کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب یک بیماری قلبی است که پمپ کردن خون به بدن را برای قلب دشوار می کند. کاردیومیوپاتی می تواند منجر به نارسایی قلبی شود. رایج ترین انواع کاردیومیوپاتی شامل کاردیومیوپاتی دیلاته (متسع شده)، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و کاردیومیوپاتی محدود کننده هستند. درمان شامل مصرف دارو، قرار دادن ابزار ایمپلنت توسط جراحی یا در موارد شدید پیوند قلب است. انتخاب درمان، به نوع بیماری ماهیچه قلب فرد و جدی بودن مشکل او بستگی دارد. در این مقاله از بخش قلب و عروق دکتر سلام به بررسی کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب می پردازیم.
علائم کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب
ممکن است در مراحل اولیه بیماری ماهیچه قلب، فرد هیچ علائم و نشانه هایی را تجربه نکند.
اما با پیشرفت این اختلال، علائم و نشانه های مشاهده شده معمولا شامل این مواردند:
- تنگی نفس هنگام فعالیت یا حتی هنگام استراحت
- ورم پاها و مچ پا
- نفخ شکم به علت تجمع مایعات
- سرفه کردن هنگامی که دراز کشیده اید
- خستگی
- ضربان سریع قلب، یا فلوتر قلبی
- درد یا فشار در قفسه سینه
- گیجی، حواس پرتی و ضعف و غش کردن
در صورت عدم درمان، علائم و نشانه های این بیماری تشدید می شوند. در برخی افراد، این اختلال خیلی سریع تشدید می شود و در برخی دیگر این اختلال تا مدتی طولانی تشدید نمی شود.
بیشتر بخوانید: سکته قلبی را با درد قفسه سینه عوضی نگیرید
چه هنگامی به پزشک مراجعه کنید
اگر یک یا چند مورد از علائم بیماری ماهیچه قلب را دارید، به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکل تنفس، ضعف و درد قفسه سینه ای دارید که بیش از چند دقیقه طول می کشد، با پزشک تماس بگیرید. از آن جایی که برخی از انواع کاردیومیوپاتی ارثی هستند، اگر شما دچار این اختلال باشید ممکن است پزشک توصیه کند که اعضای خانواده تان نیز معاینه شوند.
کاردیومیوپاتی چه فرقی با سایر اختلالات قلبی دارد؟
بیماری ماهیچه قلب در چندین جنبه با خیلی از اختلالات قلب متفاوت است، از جمله:
- بیماری ماهیچه قلب می تواند در افراد جوان هم رخ دهد
- این اختلال می تواند پیش رونده باشد. گاهی این اختلال خیلی سریع تشدید می شود.
- این اختلال می تواند در ارتباط با بیماری هایی باشد که سایر اندام ها و قلب را درگیر می کنند.
- بیماری ماهیچه قلب متسع شده از دلایل اصلی برای پیوند قلب است.
- علت بروز بیماری ماهیچه قلب، تغییرات تدریجی ساختار قلب در طول زمان است.
این بیماری تا چه حد رایج است؟
بیماری ماهیچه قلب معمولا تشخیص داده نمی شود در نتیجه آمار این بیماری می تواند متفاوت باشد. معمولا ۱ نفر از هر ۵۰۰ بزرگسال از این اختلال رنج می برند. مردان و زنان از تمام سنین و ملیت ها می توانند به این اختلال دچار شوند. کاردیومیوپاتی متسع شده در میان سیاه پوستان رایج تر از سفید پوستان است و بیشتر مردان را تحت تاثیر قرار می دهد.
بیماری ماهیچه قلب هیپرتروفیک معمولا یک بیماری قلبی ارثی یا ژنتیکی در نظر گرفته می شود. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک در بسیاری از سنین رخ می دهد؛ ممکن است در کودکان و بزرگسالان دچار این اختلال هیچ علائمی وجود نداشته باشد و این افراد در معرض مرگ قلبی ناگهانی قرار داشته باشند.
دلایل بیماری ماهیچه قلب
اغلب دلیل بروز بیماری ماهیچه قلب ناشناخته است. در برخی موارد بیماری ماهیچه قلب در نتیجه یک اختلال دیگر رخ می دهد (اکتسابی) و گاهی از والدین به فرد منتقل می شود (ارثی).
عوامل دخیل برای بیماری ماهیچه قلب اکتسابی شامل این موارد هستند:
- فشار خون بالا برای طولانی مدت
- آسیب به بافت قلب که ناشی از حمله قلبی است
- ضربان تند قلب
- مشکلات دریچه قلب
- اختلالات متابولیک (همچون چاقی، مشکلات تیروئید یا دیابت)
- کمبود مواد مغذی ضروری همچون ویتامین ها و مواد معدنی نظیر تیامین (ویتامین B-1)
- عوارض جانبی بارداری
- مصرف الکل در طول چندین سال
- مصرف کوکائین، آمفتامین یا استروئیدهای آنابولیک
- استفاده از داروهای شیمی درمانی و پرتو درمانی برای درمان سرطان
- عفونت های خاص خصوصا آن هایی که سبب ملتهب شدن قلب می شوند
- شکل گیری آهن در عضلات قلب (هموکروماتوز)
- اختلالی که سبب التهاب می شود و می تواند سبب شکل گیری برآمدگی های سلولی در قلب و سایر اندام ها شود (سارکوئیدوز)
- اختلالی که سبب شکل گیری پروتئین های غیر عادی می شود (آمیلوئیدوز)
- اختلالات بافت همبند
انواع مختلف این بیماری
انواع بیماری ماهیچه قلب عبارتند از:
کاردیومیوپاتی متسع شده
در این نوع بیماری ماهیچه قلب، بطن چپ (حفره قلب که وظیفه پمپاژ خون را دارد) بزرگ (متسع) می شود و نمی تواند به درستی خون را به خارج از قلب پمپ کند. اگر چه این نوع بیماری ماهیچه قلب می تواند افراد از تمام گروه های سنی را تحت تاثیر قرار دهد، اما معمولا در افراد میانسال (خصوصا مردان) رخ می دهد. رایج ترین دلیل این نوع کاردیومیوپاتی، بیماری سرخرگ کرونری یا حمله قلبی است.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
این نوع بیماری ماهیچه قلب شامل ضخیم شدن عضله قلب است که معمولا عضلات بطن چپ را تحت تاثیر قرار می دهد. عضله ضخیم شده قلب می تواند عملکرد درست قلب را دشوار کند. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک می تواند در هر سنی رخ دهد اما اگر این اختلال در کودکی نمایان شود شدیدتر خواهد بود. بیشتر افرادی که تحت تاثیر این اختلال قرار گرفته اند، سابقه خانوادگی در این بیماری دارند و برخی جهش های ژنتیکی با بیماری ماهیچه قلب هیپرتروفیک در ارتباطند.
کاردیومیوپاتی محدود کننده
در این نوع کاردیومیوپاتی، عضله قلب سخت می شود و انعطاف کمتری خواهد داشت در نتیجه نمی تواند بین ضربان های قلب منبسط شود و با خون پر شود. این نوع بیماری ماهیچه قلب خیلی رایج نیست و می تواند در هر سنی رخ دهد اما اغلب در افراد پیرتر رخ می دهد. کاردیومیوپاتی محدود کننده می تواند بدون هیچ دلیل خاصی اتفاق بیفتد (کاردیومیوپاتی ایدیوپاتیک) یا می تواند توسط اختلالی در هر جای بدن رخ دهد که قلب را تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال هنگامی که آهن در عضله قلب تجمع پیدا می کند (هموکروماتوز).
دیسپلازی آریتموژنیک بطن راست
در این نوع نادر بیماری ماهیچه قلب، عضله حفره پایینی راست قلب (بطن راست) با بافت زخم جایگزین می شود که می تواند منجر به مشکلات ریتم قلب شود. این اختلال معمولا به علت جهش ژنتیکی رخ می دهد.
کاردیومیوپاتی طبقه بندی نشده
سایر انواع بیماری ماهیچه قلب در این طبقه بندی قرار می گیرند.
سایر انواع بیماری ماهیچه قلب
بیشتر انواع کاردیومیوپاتی زیر در یکی از ۴ طبقه بندی ذکر شده قرار می گیرند اما هر یک از آن ها دلیل یا عوارض جانبی خاصی دارد.
کاردیومیوپاتی حوالی زایمان
این نوع بیماری ماهیچه قلب در طول بارداری یا پس از آن رخ می دهد. این نوع نادر کاردیومیوپاتی هنگامی رخ می دهد که قلب در پنج ماه بعد از زایمان یا در طول ماه های آخر بارداری ضعیف شده است. وقتی این اختلال پس از زایمان رخ دهد، به آن کاردیومیوپاتی پس از زایمان می گویند. این نوع کاردیومیوپاتی یکی از انواع کاردیومیوپاتی متسع شده است و اختلالی است که زندگی فرد را تهدید می کند. دلیلی برای این اختلال وجود ندارد.
کاردیومیوپاتی الکلی
این نوع کاردیومیوپاتی به علت مصرف زیاد الکل در طول یک دوره طولانی رخ می دهد که سبب ضعیف شدن قلب می شود، تا جایی که قلب دیگر نمی تواند به طور موثر خون را پمپ کند. در این شرایط قلب متورم می شود. این نوع کاردیومیوپاتی نیز از انواع کاردیومیوپاتی متسع شده است.
کاردیومیوپاتی ایسکمیک
این نوع بیماری ماهیچه قلب هنگامی رخ می دهد که قلب به علت بیماری سرخرگ کرونری، دیگر نمی تواند خون را به بقیه بدن پمپ کند. در این شرایط رگ های خونی به عضله قلب باریک و مسدود می شوند. این کار مانع از رسیدن اکسیژن به عضله قلب می شود. بیماری ماهیچه قلب ایسکمیک از دلایل رایج نارسایی قلبی است. علاوه بر این، کاردیومیوپاتی غیر ایسکمیک به هر نوع بیماری ماهیچه قلب بر می گردد که در ارتباط با بیماری سرخرگ کرونری نیست.
کاردیومیوپاتی Noncompaction (ایزوله ميوكارد بطن چپ)
این نوع بیماری ماهیچه قلب که به آن کاردیومیوپاتی اسفنجی هم می گویند یک بیماری نادر است که از زمان تولد به همراه فرد است. این اختلال ناشی از رشد ناهنجار عضله قلب است و از زمانی شکل می گیرد که جنین در رحم مادر است. تشخیص این اختلال می تواند در هر مرحله ای از زندگی رخ دهد. وقتی بیماری ماهیچه قلب کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد به آن بیماری ماهیچه قلب مربوط به کودکان می گویند. اگر دچار بیماری ماهیچه قلب ایدیوپاتیک هستید به این معناست که هیچ دلیل شناخته شده ای برای این اختلال وجود ندارد.
عوامل مخاطره آمیز کاردیومیوپاتی
یک سری عوامل هستند که خطر بروز بیماری ماهیچه قلب را افزایش می دهند از جمله:
- سابقه خانوادگی در کاردیومیوپاتی
- نارسایی قلبی و حمله ناگهانی قلبی
- فشار خون بالا به مدت طولانی
- اختلالاتی که روی قلب تاثیر می گذارند، از جمله سابقه حمله قلبی، بیماری سرخرگ کرونری یا عفونت در قلب (کاردیومیوپاتی ایسکمیک).
- چاقی که سبب می شود قلب تندتر کار کند.
- مصرف الکل
- مصرف مواد مخدر همچون کوکائین، آمفتامین و استروئیدهای آنابولیک
- داروهای شیمی درمانی یا پرتو درمانی برای درمان سرطان
- بیماری های خاص همچون دیابت، پرکاری و کم کاری تیروئید، یا اختلالی که سبب می شود بدن آهن زیادی ذخیره کند (هموکروماتوز).
- سایر اختلالاتی که سبب شکل گیری ناهنجار پروتئین می شوند (آمیلوئیدوز)
- اختلالی که سبب رشد برآمدگی ها در قلب و سایر اندام ها می شود (سارکوئیدوز)
- اختلالات بافت همبند
عوارض جانبی این بیماری
بیماری ماهیچه قلب می تواند منجر به سایر اختلالات قلبی شود از جمله:
در این شرایط، قلب نمی تواند خون کافی را پمپ کند تا نیازهای بدن را تامین کند. نارسایی قلبی درمان نشده می تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد.
لخته خون
از آن جایی که قلب نمی تواند به طور موثر خون را پمپ کند، ممکن است در قلب لخته خون شکل بگیرد. اگر لخته خون وارد جریان خون شود، می تواند جریان خون به سایر اندام ها (همچون قلب و مغز) را مسدود کند.
مشکلات دریچه قلب
از آن جایی که کاردیومیوپاتی سبب بزرگ شدن قلب می شود، ممکن است دریچه قلب به درستی بسته نشود. این اختلال سبب عقب برگشتن جریان خون می شود.
حمله قلبی و مرگ ناگهانی
کاردیومیوپاتی می تواند منجر به ضربان نامنظم قلب شود. اگر قلب دیگر به طور موثر نتپد، این ضربان نامنظم سبب غش کردن یا در برخی موارد مرگ ناگهانی می شود.
پیشگیری از کاردیومیوپاتی
در بسیاری از موارد، نمی توانید از بیماری ماهیچه قلب پیشگیری کنید. اگر سابقه خانوادگی در این اختلال دارید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. با داشتن سبک سالم زندگی و انتخاب گزینه های درست سبک زندگی نظیر موارد زیر، می توانید احتمال بروز کاردیومیوپاتی و سایر بیماری های قلبی را کاهش دهید.
- از مصرف الکل و کوکائین بپرهیزید
- فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت را کنترل کنید
- یک برنامه غذایی سالم را دنبال کنید
- به طور مرتب ورزش کنید
- به اندازه کافی بخوابید
- استرس خود را کاهش دهید
بیشتر بخوانید: با سیب به جنگ کلسترول بالا بروید
روش های تشخیص این بیماری
ممکن است که پزشک یک بررسی فیزیکی انجام دهد، سابقه شخصی یا خانوادگی را بررسی کند و از شما بپرسد که چه زمانی علائم تان آغاز شدند (برای مثال آیا ورزش سبب بروز علائم تان شده است یا نه).
اگر پزشک به وجود بیماری ماهیچه قلب شک کند باید چندین آزمایش انجام دهید تا این تشخیص، تایید شود، از جمله:
اشعه ایکس قفسه سینه
تصویر برداری از قلب نشان می دهد که آیا قلب بزرگ شده است یا نه.
در این روش، از امواج صوتی برای تهیه تصویر دقیق از قلب استفاده می شود که اندازه و حرکت قلب را هنگام ضربان نشان می دهد. این آزمایش دریچه های قلب را بررسی می کند و به پزشک کمک می کند که دلیل بروز علائم تان را تعیین کند.
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب (ECG)
در این نوع آزمایش غیر تهاجمی، قطعه های الکترود روی پوست بیمار قرار می گیرند تا ضربان های الکتریکی قلب را اندازه گیری کنند. نوار قلب می تواند وجود اختلال در فعالیت قلب را نشان دهد. به علاوه قادر به کشف ضربان نامنظم قلب و قسمت های آسیب دیده است.
تست تردمیل
در این روش، ضربان قلب، فشار خون و تنفس هنگامی که روی تردمیل راه می روید بررسی می شوند. ممکن است که پزشک برای بررسی علائم تان، تعیین گنجایش ورزش و تعیین این که آیا ورزش سبب تحریک ضربان نامنظم قلب می شود از این تست استفاده کند.
در این روش، یک لوله باریک (کاتتر) در کشاله ران قرار می گیرد و از طریق رگ های خونی به قلب فرستاده می شود. پزشکان یک نمونه کوچک (بیوپسی) از قلب را برای بررسی در آزمایشگاه خارج می کنند. علاوه بر این، فشار در حفره های قلب اندازه گیری می شود تا بررسی شود که خون با چه فشاری به قلب پمپ می شود. ممکن است که پزشک یک رنگ به رگ های خونی تزریق کند تا در آزمایش اشعه ایکس مشخص شوند (آنژیوگرافی شریان). از این آزمایش برای اطمینان از این که هیچ انسدادی در رگ های خونی وجود ندارد استفاده می کنند.
ام آر آی قلبی
این آزمایش از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تهیه تصاویری از قلب استفاده می کند. MRI قلب می تواند به همراه اکوکاردیوگرافی استفاده شود، خصوصا اگر تصاویر اکوکاردیوگرام در کمک به تشخیص موثر نباشند.
سی تی اسکن قلبی
برای این آزمایش باید روی یک تخت مخصوص که به یک دستگاه راه دارد دراز بکشید. لوله اشعه ایکس درون دستگاه، دور بدن می چرخد و تصاویری از قلب و قفسه سینه تهیه می کند تا اندازه، عملکرد و دریچه های قلب بررسی شوند.
آزمایش خون
ممکن است چندین آزمایش خون (نظیر آن هایی که عملکرد کلیه ها، تیروئید و کبد را بررسی می کنند) انجام شوند تا سطح آهن بدن اندازه گرفته شود. یک آزمایش خون می تواند پپتید ناتریورتیک مغزی (BNP) را اندازه بگیرد، که یک نوع پروتئین است که در قلب تولید می شود. وقتی فرد نارسایی قلبی دارد، سطح BNP خون افزایش پیدا می کند. نارسایی قلبی از عوارض جانبی رایج کاردیومیوپاتی است.
آزمایش ها و غربالگری های ژنتیکی
کاردیومیوپاتی می تواند ارثی باشد. درباره آزمایش های ژنتیکی با پزشک مشورت کنید. ممکن است که پزشک غربالگری خانوادگی یا آزمایش ژنتیکی از اقوام درجه یک (والدین، خواهر و بردار و فرزندان) را پیشنهاد دهد.
درمان کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب
هدف درمان کاردیومیوپاتی کنترل علائم و نشانه ها، پیشگیری از تشدید اختلال و کاهش خطر بروز عوارض جانبی است. درمان، بسته به نوع بیماری ماهیچه قلب متفاوت است.
داروها
ممکن است که پزشک برای بهبود توانایی پمپ کردن قلب، تقویت جریان خون، کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب، خارج کردن مایعات اضافی از بدن یا پیشگیری از شکل گیری لخته خون، دارو تجویز کند. قبل از مصرف هر دارویی، درباره عوارض جانبی ممکن آن با پزشک مشورت کنید.
ابزار ایمپلنت توسط جراحی
چندین نوع ابزار ایمپلنت می توانند در قلب قرار داده شوند تا سبب تقویت عملکرد قلب و رهایی از علائم شوند.
از جمله این ابزار می توان به این موارد اشاره کرد:
کاردیوورتر دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD)
این ابزار، ضربان قلب را بررسی می کند و هنگامی که به کنترل ضربان ناهنجار قلب نیاز است، از شوک الکتریکی استفاده می کند. ICD کاردیومیوپاتی را درمان نمی کند بلکه ضربان نامنظم قلب را کنترل می کند. ضربان نامنظم قلب از عوارض جانبی کاردیومیوپاتی در نظر گرفته می شود.
دستگاه کمکی بطن (VAD)
این دستگاه به خون کمک می کند که در قلب جریان پیدا کند. معمولا وقتی درمان های کم تهاجمی استفاده شدند و ناموفق بودند از VAD استفاده می شود. این دستگاه می تواند به عنوان درمان بلند مدت یا درمان کوتاه مدت هنگامی که منتظر پیوند قلب هستید استفاده شود.
پیس میکر (ضربان ساز)
این ابزار کوچک زیر پوست قفسه سینه و شکم قرار می گیرد و از جریان الکتریکی برای کنترل آریتمی استفاده می کند.
پروسه های غیر جراحی
سایر پروسه هایی که برای درمان بیماری ماهیچه قلب یا آریتمی استفاده می شوند شامل این مواردند:
Septal ablation
در این روش یک قسمت کوچک از عضله ضخیم شده قلب از بین می رود. که این عمل با تزریق الکل از طریق یک لوله باریک و دراز (کاتتر) به شریانی که خون را برای آن قسمت فراهم می کند، صورت می گیرد. این کار به خون، اجازه جریان یافتن به آن قسمت را می دهد.
Radiofrequency ablation
برای درمان ضربان نامنظم قلب، پزشک یک لوله انعطاف پذیر (کاتتر) را از طریق رگ های خونی به قلب می فرستد. الکترودهای روی سر کاتتر، انرژی را به قسمت های ناهنجار بافت قلب می فرستند تا آن ها را نابود کنند. این قسمت ها سبب ضربان نامنظم قلب می شوند.
جراحی کاردیومیوپاتی
جراحی ای که معمولا برای درمان بیماری ماهیچه قلب صورت می گیرد عبارت است از:
میکتومی سپتوم
در یک جراحی باز قلب، جراح قسمت های از دیواره ضخیم شده عضله قلب (سپتوم)، که دو حفره پایین قلب (بطن) را از هم جدا می کند، را بر می دارد. برداشتن قسمتی از عضله قلب، سبب تقویت جریان خون به قلب و کاهش افتادگی دریچه میترال می شود.
ابزار قلب و پیوند قلب
برای افرادی که در خطر کاردیومیوپاتی قرار دارند، استفاده از ابزار قلب می تواند موثر باشد. افرادی که نارسایی قلبی آن ها در مراحل نهایی است، می توانند از دستگاه کمکی بطن چپ (LVAD) استفاده کنند. این ابزار قابل کاشت، خون را از حفره های قلب خارج می کند و به بقیه بدن می فرستد. از این دستگاه برای کمک به پمپ کردن خون استفاده می شود.
برای برخی از بیماران دچار کاردیومیوپاتی که در معرض حملات ناگهانی قلبی قرار دارند، پزشک استفاده از دفیبریلاتور شخصی قابل پوشیدن (به نام LifeVest) را پیشنهاد می دهد. برای بیماران دچار کاردیومیوپاتی که نارسایی قلبی پیشرفته دارند، گاهی پیوند قلب بهترین گزینه در نظر گرفته می شود.
بهترین برنامه های غذایی سالم
رژیم غذایی اورنیش
رژیم غذایی اورنیش در سال ۱۹۷۷ توسط دکتر دین اورنیش ایجاد شد تا به افراد کمک کند که احساس بهتری داشته باشند، طولانی تر زندگی کنند، وزن از دست دهند و سالم بمانند. این رژیم غذایی چربی، کربوهیدرات های تصفیه شده و پروتئین حیوانی کمی دارد که باعث شده برنامه غذایی ایده آلی در نظر گرفته شود. این برنامه غذایی تنها یک رژیم غذایی نیست بلکه روی ورزش، کنترل استرس و روابط هم تاکید می کند. از نظر تغذیه، اورنیش مواد غذایی را به ۵ گروه تقسیم می کند از سالم ترین مواد غذایی (گروه ۱) تا مواد غذایی ای که کمتر سالمند (گروه ۵).
برای مثال در این رژیم غذایی میان نان درست شده از غلات سبوس دار و بیسکویت، تفاوت وجود دارد. باید بررسی کنید که بیشتر مواد غذایی مصرفی تان زیر مجموعه چه گروهی هستند. برای ورزش، اورنیش روی فعالیت های هوازی، ورزش های مقاومتی و انعطاف پذیری تاکید می کند، که شما باید تصمیم بگیرید چه زمانی کدام را انجام دهید.
برای کنترل استرس (یک عامل مهم در این برنامه) می توانید نفس عمیق بکشید، و یوگا و مدیتیشن را امتحان کنید. ترکیبی از این ورزش ها که برای شما مفید است را پیدا کنید و هر روز زمانی را به انجام آن اختصاص دهید. در آخر، اورنیش می گوید که وقت گذراندن با کسانی که دوستشان دارید و به آن ها احترام می گذارید و دریافت حمایت آن ها می تواند تاثیر مثبتی روی سلامتی تان داشته باشد.
دنبال کنندگان این رژیم، می توانند با توجه به اهداف شان برای دنبال کردن آن برنامه ریزی کنند. هدف آن ها می تواند کم کردن وزن، کاهش فشار خون و پیشگیری از سرطان باشد. علاوه بر این، یکی از اهداف شناخته شده برنامه غذایی اورنیش، کم کردن سرعت پیشرفت بیماری قلبی است. دنبال کردن این رژیم غذایی یک روش مناسب برای کاهش احتمال بروز بیماری های مربوط به قلب (بدون مصرف دارو و جراحی است) است که از نظر علمی ثابت شده است.
باید بدانید که تنها ۱۰% از کالری این برنامه غذایی از چربی تامین می شود که میزان خیلی کم آن چربی اشباع است. بیشتر مواد غذایی حاوی کلسترول یا کربوهیدرات تصفیه شده، روغن ها، کافئین اضافی، تقریبا تمام محصولات حیوانی، به علاوه سفیده تخم مرغ ممنوع هستند، و این برنامه غذایی حاوی دانه ها و مغزیجات است.
فیبر و کربوهیدرات های پیچیده در این رژیم غذایی توصیه می شوند. این رژیم غذایی با تکنیک های کنترل استرس، ورزش، حمایت اجتماعی و ترک سیگار همراه است. این رژیم غذایی حاوی میوه ها، سبزیجات، غلات سبوس دار، بقولات، مواد غذایی ای که به طور جزئی فرآوری شده اند و چربی کمی دارند و سایر موارد است. اما این رژیم غذایی تنها برنامه غذایی نیست بلکه روی ورزش، کنترل استرس و روابط هم تمرکز می کند.
رژیم غذایی دش (DASH)
رژیم غذایی DASH که برای توقف فشار خون بالا طراحی شده توسط موسسه ملی سلامت قلب، ریه و خون تایید شده و به پیشگیری یا توقف فشار خون بالا کمک می کند. این رژیم غذایی روی مواد غذایی ای تاکید می کند که همیشه مصرف آن ها توصیه می شود (همچون میوه ها، سبزیجات، غلات سبوس دار، پروتئین و لبنیات کم چرب) که سرشار از مواد مغذی مبارزه کننده با فشار خون بالا (همچون پتاسیم، کلسیم، پروتئین و فیبر) هستند.
DASH مصرف مواد غذایی سرشار از چربی اشباع، همچون گوشت چرب، لبنیات پر چرب، نوشیدنی های شیرین شده با شکر و شیرینی ها را ممنوع می کند. DASH یک برنامه غذایی متعادل است و می تواند در طولانی مدت دنبال شود. متخصصان در ایالات متحده آمریکا دنبال کردن این رژیم غذایی و رژیم غذایی مدیترانه ای را پیشنهاد می دهند.
بیماری ماهیچه قلب و رژیم غذایی مدیترانه ای
به طور کلی پذیرفته شده که افرادی که در کشورهای نزدیک دریای مدیترانه زندگی می کنند، زندگی طولانی تری دارند و کمتر از آمریکایی ها از سرطان و بیماری های قلبی عروقی رنج می برند. راز آن ها که خیلی هم سورپرایز کننده نیست، سبک زندگی فعال، کنترل وزن و برنامه غذایی با میزان کم گوشت قرمز، شکر، چربی اشباع و میزان بالای مغزیجات و سایر مواد غذایی مفید است.
رژیم غذایی مدیترانه ای مزایای زیادی برای سلامتی دارد از جمله کاهش وزن، سلامت قلب و مغز، پیشگیری از بروز سرطان، پیشگیری و کنترل دیابت. با دنبال کردن رژیم غذایی مدیترانه ای می توانید وزن متناسبی داشته باشید و از بیماری های مزمن دور بمانید. تنها “یک” رژیم غذایی مدیترانه ای وجود ندارد.
یونانی ها نسبت به ایتالیایی ها، غذاهای متفاوتی مصرف می کنند و هر دوی آن ها عادات غذایی متفاوتی با فرانسوی ها و اسپانیایی ها دارند. اما همه آن ها اصول مشترک زیادی دارند. رژیم غذایی مدیترانه ای، راهنمایی هایی در خصوص نحوه پر کردن ظرف غذایتان ارائه می دهد که به طور کلی توسط همگان پذیرفته شده است.
بیشتر بخوانید: درباره فواید استفاده از رژیم غذایی مدیترانه ای چه می دانید؟
رژیم های متعادل غذایی
رژیم های غذایی ذکر شده از نظر سطح پروتئین، کربوهیدرات ها، چربی و سایر مواد مغذی در سطح قابل قبولی هستند.
نتیجه بروز کاردیومیوپاتی در طولانی مدت چگونه است؟
بیماری ماهیچه قلب می تواند زندگی فرد را تهدید کند و اگر آسیب های جدی خیلی زود رخ دهند، می تواند طول عمر فرد را کوتاه کند. این بیماری پیش رونده است به این معنا که با گذر زمان تشدید خواهد شد. درمان می تواند سبب طولانی شدن زندگی تان شود. درمان، این کار را با کاهش شدت آسیب به قلب و فراهم کردن تکنولوژی هایی برای کمک به قلب برای انجام عملکرد خود انجام می دهد. افرادی که کاردیومیوپاتی دارند باید یک سری تغییرات در سبک زندگی خود ایجاد کنند تا سلامت قلب شان بهبود یابد.
این تغییرات شامل این مواردند:
- حفظ وزن سالم
- دنبال کردن برنامه غذایی اصلاح شده
- کم کردن مصرف کافئین
- داشتن خواب کافی
- کنترل استرس
- ترک سیگار
- ترک الکل
- دریافت حمایت خانواده، دوستان و پزشکان
یکی از بزرگ ترین چالش ها داشتن برنامه ورزشی منظم است. ورزش می تواند برای کسی که دچار آسیب قلبی است خسته کننده باشد. اما انجام ورزش برای حفظ وزن سالم و طولانی کردن عملکرد قلب ضروری است. حتما در این خصوص با پزشک مشورت کنید و در ورزش هایی شرکت کنید که خیلی سخت نیستند و شما را هر روز فعال نگه می دارند. نوع ورزش مناسب به نوع کاردیومیوپاتی بستگی دارد. پزشک به شما کمک می کند که یک برنامه ورزشی مناسب تعیین کنید. به علاوه پزشک نکاتی که هنگام ورزش باید مراقب آن ها باشید را برای شما شرح خواهد داد.
تغییرات سبک زندگی
تغییر در برنامه غذایی و ورزش به رهایی از علائم و تقویت کیفیت زندگی افرادی که بیماری ماهیچه قلب و نارسایی قلبی دارند کمک می کند. افرادی که نارسایی قلبی دارند بهتر است مراحل زیر را رعایت کنند تا سبک زندگی سالم تری داشتند.
پزشک این توصیه ها را برای داشتن سبک زندگی بهتر پیشنهاد می دهد:
برای دوری از بیماری ماهیچه قلب غذاهای سالم مصرف کنید
تنوعی از میوه ها، سبزیجات، غلات سبوس دار، گوشت قرمز لخم و ماهی به میزان کافی، به بهبود سلامت قلب کمک می کند. دریافت کم نمک و سدیم به کاهش ورم پاها که به علت تجمع مایعات رخ می دهد کمک می کند. اگر این علائم را تجربه می کنید، ممکن است پزشک پیشنهاد دهد که دریافت سدیم را به ۲,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰ میلی گرم (یا کمتر) در روز کاهش دهید.
ممکن است پزشک توصیه کند که مصرف مایعات را کم کنید تا تجمع مایعات را کاهش دهید. متخصص تغذیه می تواند یک رژیم غذایی سالم را برای شما برنامه ریزی کند. این متخصصان به شما می آموزند که چگونه جدول غذایی را بخوانید تا از میزان سدیم خوراکی یا نوشیدنی آگاه شوید.
فعال بمانید
ورزش سبک روزانه برای بسیاری از افرادی که بیماری ماهیچه قلب و نارسایی قلبی دارند موثر است و به آن ها کمک می کند که علائم شان را کنترل کنند. با گذر زمان فعال ماندن، به کاهش ضربان قلب و فشار خون کمک می کند. متخصص قلب می تواند برنامه ورزشی که مناسب شرایط تان است را به شما پیشنهاد دهد. این برنامه شامل قدم زدن، دوچرخه سواری و دو است. قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک تان مشورت کنید.
فشار خون را کنترل کنید
هایپرتنشن (فشار خون بالا) می تواند سبب تشدید علائم یا نارسایی قلبی شود، در نتیجه حتما باید سطح سالمی از فشار خون را به دست آورید و حفظ کنید. می توانید فشار خون تان را در خانه هم تحت کنترل داشته باشید. هر یک از تجربیات غیر عادی خود را با پزشک در میان بگذارید و هر دارویی که پزشک توصیه می کند را مصرف کنید.
برای دوری از بیماری ماهیچه قلب وزن تان را کنترل کنید
پزشکان پیشنهاد می دهند که افراد دچار نارسایی قلبی با ثبت روزانه، تغییرات وزن شان را تحت کنترل داشته باشند. نوسانات وزن می توانند نشان دهند که بدن در حال حفظ مایعات اضافی است، که این از نشانه های تشدید علائم نارسایی قلبی است. اگر هر تغییر ناگهانی در وزن را تجربه می کنید با پزشک تماس بگیرید. چاقی خطر بروز کاردیومیوپاتی و نارسایی قلبی را افزایش می دهد. ممکن است که پزشک شما را نزد کارشناسان کنترل وزن بفرستد، جایی که می توانید یک وزن سالم را به دست آورید و حفظ کنید.
دیابت را کنترل کنید
اگر دیابت دارید، در خطر بروز اختلالات قلبی قرار دارید. حتما باید اطمینان حاصل کنید که دیابت را تحت کنترل دارید. متخصصان به شما خواهند گفت که چگونه این اختلال را بهتر کنترل کنید.
سیگار را ترک کنید
سیگار و سایر انواع دخانیات روی کل بدن (از جمله قلب، رگ های خونی و ریه ها) تاثیر منفی می گذارند. پس دنبال برنامه های موثر برای ترک سیگار و دخانیات باشید.
برای دوری از بیماری ماهیچه قلب از مصرف الکل بپرهیزید
مصرف الکل سبب افزایش فشار خون می شود و منجر به چاقی و دیابت می شود که از عوامل مخاطره آمیز برای نارسایی قلبی محسوب می شوند. مصرف طولانی مدت الکل منجر به افزایش خطر نارسایی قلبی و بیماری ماهیچه قلب الکلی می شود، که در آن مصرف الکل سبب ضعیف شدن عضله قلب می شود. پزشکان پیشنهاد می دهند که از مصرف الکل بپرهیزید.
استرس را کنترل کنید
استرس اضافی، دنبال کردن توصیه های مربوط به سبک زندگی سالم را دشوار می کند. توصیه های مربوط به سبک زندگی سالم شامل وقت گذاشتن برای آماده کردن وعده غذایی سالم و ورزش است. برای کنترل بهتر استرس، اطمینان حاصل کنید که خواب کافی دارید، با توجه به توصیه پزشک ورزش کنید، و تنفس عمیق، یوگا و سایر روش های ریلکسیشن را امتحان کنید. پزشکان روش هایی برای کمک به کنترل استرس را به شما پیشنهاد می دهند.
از مصرف برخی داروهای بدون نیاز به تجویز پزشک بپرهیزید
برخی از داروهای بدون نیاز به تجویز شامل داروهای محرک هستند، که ممکن است سبب آریتمی شوند. آریتمی سبب ضربان سریع و نامنظم قلب می شود که گاهی با کاردیومیوپاتی در ارتباط است. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (همچون ایبوپروفن و ناپروکسن) سبب تشدید نارسایی قلبی می شوند. قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید.
