در مورد پریودنتیت چقدر اطلاعات دارید؟ بیماری پریودنتال به وضعیتی التهابی گفته می شود که بافت لثه، رباط های دندان، استخوان زیرین که درون فک قرار دارد را درگیر می کند بنابراین، استخوان های اصلی که حامی دندان ها می باشند را تضعیف خواهد کرد. طبق آکادمی دندانپزشکی امریکا، بیماری پریودنتال دارای چهار نوع مرحله متفاوت می باشد که به صورت زیر نامگذاری می شوند:
- مرحله اول پریودنتال ( بیماری در مرحله خفیف)
- مرحله دوم پریودنتال ( بیماری در مرحله متوسط)
- مرحله سوم پریودنتال ( بیماری شدید)
- مرحله چهارم پریودنتال ( بیماری در مرحله بسیار سخت)
در این مقاله از بخش دندانپزشکی دکتر سلام راجع به پریودنتیت صحبت خواهیم کرد.
شیوع پریودنتیت
پریودنتیت (پیوره) یکی از شایع ترین بیماری های دهانی است که تاکنون در سراسر جهان گزارش شده است. این بیماری در مرحله اول بر روی افراد بالغ تاثیر خواهد گذاشت و خطر ابتلا به آن با افزایش سن افزایش خواهد یافت. گزارشی که مرکز جلوگیری و کنترل بیماری ها منتشر کرده است نشان می دهد که این بیماری در بزرگسالان امریکایی بسیار شایع است.
- تقریبا 47.2 درصد یا 64.7 میلیون فرد بالغ امریکایی سی ساله یا بیش از این مقدار دچار بیماری پریودنتیت می باشند.
- ریسک ابتلا به بیماری پریودنتیت در بزرگسالان بالای 65 سال تا 70.1 درصد افزایش خواهد یافت.
انواع پرویودنتیت
بیماری پریودنتیت دارای انواع مختلفی می باشد. از رایج ترین انواع آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
پریودنتیت مزمن
این نوع از بیماری پریودنتیت رایج ترین نوع آن می باشد. این نوع از بیماری پریودنتیت در هر سنی ممکن است که فرد را مبتلا کند اما بیشتر بر روی افراد بالغ تاثیرگذار می باشد. فردی که برای مدت طولانی به بیماری پریودنتیت مبتلا است از التهاب بافت های لثه که در دندان در آن قرار دارد رنج می برد. همچنان که باکتری های پریودنتال رشد می کنند، عفونت به تدریج به درون ریشه دندان ها، استخوان آرواره و رباط پریودنتال که به ریشه دندان و استخوان زیرین متصل است، سرایت خواهد کرد.
این شرایط با تحلیل تدریجی لثه خود را نشان خواهد داد. از علائم ظاهری آن ایجاد فاصله بین دندان و لثه می باشد. با پیشرفت این بیماری، اتصال بین دندان و لثه ضعیف می گردد و در نتیجه دندان از بین خواهد رفت. برخلاف پریودنتیت تهاجمی که به صورت ناگهانی و بسیار سریع در فرد ایجاد می شود، آسیب های ناشی از پریودنتیت مزمن به آهستگی خود را نمودار می کنند و با اقدام به موقع می توان آن ها را درمان کرد.
پریودنتیت تهاجمی
همان طور که از نام آن پیدا است، این نوع از پریودنتیت به سرعت استخوان و دندان را هدف قرار می دهد و آن ها را دچار آسیب جدی می کند. این نوع از پریودنتیت معمولا افراد جوان را که از نظر سیستم بدنی سالم می باشند را تحت تاثیر خود قرار می دهد اما افراد مسن تر از آن در امان نخواهند بود. این نوع از پریودنتیت می توان موجب ایجاد آسیب به رباط دندان و استخوان آرواره در مدت زمان کوتاهی گردد. بنابراین، جدی تر خواهد بود.
بیماری نکروز پریودنتال
نکروز نوعی بیماری است که به واسطه آن بافت دندان دچار مرگ می گردد و به دلیل کم خونی در فرد ایجاد می شود. بنابراین، نکروز پریودنتال را به کمک مرگ بافت لثه دندان، رباط پریودنتال و استخوان محافظت کننده زمانی که خون کافی به آن ها نرسد شناسایی خواهند کرد. نکروز بافت های پریودنتال موجب می شوند که عفونت های شدید در فرد ایجاد شود. این نوع از پریودنتیت معمولا در افراد با سیستم ایمنی ضعیف ایجاد خواهد شد.
چه عواملی موجب ایجاد پریودنتیت خواهند شد؟
پریودنتیت معمولا بر اثر تجمع پلاک و رسوب بر روی سطح دندان ایجاد می شود. پلاک یک لایه بسیار نرم و چسبنده از باکتری های دهانی و قندها می باشد که بر روی سطح دندان قرار می گیرند و بر روی بافت نرم دهان مخاط ایجاد می کنند و عدم رعایت بهداشت دهانی یا ضعیف بودن آن موجب تجمع پلاک های باکتریایی بر روی سطح دندان و لثه خواهند شد.
اگر دندان های خود را به طور کامل و کافی مسواک نزنید، لایه های نرم ایجاد شده بر روی دندان ها باقی خواهند ماند و به تدریج با رسوبات مواد معدنی ناشی از بزاق ترکیب و به مرور زمان سخت خواهند شد. پلاک های سخت شده ناشی از رسوبات دهانی می باشند که از بین بردن آنها سخت می باشد.
هرچه که رسوبات ایجاد شده بر روی دندان ها بیشتر باشد چسبندگی پلاک ها به آنها راحت تر و بیشتر خواهد شد این پلاک ها حاوی باکتری می باشند چون بافت آن ها زبر است باکتری ها در آن به راحتی لانه می گزینند. اگر رشد باکتری های دهان ادامه پیدا کنند، التهاب بدتر خواهد شد. التهاب موجب زوال بافت ها دهانی و استخوان آرواره که محل اتصال دندان می باشد، می گردد. این اتفاق موجب دور شدن لثه از دندان و افزایش فاصله می شود که خود یکی از نشانه های بیماری پریودنتیت است.
علائم پریودنتیت
بیماران مبتلا به پریودنتیت معمولا در شرایط سخت بیماری خود از علائم زیر رنج می برند:
- متورم و حساس شدن لثه ها
- تحلیل رفتن لثه که موجب می شود دندان ها بلندتر به نظر برسند.
- قرمز یا صورتی شدن لثه ها
- ایجاد فاصله بین دندان ها
- تنفس بدبو
- خونریزی لثه
- چرک بین دندان ها و لثه
- از دست دادن دندان ها
- احساس درد هنگام جویدن غذا
- افزایش حساسیت دندان ها و دندان درد
- تغییر در نظم دندان ها هنگام گاز زدن به غذا
- تغییر در اندازه دندان های مصنوعی ( ممکن است که در دهان به راحتی جا به جا شوند).
عوامل خطرناک پریودنتیت
عوامل زیر فرد را بیشتر مستعد بیماری پریودنتیت می کند:
- عوامل ژنتیکی
- عدم یا بهداشت دهن یا ضعیف بودن آن
- استفاده از تنباکو
- عفونت های ویروسی و مخمری
- نوسان های هورمونی در زنان در طول دوران یائسگی و بارداری
- کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی
- ترمیم نامناسب دندان ها
- دندان های کج که تمیز کردن آن ها بسیار سخت است
- خشکی دهان
- ایجاد بیماری های سیستمی در بدن مانند دیابت، روماتیسم مفصلی، پوکی استخوان یا استفاده از داروهایی که سیستم ایمنی بدن را دچار اختلال می کنند
- ابتلا به دیابت برای مدت طولانی
- داروهای خاص مانند استروئید، داروهای ضد بارداری خوراکی، داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد صرع و مسدود کننده کانال کلسیم
تشخیص بیماری پریودنتال
برای تشخیص بیماری پریودنتیت حفره های ایجاد شده در دهان، وضعیت لثه ها و استخوان های موجود در دهان را مورد بررسی قرار می دهند. دندان پزشک از دستگاهی خاص برای اندازه گیری فاصله بین دندان ها استفاده می کند. این کار به او کمک می کند آسیب های ایجاد شده را به خوبی تشخیص دهد و درمان مناسب را با توجه به آن انتخاب کند. دندان پزشک ممکن است برای بررسی میزان آسیب وارد شده به دندان ها و استخوان آرواره عکس رادیولوژی را توصیه کند.
درمان پزشکی پریودنتیت
در بیشتر موارد برای درمان بیماری پریودنتیت از ترکیب چندین درمان به همراه هم استفاده می شود از جمله مصرف داروهای آنتی بیوتیک به همراه تمیز کردن حرفه ای دندان ها توسط دندان پزشک. زمانی که از این درمان ها نتایج مطلوب حاصل نشود ممکن است که دندان پزشک جراحی را برای از بین بردن آسیب ها پیشنهاد کند.
داروها
داروهای متداولی که برای درمان پریودنتیت تجویز می گردد ترکیبی از موارد زیر می باشند:
- آنتی بیوتیک های خوراکی از جمله پنی سیلین، برای جلوگیری از رشد باکتری ها
- داکسی سایکلین ژله ای یا فیبری که بر روی لثه ریخته می شوند تا به تدریج باکتری ها را از بین ببرند.
- استفاده از دهان شویه ها که حاوی ترکیبات ضدباکتریایی می باشند و نام آن ها کلروهگزیدین می باشد و کار آن کمک به تمیز کردن حفره های ایجاد شده در دندان ها و کنترل انتشار عفونت است.
درمان بدون جراحی
داروهای تجویز شده برای رفع پریودنتیت معمولا به همراه دیگر روش های غیر جراحی به منظور بهبود این بیماری مورد استفاده قرار می گیرند. درمان های غیر پزشکی به از بین بردن رسوب ها و پلاک های دندانی در نقاط مختلف کمک می کنند این نواحی عبارتند از:
- سطحی از دندان که دقیقا بالای لثه قرار دارد
- سطح دندان که زیر لثه قرار دارد ( ممکن است شامل ریشه شود)
روش های قدیمی تر که برای درمان پریودنتیت مورد استفاده قرار می گیرد:
لایه برداری
لایه برداری یک روش ایمن برای از بین بردن پلاک ها، رسوب ها و لکه های ایجاد شده بر روی سطح دندان می باشند که این کار توسط دندان پزشک انجام خواهد شد. دندان پزشک از دستگاه اولتراسوند یا دستگاه های دستی یا ترکیبی از هر دو روش استفاده خواهند کرد.
تراشیدن
تراشیدن ریشه دندان از جمله روش هایی است که دندان پزشک برای از بین بردن پلاک ها و رسوب های دندانی از روی سطح دندان استفاده می کند تا از این طریق یک موقعیت مناسب برای سلامت بافت لثه و دندان ایجاد کند. برای انجام این کار ابتدا از بی حسی استفاده می کنند. در ابتدای مسیر درمان از بی حسی موضعی استفاده می کنند و سپس با تمیز کردن ریشه دندان موجب برقراری ارتباط بین دندان و لثه خواهند شد.
برای این کار معمولا از دستگاه های دستی و اولتراسوند استفاده می کنند. این دستگاه به گونه ای طراحی شده است که عفونت ایجاد شده بر روی ساختار دندان و یا پلاک، رسوب و سموم ناشی از باکتری ها را از بین ببرد. از بین بردن ناهمواری های موجود بر روی سطح دندان موجب می شود که از چسبیدن و رویش باکتری ها بر روی آن ها جلوگیری شود. بعد از استفاده از این روش ممکن است که کمی احساس ناراحتی کنید اما این مشکل به طور کلی بعد از 2 روز از بین خواهد رفت.
جلا دادن
جلا دادن دندان ها یک روش درمانی دیگر است که نه تنها به عنوان یک روش زیبایی محسوب می شود بلکه از ایجاد بیماری های دهانی جلوگیری می کند زیرا موجب صاف شدن سطح دندان می گردد و مانع از چسبیدن هر گونه پلاک یا رسوب بر روی دندان خواهد شد. برخلاف روش لایه برداری، جلا دادن دندانها یک روش بدون درد برای تمیز کردن سطح بیرونی دندان محسوب می گردد. معمولا از این سه روش به طور همزمان استفاده می کنند.
درمان به کمک جراحی
درمان اولیه غیر جراحی پریودنتیت ممکن است که با موفقیت انجام نشود به ویژه وقتی که بیماری به لثه مرتبط است. در مواری بسیار حاد وقتی که عفونت به نواحی عمیق نفوذ کرده است دان پزشک راهکار های زیر را ممکن است که پیشنهاد دهد:
لیفت لثه
لیفت لثه یک روش جراحی است که جراح متخصص یا دندان پزشک بافت عفونی را از دهان خارج می سازد و به طور موقت با روپوشی خاص لثه را می پوشاند تا زمانی که لثه بهبود یابد. بعد از جراحی، به شما توصیه خواهد شد که از مواد غذایی نرم استفاده کنید و از مصرف نوشیدنی های داغ خودداری کنید تا روپوش مورد استفاده در جای خود باقی بماند و از جراحت لثه جلوگیری گردد.
ژنژیوپلاستی
استفاده از روش های جراحی برای از بین بردن بیماری های لثه از این طرق می تواند خط لثه را از بین ببرد که برای این کار به جراحی های تغییر دهنده شکل بافت لثه اطراف دندان نیاز است. این روش که با نام ژنژیوپلاستی شناخته می شود برای از بین بردن ناهمواری ها و اختلال ساختاری لثه استفاده می شود تا لثه ها را مانند روز اول خود تبدیل کند.
پیوند لثه
گاهی انتشار عفونت به درون بافت لثه به قدری زیاد است که درمان آن غیر ممکن است. در مواردی که بیماری پریودنتیت بسیار حاد است، یک راه درمان برداشتن بخش آسیب دیده لثه می باشد. دندان پزشک راه دیگری ندارد و از این طریق بافت بیمار را از بدن خارج می کند و زخم را بخیه می کند. پیوند به استحکام پایه دندان ها کمک خواهد کرد و ظاهر لثه را بهبود خواهد بخشید.
کاهش بسته های پریودنتال
بهترین و حرفه ای ترین نوع تمیز کردن دندان ها که برای از بین بردن باکتری های موجود در بسته های پریودنتال استفاده می شوند، ممکن است که بی اثر واقع شوند. در بیشتر موارد، دندان پزشک ممکن است روش کاهش بسته های پریودنتال را به شما پیشنهاد کند. همان طور که از نام این روش مشخص است، این روش جراحی هدفش از بین بردن و کاهش عمق بسته های پریودنتال است که برای انجام این کار از شکاف لثه کمک می گیرد. دندان پزشک برای انجام این کار لثه را شکافته باکتری ها را خارج می کند و سپس لثه را بخیه خواهد زد.
توصیه های شخصی برای جلوگیری از بیماری پریودنتیت
در این جا چند توصیه برای کمک به بهتر رعایت کردن بهداشت دهان ارائه شده است که به کاهش خطر و شدت بیماری پریودنتیت کمک خواهد کرد:
از مسواکی نرم و اندازه دهان استفاده کنید. خمیردندانی تهیه کنید که حاوی فلوراید باشد و به کمک این دو سطح بیرونی، درونی و روی دندان که هنگام جویدن در تماس با غذا است را به خوبی تمیز کنید. حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. از نخ دندان یک بار در روز برای رای تمیز کردن غذاهای به دام افتاده در بین دندان ها استفاده کنید. درحالی که از نخ دندان برای تمیز کردن فاصله های کوچک بین دندان ها استفاده می کنید می توانید از مسواک های خاص برای تمیز کردن فواصل بیشتر بین دندان ها استفاده کنید.
هنگام استفاده از مسواک هایی که برای تمیز کردن فواصل بین دندان ها به کار می برید مواظب باشید و فشار زیادی به لثه و دندان وارد نکنید. در جهت هایی درست از آن استفاده کنید. افرادی که دندان کج یا شکسته دارند همانند دیگر افراد که دارای دندان های پر و ترمیم شده می باشند باید بیشتر مراقب باشند زیرا این نوع دندان ها بیشتر مستعد تجمع پلاک و رسوب بین فضاهای خالی می باشند. به یاد داشته باشید که استفاده از تنباکو می تواند خطر ابتلا به بیماری پریودنتیت را افزایش دهد.
شما باید عادت های بد و ناسالم را ترک کنید از جمله سیگار کشیدن و استفاده از دیگر مواد مخدر که سلامت دهان شما را به خطر می اندازند. افرادی که مبتلا به دیابت می باشند باید به صورت منظم سطح قند خون خود را کنترل کنند تا از ایجاد مشکلات لثه جلوگیری کنند. معاینه منظم دندان ها به دندان پزشک این امکان را می دهد که با دقت بیشتری سلامت دهانی شما را چک کند و هرگونه علامت نشان دهنده مشکل لثه یا دندان می باشد را به سرعت تشخیص دهد. پیشنهاد می شود که هر 6 ماه یک بار دندان های خود را معاینه کنید.
افزون بر این اگر اخیرا درمان خاصی برای از بین بردن مشکلات لثه و دندان انجام داده اید بسیار ضروری است که به طور منظم به دندان پزشک مراجعه کنید و چکاب انجام دهید که از ایجاد دوباره آن مشکل جلوگیری کنید. روغن کشی یا طب آیورودا نوعی درمان است که در سنین بالا از آن استفاده می شود. در این روش افراد مسن دهان خود را با روغن های خوراکی مانند روغن کنجد، نارگیل یا زیتون شستشو می دهند.
ابتدا باید روغن را برای مدت 5 تا 10 دقیقه در دهان خود بچرخانید سپس آن را بیرون بریزید. چرخاندن روغن در دهان باکتری های مضر دهانی را دفع خواهد کرد. اگرچه مطالعاتی در زمینه استفاده از روغن برای از بین بردن بیماری پریودنتیت انجام شده است اما این میزان مطالعه کافی نیست و باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.
توجه
بیماری لثه به آهستگی پیشرفت می کند و در صورتی که به موقع تحت درمان قرار نگیرد به یک بیماری جدی و تخریب کننده دهانی تبدیل شود. توصیه می شود که در صورت مشاهده هر علامتی به دندان پزشک مراجعه کنید. تنها دادن پزشک است که می تواند بیماری پریودنتیت را به درستی تشخیص دهد پس حتما وقت قبلی تعیین و درمان خود را آغاز کنید. باید از دستورات پزشک پیروی کنید و درمان ها را در منزل ادامه دهید تا سریع تر بیماری شما درمان شود.
درمان خانگی پریودنتیت
در ادامه چندین روش که می تواند به شما در درمان علائم پریودنتیت به صورت موثر کمک کند تشریح شده است. این روش های خانگی موجب تاثیرگذاری بیشتر درمان های پزشکی خواهند شد.
توجه: قبل از استفاده از روش های خانگی حتما با دندان پزشک خود مشورت کنید. با تهیه لیستی از موادی که قرار است استفاده کنید و ارائه آن به پزشک خود از مشکلات احتمالی که ممکن است در آینده برای شما رخ دهد جلوگیری کنید. اگر باردار هستید آگاهی کامل در مورد این روش ها قبل از استفاده بسیار ضروری خواهد بود.
استفاده از آب نمک
استفاده از محلول آب نمک گرم می تواند به شالمت دهان شما کمک کند. نمک دارای خاصیت ضدعفونی کنندگی و ضد باکتریایی می باشد که از عفونت دهان شما جلوگیری خواهد کرد. نمک علاوه بر تاثیر بر باکتری های پریودنتیت می تواند بر التهاب و درد این بیماری نیز تاثیر داشته باشد. یک مطالعه که بر وی 30 نفر انجام شد؛ نشان داد که آب نمک می تواند به اندازه دهان شویه های سنتی که حاوی کلروهگزدین می باشند بر روی پلاک ها و میکروب های دهانی تاثیر بگذارد.
با این وجود، نباید از آب نمک به عنوان تنها درمان بیماری پریودنتیت استفاده کرد اما می توان از آن به عنوان یک درمان کمکی به همراه درمان های پزشکی برای نتیجه گیری بهتر و سریع تر استفاده کرد. علاوه بر تمام مزایایی محلول آب نمک، استفاده زیاد از آن می تواند بر سلول های دهانی تاثیر مخربی اعمال کند. بنابراین، شما باید از غلظت معقولی از آب نمک استفاده کنید تا تاثیر مفیدی بر دهان داشته باشد.
هشدار
افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند باید آگاه باشند که نباید اجازه دهنده آب نمک خورده شود. با دقت و احتیاط محلول آب نمک را غرغره کنید و سپس آن را بیرون بریزید. زیرا محلول آب نمک می تواند به سرعت فشار خون شما را افزایش دهد.
نتیجه گیری:
استفاده از محلول آب نمک یک روش ایمن، موثر و اولین روشی است که می توان برای درمان بیماری های دهانی از آن استفاده کرد. اما استفاده از این روش تنها برای مطمئن شدن از بهداشت دهان است. این دهان شویه خانگی نه تنها به شما کمک می کند که به مقابله با باکتری های پریودنتال بپردازید بلکه به از بین بردن علائم این بیماری نیز کمک خواهد کرد.
زردچوبه
زردچوبه زردی رنگ و خاصیت درمانی خود را مدیون ترکیبی به نام کورکومین می باشد. این ترکیب خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد. زردچوبه ممکن است به طیف گسترده ای از بیماری های دهانی کمک کند از جمله پریودنتیت. کورکومین می تواند با ترشح سیتوکین به کاهش التهاب ناشی از پریودنتیت کمک کند. چندین مطالعه نشان داده اند که استفاده از زردچوبه به همراه دیگر روش های درمانی که در بالا به آن ها اشاره شد موثرتر عمل خواهد کرد تا این که این روش ها را به تنهایی استفاده کنیم.
نتیجه گیری
زردچوبه میتواند به عنوان یک ماده موضعی مفید برای درمان برخی از بیماری های لثه و دهان از جمله پریودنتال مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله علائمی که می توان به کمک زردچوبه به رفع آن ها کمک کرد عبارتند از درد و التهاب است. درد و التهاب را با کاهش باکتری های دهانی می توان کاهش داد. البته زردچوبه در کنار دیگر روش های پزشکی که برای درمان پریودنتیت حاد توصیه می گردند، می تواند مفید واقع شود.
برگ گواوا
برگ گیاه گواوا دارای خاصیت آنتی اکسیدانی است و علت این امر غنی بودن از ویتامین سی می باشد. علاوه بر این، این گیاه را به عنوان یک ضد پلاک دندانی، ضد التهاب و ضد درد می شناسند. تمام این ویژگی ها می تواند به درمان بیماری پریودنتال نیز کمک کند.
خاصیت درمانی برگ گواوا به وجود دو فلاوونوئید در آن که گواجیورین و کوئرستین نام دارند نسبت داده می شود. در سال 2014 تحقیقی منتشر شد که نشان داد، خاصیت ضد باکتریایی که در فلاوونوئید گواجیورین موجود در برگ گواوا وجود دارد، رشد باکتری های پریودنتیت را محدود خواهد کرد.
نتیجه گیری
تحقیقات پزشکی که اخیرا انجام شده است به خوبی موثر بودن برگ گواوا در از بین بردن پلاک های دندانی را اثبات کرده است به همین دلیل در بسیاری از محصولات دارویی مورد استفاده برای درمان بیماری های دهانی به ویژه پریودنتیت به کار می رود.
هیدروژن پرواکسید
هیدروژن پراکسید دارای خاصیت ضد باکتریایی است و همین ویژگی باعث شده است که از آن برای کاهش بیماریهای میکروبی و لثه ای به طور گسترده استفاده شود. استفاده از شوینده های دهان که بر پایه ی هیدروژن پراکسید می باشند در کنار مسواک زدن دندان ها می تواند به کامل شدن بهداشت دهانی کمک بسیاری کند.
طبق مطالعه ای که نتایج آن در سال 2011 منتشر شد، استفاده طولانی مدت از دهان شویه حادی هیدروژن پراکسید در کنار مسواک به صورت روزانه می تواند از ایجاد پلاک های دهانی و جلوگیری کند و التهاب پریودنتیت را در همان مراحل ابتدایی از بین خواهد برد. این نتایج نشان می دهند که استفاده کوتاه مدت از دهان شویه حاوی هیدروژن پراکسید تاثیر چندانی بر پلاک های دندانی ندارند.
هشدار
دهان شویه های حاوی هیدروژن پراکسید در صورتی می توانند به کاهش آسیب باکتری های ایجاد کننده پلاک دندانی کمک کنند که به عنوان یک عمل هر روزه در برنامه بهداشت دهان و دندان شما قرار بگیرند. باید به این مسئله آگاهی داشته باشید که هیدروژن پر اکسید نباید به طور مستقیم برای شستن دندان ها مورد استفاده قرار بگیرد زیرا می تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد.
دهان شویه های گیاهی
چای سبز حاوی پلی فنول می باشد که رشد و چسبندگی باکتری های پریودنتیت را محدود می کنند و این ویژگی چای سبز را به یک ضد پلاک دندانی تبدیل کرده است. آزمایشی که در سال 2014 در یک کیلینیک انجام شد نشان داد، دهان شویه های حاوی چای سبز موثرتر از دهان شویه های حاوی کلروهگزیدین گلوکونات برای از بین بردن پلاک ها عمل می کنند.
ریحان
ریحان گیاه دیگری است که غالبا در دهان شویه ها و دیگر محصولات بهداشتی دهان برای از بین بردن فعالیت باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده منظم و مداوم از انواع دهان شویه های گیاهی می توانند به موثر بودن بهداشت دهان و دندان به صورت روزانه کمک بیشتری کنند.
این شوینده گیاهی می تواند به رفع مشکلات و نگرانی های ناشی از رشد زیاد باکتری های دهانی از جمله خونریزی لثه، دندان درد، و درد و چرک لثه کمک کند. تحقیقی در سال 2014 نشان داد که دهان شویه حاوی ریحان به همان اندازه دهان شویه حاوی کلروهگزیدین در رفع و محدود کردن پلاک های دهانی موثر هستند.
روغن درخت چای به عنوان یک ضد باکتری، ضد عفونی کننده و ضد قارچ شناخته می شود. این ویژگی ها می توانند به شما در بهبود و پیشرفت سلامت دهان کمک کنند. دهان شویه هایی که حاوی این مواد فعال می باشند این قدرت را دارند که از چسبیدن باکتری های دهانی به سطح دندان ها جلوگیری کنند.
بنابراین، شستشوی دهان با روغن درخت چای می تواند به کاهش ایجاد پلاک های باکتریایی کمک کند. استفاده مداوم از این نوع شوینده می تواند به از بین بردن علائم بیماری پریودنتیت مانند خونریزی لثه و التهاب کمک کند.
توجه
روغن درخت چای یک مایع بسیار قوی است که استفاده زیاد از آن می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. روغن درخت چای را در دهان خود بچرخانید و غرغره کنید اما حتما بعد از این کار آن را کاملا بیرون بریزید.
نتیجه گیری
دهان شویه های گیاهی فقط در برابر باکتری های پریودنتیت قوی عمل می کنند و زمانی تاثیر آن قابل حس است که به صورت منظم و دائمی در برنامه روزانه بهداشتی دهان و دندان در کنار دیگر درمان ها استفاده شود. این درمان به صورت تنها تاثیر زیادی نخواهد داشت. تحقیقات انجام شده بر روی خاصیت ضد پلاکی آن قابل توجه است اما نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه دارد.
مکمل ها
امگا تری یک اسید چرب غیر اشباع می باشد که به صورت قابل توجهی به مبارزه با بیماری های پریودنتیت می پردازد البته باید جزئی از رژیم غذایی ثابت شما باشد یا از مکمل های آن استفاده کنید. غذاهایی که غنی از اسید چرب امگا تری می باشند نشان داده اند که تاثیر قابل توجهی بر درمان بیماری های دهانی دارند. اسید چرب امگا تری ممکن است که بر روی فعالیت باکتری های ایجاد کننده پلاک تاثیر بگذارد و به سلامت لثه، دندان ها و ریشه دندان ها کمک کند.
می توانید امگا تری مورد نیاز خود را از طریق مصرف ماهی، به ویژه ماهی ساردین، سالمون، تن و دیگر ماهی ها تامین کنید. اگر نمی توانید نیاز خود را از طریق رژیم غذایی تامین کنید از پزشک خود بخواهید که مکمل آن را برای شما تجویز کند. مکمل امگا تری از روغن ماهی تهیه می شود که به صورت کپسول خوراکی استفاده می شوند. اما مهم است که پزشک دوز آن را برایتان مشخص کند تا از عوارض جانبی آن به دور باشید.
نقش رژیم غذایی
سلامت دهان شما در گرو آنچه که می خورید می باشد. بنابراین مهم است که در مورد آنچه که می خورید به طور کامل آگاه باشید و از یک رژیم غذایی متعادل که حاوی مواد مغذی است پیروی کنید. داشتن یک رژیم غذایی سالم تنها به معنی استفاده از غذاهای مغذی نمی باشد بلکه به داشتن یک زمان بندی منظم برای صرف وعده های غذایی نیز مربوط می شود.
افرادی که عادت به مصرف میان وعده دارند غالبا از نوشیدنی ها و غذاهای ناسالم استفاده می کنند که تاثیر منفی بر لثه ها و دندان ها و به طور کلی سلامتی آن ها خواهد داشت. بنابراین، داشتن یک برنامه و جدول زمان بندی برای مصرف وعده های غذایی و اجتناب از مواد غذایی ناسالم و پرخوری می تواند بسیار مفید واقع شود. از غذاهای کم کربوهیدارت که سرشار از امگا تری ، ویتامی سی و دی و فیبر می باشند استفاده کنید تا بیماری پریودنتیت و التهاب ناشی از آن را کاهش دهید.
تفاوت پریودنتیت و ورم لثه
ورم لثه نوعی بیماری لثه ای محسوب می شود. عامل های کلیدی تفاوت بین این دو شرایط عبارتند از:
ورم لثه خود را با التهاب لثه که به دلیل ایجاد پلاک دندانی ایجاد می شود، خود را نشان می دهد که این خود یکی علامت واضح از ایجاد عفونت پریودنتیت می باشد. از طرف دیگر پریودنتیت ساختارهای محافظت کننده از دندان را تحت حمله خود قرار می دهد. ورم لثه موجب تورم شدید آن، تغییر رنگ آن و در نهایت ایجاد خون ریزی هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می گردد.
پریودنتیت موجب تحلیل لثه و ظاهر شدن ریشه های دندان به صورتی غیر نرمال و بلندتر به نظر رسیدن می گردد همچنین ریشه های بسیار حساس دندان را در معرض باکتری ها و برخورد با غذا قرار خواهد داد. ورم لثه باعث التهاب اولیه لثه می شود و در صورتی که تحت درمان قرار نگیرد موجب ایجاد بیماری پریودنتیت می گردد در واقع وخیم و حاد شدن ورم لثه آغاز ایجاد بیماری پریودنتیت است. پریودنتیت یک حالت وخیم بیماری ورم لثه است زمانی که پلاک های ایجاد شده در عمق لثه فرو رفته باشند و خط لثه را ضعیف کرده باشند.
در این حالت در واقع باکتری ها و التهاب ناشی از آن ها، بافت لثه که محافظ دندان است را تخریب کرده اند و ساختار استخوان آن را تحت تاثیر قرار داده اند. عدم درمان به موقع یا چکاپ دهان و دندان موجب می شود که این بیماری به نابودی تمام دندان ها و از بین رفتن آن ها دامن بزند. در حقیقت، پریودنتیت یکی از عوامل رایج ریزش دندان ها در افراد بالغ می باشد.
آیا بیماری پریودنتیت مسری است؟
پریودنتیت بیماری است که در اثر فعالین باکتری ها درون دهان ایجاد می شود به ویژه فعالیت آن ها بر روی لثه. اگرچه التهاب به خودی خود مسری نمی باشد اما باکتری های پریودنتیت که آن را ایجاد می کنند می توانند از طریق بزاق به دیگر افراد منتقل شوند. بنابراین، باید به شدت مراقب باشید اگر یکی از دوستان یا افراد خانواده به بیماری پریودنتیت مبتلا هستند.
برای به حداقل رساندن این بیماری بهتر است که از به اشتراک گذاشتن وسایل و لوازم بهداشتی خود با دیگران خودداری کنید. اکثر افراد سلامت دهان و دندان خود را نادیده می گیرند به طور مثال به علائم اولیه بیماری پریودنتیت توجهی نمی کنند.
عوارض امکان پذیر
پریودنتیت خود مرحله پیشرفته ای از بیماری لثه است ، بدین مفهوم که که جای تاخیر در درمان این بیماری وجود ندارد. اگر علائم آن را نادیده بگیرید مشکلات جدی خواهند شد و به اعماق لثه نفوذ خواهند کرد و به صورت بازگشت ناپذیر ساختار دهان را تخریب خواهد کرد و مشکلات زیر را ایجاد می کند:
- آبسه های چرکی و دردناک پریودنتیت ایجاد می کند
- با تحلیل بردن ریشه های دندان باعث می شود که ریشه های دندان ها از لثه خارج شوند و در نتیجه دندان ها به طور غیر معمولی بلندتر به نظر خواهند آمد.
- از دست دادن دندان ها که این کار موجب سخت شدن غذا خوردن خواهد شد.
- از دست دادن کل دندان ها
در کنار تخریب لثه، رباط های پریودنتیت و استخوان آرواره، باکتر های پریودنتیت می توانند به صورت گسترده تری در بدن منتشر شوند و دیگر مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. به عنوان مثال، بیماری پریودنتیت که درمان نشود می تواند فرد را در معرض بیماری های قلبی و حملات آن، دیابت و سکته قرار دهد.
بارداری و بیماری پریودنتیت
زنان باردار باید اقدامات حیاتی لازم را برای حفظ سلامتی خود انجام دهند و در این مورد اطلاعات لازم را کسب کنند. شواهد کافی درمورد ارتباط مستقیم بین بارداری و پریودنتیت گزارش نشده است اما خطر ابتلا به آن وجود دارد. بنابراین، همانند دیگر مشکلات سلامتی، پریودنتیت باید تحت اقدامات ویژه و مراقبت های خاص پزشکی در دوره بارداری درمان شود تا از ایجاد مشکلاتی مانند زایمان زودرس، نوزاد کم وزن جلوگیری شود.
پریودنتیت و مشکل سیستمی
طبق تحقیقات سابق، مبتلا بدون به پریودنتیت در طولانی مدت ریسک ابتلا به مشکلات جدی سلامتی را افزایش خواهد داد. با این وجود، به مطالعات بیشتری برای اثبات این ادعا نیاز است. در دهان سالم نیز میکروب های خاص خود وجود دارد اما پریودنتیت زماین رخ می دهد که رشد باکتری های مضر زیاد از حد باشد و این اتفاق موجب ایجاد عفونت در دهان فرد می گردد. اگر بیماری پریودنتیت به موقع درمان نشود عفونت باکتریایی می تواند از دهان به دیگر نقاط بدن منتقل گردد و ریسک بیماری های زیر را افزایش خواهد داد:
- بیماری های قلبی عروقی
- دیابت و مقاومت انسولین
- روماتیسم مفصلی
- چاقی
- پوکی استخوان
- مشکلات دوران بارداری
برعکس این اتفاق نیز صادق است به گونه ای که این بیماری ها موجب ضعف بدن در برابر باکتری های پریودنتیت خواهند شد در نتیجه فرد به بیماری پریودنتیت مبتلا می گردد. بنابراین، مطالعات نشان می دهند که ارتباط تنگاتنگی بین بیماری پریودنتیت و بیماری های سیستمی بدن وجود دارد و عوامل زیادی وجود دارند که ریسک این بیماری را افزایش می دهند.
بیشتر بدانید: جراحی لیفت لثه چیست؟ + لبخند لثه ای و راه های درمان آن
آیا سیگار کشیدن پریودنتیت را بدتر خواهد کرد؟
سیگار کشیدن می تواند به طرز قابل توجهی بر سلامت دهان و به طور کلی سلامت فرد تاثیر بگذارد. در ادامه به بررسی چند علت که در صورت وجود فرد باید سیگار کشیدن را ترک کند خواهیم پرداخت:
- افرادی که سیگار می کشند بیشتر از بقیه افراد در معرض گسترش بیماری های لثه ای می باشند از جمله پریودنتیت.
- سیگار کشیدن موجب ایجاد عوارضی بعد از انجام درمان پریودنتیت خواهد شد از جمله کشیدن دندان، مشکلات لثه و استخوان، پیوند لثه و جراحی های دهانی برای بهبود سلامتی.
- افراد غیر سیگاری واکنش بهتری بعد از درمان بیماری پریودنتیت از خود نشان خواهند داد.
- سیگار کشیدن موجب می شود که مقاومت فرد در برابر عفونت لثه کاهش یابد در نتیجه ریسک ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهد.
چون سیگار کشیدن چرخش خون به درون لثه را کاهش می دهد، افرادی که سیگار می کشند خونریزی لثه که یکی از علائم این بیماری است را مشاهده نخواهند کرد در نتیجه بیماری آن ها عود می کند و منجر به مشکلات حاد لثه و تاخیر در درمان خواهد شد.
بنابراین، در صورت مشاهده علائم پریودنتیت یا دیگر مشکلات لثه ای، کاهش مصرف سیگار همیشه توصیه می گردد. بعد از ترک سیگار خونریزی لثه ممکن است که بیش از یک بار اتفاق افتد که این امر عادی است تا زمانی که خون رسانی به کل لثه به حالت عادی باز گردد. دندان پزشک ممکن است که درمان هایی برای متوقف کردن خونریزی لثه به شما پیشنهاد کنند.
آیا بیماری پریودنتیت می تواند موجب عفونت گوش گردد؟
درد ناشی از عفونت گوش می تواند به دندان و فک منتقل شود اما بدین مفهوم نیست که عفونت به درون دهان منتشر می شود. و به طور مشابه هنوز مدرکی مبنی بر این که عفونت پریودنتیت می توان ریسک عفونت گوش را افزایش دهد، وجود ندارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده به طور ناگهانی متوجه قرمزی، تورم، خونریزی لثه، دندان درد یا بدبو بودن تنفس بدون هیچ دلیل خاصی شدید بدون هیچ تاخیری به دندان پزشک مراجعه کنید تا درمان خود را فورا شروع کنید.
