بیماری دیفتری با عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا عفونت پوستی بروز می کند. این بیماری در اثر باکتری های هوازی گرم مثبت کورینه باکتریوم بیماری دیفتری ایجاد می شود. این عفونت معمولاً در ماه های بهار یا زمستان رخ می دهد و در صورت عدم درمان با آنتی بیوتیک به مدت 2 تا 6 هفته شیوع پیدا می کند. در ادامه این مقاله ار بخش بیماری های دکتر سلام به توضیح کامل درباره بیماری دیفتری پرداخته و با آن آشنا می شویم.
سابقه بیماری دیفتری
بیماری دیفتری نوع C مسئول بیماری های همه گیر بومی و اپیدمی است و اولین بار در قرن پنجم قبل از میلاد توسط بقراط مطرح شد. افرادی که به طور کامل واکسینه نمی شوند یا سطوح آنتی بادی- آنتی توکسین پایینی دارند و در معرض فرد حامل یا بیمار قرار می گیرند مستعد ابتلا به عفونت هستند. حامل کسی است که محیط کشت میکروبی آن برای گونه های بیماری دیفتری مثبت است اما علائم و نشانه ای از خود نشان نمی دهد. مطالعات نشان می دهند که با کاهش تعداد حامل های بدون علامت، تعداد موارد بیماری دیفتری نیز کاهش می یابد.
بیماری دیفتری نوع C یک باسیلوس گرم مثبت بدون حرکت و بدون پوشش است. سویه های بیماری زای آن می توانند منجر به عفونت موضعی شدید در دستگاه تنفسی فوقانی، عفونت های پوستی موضعی و به ندرت عفونت سیستمیک شوند. اگزوتوکسین ها با هر دو شکل تهاجمی سیستمیک و موضعی این بیماری مرتبط هستند. با این حال، در غیاب رهش اگزوتوکسین گزارش های موردی مرتبط با بیماری تهاجمی نیز مستند شده است. اگزوتوکسین ها در باکتریوفاژهای ویروسی، کدگذاری شده و از یک باکتری به باکتری دیگر منتقل می شوند.
3 گونه ی مجزای بیماری دیفتری نوع C شامل گراویس، اﻳﻨﺘﺮﻣﺪﻳﻮس و میت می باشد. تصور می شود که گونه اﻳﻨﺘﺮﻣﺪﻳﻮس مسئول پیچیدگی سیستماتیک این بیماری است، زیرا بیشتر اوقات با اگزوتوکسین (برون زهری) همراه است. با این حال، هر سه سویه این بیماری؛ قادر به تولید سم هستند.
کورینه باکتریوم اولسرانس گونه ای نسبتاً نادر است که اغلب باعث ایجاد بیماری دیفتری پوستی می شود. با این حال، این گونه به ندرت ممکن است باعث علائم تنفسی شود. شدت بیماری به تولید اگزوتوکسین بستگی دارد. اولسرانس C نیز با انتقال زونوتیک به انسان مرتبط بوده و بیشتر در جوامع کشاورزی مرتبط با دام مشاهده می شود.
استفاده از واکسن حاوی سموم بیماری دیفتری کزاز و سیاه سرفه (DTaP) در ایالات متحده، میزان شیوع بیماری دیفتری را به شدت کاهش داده است. اگرچه پوشش درمانی DTaP در كودكان؛ بیش از 80 درصد است، اما مصونیت به دست آمده از آن با گذر زمان از بین می رود و برای حفظ ایمنی؛ به تقویت كننده نیاز دارد. هر چند واکسیناسیون تضمینی برای پیش گیری از بیماری دیفتری نیست اما طبق گزارشات عفونت در بیمارانی که واکسینه شده اند خفیف تر و کمتر کشنده است.
بیشتر بخوانید: تدابیر اختصاصی و عمومی برای درمان سیاه سرفه
پاتوفیزیولوژی بیماری دیفتری
حضور در محل های شلوغ و پر ازدحام، بهداشت ضعیف و ایمن سازی ناقص بدنی؛ حساسیت به بیماری دیفتری را بیشتر می کند و از عوامل خطر در انتقال این بیماری محسوب می شود. حاملین انسانی، عامل اصلی این عفونت هستند. با این حال، گزارش های موردی؛ این بیماری را با دام نیز مرتبط دانسته است.
بیماران آلوده و حاملین بیماری بدون علامت می توانند بیماری دیفتری نوع C را از طریق ترشحات بینی و نازوفارنکس و به ندرت از طریق ذراتی موسوم به فومیت (Fomite) به سایرین انتقال دهند. در مورد بیماری پوستی، تماس با اگزودات اولسر ممکن است منجر به انتقال بیماری به پوست و مجاری تنفسی شود.
مصونیت ناشی از قرار گرفتن در معرض بیماری یا واکسیناسیون به مرور زمان از بین می رود. بنابراین تقویت ناکافی افرادی که قبلاً واکسینه شده اند – حتی در صورتی که قبلا به اندازه کافی ایمن شده باشند- ممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری از طریق یک حامل شود. علاوه بر این، از زمان واکسیناسیون متداول، ممکن است مواردی از سویه های غیر سمی مسبب بیماری تهاجمی افزایش یافته باشد.
همه گیر شناسی یا اپیدمیولوژی بیماری دیفتری
فرکانس بیماری دیفتری در ایالات متحده
از زمان معرفی و کاربرد گسترده توکسوئید بیماری دیفتری در دهه 1920 بیماری دیفتری تنفسی به خوبی کنترل شده است. به طوری که سالانه تنها حدود 1000 مورد از آن گزارش می شود. پیش از واکسیناسیون، سالانه حداقل 200000 مورد از این بیماری در ایالات متحده گزارش می شد. شیوع بیماری دیفتری در دهه 1970 در برخی از ایالت ها، بومی بود و طبق گزارشات، میزان آن بیش از 10 نفر در هر میلیون نفر از جمعیت آلاسکا، آریزونا، مونتانا، نیومکزیکو، داکوتای جنوبی و واشنگتن بود.
لازم به ذکر است که بیشتر این عفونت ها به واکسیناسیون ناقص نسبت داده شده اند. در آمریكا، در حال حاضر بیماری دیفتری به طور پراکنده اتفاق می افتد، به طوری که بیشتر در بین بومیان آمریكا، افراد بی خانمان و سطح پایین جامعه (به لحاظ اقتصادی- اجتماعی) و افراد الکلی مشاهده می شود. مهاجران و مسافرانی که به مناطقی با بیماری دیفتری همه گیر مسافرت می کنند نیز در معرض خطرند. جدیدترین داده های CDC نشان می دهد که بین سال های 1996 تا 2016، تنها 13 مورد از این بیماری گزارش شده است.
در سرتاسر جهان (بین المللی)
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) اپیدمی بیماری دیفتری در کشورهای در حال توسعه؛ تهدیدی برای سلامتی انسان است. بزرگ ترین بیماری همه گیر ثبت شده از زمان اجرای گسترده برنامه های واکسن، در سال 1995- 1990 بود، یعنی زمانی که یک بیماری همه گیر بیماری دیفتری در فدراسیون روسیه بروز یافت و تا درگیری همه کشورهای تازه استقلال یافته (NIS) و کشورهای بالتیک به سرعت در حال گسترش بود.
بر اساس گزارش WHO، این بیماری همه گیر، بیش از 157000 نفر را درگیر کرده و 5000 فوتی داشت و لازم به ذکر است که این میزان بالای مرگ و میر؛ به طرز نامتناسبی در افراد بالای 40 سال مشاهده می شد. این بیماری همه گیر طی این مدت زمان؛ 80 درصد موارد گزارش شده از بیماری مذکور در سراسر جهان را به خود اختصاص می داد.
از سال 1993 تا 2003، شیوع یک دهه ای بیماری دیفتری در لتونی یا لاتویا منجر به گزارش 1359 مورد بیماری با 101 نفر، مرگ و میر شد. بروز این بیماری از 9/3 مورد در هر 100000 مورد در سال 2001 به 12/1 مورد از هر 100000 نفر در سال 2003 کاهش یافته است و بیشتر موارد بزرگسالانی بودند که واکسیناسن این بیماری را دریافت نکرده بودند. از سال 1995 تا 2002، 17 مورد بیماری دیفتری پوستی ناشی از سویه های سمی در انگلستان گزارش شد.
به گزارش شبکه نظارت بر بیماری دیفتری، از سال 2000 تا 2009 میزان عفونت در اروپا کاهش یافته است. این به افزایش میزان واکسیناسیون در جهت ایجاد ایمنی در جمعیت نسبت داده شده است. با این حال، در کشورهای اروپای شرقی و روسیه مسائل مربوط به واکسیناسیون هنوز هم رخ می دهد و تصور می شود که در شیوع این بیماری نقش داشته باشد. بسیاری از گزارش های موردی در نوشتجات، اپیدمی این بیماری را در جنوب صحرای آفریقا، فرانسه، هند و ایالات متحده توصیف می کنند.
ناخوشی/ مرگ و میر
پیش از معرفی واکسن در دهه 1920، شیوع بیماری تنفسی 100 تا 200 مورد در هر 100000 نفر در ایالات متحده بود و سپس به ازای هر 100000 نفر (همان تعداد جمعیت) تقریباً به 001/0 مورد کاهش یافت. طبق بیانات بیشترین میزان مرگ و میر ناشی از بیماری دیفتری 5 تا 10 درصد است. این ممکن است در کودکان کمتر از 5 سال و بزرگسالان 40 سال به بالا به بیش از 20 درصد برسد.
الگوهای ایمن سازی بیشترین تأثیر را در الگوهای مرگ و میر دارند. طی چند دهه گذشته میزان مرگ و میر تغییر چشمگیری نداشته است. بیشتر مرگ و میرهای ناشی از بیماری دیفتری در 3 تا 4 روز اول آسفیکسی غشای حلق یا به سبب میوکاردیت رخ می دهد. میزان مرگ و میر ناشی از بیماری باکتریایی 30-40 درصد گزارش شده است.
نژاد
هیچ خواستگاه نژادی برای بیماری دیفتری گزارش نشده است.
جنسیت
تفاوت معنی داری بین شیوع بیماری دیفتری در بین مردان و زنان وجود ندارد. با این حال، در مناطق خاصی از جهان، زنان ممکن است نرخ ایمن سازی کمتری نسبت به مردان داشته باشند. نوزادان دختر و خردسالان بیشترین تعداد مرگ و میر را در مناطق آندمیک نشان می دهند.
سن
به لحاظ تاریخی، بیماری دیفتری در درجه اول بیماری کودکان بوده است و بر افراد زیر 12 سال تأثیر می گذاشت. نوزادان در ۶ تا ۱۲ ماهگی پس از کاهش ایمنی بدن خود، مستعد ابتلا به این بیماری می شوند. از زمان دریافت واکسیناسیون بیماری دیفتری، موارد بیماری کودکان به طرز چشمگیری کاهش یافته است. اما اخیراً، بیماری دیفتری در بزرگسالان نیز بروز می یابد، که مهم ترین آن ها سنین 40 سال و بالاتر است.
این مهم در درجه اول به دلیل وضعیت ایمن سازی ناقص، از جمله دریافت واکسن نامناسب؛ واکنش به واکسیناسیون و عدم دریافت تقویت کننده پس از واکسیناسیون قبلی است.
علل بیماری دیفتری
بیماری دیفتری یک بیماری عفونی است که توسط میکروارگانیسم باکتریایی معروف به کورینه باکتریوم بیماری دیفتری ایجاد می شود. سایر گونه های باکتریوم نیز به ندرت می توانند مسئول این بیماری باشند. برخی از سویه های این باکتری ایجاد سم می کنند و همین سموم؛ باعث بروز جدی ترین عوارض ناشی از بیماری دیفتری می شود. دلیل تولید سم توسط این باکتری ها آلوده شدن آن ها با ویروسی به نام فاژ است.
عواملی می توانند فرد را مستعد ابتلا به عفونت بیماری دیفتری کنند. ایمن سازی ناقص یا عدم ایمن سازی، که به ویژه در بزرگسالان حائز اهمیت است و جمعیت کودکان در کشورهای توسعه نیافته را تحت تاثیر قرار می دهد. در برخی موارد، مصونیت از عفونت از بیماری جلوگیری نمی کند بلکه شدت بیماری را کاهش می دهد.
کاهش تدریجی تیترهای آنتی توکسین و به تبع آن ایمنی بدن، بنابراین افراد مسنی که واکسیناسیون تقویت کننده ای دریافت نکرده باشند مستعد ابتلا به بیماری دیفتری از طرف حاملین آن بیماری هستند. مطالعات نشان می دهند که اگر سطح تیتر ازUI/mL 1/0 بیشتر باشد، فرد از عفونت در امان می ماند.
دیگر عواملی که می توانند فرد را مستعد ابتلا به عفونت بیماری دیفتری کنند:
- ایمنی پایین گله، احتمالاً منجر به افزایش شیوع عفونت بیماری دیفتری می شود.
- مسافرت به مناطق بومی یا مناطقی که بیماری در حال حاضر در آن ها شیوع دارد.
- حالت های مصون سازی ایمنی به دلیل سرکوب دارویی سیستم ایمنی و بیماری هایی از جمله HIV یا دیابت و الکلیسم.
- موقعیت مادی و یا اجتماعی ضعیف.
- جنبش های گسترده جمعیت مصمم در گسترش بیماری همه گیر در ایالات تازه استقلال یافته اتحاد جماهیر شوروی سابق.
- سیستم مراقبت های بهداشتی ضعیف.
- ازدحام جمعیت مثلا در پادگان های نظامی، پناهگاه افراد بی سرپناه و یا زندان.
- و حیوانات اهلی همچون گربه ها ممکن است باعث بروز عفونت در انسان شوند.
سمی که آزاد می شود:
- تولید پروتئین توسط سلول ها را مهار می کند.
- بافت محل عفونت را از بین می برد.
- منجر به تشکیل غشا می شود.
- وارد جریان خون شده و در اطراف بافت های بدن توزیع می شود.
- باعث التهاب قلب و عصب می شود.
- باعث کم شدن تعداد پلاکت ها یا ترومبوسیتوپنی و تولید پروتئین در ادرار در شرایطی به نام پروتئینوری شود.
عوامل خطر بیماری دیفتری چیست؟
کودکان ایالات متحده و اروپا مرتبا علیه بیماری دیفتری واکسینه می شوند، بنابراین این بیماری در این مناطق نادر است. با این حال، بیماری دیفتری هنوز هم در کشورهای در حال توسعه که در آن نرخ ایمن سازی کم است، بسیار رایج است. در این کشورها، کودکان زیر 5 سال و افراد بالای 60 سال بیشتر در معرض خطر بیماری دیفتری قرار دارند.
افرادی که:
- واکسیناسیون آن ها به روز نباشد.
- به کشوری سفر کنند که جمعیت آن واکسینه نشده باشند.
- یک اختلال سیستم ایمنی مانند ایدز داشته باشند.
- و در شرایط غیر بهداشتی یا شلوغ زندگی کنند؛ بیشتر در معرض خطر بیماری دیفتری هستند.
علائم بیماری دیفتری
علائم و نشانه های خاص بیماری دیفتری به گونه خاص باکتری های درگیر در بیماری و محلی از بدن که درگیر است بستگی دارد. یک نوع بیماری دیفتری که در مناطق استوایی شایع تر است به جای ایجاد عفونت تنفسی باعث ایجاد زخم های پوستی می شود. این موارد معمولاً از موارد کلاسیک بیماری دیفتری که می توانند منجر به بیماری شدید و حتی گاهی مرگ شوند، جدی تر هستند.
موارد کلاسیک بیماری دیفتری عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ناشی از باکتری است. این ماده یک ﭘﺴﻮدو ﻣﻤﺒﺮان خاکستری یا پوششی است که همچون غشایی بر روی لایه بینی و گلو – در اطراف ناحیه لوزه ها- می نماید. در صورت خونریزی، ممکن است این ﭘﺴﻮدو ﻣﻤﺒﺮان مایل به سبز یا مایل به آبی باشد و حتی سیاه شود.
مشخصات اولیه عفونت قبل از ظهور ﭘﺴﻮدو ﻣﻤﺒﺮان، شامل موارد زیر است:
- تب خفیف، ضعف و بی قراری
- غدد متورم روی گردن
- تورم بافت نرم گردن و ایجاد ظاهر “گردن گاوی”
- ترشحات بینی
- ضربان سریع قلب
احتمالا كودكان مبتلا به عفونت بیماری دیفتری در حفره ای در پشت بینی و دهان خود دارای ویژگی های اولیه زیر هستند:
- حالت تهوع و استفراغ
- لرز، سردرد و تب
بعد از اینکه شخص برای اولین بار به باکتری ها آلوده شد، قبل از بروز علائم و نشانه های اولیه، 5 روز دوره انکوباسیون طی می شود.
پس از بروز علائم اولیه، در طی 12 تا 24 ساعت، اگر باکتری ها سمی باشند، یک ﭘﺴﻮدو ﻣﻤﺒﺮان شکل می گیرد که منجر به:
- گلو درد
- مشکل در بلع
- و انسداد احتمالی می شود که باعث مشکلات تنفسی می گردد
اگر این غشا تا حنجره گسترش یابد، همچنان که خطر انسداد کامل مجاری هوایی وجود دارد؛ احتمال بروز گرفتگی صدا یا سینه و سیاه سرفه نیز بالاست. ممكن است بعدها این غشا از دستگاه تنفسی به سمت ریه ها نیز گسترده شود.
علائم اختصاصی
تب بیمار پایین است اما ظاهرا سمی وجود دارد و همچنین فرد ممکن است گردن متورمی داشته باشد.
بیماری دیفتری حلق
بیماران ممکن است علائم کلی چون تب، هالیتوز، تاکی کاردی و اضطراب داشته باشند.
لوزه ها و حلق
اریتم حلق و ادم، پوشیده شدن متغیر لوزه ها، نرمکام، اوروفارینکس، نازوفارینکس و زبان کوچک توسط غشای چرمی ضخیم خاکستری رنگ. تلاش برای خراشیدن ﭘﺴﻮدو ﻣﻤﺒﺮان باعث خونریزی مخاط زیرین می شود.
گردن
لنفادنوپاتی گسترده قدامی و گردنی سابمندیبولار نمایانگر ظاهر “گردن گاوی” است. بیمار ممکن است سر خود را در حالت کشش نگه دارد. گاهی اوقات می تواند با دیسفونی (تنش شديد و غير ضروري عضلات حنجره) همراه باشد.
وجود مشکلات تنفسی تحت عنوان استریدور (سوت تنفسی)، خس خس سینه، سیانوز و بهره گیری از ماهیچه های فرعی و انقباضات. مسمومیت قلبی به طور معمول 1 تا 2 هفته پس از بیماری و به دنبال پیشروی فاز حلقی بیماری رخ می دهد. میوکاردیت در 60 درصد از بیماران دیده می شود (به خصوص اگر قبلاً ایمن سازی نشده باشند)؛ آن می تواند با نارسایی احتقانی قلب (CHF)؛ کلاپس گردش خون یا به طور جزئی تر با تنگی نفس پیش رونده، ضعیف شدن صداهای قلب، گشاد شدن محفظه قلب و ضعف همراه باشد.
انسداد دهلیزی، تغییرات موج ST-T و اختلالات مختلف در ریتم قلبی (دیس ریتمی) ممکن است مشهود باشد. در صورت وجود دریچه مصنوعی ممکن است اندوکاردیت وجود داشته باشد. سمیت عصبی یا نورولوژیک متناسب با شدت عفونت حلق است. بیشتر بیمارانی که بیماری شان شدید است دچار نوروپاتی می شوند.
این نقص موارد زیر را شامل می شود:
- نقص عصب حلقوی شامل اکلوموتور (عصب زوج سه مغزی)، فلج مژگانی، صورت و حلق و یا اختلال عملکرد عصب حنجره.
- گاهی اوقات می توان الگوی نوروپاتی حسی جوراب و دستکش را مشاهده کرد.
- بیشتر اختلالات عصبی وابسته به بیماری دیفتری C در نهایت برطرف می شود.
نوریت محیطی در هر زمانی از 10 روز تا 3 ماه پس از شروع بیماری حلق ایجاد می شود. این بیماری در ابتدا تحت عنوان نقص حرکتی گروه های عضلانی پروگزیمال در انتهای دیستال، آشکار می شود. درجات مختلفی از اختلال عملکرد وجود دارد، از DTR های کاهش یافته تا فلج.
سایر درگیری سیستم ها
گاهی اوقات بیماری دیفتری در دستگاه تناسلی زنان، ملتحمه یا گوش دیده می شود. بیماری تهاجمی ممکن است در ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ارﮔﺎن بروز کند، اگرچه این بیماری نادر است. بیماری دیفتری پوستی به عنوان یک ضایعه دردناک شبیه به جوش چرکی اریتماتوز ظهور می یابد، که به منظور تشکیل اولسر پوشیده شده با غشای خاکستری، تجزیه می شود.
عوارض بیماری دیفتری
در صورت ورود سم به جریان خون و آسیب رساندن به سایر بافت های حیاتی، ممکن است عوارض جانبی ایجاد شوند که زندگی فرد را تهدید کنند.
میوکاردیت یا آسیب قلبی
میوکاردیت التهاب عضله قلب است که می تواند به نارسایی قلبی منجر شود و هرچه میزان عفونت باکتریایی بیشتر باشد، سمیت قلبی نیز بیشتر می شود. میوکاردیت ممکن است باعث ناهنجاری هایی شود که فقط در مانیتور قلبی مشهود باشد؛ اما این پتانسیل را دارد که باعث مرگ ناگهانی نیز شود. مشکلات قلبی معمولاً 10 تا 14 روز پس از شروع عفونت بروز می یابند، اگرچه این مشکلات ممکن است تا هفته ها نیز طول بکشند.
مشکلات قلبی مرتبط با بیماری دیفتری شامل موارد زیر است:
- تغییرات قابل مشاهده در مانیتور الکتروکاردیوگرافی .(ECG)
- گسستگی دهلیزی، که در آن محفظه های قلب با هم نمی تپند.
- انسداد کامل قلب، جایی که هیچ پالس الکتریکی از قلب عبور نمی کند.
- آریتمی بطنی، که در آن تپش محفظه های تحتانی قلب؛ غیر طبیعی می شود.
- نارسایی قلبی، که در آن قلب قادر به حفظ فشار خون و گردش خون کافی نیست.
نوریت یا آسیب عصبی
نوریت التهاب بافت عصبی است که منجر به آسیب عصبی می شود. این عارضه نسبتاً نادر است و معمولاً پس از عفونت شدید تنفسی با بیماری دیفتری ظاهر می شود.
این وضعیت به طور معمول به شرح زیر است:
- در هفته سوم بیماری می تواند باعث فلج یا پارالیز نرمکام شود.
- بعد از هفته پنجم، فلج عضلات چشم، اندام و دیافراگم صورت می گیرد.
- و پنومونی و نارسایی تنفسی ممکن است به دلیل فلج دیافراگم ایجاد شود.
بیماری خفیف ناشی از عفونت سایر مناطق
در کل این بیماری در صورتی که عفونت باکتریایی بافت هایی غیر از گلو و سیستم تنفسی همچون پوست را تحت تأثیر قرار دهد، خفیف تر است. این امر به این دلیل است که بدن مقادیر کمتری از سم را جذب می کند، به خصوص اگر عفونت تنها روی پوست تأثیر بگذارد. این عفونت می تواند با سایر عفونت ها و شرایط پوستی همزیستی داشته باشد و ممکن است هیچ تفاوتی با اگزما، پسوریازیس یا زرد زخم نداشته باشد.
با این وجود، بیماری دیفتری در پوست باعث ایجاد اولسرهایی می شود که در مرکز آن پوستی با مرزهای مشخص وجود ندارد و گاها دارای غشاهای خاکستری رنگ است. سایر غشاهای مخاطی که می توانند به بیماری دیفتری آلوده شوند شامل: ملتحمه چشم، بافت دستگاه تناسلی زنان و مجرای گوش خارجی است.
بیشتر بخوانید: نارسایی قلبی به چه علتی بوجود می آید
پیش گیری از بیماری دیفتری
تقریباً در همه کشورها از واکسن برای جلوگیری از عفونت بیماری دیفتری استفاده می شود. این واکسن ها از یک سم خالص که از سویه باکتری گرفته شده اند؛ مشتق می شوند.
از دو توکسوئید بیماری دیفتری قوی در واکسن های معمول بیماری دیفتری استفاده می شود:
D: واکسن اولیه با دوز بالاتر برای کودکان زیر 10 سال. این معمولاً در سه دوز- در 2، 3 و 4 ماهگی انجام می شود.
d: یک نسخه با دوز پایین تر برای استفاده به عنوان واکسن اصلی در کودکان بالای 10 سال و به عنوان تقویت کننده ی ایمن سازی معمول در نوزادان، این ورژن حدود 3 سال بعد از واکسن اولیه و به طور معمول بین 3 و نیم تا 5 سالگی انجام می شود.
برنامه های واکسیناسیون امروزی در کودکان شامل توکسوئید بیماری دیفتری، موسوم به سموم بیماری دیفتری کزاز و سیاه سرفه (DTaP) است. این واکسن توسط CDC ایالات متحده- برای كنترل و پیش گیری از بیماری ها توصیه می شود.
این دوزها در گروه های سنی زیر داده می شود:
- 2 ماهگی.
- 4 ماهگی و به فاصله 4 هفته از آن.
- 6 ماهگی و به فاصله 4 هفته از آن.
- 15 تا 18 ماهگی و به فاصله 6 ماه از آن.
اگر دوز چهارم قبل از 4 سالگی داده شود، پنجمین دوز که دوز تقویت کننده است در سن 4 تا 6 سالگی توصیه می شود. با این حال، اگر دوز چهارم اصلی در روز تولد یا بعد از تولد چهارم داده شود، نیازی به این مورد نیست. دوز تقویت کننده واکسن در بزرگسالان، واکسن توکسوئیدهای کزاز- بیماری دیفتری (Td) است که احتمالا دریافت آن هر 10 سال یکبار برای حفظ ایمنی لازم است.
تشخیص بیماری دیفتری
بیماری دیفتری معمولاً بر اساس شرح بالینی بیمار تشخیص داده می شود و پس از اینكه آزمايش هاي بيشتری براي تاييد این تشخيص انجام شد، درمان احتمالی آن آغاز می شود. معیارهای تشخیص این عفونت که شامل معیارهای بالینی و آزمایشگاهی است توسط مراکز کنترل و پیش گیری از بیماری ها (CDC) تعیین می شود.
مراحل لازم برای تشخیص بیماری دیفتری به شرح زیر است:
1-در موارد مشکوک به بیماری دیفتری، مهم است که هرچه سریع تر درمان خود را شروع کنید، بنابراین معمولاً به هنگام تنظیم آزمایشات بیشتر، درمان احتمالی شروع می شود.
2-این تشخیص با کشت نمونه توسط سواب – از مناطق آلوده- قابل تأیید است. سواب از گلو و به ویژه از کریپت های لوزه ها و همچنین از قسمت های تغییر شکل یافته یا زخمی نمونه می گیرد.
3-نمونه آلوده در محیط کشت نوتریشن؛ انکوبه می شود. محیط کشت ترجیحی بیماری دیفتری، حاوی تلوریت است که به موجود زنده؛ مزیت رشد انتخابی می دهد. برای بررسی وجود باکتری های دیگری چون استرپتوکوک همولیتیک ممکن است از یک محیط کشت آگار خون دار نیز استفاده کرد.
4-اگر بیماری دیفتری تشخیص داده شود، باسیل ها بررسی می شوند تا مشخص شود که سم تولید می کنند یا خیر.
5-نمونه ای از غشای خاکستری- سفید که در گلو ایجاد می شود؛ می تواند تحت رنگ آمیزی گرم قرار بگیرد که در آن باکتری های گرم مثبت؛ رنگ را پس از شستشو با الکل حفظ می کنند. با استفاده از رنگ آمیزی گرم، باسیل های بیماری دیفتری به عنوان سلول های میله ای شکل و در یک چیدمان شبیه به دانه های تسبیح ظاهر می شوند.
6-برای تشخیص عفونت حاملین یا موارد بیماری دیفتری بدون علامت، مواد سواب گلو با استفاده از شیب لوفلر یا Pai کشت داده می شود. پس از 1 تا 24 ساعت انکوباسیون، یک محیط کشت حاوی تلوریت با رشد از شیب، آغشته می شود.
معیارهای تشخیص CDC
طبق گزارش CDC، معیارهای بالینی و آزمایشگاهی زیر باید برای تشخیص بیماری دیفتری به کار گرفته شوند:
معیارهای بالینی:
- وجود عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی به همراه گلودرد
- وجود تب بالا
- وجود غشای سفید خاکستری یا پسودو ممبران بر روی گلو، پشت دهان یا لوزه ها
معیارهای آزمایشگاهی:
- حضور کورینه باکتریوم بیماری دیفتری در نمونه های گرفته شده از گلو با سواب
- حضور سطح بافتی (هیستولوژیکی) یا سلولی از باکتری ها
بیشتر بخوانید: عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، از نشانه ها تا درمان
درمان و مدیریت بیماری بیماری دیفتری
مراقبت های پیش بستری
ارزیابی دقیق باز بودن مجاری هوایی و ثبات کاردیوواسکولار. بیماران باید به نزدیک ترین بیمارستان منتقل شوند.
مراقبت های اورژانسی
درمان بیماری دیفتری به دلیل پتانسیل بالای مرگ و میر و عوارض ناشی از آن- باید قبل از اتمام آزمایش های تأیید کننده این بیماری آغاز شود. فوراً همه موارد را مجزا کنید و از اقدامات احتیاطی کلی و جزئی برای محدود کردن تعداد تماس های احتمالی استفاده کنید. از باز بودن مجاری هوایی بیمار یا محتمل الوقوع بودن تسویه تنفسی یا وجود غشایی در گلو اطمینان حاصل کنید.
مدیریت اولیه راه های هوایی؛ امکان دستیابی به حذف مکانیکی غشاء ﺗﺮاﻛﺌﻮ ﺑﺮوﻧﺸﻴال را فراهم می کند و از خطر آسفیکسی ناگهانی از طریق آسپیراسیون جلوگیری می کند. اگر مشکوک به از بین رفتن راه هوایی یا نارسایی تنفسی بودید، از پرسنل ENT یا اتاق عمل برای اینتوبیشن (لوله گذاری) و امنیت مجاری هوایی بهره مند شوید.
برای تشخیص زودرس ناهنجاری های ریتمی، بر فعالیت های قلبی نظارت دقیق داشته باشید. جریان الکتریکی را برای اختلال رسانایی بالینی راه اندازی کنید و مداخلات دارویی را برای آریتمی یا نارسایی قلبی ارائه دهید. برای بیماران دارای ظاهر سمی؛ 2 تزریق داخل وریدی بزرگ و برای بیماران مبتلا به سپتیسمی یا گند خونی نظارت و احیای تهاجمی ارائه دهید.
برای ریشه کن کردن موجودات زنده و بنابراین؛ محدود کردن میزان تولید سموم؛ از پوشش سریع بیمار با آنتی بیوتیک (اریترومایسین یا پنی سیلین) استفاده کنید. آنتی بیوتیک ها روند بهبودی را تسریع می کنند و از انتقال این بیماری به افراد دیگر جلوگیری می کنند. به محض مشكوك بودن بیمار به بیماری دیفتری، سموم را خنثی كنید. بیماری دیفتریا آنتی توکسین؛ یک آنتی سرم فوق ایمنی مشتق شده از اسب است که سموم در گردش را قبل از اینکه به سلول ها وارد شوند خنثی می کند و از پیشروی علائم جلوگیری می کند.
دوز و راه مدیریت- IV در برابرIM – به شدت بیماری بستگی دارد. این آنتی توکسین باید به طور مستقیم از مراکز کنترل و پیش گیری از بیماری ها (CDC) و از طریق پروتکل داروهای تحقیقاتی جدید (IND) به دست آید. قبل از تجویز بیمار باید از نظر حساسیت به آنتی توکسین آزمایش شود. آنتی توکسین فقط در ایالات متحده موجود است.
بیماری بیماری دیفتری مصونیت ندارد. بنابراین، شروع یا تکمیل ایمن سازی با سم بیماری دیفتری توکسوئید ضروری است. در برابر افرادی که در تماس نزدیک با افراد مظنون به بیماری دیفتری هستند، از سوآب گلو و بینی استفاده کنید و تقویت کننده بیماری دیفتری متناسب با سن شان را ارائه دهید. برای پیش گیری دارویی- در بیمار مشکوک به بیماری دیفتری- درمان آنتی بیوتیکی را با اریترومایسین یا پنی سیلین شروع کنید. کشت سلولی گلو باید 2 هفته پس از درمان تکرار شود.
مشاوره
مشاوره با افراد یا مراکز زیر ممکن است لازم باشد:
- مراكز كنترل و پيش گيري از بيماري ها (CDC) جهت گزارش مورد و دریافت حمایت برای انجام آزمايشات و دریافت آنتي توكسين.
- خدمات بیماری های عفونی و نورولوژی.
- متخصص قلب و عروق، برای کمک به مدیریت عوارض قلبی.
- خدمات مراقبت های بحرانی، برای پذیرش در بخش مراقبت های ویژه.
- متخصص گوش؛ حلق و بینی/ بی حسی، برای کنترل مجاری هوایی.
- بخش جراحی، برای کمک به جراحی مجاری هوایی با روشی غیر اورژانسی (در صورت نیاز).
- بخش ریوی، برای برونکوسکوپی برای برداشتن یا انسداد پسودو مبران.
واکسن بیماری دیفتری
بیماری دیفتری یکی از بیماری های قابل پیش گیری با واکسن است. مؤثرترین راه برای جلوگیری از بیماری دیفتری؛ واکسیناسیون نوزادان در اوایل زندگی و جلوگیری از تماس نزدیک افراد آلوده با افراد غیر آلوده و غیر ایمن است. علاوه بر این، فرد آلوده ای که حامل باکتری است می تواند با استفاده از آنتی بیوتیک باکتری ها و در نتیجه احتمال انتقال آن ها به دیگران را کاهش دهد. در مورد هرگونه عفونت مشکوک که ممکن است منشاء بیماری دیفتری باشد، به عوامل کنترل بیماری اطلاع دهید.
واکسن هایی وجود دارد که از افراد در برابر بیماری دیفتری محافظت می کنند و کلیه فرمولاسیون ها حاوی غلظت توکسوئیدی هستند که تولید آنتی بادی در برابر سم بیماری دیفتری D) یا (d را تحریک می کنند. این واکسیناسیون های توکسوئیدی ممکن است حاوی واکسن سیاه سرفه (aP /ap) و کزاز (T، توکسوئید کزاز) باشند. آن ها به این شرح اند:DTaP ،Tdap ،DT و DTaP.
DTaP واکسن کودک است، در حالی که Tdap برای بزرگسالان است. شاید DTaP مهم ترین واکسن باشد که در 1 ماهگی، 2 ماهگی، 6 ماهگی، 15 تا 18 ماهگی و 4 تا 6 سالگی تجویز می شود. DT حاوی سیاه سرفه نیست و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی آن را برای کودکانی که نسبت به واکسن سیاه سرفه واکنش نشان می دهند، تجویز می کنند.
این واکسنی برای نوجوانان و بزرگسالان است که هر 10 سال یک بار به عنوان تقویت کننده کزاز داده می شود. Tdap چندین فرمول دارد. CDC در سال 2012 توصیه كرد كه به جای آنكه فقط فرمول Td در برابر كزاز و بیماری دیفتری داده شود؛ از فرمول های واكسن Tdap به عنوان دوز تقویت كننده استفاده شود تا جلوی سیاه سرفه را بگیرد.
عوارض جانبی این واکسن ها معمولاً خفیف است مانند درد در محل تزریق و یا تب خفیف و این اثرات معمولاً طی یک روز برطرف می شوند. با این حال، برخی از بیماران؛ علائم شدیدتری نشان می دهند. بیمارانی که واکسنی دریافت می کنند باید از واکنش و آلرژی نسبت به واکسن و هر نوع مراقب پزشکی مرتبط با آن آگاه شوند (به عنوان مثال آلرژی به واکسن کزاز یا سیاه سرفه هر چند که این موارد به صورت نادر اتفاق می افتد).
