هیپرتانسیون پورت به افزایش فشار خون در مجموعه ای از رگهای خونی که به سیستم وریدی پورت معرف است گفته می شود. این رگ ها از معده، طحال و لوزالمعده شروع و در ورید پورت با هم ادغام می شوند. سپس به شاخه های کوچکتری تقسیم می شوند و و به سمت کبد می روند. اگر عروق و رگهای موجود در کبد به دلیل صدمه و آسیب دیدگی مسدود شوند خون دیگر نمی تواند در کبد جریان پیدا کند و در نتیجه هیپرتانسیون یا افزایش فشار خون در سیستم پورت اتفاق می افتد. این افزایش فشار منجر به واریس یا تورم رگهای مری، معده، مقعد، روده و یا ناحیه اطراف ناف می شود. ممکن است رگهای متورم شده دچار پارگی و خونریزی شوند و عوارض بسیار خطرناکی برای فرد ایجاد کنند. در ادامه این مقاله ار بخش مقالات پزشکی دکتر سلام به توضیج کامل هیپرتانسیون پورت پرداخته و با آن آشنا می شویم.
هیپرتانسیون پورت چه علائمی دارد؟
خونریزی از دستگاه گوارش
در اغلب موارد اولین نشانه هیپرتانسیون پورت خونریزی دستگاه گوارش است که به شکل مدفوع خونی یا تیره رنگ ظاهر می شود.
آسیت
یکی دیگر از علائم افزایش فشار خون پورت تجمع مایعات در شکم است که به آن آسیت گفته می شود. این مساله باعث می شود شکم بیمار بیش از حد طبیعی بزرگ شود و فرد دچار گرفتگی، نفخ و تنگی نفس شود.
سردرگمی
علاوه بر موارد گفته شده، فراموشی و سردرگمی نیز می تواند جزو علائم اختلال خونرسانی در کبد باشد.
کاهش میزان پلاکت های خونی
علت بروز هیپرتانسیون پورت چیست؟
سیروز کبدی علت اصلی افزایش فشار خون پورت شناخته شده است که باعث ایجاد زخم در کبد می شود. سیروز کبدی به دلایل مختلفی مثل ابتلا به هپاتیت یا سوء مصرف مشروبات الکلی بروز می کند. هپاتیت خود ایمنی کلانژیت اسکلروزان اولیه و کلانژیت صفراوی اولیه نیز جزو علل ابتلا به سیروز کبدی و هیپرتانسیون پورت محسوب می شوند. وقتی کبد آسیب می بیند به طور خود به خود خودش را ترمیم می کند. اگر این آسیب ها زیاد باشند کم کم بافت زخم و اسکار جای سلول های سالم کبد را می گیرد. هر چه این زخم بیشتر و بزرگتر شود عملکرد کبد نیز کمتر می شود.
سایر علل ایجاد سیروز کبدی عبارتند از:
- بیماری کبد چرب غیر الکلی
- تجمع آهن در بدن
- فیبروز کیستیک
- تضعیف مجاری صفراوی
- عفونت های کبدی
- واکنش به برخی از داروها مثل متوترکسات
سیروز کبدی باعث می شود دیواره های ورید پورت دچار بی نظمی و اختلال شود و همین مساله مقاومت در برابر جریان خون را افزایش می دهد و در نتیجه فشار خون پورت بالا می رود. لخته های خونی تشکیل شده در ورید پورت باعث افزایش فشار خون در مواجهه با دیواره رگ ها می شود.
عواملی که خطر هیپرتانسیون پورت را افزایش می دهند کدامند؟
افراد مبتلا به سیروز کبدی و همچنین کسانی که احتمال ابتلا به این بیماری را دارند بیش از سایرین به هیپرتانسیون پورت دچار می شوند. اگر مدتهاست از مشروبات الکلی استفاده می کنید خطر ابتلا به سیروز کبدی در شما بیشتر از دیگران است. علاوه بر این هپاتیت نیز می تواند منجر به سیروز کبدی و در نتیجه هیپرتانسیون پورت شود.
عوامل زیر ریسک ابتلا به هپاتیت را افزایش می دهند:
- استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق
- خال کوبی یا تتو در شرایط غیر استریل و غیر بهداشتی
- تماس با سرنگ های آلوده به ویروس هپاتیت
- متولد شدن از مادر مبتلا به هپاتیت
- رابطه جنسی محافظت نشده و یا داشتن شرکای جنسی متعدد
هیپرتانسیون پورت چطور تشخیص داده می شود؟
معمولا پزشکان برای تشخیص فشار خون پورت به علائم آسیت ( تجمعم مایعات در شکم) و واریس و گشاد شدن رگ ها توجه می کند. برای این کار هم از آزمایشات بالینی از شکم و مقعد استفاده می شود و هم ممکن است پزشک آزماشات مختلف دیگری مثل معاینات آندوسکوپی و یا تصویر برداری با اشعه ایکس را تجویز کند.
هیپرتانسیون پورت چطور درمان می شود؟
متاسفانه در اکثر موارد درمان علت هیپرتانسیون پورت ممکن نیست و به جای آن بر پیشگیری یا مدیریت عوارض ناشی از هیپرتانسیون پورت به ویژه خونریزی از رگ های متورم شده تمرکز می شود. برای درمان و یا پیشگیری از هیپرتانسیون پورت از رژیم های غذایی مختلف، داروها، آندوسکوپی، جراحی و رادیولوژی استفاده می شود. سایر روش های درمانی به شدت علائم و میزان عملکرد کبد بیمار بستگی دارد.
به طور کلی روش های درمانی مورد استفاده برای هیپرتانسیون پورت عبارتند از:
آندوسکوپی درمانی
معمولا اولین خط درمان برای برطرف کردن خونریزی از رگ های واریسی آندوسکوپی درمانی است که در آن از روش پیوند زدن و یا اسکلروتراپی استفاده می شود. در روش پیوند زدن پزشک متخصص با استفاده از باندهای لاستیکی رگ های خونی را مسدود می کند تا خونریزی متوقف شود. اسکلروتراپی وقتی استفاده می شود که پیوند زدن امکان پذیر نباشد و طی آن محلول مخصوصی به رگ ها تزریق می شود تا واریس را از بین ببرد و خونریزی را متوقف کند.
بیشتر بخوانید: روشها،خطرات و تکنیک پیوند کبد
دارو درمانی
برای کاهش واریس و کاهش خطر خونریزی از رگ ها معمولا پزشک به همراه آندوسکوپی درمانی یا به تنهایی از داروهای بتابلوکر غیر انتخابی مثل نادولول و یا پروپرانولول استفاده می کند.
سایر روش های درمان هیپرتانسیون پورت عبارتند از:
پیوند کبد
این کار معمولا در مراحل پایانی بیماری های کبدی و وقتی که آسیب کبدی بسیار زیاد است انجام می شود.
جراحی عروق خونی
در این جراحی واریس های خونی از بین می روند و خونریزی متوقف می شود.
پاراسنتز
در این روش مایعات تجمع یافته در شکم به طور مستقیم خارج می شوند. نتایج این عمل معمولا موقتی اند و چندین بار باید تکرار شوند.
چه رابطه ای بین سیروز کبدی و هیپرتانسیون پورت وجود دارد؟
همان طور که قبلا اشاره کردیم، سیروز کبدی عامل اصلی ایجاد هیپرتانسیون پورت است. این بیماری در مراحل اولیه هیچ علامت قابل تشخیصی ندارد و ممکن است بیمار کاملا احساس سلامت و تندرستی کند. سیروز کبدی این مرحله قابل جبران است و می توان با تصحیح عادات غذایی و سبک زندگی دوباره سلامتی کبد را احیا کرد.
بیماران مبتلا به سیروز کبدی پیشرفته علائم زیر را بروز می دهند:
- آسیت یا تجمع مایعات در شکم
- تورم مچ و ساق پا
- رگ های عنکبوتی (عروق خونی گشاد شده در قسمت بالایی سینه و بازوها)
- بزرگ شدن طحال
- انسفالوپاتی کبدی ( احساس خواب آلودگی و گیجی به دلیل ناتوانی کبد در تجزیه سموم از خون)
- واریس ( تورم رگ ها در مری و معده به دلیل انسداد جریان خون در کبد)
آیا ممکن است هیپرتانسیون پورت بدون ابتلا به سیروز کبدی بروز کند؟
بله اما این مورد بسیار نادر است. عامل اولیه و اصلی افزایش فشار خون پروت همان سیروز کبدی است اما در موارد نادری هم ممکن است این عارضه به دلیل مسائل دیگری اتفاق بیفتد. به این نوع افزایش فشار، هیپرتانسیون پورت غیر سیروزی ایدیوپاتیک گفته می شود.
پنج عامل مهم باعث بروز این اتفاق می شوند که عبارتند از:
- اختلالات ایمونولوژیک
- ابتلا به عفونت های مزمن
- قرار گرفتن در معرض برخی سموم یا داروهای خاص
- اختلالات ژنتیکی و شرایط پروترومبوتیک
پیشگیری از هیپرتانسیون پورت و سیروز کبدی
حفظ عادات غذایی سالم و پیروی از یک سبک زندگی پر تحریک و صحیح نقش بسیار زیادی در پیشگیری از هیپرتانسیون پورت و سیروز کبدی دارد. برای حفظ سلامتی کبد نکات زیر را به خاطر داشته باشید. از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر خودداری کنید بدون مشورت با پزشک هیچ نوع داروی بدون نسخه یا با نسخه ای مصرف نکنید. مصرف برخی مکمل ها و داروهای گیاهی هم می تواند به کبد آسیب بزند. از رژیم غذایی کم نمک و با پروتئین بالا پیروی کنید. در برابر هپاتیت واکسینه شوید.
هیپرتانسیون پورت و سیروز کبدی
سیروز کبدی نوعی بیمایست که در آن بافت سالم کبد با بافت غیر زنده و زخم جابجا می شود. با گذشت زمان، این بافت زخم جریان خون کبد را مختل می کند و توانایی کبد را در پردازش مواد مغذی، داروها و هورمون ها کاهش می دهد. اگر این بیماری درمان نشود عملکرد کبد با اختلال مواجه و کم کم کبد دچار نارسایی می شود. سیروز کبدی همیشه با سایر بیماری های کبدی مرتبط است و اغلب به دلایلی مثل هپاتیت مزمن، بیماری کبد الکلی و همینطور بیماری کبد چرب غیر الکلی رخ می دهد.
به طور کلی موارد زیر دلایلی هستند که خطر ابتلا به سیروز کبدی را بسیار افزایش می دهند:
هپاتیت مزمن ناشی از ویروس هپاتیت B ، C یا D
تقریبا از هر چهار نفر مبتلا به هپاتیت C یک نفر به سیروز کبدی هم مبتلا می شود. هپاتیت B و D نیز می توانند باعث بروز این بیماری شوند.
مصرف بیش از حد مشروبات الکلی
الکل برای کبد سم محسوب می شود و نوشیدن بیش از حد مشروبات الکلی التهاب کبد و تغییر در سلول های کبدی را به همراه دارد.
بیماری کبد چرب غیر الکلی
این بیماری در اثر تجمع چربی ناشی از مصرف مواد غذایی چرب و سنگین رخ می دهد و در دراز مدت می تواند باعث بروز سیروز کبدی شود.
بیماری های مربوط به مجرای صفراوی
این بیماری ها مانع از خروج مایع صفرا از کیسه صفرا به روده کوچک می شوند و می توانند تورم کبد و سیروز کبدی را در پی داشته باشند.
سابقه خانوادگی
برخی بیماری های ژنتیکی مثل ری ویلسون ، هموکروماتوز ، بیماریهای ذخیره سازی گلیکوژن ، کمبود آنتی تریپسین α-1 و هپاتیت خود ایمنی می توانند خطر ابتلا به سیروز کبدی را در فرد افزایش بدهند.
سیروز کبدی چطور درمان می شود؟
درمان سیروز کبدی به علت بیماری و شدت آسیب دیدگی کبد بستگی دارد. در صورتی که کبد بیش از حد آسیب دیده باشد بیمار باید در بیمارستان بستری شود و تحت مداوا قرار بگیرد.
پروسه درمان سیروز کبدی به شرح زیر است:
1-درمان علت اصلی سیروز کبدی
اگر سیروز کبدی در مراحل اولیه تشخیص داده شود می توان آسیب های کبدی را به حداقل رساند.
در این شرایط گزینه های درمان شامل موارد زیر هستند:
درمان وابستگی به الکل
افراد مبتلا به سیروز کبدی ناشی از الکل باید بلافاصله مصرف مشروبات الکلی را کنار بگذارند. الکل کبد را مسموم و اوضاع آن را وخیم تر می کند. اگر بیمار دچار اعتیاد و وابستگی به الکل است باید ترک مصرف مشروبات الکلی زیر نظر پزشک انجام شود.
کاهش وزن
بیماران مبتلا به سیروز ناشی از کبد چرب غیر الکلی در صورت کاهش وزن و کاهش قند خون می توانند آسیب های کبدی را به حداقل برسانند.
مصرف داروهای کنترل هپاتیت
مصرف این داروها می تواند جلوی آسیب های بیشتر ناشی از ویروس هپاتیت B یا C را بگیرند.
مصرف داروهای کنترل کننده علائم سیروز کبدی
این داروها می توانند جلوی پیشرفت برخی از انواع سیروز کبدی را بگیرند. به عنوان مثال اگر سیروز صفراوی اولیه زود تشخیص داده شود با مصرف دارو می توان به طور چشمگیری روند پیشرفت بیماری را کند کرد. داروهای دیگر نیز می توانند سایر علائم سیروز مثل خارش، خستگی و درد را برطرف کنند. علاوه بر این ممکن است پزشک برای مقابله با سوء تغذیه مرتبط با سیروز و همینطور جلوگیری از پوکی استخوان از مکمل های غذایی برای بیمار استفاده کند.
بیشتر بخوانید: ارتباط سیروز کبدی با مشکلات طحال
2-درمان عوارض سیروز کبدی
سیروز کبدی با عوارض خاصی همراه است که پزشک برای درمان هر یک از آنها از روش های خاصی استفاده می کند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:
آسیت یا تجمع مایعات در شکم
برای جلوگیری از بروز این عارضه بیمار باید از یک رژیم غذایی کم نمک و کم سدیم پیروی کند. در برخی موارد هم تخلیه مایعات از شکم بیمار به جراحی نیاز دارد.
هیپرتانسیون پورت
مصرف برخی داروهای فشار خون می تواند از افزایش فشار و تورم در رگ های تامین کننده خون کبد و همچنین خونریزی شدید جلوگیری کند. برای پیشگیری از این مساله، پزشک در فواصل مختلف برای بیمار آندوسکوپی فوقانی انجام می دهد تا رگ های واریسی و متورم شده در مری یا معده که ممکن است باعث خونریزی شوند را پیدا و درمان کند.
در صورتی که بیمار دچار واریس شده باشد، برای کاهش خطر خونریزی به مصرف دارو نیاز دارد. در مواردی که رگ های خونی دچار خونریزی می شوند بیمار باید تحت جراحی قرار بگیرد تا با استفاده از روش باندینگ رگ های خونی مسدود و جلوی خونریزی گرفته شود.
عفونت ها
برای درمان عفونت های ناشی از سیروز کبدی آنتی بیوتیک تجویز می شود. علاوه بر این احتمالا پزشک از بیمار می خواهد که واکسن آنفولانزا ، ذات الریه و هپاتیت را دریافت کند.
افزایش خطر سرطان کبد
برای تشخیص زودرس سرطان کبد، پزشک از آزمایش های دوره ای خون و همینطور معاینات سونوگرافی استفاده می کند.
آنسفالوپاتی کبدی
برای کاهش تولید سموم مختلف در خون و جبران عملکرد ضعیف کبد پزشک از داروهای مختلفی استفاده می کند.
3-جراحی پیوند کبد
در مواردی که سیروز کبدی پیشرفته می شود و عملکرد کبد به طور کامل متوقف می شود تنها گزینه درمانی برای نجات جان بیمار پیوند کبد است. پیوند کبد روشیست که طی آن کبد بیمار با کبد سالم اهدا کننده فوت شده یا بخشی از کبد فرد زنده جایگزین می شود. سیروز کبدی یکی از شایع ترین دلایل انجام پیوند کبد است که برای انجام آن طیف گسترده ای از آزمایشات مختلف باید انجام شود تا اطمینان حاصل شود که نتیجه عمل موفقیت آمیز خواهد بود.
باورهای درست و غلط درباره سیروز کبدی
من هیچ نوع علامتی ندارم پس امکان ندارد که به سیروز کبدی مبتلا باشم
این باور کاملا غلط است. بسیاری از بیماران مبتلا به سیروز کبدی بدون اینکه علامت خاصی داشته باشند به کار و فعالیت روزانه شان ادامه می دهند. یکی از شایع ترین علامت های این بیماری خستگی است اما این احساس ممکن است به دلایل بسیار دیگری هم رخ بدهد و بنابراین بیمار هیچ وقت متوجه نشود که به سیروز کبدی مبتلاست. علائم این بیماری زمانی بروز می کنند که عملکرد کبد شما دچار اختلال یا نارسایی شده باشد. در این شرایط نشانه هایی مثل زردی پوست و چشم، سردرگمی، تجمع مایعات در شکم، تورم پا و خونریزی بروز می کنند.
من مشروبات الکلی مصرف نمی کنم پس به سیروز کبدی مبتلا نمی شوم
این تفکر نیز غلط است. اگر بخواهیم سیروز کبدی را به طور ساده توضیح بدهیم باید بگوییم که سیروز کبدی یعنی زخم شدید کبد که به دلایل مختلف و در طول سالیان طولانی اتفاق می افتد. عوامل مختلفی باعث زخم شدن کبد می شوند مثل ابتلا به هپاتیت B یا C، اختلالات ارثی مثل ازدیاد آهن یا مس در بدن، بیماری های کبدی ناشی از سیستم ایمنی بیش فعال و همینطور بیماری کبد چرب غیر الکلی. در واقع نوشیدن الکل فقط یکی از دلایل ابتلا به این بیماریست. حتی اگر مشروبات الکلی هم مصرف نکنید باز هم ممکن است به این بیماری دچار شوید.
اگر هم به سیروز کبدی مبتلا شوم کبد خودش را دوباره بازسازی می کند پس جای نگرانی نیست
این باور تا حدودی غلط است. درست است که کبد یک عضو احیا کننده است اما فقط وقتی می تواند خودش را بازسازی و ترمیم کند که هنوز به اندازه کافی سالم باشد و بافت زخم و اسکار نداشته باشد. وقتی شما به سیروز کبدی مبتلا می شوید توانایی احیا و بازسازی کبدتان به شدت کاهش پیدا می کند. به همین دلیل در بسیاری از موارد سیروز کبدی قابل جبران و برگشت نیست.
من سیروز کبدی دارم اما این مساله به معنی این نیست که به سرطان کبد مبتلا شده ام
بله درست است. در واقع سرطان کبد یکی از عوارض احتمالی سیروز کبدی است که تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم و موثر است. اگر به سیروز کبدی دچار شده اید پزشک از شما می خواهد که آزمایش های دوره ای خون و رادیولوژی بدهید. بسته به میزان سلامتی بدن شما، محل و اندازه تومور ممکن است سرطان کبد در مراحل اولیه با جراحی یا پیوند کبد قابل درمان باشد.
با اینکه سیروز کبدی دارم اما وزنم در حال افزایش است پس جای خوشحالیست
یکی از نشانه های سیروز کبدی کاهش وزن بدون دلیل است اما اگر وزنتان در حال بالا رفتن است باید دلیل آن را بررسی کنید. اگر افزایش وزنتان به خاطر مصرف بیش از حد کالری است این مساله می تواند باعث رسوب چربی ها در کبدتان شود و اوضاع بیماری تان را وخیم تر کند. از طرفی هم اگر این افزایش وزن به خاطر تجمع مایعات در شکم باشد این مساله نشان تخریب کبد شماست. نکته مهم این است که اگر به سیروز کبدی مبتلا هستید باید با پیروی از یک رژیم غذایی متعادل تمام مواد مغذی بدنتان را تامین کنید تا عضلات بدنتان از دست نرود.
- حالا که به سیروز کبدی مبتلا شده ام حتما باید پیوند کبد انجام بدهم
خیر این مساله لزوما درست نیست. وقتی به سیروز کبدی مبتلا می شوید،کبد تا مدتی می تواند تمام عملکردهای روزانه اش را انجام بدهد اما این بیماری خطر ابتلا به سرطان کبد را هم افزایش می دهد. اگر علائم سیروز کبدی درمان نشوند و تحت نظر پزشک قرار نگیرید و یا اگر به سرطان کبد زود هنگام مبتلا شوید تنها راه پیش رو برای درمان شما پیوند کبد خواهد بود.
بیشتر بخوانید: نوشیدنی موثر در سلامتی کبد چیست؟
17 ماده غذایی شگفت انگیز برای افزایش سلامتی کبد
نحوه تغذیه شما نقش بسیار مهمی در سلامت کلی بدنتان و به ویژه سلامت کبدتان دارد. اگر سیروز کبدی در مراحل اولیه تشخیص داده بشود می توان آن را با استفاده از یک رژیم غذایی صحیح و متعادل درمان کرد. به طور کلی توصیه می کنیم موارد زیر را حتما در برنامه غذایی روزمره تان بگنجانید تا از کبدتان در برابر انواع و اقسام بیماری ها و مشکلات مختلف محافظت کنید.
چای سبز
به طور کلی نوشیدن چای سبز برای سلامت عمومی بدن مفید است اما شواهدی هم وجود دارد که نشان می دهد مصرف چای در حفظ سلامتی کبد نیز موثر است. تحقیقات نشان می دهند که 5 تا 10 فنجان چای سبز در روز می تواند نشانگرهای خون مرتبط با کبد را بهبود ببخشد. چای سبز حاوی ترکیبی به نام کاتچین و همچنین سرشار از آنتی اکسیدان های گیاهی است که به عملکرد کبد کمک می کنند. البته درباره مصرف عصاره چای سبز باید احتیاط کنید چون ممکن است تاثیرات منفی روی بدنتان داشته باشد.
زردچوبه
زردچوبه نه تنها به عنوان ادویه ای خوش رنگ و خوش طعم استفاده می شود بلکه قرن هاست که در زمره داروهای گیاهی نیز قرار دارد. کورکومین نام ماده ای موثر در زردچوبه است که خواص بیولوژیکی دارد. مصرف این ادویه محبوب باعث تولید آنزیم های دفع سموم می شود و به خاطر وجود آنتی اکسیدان ها به ترمیم سلول های کبدی نیز کمک می کند. علاوه بر این زردچوبه در تقویت کبد و تولید صفرا برای دفع سموم نیز موثر است.
مرکبات
مرکبات نه تنها ویتامین C بدن را تامین می کنند بلکه در سنتز مواد سمی در کبد نیز موثرند. از میان مرکبات، گریپ فروت بیش از بقیه حاوی اکسیدان های موثر نارینژین و نارینژنین است که نقش بسزایی در کاهش التهاب و محافظت از سلول های کبدی دارند.
چغندر
چغندر هم حاوی فیبر است و هم ویتامین C دار.د هر دوی این ترکیبات جزو پاک کننده های طبیعی دستگاه گوارش به شمار می روند. اما نکته مهمی که درباره چغندر می توان گفت این است که چغندر به پاکسازی خون و افزایش میزان اکسیژن در آن می شود و می تواند مواد زائد و سمی را تجزیه کند تا سریع تر از بدن دفع شوند. ترکیبات موجود در این گیاه صفرا را تحریک می کند و فعالیت آنزیم های مفید را افزایش می دهد.
سیر
سیر سرشار از گوگرد است و مصرف آن باعث افزایش ترشح آنزیم های کبدی که می توانند سموم را از بدن دفع کنند می شود. علاه بر این سیر مقدار زیادی سلنیوم نیز در خود دارد. سلنیوم یکی از ریز مغذی های اساسی است که ثابت شده به تقویت سطح آنزیم های طبیعی کبد که نقش آنتی اکسیدانی دارند کمک می کند. مصرف مکمل های سلنیوم نیز می تواند از کبد در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت کند.
گردو
گردو یکی از منابع غنی گلوتاتیون، اسیدهای چرب امگا 3 و اسید آمینه آرژنین است که به پاکسازی طبیعی کبد از سموم به ویژه آمونیاک کمک می کند.
روغن زیتون
اگر چه روغن زیتون چرب است اما در دسته چربی های سالم قرار دارد. به طور کلی روغن های ارگانیک مثل روغن زیتون، روغن کنف و تخم کتان از کبد محافظت می کنند و به کبد کمک می کنند تا بتواند سموم مضر را از بدن دفع کند. علاوه بر این تحقیقات نشان می دهند که روغن زیتون می تواند میزان چربی های موجود در کبد را هم کاهش بدهد.
لیمو
لیمو منبع غنی آنتی اکسیدانی قوی و موثر به نام ویتامین C است. محققان دریافته اند که اسید سیتریک موجود در مرکباتی مثل لیمو به کاهش آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو در کبد کمک می کنند. برای پاکسازی کبد توصیه می شود که هر روز نصف لیمو میل کنید.
مارچوبه
مارچوبه سرشار از ویتامین های A ، C ، E ، K و همینطور فولات، کولین و مواد معدنی حیاتی مثل کلسیمريال منیزیم، پتاسیم، فسفر و فیبر است. از این گیاه پر خاصیت از زمان های دور به عنوان دارویی برای درمان خماری ناشی از مصرف الکل استفاده می شده است. تحقیقات نشان می دهد که مصرف مارچوبه می تواند از کبد در برابر رشد سلول های سرطانی محافظت کند.
هویج
هویج حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان، فیبر، ویتامین و مواد معدنی است. دانشمندان با تحقیق روی موش های آزمایشگاهی دریافتند که موش هایی که به مدت 8 هفته آب هویج خورده بودند با کاهش قابل توجهیدر میزان تری گلیسیریدشان مواجه شده اند که همین مساله می تواند خطر کبد چرب غیر الکلی را بسیار کاهش بدهد.
آووکادو
این میوه خوش طعم فواید بسیار زیادی برای سلامتی بدن دارد که محافظت از کبد یکی از آنهاست. آووکادو سرشار از اسیدهای چرب سالم است که خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند. از آنجا که بیماری کبد چرب غیر الکلی به دلیل سبک زندگی و رژیم غذایی غلط ایجاد می شود خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آووکادو می تواند تا حد زیادی از آسیب های کبدی جلوگیری کند.
سیب
تحقیقات نشان می دهند که سیب و آب سیب حاوی پلی فنول های موثری هستند که التهاب کبد و آسیب های ناشی از بیماری های مختلف کبدی مثل کبد چرب غیر الکلی را کاهش می دهد.
غلات سبوس دار
غلات سبوس دار مثل چاودار، جو و برنج قهوه ای سرشار از فیبر غذایی هستند که به دفع چربی و کلسترول اضافی بدن کمک می کند. نکته مهم این است که غلات سبوس دار از شما در برابر بیماری کبد چرب غیر الکلی نیز محافظت می کنند.
گوجه فرنگی
آب موجود در گوجه فرنگی برای کبد بسیار مفید است. گوجه حاوی مقدار مناسبی آنتی اکسیدان است که به کاهش التهاب و آسیب های کبدی کمک می کند و مانع از بروز سرطان کبد می شود. تحقیقات روی نمونه های آزمایشگاهی نشان می دهد آن دسته از موش هایی که در رژیم غذایی شان گوجه گنجانده شده بود مقاومت بیشتری در برابر آسیب های کبدی نشان دادند و چربی و کلسترولشان نیز کاهش پیدا کرده بود.
قاصدک
قاصدک گیاهیست که خاصیت ضد قند و ادرار آوری دارد. اگر چه این گیاه مزه تلخی دارد اما می توان از آن در سالادها استفاده کرد یا مثل اسفناج آن را پخت و مصرف کرد. از قاصدک خشک شده یا ریشه آن نیز می توان به صورت دم نوش، شربت و یا کپسول استفاده کرد. تحقیقات نشان می دهد که آنتی اکسیدان موجود در گیاه قاصدک سطح چربی بدن را کاهش می دهد و این مساله می تواند به درمان مشکلات کبدی کمک کند.
کلم بروکسل
درست مثل خیلی از سبزیجات دیگر کلم بروکسل نیز حاوی ویتامین های A ، K ، C، فولات و مواد معدنی مهمی مثل کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فسفر است. محققان معتقدند که مصرف کلم بروکسل می تواند میزان آنزیم های موثر کبدی را افزایش و آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو را کاهش بدهد.
کلم بروکلی
کلم بروکلی یکی از منابع فوق العاده گوگرد است که می تواند از کبد در برابر سموم و مواد سرطان زا محافظت کند. علاوه بر این مشخص شده است که این گیاه پر خاصیت دارای خواص ضد التهابی نیز هست و به همین دلیل می تواند به کاهش خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی نیز کمک کند.