دوبینی چشم که با عنوان استرابیسم نیز شناخته می شود، یک وضعیت چشمی است که در آن، چشم ها نمی توانند به یک جهت نگاه کنند. دوبینی به این معنی است که در حالی که یک چشم به جلو نگاه می کند تا بر روی یک جسم تمرکز کند، چشم دیگر به سمت داخل، به سمت خارج، به سمت بالا و یا به سمت پایین می چرخد و چشم ها همیشه و در یک زمان، با هم به چیزی نگاه نمی کنند. بیشترین دوبینی چشم در کودکان خردسال اتفاق می افتد.گاهی اوقات که یک کودک دچار دوبینی چشم می شود، بینایی در چشمی که می چرخد، ممکن است ضعیف تر باشد که به این حالت تنبلی چشم نیز گفته می شود.دوبینی چشم در افراد بزرگسال نیز ممکن است رخ دهد اما دلایل آن با دلایل بروز این حالت درکودکان، متفاوت است. در ادامه این مقاله از بخش چشم و چشم پزشکی دکتر سلام به توضیج کامل درباره دوبینی چشم در کودکان پرداخته و با آن آشنا می شویم.
دوبینی چشم در کودکان چیست؟
دوبینی یک بیماری رایج است که در حدود ۲ تا ۳ درصد از کودکان در انگلستان،تحت تاثیر این بیماری قرار دارند. زمانی که یک کودک بر روی یک جسم کوچک تمرکز می کند و یا خسته است، ممکن است دوبینی چشم بیشتر قابل توجه باشد، اگر چه که برخی از کودکانی که دارای دوبینی چشم هستند، حتی زمانی که مستقیما بر روی چیزی تمرکز نمی کنند، این حالت برجسته و قابل توجه است.
اطلاعاتی در رابطه با عضلات چشم
حرکت هر یک از چشم ها، توسط شش عضله کنترل می شود که هر یک از این عضله ها، چشم را به یک جهت خاص می چرخاند. دوبینی چشم زمانی بروز می کند که عضله های چشم به طور متعادل با هم کار نمی کنند، به طوری که چشم ها به درستی نمی توانند حرکت می کنند. چشم شبیه یک توپ در داخل یک حدقه است و هر عضله، چشم را در داخل حدقه می چرخاند و به ما این اجازه را می دهد که به چند جهت مختلف نگاه کنیم.
- عضله رکتوس جانبی که چشم و نگاه را به سمت بیرون می چرخاند.
- عضله رکتوس میانی که چشم را به سمت داخل و نگاه را به سمت بینی می چرخاند.
- عضله رکتوس بالایی که چشم را به سمت بالا و کمی به سمت داخل می کشد.
- عضله رکتوس پائینی که چشم را به سمت پایین و کمی به سمت داخل می کشد.
- عضله مورب پائینی که چشم را به سمت خارج و به سمت بالا می چرخاند.
- عضله مورب بالایی که چشم را به سمت پایین و به سمت دهان می چرخاند.
- همراه با عضله مورب پائینی، چرخش چشم در اطراف مردمک چشم را همانند دیگر عضلات چشم که کار می کنند، متوقف می کند.
به منظور اینکه هر دو چشم بتوانند به یک جسم نگاه کنند، ما به عضلات چشم در یک طرف نیاز داریم تا به طور کامل با عضلات چشم در طرف دیگر هماهنگ شوند. برای مثال، برای نگاه کردن به سمت چپ، عضله رکتوس جانبی در چشم چپ، چشم چپ را به سمت بیرون می کشد و عضله رکتوس میانی در چشم راست، چشم راست را به سمت بینی می کشد.
اگر این حالت اتفاق نیفتد و یا به این دلیل که عضلات چشم در یک طرف دقیقا سیگنال های منطبق را از مغز دریافت نمی کنند و یا به این دلیل که عضلات چشم به طور نا برابر به این سیگنال ها واکنش نشان می دهند، بنابراین چشم ها در یک جهت به طور کامل، با یکدیگر منطبق نمی شوند.
چشم ها چگونه با یکدیگر کار می کنند؟
چشم های اکثر افراد، به صورت جفت و با یکدیگر کار می کنند. زمانی که به یک شیء نگاه می کنید،چشم های شما در همان جهت قرار می گیرد و در همان نقطه متمرکز خواهد شد.مغز شما تصاویر مشابه اما کمی متفاوت را از هر چشم دریافت خواهد کرد تا بتواند آنها را به یکدیگر ربط دهد تا بتوانید یک دید دو چشمی و یک تصویر سه بعدی از شیء را داشته باشید.
و به شما این امکان را می دهد که درک عمقی که با عنوان استریوپسیس نیز شناخته می شود، را از شیء داشته باشید و تشخیص دهید که اشیاء چقدر دور هستند. حرکت هر چشم توسط شش عضله کنترل می شود که می توانند چشم ها را در جهات مختلف حرکت دهند. عضلات یک چشم نیز با عضلات چشم دیگر هماهنگی دارند تا بتوانند با یکدیگر کار کنند.
بیشتر بخوانید: مواد غذایی که برای سلامتی چشم ها مفید است
بینایی چگونه توسعه پیدا می کند؟
زمانی که متولد می شوید، چشم ها و مغز شما باید یاد بگیرند که با یکدیگر کار کنند. همانطور که بزرگ تر می شوید، از چشم های خود برای جمع آوری اطلاعاتی استفاده می کنید که به مغز ارسال می شود و باعث ایجاد ارتباط بین چشم ها می شود. این ارتباط بین چشم ها و مغز به عنوان مسیر بینایی شناخته می شود.
مسیر بینایی در تمام دوران کودکی و تا سن حدود ۷ یا ۸ سالگی رشد می کند. در این مدت مهم است که چشم های شما، تصاویر واضح و مشابهی را به مغز ارسال کند. چشم ها و مغز از تجربیات دیداری شما برای بهبود هماهنگی استفاده می کنند و اجازه می دهند مسیر بینایی شما تا حد امکان رشد پیدا کند.
این کار سطح خوبی از بینایی را در هر یک از چشم ها به طور جداگانه ایجاد می کند و به هر دو چشم این امکان را می دهد که با یکدیگر کار کنند تا بتوانید تصاویر سه بعدی را ببینید. بعد از سن حدود هشت سالگی، مسیرهای بینایی مغز به طور کامل شکل گرفته اند و تغییر یافتن آنها سخت و دشوار است. به همین دلیل درمان مشکلات بینایی کودکان، قبل از رسیدن به این سن، مهم است.
چه عواملی باعث ایجاد دوبینی چشم در کودکان می شود؟
دوبینی چشم، انواع مختلفی دارد. در برخی از کودکان،دلیل خاصی برای دوبینی چشم وجود ندارد که با عنوان ایدیوپاتیک نیز شناخته می شود، به این معنی که دلیل مشخصی وجود ندارد.
برخی از علل رایج دوبینی می تواند شامل موارد زیر باشند:
عیوب انکساری (مشکلات کانونی چشم)
در شرایطی که مشکلی در قدرت تمرکز چشم وجود داشته باشد، بروز عیوب انکساری یک شرایط بسیار رایج است که معمولا توسط عینک اصلاح می شود.
رایج ترین انواع عیوب انکساری عبارتند از:
هیپرمتروپی (دور بینی)
در دور بینی،چشم ها می توانند بر روی اشیایی که در فاصله دور قرار دارند، بهتر از اشیایی که در فواصل نزدیک قرار دارند، تمرکز کنند و همین باعث می شود که چشم بیشتر کار کند تا بتواند واضح تر ببیند.
میوپی (نزدیک بینی)
در نزدیک بینی، اشیایی که در فاصله دوری قرار دارند، تار دیده می شوند و اشیایی که در فاصله نزدیک قرار دارد، واضح و شفاف دیده می شوند.
در آستیگماتیسم، دیدن اجسام در فاصله دور و یا نزدیک، با تاری دید همراه است که به دلیل قسمت جلویی چشم که کاملا کروی نیست، اتفاق می افتد. آستیگماتیسم بسیار رایج است و اکثر افراد درجه ای از آستیگماتیسم را دارند. دور بینی در کودکان ممکن است باعث دوبینی چشم در آنها شود، جایی که چشم می چرخد(اسوتروپی). دور بینی در کودکان از شایع ترین علل بروز اسوتروپی می باشد.
چشم های کودکان قدرت تمرکز زیادی دارند که به آنها این امکان را می دهد تا اجسامی که در فاصله دور و نزدیک قرار دارند را به وضوح ببینند. اگر کودک شما دچار دور بینی است، باید برای واضح شدن دید خود، سخت تر بر روی اجسام تمرکز کند تا تصویر واضح تری را داشته باشد. این تمرکز “تطبیق” نامیده می شود. وقتی می خواهیم چیزی را تطبیق دهیم،چشم ها به صورت طبیعی “همگرا “و یا به سمت داخل و به سمت بینی متمایل می شوند. هر چه کودک به تطبیق بیشتری نیاز داشته باشد، چشم ها نیز بیشتر همگرا می شوند.
این حالت به این معنی است که اگر کودک دچار دوربینی است و برای بهتر دیدن، نیاز به تطبیق دارد، این می تواند باعث شود که چشم ها بیش از حد به سمت یکدیگر متمایل شوند و یک دوبینی چشم همگرا را توسعه دهند (اسوتروپی). استفاده از عینک برای اصلاح بینایی، به آنها اجازه می دهد که در داشتن تمرکز، آرامش داشته و دید واضح تری داشته باشند. در عین حال، عینک نیز ممکن است چشم ها را درست کرده و دوبینی چشم را از بین ببرد، زیرا هم گرایی زیاد آنها، اضطراب کمتری را ایجاد می کند.
شرایط چشم
دیگر شرایط چشم مانند آب مروارید مادرزادی یا شرایط عصبی شبکیه یا عصب بینایی، باعث بروز ضعف بینایی می شوند و همچنین می توانند باعث ایجاد دوبینی در یک چشم شوند.
مشکلات عضلات چشم
بعضی از دوبینی ها زمانی رخ می دهند که چشم ها به جهات خاصی نگاه می کنند. اینها یک مشکل حرکت چشمی هستند و همانند دیگر دوبینی ها، بر روی بینایی تاثیر نمی گذارند، زیرا بیشتر اوقات، چشم ها معمولا مستقیم را نگاه می کنند. سندرم براون و سندرم انقباض Duane نمونه هایی از شرایط چشمی هستند که می توانند فقط در صورت نگاه کردن به یک مسیر خاص، باعث دوبینی شوند.
سندرم براون
در قسمتی از چشم است که چشم نمی تواند به سمت بالا حرکت کند. این حالت ناشی از یکی از عضلات چشم است که چشم را به سمت بالا می کشد و قادر به حرکت آزادانه نیست.
سندرم انقباض Duane
در قسمتی از چشم است که یکی از چشم ها و یا گاهی اوقات هر دو چشم، خیلی خوب به اطراف نمی چرخند و هرچقدر که چشم ها سعی در چرخیدن دارند، پلک ها ممکن است باز و بسته شوند. این حالت ناشی از سیم کشی نادرست عصب هایی است که عضلات خاص چشم را کنترل می کنند. این نوع دوبینی چشم ها ممکن است به هیچ گونه درمانی نیاز نداشته باشد چون چشم ها اغلب راست هستند، اما ممکن است به وسیله چشم پزشک یا ارتوپتیست تحت معاینه قرار بگیرند.
عوامل خطر دوبینی چه هستند؟
برخی از عوامل خطر وجود دارند که می توانند شانس ابتلای کودک به دوبینی را افزایش دهند.
سابقه خانوادگی
برخی از انواع دوبینی ها می توانند در خانواده ها وجود داشته باشند، بنابراین اگر والدین در سنین پائین، دوبینی چشم داشته اند و یا از عینک استفاده می کردند، احتمال بیشتری وجود دارد که فرزندان آنها نیز به دوبینی چشم مبتلا شوند. طریقه به ارث بردن دوبینی چشم، هنوز به طور کامل فهمیده نشده است.
زودرس بودن نوزاد یا داشتن وزن کم در زمان تولد
کودکانی که زود به دنیا می آیند یعنی قبل از هفته سی و دوم بارداری، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دوبینی قرار داشته باشند. نوزادانی که در زمان تولد دارای وزن پائینی هستند نیز بیشتر در معرض ابتلا به دوبینی قرار دارند.
شرایط دیگر
کودکانی که به بیماری هایی نظیر فلج مغزی و سندرم داون مبتلا هستند نیز ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به دوبینی قرار دارند.
دوبینی چشم چگونه تعریف می شود؟
دوبینی در کودک ممکن است به روش های مختلفی و توسط افراد متخصصی و بعد از معاینه چشمان کودک شما، توصیف شود. برخی از کلماتی که ممکن است بشنوید، معانی ویژه ای دارند که برای توصیف دوبینی چشم استفاده می شوند و ممکن است بسته به موارد زیر توضیح داده شود.
دوبینی چشم
وقتی که دیده می شود ثابت هستند و اگر همیشه قابل مشاهده باشد، می آید و می رود.
آیا این حالت در اثر بروز مشکل تمرکز (خطای انکسار) مانند دور بینی ایجاد شده است
اگر دوبینی چشم بر اثر مشکل تمرکز ایجاد شده باشد منجر به انکسار می شود، در غیر این صورت، عدم انکسار وجود دارد.
کدام چشم تحت تاثیر قرار گرفته است
چشم چپ یا چشم راست یا به طور متناوب،که دوبینی چشم می تواند از یک چشم به طرف دیگر منتقل شود.
چگونگی چرخش چشم
اگر چشم به سمت داخل بچرخد، دوبینی چشم همگرا یا اسوتروپی نامیده می شود، اگر چشم به سمت خارج بچرخد، دوبینی چشم واگرا یا اگزوتروپی نامیده می شود، اگر چشم به سمت بالا بچرخد، هیپرتروپی نامیده می شود و اگر چشم به سمت پایین بچرخد، هیپوتروپی نامیده می شود.
این به این معنی است که دوبینی درکودک شما می تواند به دقت توسط افراد متخصص دسته بندی شود و آنها ممکن است با استفاده از ترکیبی از این اصطلاحات، دوبینی چشم کودک را توصیف کنند مانند دوبینی چشم همگرای متناوب. دانستن ماهیت دوبینی چشم کودک و برچسب زدن آن به صورت دقیق می تواند به تصمیم گیری در مورد نحوه برخورد با آن کمک کند.
انواع مختلف دوبینی
برخی از انواع متداول دوبینی چشم در کودک عبارتند از:
اسوتروپیای مادرزادی و یا مربوط به دوران کودکی
این حالت نوعی دوبینی چشم است که باعث چرخیدن چشم به سمت داخل می شود و معمولا در شش ماه اول زندگی کودک ایجاد می شود. هیچ دلیل اساسی شناخته شده ای برای این حالت وجود ندارد ( این حالت ایدیوپاتیک نیز نامیده می شود).
اسوتروپیای تطابقی
این نوع دوبینی در نتیجه دور بینی (هایپرمتروپیا) رخ می دهد که باعث چرخش چشم به داخل می شود. این نوع دوبینی چشم می تواند با عینک زدن، اصلاح و یا برطرف شود.
اسوتروپیای غیر تطابقی
این نو دوبینی باعث چرخش چشم به سمت داخل می شود که معمولا در کودکان بین سنین ۲ تا ۵ سالگی به وجود می آید و این نوع دوبینی چشم با عینک زدن، بهتر نمی شود.
اگزوتروپی از فاصله ای متناوب
این نوعی دوبینی متناوب است که باعث چرخش چشم به سمت خارج می شود و معمولا زمانی که کودک در حال نگاه کردن به اجسام در فاصله دور است، بیشتر نمایان می شود و معمولا والدین متوجه چرخیدن چشم در زمانی که کودک خسته است، یا در حال خیال بافی است و یا در نور خورشید است می شوند. همچنین کودک ممکن است در هنگام بیرون رفتن و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، یک چشم خود را ببندد و یا مالش دهد.
بیشتر بخوانید: روش هایی که چشم ها را زیبا نگه می دارد
دوبینی چشم چگونه بر روی بینایی تاثیر می گذارد؟
اگر کودک دچار دوبینی باشد، به این معنی است که هر چشم به یک جهت متفاوت نگاه می کند و چشم ها تصاویر مختلفی را به مغز ارسال می کنند و برای مغز، ادغام این دو تصویر به یک تصویر واضح و روشن بسیار مشکل است، زیرا تصاویر خیلی متفاوت هستند. این به این معنی است که چشم های کودک به طور هماهنگ با یکدیگر کار نمی کنند که معمولا در بزرگسالی موجب بینایی دوگانه می شود.
با این حال، همان طور که سیستم بینایی کودک شما در حال رشد است، مغز به راحتی می تواند با نادیده گرفتن تصویری که از چشم می آید، خودش را با بینایی دوگانه وفق می دهد و کودکان فقط از چشمی که بهتر کار می کند و راست است، استفاده می کنند. تغییر زاویه بینایی از چشمی که دچار دوبینی چشم می باشد، سرکوب نامیده می شود و ممکن است باعث این شود که بینایی در چشم دیگر، ضعیف شود چون استفاده ای از آن چشم نمی شود.
کودکان به راحتی می توانند خود را با استفاده از یک چشم، وفق دهند و ممکن است از نحوه رفتار آنها مشخص نباشد که در چشم و بینایی خود دارای مشکل هستند. این مساله تنها با آزمایش چشم کودک، توسط یک متخصص چشم، تشخیص داده می شود.
دوبینی و آمبلیوپی
آمبلیوپی زمانی ایجاد می شود که مسیر بینایی به درستی در یک چشم رشد نکند، زیرا این چشم قادر به فرستادن تصویری واضح به مغز نیست که همین موضوع باعث می شود که بینایی در آن چشم تار شود حتی وقتی که کودک از عینک استفاده می کند. به چشمی که دارای آمبلیوپی می باشد، آمبلیوپیک یا تنبل گفته می شود.
یک کودک با دوبینی چشم، می تواند به آمبلیوپیای چشم نیز مبتلا شود زیرا بینایی در این چشم توسط مغز مورد استفاده قرار نمی گیرد. برخی از کودکان ممکن است آمبلیوپی داشته باشند، اما ممکن است دچار دوبینی چشم نباشند. این ممکن است به این دلیل باشد که یک یا هر دو چشم می توانند به طور خاصی نزدیک بین، دور بین و یا دارای آستیگماتیسم بالا باشند.
آمبلیوپی می تواند منجر به کاهش دائمی این موضوع شود که یک چشم چگونه می تواند خوب ببیند. روش های مختلفی برای درمان یک چشم مبتلا به آمبلیوپیک وجود دارد و هنگامی که بینایی قبل از سن هفت یا هشت سالگی هنوز در حال توسعه است، درمان موفق تر است. متاسفانه، آمبلیوپی به راحتی برطرف نمی شود، بنابراین بسیار مهم است که دوبینی چشم و آمبلیوپی، زود بهبود پیدا کنند و درمان شوند.
کاهش دید دور بین دو چشمی
دوبینی چشم به این معنی است که دو چشم به طور همزمان نمی توانند با هم کار کنند که می تواند دید سه بعدی یا دو چشمی کودک را کاهش دهد. دید دو چشمی و سه بعدی به شما این امکان را می دهد که درک عمقی داشته باشید که به شما کمک می کند تا میزان دور بودن اجسام را تشخیص دهید.
زمان بروز دوبینی چشم
وقتی کودک شما به دنیا می آید، مغز و چشم آنها به خوبی با یکدیگر همکاری نمی کنند. در طول چند ماه اول ممکن است متوجه شوید که چشمان کودک شما لوچ می شود و یا هر از گاهی جدا از هم حرکت می کنند. این حالت طبیعی است و معمولا حدود دو ماه بعد بهتر می شود و باید تا چهار ماه بعد، از بین برود. اگر اینطور نباشد، باید با پزشک عمومی یا پزشک خود درباره ارزیابی کامل چشم ها با بخش چشم بیمارستان صحبت کنید.
معمولا دوبینی چشم کمی دیرتر و اغلب بین سنین 18 ماهگی تا 4 سالگی، در کودک شما بروز می کند. اگر متوجه دوبینی چشم در کودک خود شدید، مهم است که این موضوع توسط یک اپتومتریست (اپتیک) مورد بررسی قرار بگیرد. کودکان می توانند از آزمایشات چشم رایگان بهره مند شوند. سپس اپنومتریست یا پزشک عمومی می توانند کودک را به کلینیک چشم بیمارستان ارجاع دهند تا توسط متخصصین ارتوپتیست (متخصصانی که دوبینی چشم را تشخیص داده و کنترل می کنند) معاینه شوند.
علائم دوبینی
والدین گاهی متوجه دوبینی چشم می شوند، چون کودک با چشم نیمه باز نگاه می کند و یا یک چشمش را می پوشاند. این عیب ممکن است با قرار گرفتن غیر عادی چشم های کودک و یا هماهنگ نبودن حرکت چشم ها، تشخیص داده شود. این حالت اگر خیلی شدید نباشد، فوریاس به ندرت باعث بروز علائم می شوند. در صورت بروز علائم، فوریاس معمولا باعث خستگی چشم می شوند.
تروپیاس گاهی موجب بروز علائمی می شوند. کودکان کوچکتر اغلب در یک چشم (آمبلیوپی) بینایی خود را از دست می دهند، زیرا مغز آنها تصویر را از چشمی که در موقعیت غیر تراز قرار ندارد، سرکوب می کند تا از سردرگمی و دید دوگانه جلوگیری کند. کودکان بزرگتر ممکن است بینایی دوگانه داشته باشند و یا ممکن است دچار پیچ خوردن و یا اسپاسم گردن (کجی مادرزادی گردن) در عوض چشم های غیر هم تراز باشند.
متخصصانی که در درمان دوبینی چشم نقش دارند
ارتوپتیست ها
ارتوپتیست هامعمولا در کلینیک های چشم در بیمارستان مستقر هستند و برای انجام یا مدیریت خدمات غربالگری کودکان سنین 4 تا 5 سال، توصیه می شوند. آنها متخصص چگونگی عملکرد دو چشم با یکدیگر هستند (که به دید دو چشمی شناخته می شوند) که شامل دوبینی چشم، بینایی دو گانه و آمبولیوپیا است.
اگر کودک شما به داشتن هر یک از این شرایط مشکوک باشد، آنها معمولا یکی از اولین افراد متخصص هستند که در صورت مراجعه به بیمارستان می توانید به نزد آنها بروید. ارتوپتیست ها در انجام تست بینایی در کودکان خردسال و همچنین تشخیص دوبینی چشم، تجویز پچ درمانی و هر نوع ورزش چشمی که ممکن است به شما کمک کند، بسیار مهارت دارند. بسیاری از قرار ملاقات های شما در مورد دو بینی کودک، باید با ارتوپتیست انجام شود.
چشم پزشکان
چشم پزشکان، پزشکان متخصص چشم در داخل بیمارستان هستند که وظیفه آنها تشخیص شرایط چشم و انجام هرگونه درمان یا جراحی است که ممکن است مورد نیاز باشد. اگر کودک شما برای تشخیص دوبینی چشم به بیمارستان ارجاع داده شده است، ممكن است به یک چشم پزشك مراجعه كند تا سلامت چشم آنها را بررسی كند و مطمئن شود كه هیچ گونه شرایط زمینه ای چشم برای بروز دوبینی چشم وجود ندارد.
اپتومتریست (بینایی سنج) و درمان دوبینی چشم
اپتومتریست (بینایی سنج) در زمینه تست بینایی و تجویز عینک تخصص دارد. آنها همچنین واجد شرایط تشخیص شرایط و مشکلات چشم از جمله دوبینی چشم و دید دو چشمی هستند. اگر برای کودک شما به منظور کمک به درمان دوبینی، عینک تجویز شده است، می توانید به بیمارستان مراجعه کنید. اپتومتریست ها همچنین می توانند برخی از انواع دوبینی را مدیریت کنند.
عینک فروشی ها
عینک فروشی ها در توزیع و پرو عینک و ارائه مشاوره حرفه ای در مورد فریم های عینک و لنز های چشم مناسب برای کودکان، واجد شرایط هستند. آنها معمولا در برخی از بخش های تعیین میزان دید چشم در بیمارستان کار می کنند.
دوبینی چگونه تشخیص داده می شود؟
ارائه دهنده خدمات بهداشتی، در مورد علائم کودک، سوالاتی خواهد پرسید و چشمان کودک را معاینه می کند.
کودک ممکن است به هر یک از آزمایش های زیر نیاز داشته باشد:
آزمون بینایی
یک آزمون بینایی انجام می شود تا بررسی شود که آیا دوبینی چشم بر روی دید کودک شما تاثیر گذاشته است یا خیر. از کودک شما خواسته می شود که به حروف، تصاویر و شکل هایی که بر روی نمودارهای خواندنی در فاصله نزدیک و بسیار دور هستند، نگاه کند.
معاینه چشم
معاینه چشم شامل یک تست بازتاب نور و یک آزمایش فوندوسکوپی است. تست بازتاب نور، نحوه واکنش هر یک از چشم ها را به نور مقایسه می کند. یک چراغ قوه کوچک شبیه قلم، در مقابل چشمان کودک، روشن می شود و به آرامی از یک طرف به طرف دیگر حرکت می کند. تست فوندوسکوپی از یک وسیله با نور خفیف استفاده می کند تا آسیب عروق خونی داخل چشم کودک را بررسی کند.
تست پوشاندن چشم
تست پوشاندن چشم ممکن است توسط ارائه دهنده مراقب بهداشت کودک انجام شود. کودک شما به یک جسم نزدیک و یا دور، با پوشاندن یک چشم خود، نگاه می کند. سپس کودک چشم دیگر خود را پوشانده و به جسم نگاه می کند. ارائه دهنده مراقب بهداشت به چشمان کودک شما نگاه خواهد کرد تا چگونگی واکنش آنها را ببیند.
تست انکسار و تشخیص دوبینی چشم
تست انکسار می تواند نیاز کودک شما را به عینک تشخیص دهد. از کودک خواسته می شود تا از طریق دستگاهی که دارای لنزهایی با استحکام مختلف هستند، به نمودار نگاه کند. اگر کلمه یا تابلو روشن باشد، از کودک پرسیده خواهد شد که آیا کلمه و یا تصویر واضح است زیرا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی، لنزها را تغییر می دهد.
درمان های دوبینی چشم چه هستند؟
اهداف درمانی برای دوبینی چشم در دوران کودکی این است که مطمئن شویم که دید در هر دو چشم به طور طبیعی رشد می کند (به عنوان مثال پیشگیری از آمبلوپی) و کمک کردن به هر دو چشم که با یکدیگر کار کنند به گونه ای که دید دو چشمی و سه بعدی نیز تا حد ممکن رشد کند. برای موفقیت آمیز بودن این درمان، لازم است که قبل از تمام شدن رشد مسیر بینایی، یعنی قبل از سن 8-7 سالگی، درمان انجام شود.
بیشتر درمان های مربوط به دوبینی چشم، در حال انجام است که معمولا شامل ویزیت ها و معاینات منظم در کلینیک چشم بیمارستان به مدت چندین سال است. اینکه هر چند وقت یکبار کودک شما به معاینات کلینیک چشم نیاز دارد بستگی به عواملی نظیر سن آنها، نوع دوبینی چشم و چگونگی عملکرد درمانی آنها دارد. چگونگی درمان دوبینی چشم کودک شما به این بستگی دارد که آنها به چه نوع دوبینی چشم مبتلا هستند. اغلب بیش از یک درمان یا ترکیبی از درمان ها ممکن است برای رسیدن به بهترین نتیجه برای دید کودک، مورد نیاز باشد.
برخی از رایج ترین روش های درمان دوبینی چشم عبارتند از:
- استفاده از عینک
- انسداد درمانی (پچ)
- تمرینات ورزشی
- عمل جراحي
- تزریق سم بوتولینوم.
دوبینی چشم و استفاده از عینک
معمولا اولین قدم در برخورد با دوبینی چشم کودک شما این است که ببینید آیا به عینک نیاز دارد یا خیر. این برای کودک مهم است که عینک به درستی تجویز شود تا هر دو چشم از دید واضحی برخوردار باشند. این کار می تواند به پیشگیری از دوبینی چشم ناشی از آمبلیوپیک یا تنبلی چشم کمک کند. برای بیشتر کودکان مبتلا به دوبینی چشم، یک جفت عینک تجویز می شود که باید همیشه آن را به چشم بزنند.
ممکن است متوجه شده باشید زمانی که کودک عینک خود را به چشم می زند، دوبینی چشم آنها کمتر قابل توجه است و یا به طور کامل ناپدید می شود. این نوع دوبینی چشم به عنوان دوبینی چشم تطابقی شناخته می شود. وقتی کودک عینک خود را بر می دارد، متوجه دوبینی چشم آنها خواهید شد. این بدین معنی است که عینک باید برای اصلاح دوبینی چشم استفاده شود. بسیاری از کودکان ممکن است فقط برای درمان دوبینی چشم به عینک نیاز داشته باشند.
عجیب نیست که کودک در ابتدا بگوید که می تواند بدون عینک، بهتر ببیند. به این دلیل که آنها برای تمرکز کردن بر روی اجسام، باید بدون استفاده از عینک، به سختی تلاش کنند و متوجه می شوند که بدون عینک، چشم ها راحت نیستند و باید اجازه دهند که عینک، باعث تمرکز آنها بر روی اجسام شود. این حالت معمولا زمانی حل می شود که کودک تمام مدت از عینک استفاده کند. معمولا حدود شش هفته بعد از تجویز عینک، به ارتوپتیست یا اپتومتریست مراجعه کنید.
برای استفاده از عینک، به کودک خود کمک کنید
عینک زدن برای بچه ها سخت و دشوار است. اگر کودک شما تمایلی به عینک زدن ندارد، تشویق شما برای استفاده از عینک، می تواند کمک کننده باشد.داشتن دید مثبت نسبت به استفاده از عینک و تبدیل آن به بخشی از برنامه روتین کودک و تعریف کردن از آنها در هنگامی که از عینک استفاده می کند نیز می تواند کمک کننده باشد.
زمانی که عینک کودک خود را را انتخاب می کنید، مشاوره با یک متخصص بینایی سنجی، مفید است. متخصص بینایی سنجی می تواند از مناسب بودن و راحتی شیشه های عینک، اطمینان حاصل کند چون می تواند به کودک شما در استفاده از عینک کمک کند. لازم به ذکر است که کودک شما از پشت شیشه های عینک به اطراف نگاه می کند و نه از بالای شیشه های عینک، بنابراین استفاده از یک عینک مناسب، مهم است.
اکثر کودکان مبتلا به دوبینی چشم، به عینک نیاز دارند و همیشه باید از آن استفاده کنند که می تواند باعث ایجاد چالش هایی در بعضی مواقع شود از جمله زمانی که در زمین بازی هستند و یا زمانی که باران می بارد. اغلب این مشکلات می توانند با گذشت زمان و یاد گرفتن نحوه مراقبت از عینک بر طرف شوند. از کودک خود بخواهید اطلاعات بیشتری در مورد نحوه برخورد با این چنین وضعیت ها را از پزشک بینایی سنجی بپرسد.
بیشتر بخوانید: اگر عینکتان از روی بینی لیز می خورد راهکارهای آن را بخوانید
درمان انسداد
درمان انسداد نمی تواند چشم را راست کند، اما برای بهبود سطح دید در یک چشم که دچار تنبلی شده است، انجام می شود.درمان انسداد شامل استفاده از چشم بند و پوشاندن چشمی است که بینایی خوبی دارد. سپس کودک برای دیدن از چشم ضعیف خود استفاده می کند که به ایجاد مسیری در بین چشم ها و مغز کمک می کند. در واقع، پیشرفت بینایی در چشم ضعیف تر، فرصتی است برای برگشت مجدد بینایی به چشم ضعیف. اگر این نوع درمان به اندازه کافی در دوران کودکی انجام شود، بینایی تا حد طبیعی می تواند بهبود پیدا کند.
اگر کودک شما از عینک استفاده می کند، باید در هنگام استفاده از عینک، چشم بند بر روی چشم باشد به طوریکه نتواند اطراف را از زیر چشم بند، ببیند. ارتوپتیست به شما می گوید که چند بار، چه مدت و چه زمانی، بهترین زمان برای استفاده از چشم بند است. چشم بند ممکن است برای چند ساعت در روز یا در بیشتر روزها استفاده شود.
زمانی که کودک از چشم بند استفاده می کند، مهم است که آنها را تشویق کنید تا با چشم تنبل خود، فعالیت هایی مانند خواندن، رنگ کردن،تماشای تلویزیون یا انجام بازی های رایانه ای را انجام دهند. اگر به کودک شما گفته شده است که باید از چشم بند در طول ساعات مدرسه استفاده کنند، مهم است که به معلم کودک خود توضیح دهید که چگونه و چه زمانی چشم بند باید استفاده شود.
بسیاری از کودکان در استفاده کردن از چشم بند، خوب عمل می کنند و برخی دیگر ممکن است آن را به عنوان یک بازی سرگرم کننده ببینند. با این حال، ممکن است در برخی از کودکان، استفاده از چشم بند مشکل باشد زیرا بینایی در چشم ضعیف آنها، ضعیف تر می شود و ممکن است در هنگام استفاده از چشم بند، برای خوب دیدن تلاش کنند. باز هم، تشویق زیاد با نمودار پاداش و برچسب ها می تواند به شما کمک کنند. چشم بندهایی در طرح ها یا رنگ های مختلف ممکن است در دسترس باشند که می تواند کودکان را به استفاده از آنها تشویق کنند.
استفاده از چشم بند، ممکن است چند هفته یا چند ماه به طول بیانجامد و معمولا درمان تا زمانی که بینایی به حالت طبیعی خود برگردد و یا پیشرفت و بهبود بیشتری در بینایی مشاهده نشود، ادامه دارد. گاهی اوقات که درمان انسداد با موفقیت انجام می شود و پایان می پذیرد، احتمال اینکه بینایی کودک شما کمی بدتر شود، وجود دارد. به دلیل بروز مجدد این خطر، کودک شما باید توسط یک ارتوپتیست مورد بررسی قرار بگیرد، حتی اگر نیازی به استفاده از چشم بند نداشته باشد.
گاهی اوقات قطره های چشم به عنوان جایگزین چشم بند استفاده می شوند. قطره های آتروپین به اندازه کافی باعث تاری دید در چشم خوب و سالم کودک شما می شوند به گونه ای که آنها مجبور می شوند از چشم دیگر خود استفاده کنند درست مانند زمانی که از چشم بند برای پوشاندن چشم استفاده می کردند. استفاده از این چنین قطره هایی، برای همه کودکان مفید نیست و باید در این زمینه با متخصص ارتوپتیست یا چشم پزشک خود مشورت کنید.
ورزش دادن چشم
ورزش دادن چشم نمی تواند بسیاری از شرایطی را که موجب ایجاد دید دو گانه می شود را درمان کند. با این حال، برخی از تمرینات ورزشی می تواند به نارسایی همگرایی کمک کند.
همگرایی صاف و هموار
1.بر روی جزئیات یک هدف مانند یک تکه چوب باریک و یا یک متن کوچک در یک مجله تمرکز کنید.
2.به اندازه طول بازوی خود، هدف را دور کرده و آن را در سطح چشمان خود نگه دارید.
3.هدف این است که تا جایی که امکان دارد یک تصویر واحد را ببینید.
4.هدف را به آرامی و ثابت به سمت بینی خود نزدیک کنید.
5.زمانی که تصویر واحد به دو تصویر تبدیل می شود، چشم های شما دیگر با هم همکاری نمی کنند. با تمرکز شدید، تلاش کنید که تصاویر را یکی کنید. هنگامی که تصاویر به هم می پیوندند، هدف را به بینی نزدیک تر کنید.
6.زمانی که موفق به یکی کردن تصاویر نشدید، دست های خود را به حالت اولیه برگردانید و ورزش را دوباره شروع کنید.
7.دامنه همگرایی طبیعی،10 سانتی متر با بینی فاصله دارد. هدف این است که تصویر را به عنوان یک تصویر واحد تا محدوده10 سانتی متر حفظ کنید.
8.ارتوپتیست ممکن است از یک ابزاری به نام کارت نقطه ای برای کمک به انجام این مراحل، استفاده کند.
همگرایی جهشی
1.بر روی جزئیات یک مانند یک تکه چوب باریک یا یک متن کوچک در مجله تمرکز کنید.
2.هدف را در فاصله 20 سانتی متری از بینی خود، نگه دارید.
3.نگاه خود را بر روی هدف، بین 5 تا 6 ثانیه ثابت نگه دارید.
4.بر روی یک شیء ثابت در فاصله ۳ متری نگاه کنید و به مدت ۲ تا ۳ ثانیه بر روی آن تمرکز کنید.
5.نگاه خود را به سمت هدف نزدیک تر کنید.
6.این کار را تکرار کرده و به تدریج هدف را نزدیک تر کنید، تا زمانی که بتوانید بدون داشتن دید دوگانه، از فاصله 10 سانتی متری، بر روی شیء تمرکز کنید.
اثر بخشی این تمرینات تا حدود زیادی محدود به درمان نارسایی همگرایی است.
عمل جراحی دوبینی چشم
تعدادی از کودکان ممکن است برای اصلاح دوبینی چشم، به انجام یک عمل جراحی در عضلات چشم خود نیاز داشته باشند. این کار معمولا در صورتی مورد نیاز است که دوبینی چشم خیلی زیاد باشد و با استفاده از عینک، اصلاح پذیر نباشد. در تعداد کمی از كودكانی كه از سنین خیلی پایین دچار دوبینی چشم شده اند، ممكن است عمل جراحی پیشنهاد شود تا باعث تنظیم شدن چشم ها شود به طوری كه چشم ها به صورت یك جفت با یکدیگر همکاری كنند و یک دید سه بعدی را ایجاد کنند.
این کار معمولا زمانی برنامه ریزی می شود که کودک در حدود یک سال سن داشته باشد. در کودکان بزرگتر عمل جراحی ممکن است برای صاف کردن چشم ها استفاده شود. عمل جراحی نمی تواند سطح بینایی را در یک چشم تنبل بالا ببرد، بنابراین ممکن است پس از عمل جراحی، استفاده از عینک یا چسب برای پوشاندن چشم لازم باشد. عمل جراحی معمولا ماهیچه های چشم را ضعیف و یا تقویت می کند، به طوری که چشم ها بهتر تراز می شوند.
به طور کلی، خطرات جراحی دوبینی چشم بسیار پایین است و بیشتر از یک عمل جراحی، لازم نیست. این به این معنا نیست که چیزی اشتباه انجام گرفته است، اما تنظیم و تراز دقیق ممکن است برای بدست آوردن بهترین نتایج مورد نیاز باشد. عمل جراحی دوبینی چشم معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می شود، به این معنی كه كودك شما بیهوش است و هیچ دردی را حس نمی کند. معمولا این نوع عمل جراحی در روز انجام می شود، بنابراین کودک شما مجبور نیست که شب در بیمارستان بستری شود.
تزریق سم بوتولین (بوتاکس)
ممکن است برخی از کودکان با تزریق بوتاکس، درمان شوند. این تزریق برخی از ماهیچه ها ی چشم را ضعیف می کند به طوری که چشم ها بهتر تراز می شوند. در کودکان، این کار را می توان تحت بیهوشی عمومی انجام داد. این دارو فقط در انواع خاصی از دوبینی چشم استفاده می شود مگر اینکه فردی چندین جراحی دوبینی چشم داشته باشد که چشم ها را به درستی تراز و تنظیم نکرده باشد. اثر این تزریق معمولا موقتی است اما ممکن است برای برخی از انواع دوبینی چشم در کودکان موثر باشد.
چشم انداز کودکان مبتلا به دوبینی چیست؟
در صورتی که دوبینی چشم،سریع تشخیص داده و درمان شود، درمان دوبینی چشم و آمبلیوپی معمولا موثر است. در این موارد، اغلب کودکان در هر دو چشم، از بینایی خوبی در دراز مدت برخوردار خواهند بود. اگر دو بین و یا آمبلیوپی قبل از سن 7 و 8 سالگی برطرف نشود، می تواند اثر دائمی را بر روی بینایی یک چشم داشته باشد.
سطح بینایی در این چشم در بین افراد، متفاوت خواهد بود و برخی ممکن است سطح معقولی از بینایی را حفظ کنند. بیشتر افرادی که از کودکی، دوبینی چشم و یا تنبلی چشم دارند و تحت درمان موفقیت آمیزی قرار نگرفته اند، خود را به طور کامل با چشم ضعیف، وفق داده اند و با مشکلی نیز روبرو نیستند. بینایی ضعیف در یک چشم می تواند درک عمقی را کاهش دهد که می تواند باعث بروز مشکلاتی در هنگام تخمین فواصل و همچنین فعالیت هایی مانند گرفتن توپ یا هدایت گام ها شود.
با این حال، کودکانی که دچار تنبلی چشم هستند،کاملا خود را با این موضوع وفق داده اند و مغز آنها روش های دیگری را برای تخمین فواصل پیدا می کند، بنابراین این گونه سختی ها، معمولا به عنوان مشکل محسوب نمی شوند. اگر کودک شما دوبینی چشم یا تنبلی چشم دارد، نمی تواند تصاویر سه بعدی را در فیلم های سه بعدی به طور کامل تماشا کند.
در آینده، کودک شما حتی اگر با کاهش بینایی در یک چشم مواجه شود، قادر خواهد بود تا زمانی که بینایی در چشم سالم، تحت تاثیر شرایط چشم ناسالم قرار نگیرد، رانندگی کند. برخی از مشاغل مانند خلبانی، افسر پلیس و برخی از رانندگان حرفه ای، به یک سطح مشخصی از بینایی نیاز دارند تا چشم ها با هم کار کنند. توجه به این نکته می تواند به شما و کودکتان، برای انتخاب شغل در آینده کمک کند.
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مشاغل خاص و اینکه آیا ممکن است کودک شما تحت تاثیر این موضوع قرار گیرد، از ارتوپتیست یا اپتومتریست سوال کنید. گاهی اوقات افراد بزرگسالی که به صورت یک کودک تحت عمل جراحی دوبینی چشم قرار گرفته اند، ممکن است بعدها برای صاف و تراز کردن چشم هایشان، به جراحی بیشتری نیاز داشته باشند. در حال حاضر هیچ درمانی برای تصحیح آمبلیوپی در بزرگسالان وجود ندارد.
