هپاتیت چیست؟ علائم بیماری هپاتیت چیست؟ انواع هپاتیت کدام است؟ هپاتیت نوعی بیماریست که باعث التهاب کبد می شود. کبد ارگان مهمیست که در قسمت راست شکم واقع شده و وظایف مهمی از جمله پردازش مواد مغذی، متابولیز داروها و پاکسازی سموم از بدن را به عهده دارد. اکثر موارد ابتلا به هپاتیت ناشی از آلوده شدن به ویروس هپاتیت اتفاق می افتد. هپاتیت های ویروسی عبارتند از: هپاتیت A, B,C,D وE. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام راجع به انواع مختلف بیماری هپاتیت ، علائم و پیشگیری از آن می پردازیم.
هپاتیت های غیر ویروسی
هپاتیت های غیر ویروسی نیز از عوامل زیر سرچشمه می گیرند:
- عفونت باکتریایی
- آسیب کبدی ناشی از سموم
- آسیب کبدی ناشی از قطع جریان خون طبیعی به کبد
- ترومای شکمی در ناحیه کبد
- هپاتیت خود ایمنی یا حمله سیستم ایمنی بدن به کبد
- سایر مشکلات و اختلالات مربوط به کبد
در این مطلب ما به بررسی انواع مختلف هپاتیت، علائم و نشانه ها و همچنین روش های درمانی موجود برای هر یک از آنها می پردازیم.
هپاتیت A
هپاتیت A نوعی عفونت کبدی بسیاری مسری است که در اثر آلوده شدن به ویروس هپاتیت A ایجاد می شود. این ویروس یکی از چندین نوع ویروس هپاتیت است که روی کبد تاثیر منفی می گذارد و عملکرد آن را با مشکل مواجه می کند. ویروس هپاتیت A از طریق آب یا غذای آلوده و همینطور تماس نزدیک با شخص یا شئ آلوده به ویروس منتقل می شود.
موارد خفیف ابتلا به این نوع هپاتیت به درمان نیازی ندارد و معمولا اکثر افراد مبتلا به طور کامل بهبود پیدا می کنند و دچار هیچ نوع عارضه دائمی در کبدشان نمی شوند. رعایت بهداشت شخصی و شستشوی مکرر دست ها با آب و صابون بهترین راه پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A محسوب می شود. افرادی که بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند نیز می توانند واکسن هپاتیت A دریافت کنند.
هپاتیت A چه علائمی دارد؟
این نوع هپاتیت تا زمانی که چند هفته از ابتلا به ویروس نگذشته باشد علامت خاصی از خودش نشان نمی دهد. با این حال ممکن است در برخی موارد فرد دچار علائم زیر شود:
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ ناگهانی
- احساس درد و ناراحتی در شکم به خصوص زیر دنده ها و قسمت فوقانی و راست شکم
- مدفوع به رنگ خاک رس
- بی اشتهایی
- تب
- ادرار تیره
- درد مفاصل
- زردی پوست و چشم
- خارش شدید
ممکن است این علائم خفیف باشند و ظرف چند هفته برطرف شوند اما در برخی موارد هم هپاتیت A بیماری جدی و مهمی تلقی می شود و درمان آن چند ماه طول می کشد.
چه عواملی باعث بروز هپاتیت A می شوند؟
در صورتی که از آب یا غذای آلوده به ویروس هپاتیت A استفاده کنید به این بیماری دچار می شوید. علاوه بر این ویروس هپاتیت A از راه های زیر نیز منتقل می شود:
- میوه ها، سبزیجات و هر نوع ماده غذایی آلوده به ویروس هپاتیت A
- صدف خام آلوده به ویروس هپاتیت A
- بلعیدن یخ آلوده به ویروس هپاتیت A
هپاتیت A چطور تشخیص داده می شود؟
اگر مشکوک به این بیماری باشید پزشک برای تشخیص هپاتیت از آزمایش خون و بررسی آنزیم های کبدی استفاده می کند. علاوه بر این برای تشخیص هپاتیت A پزشک از آزمایش خون شما برای بررسی وجود آنتی بادی های خاص استفاده می کند.
آیا هپاتیت A اثرات و عوارض طولانی مدتی دارد؟
معمولا ویروس هپاتیت A هیچ نوع مشکل یا عارضه طولانی مدتی ایجاد نمی کند اما برآوردها نشان می دهند که حدود 10 تا 15 درصد مبتلایان به این بیماری ممکن است علائم طولانی مدتی را تجربه کنند یا بعد از 6 تا 9 ماه بیماری شان مجددا عود کند. در موارد نادری هم بیمار به نارسایی کبد دچار می شود و باید پیوند کبد انجام بدهد.
هپاتیت A چطور درمان می شود؟
هیچ داروی خاص و معینی برای درمان هپاتیت A وجود ندارد. پزشک پس از تشخیص بیماری علائم شما را درمان می کند و از شما می خواهد که تا زمان بهبودی کاملتان تحت نظر او باشید. علاوه بر این برای اطمینان از عملکرد درست کبدتان باید طی این مدت آزمایشاتی نیز انجام بدهید. در طول پروسه درمان بیماری می توانید از موارد زیر برای تسریع روند درمان استفاده کنید:
استراحت کنید
استراحت کافی احساس خستگی، کسالت ناشی از بیماری و انرژی از دست رفته تان را جبران می کند.
از مواد غذایی مناسب استفاده کنید
حالت تهوع ناشی از هپاتیت A غذا خوردن را با مشکل روبرو می کند. اگر مدام دچار تهوع و استفراغ می شوید سعی کنید میان وعده های سبک و زود هضم مصرف کنید. علاوه بر این برای جبران آب از دست رفته بدنتان از مایعات مثل آبمیوه های طبیعی استفاده کنید.
از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید
پردازش الکل و داروها برای کبد دشوار است مخصوصا اگر به هپاتیت A هم مبتلا باشید. نوشیدن مشروبات الکلی در طول این بیماری می تواند آسیب های کبدی تان را افزایش بدهد. علاوه بر مشروبات الکلی، پزشکتان را در جریان هر داروی بدون نسخه ای که قبلا مصرف می کردید قرار بدهید.
چطور می توان از بروز هپاتیت A پیشگیری کرد؟
بهترین راه پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون است. واکسن هپاتیت A برای 95 درصد از افراد بزرگسال سالم و 85 درصد کودکان موثر است و بین 15 تا 20 سال می تواند از شما در برابر ابتلا به این بیماری محافظت کند. این واکسن در 3 نوبت مجزا تزریق می شود. از طرف دیگر رعایت بهداشت نیز یکی از روش های مهم پیشگیری از ابتلا به این بیماری محسوب می شود. بعد از هر بار استفاده از دستشویی دست هایتان را کاملا با آب و صابون بشویید، از نوشیدن آب های مشکوک یا ناسالم و خوردن غذاهای خام نیز خودداری کنید.
هپاتیت B
هپاتیت B نوعی عفونت کبد است که باعث زخم شدن، نارسایی و سرطان کبد می شود. اگر این هپاتیت درمان نشود می تواند کشنده باشد. ویروس هپاتیت B از طریق تماس با خون، زخم باز و مایعات آلوده به بدن فرد سالم منتقل می شود.
این بیماری در بزرگسالان قابل درمان است و اگر بیمار تحت نظر پزشک درمان شود می تواند بقیه عمرش را بدون مشکل سپری کند و دیگر به هپاتیت B دچار نمی شود. اما اگر نوزاد با هپاتیت B به دنیا بیاید بعید به نظر می رسد که بتوان آن را درمان کرد.
هپاتیت B چه علائمی دارد؟
علائم هشدار دهنده این بیماری عبارتند از:
- زردی پوست و چشم ها
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع روشن
- تب
- احساس خستگی برای هفته ها یا ماه ها
- مشکلات مربوط به معده مثل بی اشتهایی، تهوع یا استفراغ
- شکم درد
این علائم ممکن است 1 تا 6 ماه بعد ورود ویروس به بدن بروز کنند. در واقع حدود یک سوم افراد آلوده به ویروس هپاتیت B خودشان از این مساله بی اطلاع هستند و فقط آزمایش خون می تواند آن را تشخیص بدهد.
هپاتیت B از چه راه هایی منتقل می شود؟
متداول ترین و اصلی ترین راه های انتقال هپاتیت B شامل موارد زیر است:
رابطه جنسی
در صورت برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به هپاتیت B و یا تماس با خون، بزاق، منی و یا مایعات واژن آلوده به این ویروس شما هم به هپاتیت B مبتلا می شوید.
استفاده از سرنگ مشترک
ویروس هپاتیت B به راحتی از طریق سرنگ آلوده مشترک به افراد مختلف انتقال پیدا می کند.
فرو رفتن تصادفی سرنگ آلوده در پوست
در صورتی که به طور اتفاقی و تصادفی سرنگ آلوده به ویروس هپاتیت B در بدن فرو رود به احتمال زیاد فرد به این بیماری مبتلا می شود. کارمندان بیمارستان ها و هر کس دیگری که با خون انسان سر و کار داشته باشد بیشتر در معرض این نوع ابتلا به هپاتیت B قرار دارند.
از طریق مادر به فرزند
زنان باردار مبتلا به هپاتیت B می توانند ویروس این بیماری را هنگام زایمان به نوزاد نیز منتقل کنند اما خوشبختانه واکسن هپاتیت B برای جلوگیری از ابتلا نوزادان به این بیماری وجود دارد.
هپاتیت B چطور تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص این بیماری از آزمایش خون استفاده می شود. پزشک از طریق بررسی نتایج آزمایش خون شما می تواند التهاب کبد و همین طور سطح آنزیم های کبدی و آنتی ژن ها و آنتی بادی های مرتبط با هپاتیت B را ارزیابی کند. اگر به هپاتیت B مزمن مبتلا شده باشید ممکن است پزشک از نمونه برداری یا بیوپسی کبد برای بررسی میزان پیشرفت بیماری استفاده کند.
هپاتیت B چطور درمان می شود؟
اگر فکر می کنید که به ویروس هپاتیت B آلوده شده اید باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. هر چه زودتر روند درمان بیماری شروع شود نتایج بهتری نیز دریافت می کنید. پروسه درمان هپاتیت B با تزریق واکسن و شات گلوبولین ایمنی هپاتیت B که نوعی پروتئین برای تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عفونت موجود در بدن است شروع می شود.
ضمن اینکه پزشک از شما می خواهد کاملا استراحت کنید تا درمانتان سریعتر اتفاق بیفتد. علاوه بر این در طول روند درمان باید از مصرف چیزهایی که به کبدتان آسیب می زنند مثل الکل و داروهایی مثل استامینوفن خودداری کنید. قبل هر مصرف داروی دیگری نیز باید پزشکتان را در جریان قرار بدهید چون برخی از داروها می توانند به کبد صدمه بزنند. از این گذشته باید از یک رژیم غذایی سالم نیز پیروی کنید تا بدنتان زودتر به درمان پاسخ بدهد.
وقتی عفونت از بین رفت پزشک اعلام می کند که شما یک حامل غیر فعال هستید؛ این مساله به این معناست که ویروس ها از بین رفته اند اما اگر آزمایش های آنتی بادی انجام بدهید مشخص می شود که در گذشته به هپاتیت B مبتلا بوده اید اما اگر این عفونت 6 ماه طول بکشد شا دچار هپاتیت B مزمن شده اید. برای درمان هپاتیت B مزمن پزشک از داروهای زیر استفاده می کند:
- انتکاویر (Entecavir): این دارو جدیدترین داروی درمان هپاتیت است که به صورت قرص یا شربت در اختیار بیمار قرار می گیرد.
- تنوفوویر (Tenofovir): این دارو به شکل پودر یا قرص عرضه می شود. معولا پزشک قبل از تجویز تنوفوویر برای بیمار شرایط را کاملا بررسی می کند و مطمئن می شود که دارو به کلیه های او آسیب نمی رساند.
- لامیوودین (Lamivudine): لامیوودین داروییست که به شکل شربت و قرص در دسترس است و یک بار در روز باید آن را مصرف کرد. اغلب موارد مصرف دارو مشکلی ایجاد نمی کند اما ممکن است در صورت مصرف طولانی مدت آن ویروس در برابر دارو مقاوم شود.
- آدفوویر دیپیوکسیل (هپسرا): این دارو به شکل قرص موجود است و برای کسانی که به لامیوودین پاسخی نمی دهند مناسب است. مصرف دوزهای بالای هپسرا می تواند باعث بروز مشکلات کلیوی شود.
- اینترفرون آلفا (Interferon alfa): داروی اینترفرون آلفا سیستم ایمنی بدن بیمار را تقویت می کند و حداقل برای 6 ماه باید مصرف شود. این دارو هپاتیت را درمان نمی کند بلکه فقط به کاهش التهاب کبد و درمان بی اشتهایی ناشی از بیماری کمک می کند.
عوارض ابتلا به هپاتیت B چیست؟
هپاتیت B مزمن می تواند منجر به ابتلای بیمار به موارد زیر شود:
- سیروز یا زخم کبدی
- سرطان کبد
- بیماری های کلیوی
- مشکلات مربوط به عروق خونی
چطور می توان از بروز هپاتیت B پیشگیری کرد؟
بهترین روش ها برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B شامل موارد زیر است:
- واکسینه شوید
- در روابط جنسی تان از کاندوم استفاده کنید
- اگر مجبورید ملحفه، لباس یا وسایل شخصی فرد مبتلا به این بیماری را لمس یا تمیز کنید حتما از دستکش استفاده کنید
- همه بریدگی ها و زخم های بازتان را بپوشانید تا از ورود ویروس به آنها جلوگیری شود
- تیغ، مسواک، ناخن گیر و وسایل شخصی تان را با دیگران به اشتراک نگذارید
- اگر قصد انجام تتو، خالکوبی و یا مانیکور دارید حتما مطمئن شوید که از وسایل استریل و یکبار مصرف برای شما استفاده می شود
آیا ممکن است از طریق دریافت خون در بیمارستان به هپاتیت B مبتلا شد؟
احتمال این اتفاق بسیار کم است چون همه خون های اهدا شده از نظر وجود بیماری های ویروسی بررسی می شوند و در صورت وجود مشکل خون آلوده دور ریخته می شود.
هپاتیت C
هپاتیت C یا HCV نوعی بیماریست که باعث التهاب و صدمات جدی کبد می شود و عامل ایجاد آن ویروس هپاتیت C است. این ویروس از طریق خون و مایعات و ترشحات بدن منتقل می شود و ممکن است بدن در شروع آلودگی هیچ علامت خاصی از خودش نشان ندهد.
مراحل مختلف ابتلا به هپاتیت C
دوره نهفتگی یا کمون
این زمان در واقع فاصله بین آلوده شده به ویروس هپاتیت C تا زمان بروز علائم بیماری است که بین 14 تا 80 روز طول می کشد اما معمولا دوره کمون این بیماری 45 روز است.
هپاتیت C حاد
این نوع هپاتیت کوتاه مدت است و از زمان ورود ویروس به بدن بیمار تا پایان بیماری 6 ماه طول می کشد. برخی از مبتلایان به هپاتیت C بعد از این مدت خودبخود بهبود پیدا می کنند.
هپاتیت C مزمن
اگر بدن بیمار بعد از 6 ماه ابتلا به هپاتیت C ویروس را از بین نبرد این بیماری به یک عفونت طولانی مدت و مزمن تبدیل می شود که می تواند منجر به مشکلات جدی تری مثل سرطان یا سیروز کبدی شود.
سیروز کبدی
در این حالت سلول های سالم کبد جایشان را به بافت زخم یا اسکار می دهند. معمولا بین 20 تا 30 سال طول می کشد تا این اتفاق بیفتد اما در صورتی که بیمار به ویروس HIV مبتلا باشد یا مشروبات الکلی مصرف کند این اتفاق سریعتر رخ می دهد.
سرطان کبد
سیروز کبدی احتمالا ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. سرطان کبد در مراحل اولیه علامت خاصی ندارد بنابراین در صورت ابتلا به هپاتیت C به طور منظم آزمایشات غربالگری سرطان را انجام بدهید.
هپاتیت C چه علائمی دارد؟
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری هیچ علامتی را تجربه نمی کنند. با این حال در برخی موارد هم 2 تا 6 هفته پس از ورود ویروس به بدن علائم زیر ظاهر می شوند:
- مدفوع به رنگ خاک رس
- ادرار تیره رنگ
- تب
- خستگی
- زردی پوست و چشم
- درد مفاصل
- بی اشتهایی
- حالت تهوع
- دل درد
- استفراغ
این علائم معمولا 2 تا 12 هفته ادامه دارند.
هپاتیت C چطور منتقل می شود؟
ویروس هپاتیت C از طریق تماس با خون و مایعات آلوده وارد بدن و جریان خون شما می شود. علاوه بر این در موارد زیر نیز می توانید در معرض خطر انتقال ویروس قرار بگیرید:
- استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق
- رابطه جنسی محافظت نشده
- انتقال از طریق مادر به فرزند
- به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مثل تیغ، مسواک، ناخن گیر و یا وسایل مربوط به تتو و مانیکور
به خاطر داشته باشید که هپاتیت C از روش های زیر منتقل نمی شود:
- شیر مادر ( مگر اینکه سینه مادر ترک خورده و خونریزی داشته باشد)
- تماس ها و لمس های عادی و معمولی
- بوسیدن
- بغل کردن
- دست دادن
- نیش پشه
- استفاده از ظروف مشترک برای غذای خوردن
- عطسه کردن
هپاتیت C پیشرفته چه علائمی دارد؟
با گذشت زمان و پیشرفت بیماری علائم زیر ظاهر می شوند:
- آسیت یا تجمع مایعات در شکم
- سنگ کیسه صفرا
- از دست رفتن عملکرد صحیح مغز
- نارسایی کلیه
- کبودی و خونریزی راحت اندام ها
- خارش شدید
- کاهش بافت عضلانی
- مشکلات مربوط به حافظه و تمرکز
- استفراغ خونی
- کاهش وزن
هپاتیت C چطور تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص این بیماری از آزمایش خون استفاده می شود. پزشک برای دستیابی به نتیجه مورد نظر نتایج آزمایش خون شما را از نظر وجود آنتی بادی های ضد HCV بررسی می کند. این آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که بدن هنگام ورد ویروس هپاتیت C تولید می کند و معمولا 12 هفته بعد از عفونت قابل مشاهده در خون هستند.
به طور معمولا تشخیص هپاتیت C بین چند روز تا یک هفته طول می کشد. نتایج آزمایش خون دو حالت را نشان می دهند:
- منفی یا غیر واکنشی: این نتیجه به این معناست که شما هپاتیت C ندارید اما اگر در 6 ماه گذشته در معرض ابتلا به بیماری قرار گرفتید دوباره باید آزمایش بدهید.
- مثبت یا واکنشی: این نتیجه نشان می دهد بدن شما آنتی بادی هپاتیت C تولید کرده است و احتمالا به این بیماری مبتلا شده اید. برای اطمینان بیشتر پزشک از شما می خواهد که دوباره آزمایش بدهید.
هپاتیت C چطور درمان می شود؟
از روش های زیر برای درمان هپاتیت C استفاده می شود:
داروهای ضد ویروسی
عفونت هپاتیت C با مصرف داروهای ضد ویروس درمان می شود. هدف از این درمان این است که حداقل 12 هفته بعد از پایان درمان ویروس هپاتیت C در بدن مشاهده نشود.
پیوند کبد
اگر بیمار دچار عوارض جدی هپاتیت C شده باشد احتمالا به پیوند کبد نیاز خواهد داشت. طی جراحی پیوند کبد، پزشک قسمت های آسیب دیده کبد را جدا و آن را کبد سالم پیوند می زند. البته در بیشتر موارد پیوند کبد به تنهایی نمی تواند هپاتیت C را درمان کند و همچنان به مصرف داروهای آنتی ویروس نیاز است.
واکسیناسیون
اگر چه واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد اما پزشک به بیمار توصیه می کند که واکسن هپاتیت A و B را دریافت کند چون در صورت ابتلای او به این هپاتیت ها وضعیت کبد وخیم تر می شود.
چطور می توان از بروز هپاتیت C پیشگیری کرد؟
با رعایت نکات زیر می توانید از ابتلا به هپاتیت C در امان بمانید:
- مصرف مواد مخدر را ترک کنید مخصوصا اگر به صورت تزریقی مواد مصرف می کنید.
- اگر قصد خالکوبی و تتو کردن دارید حتما مطمئن شوید که از سوزن های یک بار مصرف و استریل استفاده می کنند.
- رابطه جنسی ایمن و محافظت شده داشته باشید. از برقرار کردن رابطه جنسی با شرکای جنسی متعدد خودداری کنید و حتما از وسایل محافظت کننده مثل کاندوم استفاده کنید.
هپاتیت D
هپاتیت D که گاهی اوقات با نام هپاتیت دلتا نیز شناخته می شود نوعی عفونت ویروسی است که بر اثر ویروس هپاتیت D ایجاد می شود کبد را ملتهب می کند. طبق امار سازمان جهانی بهداشت (WHO) حدود 5 درصد از مبتلایان به هپاتیت B یعنی 15 تا 20 میلیون نفر در سراسر جهان به هپاتیت D نیز مبتلا هستند.
هپاتیت D چه علائمی دارد؟
دو نوع هپاتیت D وجود دارد: حاد و مزمن. هپاتیت D حاد با علائم زیر همراه است:
- خستگی
- بی اشتهایی
- درد در قسمت فوقانی و بالای شکم
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع روشن
- حالت تهوع
- استفراغ
- زردی پوست و چشم
افراد مبتلا به هپاتیت D مزمن ممکن است تا سال ها هیچ علامتی را تجربه نکنند اما با گذشت زمان علائم ناشی از آسیب کبدی بروز می کنند. این علائم عبارتند از:
- خستگی
- کاهش وزن غیر طبیعی
- ضعف
- خارش پوست
- تورم شکم
- تورم مچ پا
- زردی پوست و چشم
چه عواملی باعث بروز هپاتیت D می شوند؟
ویروس هپاتیت D از طریق تماس با ترشحات و مایعات بدن فرد آلوده منتقل می شود. با این حال فقط کسانی می توانند به این بیماری مبتلا شوند که ویروس هپاتیت B در بدنشان وجود داشته باشد چون ویروس هپاتیت D برای تکثیر به این ویروس نیاز دارد. عواملی که می توانند شما را معرض ابتلا به این بیماری قرار دهد عبارتند از:
- رابطه جنسی محافظت نشده
- استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق
- تماس با خون آلوده به ویروس
- هنگام زایمان و از طریق مادر به فرزند
هپاتیت D چطور تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص این بیماری پزشک سابقه بیمار و همه علائم او را به طور کامل بررسی می کند. آزمایش خون می تواند نشان بدهد که ویروس هپاتیت D در بدن فرد وجود دارد یا نه. علاوه بر این پزشک برای بررسی میزان آسیب دیدگی کبد از آزمایشات دیگری مثل سونوگرافی یا بیوپسی کبد نیز استفاده می کند.
هپاتیت D چطور درمان می شود؟
در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای هپاتیت D وجود ندارد و روش های درمانی موجود فقط به کنترل علائم بیماری کمک می کنند. برای مبتلایان به هپاتیت D مزمن اغلب از دارویی به نام اینترفرون آلفا استفاده می شود که می تواند خطر وخیم تر شدن اوضاع بیمار را کاهش بدهد.
علاوه بر این از آنجایی که ممکن است بیماران مبتلا به این نوع هپاتیت نیاز به درمان هپاتیت B نیز داشته باشند، در پروسه درمانشان از داروهای ضد ویروسی و تقویت سیستم ایمنی بدن نیز استفاده می شود. در موارد شدید که بیمار دچار نارسایی کبدی می شود نیز بیمار باید پیوند کبد انجام بدهد.
هپاتیت E
هپاتیت E نوعی هپاتیت است که در اثر ویروس هپاتیت E ایجاد می شود و کبد را ملتهب می کند. بیشتر مبتلایان به هپاتیت E طی چند ماه بهبود پیدا می کنند و این بیماری برخلاف سایر هپاتیت ها باعث آسیب دائمی کبد نمی شود. البته اگر زنان باردار و یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مثل افراد مسن یا بیمار به هپاتیت E مبتلا شوند شرایط می تواند برایشان خطرناک باشد.
هپاتیت E چه علائمی دارد؟
معمولا 2 تا 6 هفته بعد از آلوده شدن به ویروس هپاتیت E علائم زیر بروز می کنند:
- تب خفیف
- احساس خستگی شدید
- بی اشتهایی
- احساس ناراحتی در معده
- استفراغ
- شکم درد
- تیره شدن پوست
- ادرار تیره
- مدفوع روشن
- بثورات پوستی یا خارش پوست
- درد مفاصل
- زردی پوست و چشم
چه عواملی باعث بروز هپاتیت E می شوند؟
هپاتیت E از طرف تماس با مدفوع آلوده به ویروس و یا خوردن و نوشیدن مواد غذایی آلوده منتقل می شود. این بیماری معمولا در برخی نقاط دنیا که نکات بهداشتی رعایت نمی شود و شستن دست ها مرسوم نیست و یا آب سالم در دسترس افراد نیست بیشتر دیده می شود.
هپاتیت E چطور تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص هپاتیت E از آزمایش خون یا آزمایش مدفوع استفاده می شود.
هپاتیت E چطور درمان می شود؟
در بیشتر موارد هپاتیت E بعد از حدود 4 تا 6 هفته خود به خود از بین می رود. موارد زیر نیز به درمان هر چه سریعترتان کمک می کند:
- استراحت کردن
- مصرف غذاهای سالم و مقوی
- نوشیدن آب زیاد
- خودداری از مصرف الکل
علاوه بر موارد گفته شده قبل از مصرف استامینوفن و هر داروی دیگری با پزشکتان در این خصوص مشورت کنید.
چطور می توان از بروز هپاتیت E پیشگیری کرد؟
این بیماری در کشورهای کمتر توسعه یافته آسیا، خاور میانه، آفریقا و آمریکای مرکزی متداول تر است. با این که هیچ واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت E وجود ندارد اما با رعایت موارد زیر می توانید احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش بدهید:
- اگر از سلامت آب آشامیدنی یا یخ مطمئن نیستید از آنها استفاده نکنید.
- از مصرف گوشت خام و مشکوک خودداری کنید.
- قبل از خوردن غذا و بعد از استفاده از دستشویی حتما دست هایتان را با آب و صابون بشویید.
نکات مهم برای جلوگیری از پیشرفت بیماری هپاتیت
از آنجایی که هپاتیت C خطرناک ترین نوع هپاتیت محسوب می شود مواد غذایی و داروهای مصرفی شما تاثیر زیادی روی وخیم تر شدن عملکرد کبدتان در طول این بیماری دارند. بنابراین اگر به این بیماری دچار هستید برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر اکیدا توصیه می کنیم که موارد زیر را رعایت کنید:
از مصرف مواد مخدر، سیگار و مشروبات الکلی خودداری کنید
مشروبات الکلی تخریب سلول های کبدی شما را تسریع می کند، مواد مخدر باعث ایجاد زخم در کبد می شود و سیگار کشیدن نیز شما را در معرض ابتلا به سرطان کبد قرار می دهد.
قبل از مصرف هر دارویی با پزشکتان مشورت کنید
اگر به خاطر ابتلا به هپاتیت C دچار سیروز کبدی هم شده اید باید درباره مصرف داروها بسیار محتاط و مراقب باشید. دوز مصرفی برخی داروها در چنین شرایطی باید تحت کنترل پزشک قرار بگیرد و از مصرف برخی داروها، مکمل ها و داروهای گیاهی هم باید اجتناب کرد. داروهایی که نباید در این شرایط مصرف شوند عبارتند از:
- استامینوفن
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- قرص های خواب اور یا آرامبخش
از مصرف مواد غذایی مضر پرهیز کنید
به طور کلی تغذیه مناسب می تواند به تشکیل سلول های جدید کبد کمک کند. اگر به هپاتیت C مبتلا هستید از مصرف مواد غذایی زیر خودداری کنید:
- صدف خام: چون می تواند باعث بروز عفونت باکتریایی در بدن شود
- غذاهای چرب و شیرین: چون در کبد رسوب می کنند و فشار و تنش روی کبد را بیشتر می کنند
- غذاهای شور: اگر به خاطر ابتلا به هپاتیت C دچار تجمع مایعات در پاها و شکم شده اید نباید از غذاهای شور استفاده کنید.
