بیماری های عفونی اختلالاتی هستند که توسط ارگانیسم ها یا موجودات زنده ای مثل باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها و یا انگل ها ایجاد می شوند. بسیاری از این ارگانیسم ها داخل بدن ما زندگی می کنند و معمولا نه تنها ضرری ندارند بلکه حتی برای بدن مفیدند اما در برخی شرایط خاص، بعضی از این ارگانیسم ها می توانند باعث بروز بیماری شوند. در ادامه این مقاله ار بخش بیماری های دکتر سلام به توضیح کامل درباره انواع بیماری های عفونی پرداخته و با آنها آشنا می شویم.
انتقال بیماری های عفونی
برخی از بیماری های عفونی از طریق انسان به انسان منتقل می شوند ولی عامل انتقال برخی دیگر حشرات و حیوانات هستند. علاوه بر این مصرف آب و غذای آلوده به ارگانیسم های بیماری زا نیز می تواند باعث ایجاد بیماری های عفونی شود. علائم و نشانه های عفونت به نوع ارگانیسم ایجاد کننده آن بستگی دارد اما در اغلب موارد بیماری های عفونی با تب و خستگی همراهند.
اگر عفونت خفیف باشد می توان آن را با استراحت و درمان های خانگی برطرف کرد اما در موارد شدید بیمار حتما باید تحت نظر پزشک قرار بگیرد و یا در بیمارستان بستری شود. در این مقاله ما به بررسی بیماری های عفونی و موارد مرتبط با آن می پردازیم.
انواع بیماری های عفونی
بیماری های عفونی انواع مختلفی دارند که عبارتند از:
عفونت های ویروسی
ویروس ها ارگانیسم های عفونی بسیار ریزی هستند که حتی از باکتری ها هم کوچکترند. ویروس ها اساسا از یک تکه مواد ژنتیکی که با یک پوسته پروتئینی پوشانده شده تشکیل شده اند. ممکن است برخی ویروس ها داری قسمت های اضافی دیگری هم باشند. ویروس ها ویژگی انگلی دارند؛ به این معنا که برای ادامه چرخه حیاتشان به یک سلول میزبان نیاز دارند. بعد از اینکه ویروس وارد سلول میزبان شد از اجزای سلول برای تکثیر خودش استفاده می کند. گاهی اوقات وقتی ویروس های جدید از سلول میزبان خارج شدند سلول از بین می رود.
برخی از انواع بیماری های عفونی ویروسی عبارتند از:
- آنفولانزا
- سرماخوردگی
- سرخک
- سرخچه
- آبله مرغان
- نورو ویروس
- فلج اطفال
- مونونوکلئوز عفونی یا بیماری بوسه
- ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- ویروس نقص ایمنی انسان (HIV)
- هپاتیت ویروسی شامل هپاتیت A ، B ، C ، D و E
- مننژیت ویروسی
- ویروس نیل غربی
- هاری
- آبله
درمان عفونت های ویروسی
بیشتر اوقات برنامه درمان بیماری های عفونی ویروسی تا زمانی که سیستم ایمنی بدن بتواند عفونت را پاک کند روی تسکین علائم تمرکز دارد. در برخی موارد نیز ممکن است پزشک از داروهای ضد ویروسی برای از بین بردن عمل ویروسی استفاده کند. HIV ، تبخال و هپاتیت C نمونه هایی از بیماری ویروسی هستند که برای درمانشان از داروهای ضد ویروس استفاده می شود.
در برخی موارد نیز ممکن است ویروس بعد از ورود به بدن شما به حالت خفته باقی بماند و تحت شرایط خاصی دوباره فعال شود. ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و ویروس زونا (VZV) نمونه هایی از این دسته ویروس ها هستند.
نکته مهم: به خاطر داشته باشید که آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های ویروسی موثر نیستند و نباید مصرف شوند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره فلج اطفال
عفونت های باکتریایی
باکتری ها میکرو ارگانیسم های تک سلولی هستند که بسیار متنوعند و در اشکال و اندازه های مختلفی وجود دارند. باکتری ها در محیط های مختلفی مثل خاک، آب، داخل و یا روی بدن ما یافت می شوند و بعضی از آنها حتی می توانند در دمای بسیار بالا و شرایط سخت نیز زنده بمانند. با اینکه باکتری های زیادی در بدن ما وجود دارند اما اکثر آنها نه تنها بیماری زا نیستند بلکه برخی از آنها مثل باکتری های موجود در دستگاه گوارش به هضم بهتر و سریعتر مواد غذایی نیز کمک می کنند. با این حال ممکن است باکتری های بیماری زا هم با ورود به بدن باعث ایجاد بیماری شوند.
برخی از انواع عفونت های باکتریایی عبارتند از:
- گلودرد استرپتوکوکی
- عفونت های باکتریایی دستگاه ادراری (UTI) که اغلب توسط باکتری های کولیفرم ایجاد می شوند
- مسمومیت غذایی باکتریایی که اغلب توسط باکتری ای کولی، سالمونلا و یا شیگلا ایجاد می شود
- واژینوز باکتریایی
- سوزاک
- سفلیس
- بیماری سل
- سیاه سرفه
- ذات الریه پنوموکوکی
- مننژیت باکتریایی
- بیماری لایم
- وبا
- کزاز
- سیاه زخم
درمان عفونت های باکتریایی
عفونت های باکتریایی اغلب با آنتی بیوتیک درمان می شوند. آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که جلوی رشد باکتری ها را می گیرند و می توانند یا به طور کامل آنها از بین ببرند و یا مانع از تکثیر باکتری ها شوند. نوع آنتی بیوتیکی که پزشک تجویز می کند ب به نوع باکتری ایجاد کننده عفونت بستگی دارد. این نکته را حتما باید به خاطر داشته باشید که مصرف بی رویه و خودسرانه آنتی بیوتیک ها باعث مقاوم شدن باکتری ها می شود و خطرات جدی تری را ایجاد می کند.
علاوه بر این دقت داشته باشید که اگر پزشک برایتان آنتی بیوتیک تجویز کرده است باید دوره درمان آنتی بیوتیکی تان را کامل کنید حتی اگر حالتان بهتر شده باشد. قطع مصرف دارو قبل از تمام شدن دوره درمان مانع از پاکسازی کامل عفونت از بدن می شود و می تواند مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد کند.
عفونت های قارچی
قارچ ها گروه دیگری از موجودات زنده هستند که مخمرها و کپک ها را هم در بر می گیرند و می توانند در محیط های مختلفی مثل خاک، مناطق مربوط مثل حمام و یا در بدن رشد کنند. همه انواع قارچ ها بیماری زا نیستند و گاهی اوقات هم این قارچ ها به قدری کوچک هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند.
برخی از انواع عفونت های قارچی عبارتند از:
- عفونت قارچی واژن
- کرم های حلقوی
- بیماری قارچی پای ورزشکار
- برفک
- بیماری آسپرژیلوزیس
- هیستوپلاسموز
- عفونت کریپتوکوکی
- مننژیت قارچی
درمان عفونت های قارچی
عفونت های قارچی را می توان با استفاده از داروهای ضد قارچ درمان کرد. نوع داروی تجویز شده بستگی به نوع عفونت قارچی شما دارد. به عنوان مثال برای درمان کرم های حلقه ای یا بیماری پای ورزشکار پزشک از کرم های ضد قارچ موضعی استفاده می کند. از داروهای خوراکی ضد قارچ نیز می توان برای درمان عفونت قارچی استفاده کرد. در مواردی که عفونت شدید است ممکن است به داروهای ضد قارچ داخل وریدی نیاز باشد.
عفونت های انگلی
انگل ها موجوداتی هستند که برای ادامه حیات باید در بدن یک ارگانیسم میزبان زندگی و از مواد غذایی بدن او استفاده کنند.
سه نوع انگل وجود دارد که می تواند باعث ایجاد بیماری در انسان شود:
- تک یاخته ها که موجودات تک سلولی و کوچکی هستند
- کرم ها که کمی بزرگترند
- انگل های خارجی مثل کک، کنه و پشه
برخی از انواع عفونت های ناشی از انگل ها عبارتند از:
- مالاریا
- توکسوپلاسموز
- تریکومونیازیس
- ژیاردیازیس
- عفونت ناشی از کرم های نواری
- عفونت ناشی از کرم های حلقوی
- شپش سر و ناحیه تناسلی
- گال
- لیشمانیاز
درمان عفونت های انگلی
درست مثل عفونت های ناشی باکتری ها و قارچ ها، برای درمان عفونت های انگلی نیز داروهای خاصی وجود دارد که پزشک بر اساس نوع انگل ایجاد کننده عفونت آن را تجویز می کند. با این حال هیچ واکسنی برای پیشگیری از عفونت های انگلی وجود ندارد. از آنجایی که این نوع عفونت از طریق مصرف آب یا غذای آلوده منتقل می شود بسیار مهم است که از نوشیدن آب و خوردن غذایی که احتمال آلودگی در آن وجود دارد جدا خودداری کنید. گربه ها نیز می توانند عفونت توكسوپلاسموز را منتقل کنند که برای خانم های باردار خطرناک است.
عفونت های پریون
پریون در واقع نوعی پروتئین است نه یک ارگانیسم زنده. پریون ها می توانند روی ساختار طبیعی پروتئین های بدن تاثیر منفی بگذارند و شکل طبیعی آن را بر هم بزنند. علاوه بر این ممکن است پریون ها باعث بروز مشکلاتی مثل زوال عقل یا مشکلات مربوط به راه رفتن و صحبت کردن شوند. بیماری های پریون بسیار نادرند. برخی از انواع این بیماری ها به طور ارثی به فرد منتقل می شود اما برخی دیگر از راه مصرف آب یا غذای آلوده سرایت می کنند و باعث ایجاد عفونت می شوند. از جمله عفونت های ناشی از پریون ها می توان به جنون گاوی و بیماری کورو اشاره کرد.
درمان عفونت های پریون
در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری های پریون وجود ندارد. با این حال می توان با مصرف برخی داروهای خاص سرعت پیشرفت بیماری را کند کرد.
تشخیص بیماری های عفونی
برای تشخیص بیماری های عفونی پزشک از تصویربرداری های آزمایشگاهی استفاده می کند.
به طور کلی از روش های زیر برای تشخیص این بیماری ها استفاده می شود:
تست های آزمایشگاهی
بسیاری از بیماری های عفونی نشانه ها و علائم مشابهی دارند. بنابراین پزشک با استفاده از نمونه مایعات بدن مثل خون می تواند عامل و میکروب خاص ایجاد کننده بیماری را تشخیص بدهد. این امر در تعیین روش درمان به پزشک کمک می کند.
تست های آزمایشگاهی متداول برای این کار عبارتند از:
آزمایش خون
برای این کار تکنسین مسؤل با وارد کردن سوزن سرنگ به داخل رگ از شما نمونه خون می گیرد.
آزمایش ادرار
این نوع آزمایش کاملا بدون درد است و فقط کافیست نمونه ادرارتان را در ظرف مخصوصی که به شما داده می شود بریزید. برای جلوگیری از آلودگی احتمالی نمونه ادرار، از قبل به شما آموزش داده می شود که ابتدا ناحیه تناسلی را با یک تمیز کننده کاملا پاک کنید و بعد نمونه را جمع آوری کنید.
کشت گلو
در این نوع آزمایش با استفاده از سواب استریل از برخی مناطق مثل گلو و یا سایر قسمت های مرطوب بدن نمونه برداری می شود.
نمونه مدفوع
در این نوع نمونه برداری از شما خواسته می شود مقداری از مدفوعتان را در ظرف مخصوصی که به شما داده می شود قرار بدهید تا آزمایشگاه بتواند آن را از نظر وجود انگل و سایر موارد عفونت زا بررسی کند.
مایع مغزی نخاعی (پونکسیون کمری)
در این روش با استفاده از یک سوزن که با دقت بین استخوان های ستون فقرات وارد می شود از مایع مغزی نخاعی بدن نمونه برداری می کنند. برای این کار از شما خواسته می شود که به پهلو دراز بکشید و زانوهایتان را به داخل و به سمت قفسه سینه جمع کنید.
اسکن های تصویربرداری
در این آزمایشات از روش های مختلف عکس برداری مثل اشعه ایکس، توموگرافی کامپیوتری ( سی تی اسکن) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تشخیص عامل عفونت استفاده می شود.
بیوپسی
در این روش از بافت اندام داخلی نمونه کوچکی برای آزمایش گرفته می شود. به عنوان مثال از بیوپسی ریه برای تشخیص انواع قارچ هایی که باعث ایجاد پنومونی می شوند استفاده می کنند.
پیشگیری از بیماری های عفونی
وقتی بیمار می شویم بدن به طور خودکار پادتن هایی تولید می کند که با عامل بیماری زا مقابله می کنند. آنتی بادی هایی که در طول بیماری تولید می شوند حتی بعد از بهبودی و درمان بیماری هم باقی می مانند تا از بدن در برابر ابتلای دوباره به همان بیماری محافظت کنند. اما لزومی ندارد که حتما به یک بیماری مبتلا شوید تا بدن بتواند خودش را در برابر آن ایمن کند. این مصونیت را می توان از طریق ایمن سازی نیز به دست آورد.
مصونیت از طریق ایمن سازی
ایمن سازی در برابر بیماری ها از طریق واکسیناسیون انجام می شود. در این روش واکسن بیماری به بدن وارد می شود و بعد بدن در برابر آن واکنش ایمنی نشان می دهد؛ درست مثل وقتی که شما به طور طبیعی به بیماری مبتلا شده باشید. واکسن در واقع حاوی آنتی ژن ها یا قسمت های از آنتی ژن های بیماری زاست؛ با این تفاوت که میکروب های موجود در واکسن یا کشته شده اند یا به شدت ضعیف شده اند و نمی توانند بیماری ایجاد کنند.
واکسن ها از طریق فریب دادن بدن و تولید پادتن در برابر بیماری عمل می کنند و باعث می شوند بدنتان در مقابل بیماری ایمن شود. مصونیت از طریق واکسیناسیون خطری برای فرد ایجاد نمی کند و عوارض جانبی خطرناک و تهدید کننده ای هم به دنبال ندارد. اگر فرد واکسینه شود و در آینده دوباره در معرض ابتلا به همان بیماری قرار بگیرد سلول های ایمنی خاصی مانع از بروز عفونت در بدنش می شوند و به این ترتیب جلوی بیماری را می گیرند.
با این حال باید بدانید که برخی واکسن ها به طور مادام العمر کار نمی کنند. واکسن هایی مثل واکسن کزاز باید هر ده سال یک بار برای بزرگسالان تمدید شوند تا بدن را در برابر ابتلا به آن ایمن کنند. فرقی نمی کند که چند ساله باشید؛ در هر سنی که باشید واکسیناسیون بهترین، طولانی مدت ترین و ماندگارترین راه ایمن سازی و محافظت در برابر بیماری های مختلف است.
برخی از بیماری هایی که از طریق واکسیناسیون قابل پیشگیری هستند می توانند بسیار جدی و خطرناک باشند و اگر کسی به آنها مبتلا شود احتیاج به بستری شدن در بیمارستان پیدا می کند. این مساله به خصوص در مورد نوزادان و خردسالان که آسیب پذیرتر هستند مهم تر است. واکسیناسیون به موقع کودکان موضوع بسیار مهمیست که حتما باید به آن توجه کرد تا از بروز بیماری های احتمالی جلوگیری شود. واکسیناسیون و ایمن سازی بدن نه فقط در دوران کودکی بلکه در بزرگسالی نیز نقش مهمی دارد و کمک می کند که شما دوران سالمندی سالم و بی خطری داشته باشید.
بزرگسالانی که در کودکی واکسن دریافت نکرده اند بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری های قابل پیشگیری از طریق واکسیناسیون قرار دارند. علاوه بر این ممکن است آنها دیگران را هم آلوده کنند. به عنوان مثال اگر فردی در بزرگسالی به سرخک، اوریون یا سیاه سرفه مبتلا شود می تواند آن را به نوزادانی که هنوز به طور کامل ایمن سازی نشده اند نیز انتقال بدهند. از زمان کشف و شناسایی واکسن بسیاری از بیماری های جدی و مهم تحت کنترل قرار گرفته اند.
به طور کلی ایمن سازی و واکسیناسیون می تواند از شما در برابر ابتلا به بیماری های زیر محافظت کند:
- عفونت خون
- دیفتری
- عفونت گوش
- هموفیلوس آنفلوآنزا نوع B
- هپاتیت A
- هپاتیت B
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- آنفلوانزا
- سرخک
- مننژیت
- اوریون
- سیاه سرفه
- ذات الریه
- فلج اطفال
- روتاویروس
- سرخچه
- کزاز
- آبله مرغان
بیشتر بخوانید: ویروس سرخک – علائم، سیر و درمان
توصیه هایی به مسافران برای پیشگیری از بیماری های عفونی
اگر نکات بهداشتی را رعایت کنید می توانید مطمئن باشید باشید که سلامتی تان در طول سفر به خطر نمی افتد. بیشتر بیماری های عفونی که مسافران به آنها مبتلا می شوند مواردی خفیف و جزئی هستند اما برخی موارد هم ممکن است شدید یا حتی کشنده باشد. بیماری های عفونی در نقاط مختلف دنیا متفاوتند و اقدامات پیشگیرانه ای که باید انجام بدهید به محل مسافرتتان بستگی دارد.
اما به طور کلی قبل از سفر باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
- آب و هوای محلی
- حشرات و انگل ها
- بهداشت منطقه مورد نظر
نکات مهم قبل از سفر
قبل از اینکه به مسافرت بروید بهتر است با پزشکتان ملاقاتی داشته باشید و یا اینکه 4 تا 6 هفته قبل از عزیمتتان به یک کلینیک درمانی مراجعه کنید. ممکن است که نیاز به واکسیناسیون داشته باشید. برخی از این کارها به زمان نیاز دارند. علاوه بر این ممکن است به شما گفته شود که باید واکسن هایتان را تمدید کنید.
به عنوان مثال ممکن است برای بیماری های زیر به تمدید یا تقویت واکسن نیاز پیدا کنید:
علاوه بر این ممکن است در برخی مناطق خطر ابتلا به بعضی از بیماری های عفونی زیاد باشد و نیاز به واکسیناسیون پیدا کنید.
این بیماری ها عبارتند از:
برای ورود به برخی کشورها نیاز است که مدارک واکسیناسیونتان را همراه داشته باشید. به عنوان مثال برای ورود به برخی کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی حتما باید واکسن تب زرد را دریافت کرده باشید. حجاجی که قصد ورود به کشور عربستان را دارند حتما باید از قبل در برابر مننژیت واکسینه شوند.
به طور کلی افرادی که باید حتما در برابر بیماری های مختلف واکسینه شوند عبارتند از:
- کودکان
- افراد مسن
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف یا بیماران مبتلا به HIV
- افرادی که ممکن است با حیوانات خاصی در تماس باشند
- زنان باردار و شیرده
توصیه هایی برای پیشگیری از ابتلا به مالاریا
مالاریا نوعی بیماری جدی است که از راه نیش پشه برخی پشه ها منتقل می شود. این بیماری عمدتا در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری شیوع دارد و باعث بروز علائمی مثل تب بالا، لرز، علائم آنفولانزا و کم خونی شود. اگر قرار است به مناطقی که در آنها مالاریا شایع است مسافرت کنید به مصرف داروهای پیشگیری کننده از این بیماری نیاز دارید. این داروها را باید قبل از سفرتان، در طول سفر و مدت کوتاهی بعد از سفرتان مصرف کنید.
توصیه هایی برای پیشگیری از ابتلا به ویروس زیکا
زیکا نام ویروسی است که از طریق نیش پشه های آلوده به انسان منتقل می شود. علائم آلودگی به این ویروس شامل تب، درد مفاصل، بثورات پوستی و قرمز شدن چشم (ورم ملتحمه) می باشد. پشه های منتقل کننده این ویروس از نوع همان پشه هایی هستند که می توانند ویروس بیماری تب دنگی و چیکونگونیا را نیز منتقل کنند. تا به حال هیچ واکسنی برای بیماری زیکا ساخته نشده. همچنین گفته می شود که بین مادران مبتلا به عفونت زیکا و نوزادانی که میکروسفالی و سایر نقص های مادرزادی متولد می شوند ارتباطی وجود دارد.
ویروس زیکا می تواند در طول بارداری یا زایمان از طریق مادر آلوده به ویروس به نوزاد نیز منتقل شود. علاوه بر این ویروس زیکا از طریق تماس جنسی و انتقال خون آلوده نیز سرایت می کند. تا قبل از سال 2015 این ویروس عمدتا در آفریقا، کشورهای جنوب شرقی آسیا و جزایر اقیانوس آرام یافت می شد.
اما الان در بسیاری از کشورها از جمله موارد زیر نیز این ویروس وجود دارد:
- برزیل
- جزایر کارائیب
- آمریکای مرکزی
- مکزیک
- آمریکای شمالی
- آمریکای جنوبی
- پورتوریکو
اگر قصد مسافرت به هر یک از کشورهای گفته شده را دارید باید خودتان از گزش پشه ها دور نگه دارید. علاوه بر این توصیه می شود از برقراری تماس جنسی محافظت نشده (بدون کاندوم) خودداری کنید. برای جلوگیری از گزش توسط پشه ها و حشرات دیگر نکاتی را رعایت کنید.
وقتی بیرون از منزل هستید از حشره کش ها و محصولات دفع کننده پشه ها و حشرات مختلف استفاده کنید. البته باید در مصرف این محصولات احتیاط کنید چون حاوی مواد شیمیایی مضر هستند. موقع خواب از پشه بند و توری های مخصوص جلوگیری از ورود پشه ها استفاده کنید. در طول روز و مخصوصا هنگام غروب شلوار و پیراهن های آستین بلند بپوشید. فقط در مکان های مطمئن و غربال شده بخوابید و عطر نزنید.
بیشتر بخوانید: بیماری حصبه یا تب تیفوئید چیست؟ + درمان خانگی آن
توصیه های مهم به مسافران درباره آب و غذا
نوشیدن آب آلوده به راحتی می تواند بیماری های عفونی را به شما انتقال بدهد. مصرف غذاهای خام و خوب پخته نشده نیز احتمال ابتلا به این بیماری ها را افزایش می دهد.
توصیه می شود که از مصرف غذاهای زیر خودداری کنید:
- مواد غذایی پخته شده که مدتی کنار گذاشته شده و سرد شده اند ( مثل غذاهای فروشگاه های خیابانی)
- میوه هایی که با آب تمیز شسته نشده اند و پوست گرفته شده اند
- سبزیجات خام
- سالاد
- فراورده های لبنی غیر پاستوریزه مثل شیر و پنیر
نوشیدن آب تصفیه نشده و آلوده منجر به عفونت می شود. توصیه می شود فقط از مایعات زیر استفاده کنید:
- بطری های باز نشده آب، آب میوه، نوشابه و آب معدنی
- نوشیدنی های تهیه شده از آب جوش مثل چای و قهوه
توصیه می کنیم در نوشیدنی هایتان از یخ استفاده نکنید مگر اینکه مطمئن باشید از آب تصفیه شده تهیه شده است. اگر به آلودگی آب مشکوکید می توانید آن را با جوشاندن یا استفاده از فیلترهای آب تصفیه کنید.
توصیه های بیشتر برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های عفونی
به طور مرتب دست هایتان را با آب و صابون بشویید. در رودخانه های آب شیرین، نهرها و یا رودخانه هایی که فاضلاب یا مدفوع حیوانات در آنها وجود دارد شنا نکنید. شنا کردن در استخرهای کلردار بیشتر اوقات امن است و منجر به بیماری نمی شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر در طول مسافرتتان دچار اسهال شدید به پزشک مراجعه کنید. معمولا اسهال با مصرف مایعات و استراحت برطرف می شود اما در موارد شدیدتر ممکن است پزشک برایتان آنتی بیوتیک تجویز کند.
به طور کلی در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اگر دچار اسهال شده اید و درمان نمی شود
- اگر تب بالا دارید و یا بدنتان دچار کم آبی شده است
درمان ضد میکروبی بیماری های عفونی
ضد میکروب به ماده ای گفته می شود که باعث از بین رفتن و یا متوقف شدن رشد میکرو ارگانیسم هایی مثل باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها می شود. داروهای ضد میکروبی برای جلوگیری از رشد این میکرو ارگانیسم ها و یا از بین بردنشان استفاده می شوند. ضد عفونی کننده ها نیز نوعی مواد ضد میکروبی هستند که روی اجسام غیر زنده و یا خارج از بدن استفاده می شوند تا میکروب ها را از بین ببرند.
قدمت ضد میکروب ها به مشاهدات علمی پاستور و ژوبرت برمی گردد. این دو دانشمند در تحقیقاتشان متوجه شدند که یک نوع باکتری می تواند از رشد نوع دیگری جلوگیری کند. البته آنها در آن زمان نمی دانستند که دلیل موفقیت یک باکتری در از بین بردن دیگری تولید آنتی بیوتیک است. در واقع آنتی بیوتیک ها موادی هستند که توسط یک میکرو ارگانیسم تولید می شوند و میکرو ارگانیسم دیگری را از بین می برند یا جلوی رشد آن را می گیرند اما در حال حاضر به هر ماده ای که بتواند بدن را از عفونت باکتریایی خلاص کند آنتی بیوتیک گفته می شود.
کشف داروهای ضد میکروبی مثل پنی سیلین و تتراسایکلین راه را برای سلامتی میلیون ها نفر در سراسر جهان هموار کرد. قبل از کشف پنی سلین در اوایل دهه 1940 به عنوان یک درمان پزشکی ثابت، هیچ راهی برای درمان سوزاک، گلودرد استرپتوکوکی و یا ذات الریه وجود نداشت. بیماران مبتلا به زخم های عفونی یا مجبور می شدند به قطع عضو تن بدهند و یا خیلی زود جانشان را از دست می دادند اما الان اکثر بیماری های عفونی با مصرف یک دوره کوتاه داروهای ضد میکروبی به راحتی قابل درمان هستند.
انواع درمان های ضد میکروبی
برای اینکه پزشک بداند دقیقا باید از چه نوع داروی ضد میکروبی برای شما استفاده کند اول باید بفهمد عامل ایجاد کننده بیماری چه نوع میکروبیست.
به طور کلی درمان ضد میکروبی شامل موارد زیر است:
آنتی بیوتیک ها
از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های ناشی از باکتری ها استفاده می شود. پزشک بعد از تشخیص باکتری ایجاد کننده عفونت درمان آنتی بیوتیکی مناسب را شروع می کند. اگر عفونت شما ناشی از ویروس باشد آنتی بیوتیک ها هیچ اثری در بهبود بیماری تان ندارند و مصرفشان فقط باعث افزایش مقاومت باکتری ها در برابر بیماری های آینده می شود.
البته در برخی موارد تشخیص عامل بیماری کمی مشکل است؛ مثلا ذات الریه می تواند هم به دلیل ویروس ایجاد شود و هم به خاطر باکتری ها، قارچ ها و یا انگل ها. به خاطر داشته باشید که استفاده بیش از حد و بی مورد از آنتی بیوتیک ها منجر به ایجاد انواع مختلف باکتری ها می شود که این امر روند درمان بیماری ها را بسیار مشکل می کند.
ضد ویروس ها
در حال حاضر برای خیلی از بیماری های عفونی ویروسی دارو ساخته شده است.
برخی از این بیماری ها عبارتند از:
- ایدز/ HIV
- تبخال
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- آنفلوانزا
ضد قارچ ها
از داروهای ضد قارچ موضعی برای درمان عفونت های پوست یا ناخن ناشی از قارچ ها استفاده می شود. برخی دیگر از عفونت های قارچی مثل بیماری هایی که روی ریه ها یا غشاهای مخاطی تاثیر می گذارند با داروهای ضد قارچ خوراکی درمان می شوند. در مواردی که ارگان های داخلی بیمار به عفونت های قارچی شدید دچار شده است و به ویژه برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند از داروهای ضد قارچ داخل وریدی استفاده می شود.
ضد انگل ها
برخی از بیماری های عفونی مثل مالاریا بر اثر انگل های ریز ایجاد می شوند. با وجود اینکه برای درمان این بیماری ها داروهای ضد انگلی وجود دارد اما مشخص شده است که برخی انگل ها در برابر این داروها مقاومت ایجاد کرده اند و به این ترتیب درمان این بیماری ها مشکل تر شده است. در برخی موارد عفونت انگلی خود به خود و بدون نیاز به دارو برطرف می شود اما در صورتی که عفونت شدید باشند باید از داروهای ضد انگل استفاده کرد. تحقیقات نشان می دهند که مصرف برخی داروهای آنتی بیوتیک و یا ضد قارچ نیز می تواند در درمان برخی عفونت های انگلی موثر باشد.
