود. این امر باعث افزایش قند می شود. به مقدار زیاد قند در خون “قند خون” (قند خون بالا) گفته می شود.
دیابت قندی چقدر شایع است؟
دیابت قندی یک مشکل بهداشت عمومی در سراسر جهان است. در سال 1980 ، تعداد 108 میلیون بزرگسال (4.7٪ از جمعیت جهانی) در سراسر جهان مبتلا به دیابت قندی بودند. تا سال 2014 این تعداد به 422 میلیون بزرگسال (8.5٪ از جمعیت جهانی) رسیده است.
پیش بینی می شود تا سال 2040 این تعداد 642 میلیون بزرگسال باشد. در انگلیس تخمین زده می شود بین 3 تا 4 میلیون نفر مبتلا به دیابت وجود داشته باشد. دیابت نوع 2 بیش از 90٪ کل بیماران مبتلا به دیابت قندی را تشکیل می دهد.
آیا دیابت قندی موروثی است؟
این بستگی به نوع دیابت دارد. دیابت نوع 2، و در موارد کمی دیابت نوع 1، ممکن است در خانواده ها موروثی باشد. اگروالدین مبتلا به دیابت باشند، فرزندان آنها لزوماً این عارضه را دریافت نمی کنند، اما در معرض خطر بیشتری قرار دارند. در دیابت نوع 2 ، عوامل سبک زندگی مانند اضافه وزن (چاقی) و ورزش نکردن می تواند خطر ابتلا به دیابت را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. برخی از انواع نادر دیابت قندی ممکن است موروثی باشد.
انواع دیابت قندی کدامند؟
لوزالمعده معمولاً با دیابت نوع 2 مقداری انسولین ایجاد می کند. اما یا مقدار ساخته شده برای نیاز بدن کافی نیست، یا سلولهای بدن در برابر آن مقاومت می کنند. مقاومت به انسولین یا عدم حساسیت به انسولین، عمدتاً در سلولهای چربی، کبد و ماهیچه ها اتفاق می افتد.
بیشتر بدانید: با مصرف خوراکی ها از دیابت پیشگیری کنیم
پیش دیابت
پیش دیابت قندی شرایطی است که در آن سطح قند خون بیش از حد طبیعی بالا باشد اما به اندازه کافی بالا نباشد که بتوان از آن به عنوان دیابت نام برد. در صورتی که میزان قند خون ناشتای فردی بین 100 میلی گرم بر دسی لیتر (5.6 میلی مول بر لیتر) و 125 میلی گرم بر دسی لیتر (9/6 میلی مول بر لیتر) باشد.
اگر میزان قند خون آنها 2 ساعت پس از آزمایش تحمل گلوکز خون، بین 140 میلی گرم بر دسی لیتر (7.8 میلی مول بر لیتر) و 199 میلی گرم بر دسی لیتر (11 میلی مول بر لیتر) باشد، مبتلا به پیش دیابت هستند. پیش دیابت خطر ابتلا به دیابت در آینده و همچنین بیماری های قلبی را در پی دارد. کاهش وزن بدن 5 تا 10 درصد از طریق رژیم غذایی و ورزش می تواند خطر ابتلا به دیابت در آینده را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
دیابت نوع 1
دیابت نوع 1 نیز به دیابت وابسته به انسولین گفته می شود. قبلاً این بیماری را دیابت جوانی می نامیدند ، زیرا اغلب از دوران کودکی شروع می شود. دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است. این امر در اثر حمله بدن به لوزالمعده به وسیله ی پادتن ها است. در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 ، لوزالمعده ی آسیب دیده انسولین تولید نمی کند.
این نوع دیابت قندی ممکن است در اثر استعداد ژنتیکی ایجاد شود. این همچنین می تواند نتیجه سلول های بتای معیوب در لوزالمعده باشد که به طور معمول انسولین تولید می کنند.
تعدادی از خطرات پزشکی با دیابت نوع 1 همراه است. بسیاری از آنها ناشی از آسیب به رگ های خونی ریز در چشم شما (به نام رتینوپاتی دیابتی) ، اعصاب (نوروپاتی دیابتی) و کلیه ها (نفروپاتی دیابتی) هستند. و یا حتی آسیب های جدی تر مانند افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته مغزی است.
درمان دیابت قندی نوع 1 شامل مصرف انسولین است که باید از طریق پوست به بافت چربی زیرین تزریق شود. روش های تزریق انسولین عبارتند از:
- سرنگ
- قلم های انسولین که از کارتریج های از قبل پر شده و یک سوزن ریز استفاده می کنند
- انژکتورهای جت که برای ارسال اسپری انسولین از طریق پوست از هوای پر فشار استفاده می کنند
- پمپ های انسولین که انسولین را از طریق لوله انعطاف پذیر به سوند زیر پوست شکم منتقل می کنند
یک آزمایش دوره ای به نام تست خون A1C میزان قند خون را در طی سه ماه قبل تخمین می زند. این آزمایش برای کمک به شناسایی کنترل کلی سطح گلوکز و خطر عوارض ناشی از دیابت از جمله آسیب اعضای بدن کاربرد دارد.
ابتلا به دیابت نوع 1 نیاز به تغییرات چشمگیر در سبک زندگی دارد که عبارت اند از:
- آزمایش مکرر سطح قند خون
- برنامه ریزی دقیق وعده غذایی
- ورزش روزانه
- مصرف انسولین و سایر داروها در صورت نیاز
افراد مبتلا به دیابت نوع 1 می توانند در صورت کنترل دقیق گلوکز، زندگی طولانی و فعالی داشته باشند، تغییرات لازم در سبک زندگی را ایجاد کرده و به برنامه درمانی پایبند باشند.
دیابت نوع 2
تاکنون، شایع ترین شکل دیابت، دیابت قندی نوع 2 است که 95٪ موارد دیابت را بزرگسالان تشکیل می دهند. حدود 26 میلیون بزرگسال آمریکایی به این بیماری مبتلا شده اند.
دیابت نوع 2 قبلاً دیابت بزرگسالی نام داشت، اما با همه گیر شدن آن بین بچه های چاق و دارای اضافه وزن، در حال حاضر نوجوانان بیشتری در حال ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. دیابت نوع 2 نیز دیابت غیر وابسته به انسولین نامیده می شد.
دیابت قندی نوع 2 اغلب نوع خفیف دیابت نسبت به نوع 1 است. با این وجود ، دیابت نوع 2 هنوز هم می تواند عوارض عمده ای برای سلامتی ، به ویژه در کوچکترین رگ های خونی در بدن ایجاد کند که کلیه ها، اعصاب و چشم ها را تغذیه می کنند. دیابت نوع 2 همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته را افزایش می دهد.
با دیابت نوع 2، لوزالمعده معمولاً مقداری انسولین تولید می کند. اما یا مقدار تولید شده برای نیاز بدن کافی نیست، یا سلولهای بدن در برابر آن مقاوم هستند. مقاومت در برابر انسولین یا عدم حساسیت به انسولین، در درجه اول در سلولهای چربی، کبد و ماهیچه اتفاق می افتد.
افرادی که چاق هستند – یعنی 20٪ بیش تر از وزن ایده آل به نسبت قد خود دارند – در معرض خطر بیشتر ابتلا به دیابت نوع 2 و مشکلات پزشکی مرتبط با آن هستند. افراد چاق در برابر انسولین مقاومت دارند. با داشتن مقاومت در برابر انسولین، لوزالمعده برای تولید انسولین بیشتر باید سخت کار کند. اما حتی در این صورت، انسولین کافی برای طبیعی نگه داشتن قندها موجود نیست.
درمانی برای دیابت قندی وجود ندارد. با این وجود، دیابت نوع 2 با مدیریت وزن، تغذیه و ورزش قابل کنترل است. متأسفانه، دیابت نوع 2 تمایل به پیشرفت دارد و اغلب به داروهای دیابت نیاز است.
آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله یک آزمایش خون است که میانگین قند خون را در طی سه ماه قبل تخمین می زند. ممکن است انجام آزمایش دوره ای هموگلوبین گلیکوزیله تجویز شود که مشاهده شود رژیم غذایی، ورزش و داروها تا چه حد برای کنترل قند خون و جلوگیری از آسیب دیدگی اعضای بدن موثر هستند. آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله به طور معمول سالی چند بار انجام می شود.
دیابت قندی بارداری چیست؟
دیابت بارداری زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون در دوران بارداری بالا باشد. با پیشرفت بارداری، کودک در حال رشد نیاز بیشتری به گلوکز دارد. تغییرات هورمون در دوران بارداری نیز بر عملکرد انسولین تأثیر می گذارد، که باعث بالا رفتن قند خون می شود.
زنان بارداری که خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت حاملگی دارند، شامل کسانی هستند که:
- بیش از 35 سال سن دارند
- اضافه وزن دارند
- سابقه ی خانوادگی ابتلا به دیابت دارند
- سابقه ی سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند
سطح قند خون معمولاً پس از زایمان به حالت عادی برمی گردد. با این حال، زنانی که به دیابت حاملگی مبتلا شده اند، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را بعداً در زندگی دارند.
چه عواملی باعث دیابت قندی می شود؟
علل دیابت قندی مشخص نیست. عوامل خطر زیر ممکن است احتمال ابتلا به دیابت را افزایش دهد:
- سابقه خانوادگی دیابت
- نژاد آفریقایی-آمریکایی، اسپانیایی، بومی آمریکایی یا نژاد آسیایی-آمریکایی، جزیره اقیانوس آرام یا قومیت
- داشتن اضافه وزن
- استرس جسمی (مانند جراحی یا بیماری)
- استفاده از داروهای خاص ، از جمله استروئیدها
- آسیب به لوزالمعده (مانند عفونت ، تومور ، جراحی یا تصادف)
- بیماری خودایمنی
- فشار خون بالا
- کلسترول خون یا سطح تری گلیسیرید غیر طبیعی
- سن (این خطر با افزایش سن، افزایش میابد)
- استعمال دخانیات
- سابقه ی دیابت بارداری
توجه به این نکته ضروری است که قند به خودی خود باعث ایجاد دیابت قندی نمی شود. خوردن مقدار زیادی قند می تواند منجر به پوسیدگی دندان شود اما باعث ایجاد دیابت نمی شود.
علائم دیابت قندی چیست؟
علائم دیابت شامل موارد زیر است:
- تشنگی بیش از حد
- گشنگی بیش از حد (به خصوص بعد از خوردن غذا)
- خشکی دهان
- ادرار مکرر
- کاهش وزن غیر قابل توضیح (حتی با این که غذا می خورید و احساس گرسنگی می کنید)
- احساس ضعف و خستگی
- تاری دید
- تهوع یا احساس سوزن سوزن شدگی در دست ها و پاها
- زخم یا بریدگی هایی که به کندی بهبود میابند
- پوست خشک یا زبر
- عفونت های مکرر مخمر یا عفونت های دستگاه ادرار
علائم قند خون پایین چیست؟
بیشتر افراد هنگامی که قند خون آنها کمتر از 70 میلی گرم بر دسی لیتر باشد، علائم قند خون پایین (هیپوگلیسمی) دارند. (پزشک به شما می گوید که چگونه قند خون خود را آزمایش کنید). هنگامی که قند خون شما پایین است، بدن شما علائمی را نشان می دهد که شما به غذا نیاز دارید. افراد مختلف علائم متفاوتی دارند. شما یاد خواهید گرفت که علائم خود را بشناسید.
علائم اولیه ی قند خون پایین عبارتند از:
- احساس ضعف
- احساس سرگیجه
- احساس گرسنگی
- لرز و احساس لرزش
- تعریق
- تپش قلب
- رنگ پریدگی
- احساس ترس و اضطراب
آخرین علائم قند خون پایین عبارتند از:
- احساس سرگیجه
- سردرد
- احساس گرسنگی
- ناهماهنگی یا هماهنگی ضعیف
- خواب های بد یا کابوس
- عدم توانایی ذهن برای تمرکز بر روی یک موضوع
- بی حسی دهان و زبان
- مرگ
دیابت قندی چگونه تشخیص داده می شود؟
اندازه گیری سطح گلوکز در خون
تشخیص دیابت قندی در مواردی انجام می شود که افراد به طور غیر طبیعی سطح گلوکز خون بالایی دارند. پزشکان آزمایشات غربالگری را بر روی افرادی انجام می دهند که در معرض خطر دیابت هستند اما علائمی ندارند.
اندازه گیری قند خون
پزشکان میزان گلوکز خون را در افرادی بررسی می کنند که علائم دیابت از جمله عطش، ادرار، یا گرسنگی زیاد دارند. علاوه بر این، پزشکان ممکن است سطح قند خون را در افرادی بررسی کنند که اختلالاتی مانند عفونت های مکرر، زخم پا و عفونت های مخمر دارند که می تواند عوارض دیابت قندی باشد.
برای اندازه گیری سطح قند خون معمولاً صبح ناشتا یک نمونه خون گرفته می شود. با این وجود، می توان در صورت ناشتا نبودن فرد نیز نمونه خون گرفت. برخی از میزان قند خون بعد از غذا طبیعی است، اما حتی بعد از غذا سطح آن نباید خیلی زیاد باشد. میزان قند خون ناشتا هرگز نباید بالاتر از 125 میلی گرم بر لیتر (6.9 میلی مول بر لیتر) باشد. حتی بعد از خوردن غذا، سطح قند خون نباید بیش از 199 میلی گرم بر لیتر (11.0 میلی مول بر لیتر) باشد.
هموگلوبین گلیکوزیله
پزشکان همچنین می توانند سطح یک پروتئین، هموگلوبین گلیکوزیله (که به آن هموگلوبین گلیکولاته نیز گفته می شود) را در خون اندازه گیری کنند. هموگلوبین ماده ای حاوی اکسیژن در سلول های قرمز خون است. هنگامی که خون در طی یک دوره زمانی در معرض سطوح بالای گلوکز خون قرار می گیرد، گلوکز به هموگلوبین متصل می شود و هموگلوبین گلیکوزیله شده را تشکیل می دهد.
سطح هموگلوبین گلیکوزیله (به عنوان درصد هموگلوبین که گلیکوزیله است، گزارش شده است) به جای تغییرات سریع، روند طولانی مدت در سطح گلوکز خون را منعکس می کند.
اندازه گیری هموگلوبین گلیکوزیله می تواند برای تشخیص دیابت قندی در هنگام آزمایش توسط آزمایشگاه معتبر (نه توسط ابزار مورد استفاده در خانه یا مطب پزشک) انجام شود. افرادی که سطح هموگلوبین گلیکوزیله آنها 6.5٪ یا بیشتر است ، مبتلا به دیابت قندی هستند. اگر این سطح بین 5.7 تا 6.4 باشد، آنها مبتلا به پیش دیابت قندی هستند.
تست تحمل گلوکز خوراکی
نوع دیگری از آزمایش خون، یعنی آزمایش تحمل گلوکز خوراکی، ممکن است در شرایط خاصی انجام شود، مانند غربالگری زنان باردار برای دیابت حاملگی یا آزمایش افراد مسن که علائم دیابت دارند اما میزان قند خون آن ها هنگامی که ناشتا هستند، طبیعی است. با این حال، به طور معمول برای آزمایش دیابت قندی مورد استفاده قرار نمی گیرد، زیرا این آزمایش بسیار دشوار است.
در این آزمایش، افراد ناشتا می مانند، برای تعیین سطح قند خون ناشتا، نمونه خون گرفته می شود و سپس یک محلول ویژه حاوی مقدار زیاد و استاندارد گلوکز می نوشند. نمونه خون های بیشتری در طی 2 تا 3 ساعت آینده گرفته می شود و آزمایش می شود که آیا گلوکز خون به میزان غیر طبیعی بالا می رود یا خیر.
غربالگری دیابت قندی
سطح گلوکز خون اغلب در طی معاینه عادی جسمی بررسی می شود. بررسی میزان گلوکز خون به صورت سالیانه به ویژه در افراد مسن از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا دیابت قندی در افراد مسن بسیار رایج است. افراد ممکن است به دیابت قندی ، به ویژه دیابت نوع 2 مبتلا باشند و از آن بی خبر باشند.
هیچ آزمایش همیشگی برای غربالگری دیابت نوع 1 حتی در افرادی که در معرض خطر دیابت نوع 1 قرار دارند (مانند خواهر و برادر یا فرزندان افرادی که دیابت نوع 1 دارند) وجود ندارد. با این حال، انجام تست های غربالگری در افرادی که در معرض خطر دیابت نوع 2 قرار دارند، حائز اهمیت است. از جمله افرادی که:
- بیش از 45 سال سن دارند
- مبتلا به پیش دیابت هستند
- اضافه وزن دارند یا چاق هستند
- سبک زندگی بی تحرک دارند
- فشار خون بالا دارند و یا اختلال لیپیدی مانند کلسترول بالا دارند
- بیماری قلبی عروقی دارند
- سابقه ی خانوادگی ابتلا به دیابت قندی دارند
- دیابت حاملگی داشته اند یا زایمان کودکی با وزن بیش از 9 پوند را داشته اند
- بیماری تخمدان پلی کیستیک دارند
- دارای قومیت آمریکایی آفریقایی، اسپانیایی، آمریکایی آسیایی یا قومیت هندی هستند
مبتلایان به این عوامل خطر، حداقل باید هر سه سال یکبار برای دیابت قندی معاینه شوند. خطر دیابت را می توان با استفاده از ماشین حساب های خطر آنلاین ارزیابی کرد. پزشکان ممکن است میزان قند خون ناشتا و سطح هموگلوبین گلیکوزیله را اندازه گیری کنند یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی را انجام دهند. اگر نتایج آزمایش در مرز بین طبیعی و غیر طبیعی باشد، پزشکان حداقل یک بار در سال آزمایش غربالگری را انجام می دهند.
دیابت قندی چگونه مدیریت می شود؟
هیچ درمانی برای دیابت وجود ندارد، اما می توان آن را مدیریت و کنترل کرد. اهداف کنترل دیابت عبارتند از:
- با متعادل کردن میزان مصرف مواد غذایی با دارو و فعالیت، میزان قند خون خود را تا حد ممکن نزدیک به حد طبیعی نگه دارید.
- سطح کلسترول خون و تری گلیسیرید (لیپید) خون را تا حد ممکن نزدیک به حد طبیعی حفظ کنید.
- فشار خون خود را کنترل کنید.فشار خون شما نباید بیش از 90/140 باشد.
- احتمال بروز مشکلات سلامتی مرتبط با دیابت را کاهش داده و یا در صورت امکان پیشگیری کنید
کلید کنترل دیابت خود را با در نظر گرفتن موارد زیر، در دست بگیرید:
- چیزهایی که می خورید را برنامه ریزی کنید و یک برنامه غذایی متعادل را دنبال کنید
- به طور منظم ورزش کنید
- در صورت تجویز، داروهایتان را مصرف کنید و دقیقا مطابق دستورالعمل های مربوط به نحوه و زمان مصرف، آن ها را مصرف کنید.
- بر میزان قند خون و فشار خون خود در منزل نظارت داشته باشید
- قرار ملاقات های خود را با پزشک خود ادامه دهید و آزمایشات آزمایشگاهی را طبق دستور پزشک انجام دهید.
کارهایی که هر روز در خانه انجام می دهید تاثیر بیشتری دارد نسبت به آن چه پزشک شما می تواند هر چند ماه یک بار طی معاینات شما انجام دهد.
پمپ انسولین چیست؟
پمپ های انسولین دستگاه های کوچک و رایانه ای هستند، به اندازه یک تلفن همراه کوچک که شما در کمربند، جیب و یا زیر لباس خود قرار می دهید. آن ها انسولین با عملکرد سریع 24 ساعت شبانه روز را از طریق یک لوله انعطاف پذیر کوچک به نام کانول به بدن می رسانند.
کانول با استفاده از سوزن در زیر پوست قرار می گیرد. سپس سوزن برداشته می شود و فقط لوله انعطاف پذیر زیر پوست باقی می ماند. کاربر پمپ هر 2-3 روز یکبار کانول را جایگزین می کند. پمپ انسولین می تواند انسولین را 24 ساعت شبانه روز تزریق کند.
برای مصرف کنندگان پمپ مهم است که مرتباً سطح گلوکز خود را با نظارت گر مداوم گلوکز یا یک نظارت گر انگشتی کنترل کنند. این پمپ جریان مداوم انسولین را فراهم می سازد که در صورت نیاز برای مواردی مانند ورزش و استرس قابل تنظیم است. یک کاربر پمپ به طور مرتب اطلاعات مربوط به میزان مصرف مواد غذایی و میزان قند خون خود را در پمپ وارد می کند، بنابراین می تواند به آنها در محاسبه دوز انسولین در مصرف مواد غذایی و قند خون بالا کمک کند.
از مزایای پمپ انسولین می توان به تزریق انسولین کمتر ، شیوه زندگی انعطاف پذیر تر و تحویل انسولین بیشتر و قابل تنظیم تر اشاره کرد.
آیا می توانم هم زمان قرص و انسولین مصرف کنم تا قند خونم کنترل شود؟
بله. ترکیبی از انسولین و یک داروی خوراکی، همانطور که توسط پزشک معالج شما انجام می شود، در کنترل قند خون بسیار ایمن و مؤثر است. یک درمان ترکیبی معمولی شامل مصرف داروی خوراکی در طول روز و تزریق انسولین در شب است.
پس از شروع مصرف انسولین، برای کاهش خطر بروز واکنشهای قند خون، باید قند خون خود را بیش از حد معمول کنترل کنید. درمان های ترکیبی اغلب برای افرادی که مبتلا به دیابت نوع 2 هستند مفید است. اگر شما داروی خوراکی مصرف می کردید، پزشک ممکن است برنامه درمانی شما را تغییر دهد تا تزریق انسولین نیز به آن اضافه شود. این تغییر اغلب برای کمک به افراد مبتلا به دیابت نوع 2 برای کنترل بهتر قند خون خود اعمال می شود.
آیا می توان از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کرد؟
اگرچه عوامل خطر دیابت مانند سابقه خانوادگی قابل تغییر نیستند، اما عوامل خطر دیگری نیز وجود دارد که کمی قابل کنترل تر است. اجرای برخی از عادات سبک زندگی سالم که در زیر آمده، می تواند این عوامل خطر اصلاح پذیر را بهبود بخشد و به کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 کمک کند:
- خوردن غذای سالم
- از نظر بدنی فعال باشید
- کاهش استرس
- محدودیت مصرف الکل
- خواب کافی
- ترک استعمال دخانیات
برخی از عوارض طولانی مدت قند خون بالا چیست؟
رتینوپاتی (بیماری چشم)
همه بیماران مبتلا به دیابت باید برای معاینه اتساع چشم، سالانه به چشم پزشک (متخصص چشم) مراجعه کنند. بیمارانی که بیماری چشمی شناخته شده دارند یا علائم تاری دید در یک چشم دارند یا نقطه کور دارند ممکن است لازم باشد بیشتر به چشم پزشک خود مراجعه کنند.
نفروپاتی (بیماری کلیوی)
آزمایش ادرار باید هر ساله انجام شود. بررسی منظم فشار خون نیز مهم است زیرا مدیریت فشار خون بالا در کاهش سرعت بیماری کلیه ضروری است. فشار خون خود را در هر بار مراجعه با پزشک خود بررسی کنید. انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند فشار خون زیر 140/90 برای بیشتر بزرگسالان حفظ شود. تورم مداوم ساق پا یا کف پا نیز ممکن است نشانه بیماری کلیوی باشد و باید به پزشک اطلاع دهید.
نوروپاتی (بیماری عصبی)
در صورت داشتن بی حسی یا احساس خارش پا، در ویزیت های منظم خود به پزشک گزارش دهید. هر روز پای خود را از نظر قرمزی ، کالوس ، شکاف و شکسته شدن در بافت پوست بررسی کنید. اگر قبل از ویزیت های برنامه ریزی شده خود متوجه این علائم شدید ، سریعاً به پزشک اطلاع دهید.
سایر عوارض طولانی مدت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دیر مشکلات چشمی از جمله گلوکوم و آب مروارید
- مشکلات دندان پزشکی
- فشار خون بالا
- حملات و سکته های قلبی
- مشکلات سلامت جنسی
آیا عوارض جانبی برای درمان وجود دارد؟
درمان انسولین می تواند باعث افزایش وزن و افت قند خون شود. علاوه بر این، ممکن است در محل تزریق ناراحتی ایجاد شود. چندین نوع قرص برای درمان دیابت استفاده می شود و عوارض جانبی متفاوتی دارند. شایع ترین آنها اسهال (متفورمین)، حالت تهوع (آگونیست های GLP-1)، افزایش وزن (سولفونیل اوره و پیوگلیتازون)، قند خون پایین (سولفونیل اوره) و برآمدگی دستگاه تناسلی (مهار کننده های SGLT2) است. با این حال، همه بیماران این عوارض جانبی را تجربه نخواهند کرد و بیماران باید در مورد هرگونه نگرانی با پزشک خود صحبت کنند.
هفت گیاه و مکمل برای دیابت نوع 2
در اینجا هفت گیاه و مکمل آمده است که ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مفید باشد.
آلوئه ورا
آلوئه ورا گیاه رایجی است که دارای کاربردهای مختلفی است. بسیاری از افراد از فواید آن برای مراقبت از پوست آگاه هستند، اما ممکن است مزایای دیگری از جمله کاهش سرعت پیشرفت دیابت نوع 2 نیز داشته باشد.
یک بررسی، که در سال 2013 منتشر شد ، به استفاده از آلوئه ورا برای درمان علائم دیابت در موشها اشاره کرد. یافته ها حاکی از آن بود که آلوئه ورا ممکن است به محافظت و ترمیم سلول های بتا در لوزالمعده که وظیفه ی تولید انسولین دارند، کمک کند. محققان معتقدند که این ممکن است به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی آلوئه ورا باشد.
محققان خواستار تحقیقات بیشتر در مورد آلوئه و عصاره های آن شدند تا از این اثرات اطمینان حاصل شود.
راههای مصرف آلوئه شامل موارد زیر است:
- افزودن پالپ آب دار به نوشیدنی یا اسموتی
- مصرف کپسول های حاوی آلوئه ورا به عنوان مکمل
مردم نباید از محصولات مراقبت از پوست آلوئه ورا استفاده کنند. آب آلوئه ورا ممکن است مزایای سلامتی بسیاری داشته باشد.
دارچین
دارچین ادویه ای معطر است که از پوست درخت به وجود می آید. این ماده یک عنصر محبوب در شیرینی ها، کالاهای پخته شده و سایر غذاها است.
طعم و مزه ی آن می تواند شیرینی را بدون هیچ گونه شکر اضافی شیرین تر کند. به همین دلیل در میان مبتلایان به دیابت نوع 2 بسیار محبوب است، اما ممکن است مزایای دیگری نیز داشته باشد.
یک بررسی در سال 2010 شواهدی را از مطالعات انجام شده در مورد انسان نشان داد که دارچین ممکن است سطح موارد زیر را بهبود بخشد:
- گلوکز
- انسولین و حساسیت به انسولین
- لیپید ها یا چربی های موجود در خون
- وضعیت آنتی اکسیدان
- فشار خون
- بدن لاغر
- هضم
در بررسی دیگری که در سال 2013 منتشر شد ، محققان به این نتیجه رسیدند که دارچین ممکن است منجر به:
- سطح قند خون ناشتای کمتر
- کلسترول کلی کم تر و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم
- سطح بالاتری از کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا
- کاهش تری گلیسیرید یا چربی خون
- حساسیت زیاد به انسولین
به نظر نمی رسد که تأثیر قابل توجهی در هموگلوبین گلیکوزیله داشته باشد. آزمایش گلیکوزیله یک تست استاندارد برای تشخیص و پایش دیابت است. با این وجود، لیپیدها، کلسترول و حساسیت به انسولین همه نشانگرهای مهم برای مبتلایان به دیابت هستند.
در هر دو تحقیق، محققان خاطرنشان كردند كه نتایج ممكن است به این موارد بستگی داشته باشد:
- نوع دارچین زیرا مقدار اجزاء فعال آن به نوع آن بستگی دارد
- میزان یا دوز مصرفی
- پاسخ بدنی فرد به دارچین
- داروهای دیگری که فرد ممکن است در حال مصرف آن باشد
بیشتر مطالعات انسان را درگیر نمی کنند، بنابراین شواهدی کافی درمورد تأثیر دارچین بر روی افراد از جمله عوارض جانبی احتمالی آن وجود ندارد. دانشمندان برای تأیید ایمنی و کارآیی دارچین به عنوان یک روش درمانی، باید تحقیقات بیشتری انجام دهند.
افراد می توانند دارچین مصرف کنند:
- در غذاهای پخته و سرخ کردنی خود
- در چای ها
- به عنوان مکمل
هرکسی که به فکر استفاده از مکمل های دارچین است ، ابتدا باید با پزشک خود صحبت کند.
خیار چنبر تلخ
خیار چنبر تلخ یا کدوی تلخ یا خربزه تلخ یک میوه با خاصیت دارویی است. پزشکان طب سنتی چینی و هندی قرن ها از خربزه تلخ استفاده می کردند. مردم می توانند این میوه را بپزند و از آن در بسیاری از غذاها استفاده کنند. برخی دانشمندان به دنبال استفاده های دارویی احتمالی آن بوده اند.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد خربزه تلخ ممکن است به علائم دیابت کمک کند. در یک بررسی، اشاره شده است که مردم بخش های زیادی از این گیاه را برای کمک به درمان دیابت استفاده کرده اند. تحقیقات نشان داده است که مصرف خربزه تلخ به شکل های زیر می تواند منجر به کاهش قند خون در برخی افراد شود:
- دانه
- پالپ سبزیجات مخلوط شده
- آب میوه
- مکمل
خوردن یا نوشیدن خربزه تلخ می تواند طعم اکتسابی باشد ، اما مصرف مکمل ها ممکن است آن را خوش طعم تر کند. شواهدی کافی برای حمایت از استفاده از خربزه تلخ به جای انسولین یا داروهای دیابت وجود ندارد. با این حال ، ممکن است به افراد كمك كند كه كمتر به آن داروها اتکا كنند یا دوزهای مصرفی خود را كاهش دهند.
خار مریم
مردم از زمان های بسیار قدیم برای بیماری های مختلف و خصوصاً به عنوان یک ماده ی مقوی برای کبد از خار مریم استفاده می کرده اند.
سیلی مارین، عصاره ی حاصل از خار مریم که بیشترین توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است، ترکیبی است با خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی. اینها خواصی هستند که ممکن است خار مریم را به گیاهی مفید برای مبتلایان به دیابت تبدیل کرده است.
طبق یک بررسی که در سال 2016 منتشر شد، بسیاری از مطالعات در مورد سیلی مارین امیدوارکننده هستند، اما تحقیقات به اندازه کافی قوی نیستند که گیاه یا عصاره را به تنهایی برای مراقبت از دیابت توصیه کنند.
به نظر می رسد هیچ گزارشی در مورد عوارض جانبی مهم گزارش نشده است و بسیاری از افراد از خار مریم به عنوان یک مکمل استفاده می کنند. با این وجود بهتر است قبل از استفاده از مکمل ها ابتدا با پزشک صحبت کنید.
شنبلیله
شنبلیله دانه دیگری است که ممکن است به کاهش قند خون کمک کند. دانه ها حاوی الیاف و مواد شیمیایی هستند که به کاهش سرعت هضم کربوهیدرات ها و قند کمک می کنند. همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه دانه ها ممکن است به تأخیر یا جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 کمک کنند.
یافته های یک تحقیق 3 ساله منتشر شده در سال 2015 نشان داد که افراد مبتلا به پیش دیابت با مصرف پودر تخم شنبلیله احتمال کمتری در ابتلا به دیابت نوع دو داشته اند.
محققان نتیجه گرفتند که برداشت بذر منجر به موارد زیر می شود:
- افزایش سطح انسولین در بدن که منجر به کاهش قند خون می شود
- کاهش سطح کلسترول
این مطالعه از 66 نفر بیمار مبتلا به دیابت که 5 گرم از بذر آماده را دو بار در روز قبل از غذا مصرف کردند و 74 کاربری که آن را مصرف نکردند، تشکیل شده بود.
یک شخص می تواند:
- شنبلیله را به عنوان یک گیاه در غذاهای خاص خود بگنجاند
- آن را به آب گرم اضافه کند
- به صورت پودر آسیاب کند
- آن را به عنوان مکمل به شکل کپسول مصرف کنید
گیمنما
گیمنما گیاهی است که از هندوستان تهیه می شود. نام آن به معنی “از بین برنده ی قند” است. یک بررسی در سال 2013 خاطرنشان کرد: در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 که گیمنما مصرف کردند، علائم بهبودی مشاهده شد.
در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که به مدت 18 ماه عصاره برگ گیمنما مصرف کردند، سطح قند خون ناشتای آن ها در مقایسه با گروهی که فقط انسولین دریافت کردند، کاهش چشم گیری یافت.
سایر آزمایشات با استفاده از گیمنما نشان داد که افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در دوره های مختلف به برگ و عصاره آن پاسخ خوبی دادند.
برخی افراد تجربه کردند:
- سطوح پایین تر قند خون
- سطوح بالاتر انسولین
استفاده از خود برگ یا عصاره برگ ممکن است مفید باشد. اما برای اطمینان، قبل از شروع مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
زنجبیل
زنجبیل گیاهی دیگر است که هزاران سال در سیستم های طب سنتی از آن استفاده می کنند. افراد غالباً از زنجبیل برای کمک به درمان مشکلات گوارشی و التهابی استفاده می کنند. با این حال، در سال 2015، یک بررسی نشان داد که ممکن است زنجبیل به درمان دیابت نیز کمک کند. نتایج نشان داد که زنجبیل سطح قند خون را کاهش داده، اما سطح انسولین خون را پایین تر نمی آورد.
به همین دلیل، به نظر آنها زنجبیل ممکن است مقاومت در برابر انسولین در بدن برای دیابت نوع 2 را کاهش دهد. با این حال، محققان نسبت به چگونگی این کارکرد زنجبیل مطمئن نیستند و آنها برای تأیید این یافته ها خواستار تحقیقات بیشتری شدند.
افراد می توانند زنجبیل مصرف کنند:
- با افزودن پودر زنجبیل یا ریشه زنجبیل خرد شده ی تازه به مواد غذایی خام یا پخته
- داخل چای دم کرده
- به عنوان مکمل به شکل کپسول
- با نوشیدن آن در یک عصاره زنجبیل
ملاحظات افراد در مورد دیابت قندی
مردم همیشه قبل از مصرف هر گیاه تازه یا مکمل جدید باید با یک متخصص بهداشت و درمان کار کنند. پزشک ممکن است توصیه کند که با دوز کمتری شروع کرده و به تدریج آن را افزایش دهید تا دوز مناسب خود را پیدا کنید. برخی گیاهان می توانند با داروهای دیگری که همان کار را انجام می دهند، مانند رقیق کننده خون و داروهای فشار خون بالا ارتباط تداخل ایجاد کنند.
قبل از شروع مکمل جدید باید از هرگونه تداخلی آگاه باشید. مردم همچنین باید از تهیه منابع گیاهی و مکمل های خود از منبع با کیفیت اطمینان حاصل کنند. سازمان غذا و دارو (FDA) بر گیاهان و مکمل ها را نظارت نمی کند، بنابراین محصولات ممکن است حاوی گیاهان و پرکننده های مختلفی باشند، یک دوز نادرست داشته باشند یا مثلاً با سموم دفع آفات آلوده شوند. گیاهان دارویی و مکمل ها یک گزینه درمانی مکمل هستند و نباید جایگزین داروها شوند.
