فشار خون ریوی چیست؟ + علائم، دارو درمانی و امید به زندگی

فشار خون ریوی بالا به هنگام افزایش غیر طبیعی فشار در شریان های ریوی رخ می دهد. فشار خون ریوی، به نوع اولیه و ثانویه آن طبقه بندی می شده است، امروزه نیز این طبقه بندی، بر اساس بیماری ذیربط یا وضعیت اصلی، علائم و گزینه های درمان فشار خون بالای ریوی، استوار است. در این سیستم طبقه بندی جدید، پنج کلاس یا گروه وجود دارد. فشار خون بالای ریوی دلیل قابل تشخیصی ندارد و از این رو، تحت عنوان فشار خون بالای ریوی ایدیوپاتیک نامیده می شود (که قبلاً تحت عنوان فشار خون بالای ریوی اولیه نامیده می شد). در ادامه این مقاله ار بخش بیماری های دکتر سلام به توضیح کامل درباره فشار خون ریوی پرداخته و با آن آشنا می شویم.

فشار خون ریوی بالا چیست؟

فشار خون ریوی، افزایش غیرطبیعی فشار، در گردش خون ریوی است. فشار خون بالای ریوی می تواند توسط برخی داروهای خاص، بیماری ها (اسکلرودرما، درماتومیوزیت، لوپوس سیستمیک)، عفونت ها (اچ آی وی، شیستوزومیازیس)، بیماری کبد، دریچه قلب، بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) لخته شدن خون در ریه ها و پرفشاری خون ریوی نوزاد (PPHN) ایجاد شود. عوامل خطر فشار خون بالای ریوی عبارت اند از: نارسایی کبد، بیماری مزمن ریه، اختلالات لخته شدن خون و بیماری های اساسی چون اسکلرودرما، درماتومیوزیت و لوپوس اریتماتوز سیستمیک.

علائم و نشانه های فشار خون بالای ریوی شامل:

• تنگی نفس
• اختلالات در تنفس
• سرگیجه
• نفس نفس زدن
• ضربان سریع قلب

فشارخون بالای ریوی با اندازه گیری فشار ریوی از طریق سونوگرافی قلب (اکوکاردیوگرام) یا کاتترگذاری بخش راست قلب تشخیص داده می شود. درمان پر فشاری خون ریوی می تواند شامل اکسیژن، دیورتیک ها، رقیق کننده های خونی، داروهایی که شریان ریوی را باز می کنند و درمان بیماری های ذیربط باشد.

پیش آگهی بیماری و امید به زندگی برای شخص مبتلا به پر فشاری خون ریوی با افزایش گزینه های درمانی جدید در دسترس، در حال بهبود است، با این حال، پیش آگهی این بیماری ممکن است به بیماری ذیربط یا وضعیتی که باعث فشار خون بالای ریوی می شود، بستگی داشته باشد.

فشار خون ریوی بالا در ایالات متحده

فشار خون بالای ریوی با بسیاری از بیماری های دیگر، مانند بیماری ریه و بیماری های قلبی در ارتباط است. برخی از دلایل اصلی رایج، شامل فشار خون بالای شریان ریوی ناشی از برخی انواع بیماری های مادرزادی قلب، بیماری بافت همبند، بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا، بیماری کبد (سیروز)، لخته شدن خون در ریه ها و بیماری های مزمن ریه مانند آمفیزم می باشد.

ژنتیک نیز در فشار خون بالای ریوی نقش دارد. فشار خون بالای ریوی در هر سنی رخ می دهد و بروز آن با افزایش سن افزایش می یابد. فشار خون بالای ریوی در بین خانم ها، سیاه پوستان غیر اسپانیایی و در بین افراد 75 سال و بالاتر شایع تر است. نارسایی قلبی در فشار خون بالای ریوی شایع است.

حقایق مربوط به فشار خون ریوی 

بدن انسان دارای دو مجموعه اصلی از رگ های خونی است که خون را از قلب به بدن توزیع می کنند. یک مجموعه، خون را از بخش راست قلب به ریه ها پمپ می کند و دیگری از بخش چپ قلب به بقیه بدن (گردش سیستمیک). هنگامی که پزشک یا پرستار فشار خون فرد را- از بازوی وی- اندازه گیری می کند، در واقع فشار خون را در گردش خون سیستمیک او اندازه گیری می کند. هنگامی که این فشارها به طور غیر طبیعی زیاد باشند، فشار خون بالا (پرفشاری خون سیستمیک) فرد مشخص می شود.

بخشی از گردش خونی که خون را از بخش راست قلب به ریه ها و قسمت پشتی بخش چپ قلب توزیع می کند، به گردش خون ریوی معروف است. بطن راست قلب- برای دریافت اکسیژن- جریان برگشتی خون از بدن را به داخل شریان های ریوی پمپ می کند. فشارهای موجود در شریان های ریوی به طور قابل توجهی پایین تر از فشارهای موجود در گردش خون سیستمیک هستند. هنگامی که فشار در گردش خون ریوی به طور غیر طبیعی بالا رود، به آن فشار خون ریوی گفته می شود.

این حالت، معمولاً هنگامی که فشار ورید ریوی بالا می رود، اتفاق می افتد که، تحت عنوان پرفشاری خون ورید ریوی (PVH) نامیده می شود. این فشار به بخش راست قلب و شریان های ریوی منتقل می شود. نتیجه، افزایش فشار ریوی در سرتاسر جریان ریوی است. بخشی از این انتقال فشار مستقیم از بخش پشتی سیستم وریدی و بخش دیگر می تواند ناشی از انقباض واکنشی شریان های ریوی باشد.

معمولاً فشار خون بالای ریوی ناشی از انقباض، یا سخت شدن شریان های ریوی که خون را به ریه ها می رسانند، تحت عنوان پرفشاری خون شریان ریوی (PAH) نامیده می شود. این که آیا فشار خون بالای شریانی، وریدی است یا ریوی، پمپ کردن خون به جلو برای قلب- از طریق ریه ها- مشکل تر می شود. این فشار وارده بر قلب، منجر به بزرگ شدن بخش راست قلب می شود و در نهایت مایعات در کبد و سایر بافت ها مانند پاها تجمع می یابند.

بیشتر بخوانید: نقش انبه در کنترل فشار خون چگونه است

دامنه نرمال فشار خون ریوی چیست؟

هنگامی که قلب خون را پمپ می کند به آن سیستول گفته می شود و هنگامی که قلب با خون پر می شود به آن دیاستول گفته می شود. محدوده فشار شریان ریوی عادی از فشار بالای (سیستولیک) 15 تا 30 میلی متر جیوه تا فشار پایین (دیاستولیک) 4 تا 12 میلی متر جیوه می باشد. مقادیر تقریبی آن را می توان به وسیله سونوگرافی قلب (اکوکاردیوگرام) و یا استفاده از کاتتر دقیق، برای اندازه گیری فشار گردش ریوی (کاتتر گذاری بخش راست قلب) بدست آورد.

علائم و نشانه های فشار خون ریوی بالا

بسیاری از مبتلایان به فشار خون بالای ریوی ممکن است به هیچ وجه علائمی نداشته باشند، به خصوص اگر بیماری شان خفیف یا در مراحل اولیه آن باشد.

علائم فشار خون بالای ریوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تنگی نفس که با فعالیت بدتر شود
• سایر شکایات رایجی چون سرفه، خستگی، سرگیجه و بی حالی

با پیشروی بیماری و متعاقبا نارسایی بخش راست قلب، ممکن است تنگی نفس بدتر شود و تجمع مایعات در بدن افزایش یابد (به دلیل عدم موفقیت قلب در پمپاژ خون به جلو) که منجر به تورم پاها می شود. افراد همچنین ممکن است از درد قفسه سینه و آنژین شکایت کنند. بسته به بیماری ذیربط مرتبط، فشار خون بالای شریان ریوی می تواند تظاهرات دیگری داشته باشد. به عنوان مثال، تغییرات پوستی مشخص در اسکلرودرما یا علائم کبدی که در فشار خون بالای ریوی دیده می شود.

سایر علائم فشار خون ریوی بالا:

• تنفس سریع، هیپوکسی (پایین بودن سطح اکسیژن در خون) و تورم پاها.

در پرفشاری خون ریوی شدید، متخصص مراقبت های بهداشتی، ممکن است به هنگام گوش دادن به صدای قلب با گوشی پزشکی یا استتوسکوپ، صدای بلندتری از قلب نسبت به حالت معمول بشنود. پزشک همچنین ممکن است هنگام پمپاژ قلب احساس اتساع دیواره قفسه سینه را داشته باشد و این ممکن است حاکی از بزرگ شدن بخش راست قلب باشد که نشان دهنده فشار خون بالای ریوی (بزرگ شدن بطن راست) است.

کدام بیماری ها در افراد مبتلا به فشار خون ریوی بالا شایع است؟

اطلاعات آماری روشنی از شیوع فشار خون بالای ریوی در دست نیست. از آنجا که فشار خون بالای ریوی در شرایط مختلف دیده می شود، شاید بهتر باشد به شیوع آن در هر شرایطی توجه کرد. این بیماری در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی،COPD  و آپنه خواب نسبتاً شایع است و در 7 تا 12 درصد از بیماران مبتلا به بیماری عروق کلاژن و در کمتر از 5 درصد از بیماران HIV مشاهده می شود.

طبقه بندی فشار خون ریوی بالای اولیه و ثانویه

طبقه بندی معمول آن، به دو گروه فشار خون بالای ریوی اولیه (ایدیوپاتیک) و فشار خون بالای ریوی ثانویه- که به آن فشار خون شریان ریوی نیز گفته می شود- انجام می شده است و اکنون بر اساس علت اصلی، خصوصیات و درمان های فشار خون ریوی بالا بنا شده است. این شرایط در سال 2013 به روز شد. این سیستم، شرایط را بر اساس پنج گروه طبقه بندی می کند.

گروه 1

فشار خون ریوی بالا شامل، ایدیوپاتی- که قبلاً به آن فشار خون بالای شریان ریوی اولیه گفته می شد- فشار خون ریوی بالای ارثی و فشار خون ریوی بالای ناشی از مصرف دارو، می باشد.

فشار خون ریوی بالا با موارد زیر همراه است:

• بیماری های بافت همبند مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک یا اسکلرودرما
• HIV
• بیماری کبدی (پرفشاری کبد، هایپرتنشن کبدی (پورتال)).
• بیماری مادرزادی قلب
• شیستوزومیازیس (عفونت انگلی که می تواند شریان های ریوی را مسدود کند)
• بیماری انسداد ورید ریوی (بسیار نادر)
• پرفشاری مداوم خون ریوی در نوزاد

گروه 2

فشار خون ریوی بالا به سبب بیماری بخش چپ قلب و افزایش فشار شریان ریوی به دلیل افزایش فشار ورید ریوی در برگشت به ریه هاست. این شامل نارسایی قلبی، بیماری‌ های قلبی عروقی و برخی بیماری‌ های قلبی مادرزادی است.

فشار خون بالای ریوی به دلیل بیماری های ریه و یا هیپوکسی (سطح اکسیژن پایین) اتفاق می افتد، که شامل موارد زیر است:

• بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
• بیماری های بینابینی ریه
• آپنه خواب
• قرار گرفتن طولانی مدت در ارتفاعات
• بیماری مادرزادی ریه

گروه 4

فشار خون ریوی ترومبوآمبولیک مزمن (لخته شدن مزمن خون در ریه ها که برطرف نمی شوند).

گروه 5

فشار خون ریوی با مکانیسم های چند فاکتوری نامشخص، برای مثال:

• اختلالات خون (از جمله کم خونی همولیتیک)
• اختلالات سیستمیک (مانند سارکوئید)
• اختلالات متابولیک در جایی که شیمی سلول غیر طبیعی است (مانند بیماری های ذخیره گلیکوژن)
• تومورهای انسداد جریان خون در ریه ها

چه عواملی باعث فشار خون ریوی بالا می شوند؟

دلایل زیادی برای فشار خون بالای ریوی وجود دارد. اغلب بیش از یک مکانیسم در فرآیند بیماری خاص نقش دارند و این فرایند می تواند با پیشروی بیماری تغییر کند. بیماری هایی که بر جریان خون از قلب به سایر بخش های بدن تأثیر می گذارند، منجر به بازگشت جریان خون (جمع شدن خون) می شوند که فشارهای وریدی ریوی را افزایش می دهد و منجر به فشار خون بالای ریوی می شوند. انقباض ریوی هیپوکسیک فرآیندی است که در آن رگ های باریک ریه در تلاش، برای منحرف کردن خون از بخش های با عملکرد ضعیف ریه هستند.

به عنوان مثال، هنگامی که ذات الریه ایجاد می شود، بخشی از ریه ملتهب می ‌شود و ضعیف عمل می کنند (برای اضافه کردن اکسیژن و حذف دی ‌اکسید کربن از خون). این فرآیند، خون را از این بخش که عملکرد ضعیفی دارد منحرف می ‌کند و آن را به بافتی از ریه که عملکرد بهتری دارد، می‌ رساند. با این حال، وقتی میزان اکسیژن کل خون، کم شود (هیپوکسی)، مشکل پیش می آید. این امر، باعث انقباض عروق بخش شريان ریوی می شود و از این رو فشار خون بالا می رود.

در برخی از بیماری ‌هایی که به موجب آن آستر داخلی مجرا (لومن)، به علت رشد نامناسب بافت درون و اطراف رگ ها محدود می‌ شود، تغییر وضعیت رگ ‌های خونی رخ می ‌دهد. توده ها و زخم های ناشی از سایر بیماری می توانند عروق را فشرده سازند و این تنگ شدگی عروق، باعث افزایش مقاومت رگ ها در برابر جریان خون و در نتیجه افزایش فشار رگ ها می شود. در یک عفونت انگلی نسبتاً شایع در خاورمیانه (شیستوزومیازیس)، رگ های خونی ریه ها توسط انگل هایی که باعث فشار خون بالای شریان ریوی می شوند، مسدود می شوند.

بعضی از مواد باعث انقباض رگ های خونی می شوند. به ندرت مصرف داروهای لاغری، مانند دکس فن فلورامین (Redux) و فن- فن باعث فشار خون بالای ریوی می شود. این داروها از بازار خارج شده اند. برخی از داروهای خیابانی مانند کوکائین و متامفتامین می توانند پرفشاری خون ریوی شدید ایجاد کنند. بعضی از بیماری ها به دلایل نامشخصی باعث افزایش فشار خون و ایجاد پرفشاری خون شریان ریوی می شوند. شاید یک سم ناشناخته یا مواد شیمیایی، با ایجاد انقباض یا رشد نامناسب بافت درون یا اطراف رگ های خونی، بر آن ها تاثیر گذارد.

به عنوان مثال، شرایطی وجود دارد که تحت عنوان بیماران کبدی شناخته می شود و در نتیجه نارسایی کبد ایجاد می شود. وقتی این افراد پیوند کبدی دریافت می کنند، فشار خون بالای ریوی شان برطرف می شود که این نشان می دهد که کبد ناتوان، قادر به پاک سازی برخی از مواد بیوشیمیایی نبوده که منجر به فشار خون شریان ریوی شده است.

چه عواملی باعث فشار خون ریوی بالای ایدیوپاتیک می شوند؟

فشار خون بالای ریوی اولیه، دلیل اساسی قابل تشخیصی ندارد. این اصطلاح، سابقا مورد استفاده قرار می گرفت و دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد. اصطلاح فعلی که برای توصیف این بیماری به کار گرفته می شود، فشار خون بالای ریوی ایدیوپاتیک است. این فشار خون در جوانان شایع است و در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد.

پرفشاری خون ریوی ایدیوپاتیک، به صورت غیر معمول، نوعی فشار خون بالای مهاجم و اغلب کشنده پرفشاری خون ریوی است. در حالی که مشخصا انسداد شریانی در اثر ایجاد سلول های عضلانی صاف پوشاننده شریان ها ایجاد می شود، با این حال، علت اصلی این بیماری مدت هاست که یک معما بوده است.

علت ژنتیکی فرم خانوادگی فشار خون بالای ریوی ایدیوپاتیک، که اکنون به عنوان PAH ارثی یاد می شود، کشف شده است. این بیماری در اثر جهش در ژنی بنام BMPR2 ایجاد می شود. این ژن، گیرنده تبدیل کننده فاکتور رشد بتای نوع II را که روی سطح سلول ها نشسته و مولکول های خانواده TGF-beta را به هم متصل کرده را رمزگذاری می کند.

این اتصال، باعث تحریک تغییرات ساختاری داخل سلول ها می شود و در آنجا تعدادی واکنش بیوشیمیایی رخ می دهد که در نهایت بر روی عملکرد سلول تأثیر می گذارد. جهش، این روند را مسدود می کند. این کشف ممکن است وسیله ای برای تشخیص ژنتیکی و یک هدف بالقوه برای درمان مبتلایان به فشارخون بالای ریوی اولیه خانوادگی (و احتمالا ًتصادفی) باشد.

تشخیص فشار خون ریوی بالا

اولین قدم در تشخیص فشار خون بالای ریوی، تردید به لحاظ بالینی است. این ممکن است به عنوان بخشی از ارزیابی سایر بیماری هایی که منجر به فشار خون بالای ریوی (مانند اسکلرودرما یا بیماری انسدادی مزمن ریوی) می شوند یا بر اساس بیماران و علائم و نشانه های ذکر شده در بالا انجام شوند.

اکوکاردیوگرام، داپلر، کاتتریزاسیون قلب

برای یافتن سرنخ هایی پیرامون احتمال فشار خون بالای ریوی، آزمایشات بسیاری چون اکوکاردیوگرام ممکن است انجام شوند. مهم است که همراه با اکوکاردیوگرام، یک مطالعه داپلر انجام شود تا در تشخیص فشارهای شریان ریوی به پزشک کمک کند. این مقادیر بر اساس کیفیت صدای موج نزدیک و دور شونده سنسور به پروب دستگاه اکوکاردیوگرام محاسبه‌ می شوند. این مهم، بر اساس اصولی است که چرایی تغییر صدای یک قطار به هنگام نزدیک و دور شدن را توضیح می دهد.

با این حال، استاندارد طلایی (بهترین آزمایش در دسترس) کاتتریزاسیون راست قلب است. این آزمایش، مستلزم قرار دادن کاتتر از طریق کشاله ران به داخل ورید ران، رگ بزرگی در قسمت تحتانی بدن (یا داخل ورید بزرگی در زیر استخوان طوق یا در بازو یا گردن در قسمت فوقانی بدن) و پیشروی آن به بخش راست قلب است. کاتتر به وسیله ای متصل می شود که می تواند فشار خون را در بخش راست قلب و شریان ريوی، کنترل و اندازه گیری کند.

در طی کاتتریزاسیون راست قلب، سطح اکسیژن گردش خون ریوی در طی موقعیت های مختلف کاتتر اندازه گیری می شود. این می تواند به تعیین سوراخ شکل گرفته در قلب- به سبب مادرزادی یا اکتسابی- که به فشارهای ریوی بالا منجر می شود، کمک کند. برخی داروها و فعالیت ‌های خاص را می توان در طول این روش، برای کمک به ارزیابی اجرا کرد.

نیتریک اکسید می ‌تواند استنشاق شود و در فرم های خاصی از PAH در فشارهایی که با اشاره به گزینه‌ های درمانی ویژه ‌ای مثل استفاده از داروی مسدود کننده کانال کلسیم ایجاد می شود، بهبود چشمگیری نشان می ‌دهد. برخی از بیماران، فشار ریوی مفرطی در واکنش به ورزش دارند و این نیز با استفاده از تمرینات بازو در طی روش، قابل اندازه گیری است.

تیتراسیون داروها در فشار خون بالای ریوی- در حالی که کاتتر در محل وجود دارد- می تواند بر نظارت بر پاسخ به درمان و بهینه سازی آن کمک کند و همچنین می تواند در ارائه درمان منحصر به فرد برای بیماران مبتلا به این بیماری پیچیده کمک کند. فشار خون بالای ریوی، به عنوان میانگین فشار خون شریان ریوی بالاتر از 25 میلی متر جیوه- که توسط کاتتریزاسیون بخش راست قلب اندازه گیری می شود- تعریف می شود. این فشارها در برخی از افراد می تواند بسیار بالاتر از 25 میلی متر جیوه باشد.

بنابراین فشار خون ریوی، بر اساس شدت فشار، می تواند به خفیف، متوسط ​​یا شدید دسته بندی شود. فشار متوسط شریانی با ضرب کردن فشار دیاستولیک در دو و جمع کردن عدد حاصلضرب با فشار سیستولیک و سپس تقسیم کردن عدد حاصل بر سه بدست می آید (سیستولیک بالاترین عدد و دیاستولیک پایین ترین عدد در اندازه گیری فشار خون است). به طور معمول، فشار خون ریوی، فشار سیستمی بسیار کمتری نسبت به فشار خون سیستمیک دارد (که معمولاً با کاف فشار خون اندازه گیری می شود).

بیشتر بخوانید: 24 روش طبیعی برای کاهش فشار خون

چه آزمایشاتی در تشخیص فشار خون ریوی بالا قابل استفاده هستند؟

آزمایشات تشخیصی دیگر، برای فشار خون بالای ریوی، شامل الکتروکاردیوگرام (ECG، EKG) اشعه X قفسه سینه و اکوکاردیوگرام است. الکتروکاردیوگرام ممکن است برخی ناهنجاری هایی را نشان دهد که ممکن است دلایل نارسایی بخش راست قلب باشند. به علاوه اشعه X قفسه سینه ممکن است بزرگ شدن محفظه های بخش راست قلب را نشان دهد و اکوکاردیوگرام (سونوگرافی قلب) تصاویر سونوگرافی از قلب را نشان می دهد و می تواند شواهدی از نارسایی قلب راست را تشخیص دهد.

با استفاده از داپلر (همانطور که قبلاً توضیح داده شد) می تواند فشارهای موجود در شریان ریوی را تخمین بزند. این آزمایش ها، در شرایط بالینی مناسب، در تشخیص و مدیریت فشار خون ریوی بسیار مفید هستند. آزمایش های دیگر، ممکن است در ارزیابی شرایط منجر به فشار خون بالای ریوی ثانویه مفید باشند. به عنوان مثال، اسکن تهویه- پرفیوژن (اسکن V/Q) می تواند لخته های خون در عروق ریوی را نشان دهد یا گاهی اوقات می توان از سی تی اسکن قفسه سینه استفاده کرد.

سی تی اسکن قفسه سینه می تواند لخته های شریان ریوی را تشخیص دهد، به علاوه می تواند ناهنجاری های بافت ریه و ساختارهای اطراف آن را که می تواند در فشار خون ریوی شرکت داشته باشد نشان دهد. آزمایش عملکرد ریوی می تواند در تشخیص بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) و سایر بیماری های ریه مفید باشد و پیشروی بیماری را تحت نظر داشته باشد.

این آزمایش می تواند برای تشخیص بسیاری از جنبه های عملکرد ریه از جمله جریان هوا و شواهد انسداد، حجم ریه ها و همچنین ظرفیت ریه در اقتباس اکسیژن هوا استفاده شود. مطالعات خواب، می تواند تشخیص آپنه خواب و شدت آن و گزینه های مدیریتی آن، مانند درمان CPAP را تأیید کند.

درمان فشار خون ریوی بالا

اگر نارسایی بخش چپ قلب، مشکل اساسی باشد، پس، درمان نارسایی این بخش از قلب توسط متخصص قلب و عروق اصلی ترین نوع درمان است. در مواردی که دلیل فشار بالای خون، هیپوکسی (میزان پایین اکسیژن)، به دلیل هرگونه بیماری مزمن ریه، مانند COPD باشد، تامین اکسیژن و درمان مناسب بیماری زمینه ای ریه توسط پزشک ریه (پولمونولوژیست) اولین قدم در درمان است.

در بعضی از بیماران، فشار زیاد ممکن است مربوط به سندرم آپنه خواب انسدادی (OSAS) باشد و با استفاده از CPAP ، دستگاهی که فشار مثبت جریان هوای پیوسته را در هنگام خواب منتقل می کند، کاهش یابد. در شرایطی مانند اسکلرودرما که اغلب می تواند فشار خون بالای ریوی را ایجاد کند، یک روماتولوژیست، در برنامه درمانی نقش ایفا می کند.

اگر فکر می شود علت اصلی بیماری، لخته شدن مکرر خون (فشار خون بالای ریوی ترومبوآمبولی مزمن) است ممکن است ضد انعقاد ها (رقیق کننده های خونی) گزینه درمانی خوبی برای شما باشند. همانطور که در بخش قبلی نیز نشان داده شد، مراجعه به مرکز تخصصی ممکن است برای حذف جراحی احتمالی لخته خون (ترومبوآندارکتومی) ضروری باشد.

برای بیمارانی که فشارخون بالای ریوی اولیه دارند (کسانی که دلایل ذیربط را ندارند)، ممکن است سعی شود درمان پیشرفته تری انجام شود. این داروها مکانیسم های پیچیده ای دارند، اما به طور کلی با بازکردن شریان های ریوی و بنابراین با کاهش فشار در این رگ های خونی و جلوگیری از رشد بیش از حد بافت ها در رگ های خونی (که همانطور که قبلاً توضیح داده شد، بازسازی عروق را کاهش می دهند)، اثر می کنند.

PAH علاوه بر انقباض، می تواند منجر به تغییر ساختاری واقعی شریان های ریوی شود، ولی اینکه ناشی از بالا رفتن مزمن فشار است، یا خود بیماری، یا ترکیبی از این دو، کاملاً روشن نیست. این داروها همچنین می توانند در بعضی از موارد درجه بازسازی شریان های ریوی را کاهش دهند یا آن را به تأخیر بیندازند.

داروها

سه داروی اصلی مورد استفاده در درمان فشار خون بالای ریوی ایدیوپاتیک و فشار خون بالای ریوی مرتبط با بیماری های عروقی کلاژن وجود دارد: 

پروستاگلاندین ها

مانند اپوپروستنول (Flolan)، ترپروستی نیل (Remodulin, Tyvaso)، ایلوپروست (Ventavis). این داروها بسیار کوتاه اثرند و اغلب باید بصورت مداوم به صورت داخل وریدی تزریق شوند یا استنشاق شوند.

مهار کننده های فسفودی استراز نوع 5

همچون سیلدنافیل (Remodulin, Tyvaso)و تادالافیل (Adcirca, Cialis) ، تا حدودی کمتر از پروستاگلاندین ها موثرند، اما به راحتی یک یا سه بار در روز به طریق خوراکی قابل استفاده هستند (دوز این داروها زمانی که با هدف درمان اختلال نعوظ استفاده می شود بسیار متفاوت است).

آنتاگونیست های اندوتلیوم

جدیدترین داروهای مورد استفاده برای این وضعیت هستند. این ها شامل بوسنتان (Tracleer) و اَمبری ‌زنتان (Letairis) هستند. این داروها نیز یک تا دو بار در روز به صورت خوراکی مصرف می شوند.

چه داروهای دیگری باعث درمان پرفشاری خون ریوی می شوند؟

یک داروی منحصر به فرد با نام ریوسیگوئات با نام تجاری «آدمپاس» برای درمان فشار خون بالای ریوی ناشی از بیماری مزمن ترومبوآمبولیک (CTEPH) مورد استفاده قرار می گیرد. مکانیسم عمل آن متفاوت از داروهای فوق است و توسط افزایش اثر اکسید نیتریک که موجب افزایش اتساع عروق ریوی می شود، عمل می کند. در موارد نادر، مسدود کننده های کانال کلسیم (CCBS) ممکن است سودمند باشد.

در حال حاضر، تحقیقات در حال بررسی بهترین روش ها برای ترکیب این داروها، برای نتایج کلینیکی مطلوب است. لازم به ذکر است که این داروها بسیار گران هستند و هزینه سالانه آن ها بالاست. شرکت هایی که این داروها را تولید می کنند اغلب برنامه هایی برای کمک به بودجه دارند. این روش های درمانی پیشرفته برای اشکال دیگر فشار خون بالای ریوی نیز مورد استفاده قرار می گیرند، با این حال، هنوز هیچ مطالعات بالینی فوایدی را در این شرایط تأیید نکرده است.

آیا درمانی برای این شرایط وجود دارد؟

با وجود پیشرفت در درمان های مختلف، درمانی برای پرفشاری خون ریوی وجود ندارد.

پیشگیری از فشار خون ریوی بالا

پیشگیری از فشار خون بالای ریوی ممکن است بر کاهش عوامل خطری که ممکن است به علت اصلی منجر شوند، متمرکز باشد. این همیشه ممکن نیست، به خصوص در شرایطی که فاکتورهای خطر قابل کنترل نیستند. به عنوان مثال، برخی شرایط مانند لوپوس قابل پیشگیری نیست. اما اگر تشخیص زودهنگام صورت گیرد و به طور مناسب درمان شود، احتمال ایجاد فشارخون بالای ریوی بعد از آن، ممکن است کاهش یابد.

طول عمر افراد مبتلا به فشار خون ریوی بالا

معمولاً پیش آگهی ریوی بسته به شرایط اساسی که باعث ایجاد آن می شود، متفاوت است. در مورد فشار خون بالای ریوی ایدیوپاتیک یا خانوادگی، پیش آگهی کلی به شدت و چگونگی شروع درمان آن بستگی دارد. این آمار، نشان می دهد که افراد بدون هیچ درمانی، پیرامون فشار خون بالای ریوی ایدیوپاتیک، حدود 3 سال زنده می مانند.

برخی از عوامل دیگر، چون علائم شدید، سن شروع بیشتر از 45 سال، شواهدی از نارسایی قلب راست و عدم پاسخ به درمان حتی ممکن است پیش آگهی ضعیف تری را نشان دهند. این پیش آگهی برای بیمارانی که فشار خون بالای ریوی ایدیوپاتیک دارند و از زمان شروع بیماری خود، درمانشان را پیش گرفته اند و به درمان پاسخ خوبی می دهند، بهتر است. مطالعات برای تعیین رژیم های درمانی بهینه در حال انجام است.

کدام گروه از پزشکان فشار خون ریوی بالا را درمان می کنند؟

به طور کلی، پزشکان ریه (پولمونولوژیست) و متخصصان قلب و عروق، فشار خون بالای ریوی را درمان می کنند. بسته به علت، ممکن است پزشکان دیگری چون پزشکان داروهای خواب، روماتولوژیست ها و حتی متخصصان بیماری های عفونی نیز درگیر درمان این بیماری باشند. امروزه بیشتر متخصصان مراقبت های بهداشتی در جامعه در مدیریت فشار خون بالای ریوی ماهرند. با این حال، منطقی است که اطلاعات بیشتری پیرامون این موضوع داشته باشید زیرا راهکارهای مدیریت این بیماری به سرعت در حال تحول است.

بیشتر بخوانید: بیماری های خونی و آنکولوژی؛ علائم، تشخیص و درمان

رژیم فشار خون ریوی بالا

 PAH و رژیم غذایی فرد

فشار خون بالای شریان ریوی (PAH) شرایطی است که در آن شریان هایی که خون غنی از اکسیژن را به ریه های فرد می رسانند، منقبض می شوند.

اگر PAH دارید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• سرگیجه
• غش
• حالت تهوع
• مشکلات تنفسی

شما می توانید با انتخاب رژیم غذایی سالم، PAH خود را تحت کنترل قرار دهید و روال جدیدی پی بگیرید. رژیم غذایی شما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برخی غذاها فشار خون را بالا می برند، در حالی که برخی دیگر می توانند باعث افزایش وزن شوند.

کاهش مصرف نمک و سدیم

کاهش مصرف نمک یکی از رایج ترین توصیه هایی است که در این باره از پزشکان خود می شنوید. نمک در بسیاری از غذاهای بسته بندی و کنسرو شده و ترشیجات موجود است، بنابراین انتخاب موادغذایی تازه می تواند به محدود کردن میزان سدیم مصرفی شما کمک کند. غذای خود را به هنگام پخت، مزه دار کنید تا مجبور به استفاده از نمک در سفره نباشید. بسیاری از افراد بدون اینکه غذا را بچشند نمک را از روی عادت به غذا اضافه می کنند.

نکته: اگر نگران از بین رفتن طعم غذا هستید، سعی کنید با ادویه هایی مانند زیره و گیاهانی مانند سیر آن را امتحان کنید.

مصرف مایعات خود را محدود کنید

بسیاری از مبتلایان به PAH به مصرف دو لیتر از مایعات محدود می شوند، با این حال، بهتر است در مورد مقدار مناسب مایعات برای خود، با پزشک تان مشورت کنید. وزن خود را برای کمک به ارزیابی میزان مناسب مصرف مایعات پیگیری کنید. اگر در طول یک روز افزایش وزنی تجربه کردید، ممکن است مایعات بیشتری نسبت به آنچه نیاز دارید دریافت کنید. برای جلوگیری از تجمع مایعات، از نوشیدن مایعات زیاد خودداری کنید.

از محرک ها دوری کنید

جلوگیری از مصرف کافئین و سایر محرک ها مانند الکل برای تنظیم فشار خون شما ضروری است. اگر دوست دارید به هنگام صبح نوشیدنی گرمی مصرف کنید، جایگزین های چای و قهوه مانند کاسنی را امتحان کنید. آبمیوه های گازدار و “موکتل” (کوکتل های غیر الکلی) می توانند جایگزین خوبی برای پایان یک روز باشند.

نکته: قطع کردن محرک ها همچنین برای داشتن یک خواب بهتر به شما کمک می کنند.

حالت تهوع تان را تسکین دهید

بسیاری از افراد مبتلا به PAH چنین گزارش می کنند که درمان های جدید، منجر به بروز حالت تهوع در آن ها می شود. برای خلاصی از شر این عوارض جانبی، سعی کنید وعده های غذایی کمتری بخورید و از مصرف غذاهای پرچرب بپرهیزید. نان تست های خشک و ساده، کراکرهای خانگی می توانند به شما کمک کنند تا به هنگام تهوع احساس بهتری داشته باشید. از مصرف سودا و زنجبیل در رژیم غذایی خود خودداری کنید.

نکته: حتماً هر گونه تغییر در رژیم غذایی خود را به تدریج انجام دهید، تا بدن خود را تحت الشعاع قرار ندهید.

آهن مصرف کنید

مطالعه انجام شده در سال 2009 نشان داد که زمانی که بدن شما آهن ندارد،PAH  تان تشدید می شود. سعی کنید گوشت قرمز، حبوبات و سبزیجات برگ دار تیره بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید. اگر غذاهای سرشار از ویتامین C مانند گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای و کلم بروکلی مصرف کنید بدن شما آهن را بهتر جذب می کند.

نکته: آب مرکبات تازه یا چند برش از انبه یا پاپایا منابع خوبی از ویتامین C هستند و علاوه بر این، یک صبحانه سالم محسوب می شوند.

سیر بیشتری مصرف کنید

یک منبع مطالعه معتبر، تأثیر سیر را در موش های مبتلا به PAH بررسی کرد. این مطالعه نشان داد که یک ترکیب موجود در سیر به نام آلیسین به گشاد شدگی عروق خونی کمک می کند و فشار خون را پایین می آورد. پس برای این منظور، سیر خام یا پخته شده را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

نکته: حتماً اطمینان حاصل کنید که ظرف یک ساعت پس از خرد کردن سیر، آن را مصرف کنید، چرا که بعد آن، مزایایی را که آلیسین ارائه می دهد را دریافت نخواهید کرد.

به صورت مداوم ویتامین K مصرف کنید

اگر چه سبزیجات برگ دار تیره، منبع خوبی از آهن هستند، حاوی مقادیر زیادی از ویتامین K نیز هستند. مصرف غیر مداوم بیش از حد این ویتامین می تواند بر چگونگی عملکرد داروهای رقیق کننده خون تأثیر بگذارد. این تضاد ممکن است گیج کننده به نظر برسد، اما می توان ضمن ایجاد تعادل در میزان مصرف ویتامینK ، نیاز بدن به آهن را نیز برآورده کرد. از پزشک خود بپرسید که ویتامین K تا چه اندازه برای رژیم غذایی شما بی خطر است. طبق گفتهNIH ، نکته مهم این است که ویتامین K را از روزی به روز دیگر، چه بالاتر و چه پایین تر، مصرف کنید.

برای خود یک برنامه غذایی تنظیم کنید

به یاد داشته باشید که هر بدن متفاوت از دیگری است و هر فرد، واکنش منحصر به فردی به تغییر رژیم غذایی نشان می دهد. اگر در حال تغییر رژیم غذایی خود هستید، بهتر است یک برنامه غذایی برای خود تنظیم کنید. این می تواند به شما در قدم برداشتن در مسیر مناسب کمک کند و بدین ترتیب، چگونگی تاثیر برخی از غذاها بر بدن خود را مشاهده کنید.

لازم نیست برنامه غذایی تان را خیلی طول و تفصیل بدهید. زمان صرف غذا، هر آنچه می خورید و احساستان بعد از خوردن آن غذا را یادداشت کنید. این به شما کمک می کند تا دریابید که چه غذایی برای بدن شما بهتر است و به پزشک تان کمک می کند تا شرایط شما را بهتر بشناسد.

بدن خود را بشناسید

مدیریتPAH ، بر چگونگی احساس و البته نجات جان تان، بسیار حیاتی است. برای تهیه یک رژیم غذایی متناسب با نیازهای خاص خود، همکاری با پزشک، مهم است. این موضوع صحت دارد که به هنگام ابتلا به PAH محدودیت های بیشتری در رژیم غذایی تان به وجود می آید، اما این بدان معنا نیست که کیفیت وعده های غذایی تان تحت تاثیر قرار می گیرد. در حقیقت، ممکن است متوجه این شوید که رژیم غذایی جدید شما حتی بدون کافئین، انرژی بیشتری نسبت به گذشته در اختیارتان قرار می دهد.