میگرن می تواند سبب درد شدیدی شود که حالت ضربانی دارد. این درد معمولا در یک سمت از سر احساس می شود. میگرن معمولا با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا همراه است. حملات میگرن می توانند چند ساعت تا چند روز دوام داشته باشند و درد می تواند تا حدی شدید باشد که مانع از انجام فعالیت های روزانه شود. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام، ما علل و نشانه های میگرن را مورد بحث قرار می‌دهیم.
علائم میگرن
برای برخی از افراد، یکی از علائم هشدار دهنده که قبل یا حین سردرد رخ می دهد، اورا (هاله) است. اورا شامل اختلالات بینایی (همچون تشعشعات نور یا نقطه کور)، یا سایر اختلالات (نظیر احساس سوزش در یک سمت صورت، دست یا پا و مشکلات صحبت کردن) است. مصرف دارو به پیشگیری از برخی انواع میگرن کمک می کند و باعث می شود که میگرن خیلی دردناک نباشد. مصرف داروهای درست، به همراه خود مراقبتی و تغییر در سبک زندگی می تواند مفید باشد.
میگرن، که اغلب در کودکی، نوجوانی یا اوایل جوانی شروع می شود، می تواند در چهار مرحله پیشرفت کند: مرحله مقدماتی (پرودروم)، اورا، حمله یا سردرد و مرحله پس از حمله (پست دروم). البته تمام افرادی که میگرن دارند این چهار مرحله را پشت سر نمی گذارند.
پرودروم
ممکن است یک یا دو روز پیش از این اختلال متوجه تغییراتی جزئی شوید که پیش رو داشتن میگرن را هشدار می دهند.
این تغییرات جزئی عبارتند از:
- یبوست
- تغییرات خلق و خو (از افسردگی گرفته تا خوشی)
- ویار غذایی
- خشک شدن گردن
- افزایش احساس تشنگی و ادرار
- خمیازه کشیدن مکرر
اورا
برای برخی افراد، اورا قبل و یا حین این اختلال رخ می دهد. اورا از علائم برگشت پذیر مربوط به سیستم عصبی است. اورا معمولا شامل اختلالات بصری است اما گاهی شامل سایر اختلالات نیز می شود. هر یک از علائم اورا به تدریج شروع می شوند، در طی چند دقیقه شکل می گیرند و برای ۲۰ تا ۶۰ دقیقه دوام دارند.
از مثال های اورا می توان این موارد را ذکر کرد:
- پدیده های بصری همچون دیدن اشکال مختلف، نقاط نورانی یا تشعشعات نور
- از دست دادن بینایی
- احساس سوزن سوزن شدن در دست یا پا
- احساس ضعیف شدن یا بیحسی در صورت یا یک سمت از بدن
- مشکلات صحبت کردن
- شنیدن سر و صدا یا شنیدن صداهایی همچون موسیقی
- تکان های غیر ارادی سریع یا سایر حرکات
حمله میگرن
در صورت درمان نشدن، این اختلال می تواند ۴ تا ۷۲ ساعت دوام داشته باشد. این که این اختلال هر چند وقت یکبار اتفاق می افتد از فردی به فرد دیگر متفاوت است. میگرن می تواند به ندرت اتفاق بیفتد یا چندین بار در طول یک ماه رخ دهد.
در طول میگرن ممکن است که این علائم را تجربه کنید:
- درد معمولا در یک سمت سر، البته گاهی این درد در دو طرف سر احساس می شود.
- درد ضربانی یا تپشی
- حساسیت به نور، صدا و گاهی بو یا حتی لمس
- حالت تهوع و استفراغ
پست دروم
بعد از مرحله حمله، ممکن است که گیجی و رنگ پریدگی را تا یک روز تجربه کنید. در این دوره، حرکت ناگهانی سر می تواند سبب بروز دوباره درد شود.
چه هنگامی به پزشک مراجعه کنید
اغلب میگرن ها تشخیص داده نمی شوند و درمان نمی شوند. اگر به طور مرتب علائم و نشانه های این اختلال را تجربه می کنید، حملاتی که داشته اید و نحوه درمان آن ها را ثبت کنید. سپس قرار ملاقاتی با پزشک تنظیم کنید تا درباره سردردتان با او صحبت کنید. حتی در صورتی که سابقه سردرد دارید، اگر خصوصیات سردردتان به طور ناگهانی تغییر کرد پزشک را ملاقات کنید.
اگر هر یک از علائم زیر را دارید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- سردرد شدید و ناگهانی
- سردرد همراه با تب، خشک شدن گردن، گیجی ذهنی، صرع، دوبینی، ضعف، بیحسی یا اختلالات گفتاری
- سردرد پس از صدمه به سر، خصوصا اگر این سردرد تشدید شود.
- سردرد مزمنی که بعد از سرفه، فشار، کشش یا حرکات ناگهانی تشدید می شود.
- سردردهای جدید بعد از ۵۰ سالگی
بیشتر بخوانید: بیماری صرع چه جاهایی شیوع بیشتری دارد؟
دلایل میگرن
اگر چه دلایل بروز این اختلال کاملا مشخص نیستند، اما ژنتیک و عوامل محیطی نقش مهمی در ابتلا به این اختلال ایفا می کنند. تغییرات ساقه مغز و فعل و انفعالات آن با عصب سه قلو (که یکی از اصلی ترین گذرگاه های درد است) می تواند از دلایل بروز این اختلال باشد.
عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز (از جمله سروتونین که به تنظیم درد در سیستم عصبی کمک می کند) نیز می تواند از دلایل بروز این اختلال باشد. محققان در حال بررسی نقش سروتونین در بروز این اختلال هستند. سایر انتقال دهنده های عصبی نیز در درد این اختلال نقشی اساسی ایفا می کنند که از جمله آن ها می توان به پپتید وابسته به ژن کلسی تونین (CGRP) اشاره کرد.
محرک های میگرن
چندین محرک برای میگرن وجود دارد که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره کرد:
تغییرات هورمونی در زنان
نوسانات هورمون استروژن، قبل یا در طول دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی، یکی از محرک های سردرد در بسیاری از زنان محسوب می شود. داروهای هورمونی (همچون قرص های ضدبارداری خوراکی و هورمون درمانی جایگزین) نیز می توانند سبب تشدید میگرن شوند. اما برخی از زنان گزارش داده اند که با مصرف این داروها کمتر دچار میگرن می شوند.
نوشیدنی ها
نوشیدنی های الکلی خصوصا شراب و نوشیدنی هایی که کافئین زیادی دارند از محرک های میگرن هستند.
استرس در محیط کار یا خانه می تواند سبب بروز میگرن شود.
محرک های حسی
نور روشن یا تابش نور خورشید و صداهای بلند سبب تحریک میگرن می شوند. بوهای قوی همچون بوی عطر، بوی رنگ، قرار گرفتن در معرض دود سیگار و سایر موارد نیز سبب تحریک میگرن در برخی از افراد می شوند.
تغییرات در برنامه خواب
کم خوابی یا زیاد خوابیدن یا پرواززدگی (جت لگ) می توانند سبب تحریک میگرن در برخی از افراد شوند.
عوامل جسمی
فشار جسمی شدید (از جمله فعالیت جنسی) می تواند سبب تحریک میگرن شود.
تغییرات در آب و هوا
تغییرات آب و هوا یا فشار هوا نیز می توانند سبب تحریک میگرن شوند.
داروها
داروهای ضدبارداری خوراکی و وازودیلاتورها (همچون نیتروگلسیرین) می تواند سبب تشدید میگرن شوند.
مواد غذایی
پنیر کهنه، مواد غذایی شور و مواد غذایی فرآوری شده سبب تحریک میگرن می شوند. علاوه بر این، مصرف نکردن یکی از وعده های غذایی یا روزه گرفتن نیز می تواند سبب بروز میگرن شود.
افزودنی های خوراکی
افزودنی های خوراکی همچون شیرین کننده آسپارتام و نگهدارنده مونوسدیم گلوتامات (MSG)، که در بسیاری از مواد غذایی یافت می شوند، گاهی سبب بروز میگرن می شوند.
عوامل مخاطره آمیز میگرن
چندین عامل مخاطره آمیز شما را در معرض این اختلال قرار می دهند.
که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره کرد:
سابقه خانوادگی
اگر یکی از اعضای خانواده تان میگرن دارد، شما نیز در معرض میگرن قرار خواهید داشت.
سن
میگرن می تواند در هر سنی آغاز شود اگر چه اغلب در نوجوانی آغاز می شود. معمولا میگرن در دهه سوم زندگی اوج می گیرد و به تدریج از شدت آن کاسته می شود و در دهه های بعدی کمتر رخ می دهد.
جنسیت
زنان سه برابر بیش از مردان در معرض میگرن قرار دارند.
تغییرات هورمونی
برای زنانی که میگرن دارند، سردرد می تواند قبل یا درست بعد از شروع قاعدگی آغاز شود. هورمون ها می توانند در طول بارداری یا یائسگی نیز تغییر کنند. معمولا میگرن بعد از یائسگی بهبود پیدا می کند.
بیشتر بخوانید: تغییرات هورمونی و این روش های درمانی
عوارض میگرن
دریافت ترکیبی از مسکن ها (همچون اکسدرین) برای بیش از ۱۰ روز در یک ماه، در طول دوره سه ماهه یا مصرف دوز بالای این مسکن می تواند سبب بروز سردردهای ناشی از مصرف زیاد داروها شود. اگر برای بیش از ۱۵ روز در یک ماه آسپرین یا ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و سایر موارد) مصرف می کنید یا اگر برای بیش از ۹ روز در ماه تریپتان ها، سوماتریپتان (ایمیترکس، Tosymra) یا ریزاتریپتان (مگزالت) استفاده می کنید نیز در معرض سردرد قرار خواهید داشت.
سردردهای ناشی از مصرف زیاد از حد دارو هنگامی آغاز می شوند که داروها دیگر در رهایی از درد موثر نیستند و سبب سردرد می شوند. در نتیجه وقتی فرد متوجه می شود که داروی مسکن تاثیری ندارد، داروهای بیشتری مصرف می کند و این چرخه ادامه پیدا می کند.
تشخیص میگرن
اگر میگرن دارید یا سابقه خانوادگی در ابتلا به این اختلال دارید، متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) بسته به سابقه اختلالات پزشکی، علائم و معاینه فیزیکی و نورولوژیکی، این اختلال را تشخیص می دهد. اگر اختلال تان غیر معمول و پیچیده است یا دردتان به طور ناگهانی شدید می شود آزمایش هایی برای تشخیص دلایل درد استفاده می شوند.
که شامل این مواردند:
MRI
اسکن MRI از یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی استفاده می کند تا تصاویری جزئی از مغز و رگ های خونی تهیه کند. اسکن MRI به پزشکان این امکان را می دهد که تومور، سکته، خونریزی مغز، عفونت و سایر اختلالات مغز و سیستم عصبی را تشخیص دهند.
سی تی اسکن
سی تی اسکن از اشعه ایکس برای تهیه تصاویر جزئی از مغز استفاده می کند. این تصویر برداری به پزشکان کمک می کند که وجود تومور، عفونت، آسیب مغزی، خونریزی مغز و سایر مشکلاتی که ممکن است سبب سردرد شوند را تشخیص دهند.
درمان میگرن
هدف درمان این اختلال توقف علائم و پیشگیری از حملات در آینده است. داروهای زیادی برای بهبود این اختلال طراحی شده اند.
داروهایی که برای مقابله با این اختلال استفاده می شوند در دو دسته بندی گسترده قرار می گیرند:
داروهای مسکن
این داروها در طول حملات میگرن استفاده می شوند و برای توقف علائم طراحی شده اند.
داروهای پیشگیری کننده
این داروها باید به طور منظم مصرف شوند (معمولا روزانه) تا شدت و تکرر میگرن را کاهش دهند. انتخاب درمان به تکرر و شدت سردرد، وجود حالت تهوع و استفراغ همراه با سردرد، این که سردردهایتان تا چه حدی سبب ناتوانی می شوند و سایر اختلالاتی که دارید بستگی دارد.
داروهایی برای رهایی از درد
داروهایی که برای رهایی از درد میگرن استفاده می شوند هنگامی که با مشاهده اولین علائم و شروع آن ها مصرف شوند، تاثیر بهتری دارند.
داروهایی که می توانند برای بهبود میگرن استفاده شوند شامل این مواردند:
مسکن
مسکن های بدون نیاز به تجویز یا تجویزی که شامل آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، و سایر موارد) هستند می توانند برای بهبود میگرن موثر باشند. وقتی این داروها برای مدت طولانی استفاده شوند می توانند سبب سردرد ناشی از مصرف زیاد دارو شوند.
به علاوه اگر زیاد استفاده شوند می توانند سبب زخم یا خونریزی مجرای گوارشی نیز شوند. داروهای مسکن که شامل ترکیبی از کافئین، آسپرین و استامینوفن هستند نیز می توانند موثر باشند اما این داروها تنها برای سردردهای میگرنی خفیف استفاده می شوند.
تریپتان ها
این داروها شامل داروهای تجویزی نظیر سوماتریپتان (ایمیترکس و Tosymra) و ریزاتریپتان (مگزالت) هستند که برای میگرن استفاده می شوند چون راه های درد در مغز را مسدود می کنند. این داروها به صورت قرص، آمپول و اسپری بینی در دسترس هستند و به رهایی از علائم میگرن کمک می کنند. البته این داروها برای افرادی که در خطر سکته و حمله قلبی قرار دارند مناسب نیستند.
دی هیدروارگوتامین
این دارو به صورت اسپری بینی یا به صورت تزریقی در دسترس است. اگر این دارو فورا بعد از شروع علائم میگرن استفاده شود موثرتر است، خصوصا برای میگرن هایی که بیش از ۲۴ ساعت دوام دارند. عوارض جانبی این دارو شامل تشدید حالت تهوع و استفراغ مربوط به میگرن است. افرادی که به بیماری های مربوط به شریان کرونری، فشار خون بالا یا بیماری کلیه و کبد دچارند باید از مصرف دی هیدروارگوتامین بپرهیزند.
لازمیدیتان (lasmiditan)
استفاده از این قرص جدید خوراکی برای درمان میگرن همراه با اورا یا بدون اورا تایید شده است. در آزمایش های انجام شده، لازمیدیتان به طرز چشمگیری سبب بهبود درد، حالت تهوع و حساسیت به نور و صدا شده بود. لازمیدیتان تاثیر مسکن دارد و می تواند سبب گیجی شود، پس به افرادی که آن را مصرف می کنند توصیه می شود که حداقل تا ۸ ساعت بعد از مصرف آن رانندگی نکنند.
(Ubrogepant (Ubrelvy
این گیرنده پپتید وابسته به ژن کلسی تونین برای درمان میگرن حاد همراه با اورا یا بدون اورا در بزرگسالان مفید است. این دارو، اولین دارو از این نوع است که برای درمان میگرن تایید شده است. در آزمایش های انجام شده، نشان داده شد که این دارو دو ساعت پس از مصرف، در رهایی از درد و سایر علائم میگرن (همچون حالت تهوع و حساسیت به نور و صدا) موثر بوده است. از عوارض جانبی رایج این دارو می توان به خشکی دهان، حالت تهوع و خواب آلودگی زیاد اشاره کرد.
داروهای اپیوئید
برای افرادی که این اختلال را دارند و نمی توانند سایر داروهای میگرن را مصرف کنند، داروهای اپیوئید خصوصا آن هایی که حاوی کدئین هستند می توانند موثر باشند. از آن جایی که این داروها خیلی اعتیاد آورند تنها در صورتی که سایر درمان ها موثر نبودند از آن ها استفاده کنید.
داروهای ضد تهوع
اگر این اختلال همراه با اورا، با حالت تهوع و استفراغ همراه است، این دارو می تواند موثر باشد. داروهای ضد تهوع شامل کلرپرومازین، متوکلوپرامید یا پروکلرپرازین هستند. این داروها معمولا با داروهای مسکن تجویز می شوند.
داروهای پیشگیری کننده میگرن
داروها می توانند به پیشگیری از وقوع میگرن های مکرر کمک کنند. اگر سردردهای مکرر، طولانی مدت یا شدید دارید که به خوبی به درمان پاسخ نمی دهند، ممکن است که پزشک داروهای پیشگیری کننده را پیشنهاد دهد. داروهای پیشگیری کننده به کاهش تکرر میگرن، شدت حملات این اختلال و مدت آن کمک می کنند.
گزینه ها شامل این مواردند:
داروهای پایین آورنده فشار خون
این داروها شامل مسدود کننده های بتا همچون پروپرانولول (ایندرال، اینوپران XL، و سایر موارد) و متوپرولول تارترات (لوپرسور) است. داروهای مسدود کننده کانال کلسیم همچون وراپامیل (تارکا، Verelan) می توانند در پیشگیری از میگرن همراه با اورا موثر باشند.
داروی ضد افسردگی
ضد افسردگی های سه حلقه ای (آمی تریپتیلین) می توانند به پیشگیری از میگرن کمک کنند. به علت عوارض جانبی آمی تریپتیلین (همچون خواب آلودگی و افزایش وزن) ممکن است به جای آن داروهای ضد افسردگی دیگری تجویز شود.
داروهای ضد صرع
برخی از داروهای ضد صرع نظیر والپروات و توپیرامات (توپاماکس) به شما کمک می کنند که کمتر دچار حملات میگرن شوید. اما این داروها عوارض جانبی ای همچون گیجی، تغییر وزن، حالت تهوع و سایر موارد را دارند.
تزریق بوتاکس
تزریق سم بوتولینوم نوع A (بوتاکس) هر دوازده هفته یکبار به پیشگیری از میگرن در برخی از بزرگسالان کمک می کند.
پپتید وابسته به ژن کلسی تونین (CGRP) پادتن مونوکلونال
داروهای ارنوماب (ایموویگ)، فریمن زوماب (Ajovy) و گالکانزوماب (امگالیتی) داروهای جدیدتری هستند که توسط سازمان غذا و دارو برای درمان میگرن تایید شده اند. این داروها به صورت تزریق ماهانه در اختیار بیماران قرار می گیرند. رایج ترین عوارض جانبی این نوع داروها، نشان دادن عکس العمل در محل تزریق است.
تغییرات در سبک زندگی و درمان های خانگی میگرن
وقتی علائم این اختلال شروع شدند سعی کنید به یک اتاق تاریک و آرام بروید. چشمان تان را ببندید و استراحت کنید یا بخوابید. یک پارچه سرد یا کمپرس یخی که در حوله یا پارچه قرار گرفته را روی پیشانی تان یا عقب گردن قرار دهید.
سایر اقداماتی که به تسکین این اختلال همراه با اورا کمک می کنند عبارتند از:
تمرین های ریلکسیشن را امتحان کنید
تمرینات ریلکسیشن به شما نحوه کنار آمدن با موقعیت های پر استرس را یاد می دهند، که این امر می تواند سبب کاهش تعداد حملات میگرنی شود که دارید.
یک برنامه غذا خوردن و خوابیدن داشته باشید
خیلی زیاد یا خیلی کم نخوابید. یک برنامه خواب و بیداری تنظیم کنید و آن را دنبال کنید. سعی کنید هر روز در زمان خاصی هر وعده را صرف کنید.
مایعات بنوشید
هیدراته ماندن (خصوصا با آب) نیز می تواند موثر باشد.
سردردهایی که دارید را ثبت کنید
حتی بعد از مراجعه به پزشک هم سردردهایتان را ثبت کنید. این کار به شما کمک می کند که بدانید چه چیزی سبب تحریک میگرن می شود و چه درمانی موثرتر است.
به طور منظم ورزش کنید
انجام تمرینات هوازی به طور منظم فشار را کاهش می دهد و به پیشگیری از میگرن کمک می کند. اگر پزشک تایید کرد، می توانید ورزش هوازی ای که از انجام آن لذت می برید را انتخاب کنید. این ورزش ها شامل پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری هستند. تمرینات گرم کردن را به آرامی آغاز کنید چون ورزش شدید و ناگهانی می تواند سبب بروز سردرد شود. ورزش منظم می تواند به کاهش وزن یا حفظ وزن سالم کمک کند و چاقی یکی از عوامل اساسی در میگرن محسوب می شود.
درمان های میگرن مزمن
درمان های زیر به بهبود درد میگرن مزمن کمک می کنند:
طب سوزنی
آزمایش های بالینی نشان داده اند که طب سوزنی می تواند برای بهبود سردرد موثر باشد. در این درمان، پزشک از سوزن های ظریف در قسمت های مشخصی از پوست استفاده می کند.
بیوفیدبک
بیوفیدبک در رهایی از درد میگرن موثر است. این تکنیک ریلکسیشن از ابزار مشخصی استفاده می کند و به فرد یاد می دهد که چگونه پاسخ های فیزیکی مربوط به استرس (همچون کشش ماهیچه) را کنترل کند.
رفتار درمانی شناختی
رفتار درمانی شناختی می تواند برای برخی از افرادی که میگرن دارند موثر باشد. این روان درمانی به فرد یاد می دهد که چگونه رفتارها و افکار او روی نحوه ادراک درد تاثیر می گذارند.
گیاهان، ویتامین ها و مواد معدنی
ادعا می شود که گیاه بابونه گاو چشم و گیاه بابا آدم به پیشگیری از این اختلال یا کاهش شدت آن کمک می کنند، اگر چه نتیجه مطالعات در زمینه پیچیده است. گیاه بابا آدم به علت این که می تواند سبب بروز مشکلات سلامتی شود پیشنهاد نمی شود. دوز بالای ریبوفلاوین (ویتامین B2) نیز به پیشگیری از میگرن یا کاهش تکرر سردرد کمک می کند. گفته می شود که مکمل کوآنزیم کیو ۱۰ به کاهش تکرر میگرن کمک می کنند اما به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
به علت سطح پایین منیزیم در برخی از افرادی که میگرن دارند، از مکمل منیزیم برای درمان این اختلال استفاده می شود، البته نتایج استفاده از این مکمل ها پیچیده است. از پزشک بپرسید که آیا این درمان مناسب شرایط تان است یا نه. بدون مشورت با پزشک و یا اگر باردارید از ریبوفلاوین، گیاه بابا آدم و بابونه گاو چشم استفاده نکنید.
بیشتر بخوانید: بیوفیدبک چیست؟ علل، کاربرد و نحوه انجام بیوفیدبک
میگرن و ملاقات با پزشک
ممکن است در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید که بسته به شرایط تان گاهی پزشک شما را نزد متخصص مغز و اعصاب می فرستد. در این جا به اطلاعاتی اشاره می کنیم که برای آماده شدن جهت ملاقات با پزشک به شما کمک می کنند.
چه کارهایی می توانید انجام دهید
علائم تان را ثبت کنید
خلاصه ای از وقوع هر اختلال بصری یا تجربیات غیر معمول، از جمله این که چه زمانی اتفاق افتادند، چه مدت دوام داشتند و چه چیزی سبب تحریک آن ها شد را بنویسید. بررسی اطلاعات ثبت شده درباره سردرد به پزشک کمک می کند که اختلال تان را تشخیص دهد.
اطلاعات شخصی مهم را یادداشت کنید
اطلاعاتی نظیر استرس های اصلی یا تغییرات اخیر در زندگی را یادداشت کنید.
لیستی از تمام داروهایی که مصرف می کنید را تهیه کنید
از داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که دریافت می کنید و دوز دریافتی یک لیست تهیه کنید. حتما تمام داروهایی که برای درمان سردرد مصرف کردید را یادداشت کنید.
سوالات تان را یادداشت کنید
سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید. اگر امکان دارد، یکی از اعضای خانواده یا دوستان تان را همراه خود ببرید تا به شما کمک کنند اطلاعاتی که در اختیارتان گذاشته می شود را به خاطر بیاورید.
برای این اختلال می توانید این سوالات را از پزشک تان بپرسید:
- چه چیزی سبب تحریک میگرنم می شود؟
- آیا دلایل ممکن دیگری برای علائم میگرنم وجود دارد؟
- به چه آزمایش هایی نیاز دارم؟
- آیا این اختلال من موقت است یا مزمن؟
- بهترین کاری که می توانم برای بهبود انجام دهم چیست؟
- گزینه های درمانی دیگری وجود دارند؟
- چه تغییراتی در سبک زندگی یا برنامه غذایی را پیشنهاد می دهید؟
- من اختلالات و بیماری های دیگری هم دارم، چگونه می توانم این اختلالات را با هم کنترل کنم؟
- آیا هیچ اطلاعات پرینت شده ای هست که بتوانید به من بدهید؟ چه وبسایت هایی را پیشنهاد می دهید؟
اگر سوالات دیگری داشتید نیز از پزشک بپرسید.
چه انتظاراتی از پزشک داشته باشید
ممکن است که پزشک سوالاتی نظیر این موارد را از شما بپرسد:
- سردردهایتان هر چند وقت یکبار رخ می دهند؟
- علائم تان تا چه حد شدیدند؟
- اگر چیزی سبب بهبود علائم تان می شود، آن چیست؟
- اگر چیزی سبب تشدید علائم تان می شود، آن چیست؟
- آیا فرد دیگری از اعضای خانواده تان دچار این بیماری است؟
