ممکن است شنیده باشید که برخی از ورزشکاران برای افزایش سرعت بهبود و التیام آسیب دیدگی خود از تزریقات پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی استفاده می کنند. علاوه بر بهبود آسیب دیدگی ها و مصدومیت های ورزشی، از این تزریقات برای التیام زخم های پس از جراحی و همچنین برای از بین بردن چین و چروک های پوست نیز استفاده می شود. اما آیا این روش موثر است؟ در ادامه این مقاله ار بخش مقالات پزشکی دکتر سلام به توضیج کامل تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی پرداخته و با آن آشنا می شویم.
هدف از تزریق پی آر پی
تصور می شود که پلاسمای غنی از پلاکت می تواند فرایند بهبود را سرعت بخشد. پلاسما یکی از اجزای خون است که حاوی مواد و پروتئین های خاصی است که به لخته شدن خون کمک می کنند. برخی از این پروتئین ها فرایند رشد و تقسیم سلولی را نیز تحریک می کنند. پی آر پی از پلاسمای خون جداسازی می شود.
هدف از تزریق پی آر پی، تحریک فرایند تقسیم و رشد سلولی است که باعث تسریع فرایند بهبود می شود. پروتئین ها و مواد تحریک کننده رشد در تزریقات پی آر پی غلظت بیشتری از پلاسمای خون دارند و به همین دلیل به شکل موثری فرایند بهبود را سرعت می بخشند. اگرچه این روش درمانی به طور قطعی اثبات نشده است اما بسیاری از ورزشکاران بزرگ از آن برای التیام آسیب دیدگی های خود استفاده می کنند.
چه موادی در تزریق پی آر پی وجود دارند؟
پلاسما بخشی از خون است که بیشتر از آب و پروتئین ساخته شده است. گلبول های سفید، گلبول های قرمز و پلاکت ها در مایع پلاسما حرکت می کنند. پلاکت ها گروهی از سلول های خونی هستند که باعث لخته شدن خون می شوند و همچنین در بهبودی زخم ها و جراحت ها نقش دارند. پزشکان از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) برای صدمات یا آسیب دیدگی های تاندون ها، رباط ها، ماهیچه ها، مفاصل و پوست استفاده می کنند.
برای جمع آوری پلاسما، پزشک نمونه خون را از بدن شما بیرون می کشد و از دستگاهی برای جدا کردن پلاسما از بقیه خون استفاده می کند. تقریبا تمام پلاکت های خونی در پلاسما حضور دارند. سپس پزشک محل مورد نظر را بی حس کرده و سپس تزریق پی آر پی به محل آسیب دیده انجام می شود. به عنوان مثال، اگر به دلیل آسیب دیدگی ماهیچه، تحت درمان قرار بگیرید، پزشك پلاسما را به چندین قسمت مشخص آن عضله تزریق می كند.
ممکن است پزشک در حین تزریق برای اطمینان از درستی محل تزریق از فناوری سونوگرافی نیز استفاده کند. تزریق پی آر پی معمولاً حدود 30 دقیقه طول می کشد، البته این زمان تا حد زیادی به محل آسیب دیدگی بستگی دارد. هنگامی که پلاکت ها در منطقه تحت درمان قرار می گیرند، تجزیه شده و فاکتورهای رشد را آزاد می کنند. این فاکتورها ترکیباتی هستند که باعث افزایش رشد و تقسیم سلولی شده و فرایند بهبود را سرعت می بخشند.
تزریق پی آر پی در درمان چه مواردی می تواند موثر باشد؟
تزریق پی آر پی برای درمان پارگی تاندون ها، تاندونیت، صدمات عضلانی، درد ناشی از آرتریت و همچنین آسیب دیدگی مفاصل استفاده می شود. در جراحی های آرایشی و زیبایی نیز از این تزریقات استفاده می شود. متخصصان پوست و متخصصان ریزش مو از تزریق پی آر پی برای درمان نوعی ریزش مو به نام آلوپسی آندروژنیک، و همچنین به عنوان بخشی از درمان طاسی استفاده می کنند. برخی از متخصصین پوست، از درمان های پی آر پی برای زخم ها و چین و چروک های صورت نیز استفاده می کنند.
آیا تزریق پلاسمای غنی از پلاکت واقعا موثر است؟
مطالعات بیشتری لازم است تا تاثیر پی آر پی را در شرایط مختلف بررسی کند. تاکنون تحقیقات نشان می دهند که تزریقات پی آر پی در آسیب دیدگی ها و جراحت های خاصی مانند پارگی تاندون ها موثرند. علاوه بر کمک به بهبود بافت آسیب دیده، تزریق پی آر پی باعث کاهش درد و تقویت تحرک برای مبتلایان به آسیب روتاتور کاف می شود. به نظر می رسد تزریق پی آر پی می تواند باعث کاهش ریزش مو در افراد طاس شود اما هنوز مشخص نیست که آیا تزریق پی آر پی به صورت، علائم پیری مانند چین و چروک ها و لک های پوستی را کاهش می دهد یا خیر.
ممکن است چندین هفته طول بکشد تا تاثیرات تزریق پی آر پی نمایان شوند. در برخی شرایط، به ویژه مواردی که روی مو یا پوست تأثیر می گذارند، ممکن است 6 ماه طول بکشد تا متوجه اثرات کامل آن شوید. ممکن است برای دستیابی به نتیجه بهتر بویژه برای ریزش مو، لازم باشد تا تزریقات برای مدتی تکرار شوند.
قبل از تزریق پی آر پی
قبل از تزریق پی آر پی، لازم است مصرف برخی از داروهای خاص مانند آسپرین و ایبوپروفن که باعث رقیق شدن خون می شوند را متوقف کنید. همچنین بهتر است از مصرف برخی ویتامین ها یا مکمل های خاص مانند اسیدهای چرب امگا 3 خودداری شود. پزشک شما دستورالعمل و اطلاعات کامل تر را در اختیار شما قرار می دهد. پی آر پی معمولاً عوارض جانبی عمده ای ایجاد نمی کند. اما از آنجا که این فرایند شامل خارج کردن خون می شود، بهتر است قبل از انجام فرایند ناشتا نباشید تا هنگام تزریق پی آر پی احساس سرگیجه و حالت تهوع نداشته باشید.
پس از تزریق، نباید محل تحت درمان را تا مدت 48 ساعت بشویید. ممکن است محل تزریق، کبود شده و احساس درد کنید. اگر احساس درد شدید است به پزشک خود اطلاع دهید. بیمه های درمانی در پشتیبانی از تزریقات پی آر پی قوانین مختلفی دارند. اگر این تزریقات به منظور اهداف آرایشی و زیبایی انجام شده باشد – به عنوان مثال تزریق پی آر پی برای ریزش مو – احتمالا بیمه آن را پوشش نمی دهد. هزینه درمان می تواند از 250 تا 1500 دلار در هر بار تزریق را شامل شود و معمولا برای دستیابی به نتایج دلخواه به بیش از یک جلسه نیاز دارید.
اگر به یکی از عوامل زیر مبتلا هستید، نمی توانید از تزریقات پی آر پی استفاده کنید:
- عملکرد غیرطبیعی پلاکت ها یا تعداد کم آن ها
- کم خونی
- سرطان
- عفونت
برای انجام این تزریقات حتما به پزشکان متخصص مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: علت ها و عوامل مختلف ریزش موها
پی آر پی؛ هزینه، اثرات جانبی و بازیابی
اهداف تزریقات پی آر پی
در حال حاضر محققان چندین عملکرد را در تزریقات PRP بررسی می کنند.
نمونه هایی از این موارد عبارتند از:
ریزش مو
پزشکان برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو، پی آر پی را به پوست سر تزریق می کنند. براساس تحقیقاتی که سال 2014 انجام شد، تزریق پی آر پی در درمان آلوپسی آندروژنی یا همان طاسی مردانه مؤثر است.
صدمات تاندون
تاندون ها تارهای ضخیم و محکم پروتئینی هستند که ماهیچه ها را به استخوان ها متصل می کنند. تاندون ها پس از آسیب دیدگی، به آهستگی بهبود می یابند و پزشکان از تزریقات پی آر پی برای معالجه مشکلات مزمن تاندون مانند آسیب تاندون آرنج تنیس، تاندونیت آشیل در مچ پا، زانوی بلوز یا درد در تاندون پاتلار زانو استفاده می کنند.
صدمات حاد
پزشکان از تزریقات پی آر پی برای درمان صدمات حاد ورزشی مانند کشیدگی عضلات همسترینگ یا به صورت اسپری زانو استفاده می کنند.
ترمیم بعد از عمل جراحی
گاهی اوقات پزشکان از تزریق پی آر پی بعد از عمل برای ترمیم تاندون های پاره شده طی جراحی (مانند تاندون روتاتور کاف در شانه) و یا رباط ها (مانند رباط صلیبی قدامی یا ALC) استفاده می کنند.
پزشکان پی آر پی را به زانوی افراد مبتلا به آرتروز نیز تزریق می کنند. یک مطالعه انجام شده در سال 2015 نشان داد که برای درمان آرتروز تزریق پی آر پی از تزریق اسید هیالورونیک (یک روش درمانی سنتی) موثرتر است.
توجه به این نکته مهم است که هیچ یک از این کاربردها به طور قطعی اثبات نشده است.
آماده سازی برای دریافت تزریقات پی آر پی
به طور کلی، چند مرحله آماده سازی برای دریافت این تزریقات وجود دارد. PRP می تواند به روش های مختلفی تزریق شود. معمولا قبل از تزریق پی آر پی از محلول لیدوکائین به منظور بی حسی موضعی پوست، استفاده می شود. در برخی موارد نیز مواد بی حس کننده را با پی آر پی مخلوط می کنند تا از بروز ناراحتی مثل احساس درد جلوگیری شود. این تزریقات حین عمل جراحی نیز می تواند انجام شود اما آماده سازی برای دریافت پی آر پی حین جراحی شامل پیروی دقیق از دستورالعمل ها و توصیه های جراح شما می شود.
فرآیند تزریق پی آر پی
طی جلسه تزریق، موارد زیر اتفاق می افتند:
1-متخصص نمونه ای از خون شما را بیرون می کشد. مقدار این نمونه بستگی به محل تزریق پی آر پی دارد. به عنوان مثال، مقدار نمونه خون برای تزریق پی آر پی به پوست سر حدود 20 میلی لیتر بود.
2-نمونه خون در سانتریفیوژ قرار می گیرد. سانتریفیوژ دستگاهی است که با چرخش سریع، باعث جدا شدن اجزای خون می شود. روند جداسازی حدود 15 دقیقه طول می کشد.
3-متخصص، پلاسمای جدا شده از خون را برای تزریق در ناحیه آسیب دیده آماده می کند.
4-پزشکان اغلب از روش های تصویربرداری مانند فراصوت برای مشخص کردن نواحی خاص تزریق مانند تاندون استفاده می کنند. سپس پزشک PRP را در ناحیه آسیب دیده تزریق می کند.
طبق استانداردهای سازمان سلامت، این فرایند حدود یک ساعت به طول می انجامد.
هزینه پی آر پی چقدر است؟
طبق گفته آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، سازمان های بیمه عموما از این هزینه ها پشتیبانی نمی کنند و این هزینه ها عمدتا توسط خود فرد پرداخت می شوند. هزینه پی آر پی در کلینیک های مختلف متفاوتند و تا حد زیادی به شیوه انجام تزریقات بستگی دارند. برخی از هزینه های گزارش شده شامل موارد زیر است.
در سانفرانسیسکو درمان های پی آر پی برای ریزش مو 900 دلار است. هزینه انجام سه روش درمانی نیز 2500 دلار برآورد شده است. واشنگتن پست گزارش می دهد که تزریق پی آر پی به زانو می تواند از 500 دلار تا 1200 دلار هزینه داشته باشد. شرکت های بیمه پی آر پی را یک روش تجربی می دانند و برای اثبات این روش به تحقیقات علمی بیشتری نیاز است.
عوارض جانبی احتمالی پی آر پی چیست؟
از آنجا که پی آر پی یک روش تزریقی است، احتمال بروز عوارض جانبی وجود دارد. پی آر پی اتولوگ است، یعنی حاوی موادی است که به طور مستقیم از بدن خود فرد خارج شده و دوباره به او تزریق می شود. به همین دلیل احتمال بروز واکنش های آلرژیک هنگام تزریق، از داروهای هم تراز دیگر مانند کورتیزون یا اسید هیالورونیک کمتر است.
با این حال، خطرات احتمالی دیگری وجود دارد، از جمله:
- عفونت
- آسیب های عصبی
- درد در محل تزریق
- آسیب بافت
بهتر است در مورد این خطرات احتمالی با پزشک خود صحبت کنید، همچنین دستورالعمل هایی را که پزشک برای به حداقل رساندن این خطرات توصیه کرده است، رعایت کنید. در صورت تزریق پی آر پی پس از آسیب دیدگی، پزشک ممکن است توصیه کند که ناحیه آسیب دیده را ببندید و از آن مراقبت کنید. این توصیه ها بیشتر مربوط به خود آسیب دیدگی بوده و کمتر به دلیل تزریق پی آر پی است. بیشتر افراد می توانند پس از دریافت تزریق نیز به سایر فعالیت های روزانه خود ادامه دهند.
از آنجایی که هدف از تزریق پی آر پی، تحریک و تسریع فرایند بهبود است، ممکن است بلافاصله متوجه تاثیرات آن نشوید. اما پس از چند هفته و یا گاها ماه، می توان شاهد بهبودی ناحیه بود. اگر پی آر پی به پوست سر تزریق شده باشد، پس از چند ماه تاثیرات شگفت آن بر رشد مو قابل مشاهده خواهد بود.
پی آر پی برای ریزش مو؛ اثربخشی، ایمنی و هزینه
درمان پی آر پی (پلاسمای غنی از پلاکت) برای ریزش مو یک روش درمانی سه مرحله ای است که در آن خون فرد خارج شده، پردازش شده و سپس به پوست سر تزریق می شود. برخی از پزشکات معتقدند تزریق پی آر پی از طریق افزایش خونرسانی به فولیکول مو و افزایش ضخامت ساقه مو، موجب حفظ و رشد طبیعی مو می شود.
گاهی اوقات این روش با سایر روش های جلوگیری از ریزش مو مثل داروها ترکیب می شود. اگرچه تاثیرگذاری پی آر پی هنوز به اثبات نرسیده است اما با این حال، پلاکت درمانی از دهه 1980 استفاده می شود. از این روش برای مواردی مانند بهبود تاندون های آسیب دیده، رباط ها و ماهیچه ها استفاده می شود. درمان با پلاسمای غنی از پلاکت، طی سه مرحله انجام می شود. معمولا بین تزریقات به 4 تا 6 هفته فاصله زمانی نیاز است.
مرحله 1
پزشک خون را از بدن شما خارج – به طور معمول از بازو خون گرفته می شود – کرده و در دستگاه سانتریفیوژ قرار می دهد (ماشینی که به سرعت می چرخد تا مایعات با تراکم های مختلف را جدا کند).
مرحله 2
پس از گذشت حدود 10 دقیقه، سانتریفیوژ محلول خون را در سه لایه از هم جدا می کند:
- پلاسمای با غلظت پلاکت اندک
- پلاسمای غنی از پلاکت
- سلول های قرمز خون
مرحله 3
پلاسمای غنی از پلاکت به داخل سرنگ کشیده شده و سپس در مناطقی از پوست سر که نیاز به رشد مو دارند، تزریق می شود. طبق مطالعات اخیر، اگرچه پی آر پی مبنای علمی نظری کافی برای حمایت از تاثیرگذاری آن در اهداف مورد نظر را دارد، اما ترمیم مو با استفاده از پی آر پی هنوز در مراحل ابتدایی است. شواهد بالینی هنوز ضعیف است. همانطور که گفته شد تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، فرایندی اتولوگ است؛ پس احتمال بروز آلرژی یا انتقال بیماری های واگیردار وجود ندارد.
با این وجود، هر درمانی که شامل روش های تزریقی است، همواره خطر بروز عوارض جانبی را دارد. این احتمال وجود دارد که شما نسبت به ماده بی حسی مورد استفاده در درمان، واکنش منفی نشان دهید. حتما درباره داروهایی که مصرف می کنید مثل مکمل ها و یا داروهای گیاهی با پزشک خود مشورت کنید. پی آر پی به طور معمول شامل سه فرایند درمانی در یک دوره 4 تا 6 هفته ای است. هزینه هر یک از این سه فرایند می تواند ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار و یا بیشتر باشد.
مقدار هزینه به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- محل سکونت شما
- محدودیت های ابزاری و کیفیت وسایل
- اضافه کردن مواد مغذی و تقویت کننده
بسیاری از شرکت های بیمه پی آر پی برای درمان ریزش مو را به عنوان فرایندی، آرایشی و زیبایی می دانند و هیچ یک از هزینه های درمانی آن را پوشش نمی دهند. اگر نگران ریزش موی خود هستید، می توانید از داروهایی مانند Rogaine و Propecia و یا از روش های مستقیم تر مثل جراحی کاشت مو استفاده کنید. اما یکی دیگر از گزینه های درمان ریزش مو از طریق پلاسمای غنی از پلاکت است.
پی آر پی برای زانو؛ آیا این روش عمل می کند؟
معمولا برای کنترل درد زانوی ناشی از استئوآرتریت (OA) از درمان هایی مانند جلوگیری از التهاب، جراحی و تزریق کورتیزون استفاده می شود. در دهه گذشته، محققان بررسی کرده اند که آیا می توان از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت برای کنترل استئوآرتریت زانو استفاده کرد یا خیر.
پلاکت های خونی دارای موادی به نام فاکتورهای رشد هستند.
در پلاکت درمانی، فرض می شود که تزریق فاکتورهای رشد خون به منطقه آسیب دیده می تواند باعث شکل گیری بافت های جدید شود. علاوه بر این، فاکتورهای رشد می توانند از التهاب نیز جلوگیری کنند. هنگامی که فاکتورهای رشد با سلول های اطراف ارتباط برقرار می کنند، این سلول ها فرایند تقسیم سلولی و رشد را آغاز می کنند و به این ترتیب بافت جدید تشکیل می شود.
بیشتر بخوانید: درباره بیماری استئوآرتریت چه میدانید
پی آر پی چقدر مؤثر است؟
شواهد متناقضی در مورد اثربخشی پی آر پی در درمان OA زانو وجود دارد. یکی از مطالعات اخیر در سال 2017، 14 آزمایش کنترل شده و تصادفی را با تعداد 1242 شرکت کننده بررسی کرد. به نظر می رسد پی آر پی در کنترل درد مرتبط با OA زانو موثر است. محققان خاطرنشان كردند كه تزریق PRP، در مقايسه با داروهای دیگر، در دوره های 3 ماهه، 6 ماهه و 12 ماهه بطور معني داري باعث كاهش درد شديد مي شود.
همچنین پی آر پی عملکرد فیزیکی و حرکتی زانو را در طی این دوره ها به طور قابل توجهی بهبود بخشید. در بررسی های انجام شده در این مطالعات، عوارض جانبی شدیدی مشاهده نشد. اگرچه نتایج آزمایش ها امیدوارکننده است اما باز هم برای تعیین اثربخشی استفاده از PRP برای کنترل درد OA زانو، به مطالعات بیشتری نیاز است.
پی آر پی برای چه کسانی توصیه می شود؟
اگر علائم OA زانو از طریق روش های متداول مانند جلوگیری از التهاب، تزریق کورتیزون و فیزیوتراپی قابل کنترل نباشد، پزشک می تواند تزریق پلاسمای غنی از پلاکت را توصیه کند. با این حال، تزریق پی آر پی روشی تجربی تلقی می شود. یعنی تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرد و همچنین به این معنی است که تحقیقات پیرامون ایمنی و اثربخشی این روش درمانی محدود است.
با پزشک خود در مورد کارهایی که باید قبل از تزریق انجام دهید مشورت کرده و طبق توصیه های پزشک عمل کنید:
- برای هفت روز قبل از پی آر پی از مصرف داروهای ضد التهابی خودداری کنید.
- تصویر MRI زانوی خود را همراه داشته باشید تا پزشک بتواند میزان آسیب را مشخص کند.
- تا دو روز پس از تزریق، از عصا استفاده کنید.
همچنین بهتر است قبل از دریافت پی آر پی با مدیر بیمه خود تماس بگیرید تا ببینید ایا این هزینه ها را تأمین می کند یا خیر. از آنجا که پی آر پی یک روش تجربی محسوب می شود، ممکن است بیمه هیچ گونه پشتیبانی خاصی ارائه ندهد. به همین دلیل بهتر است از قبل از هزینه های آن آگاه باشید.
در طول فرایند درمانی پی آر پی چه اتفاقی می افتد؟
به عنوان بخشی از این روش، پزشک خون را از بازوی شما می گیرد. سپس به مدت 15 دقیقه نمونه خون را در سانتریفیوژ قرار می دهند.
سانتریفیوژ خون شما را در چند بخش زیر جدا می کند:
- گلبول های قرمز
- گلبول های سفید
- پلاسما
- پلاکت ها
پزشک از این نمونه برای استخراج پی آر پی استفاده می کند. سپس محل تزریق در زانو بی حس می شود و پی آر پی را به ناحیه تزریق می کنند. باید حدود 15 دقیقه بدون حرکت به زانو استراحت داده شود. به طور کلی، این عمل حدود یک ساعت طول خواهد کشید. پس از تزریق، هر 2 یا 3 ساعت، به مدت 20 دقیقه بر روی زانوی خود یخ بگذارید.
در صورت احساس درد، برای مصرف داروهای مسکن و کاهنده درد با پزشک مشورت کنید. بهتر است تا چند روز از انجام فعالیت هایی که به زانو فشار می آورند خودداری کنید. ممکن است پزشک برای جلوگیری از وارد آمدن فشار و آسیب به زانو، استفاده از عصا را توصیه کند. برای بررسی وضعیت بهبود 6 تا 8 هفته بعد به پزشک مراجعه کنید.
آیا خطر عوارض جانبی وجود دارد؟
در روش پی آر پی، از خون خود فرد استفاده می شود. بنابراین احتمال بروز عوارض جانبی کم است.
با این حال، احتمال بروز برخی از عوارض جانبی نادر وجود دارد، از جمله:
- عفونت موضعی
- درد در محل تزریق
- آسیب عصبی، به احتمال زیاد در محل تزریق
از پزشک خود در مورد علائمی که ممکن است نشانه یک عارضه باشد سوال کرده و در صورت مشاهده هرگونه علائم، پزشک خود را مطلع کنید.
چندین روش دیگر وجود دارد که متخصصان ارتوپدی برای کنترل درد آرتروز توصیه می کنند. بسیاری از این روش ها در کنار پی آر پی قابل استفاده هستند.
روش هایی برای کاهش درد پی آر پی زانو
- قرار دادن یخ بر روی زانو و یا گرم کردن زانو.
- برای ایجاد برنامه ورزش خانگی با یک متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید و طبق برنامه توصیه شده، به ورزش ادامه دهید.
- مصرف داروهای ضد التهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil,Mortin) و داروهای تسکین دهنده درد مانند استامینوفن (تایلنول).
- استفاده از وسایل پزشکی مانند عصا، پرانتز و کفش های طبی.
- استفاده از پمادهای تجویز شده توسط پزشک.
- در مورد تزریق کورتیکواستروئید (کورتیزون) و یا استفاده از ویسکوزپلکس با پزشک خود صحبت کنید.
- در صورت بروز علائم شدید و یا مواردی که حداقل بهبود علائم را به همراه دارند، جراحی را در نظر بگیرید.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی یک روش کم درد و کم خطر است که از خون خود فرد برای تحریک رشد در بافت های آسیب دیده استفاده می کند. شواهد اخیر حاکی از آن است که پی آر پی می تواند یک روش درمانی مؤثر در کنترل درد آرتروز زانو باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای اثبات مزایای آن مورد نیاز است. شما می توانید از PRP در کنار سایر روش های کنترل درد OA زانو استفاده کنید. توجه داشته باشید که شرکت های بیمه از نظر پوشش PRP، ضوابط متفاوتی دارند.
سؤالات متداول درباره پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی)
تزریق پی آر پی چیست؟
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP، به منظور تحریک فرایند بهبود انجام می شود و در آن از اجزای خونی خود فرد استفاده می شود. همانطور که گفته شد، پزشک خون را خارج کرده و درون دستگاه سانتریفیوژ قرار می دهد. این دستگاه پلاکت های خون را استخراج می کند (پلاکت ها اکنون به عنوان عوامل درمانی ای به نام فاکتورهای رشد شناخته می شوند).
سپس محلول غنی از پلاکت را مستقیماً با استفاده از روش هایی مانند سونوگرافی و یا فراصوت به محل آسیب دیده تزریق می کنند. سپس این پلاکت ها فرایند ترمیم را در محل تحریک می کنند و درد بیمار را بهبود می بخشند و سرعت فرایند بهبود را نیز افزایش می دهند. در بیشتر موارد، 1 تا 3 تزریق مورد نیاز است.
از پی آر پی برای درمان چه مواردی استفاده می شود؟
با تزریق PRP می توان برخی از مشکلات مفاصل، رباط ها و تاندون ها، مثل مفصل ران، زانو، بازو، شانه، آرنج و ساق را درمان کرد.
با این حال، لیست مختصری از شرایطی که با PRP قابل درمان است، در زیر آورده شده است:
- ترشحات و فشارهای عضلانی حاد
- تاندونوپاتی های مزمن (آرنج تنیس، تاندون آشیل، تاندون پاتلار و روتاتور کاف)
- صدمات لیگامنت (به عنوان مثال: رباط وثیقه میانی یا جانبی — MCL / LCL)
- آرتروز
بیشتر بخوانید: اختلالات تاندون آشیل؛ علائم، علل، تشخیص و درمان
چرا از تزریق پی آر پی استفاده می کنیم؟
تزریق پلاکت جایگزین عمل جراحی است. افرادی که گزینه های درمانی کم تهاجم تر را به جراحی ترجیح می دهند یا افرادی که قادر به انجام عمل جراحی نیستند، می توانند از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت استفاده کنند. همچنین دوره بهبود در این روش خیلی سریع تر صورت می گیرد. نکته مهم دیگر این است که عمل جراحی بسیار دردناک تر است. اگر روش PRP را انتخاب کرده اید، حتما این تزریقات را نزد پزشک متخصص دریافت کنید تا از کسب نتایج مطلوب اطمینان حاصل کنید.
پی آر پی چگونه عمل می کند؟
پس از تزریق، مقدار زیادی از فاکتورهای رشد در محل آسیب آزاد می شوند. این پلاکت ها برای شروع فرایند بهبود، پاسخی التهابی را ایجاد می کنند. پلاکت ها قادر به ترمیم تاندون ها و پروتئین های لیگامان و همچنین تقویت غضروف هستند و منجر به ایجاد ساختار محکم تر و مقاوم تر در این قسمت می شوند.
آیا پی آر پی دردناک است؟
بیماران معمولاً تزریق را به خوبی تحمل می کنند. با این وجود، به دلیل پاسخ التهابی ناشی از PRP، ممکن است احساس درد ایجاد شود. معمولا در 48 ساعت اول پس از تزریق انتظار تورم و درد وجود دارد اما برای تسکین ناراحتی، می توان از داروهای کاهنده درد یا مسکن ها استفاده کرد.
پی آر پی چقدر سریع اثر می کند؟
در اکثر بیماران، فرایند بهبود طی 2 تا 6 هفته پیشرفت می کند و احساس درد پس از 6 تا 9 ماه کمتر می شود.
آیا این تزریق ها ایمن هستند؟
تزریق پلاکت ها بی خطر است. از آنجا که در این تزریقات، از اجزای خونی بدن خود فرد استفاده می شود و هیچ ماده خارجی به بدن تزریق نمی شود، پی آر پی روشی بی خطر تلقی می شود. در طول مطالعات تحقیقاتی و آزمایشات بالینی، تنها خطر ذکر شده برای این روش این بود که این تزریقات می توانند باعث ایجاد عفونت شوند. اما این خطرات منحصر به تزریق پلاکت نیست و هر روش تزریقاتی ای این خطر را به همراه دارد. با این حال، چون هیچ ماده خارجی به بدن تزریق نشده است و احتمال انتقال بیماری وجود ندارد، این روش درمانی بی خطر تلقی می شود.
چه افرادی در استفاده از این روش محدودیت دارند؟
این روش درمانی به بیماران مبتلا به کم خونی شدید،کسانی که تعداد پلاکت های خونشان اندک است و یا عملکرد غیر طبیعی دارد، یا افراد مبتلا به عفونت سیستمیک فعال و مبتلایان به سرطان فعال توصیه نمی شود.
آینده پی آر پی چیست؟
از آنجا که افراد به دنبال گزینه های جایگزین برای جراحی و سایر روش های درمانی تهاجمی هستند، روش های درمانی مانند پی آر پی بیشتر مورد استقبال قرار می گیرند. نه تنها بیماران از این موضوع حمایت می کنند بلکه پزشکان نیز از این نظر که گزینه های بیشتری برای ارائه به بیماران خود دارند، راضی هستند. درمان بیماران با استفاده از اجزای بدن خودشان، روش درمانی انقلابی و بسیار امیدوارکننده در علم پزشکی است. تحقیقات بیشتری انجام خواهد شد و استفاده از این روش های درمانی تا زمانی که اثربخشی کامل آن ها به اثبات برسد، ادامه خواهد یافت.
