درمان تومور عصب شنوایی (نوروم آکوستیک) و راه های پیشگیری

نوروم آکوستیک که همچنین به عنوان شوانوم دهلیزی شناخته می شود، توموری غیر سرطانی و معمولاً با رشد آهسته است که بر روی عصب اصلی (دهلیزی) منتهی از گوش داخلی به مغز ایجاد می شود. شاخه های این عصب به طور مستقیم بر تعادل و شنوایی فرد تأثیر می گذارند و فشار ناشی از نوروم آکوستیک می تواند باعث کم شنوایی، زنگ زدن گوش و بی ثباتی فرد شود .نوروم آکوستیک معمولاً از سلول های شوان ناشی می شود، که این عصب را پوشانده است و به آرامی رشد می کند یا اصلاً رشد نمی کند. در این مقاله از بخش گوش، حلق و بینی دکتر سلام راجع به درمان نوروم آکوستیک صحبت خواهیم کرد.

نوروم آکوستیک چیست؟

نوروم آکوستیک که به آن شوانوم دهلیزی نیز گفته می شود، یک تومور غیر سرطانی نادر است که به دلیل تولید بیش از حد سلول های شوان ایجاد می شود و به آرامی رشد می کند. سپس این تومور روی شنوایی و اعصاب تعادلی گوش داخلی فشار وارد می کند. سلول های شوان به طور معمول، اطراف فیبرهای عصبی می پیچند و از آن ها پشتیبانی می کنند. یک تومور بزرگ می تواند روی عصب صورت یا ساختارهای مغز فشار بیاورد.

لازم به ذکر است که، این سلول ها به ندرت، ممکن است رشد سریعی داشته باشند و به اندازه کافی بزرگ شوند تا بر مغز فشار آورده و در عملکردهای حیاتی آن تداخل کنند .درمان نوروم آکوستیک شامل نظارت منظم، پرتو درمانی و برداشتن جراحی آن است.

2  نوع نوروم آکوستیک وجود دارد:

نوروم آکوستیک یک طرفه

این نوع از نوروم اکوستیک ، فقط یک گوش را تحت تأثیر قرار می دهد و شایع ترین نوع آن است. این تومور ممکن است در هر سنی بروز کند، اما اغلب در سنین بین 30 تا 60 سالگی بروز می یابد. نوروم آکوستیک ممکن است نتیجه ی آسیب عصبی ناشی از عوامل محیطی باشد. تاکنون هیچ عامل زیستی باعث ایجاد این بیماری نشده است.

نوروم آکوستیک دو طرف

این نوع از نوروم اکوستیک ، هر دو گوش را تحت تأثیر قرار می دهد و وراثتی است. این بیماری در اثر یک مشکل ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز- 2 (NF2) ایجاد می شود.

علل نوروم آکوستیک

علت دقیق نوروم آکوستیک شناخته نشده است. با این حال، به نظر می رسد که در بیشتر موارد، بدون هیچ دلیل واضحی (یعنی به خودی خود) اتفاق می افتد. در کل، هیچ عامل خطر خاصی برای ایجاد این تومورها مشخص نشده است.

انواع عوامل خطر احتمالی نوروم آکوستیک از جمله موارد زیر مورد مطالعه قرار گرفته است: قرار گرفتن در معرض پرتو (سابقا) از ناحیه سر و گردن (همانطور که برای درمان برخی از سرطان ها انجام می شود) یا قرار گیری طولانی مدت یا پایدار در معرض صداهای بلند و گوش خراش (مثلا در یک محیط کاری). تحقیقات برای تعیین علت خاص و عوامل خطر مرتبط با نوروم آکوستیک در حال انجام است.

در زیر مجموعه ی کوچکی از موارد، نوروم آکوستیک به عنوان بخشی از اختلال نادری به نام نوروفیبروماتوز نوع II شناخته می شود. این اختلال ژنتیکی نادر معمولاً همراه با نوروم اکوستیکی است که هر دو گوش را به طور همزمان تحت تأثیر قرار می دهد (نوروم آکوستیک دو طرفه). (برای اطلاعات بیشتر در مورد این اختلال، “نوروفیبروماتوز” را به عنوان اصطلاح مد نظر، در بانک اطلاعات بیماری های نادر NORD جستجو کنید).

همانطور که ذکر شد، نوروم آکوستیک از نوعی سلول شناخته شده ای به نام شوان ناشی می شود. این سلول ها، لایه عایقی اطراف تمام اعصاب سیستم عصبی محیطی (یعنی اعصاب خارج از سیستم عصبی مرکزی) تشکیل می دهند، از جمله عصب مغزی یا جمجمه ای هشتم. عصب جمجمه ای هشتم به شاخه حلزونی، که صدا را به مغز و شاخه دهلیزی منتقل می کند، تفکیک شده و اطلاعات تعادلی را به مغز منتقل می کند.

بیشتر نوروم های اکوستیک در قسمت دهلیزی عصب جمجمه ای هشتم رخ می دهند. از آنجا که این تومورها از سلول های شوان تشکیل شده اند و معمولاً در قسمت دهلیزی عصب جمجمه ای هشتم اتفاق می افتند، بسیاری از پزشکان استفاده از اصطلاح شوانوم دهلیزی را ترجیح می دهند. با این حال، اصطلاح نوروم آکوستیک در ادبیات پزشکی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

جمعیت تحت تأثیر نوروم آکوستیک

بیماری نوروم آکوستیک بر زنان، بیشتر از مردان تأثیر می گذارد. بیشتر موارد نوروم اکوستیک در افراد بین 30 تا 60 سال ایجاد می شود. این بیماری، هر چند نادر، اما می تواند در کودکان نیز بروز یابد. تخمین زده می شود که این بیماری حدود 1 نفر از هر 100000 نفر- در جمعیت عمومی- را تحت تأثیر قرار می دهد. طبق اختلافات نژادی گزارش شده، آمریکایی های سیاه پوست، اسپانیایی و آسیایی تبار، نسبت به آمریکایی های سفید پوست کمتر دچار این بیماری می شوند.

سالانه تقریباً 2500 بیمار نوروم آکوستیکی جدید شناسایی می شود. این شیوع، در چند سال گذشته رو به افزایش بوده است، که برخی محققان آن را به فراوانی بالای تومورهای کوچک تشخیص داده شده، نسبت می دهند. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به نوروم آکوستیک کوچک ممکن است بدون علائم باقی بمانند و از این رو، تعیین فرکانس واقعی آن در جمعیت عمومی دشوار باشد.

علائم و نشانه های نوروم آکوستیک

برخی از افراد، به ویژه آنانی که دارای تومورهای کوچک اند، ممکن است علائم مرتبطی با بیماری نداشته باشند. با این حال، حتی تومورهای کوچک نیز بسته به موقعیت مکانی شان، می توانند علائم قابل توجه یا یافته های فیزیکی ایجاد کنند.

نوروم های آکوستیک، تومورهایی با رشد آهسته هستند که نهایتا با وارد آوردن فشار به عصب جمجمه ای هشتم می توانند علائم مختلفی ایجاد کنند. علائم اولیه ی تقریباً 90 درصد بیماران کاهش شنوایی یک گوش (گوش تحت تأثیر تومور) است. کاهش شنوایی معمولاً تدریجی است، اگرچه در بعضی موارد نادر می تواند ناگهانی باشد.

در برخی موارد، کاهش شنوایی نیز می تواند نوسان داشته باشد (بدتر شود و سپس بهبود یابد). از دست دادن شنوایی ممکن است با زنگ زدن گوش ها، وضعیت شناخته شده ای تحت عنوان وزوز گوش یا احساس پر بودن در گوش آسیب دیده همراه باشد. در برخی موارد، افراد مبتلا ممکن است در درک گفتار- که متناسب با میزان کم شنوایی است- دچار مشکل شوند.

نوروم آکوستیک همچنین می توانند باعث ایجاد سرگیجه و مشکلاتی در تعادل مانند بی ثباتی شود. در موارد نادر، سرگیجه یا مشکلات تعادل ممکن است قبل از کاهش شنوایی قابل توجه، ایجاد شود. از آنجا که این تومورها معمولاً بسیار آهسته رشد می کنند، بدن اغلب می تواند این مشکلات تعادلی را جبران کند.

اگر چه نوروم آکوستیک رشد آهسته ای دارد اما در نهایت می تواند به اندازه کافی بزرگ شود تا بر اعصاب جمجمه ای مجاور فشار وارد کند. علائم ناشی از درگیری سایر اعصاب جمجمه ای- هر چند نادر- شامل ضعف عضلانی یا فلج صورت، بی حسی صورت یا سوزن سوزن شدن صورت و مشکلات بلع است. کرخی یا سوزن سوزن شدن صورت می تواند جزء علائم ثابت باشد یا ممکن است به صورت متناوب بروز یابد.

در برخی از بیماران، نوروم های اکوستیک ممکن است به اندازه کافی بزرگ شوند تا بر مغز فشار اورند و از جریان طبیعی مایعات مغزی- نخاعی بین مغز و نخاع جلوگیری کنند. این مایع می تواند در جمجمه تجمع یابد و منجر به پدیده ای به نام هیدروسفالی شود، که باعث فشار به بافت های مغز شده و منجر به انواع علائمی چون سردرد، اختلال در هماهنگی حرکات اختیاری (آتاکسی) و سردرگمی ذهنی شود.

در صورت عدم وجود هیدروسفالی، سردرد نیز ممکن است اتفاق بیفتد و در برخی موارد نادر ممکن است اولین علامت نوروم آکوستیک باشد. در موارد بسیار نادر، نوروم آکوستیک درمان نشده ای که بر روی مغز فشار می آورد، می تواند عوارض خطرناکی برای زندگی فرد ایجاد کند.

اختلالات مرتبط با نوروم آکوستیک

علائم اختلالات زیر می تواند مشابه علائم نوروم آکوستیک باشد و این مقایسه ها ممکن است برای تشخیص افتراقی بیماری مفید باشد. بیماری منییر، یک اختلال نادر است که بر گوش داخلی تأثیر می گذارد و با اپیزودهای دوره ای سرگیجه دورانی (ورتیگو) یا سرگیجه، کم شنوایی تصاعدی، یا در نوسان، یا با فرکانس پایین (pitch پایین)، زنگ زدن گوش (وزوز گوش)، و احساس پر بودن یا فشار در گوش مشخص می شود.

این علائم ممکن است هر روز یا فقط دو بار در سال رخ دهد. علائم ممکن است به صورت ناگهانی بروز یابد. با این حال، کم شنوایی و وزوز گوش، ممکن است با گذشت زمان دائمی شود. سرگیجه دورانی می تواند شدید باشد و باعث تهوع، استفراغ و تعریق شود. علت دقیق بیماری منییر ناشناخته است (ایدیوپاتیک). (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اختلال، “منییر” را به عنوان اصطلاح مورد جستجوی خود در بانک اطلاعات بیماری های نادر انتخاب کنید).

فلج بل نوعی اختلال عصبی غیر پیشرونده ی یکی از اعصاب صورت (عصب هفتم جمجمه ای) است. این اختلال با شروع ناگهانی فلج صورت مشخص می شود که ممکن است از تب خفیف، درد پشت گوش در سمت آسیب دیده، سفتی گردن و ضعف یا سفتی یک طرف صورت مشخص شود. فلج، ناشی از کاهش جریان خون (ایسکمی) و یا فشرده سازی عصب جمجمه ای هفتم است.

علت دقیق فلج بل مشخص نیست. ویروس ها (به عنوان مثال، ویروس هرپس زوستر) و اختلالات ایمنی، اغلب به عنوان دلیل این اختلال شمرده می شوند. فلج بل همچنین ممکن است خواستگاه وراثتی داشته باشد (برای اطلاعات بیشتر در مورد این اختلال، “فلج بل یا بلز” را به عنوان اصطلاح مورد جستجو در بانک اطلاعات بیماری های نادر انتخاب کنید).

---

بیشتر بدانید: کری ناگهانی یا سکته گوش چیست؟ + علل، علائم و درمان

---

مننژیوم، یک تومور نادر و به طور معمول خوش خیم یا غیر سرطانی است که می تواند یک نوروم آکوستیک را تقلید کند. در حالی که آن ها می توانند در هر ناحیه ای از پوشش مغزی و نخاعی (دورا) اتفاق بیفتند، مننژیوم می تواند در مجاورت اعصاب شنوایی و تعادلی ایجاد شود و علائم کم شنوایی یک طرفه، سرگیجه یا عدم تعادل، بی حسی صورت و یا مشکل بلع را ایجاد کند.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) اغلب می تواند بین نوروم آکوستیک و مننژیوم تمایز قایل شود، اما مواقعی وجود دارد که حتی یک رادیولوژیست ماهر قادر به تشخیص قطعی بین این دو مشکل نیست. در صورت انجام عمل جراحی، یک پاتولوژیست بر اساس ظاهر میکروسکوپی (بافت شناسی)، تشخیص نهایی را انجام می دهد.

نحوه تشخیص نوروم آکوستیک

تست شنوایی (شنوایی سنجی)

معمولاً اولین آزمایش انجام شده برای تشخیص نوروم آکوستیک ، تست عملکرد شنوایی است که تعیین می‌ کند که بیمار تا چه اندازه، صداها و گفتار دیگران را می ‌شنود. روی گوش بیمار هدفون مخصوصی قرار داده می ‌شود تا به کمک آن، صداها و یا گفتارهای خاصی را بشنود.

این هدفون به دستگاهی متصل است که واکنش‌ های بیمار را ثبت کرده و میزان کارایی شنوایی وی را می ‌سنجد. آیدیوگرام، ممکن است افزایش “شنوایی سنجی با استفاده از صدای خالص PTA))”، افزایش “آستانه درک گفتار “(SRT) و کاهش “شنوایی سنجی با استفاده از صدای گفتاری”(SD)  را نشان دهد.

پاسخ برانگیخته شده شنوایی ساقه مغز (BAER)

این تست در برخی از بیماران انجام می شود تا اطلاعاتی در مورد فعالیت موج مغزی آن ها در واکنش به اصوات، حاصل آید. بیمار با قرار دادن الکترود روی سر و لاله گوش، از طریق هدفون به این صداها گوش می دهد. الکترودها پاسخ مغز به این صداها را دریافت کرده و ضبط می کنند.

اسکن سر

اگر آزمایشات دیگر نشان دهند که بیمار احتمالا دچار نوروم آکوستیک است، از تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تأیید این تشخیص استفاده می شود. MRI به جای اشعه ایکس و کامپیوتر از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای تهیه تصاویر دقیقی از مغز استفاده می کند.

این تصاویر “برش” های بصری از مغز را نشان می دهند که می توانند برای ایجاد تصویر سه بعدی از تومور، ترکیب شوند. یک رنگ کنتراست به بیمار تزریق می شود. اگر نوروم آکوستیک وجود داشته باشد، تومور نسبت به بافت طبیعی مغز بیشتر رنگ می گیرد و به وضوح در اسکن ظاهر می شود. ام آر آی معمولاً در کانال شنوایی داخلی، تومور متراکم (روشنی) را نشان می دهد.

درمان نوروم آکوستیک

بسته به اندازه و رشد نوروم آکوستیک ، سلامت کلی فرد و بروز علائم، ممکن است درمان نوروم آکوستیک از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برای درمان نوروم آکوستیک ، پزشک ممکن است یک یا بیشتر از سه روش درمانی احتمالی، همچون: نظارت، جراحی یا پرتو درمانی را پیشنهاد دهد.

نظارت

اگر شما نوروم آکوستیک کوچکی دارید که رشد نمی کند یا رشد آهسته ای دارد و علائم یا نشانه ای چند دارید یا حتی علائمی هم نشان نمی دهید، ممکن است شما و پزشک تان تصمیم بگیرید که وضعیت را کنترل کنید، به خصوص اگر شما مسن باشید یا به دلایل دیگری کاندیدای خوبی برای درمان تهاجمی تر نباشید.

پزشک ممکن است توصیه کند که معمولا هر شش تا 12 ماه یک بار، آزمایشات تصویربرداری و تست شنوایی منظم، انجام دهید تا مشخص شود که تومور در حال رشد است و سرعت رشد آن تعیین شود. اگر اسکن ها نشان دهند که تومور در حال رشد است یا اگر تومور باعث علائم پیشرونده یا مشکلات دیگر شود، ممکن است لازم باشد که فرد تحت معالجه قرار گیرید.

عمل جراحی

برای برداشتن نوروم آکوستیک ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد. بسته به اندازه تومور، وضعیت شنوایی و سایر عوامل، جراح ممکن است یکی از چند روش را برای از بین بردن نوروم آکوستیک استفاده کند. هدف از جراحی، برداشتن تومور، حفظ عصب صورت برای جلوگیری از فلج صورت و در صورت امکان حفظ شنوایی فرد است.

جراحی نوروم آکوستیک تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و شامل از بین بردن تومور از طریق گوش داخلی یا از طریق یک دریچه در جمجمه شما است. ممکن است در موارد خاصی نتوان کل تومور را برداشت. به عنوان مثال، اگر تومور خیلی نزدیک به قسمت های مهم مغز یا عصب صورت باشد.

گاهی اوقات، برداشتن جراحی تومور ممکن است علائم را بدتر کند به طوریکه باعث آسیب شنوایی، تعادل یا اعصاب صورت، در حین عمل شود.

عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نشت مایعات مغزی از طریق زخم
• از دست دادن شنوایی
• ضعف عضلات صورت
• بی حسی یا کرخی صورت
• زنگ زدن گوش
• مشکل در تعادل
• سردرد مداوم
• عفونت مایع مغزی نخاعی (مننژیت)
• سکته یا خونریزی مغزی

عمل جراحی ساب اكسيپيتال نوروم آکوستیک

خلاصه

ساب اكسيپيتال کرانیوتومی، جراحی است که برای از بین بردن نوروم آکوستیک در حال رشد از عصب مسئول تعادل و شنوایی انجام می شود. برای دسترسی به تومور و اعصاب، بخشی از جمجمه پشت گوش در حین جراحی برداشته می شود. نوروم های آکوستیک باعث کاهش شنوایی، زنگ زدن گوش ها و سرگیجه می شوند. اهداف جراحی عبارتند از: نخست، حفظ عملکرد عصب صورت، دوم، حفظ شنوایی مناسب گوش متاثر به لحاظ اجتماعی و سوم، از بین بردن تومور.

جراحی نوروم آکوستیک ساب اكسيپيتال چیست؟

جمجمه ‌بُری یا کرانیوتومی نام یک عمل جراحی است که در آن قسمتی از استخوان جمجمه به طور موقت جهت دسترسی به بافت مغز برداشته می ‌شود. در این عمل، بخشی از جمجمه که به عنوان فلپ استخوانی نامیده می شود، برای دسترسی به بافت مغزی زیرین آن برداشته می شود. پس از برداشتن تومور، فلپ استخوان در موقعیت اصلی خود قرار گرفته و با صفحات و پیچ ها محکم می شود.

نوروم آکوستیک ممکن است توسط یکی از سه کرانیوتومی مختلف انجام شود: ساب اكسيپيتال (پشت جمجمه ای یا سیگموئید خلفی)، برش بالای گوش میانی یا حفره میانی. انتخاب کرانیوتومی خاص، به اندازه تومور، وضعیت تومور و وضعیت شنوایی فرد بستگی دارد. کرانیوتومی ساب اكسيپيتال (که به آن رتروسیگموئید نیز گفته می شود) شامل از بین بردن قسمتی از استخوان اكسيپيتال پشت گوش برای از بین بردن تومور است.

چه کسی کاندیدای جراحی است؟

در صورت داشتن شرایط زیر ممکن است داوطلب خوبی برای عمل جراحی نوروم آکوستیک ساب اكسيپيتال باشید:

• داشتن یک نوروم آکوستیک متوسط ​​یا بزرگ که باعث ایجاد علائم، خصوصاً مشکلات تعادلی ناشی از فشرده سازی ساقه مغز می شود.
• شنوایی مناسب در گوش متاثر
• نوروفیبروماتوز نوع 2 (2 (NF-

چه کسی عمل جراحی را انجام می دهد؟

یک جراح مغز و اعصاب یا متخصص اعصاب می تواند نوروم های آکوستیک را بردارد. عمل ساب اكسيپيتال توسط یک جراح مغز و اعصاب انجام می شود. از آنجا که هر بیمار و هر نوروم آکوستیکی منحصر به فرد است، تحت درمان قرار گرفتن، در مراکزی که طیف وسیعی از گزینه ها از جمله جراحی، پرتو درمانی و توانبخشی شنوایی را ارائه می دهند، مهم است.

جلوگیری یا درمان ناشنوایی هر دو گوش برای افراد مبتلا به 2 NF-به رویکرد تیمی نیاز دارد. مطالعات نشان می دهند که اندازه تومور و تجربه جراح، مهم ترین عوامل موثر بر عملکرد عصب صورت و شنوایی- پس از حذف جراحی- هستند.

قبل از عمل جراحی چه اتفاقی می افتد؟

شما قبل از جراحی با یک جراح مغز و اعصاب، جراح اتولوژی و یک متخصص ادیولوژیست ملاقات خواهید کرد. متخصص شنوایی سنجی، تست شنوایی و ارزیابی پیش بینی عملکرد عصب جمجمه ای را انجام می دهد. در حین مراجعه به مطب، جراح روش، خطرات و مزایای جراحی را توضیح داده و به هر سؤالی که داشته باشید، پاسخ خواهد داد.

در مرحله بعد، فرم های رضایت نامه و مستندات كامل را امضا خواهید كرد تا جراح را از سوابق بیماری خود (یعنی آلرژی، داروها، ویتامین ها، سابقه خونریزی، واکنش های بی هوشی، جراحی های قبلی) آگاه کنید. در مورد تمام داروهای مصرفی تان (بدون نسخه و مکمل های گیاهی) با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کنید. برخی از داروها نیاز به ادامه یا متوقف کردن مصرف آن در روز عمل دارند.

شما چندین روز قبل از عمل برای آزمایش های پیشگیری (مثلاً آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام، رادیوگرافی قفسه سینه و سی تی اسکن) برنامه ریزی خواهید کرد. 1هفته قبل از عمل از مصرف تمام داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (ناپروسین، ادویل، موترین، نوپرین، آلو) و رقیق کننده خون (کومادین، پلاویکس، آسپرین) خودداری کنید.

علاوه بر این، سیگار کشیدن و جویدن تنباکو را یک هفته قبل و 2 هفته بعد از عمل متوقف کنید، زیرا این فعالیت ها می تواند باعث خونریزی شوند. قبل از جراحی موهای خود را با صابون ضد عفونی کننده  هیبی کلین (کلرهگزیدین) بشویید. شب قبل از عمل از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.

صبح جراحی

• با استفاده از صابون ضد باکتریایی دوش بگیرید. لباس های تازه و تمیز و گشادی بپوشید.
• کفش های پاشنه دار و با پشتی های بسته بپوشید.
• اگر دستورالعمل مصرف منظم دارو در صبح جراحی را دارید، این داروها را با جرعه جرعه آب مصرف کنید.
• آرایش، سنجاق مو، لاک ناخن و …. نداشته باشید.
• تمام اشیاء با ارزش و جواهرات خود (از جمله حلقه عروسی) را در خانه بگذارید.
• لیستی از داروها (نسخه دار، بدون نسخه و مکمل های گیاهی) را با دوزها و زمان های مختص خود مصرف کنید.
• لیستی از آلرژی خود به دارو یا مواد غذایی تهیه کنید.

برای تکمیل مدارک لازم و کارهای قبل از عمل، 2 ساعت قبل از زمان عمل جراحی خود، به بیمارستان مراجعه کنید. شما با یک پرستار ملاقات خواهید کرد که در مورد نام، تاریخ تولد و روش جراحی، از شما سوال می کند. پرستار، در مورد روند کاری قبل از عمل و هرگونه سؤالی که ممکن است بپرسید، برایتان توضیح می دهد. متخصص بیهوشی با شما صحبت خواهد کرد تا درباره اثرات بیهوشی و خطرات آن توضیحاتی ارائه دهد. قبل از انتقال به اتاق عمل، یک کاتتر داخل وریدی (IV) در بازوی شما قرار خواهد گرفت.

در حین عمل چه اتفاقی می افتد؟

به طور کلی، برای عمل جراحی، 6 مرحله وجود دارد که بسته به اندازه تومور، 4 تا 6 ساعت طول می کشد.

مرحله 1: آماده کردن بیمار

بیمار روی میز عمل دراز  می کشد و بیهوشی به وی ارائه می شود. هنگامی که بیهوش شد، سر او در یک دستگاه تثبیت کننده جمجمه ی 3- پین قرار خواهد گرفت، که به میز وصل می شود و سر فرد را در حین عمل در یک وضعیت ثابت نگه می دارد. موهای اطراف ناحیه برش، تراشیده شده و پوست سر با یک ضد عفونی کننده آماده عمل می شود. متخصص شنوایی برای نظارت بر عملکرد عصب صورت، شنوایی و ساقه مغز در حین جراحی، الکترودها را به صورت و گوش فرد وصل می کند.

مرحله 2: ایجاد برش پوستی

اعصاب اکسیپیتال کوچک تر و بزرگ تر، پشت پوست سر را لمس می کند. این اعصاب را می توان برش داد، کشید یا در اطراف بافت زخمی برش داده شده، پیچاند. سردرد مزمن و نورالژی اکسیپیتال (درد ناشی از شوک الکتریکی) ممکن است مربوط به آسیب دیدن این اعصاب باشد.

یک برش پوستی با قوس بالا از اعصاب موجود در شاخه های انتهایی آن ها عبور کرده و در این صورت، احتمال آسیب دیدن شان پایین تر است. پوست و ماهیچه ها از روی استخوان برداشته شده و به سمت عقب خم می شوند.

مرحله 3: انجام عمل جراحی کرانیوتومی

توسط مته، یک کرانیوتومی 5/1 اینچی در استخوان اکسیپیتال ایجاد می شود. دریچه استخوان به بیرون کشیده می‌ شود تا پوشش محافظ مغز به نام دورا را آشکار کند. دورا باز شده و تا می شود تا مغز را در معرض دید قرار دهد. از رتراكتورها برای نگه داشتن مخچه استفاده می شود و به جراح اجازه می دهد نوروم آکوستیک و اعصاب را ببیند.

مرحله 4: شناسایی محل تومور

نوروم های آکوستیک بسته به اندازه، می توانند به عصب صورت، عصب سه قلو، ساقه مغز و رگ های خونی بچسبند. اگر تومور بزرگ باشد، باید اندازه آن کوچک شود تا جراح فضای کافی برای دیدن اتصالات عصبی را داشته باشد. برش در تومور کپسول ایجاد شده و مرکز آن تخلیه می شود. از مته برای باز کردن کانال شنوایی داخلی استخوانی، برای افشای منشا تومور استفاده می شود.

مرحله 5: برداشتن تومور

منشأ تومور در عصب دهلیزی، برش داده شده و اتصالات عصب صورت به دقت تشریح می شوند. آسیب به عصب صورت ممکن است به ضعف صورت یا فلج آن منجر شود. تمام تلاش جراحان برای حذف تومور- بدون آسیب دیدن شنوایی، عصب صورت و عملکردهای حیاتی ساقه مغز- انجام می شود. در طول برداشتن تومور، از یک پروب مونیتورینگ پتانسیل برانگیخته، برای تحریک و کنترل اعصاب و ساقه مغز استفاده می شود.

کاهش شکل موج عصبی به جراح این پیام را می دهد که از تشریح دست بردارد. در برخی موارد بهتر است که بقایای تومور کپسول به ساختارهای حساس متصل شوند. به این حالت حذف نزدیک به کل (حذف تقریبی) گفته می شود. از آنجا که این تومورها به آهستگی رشد می کنند، خطر رشد مجدد آن ها به مراتب کمتر از خطر آسیب رساندن به اعصاب است.

مرحله ششم: بستن محل کرانیوتومی

پس از برداشتن تومور، کانال شنوایی داخلی با موم استخوان بسته می شود و یک قطعه کوچک از ماهیچه بر روی محل شکاف چسبانده می شود. این مهم، مانع از نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) در گوش میانی می شود. دورا به روش ضد آب بسته شده و برای جلوگیری از نشت CSF از چسب بیولوژیکی استفاده می شود. فلپ استخوان با صفحات و پیچ های تیتانیومی، جایگزین شده و ایمن می شود. ماهیچه ها و برش های پوستی، مجدداً به هم وصل و بخیه می شوند.

بعد از عمل جراحی چه اتفاقی می افتد؟

بعد از جراحی، به اتاق ریکاوری منتقل می شوید تا هنگام بیدار شدن از بی هوشی، علائم حیاتی تان رصد شود. ممکن است به سبب لوله ای که برای کمک به تنفس شما استفاده شود، گلو درد داشته باشید. بعد از بیدار شدن، برای نظارت دقیق به بخش مراقبت های ویژه علوم اعصاب (NSICU) منتقل می شوید. فشار خون، ضربان قلب و تنفس شما کنترل می شود.

ممکن است بعد از عمل، حالت تهوع، تزلزل و سردرد داشته باشید. داروها می توانند این علائم را کنترل کنند. وقتی وضعیت شما تثبیت شد، به یک اتاق معمولی منتقل می شوید، که در آن شروع به افزایش سطح فعالیت خود خواهید کرد.

طول مدت بستری شدن در بیمارستان متفاوت است اما معمولاً بین 2 تا 3 روز است. هنگامی که از بیمارستان مرخص شدید، دستورالعمل ترخیص در اختیارتان قرار داده می شود.

نتیجه جراحی نوروم آکوستیک چیست؟

نتایج جراحی به اندازه و چسبندگی تومور، بهره مندی از کنترل عصب جمجمه ای و مهارت تیم جراحی بستگی دارد. برداشتن تومور معمولاً تعادل، عملکرد و احساس صورت، عملکرد پلک و تولید اشک را ترمیم می کند. از دست دادن شنوایی معمولاً دائمی است زیرا تومور در اطراف عصب هشتم جمجمه ای می پیچد. (عصبی که مسئول شنوایی است).

گزارشات ادبیات پزشکی متفاوت است، اما به طور کلی، حرکت صورت در 90 درصد آن و شنوایی مناسب در 20 تا 50 درصد بیماران حفظ می شود. ممکن است تاخیر در شنوایی بعد از عمل، در 30 تا 50 درصد بیمارانی که بلافاصله بعد از عمل شنوایی خوبی داشتند، رخ دهد. تکنیک های جراحی حذف جزئی، دارای بالاترین میزان شنوایی و حفظ عملکرد صورت بودند.

با این حال، اخیرا یک مطالعه مفصل نشان داد که میزان رشد مجدد یا عود تومور در حذف جراحی ساب توتال، سه برابر بیشتر است و تأثیر طولانی مدتی بر عملکرد عصب صورت یا شنوایی ندارد. عود تومور بعد از حذف کامل جراحی، كمتر از 5 درصد بود.

پرتو درمانی

رادیوجراحی استریوتاکتیک

اگر شما نوروم آکوستیک داشته باشید، پزشک ممکن است یک نوع رادیوتراپی معروف به رادیوجراحی استریوتاکتیک را برایتان توصیه کند، به خصوص اگر تومور شما کوچک باشد (قطر کمتر از 3 سانتی متر)، یا فرد مسنی باشید یا به دلایل سلامتی نتوانید عمل جراحی را تحمل کنید.

رادیوجراحی استریوتاکتیک مانند رادیوجراحی گاما نایف یا چاقوی گاما، از پرتوهای گامای کوچک بسیاری استفاده می کند تا دوز هدفمندی از تشعشع را به تومور منتقل کند، بدون اینکه به بافت اطراف آسیبی برساند یا برشی در آن ایجاد کند. با استفاده از اسکن های تصویربرداری، پزشک شما تومور را مشخص می کند و سپس برای هدایت پرتوهای تابش طرح ریزی می کند.

پزشک یک قاب سر سبک وزن به پوست سر شما، که بی حس شده است، وصل می کند تا سر شما در حین انجام این روند ثابت بماند. هدف از عمل رادیوجراحی استریوتاکتیک، جلوگیری از رشد تومور، حفظ عملکرد عصب صورت و احتمالاً حفظ شنوایی است.

ممکن است هفته ها، ماه ها یا سال ها طول بکشد تا اثرات رادیوجراحی آشکار شود. پزشک شما با مطالعات پیگیری تصویربرداری و تست شنوایی، پیشرفت شما را تحت نظر خواهد داشت. خطرات رادیوجراحی شامل افت شنوایی، زنگ زدن گوش، ضعف و بی حسی صورت، مشکلات تعادل و شکست درمان (ادامه رشد تومور) است.

رادیوتراپی استریوتاکتیک

پرتو درمانی استریوتاکتیک (SRT) در طی چندین جلسه، دوز کمی از اشعه را به تومور ارائه می دهد تا بتواند رشد تومور را بدون آسیب رساندن به بافت مغز مهار کند.

پروتون درمانی

در این نوع پرتودرمانی، از پرتوهای پر انرژی ذرات دارای بار مثبت به نام پروتون استفاده می شود که در دوزهای هدفمند، جهت درمان تومورها به منطقه آسیب دیده تابانده می شوند و ناحیه اطراف تومور در معرض کم ترین اشعه قرار می گیرد.

درمان حمایتی

علاوه بر درمان برای از بین بردن یا متوقف کردن رشد تومور، پزشک شما ممکن است روش های حمایتی را برای رفع علائم یا عوارض نوروم آکوستیک و درمان آن، مانند سرگیجه یا مشکلات تعادل توصیه کند. کاشت حلزون یا سایر روش های درمانی، برای درمان کم شنوایی نیز ممکن است توصیه شود.

مقابله و پشتیبانی در نوروم آکوستیک

رویارویی با احتمال کم شنوایی و فلج صورت و تصمیم‌ گیری در مورد این که کدام درمان برای شما بهتر است، می ‌تواند کاملا استرس زا باشد. در ادامه چند پیشنهاد وجود دارد که ممکن است به نظرتان مفید باشد:

در مورد نوروم آکوستیک اطلاع کسب کنید

هر چه بیشتر بدانید، بهتر می توانید در مورد درمان این بیماری، گزینه های مناسبی انتخاب کنید. علاوه بر صحبت با پزشک و متخصص شنوایی خود، ممکن است بخواهید با یک مشاور یا مددکار اجتماعی نیز صحبت کنید. یا ممکن است با افراد دیگری که دچار نوروم آکوستیک شده اند صحبت کنید و درباره تجربیات آن ها در طول و بعد از درمان، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

حفظ یک سیستم حمایتی قوی

خانواده و دوستان تان می توانند در طی این دوران سخت کمک تان کنند. با این وجود، گاهی اوقات ممکن است صحبت با افرادی که دچار نوروم آکوستیک هستند، برای هر دو طرف آرامش ‌بخش باشد.