بیماری التهاب روده (IBD)، یک عبارت جامع است که برای توصیف اختلالاتی مورد استفاده قرار می گیرد که شامل التهاب مزمن مسیر گوارشی شما می شود. دلیل دقیق بیماری التهاب روده هنوز هم نامشخص است. قبلا شک هایی در زمینه رژیم غذایی و تنش، مورد نظر بود اما اکنون دکترها به این نتیجه رسیده اند که این فاکتورها می توانند IBD را تشدید کرده اما عامل به وجود آورنده آن نیستند. یک دلیل محتمل، این است که سیستم ایمنی به خوبی کار نمی کند.در ادامه این مقاله ار بخش بیماری های دکتر سلام به توضیح کامل درباره بیماری التهاب روده پرداخته و با آن آشنا می شویم.
انواع بیماری التهاب روده
کلیتیس زخمی
این بیماری که حدودا 907هزار شهروند آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده است باعث التهاب در روده بزرگ (کولون) می شود.
طبقه های مختلفی از کلیتیس زخمی به طور وابسته بر مکان و شدت این بیماری وجود دارد:
پروسیتیس زخمی
التهاب فقط محدود به مقعد می شود. این مورد اغلب خفیف ترین نوع کلیتیس زخمی است.
کلیتیس کلی یا پانکلیتیس
التهاب، بر کل کولون تاثیر می گذارد.
پروکتوسیگ موییتیس
التهاب در مقعد و قسمت انتهایی روده بزرگ تاثیر می گذارد.
کلیتیس دیستال
التهاب از مقعد توسعه پیدا کرده و به قسمت چپی روده بزرگ گسترش پیدا می کند
کلیتیس زخمی شدید
یک حالت نادر که بر کل روده بزرگ تاثیر گذاشته و باعث وجود درد و علائم شدیدی می شود
بیماری کرون
بیماری کرون می تواند بر هر قسمتی از مسیر گوارشی (از دهان تا مقعد) تاثیر بگذارد. با این وجود مناطق متاثیر که بیشترین شیوع را دارند، قسمت های نهایی روده کوچک و روده بزرگ می باشند. بیماری کرون حدودا بر 780 هزار شهروند آمریکایی تاثیر گذاشته است. این بیماری می تواند در هر سنی بروز پیدا کند اما اغلب در سن 35-15 سال بیشترین شیوع را دارد. در حالی که کولیتیس زخمی و بیماری کرون، کاملا دو حالت متفاوت از IBD کلاسیک می باشند، انواع دیگر این بیماری شامل کولیتیس لینفوسیتیک و کولیتیس کلاژینوس می شود.
در صورتی که دکترها نتوانند میان این دو نوع عمده از IBD تمییز قایل شوند بیماری را به عنوان کولیتیس نامشخص طبقه بندی می کنیم. هم کولیتیس زخمی و هم بیماری کرون، اغلب شامل اسهال شدید، دردهای شکمی، خستگی و کاهش وزن می باشد. IBD را می توان تضعیف نموده و در برخی از مواقع منجر به عوارضی می شود که زندگی شما را به خطر می اندازد.
علائم بیماری التهابی روده
علائم IBD، وابسته بر موقعیت و شدت التهاب، متفاوت بوده اما شامل موارد زیر می شود:
اسهال
هنگامی بروز پیدا می کند که قسمت تحت تاثیر روده نمی تواند آب را مجددا جذب کند.
زخم های خون ریزان
این زخم ها باعث پیدا شدن خون، در مدفوع می شود (هماتوچزیا).
درد معده، گرفتگی عضلات و نفخ
که دلیل آن، مسدود شدن روده است.
کاهش وزن و کم خونی
که می تواند باعث رشد متاخر در کودکان شود.
افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است دچار زخم های کوچک دهانی شوند. در برخی از مواقع، زخم ها و پارگی هایی پیرامون ناحیه آلت تناسلی یا مقعد پدیدار خواهد شد. IBD را می توان با مشکلات خارج از سیستم گوارشی در ارتباط دانست (همانند التهاب چشم، اختلالات پوستی و آرتروز).
در چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
در صورتی که تغییرات مداوم، در عادات مزاج داشته یا در صورتی که هر علامت یا نشانه ای از بیماری التهابی روده دارید، به دکتر خود مراجعه کنید. با وجود این که بیماری التهاب روده اغلب کشنده نیست، بیماری جدی ای است که در برخی از مواقع می تواند منجر به عوارضی شود که زندگی شما را به خطر خواهد انداخت.
دلایل بیماری التهابی روده
هنگامی که سیستم ایمنی شما تلاش کند تا با یک باکتری یا ویروس مهاجم مبارزه کند، واکنش ایمنی غیرطبیعی باعث می شود که سیستم ایمنی به سلول ها، در مسیر گوارشی حمله کنند. عوامل موروثی نیز می توانند نقش مهمی در IBD ایفا کنند که در واقع این بیماری در افرادی که اعضای خانواده آن ها مبتلا به این بیماری شده اند، شایع تر است. با این وجود اکثر مبتلایان به IBD هیچگونه سابقه خانوادگی ای، از این بیماری ندارند.
فاکتورهای ریسک بیماری التهابی روده
سن
اکثر افراد مبتلا به IBD، قبل از 30 سالگی، تشخیص این بیماری را دارند اما برخی از افراد، این بیماری را تا زمان دهه 50 یا 60 زندگیشان تجربه نمی کنند.
نژاد یا قومیت
با وجود این که افراد سیاه پوست، ریسک بیشتری از این بیماری دارند، بیماری مذکور می تواند در هر نژادی بروز پیدا کند. در صورتی که نژاد یهودی آشکنازی باشد، ریسک مبتلا شدن شما به این بیماری حتی بیشتر است.
سابقه خانوادگی
در صورتی که خویشاوند نزدیک شما (همانند پدر یا مادر، خواهر، برادر) دچار این بیماری است، ریسک ابتلای شما به این بیماری، بالاتر می رود
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن مهم ترین فاکتور ریسک قابل کنترل، برای ابتلا به بیماری کرون است. با وجود این که سیگار کشیدن می تواند باعث ایجاد محافظت در برابر کولیتیس زخی شود، منافع سلامت کلی سیگار نکشیدن می تواند دلیل حائز اهمیت، برای ترک این عادت باشد.
داروهای ضد التهاب غیراسترویدی
این داروها شامل ایبوپروفن (ادویل و..)، ناکروپسن سدیم، دیکلوفناک سدیم (اولتران )و .. را در بر می گیرد. این داروها می تواند ریسک ابتلا به IBD یا حتی بدتر کردن بیماری در افراد مبتلا به آن را افزایش دهد.
مکان زندگی
در صورتی که در یک کشور صنعتی زندگی می کنید احتمال ابتلا به IBD در شما بیشتر است. بنابراین فاکتورهای زیست محیطی شامل رژیم غذایی پرچرب، غذاهای فرآوری شده می تواند نقش مهمی را ایفا نماید. اشخاصی که در اقلیم های شمالی زندگی می کنند نیز ریسک بیشتری را متحمل می شوند.
عوارض بیماری التهابی روده
کولیتیس زخمی و بیماری کرون، عوارضی مشترک داشته و هم چنین عوارضی که مختص به هر کدام می باشد.
عوارضی که در هر دو بیماری بروز پیدا می کند می تواند شامل موارد زیر باشد:
سرطان روده بزرگ
ابتلا به IBD می تواند ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد. دستورالعمل های غربال گری سرطان روده بزرگ کلی، برای اشخاصی که مبتلا به IBD نیستند، انجام کولونوسکوپی 10 ساله با شروع در سن 50 سالگی را الزامی می دارد. از دکتر خود بخواهید که به شما بگوید آیا نیاز است این تست را زودتر یا با تکرر بیشتر انجام دهید یا خیر؟
التهاب در مفاصل، چشم و پوست
اختلالات خاص (آرتروز، زخم های پوستی و التهاب چشم(یو وی تست)) می تواند در طول بروز IBD پدیدار شود.
عوارض جانبی داروها
داروهای خاصی برای IBD می تواند ریسک ایجاد سرطان های خاص را افزایش دهد. کورتیکوسترویدها را می توان با ریسک ابتلا به استئوپروسیس، فشار خون بالا و سایر بیماری ها مرتبط دانست.
کولانژیت اسکلروزان اولیه
در این بیماری، التهاب باعث بروز زخم، در مسیر صفرا شده و در نهایت باعث تنگ تر شدن و ابتلا تدریجی به آسیب کبدی خواهد شد
لخته های خونی
IBD می تواند ریسک بروز لخته های خونی، در رگ ها و شریان ها را افزایش دهد.
عوارض بیماری کرون شامل موارد زیر می شود:
بیماری کرون بر ضخامت کلی دیواره روده تاثیر می گذارد. در طول زمان، قسمت هایی از روده، ضخیم تر، نازک تر و باریک تر می شوند که می توانند جریان محتوای گوارشی را مسدود نمایند. ممکن است برای برداشتن قسمت های تحت تاثیر بیماری، در روده یتان، نیاز به جراحی داشته باشید. سوء تغذیه، اسهال، بیماری های شکمی و گرفتگی عضلات باعث می شود که غذا خوردن یا جذب مواد مغذی کافی، برای روده یتان دشوارتر شود. هم چنین ایجاد کم خوری، به دلیل آهن کم یا ویتامین B12 کم که توسط بیماری پدیدار می شود نیز امکان بروز دارد.
زخم های درونی
التهاب مزمن می تواند منجر به زخم های باز، هر جایی در مسیر گوارشی شما از دهان تا مقعد و در ناحیه آلت تناسلی (پرینیوم) شود
ناسور
در برخی از مواقع، زخم ها به طور کامل از طریق دیواره روده گسترش پیدا کرده و باعث بروز ناسور می شود. یک اتصال غیر طبیعی میان قسمت های مختلف بدن است. ناسور، نزدیک یا پیرامون ناحیه مقعدی (پرینینال)، شایع ترین نوع این عارضه می باشد. در برخی از موارد، ناسور ممکن است دچار عفونت شده و چرک را به وجود بیاورد.
پارگی مقعد
این عارضه در واقع پارگی کوچکی در بافت است که در پیرامون مقعد یا پوست پیرامون مقعد بروز پیدا می کند که باعث می شود عفونت ایجاد شود. اغلب با اجابت مزاج همراه با درد است و منجر به بروز ناسور پری اینال خواهد شد.
عوارض کولیتیس زخمی می تواند شامل موارد زیر شود:
مگاکولون سمی
کولیتیس زخمی می تواند باعث شود روده بزرگ به سرعت منبسط شده و ورم کند که خود یک عارضه جدی است که به عنوان مگاکولون سمی آن را می شناسیم.
سوراخ در روده بزرگ (سوراخ شدگی کولون)
کولونی که سوراخ شده به احتمال زیاد توسط مگاکولون سمی به وجود می آید اما به صورت مستقل نیز می تواند بروز پیدا کند.
کم آبی شدید
اسهال شدید می تواند منجر به کم آبی گردد.
بیشتر بخوانید: از سرطان روده بزرگ چه می دانید
تشخیص بیماری التهابی روده
احتمالا دکتر شما تنها پس از حذف کردن سایر دلایل محتمل، برای علائم و نشانه های بیماریتان می تواند بیماری التهابی روده را تشخیص دهد. به منظور کمک به تائید تشخیص IBD ممکن است نیاز به یک یا چند مورد از آزمایش ها و عمل های زیر داشته باشید.
آزمایش خون
آزمایش کم خونی یا عفونت
دکتر شما ممکن است آزمایش خون، برای بررسی احتمال ابتلا به کم خونی را توصیه کند (بیماری ای که در آن، تعداد سلول های قرمز خون، برای حمل اکسیژن مناسب به بافت هایتان مفید است) یا اینکه به دنبال علائم عفونت از باکتری یا ویروس باشد.
تست خون از مدفوع
ممکن است نیاز به ارائه نمونه مدفوع به آزمایشگاه داشته باشید تا دکتر شما بتواند خون های پنهان در مدفوعتان را آزمایش نماید.
عمل های اندوسکوپیک
کولونوسکوپی
این معاینه به دکترتان اجازه می دهد که کل روده بزرگتان را با استفاده از یک لوله مجهز به چراغ انعطاف پذیر و باریک که متصل به یک دوربین است، مشاهده کند. در طول این عمل، دکترتان ممکن است نمونه های کوچکی از بافت ها (بایوپسی)، برای تحلیل در آزمایشگاه بردارد. در برخی از مواقع، نمونه بافت می تواند به تائید یک تشخیص کمک کند
سیگماداسکوپی انعطاف پذیر
دکترتان می تواند از لوله های مجهز به چراغ انعطاف پذیر و باریکی برای معاینه مقعد استفاده کند که در واقع قسمت آخر روده بزرگ می باشد. در صورتی که روده بزرگتان، التهاب شدیدی داشته باشد، دکترتان این آزمایش را به جای کولونوسکوپی کامل انجام خواهد داد.
اندوسکوپی بالایی
در این عمل، دکترتان از یک لوله مجهز به چراغ انعطاف پذیر و باریک استفاده می کند تا اسوفاگوس، معده و قسمت اول روده کوچک (دئودنام) را معاینه کند. با وجود این که احتمال بروز بیماری کرون، در این نواحی بسیار نادر است، آزمایش مذکور را می توان در صورتی که حالت تهوع و استفراغ، دشواری برای غذا خوردن یا درد در قسمت بالایی شکم وجود داشته باشد، توصیه کرد.
اندوسکوپی کپسولی
این آزمایش در برخی از مواقع برای کمک به تشخیص بیماری کرون که روده کوچکتان را درگیر کرده است، مورد استفاده قرار می گیرد. شما کپسولی را قورت می دهید که درونش یک دوربین وجود دارد، تصاویر به یک ضبط کننده ای که بر روی کمربندتان نصب شده، ارسال خواهد شد و پس از آن، کپسول، بدون درد، در مدفوعتان از بین خواهد رفت. هنوز هم ممکن است همراه بایاپسی، به اندوسکوپی نیاز داشته باشید تا بتوان تشخیص بیماری کرون را تائید کرد.
انتروسکوپی با کمک بالون
برای انجام این آزمایش، دوربین به طور ترکیبی، با دستگاهی به نام اور تیوپ مورد استفاده قرار می گیرد .این دستگاه به دکتر اجازه می دهد تا دقت بیشتری به روده کوچک کند که در آن، اندوسکوپی ها استاندارد نمی توانند دسترسی کامل داشته باشند. این تکنیک هنگامی که اندوسکوپی کپسول، ناهنجاری هایی را نشان داد می تواند موثر باشد اما تشخیص آن، هنوز هم قطعی نیست.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره کولونوسکوپی
روش های تصویر برداری
اشعه ایکس
در صورتی که علائم شدیدی دارید دکترتان می تواند از اشعه ایکس استاندارد، در نواحی شکمی، برای حذف کردن عوارض جدی همانند سوراخ شدگی روده بزرگ استفاده کند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
ممکن است به شما یک اسکن CT توصیه شود (یک تکنیک اشعه ایکس خاص که می تواند جزئیات بیشتری را به نسبت اشعه ایکس استاندارد ارائه دهد). این آزمایش، از کل روده و بافت های خارج از روده عکسبرداری می کند. انتروگرافی CT، یک اسکن CT خاص است که می تواند تصاویر بهتری از روده کوچک ارائه دهد. این آزمایش، جایگزین اشعه ایکس باریم در بسیاری از مراکز پزشکی شده است.
تصویر برداری بسامد مغناطیسی (MRI)
یک اسکنر MRI از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام ها و بافت ها استفاده می کند. MRI، برای ارزیابی ناسور، پیرامون ناحیه مقعدی (MRI پلویک) یا روده کوچک (انتروگرافی MRI) بسیار موثر است. برخلاف CT هیچگونه تماسی با پرتو، در MRI وجود ندارد.
درمان بیماری التهابی روده
هدف درمان بیماری التهابی روده، کاهش التهابی است که می تواند منجر به بروز علائم و نشانه های مربوطه شود. در بهترین سناریو، این پدیده نه تنها منجر به کاهش نشانه ها بلکه به درمان بلند مدت و ریسک کمتر بروز عوارض خواهد شد. درمان IBD اغلب شامل درمان با استفاده از دارو و جراحی می شود.
داروهای ضد التهاب
داروهای ضد التهاب اغلب اولین گام در درمان بیماری التهاب روده می باشند. داروهای ضد التهاب شامل کورتیکوسترویدها و آمینوسالیسیلات ها می شوند (همانند مزالامین (آساکول اچ دی و …)، بالسالازید (کلازال) و اولسالازین (دیپنتوم)). این که شما کدام داروها را مصرف می کنید وابسته به ناحیه تحت تاثیر از روده شما می باشد.
عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن
این داروها برای سرکوب کردن واکنش ایمنی بدن که مواد شیمیایی القا کننده التهاب را در پوشش روده آزاد می کند، به چندین روش عمل می کند. برای برخی از افراد، ترکیبی از داروهای مذکور به نسبت یک دارو، عملکرد بهتری نشان می دهد.
برخی از نمونه های داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن شامل موارد زیر می شود:
- آزاتیوپرین
- مرکاپتوپورین
- سیکلوسپورین
- (methotrexate (Trexall
یک طبقه از داروها با نام بازدارنده های آلفای فاکتور نکتروسیس تومور (TNF) یا بیولوژیک ها، از طریق از بین بردن پروتئین های تولیدی، توسط سیستم ایمنی تان عمل می کند. مثال های این موارد شامل اینفلکسیمب (رنیکات)، آدالیماب (هومیرا) و گلیموماب (سیمپونی) می شود.
سایر درمان های بیولوژیکی که می توان از آن ها بهره جست:
- ناتالیزومب
- (vedolizumab (Entyvio
- داروی استلارا
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها را می توان در کنار سایرداروها یا هنگامی که عفونت باعث نگرانی شده، استفاده کرد (برای مثال در موارد بیماری کرون پری اینال).
آنتی بیوتیک هایی که اغلب تجویز می شوند:
- سیپروفلوکساسین یا Cipro
- مترونیدازول
سایر داروها و مکمل ها
علاوه بر کنترل کردن التهاب، برخی از داروها می توانند به کاهش علائم و نشانه ها کمک کنند اما همیشه با دکتر خود قبل از مصرف هر گونه داروی بدون نسخه مشورت کنید.
وابسته بر شدت IBD شما دکترتان، یک یا چند مورد از موارد زیر را به شما توصیه خواهد کرد:
داروهای ضد اسهال
یک مکمل فیبری (همانند پودر سیلیوم (متاموسیل) یا متیل سلولز ) می تواند به کاهش اسهال خفیف، با اضافه کردن حجم به مدفوع کمک کند. برای اسهال های شدیدتر، لوپرامید (ایمودیم A-D) می تواند مفید باشد.
مسکن درد
برای درد خفیف، دکترتان می تواند استامینافون را تجویز کند با این وجود اپوپروفن (آدویل و …)، ناپروکسون سدیم (آلیو) و دیفلوفناک سدیم (ولتارن)، احتمالا باعث بدتر شدن علائم شما شده و موجب می شوند بیماری شما پیشرفت بیشتری داشته باشد.
مکمل آهن
در صورتی که خونریزی روده ای مزمن دارید، ممکن است دچار کم خونی با توجه به کمبود آهن شده و نیاز باشد تا مکمل های آهن استفاده نمایید.
مکمل های ویتامین D و کلسیم
بیماری کرون و استروید مورد استفاده، برای درمان آن می تواند ریسک بروز اوستئوپروسیس را افزایش دهد. بنابراین نیاز است تا با ویتامین D بیشتر، مکمل کلسیم مصرف نمایید.
پشتیبانی با کمک مواد مغذی
دکترتان می تواند رژیم غذایی خاصی را از طریق یک لوله تغذیه (تغذیه داخلی) یامواد مغذی ای که داخل رگ تزریق می شوند (مواد مغذی پرا روده ای) ،برای درمان IBD شما تجویز کند. این پدیده می تواند به بهبودبخشی جذب مواد مغذی و هم چنین استراحت دادن به روده کمک نماید. استراحت دادن به روده می تواند التهاب را در کوتاه مدت کاهش دهد.
در صورتی که استنوسیس یا جراحت در روده خود دارید دکتر می تواند رِژیم غذایی با ته نشست کم را توصیه نماید. این رژیم به شما کمک می کند تا احتمال گیر کردن غذای هضم نشده در قسمت باریک روده را به حداقل رسانده و از ایجاد مانع در طول روده جلوگیری به عمل بیاورید.
جراحی
در صورتی که تغییرات، در سبک زندگی و رژیم غذایی، درمان دارویی یا سایر درمان ها نتوانستند نشانه و علائم IBD شما را کاهش دهند، دکترتان می تواند جراحی را توصیه کند.
جراحی برای کولیتیس زخمی
جراحی اغلب، کولیتیس زخمی را از بین می برد اما جراحی یعنی این که کل روده بزرگ و مقعد شما برداشته شود (پروکتوکلوکتومی). در بیشتر موارد، این پدیده شامل عملی می شود که آن را با نام آناستوماسیس مقعدی کیسه، در روده بزرگ می شناسیم. این عمل جراحی، نیاز برای داشتن کیسه ای به منظور جمع کردن مدفوعتان را از بین می برد.
جراح شما کیسه ای را از انتهای روده کوچکتان می سازد. این کیسه سپس به صورت مستقیم به مقعدتان متصل شده و به شما اجازه می دهد که به طور تقریبا عادی مدفوع را از بدن خود خارج کنید . در برخی از موارد، کار گذاشتن کیسه ممکن نیست. به جای آن، جراحان، یک محفظه دائمی را در شکم شما ایجاد می کنند (منفذ روده) که از طریق آن، مدفوع عبور کرده و در یک کیسه جمع می شود.
جراحی برای بیماری کرون
حداکثر، نصف افراد مبتلا به بیماری کرون، حداقل نیاز به یک جراحی خواهند داشت. با این وجود جراحی، بیماری کرون را درمان نمی کند. در طول جراحی، جراحتان قسمت آسیب دیده از مسیر گوارشی شما را برداشته و سپس قسمت های سالم را به یکدیگر متصل می کند. این جراحی را می توان برای بستن ناسور و ورم چرکی مورد استفاده قرار داد.
منافع جراحی برای بیماری کرون اغلب گذرا هستند. این بیماری معمولا بازگشته و احتمالا نزدیک بافتی که مجددا متصل شده است، بروز پیدا می کند. بهترین رویکرد، این است که برای حداقل کردن ریسک بروز مجدد بیماری، جراحی همراه با دارو را داشته باشیم.
درمان های خانگی بیماری التهاب روده
در برخی از مواقع ممکن است هنگام رو به رو شدن بیماری التهابی روده احساس درماندگی داشته باشید اما تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند به شما کمک کند تا علایم را کنترل کرده و زمان موجود میان حاد شدن این بیماری را افزایش دهید.
رژیم غذایی
هیچ گونه مدرک موثقی وجود ندارد مبنی بر این که آنچه شما می خورید می تواند باعث بیماری التهابی روده شود اما نوشیدنی و غذاهای خاصی می تواند علائم و نشانه های شما را بدتر کند (به خصوص در طول بازه حاد شدن بیماری). بنابراین داشتن یادداشت هایی از غذاهایتان، به منظور پیگیری غذاهایی که می خورید و هم چنین احساستان می تواند مفید باشد. در صورتی که به این نتیجه رسیدید، برخی از غذاها باعث می شوند علایم بیماریتان افزایش پیدا کنند می توانید این غذاها را حذف کنید. در این جا توصیه ارائه می دهیم که می تواند اثربخش باشد.
فرآورده های لبنی را محدود کنید
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری التهاب روده به این نتیجه رسیده اند که از طریق محدود کردن یا حذف کردن مصرف فرآورده های لبنی مشکلاتی همانند اسهال، دردهای شکمی و گاز کاهش پیدا می کند. هم چنین ممکن است بدنتان تحمل لاکتوز را نداشته باشد (یعنی بدنتان نمی تواند قند شیر در غذاهای لبنی را هضم کند). استفاده از فرآورده های آنزیم همانند لاکتاید می تواند در این جا موثر باشد.
غذاهای کم چرب را امتحان کنید
در صورتی که بیماری کرون در روده کوچک دارید ممکن است نتوانید چربی را به صورت عادی جذب یا هضم نمایید. به جای آن، چربی از طریق روده کوچک شما عبور کرده وباعث می شود که اسهالتان بدتر شود. از خوردن کره، مارگارین، سس خامه و غذاهای سرخ کردنی اجتناب به عمل بیاورید.
در مصرف فیبر دقت کنید
در صورتی که بیماری التهابی روده دارید، غذاهایی با فیبر بالا همانند میوه ها و سبزیجات تازه و غلات کامل می تواند باعث بدتر شدن علائم بیماری شود. در صورتی که میوه ها و سبزیجات خام، شما را به دردسر می اندازند آن ها را بخارپز کرده یا با آن ها تاس کباب درست کنید
به طور کلی با غذاهایی که در خانواده کلم قرار می گیرند مشکلات بیشتری خواهید داشت (همانند بروکلی و گل کلم). مغزها، دانه ها، ذرت و ذرت بودداده نیز به همین شکل است. غذاهای تند، الکل دار و کافئین دار می توانند باعث بدتر شدن نشانه های بیماری شوند.
وعده های کوچک غذایی مصرف کنید
ممکن استپس از خوردن 5 یا 6 وعده کوچک غذایی در طول روز، به جای خوردن 2 یا 3 وعده بزرگ احساس خوبی داشته باشید.
مایعات زیادی بنوشید
تلاش کنید تا مقدار زیادی مایعات، به صورت روزانه بنوشید. آب بهترین مورد است. الکل و نوشیدنی هایی که شامل کافئین می شوند، روده کوچک شما را تحریک کرده و می توانند باعث بدتر شدن اسهال شوند. در حالی که نوشیدنی های کربن دار اغلب باعث ایجاد گاز معده می شوند.
مولتی ویتامین ها را در رژیم های غذایی خود وارد کنید
به دلیل این که بیماری کرون می تواند با توانایی جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کرده و رژیم غذایی تان محدود خواهد شد، مولتی ویتامینها و مکمل های معدنی اغلب اثربخش هستند. قبل از مصرف هرگونه ویتامین یا مکمل، با دکتر خود مشورت نمایید.
با یک متخصص رژیم غذایی مشورت کنید
در صورتی که وزن از دست داده یا رژیم غذاییتان بسیار محدود شد، با یک متخصص رژیم غذایی مشورت نمایید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن، ریسک ابتلا به بیماری کرون را افزایش داده و هنگامی که این بیماری بروز پیدا کرد، سیگار کشیدن می تواند باعث بدترشدن آن شود. مبتلایان به بیماری کرون که سیگار می کشند احتمال بیشتر بروز مجدد بیماری را داشته و هم چنین نیاز به دارو و جراحی های مکرر دارند. سیگار کشیدن می تواند به جلوگیری از کُلیت زخمی کمک کند.
با این وجود مضرات آن برای سلامت کلی، از منافعش بیشتر بوده و ترک سیگارمی تواند باعث بهبودبخشی سلامت کلی مسیر گوارشی شما شده و هم چنین منافع سلامت فراوانی را به همراه خودش داشته باشد. بسته های نیکوتین، برای درمان کلیت زخمی مورد استفاده قرار گرفته است اما نتایج کاملا ناامید کننده بود
تنش
ارتباط تنش، با بیماری کرون متناقض است اما تعداد زیادی از مبتلایان به این بیماری، در طول بازه های پرتنش، حاد شدن علائم این بیماری را گزارش کرده اند.
در صورتی که در زمینه مدیریت تنش، با مشکل مواجه هستید، یکی از این استراتژی ها را امتحان کنید:
تمرین بدنی
حتی تمرینات بدنی متعادل می تواند به شما کمک کند تا تنش خود را کاهش داده، افسردگی خود را بهبود ببخشید و کارکرد روده را نرمال نمایید. درباره تمرین فیزیکی که متناسب با شرایط شما است با دکترتان مشورت کنید.
بیوفیدبک
این تکنیک کاهش استرس می تواند به شما آموزش های لازم، در زمینه کاهش تنش عضلات و کم کردن ضربان قلب، با کمک ماشین فیدبک را ارائه کند. هدف، این است که به شما کمک شود تا وارد حالت آرامبخش شوید؛ به گونه ای که بتوانید با تنش، راحت تر تطابق پیدا کنید.
تمرین های منظم تنفس و آرامش
یک روش، برای انطباق با تنش، این است که به طور منظم، تنفش را آرام کنید و از تکنیک هایی همانند نفس عمیق و آرام، برای انجام این کار استفاده نمایید. هم چنین می توانید از کلاس های یوگا یا مدیتیشن، کتاب، سی دی یا دی وی دی در خانه استفاده کنید.
پشتیبانی احساسی
بیماری التهاب روده می تواند تاثیر احساسی ای بر روی مبتلایان داشته باشد به خصوص در موارد شدید، بنابر این داشتن شبکه خوبی از عوامل پشتیبان، هم در میان خانواده و هم در میان دوستان حائز اهمیت است. مبتلایان به بیماری التهاب روده می توانند به گروه پشتیبانی بیماری التهاب روده یا جلسات مشاوره مراجعه کنند که البته منافع زیادی در آن ها نهفته است.
داروی جایگزین
بسیاری از مبتلایان به اختلالات گوارشی، از نوعی از داروهای جایگزین و مکمل استفاده کرده اند (CAM). با این وجود تعداد مطالعات دقیق، درباره ایمنی و اثربخشی آن ها محدود است.
برخی از روش های درمانی شامل موارد زیر می شود:
پروبیوتیک ها
پژوهش ها به این نتیجه رسیدند که اضافه کردن برخی از باکتری های مفید (پروبیوتیک ها) که اغلب در مسیر گوارشی یافت می شود می توانند به مبارزه با IBD کمک کنند. با وجود این که پژوهش ها محدود است، مدارکی وجود دارد مبنی بر این که اضافه کردن پروبیوتیک ها به داروهایتان می تواند موثر واقع شود اما این پدیده به طور قطعی اثبات نشده است
روغن ماهی
روغن ماهی به عنوان یک داروی ضد التهاب عمل کرده و توصیه هایی وجود دارد مبنی بر این که می تواند التهاب روده کوچک را در ارتباط با IBD کاهش دهد اما این پدیده نیز به طور قطع اثبات نشده است
آلوورا
ژل آلوورا تاثیر ضد التهابی بر روی اشخاص مبتلا به کلیت زخمی دارد اما می تواند منجر به اسهال نیز شود.
زردچوبه
کرکومین، ترکیبی که در ادویه زردچوبه یافت شده با روش های درمانی استاندارد کلیت زخمی، در آزمایش های کلینیکی ترکیب شده است. مدارکی مبنی بر منافع آن وجود دارد اما پژوهش های بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
تنها یک آزمایش کلینیکی در زمینه منافع این روش درمانی انجام شده است. روند انجام آن شامل ورود سوزن های ریز به داخل پوست می شود که می تواند آزادسازی مسکن های طبیعی بدن را تحریک نماید.
پریبیوتیک ها
برخلاف پروبیوتیک ها (باکتری های زنده مفیدی هستند که مصرف میکنیم)، پریبیوتیک ها، ترکیب های طبیعی ای بوده که در گیاهان یافت می شود (همانند کنگر فرنگی) که میتواند به فعالیت باکتری های مفید روده شما کمک نماید. مطالعات، نتایج مثبت پریبیوتیک ها را برای مبتلایان به بیماری کرون نشان نداده اند.
چگونه می توان از ابتلا به بیماری التهابی روده جلوگیری کرد؟
نمی توان از عوامل موروثی بیماری التهاب روده اجتناب به عمل آورد. با این وجود ممکن است بتوانید ریسک ابتلا به IBD یا بروز مجدد آن را با استفاده از روش های زیر کاهش دهید: خوردن غذاهای سالم، تمرین بدنی منظم، ترک سیگار. بیماری التهاب روده می تواند باعث ایجاد ناراحتی های خاص خود شود اما همیشه روش هایی برای مدیریت این بیماری و داشتن زندگی سالم و فعال وجود دارد.
بیماری التهاب روده، سندروم روده تحریک پذیر (IBS) نیست
بیماری التهاب روده را نباید با سندروم روده تحریک پذیر یا IBS اشتباه گرفت. با وجود این که اشخاص مبتلا به IBS ممکن است علائمی مشابه با بیماری التهاب روده داشته باشند، بیماری التهاب روده و IBS کاملا متفاوت می باشند. سندروم روده تحریک پذیر، توسط التهاب ایجاد نشده است و بافت های روده مشابهبا بیماری التهاب روده ، آسیب نمی بینند. درمان آن ها نیز متفاوت است.
بیماری التهاب روده، بیماری شکمی نیست
بیماری شکمی ،یک بیماری دیگر با علائم مشابه با بیماری التهاب روده است، می توان آن را توسط التهاب روده ها توصیف نمود. با این وجود دلیل بیماری شکمی مشخص است. واکنش التهابی آن، در قبال گلوتن (گروهی از پروتئین ها که در گندم و غلات مشابه یافت می شوند) ثبت شد ه است. علائم بیماری شکمی، پس از داشتن رژیمی عاری از گلوتن از بین خواهد رفت. با این وجود تا زمان رسیدن تاثیر کامل رژیم غذایی جدید، ماه ها زمان مورد نیاز خواهد بود.
بیماری التهاب روده چگونه بر زنان تاثیر می گذارد؟
بیماری التهاب روده تاثیری منحصربه فرد بر زنان دارد. بیماری التهاب روده می تواند باعث موارد زیر شود:
دردهای قاعدگی بسیار بیشتر
احتمال داشتن علائم قاعدگی توسط خانم های مبتلا به بیماری التهاب روده همانند دردهای قاعدگی بسیار بیشتر است. اسهال، دردهای شکمی و سایر علائم بیماری التهاب روده ، قبل و در طول عادت ماهیانه ممکن است شدیدتر باشد. علائم خود را ثبت نمایید تا بتوانید با یک دکتر یا پزشک، درباره مدیریتشان مشورت کنید
کم خونی همراه با کمبود آهن
ریسک بروز کم خونی، همراه با کمبود آهن، برای خانم های مبتلا به بیماری التهاب روده، به نسبت خانم هایی که بیماری التهاب روده ندارند، بیشتر است. در صورتی که بیماری التهاب روده دارید، بدن شما به خوبی آهن را جذب نمی کند و ریسک خونریزی در سیستم گوارشی بیشتر است.
مشکل برای باردار شدن
در طول حاد شدن علائم بیماری التهاب روده ممکن است باردار شدن برای شما امری مشکل آفرین باشد.
بیشتر بخوانید: تاثیرات منفی کمبود آهن
بیماری التهاب روده چگونه بر بارداری اثر می گذارد؟
بیماری التهاب روده می تواند بر احتمال باردار شدن و هم چنین علایمتان در طول بارداری تاثیر بگذارد. خانم های باردار مبتلا به بیماری التهاب روده ممکن است بارداری پر ریسکی داشته باشند.
قبل از باردار شدن
ممکن است در راه باردار شدن، در طول حاد شدن علائم بیماری، مشکل داشته باشید (هنگامی که علائم، پس از مدتی نهان بودن باز می گردند). هم چنین در صورتیکه مبتلا به بیماری التهاب روده هستید درباره ریسک مشکلات محتمل در طول بارداری با دکتر خود مشورت کنید. در صورتی که در طول بارداری، علائمتان حاد شد ممکن است ریسک بالاتری برای زایمان زودهنگام و وزن کم کودک، به نسبت خانم هایی که مبتلا به بیماری التهاب روده نیستند داشته باشید.
دکترتان می تواند نوع و میزان داروهایی که مصرف می کنید را تغییر دهد. برخی از داروها مثل متورکسات و تالیدوماید باعث ایجاد نقص در کودک و سایر مشکلات مربوط به سلامتی می شود و نباید در هنگام بارداری یا شیردهی از آن استفاده کنید. در صورتی که باردار شدید درباره داروهای مصرفی با دکتر خود مشورت کنید.
در طول بارداری
برخی از خانم ها می گویند که علائم آن ها در طول بارداری بهتر می شود اما سایرین عنوان می دارند که این علائم در آن ها حتی بدتر شده است. خانم هایی که از بارداری، علائم بیماری التهاب روده آن ها بررسی شده (هنگامی که علائم برای ماه ها یا سال ها از بین می روند)، به احتمال بیشتر، در طول بارداری، بدون علائم این بیماری خواهند بود.
ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ
بله، همه باید با شروع 50 سالگی، غربال گری سرطان روده بزرگ را انجام دهند اما در صورتی که مبتلا به بیماری التهاب روده هستید ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ در شما بیشتر است. حتی باید در سن پایین تر یا با تکرر بیشتر، به نسبت افرادی که مبتلا به بیماری التهاب روده نیستند، آزمایش غربال گری بر روی شما انجام شود. درباره زمان شروع آزمایش غربال گری سرطان روده بزرگ، تست هایی را باید انجام دهید و درباره میزان تکرر آن ها با دکتر خود مشورت کنید.
توصیه دکترتان وابسته بر سابقه سلامتی خانواده، مدت ابتلا به بیماری التهاب روده ، اینکه روده بزرگ شما توسط بیماری التهاب روده تحت تاثیر قرار گرفته است یا نه وابسته است که در صورت مثبت بودن این سوال با توجه به شدت آن، متفاوت خواهد بود. درصورتی که به مدت 8-10 سال مبتلا به بیماری التهاب روده بودید، دکترتان می تواند کلنوسکوپی همراه با مافت برداری، هر یک یا 2 سال تجویز نماید. این آزمایش نشانه های هشداردهنده اولیه سرطان را بررسی می کند.
درصورتی که باردار یا در حال شیردهی هستم می توانم بیماری التهاب روده را درمان کنیم؟
بله، اما دکترتان باید نوع و میزان داروهایی که مصرف می کنید را تغییر دهد. برخی از داروها همانند متوتراکساید و تالیدوماید باعث ایجاد نقص در کودک و سایر مشکلات مربوط به سلامتی می شوند و نباید در طول بارداری یا شیردهی از آن ها استفاده کرد. قبل از باردار شدن، با دکتر زنان و متخصص گوارش خود، درباره داروهایی که در طول بارداری و پس از آن باید مصرف کنید برنامه ای تهیه کنید. دقیقا با توجه به مواردی که دکتر به شما می گوید داروهایتان را مصرف نمایید. در صورتی که دست از مصرف داروها کشیدید و علایمتان بازگشتند، کنترل کردن آن ها برای بار دیگر می تواند مشکل باشد.
