آنژیوگرافی از طریق شریان رادیال روشی است که برای تشخیص و درمان بیماریهای عروق کرونر قلب استفاده می شود. از این شیوه همچنین به عنوان کاتتریزاسیون رادیال نیز یاد می شود.
در طی این روش ، پزشک معالج دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق یک لوله نازک بلند (کاتتر) را از طریق شریان رادیال (که یک رگ خونی در مچ دست با امتداد به طرف بازو میباشد) وارد می کند. سپس به کمک نوع خاصی از اشعه ایکس، این لوله را از طریق رگهای خونی به قلب میرساند. بسته به روش استفاده شده توسط پزشک، لوله نازک یا کاتتر دارای ابزار های الحاقی متنوعی میباشد. به عنوان مثال ، پزشک ممکن است با تزریق ماده حاجب به داخل کاتتر توسط اشعه ایکس عکس برداری کند یا کاتتر ممکن است به یک بالن متصل باشد. این بالون می تواند جهت باز کردن انسداد عروق کرونر شما بکار رود.
چرا ممکن است به آنژیوگرافی از طریق شریان رادیال (مچ دست) نیاز داشته باشیم؟
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است شما به این روش نیاز داشته باشید، من جمله وجود درد در قفسه سینه. این روش می تواند نشان دهد که ایا شریان های کرونر قلب به دلیل بیماری مسدود شده اند یا خیر. همچنین به پزشک شما کمک می کند تا یک برنامه درمانی مناسب را تعیین نماید.
اگر انسداد در عروق کرونری مشخص و قابل توجه باشد، ممکن است با استفاده از تکنیکی به نام آنژیوپلاستی عروق کرونر نیاز داشته باشید. پزشک شما یک بالون را به نوک کاتتر وصل می کند . هنگامی که بالون در محل تنگی قرار گرفت ، آنرا باد کرده و این کار موجب می شود تنگی برطرف شود. به این ترتیب جریان خون در شریان مجددا برقرار می شود. سپس استنت(فنر) در محل انسداد قرار می گیرد تا رگ باز باقی بماند.
پزشکان همچنین از انژیوگرافی جهت سایر مقاصد نیز استفاده می کنند. به عنوان مثال ، آنها می توانند از این روش برای باز کردن تنگی دریچه های قلب استفاده کنند. این روش نسبت به عمل جراحی قلب باز از تهاجم کمتری برخوردار است.
در صورت نیاز به آنژیوگرافی قلبی ، پزشک ممکن است آنژیوگرافی از مچ دست را توصیه کند. رویکرد شریان رادیال( از مچ دست) در مقایسه با انجام آنژیوگرافی از کشاله ران (شریان فمورال) عوارض کمتری داشته طول دوره بهبود شما کوتاه تر و آسان تر خواهد بود. البته همه مراکز از این نوع آنژیوگرافی (مچ دست) استفاده نمی کنند. لذا در رابطه با انجام هریک از انواع آنژیوگرافی در بیمارستان مورد نظر خود با پزشک معالجتان مشورت کنید.
چگونه برای آنژیوگرافی از طریق شریان رادیال (مچ دست) آماده شویم؟
در این مورد حتما از پزشک معالج خود سوال کنید. معمولا بعد از نیمه شب نباید چیزی بخورید یا بیاشامید. به یاد داشته باشید که باید دارو های خود را تا قبل از عمل به طور منظم مصرف کنید. همچنین پزشک شما ممکن است درخواست تست های دیگری نماید از جمله: الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) و اکوکاردیوگرام.
قبل از عمل، رگ گیری از اندام دیگری انجام میشود تا داروهای مورد نیاز از ان طریق تزریق شود. قبل از شروع، هرگونه مو در محل آنژیوگرافی و اطراف آن تراشیده میشود. همچنین ممکن است لازم شود که برای جلوگیری از لخته شدن خون داروهایی دریافت کنید.
در طی آنژیوگرافی شریان رادیال( مچ دست) قلبی چه اتفاقی می افتد ؟
با پزشک خود در مورد انتظارتان از آنژیوگرافی صحبت کنید. برخی جزییات خاص آنژیوگرافی ممکن است با توجه به شرایط بیمار متفات باشد. متخصص قلب بهمراه تیمی از پرستاران خبره، آنژیوگرافی را در اتاق عمل آنژیوگرافی (کت لب) انجام می دهند.
بطور کلی:
در موارد خاصی ممکن است قبل از شروع، به شما داروی آرامبخش داده شود اما توجه داشته باشید که در بیشتر موارد آنژیوگرافی به هوش خواهید بود تا هر گونه تغییر در علائم و شرایط خود را به پزشک گزارش دهید . در طی این روند تیم پزشکی به طور مستمر علایم حیاتی شما را چک میکنند و فشار خون شما بصورت مداوم پایش خواهد شد.
پزشک داروی بی حسی را در مچ دست شما در محل ورود کاتتر جهت جلوگیری از احساس درد تزریق میکند .سپس پزشک کاتتر را از طریق شریانهای مچ دست و بازو به سمت قلب هدایت کرده و طی این روند از تصاویر اشعه ایکس استفاده می کند تا محل کاتتر را دقیقا تعیین نماید.
با استفاده از کاتتر ، پزشک مراحل بعدی عمل را انجام می دهد. به عنوان مثال ، عروق کرونر مسدود شده را باز می کند. پس از پایان عمل ، کاتتر از مچ دست خارج شده ، محل ورودی آن برای جلوگیری از خونریزی، توسط وسیله ای شبیه مچ بند، برای چند ساعت تحت فشار قرار می گیرد.
پس از آنژیوگرافی چه اتفاقی خواهد افتاد؟
از پزشک خود در مورد آنچه که بعد از عمل باید انجام دهید سؤال کنید. پزشک شما ممکن است دستورالعمل های خاصی بر اساس علت بیماری برای شما داشته باشد.
بطور کلی:
پس از آنژیوگرافی ممکن است مدتی دچار منگی و خستگی شوید. ضربان قلب ، تنفس ، فشار خون و سطح اکسیژن شما به طور مرتب برای چند ساعت بررسی خواهد شد. نباید احساس درد شدید کنید ( در صورت بروز درد شدید در قفسه سینه یا محل آنژیوگرافی، فورا به پرستار اطلاع دهید). در صورت بروز درد، ممکن است داروی مسکن برای شما تجویز شود .
در صورتی که حین آنژیوگرافی، باز کردن شریان نیز انجام شده باشد، پزشک برای شما داروهای ضد لخته را برای مصرف طولانی مدت، تجویز خواهد کرد
درصورت پایدار بودن شرایط، شما پس از چند ساعت مرخص شده و به خانه خواهید رفت. در غیر این صورت نیاز به کمک و بستری خواهید داشت .
پس از ترک بیمارستان:
- بپرسید که به چه دارویی نیاز دارید.
- برای جلوگیری از لخته شدن خون یا عفونت ممکن است برای مدتی به مصرف انتی بیوتیک یا داروهای ضد انعقاد نیاز داشته باشید و در صورت لزوم می توانید داروهای ضد درد مصرف کنید .
- پس از مدتی میتوانید فعالیت های روزانه خود را از سر بگیرید اما برای چند روز از فعالیت شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
- حتما ویزیت های خود را در زمان مقرر شده انجام بدهید و در صورت بروز هر گونه درد قفسه سینه، افزایش تورم محل آنژیوگرافی ، خونریزی یا تب شدید حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید .
- دستورالعمل های پزشک مانند مصرف دارو، ورزش و تغذیه و…. را رعایت کنید .
مزایا و معایب آنژیوگرافی شریان رادیال
مزیت اولیه آنژیوگرافی شریان رادیال ( مچ دست) کاهش عوارض و سهولت وارد کردن کاتتر است. از آنجا که شریان رادیال(واقع در مچ دست) کوچک و سطحی است ، پس از آنژیوگرافی به راحتی قابل فشردن بوده و عوارض خونریزی ناشی از این روش بسیار نادر هستند.
برعکس ، آنژیوگرافی شریان فمورال (کشاله ران) ، در مقایسه با روش رادیال، خطر قابل توجهی از نظر عوارض و خونریزی دارد. اول اینکه دسترسی به شریان فمورال جهت جاگذاری کاتتر، دشوارتر است. همچنین این روش غالبا دردناکتر بوده و عوارض بعد از آنژیوگرافی شامل خونریزی، هماتوم (تجمع خون در زیر پوست) و آنوریسم کاذب (نقص و پارگی در دیواره رگ) می توانند مشکل ساز شوند. خونریزی از رگ به داخل شکم (خونریزی رتروپریتوئن) یک عارضه بالقوه خطرناک وتهدید کننده حیات برای آنژیوگرافی شریانی فمور(کشاله ران) می باشد. برخی از بیماران ، مانند افراد مسن و چاق ، در معرض خطر بیشتری برای عوارض خونریزی ناشی ازآنژیوگرافی شریان فمورال(کشاله ران) هستند.
آسایش بیمار و کاهش زمان بستری نیز یک مزیت مهم برای آنژیوگرافی شریان رادیال(مچ دست) است.
پس از آنژیوگرافی از طریق شریان کشاله ران، برای بند آمدن خون، لازم است که بیمار یک موقعیت خوابیده به پشت را برای یک مدت طولانی حفظ کند. این امر به ویژه در بیمارانی که مشکلات مزمن ارتوپدی مانند کمر درد دارند ، ناراحت کننده است. آنژیوگرافی از طریق شریان مچ دست این نیاز را پس از عمل مرتفع می کند ، و بیشتر بیماران قادرند بلافاصله پس از انجام عمل راه بروند. به همین دلیل اکثر بیماران طرفدار آنژیوگرافی از طریق مچ دست یا شریان رادیال هستند.
