مینیسک میانی و مینیسک جانبی دو غضروف بزرگ C شکل هستند که روی استخوان تیبیا در زانو قرار گرفته اند. غضروف مفصل زانو به محافظت از مفصل در مقابل فشاری که راه رفتن، دویدن، بالا رفتن و خم شدن روی آن اعمال می کنند کمک می کند. پارگی مینیسک زانو به علت ضربه در اثر پیچاندن با فشار یا خم شدن بیش از حد مفصل زانو اتفاق می افتد. علائم پارگی مینیسک زانو شامل زانو درد، ورم و ضعف نشان دادن هنگام راه رفتن هستند. درمان پارگی مینیسک زانو شامل تحت نظر بودن و فیزیکال تراپی تقویت مفصل برای ثابت کردن مفصل زانو هستند. وقتی سایر روش ها پاسخگو نیستند، ممکن است از جراحی برای ترمیم یا برداشتن غضروف آسیب دیده استفاده کنند. ادامه این مطلب ار بخش مقالات پزشکی دکتر سلام را دنبال کنید تا در مورد پارگی مینیسک زانو اطلاعاتی کسب کنید.
توضیحاتی درباره زانو و پارگی مینیسک زانو
زانو بزرگ ترین مفصل در بدن است. زانو به پا اجازه می دهد که در محل اتصال فمور (استخوان ران) به تیبیا (درشت نی) خم شود. زانو خم و صاف می شود و به بدن اجازه انجام خیلی از فعالیت ها (همچون راه رفتن و دویدن برای بالا رفتن) را می دهد. ساختارهای گوناگونی زانو را احاطه کرده اند، به آن اجازه خم شدن می دهند و از مفصل زانو در برابر آسیب محافظت می کنند.
عضلات چهارسر و همسترینگ مسئول حرکت دادن مفصل زانو هستند. وقتی عضلات چهارسر (که در جلوی ران قرار دارند) منقبض شوند، زانو کشیده و صاف می شود. عضله همسترینگ (که پشت ران قرار دارد) مسئول انعطاف و کشیدن زانو است. این عضلات با ثابت نگه داشتن زانو و پیشگیری از حرکت آن در جهات نامناسب، از زانو در برابر آسیب محافظت می کنند.
چهار رباط هستند که مفصل زانو را در حین استراحت و حرکت ثابت نگه می دارند: رباط طرفی داخلی و رباط جانبی خارجی (MCL و LCL)، و رباط صلیبی جلویی و رباط صلیبی خلفی (ACL و PCL). غضروف درون مفصل از استخوان ها در برابر فشار روزمره ناشی از راه رفتن، دویدن و بالا رفتن محافظت می کند. مینیسک داخلی و خارجی دو تکه غضروفی هستند که به سر تیبیا (درشت نی) متصل اند. هر مینیسک حالت خمیده و C شکلی دارد.
غضروف مفصلی نیز سطح مفصلی استخوان های زانو (همچون تیبیا، فمور و کشکک زانو [پاتلا]) را می پوشاند. منظور از پارگی غضروف زانو، آسیب به یکی از مینیسک های C شکل زانو بین فمور و تیبیا است. همچون هر آسیبی در بدن، وقتی مینیسک آسیب می بیند احساس سوزش اتفاق می افتد.
اگر سطحی که به استخوان ها اجازه می دهد تا در مفصل زانو با هم برخورد داشته باشند دیگر نرم نباشد، با هر انعطاف و انبساط فرد دچار درد می شود. مینیسک می تواند به علت برخی اتفاقات آسیب ببیند یا می تواند به علت سن یا استفاده بیش از حد ساییده شود و سبب پارگی دژنراتیو شود.
بیشتر بخوانید: آسیب رباط صلیبی قدامی یا ACL از علائم تا درمان
پارگی مینیسک زانو چیست؟
پارگی مینیسک زانو نوعی آسیب ناشی از پارگی غضروفی است که روی تیبیا قرار دارد. پارگی ها بر اساس قسمتی که در ساختار C شکل تحت تاثیر قرار گرفته و ظاهر آن ها توصیف می شوند.(برای مثال پارگی باکت هندل، پارگی طولی، پارگی مینیسک زانو منقار طوطی و پارگی عرضی).
طی معاینه فیزیکی می توان فهمید که مینیسک داخلی آسیب دیده است یا بیرونی. پروسه های تشخیصی همچون MRI یا جراحی آرتروسکوپی می توانند قسمت مشخصی از غضروف که پاره شده را نشان دهند. به علت این که منبع خون به هر قسمتی از مینیسک متفاوت است، دانستن محل پارگی به تشخیص این که آسیب چگونه بهبود میابد کمک می کند (همراه جراحی یا بدون آن).
هر چه منبع خون بهتر باشد، پتانسیل ریکاوری نیز بیشتر است. قسمت بیرونی غضروف از قسمت مرکزی و C شکل، منبع خون بهتری دارد. منبع خون غضروف زانو با بالا رفتن سن کاهش میابد و بیش از ۲۰% از منابع عادی خون تا ۴۰ سالگی از دست می روند.
چه چیزی سبب پارگی مینیسک زانو می شود؟
پیچاندن با فشار یا توقف ناگهانی می تواند باعث شود که انتهای فمور به سر تیبیا ساییده شود؛ که این موضوع سبب پارگی غضروف مینیسک می شود. آسیب زانو می تواند به علت زانو زدن یا چمباتمه زدن شدید، خصوصا هنگام بلند کردن وزنه سنگین هم اتفاق بیفتد. احتمال بروز پارگی مینیسک زانو در طول فعالیت های ورزشی خصوصا ورزش های تماسی همچون فوتبال و هاکی بیشتر است.
ورزش هایی همچون تنیس، بسکتبال و گلف که نیازمند چرخش و توقف ناگهانی هستند نیز می توانند سبب آسیب مینیسک شوند. آسیب های ورزشی تنها در طول بازی و مسابقه اتفاق نمی افتند بلکه می توانند در تمرینات هم اتفاق بیفتد، چون برخی حرکات سبب آسیب مینیسک می شوند.
خطر پارگی مینیسک زانو با بالا رفتن سن افزایش میابد چون غضروف به آرامی شروع به ساییده شدن، از دست دادن منبع خون و از دست دادن قابلیت ارتجاعی خود می کند. افزایش وزن هم می تواند فشار زیادی به مینیسک وارد کند. فعالیت های عادی روزانه همچون راه رفتن و بالا رفتن از پله ها خطر بروز ساییدگی، دژنراسیون و پارگی را افزایش می دهند.
گمان می رود که از هر ۱۰ بیمار بالای ۶۵ سال، ۶ نفر از پارگی دژنراتیو مینیسک رنج می برند. خیلی از این پارگی ها هیچ وقت مشکل ساز نمی شوند. از آن جایی که برخی از رشته های غضروفی با رشته های رباط هایی که اطراف زانو هستند ارتباط نزدیکی دارند، بسته به مکانیزم صدمه، آسیب مینیسک می تواند در ارتباط با پارگی رباط صلیبی باشد.
علائم و نشانه های پارگی مینیسک زانو چیست؟
در برخی موارد پارگی مینیسک زانو سبب بروز هیچ علائم و نشانه هایی نمی شود. اما برخی دیگر از افرادی که از پارگی مینیسک زانو رنج می برند، دقیقا می دانند که آسیب به زانویشان از چه زمانی آغاز شده. این افراد دوره هایی از درد شدید را تجربه می کنند و ممکن است صداهایی از زانو بشنوند یا احساس کنند.
همچون هر آسیبی، پس از این آسیب هم یک پاسخ التهابی می تواند رخ دهد که شامل درد و ورم است. پیشرفت ورم مفصل زانو که ناشی از پارگی مینیسک زانو است چندین ساعت زمان می برد و بسته به میزان درد و تجمع مایعات ممکن است حرکت زانو دشوار شود. وقتی مایعات در قسمت هایی از مفصل زانو تجمع پیدا می کنند، کشیدن یا صاف کردن زانو می تواند دردناک باشد.
در برخی شرایط، میزان ورم مشهود و قابل توجه نیست. گاهی بیمار از آسیب اولیه آگاه نیست اما بعدها متوجه ظهور و رشد علائم می شود. به علاوه ممکن است آسیبی که رخ داده آسیب حادی نباشد. غضروف زانو می تواند در نتیجه سن، آرتروز و ساییدگی مینیسک آسیب ببیند و سبب پارگی دژنراتیو مینیسک شود.
علائمی که ممکن است با گذر زمان ایجاد شوند می توانند شامل این موارد باشند:
- درد هنگام دویدن یا راه رفتن در مسافت های طولانی
- ورم متناوب مفصل زانو: در خیلی از موارد، زانویی که دچار پارگی مینیسک زانو شده سفت می شود.
- شنیدن صداهایی از زانو خصوصا هنگامی که از پله ها بالا یا پایین می روید.
- احساس این که زانو ثابت نیست و احساسی همچون این که زانو هنگام حرکت تاب نمی آورد.
- در موارد خیلی نادر زانو تاب نمی آورد و باعث می شود که بیمار بیفتد.
احساس قفل شدن (نوعی انسداد است و هنگامی اتفاق می افتد که زانو نمی تواند به طور کامل کشیده یا صاف شود). این حالت هنگامی اتفاق می افتد که تکه ای از مینیسک پاره شده پیچ می خورد و سبب انسداد برخی از حرکات مفصل زانو می شود. معمولا زانو در زاویه ۱۵ الی ۳۰ درجه پیچ می خورد و نمی تواند از آن موقعیت خم یا صاف شود.
پزشکان پارگی مینیسک زانو را چگونه تشخیص می دهند؟
تشخیص آسیب زانو با بررسی سابقه بیماری و معاینه فیزیکی شروع می شود. اگر آسیب حاد اتفاق افتاده باشد، پزشک درباره مکانیزم آسیب از شما سوال می پرسد تا فشاری که به زانو وارد شده را تشخیص دهد. در مواردی که زانو درد مزمن وجود دارد، ممکن است فرد به یاد نیاورد که آسیب اولیه چه زمانی اتفاق افتاده اما خیلی از بیمارانی که در فعالیت های ورزشی شرکت دارند می توانند زمان و جزئیات آسیب را به یاد بیاورند.
افرادی که ورزشکار نیستند نیز ممکن است به یاد بیاورند که هنگام کار کردن یا انجام کارهای خانه احساس کشیدگی یا خم شدن زیادی را تجربه کردند. پزشکان برای تشخیص مشکلات زانو از معاینه فیزیکی استفاده می کنند. آن ها محل مورد نظر را معاینه و لمس می کنند و برخی از حرکات را روی محل آسیب دیده اعمال می کنند. معمولا پزشک یا متخصص فیزیوتراپ پارگی مینیسک زانو را تشخیص می دهند.
معاینه فیزیکی معمولا شامل تشخیص این موارد است: لمس مفصل برای تشخیص قسمت هایی که گرم و حساس هستند، ارزیابی ثبات رباط ها و بررسی توانایی حرکت مفصل زانو و قدرت عضلات همسترینگ و چهارسر. آزمایش های زیادی برای ارزیابی ساختار داخلی زانو استفاده می شوند. تست مک موری بیش از ۱۰۰ سال است که برای تشخیص پارگی مینیسک زانو استفاده می شود. در این روش ها متخصص زانوی بیمار را خم می کند و تیبیا را در حالی که مفصل را احساس می کند، می چرخاند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) نوعی آزمایش برای تشخیص پارگی مینیسک زانو است. این روش غیر تهاجمی است و می تواند ساختارهای درونی زانو (همچون غضروف ها و رباط ها، سطح استخوان ها و عضلات و تاندون هایی که مفصل زانو را پوشانده اند) را به تصویر بکشد. یکی دیگر از مزایای MRI قبل از جراحی این است که با دانستن آناتومی، جراح ارتوپد می تواند برای جراحی زانو برنامه ریزی کند و قبل از شروع جراحی درباره درمان های دیگر با بیمار صحبت کند.
از آزمایش اشعه ایکس ساده نمی توان برای تشخیص پارگی مینیسک زانو استفاده کرد اما این روش می تواند در تشخیص تغییرات استخوان (همچون شکستگی و آرتروز) مفید باشد. برای بیماران مسن، ممکن است در حالی که بیمار ایستاده است از دو زانوی او با اشعه ایکس تصویر برداری شود.
این کار به پزشک این امکان را می دهد که فضاهای مفصلی را با هم مقایسه کند تا میزان ساییدگی غضروف را تشخیص دهد. غضروف فضای مفصلی را پر کرده و اگر فضای مفصلی باریک شود، این موضوع می تواند نشان دهنده این باشد که غضروف کمتری موجود است و علت آن می تواند بیماری دژنراتیو باشد. اشعه ایکس ساده می تواند دلایل زانو درد (همچون آرتروز و نقرس کاذب) را نشان دهد.
قبل از این که از MRI به طور گسترده استفاده شود، از آرتروسکوپی زانو برای تایید تشخیص پارگی مینیسک زانو استفاده می شد. در آرتروسکوپی متخصص ارتوپد یک وسیله کوچک را در زانو جاسازی می کند و به طور مستقیم ساختارهای مفصلی را بررسی می کند. یکی از مزایای آرتروسکوپی این است که آسیب را می توان همزمان با قرار دادن ابزار در مفصل ترمیم کرد. و یکی از معایب آرتروسکوپی این است که یک پروسه جراحی است و خطرات مربوط به جراحی را دارد.
چه پزشکانی پارگی مینیسک زانو را درمان می کنند؟
مینیسک پاره شده می تواند توسط پزشک تشخیص داده شود، بعد از تشخیص ممکن است که بیمار به جراح ارتوپد ارجاع داده شود تا وی بتواند در تشخیص یا تصمیم درباره درمان به بیمار کمک کند. اگر چه بسیاری از پزشکان می توانند پارگی مینیسک زانو را تشخیص دهند و درمان کنند اما جراح ارتوپد کسی است که جراحی آرتروسکوپی را انجام می دهد.
برای افرادی که به جراحی نیاز ندارند یا تصمیم گرفته اند که جراحی نکنند، پزشک عمومی، جراح ارتوپد و یا متخصص طب ورزشی می توانند درمان را ادامه دهند. گاهی متخصص فیزیوتراپ هم می تواند به پروسه درمان کمک کند.
درمان پارگی مینیسک زانو
درمان پارگی مینیسک زانو به شدت، محل، و بیماری های مربوط به مفصل زانو بستگی دارد. شرایط بیماران نیز می توانند روی گزینه های درمانی تاثیر بگذارند. گاهی می توان پارگی مینیسک زانو را بدون جراحی و با استفاده از داروهای ضد التهاب و بازتوانی توسط فیزیکال تراپی درمان کرد.
فیزیکال تراپی به تقویت عضلات اطراف زانو و پیشگیری از ثابت شدن مفصل کمک می کند. علاوه بر این، انتخاب روش درمانی به نیاز بیمار نیز بستگی دارد. بیمارانی که ورزشکارند ممکن است به جراحی فوری برای ادامه فعالیت های خود نیاز داشته باشند. بعضی از افراد هم در میانه این طیف قرار دارند و سطح فعالیت آن ها متوسط است و تصمیم درباره درمان محافظه کارانه یا جراحی باید با توجه به نیاز شخصی آن ها گرفته شود.
پارگی مینیسک زانو به علت صدمه
معمولا اولین مرحله درمان بعد از آسیب حاد شامل رعایت و استفاده از این موارد است: استراحت، یخ، کمپرس و بالا بردن. این موارد به کاهش التهابی که در مینیسک پاره شده اتفاق افتاده کمک می کنند. داروهای ضد التهابی همچون ایبوپروفن (ادویل، موترین) یا ناپروکسن (Aleve) به کاهش درد و التهاب کمک می کنند.
باید به یاد بسپارید که داروهای بدون نیاز به تجویز می توانند عوارض جانبی داشته باشند و می توانند با داروهای تجویزی تداخل پیدا کنند. بهتر است که از یک متخصص یا داروساز سوال بپرسید که کدام داروهای بدون نیاز به تجویز برای هر بیماری ای مناسبند. استراحت و بالا بردن نیز شامل استفاده از عصای زیر بغل برای کاهش فشار و وزن وارده به زانوی آسیب دیده هستند.
معمولا در ابتدای آسیب از زانو بند طبی استفاده نمی کنند چون پا را کاملا صاف نگه می دارد و این کار می تواند با کاهش فضای درون مفصل زانو سبب تشدید درد شود. خیلی از بیماران درمان اولیه محافظه کارانه یا غیر جراحی را برای پارگی مینیسک زانو انتخاب می کنند. وقتی علائم صدمه بهبود یافتند، ممکن است که متخصصان برنامه های ورزشی هدایت شده را پیشنهاد دهند.
متخصصان فیزیوتراپ با تنظیم برنامه فیزیوتراپی به تقویت عضلات اطراف زانو و افزودن ثبات به مفصل کمک می کنند. حفظ وزن ایده آل به کاهش فشار وارده روی مفصل زانو کمک می کند. برخی از کفی های طبی کفش برای پخش فشار ناشی از راه رفتن و دویدن استفاده می شوند. اگر درمان محافظه کارانه جوابگو نباشد، می توان از جراحی استفاده کرد. آرتروسکوپی زانو به جراح ارتوپد این امکان را می دهد که به محل پارگی غضروف دسترسی پیدا کند و آن را ترمیم کند.
در طول جراحی هدف حفظ غضروف تا حد امکان است. پروسه های جراحی که به این منظور استفاده می شوند شامل این مواردند: ترمیم مینیسک (دوختن لبه های پاره شده به یک دیگر)، منیسکتومی جزئی (خارج کردن قسمت پاره مینیسک و صاف کردن محل آسیب) و منیسکتومی کامل (که شامل خارج کردن تمام مینیسک است).
جراحی میکروفرکچر گزینه درمانی دیگری است که به تحریک رشد غضروف جدید کمک می کند. در این روش حفره های کوچکی در سطح استخوان ایجاد می شوند که این کار به تحریک مفصلی کمک می کند. غضروف مفصلی که در نتیجه جراحی رشد می کند به اندازه غضروف مفصلی اصلی سفت یا محکم نیست.
بیشتر بخوانید: جراحی تعویض مفصل زانو + راهنمایی کامل
بیماری دژنراتیو مفصلی
در بیماران مسنی که دچار بیماری دژنراتیو مفصلی (استئوآرتریت) هستند (که در این بیماری غضروف ساییده می شود) گزینه های درمانی در بازه زمانی طولانی تری بررسی می شوند. ورزش و تقویت عضلات می تواند گزینه مناسبی برای محافظت از مفصل و حفظ توانایی حرکت در نظر گرفته شود. به علاوه داروهای ضد التهاب نیز می توانند در کاهش ورم و درد ناشی از آسیب مفصل زانو موثر باشند.
گاهی از تزریق کورتیزون به مفصل زانو استفاده می کنند تا التهاب مفصل را کاهش دهند و سبب رهایی موقت از درد و سایر علائم شوند که این رهایی موقت می تواند چندین هفته تا چندین ماه دوام داشته باشد. تنوعی از هیالورون در دسترس است که برای آرتریت دژنراتیو خفیف تا متوسط تایید شده است و شامل Hylan G-F 20 (سینویسک)، تزریق سدیم هیالورونات (Euflexxa، هیالگان) و هیالورونان (ارتوویسک) است.
سایر گزینه های تزریقی تحت بررسی اند تا به رشد مجدد یا ترمیم آسیب مینیسک کمک کنند. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت و سلول های بنیادی گزینه های درمانی جایگزینی برای جراحی آرتروسکوپی زانو در نظر گرفته می شوند. اما هنوز در موثر بودن این درمان ها توافقی وجود ندارد. مطالعات ادامه داری روی ارزیابی این که آیا اگر این گزینه ها (به جای جراحی آرتروسکوپی یا به همراه آن) در درمان آسیب مینیسک زانو استفاده شوند می توانند موثر باشند یا نه در حال انجام است.
تاثیر استفاده از مکمل هایی همچون کندرویتین و گلوکوزامین هنوز نیاز به تایید و بررسی بیشتری دارد اما خیلی از افراد با استفاده از آن ها نتیجه گرفته اند. به عنوان طبقه بندی آخر، تعویض مفصل می تواند گزینه مناسبی برای بیمارانی باشد که دچار دژنراسیون زانو همراه با ساییدگی غضروف هستند. این افراد دچار درد مداوم یا بازگشت کننده هستند و توانایی حرکت در آن ها محدود است، که این موارد مانع از انجام فعالیت های روزمره توسط آن ها می شود.
آیا پارگی مینیسک زانو می تواند بدون جراحی درمان شود؟
آسیب به قسمت هایی از غضروف که منبع خون مناسبی دارند امکان بهبود بیشتری نسبت به قسمت هایی دارد که منبع خون آن ها جزئی است. اگر بعد از آسیب مینیسک، زانو ثابت باشد، علائم ماندگار نباشند و این علائم سبب محدود کردن سبک زندگی نشوند، درمان غیر جراحی گزینه مناسبی در نظر گرفته می شود. تصمیم برای به تعویق انداختن جراحی به این بستگی دارد که آیا عملکرد مفصل زانو به مشکل برخورده یا نه و آیا بیمار قادر است که در فعالیت های ترجیحی خود شرکت کند یا نه.
بازتوانی و ریکاوری بعد از پارگی مینیسک زانو
اگر از روش های محافظه کارانه و غیر جراحی استفاده شود، درد و ورم ناشی از پارگی مینیسک زانو باید طی چندین روز برطرف شوند. اگر عضلات اطراف زانو برای تقویت ثبات مفصل قوی نگه داشته شوند، امکان ریکاوری و بازتوانی بیشتر خواهد بود. معمولا حفظ وزن ایده آل و پرهیز از فعالیت هایی که سبب بروز درد می شوند پیشنهاد می شود.
اگر آرتروسکوپی زانو انجام شود، پروسه بازتوانی سبب بهبود ورم می شود. هدف بازتوانی برگرداندن امکان حرکت به زانو در حداقل زمان ممکن است. فیزیکال تراپی قسمت مهمی از پروسه جراحی است و پزشکان با جراح ارتوپد کار می کنند تا هر چه زودتر بیمار را به عملکرد عادی خود باز گردانند. با انجام پروسه بازتوانی قبل از جراحی، بیمار شروع به تقویت عضلات چهارسر و همسترینگ پیش از جراحی می کند تا از ضعف عضلات که ممکن است فورا بعد از جراحی اتفاق بیفتد پیشگیری کند.
بعد از جراحی وقتی ورم مفصل زانو برطرف شد، هدف درمان افزایش قدرت عضلات اطراف زانو، بازگرداندن امکان حرکت به وضعیت عادی و تقویت و حفظ ثبات مفصل است. معمولا بعضی از ورزشکاران می توانند ۱ الی ۲ هفته بعد از جراحی به تمرینات عادی خود برگردند چون آن ها روزانه چندین ساعت را صرف بازتوانی می کنند.
برای خیلی از بیماران بازگشت به فعالیت های خفیف کمتر از ۶ هفته زمان می برد. خیلی از افراد بعد از جراحی کاملا بهبود پیدا می کنند. معمولا احتمال بهبود و بازگشت به فعالیت های عادی بالاست اما بهبود به انگیزه بیماران برای انجام تمرینات فیزیوتراپی و ادامه درمان در خانه پس از تکمیل جلسات درمانی بستگی دارد.
۴ درمان طبیعی برای پارگی مینیسک زانو
۱- روش هایی را برای کنترل ورم امتحان کنید
برای کنترل ورم استراحت کنید، از یخ استفاده کنید، از کمپرس استفاده کنید و محل مورد نظر را بالا نگه دارید. اگر از پارگی مینیسک زانو یا سایر آسیب های زانو رنج می برید، زمانی را صرف استراحت و ریکاوری کنید. برای این کار با بالا نگه داشتن پای آسیب دیده بالاتر از سطح قلب تان شروع کنید تا ورم را کاهش دهید و برای کنترل درد نیز از یخ استفاده کنید.
چندین بار در روز ۲۰ دقیقه از کمپرس یخ استفاده کنید. ممکن است پزشک به شما پیشنهاد دهد که برای مدتی از باند فشرده سازی، عصای زیر بغل یا زانو بند طبی استفاده کنید تا فشار ناشی از وزن، ورم و حرکت زانو را محدود کنید.
۲- ورزش های پارگی مینیسک زانو
در زیر به برخی از ورزش های پارگی مینیسک زانو اشاره می کنیم تا برای تسریع ریکاوری از آن ها استفاده کنید:
تمرین خمیده کردن و کشیدن:
این تمرین می تواند در موقعیت ایستاده یا نشسته انجام شود. به آرامی پا را خم و راست کنید تا جایی که درد و توانایی حرکت به شما اجازه این کار را می دهند. این تمرین را ۳ ست و برای ۱۰-۲۰ بار تکرار کنید.
صاف کردن پا:
روی کمر دراز بکشید و در حالی که یکی از زانوهایتان به سمت جلو خم شده، پای دیگر را صاف روی زمین نگه دارید. ماهیچه های پایی که صاف است را سفت کنید و سپس پا را به آرامی ۶ اینچ از زمین بلند کنید. این حالت انقباض را چند ثانیه حفظ کنید سپس به آرامی پای خود را پایین بیاورید و این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
چرخاندن پاشنه پا:
روی کمر دراز بکشید و در حالی که یکی از زانوهایتان به سمت جلو خم شده است پاشنه پا را روی زمین بچرخانید. پاشنه پا را تا هر میزان که می توانید بچرخانید و این حرکت را ۱۰ الی ۲۰ بار برای هر پا تکرار کنید.
بالا بردن ساق پا:
در حالی که پاها به عرض شانه باز هستند بایستید و در صورت نیاز برای حفظ تعادل دیوار را نگه دارید. پاشنه پا را تا جایی که می توانید از زمین بلند کنید و سپس آن را به آرامی پایین بیاورید. برای ۲-۳ ست و ۱۵-۲۰ دفعه این تمرین را تکرار کنید.
دور کردن پا:
روی پایی که آسیب ندیده بایستید و پای آسیب دیده را تا حد ممکن از بدن دور نگه دارید.
۳- اصلاح وضعیت بدن و درمان بافت نرم
فیزیوتراپی معمولا با بررسی وضعیت بدن آغاز می شود و بعد از آن با درمان هایی برای اصلاح وضعیت بدن همراه است. شماری از درمان های بافت نرم به تقویت انعطاف پذیری و کاهش درد حین بهبود کمک می کنند. برخی از این درمان ها شامل ماساژ میوفاسیال، کشش، رولفینگ و به حرکت در آوردن هستند. برای درمان و کنترل آسیب بافت نرم به متخصص مراجعه کنید.
متخصص نه تنها به کاهش درد و بهبود اختلالات عملکرد کمک می کند بلکه به تشخیص مشکلاتی که سبب زانو درد می شوند نیز کمک می کند. مشکلاتی که سبب زانو درد می شوند شامل اختلالات پروناسیون (که روی راه رفتن تاثیر می گذارند)، ضعیف بودن ران ها و سندروم ایلیوتیبیال باند است. لیزر درمانی نیز می تواند به عنوان یک درمان موثر، بی خطر، غیر تهاجمی و بدون درد استفاده شود. این روش به کاهش درد، تقویت عضلات اطراف مفصل زانو و افزایش توانایی حرکت کمک می کند.
۴- برنامه غذایی و مکمل های ضد التهاب
با مصرف مواد غذایی سالم و دریافت مکمل های خاص می توانید به کاهش التهاب و افزایش توانایی بهبود بدن کمک کنید.
مواد غذایی ضد التهاب و سرشار از مواد مغذی ضروری شامل این مواردند:
- تنوعی از میوه ها و سبزیجات خصوصا سبزیجات برگ دار، سبزیجات چلیپایی، توت ها، سبزیجات دریایی و سایر موارد.
- پروتئین که در برخی از انواع ماهی، تخم مرغ و گوشت یافت می شود.
- مغزیجات و دانه ها.
- چربی های سالم همچون روغن نارگیل، روغن زیتون، آووکادو و سایر موارد.
- آب، سوپ قلم و چای سبز.
- مکمل هایی از جمله زردچوبه، زنجبیل، بروملین و اسیدهای چرب امگا۳.
افزایش دریافت کلاژن به ترمیم بافت کمک می کند و تاثیرات ضد پیری دارد. در حقیقت ۷۰% از هر مینیسک از کلاژن نوع یک ساخته شده که سبب ایجاد بافت همبند، ترمیم زخم و قوی نگه داشتن مفاصل می شود. مصرف سوپ قلم نیز راه مناسبی برای دریافت کلاژن و سایر ترکیبات ضروری و مفید همچون گلوکوزامین، کندرویتین و هیالورونیک اسید است که به تقویت بافت همبند و سلامت مفاصل کمک می کنند.
بیشتر بخوانید: مزایای تغذیه با مغز استخوان + طرز تهیه سوپ قلم
پیش بینی بهبود مینیسک پاره شده چگونه است؟
بسیاری از بیماران با روش های محافظه کارانه و یا جراحی به اهداف درمانی مطلوب می رسند، به این معنی که بعد از درمان می توانند عملکرد عادی خود را از سر بگیرند. حتی ورزشکاران هم می توانند پس از درمان به مسابقات و بازی های خود بازگردند. در طول جراحی احتمال بروز عوارض جانبی وجود دارند. در منیسکتومی (که غضروف آسیب دیده از طریق جراحی برداشته می شود)، احتمال بروز عوارض جانبی کمتر از ۲% است.
عوارض جانبی جراحی شامل خطرات ناشی از بیهوشی، عفونت، ناتوانی در پیشگیری از خشک شدن بلند مدت مفصل، ورم و درد بازگشت کننده هستند. سایر عوارض جانبی شامل ترومبوز عمیق وریدی (ایجاد لخته خون در پا) و خطرات مربوط به بیهوشی هستند. برای بیمارانی که تحت درمان ترمیم مینیسک قرار می گیرند، عوارض جانبی می تواند یک سوم آن ها را تحت تاثیر قرار دهد.
وقتی به غضروف صدمه وارد می شود نمی تواند دوباره مثل روز اولش ترمیم شود، به همین علت پیشگیری بهترین درمان برای پارگی مینیسک زانو در نظر گرفته می شود. حفظ وزن متناسب و پرهیز از صدمه، به کاهش فشار روی غضروف زانو در طول فعالیت های روزانه کمک می کنند. محکم و منعطف نگه داشتن عضلات نیز به محافظت از مفاصل کمک می کند. علاوه بر محافظت از عضلات چهارسر و همسترینگ، از سایر عضلات زانو نیز محافظت کنید.
چگونه می توان از پارگی مینیسک زانو پیشگیری کرد؟
پیشگیری از پارگی مینیسک زانو دشوار است چون معمولا این آسیب به علت حوادث تصادفی و ناگهانی اتفاق می افتد.
اما برخی موارد احتیاطی به کم کردن خطر بروز آسیب زانو کمک می کنند، باید:
- با ورزش مرتب، عضلات ران ها را قوی نگه دارید.
- قبل از ورزش، حتما تمرینات گرم کردن را امتحان کنید.
- زمانی را به استراحت بین ورزش اختصاص دهید. عضلات خسته شده خطر بروز آسیب را افزایش می دهند.
- اطمینان حاصل کنید که کفش هایتان مناسب و اندازه هستند.
- انعطاف پذیری را حفظ کنید.
- هیچ گاه به طور ناگهانی شدت ورزش را افزایش ندهید. تغییرات را به آرامی ایجاد کنید.
آیا مینیسک پاره شده به خودی خود ترمیم می شود؟
استقامت قسمت مهمی از ورزش است. برخی از ورزشکاران، ورزش همراه با درد جزئی را همچون مدال افتخار می دانند. در مواردی که پارگی مینیسک زانو رخ می دهد، ممکن است که خیلی از افراد تصور کنند که این آسیب با گذر زمان به خودی خود بهبود میابد. اما حقیقت این است که انواع مختلفی از پارگی مینیسک زانو وجود دارد و برخی از این پارگی ها بدون درمان برطرف نمی شوند.
اگر پارگی روی یک سوم قسمت بیرونی مینیسک رخ داده باشد، احتمال بهبود آن به خودی خود یا توسط جراحی وجود دارد. علت این موضوع این است که این قسمت منبع خون قوی و سلول هایی دارد که می توانند بافت مینیسک را بازسازی کنند یا به آن امکان ترمیم بعد از جراحی را بدهند. اما اگر آسیب در دو سوم قسمت داخلی اتفاق افتاده باشد (که جریان خون ضعیفی دارد) پارگی قابل ترمیم نیست و باید به روش جراحی برداشته شود.