سرطان کولورکتال یا رکتوم که معمولا به عنوان سرطان روده بزرگ شناخته می شود چهارمین سرطان شایع در ایالات متحده آمریکا به شمار می رود. هر ساله بیش از 145000 مورد جدید ابتلا به این بیماری تشخیص داده می شود. فقط سرطان ریه است که مرگ و میر آن بیشتر از مرگ و میر ناشی از سرطان روده بزرگ است. بروز سرطان روده بزرگ در دهه های اخیر به طرز چشمگیری کاهش یافته است. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام به بررسی سرطان روده بزرگ می پردازیم.
چه عواملی باعث بروز سرطان روده بزرگ می شود؟
در سال 1995، 53 مورد جدید از سرطان کولورکتال برای هر 100000 آمریکایی تشخیص داده شد. در سال 2015، این تعداد به 36 نفر کاهش یافته است. سرطان روده بزرگ و سرطان راست روده یا رکتوم به دلیل اینکه از لحاظ خصوصیات، علائم و روش های درمان مشابه هم هستند در یک گروه قرار می گیرند. دو سوم از سرطان های کولورکتال سرطان های روده بزرگ هستند.
سرطان روده بزرگ هنگامی شکل می گیرد که DNA سلول های روده بزرگ یا رکتوم دچار جهش هایی شود که باعث می شود آنها از فرایند کنترل رشد و تقسیم سلولی خارج شوند. در بسیاری از موارداین سلول های جهش یافته می میرند یا مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می گیرند. اما برخی از سلول های جهش یافته ممکن است از حمله سیستم ایمنی بدن فرار کرده و از کنترل خارج شوند و به این ترتیب در روده بزرگ تومور ایجاد کنند.
کولون و رکتوم در کنار هم روده بزرگ را تشکیل می دهند. روده بزرگ که حدودا سی سانتیمتر طول دارد در هضم غذا و جذب آب و مواد مغذی قبل از ارسال ضایعات به رکتوم، یعنی چند سانتیمتر پایانی روده بزرگ، نقش دارد. علت دقیق سرطان کولورکتال مشخص نیست ، اما برخی عوامل خطر مثل رژیم غذایی، استعمال دخانیات و مصرف زیاد الکل به شدت با این بیماری ارتباط دارند. همچنین افرادی که دارای سندرم خاص سرطان ارثی یا سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ هستند نیز بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
به طور کلی عوامل زیر می توانند باعث بروز سرطان روده بزرگ شوند:
- پولیپ ها که مثل قارچ در روده بزرگ رشد می کنند و ممکن است سرطانی شوند.
- برخی از سلول هایی که در امتداد لایه رکتوم یا روده بزرگ قرار دارند جهش یافته و از کنترل خارج می شوند.
- به این ترتیب تومور ایجاد می کنند.
سایر عوامل خطرساز سرطان روده بزرگ عبارتند از:
- مصرف دخانیات
- سبک زندگی کم تحرک
- مصرف بیش از حد الکل
- رژیم غذایی کم ارزش و به خصوص مصرف بیش از حد گوشت قرمز و مواد غذایی فرآوری شده
- سابقه خانوادگی مثل جهش های ژنتیکی ارثی یا سندرم سرطان ارثی
چه کسانی به این نوع سرطان مبتلا می شوند؟
خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ با افزایش سن بیشتر می شود.
طبق اعلام موسسه ملی سرطان:
- میانگین سنی افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ 67 سال است.
- متوسط سن افرادی که بر اثر سرطان روده بزرگ می میرند 73 سال است.
- 94 درصد از کل موارد جدید ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد 45 ساله و بالاتر تشخیص داده می شود.
- زنان و مردان آمریكایی آفریقایی بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان كولوركتال قرار دارند.
- یهودیان اشکنازی خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ دارند.
عوامل خطرساز سرطان روده بزرگ
هر ساله بیش از صد و چهل هزار آمریکایی مبتلا به سرطان کولورکتال تشخیص داده می شوند. با اینکه هیچ کس نمی داند که سرطان رکتوم یا روده بزرگ چه زمانی بروز می کند، اما درک عوامل خطر سرطان روده بزرگ به شما کمک می کند تا در کاهش احتمال ابتلا به این بیماری اقداماتی انجام بدهید. افرادی که خطر بیشتری برای آنها متصور است باید در مورد اینکه چه موقع آزمایش کولونوسکوپی یا آزمایش مدفوع انجام بدهند با پزشک خود مشورت کنند. این کار به شناسایی نشانه های اولیه بیماری کمک می کند.
عوامل خطر شناخته شده برای سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر می شوند:
ژنتیک
سابقه خانوادگی
ژن های ارثی و عوامل محیطی مشترک یا ترکیبی از این تاثیرات خطرات سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند. سابقه خانوادگی شما تعیین می کند که پزشک چه زمانی کولونوسکوپی را برای غربالگری سرطان روده بزرگ توصیه می کند. به عنوان مثال، اگر پدر شما در 50 سالگی مبتلا به سرطان كولوركتال شده باشد پزشك ممكن است توصیه كند شما كولونوسكوپی را در 40 سالگی انجام دهید.
سندرم های ارثی
دو سندرم ارثی متداول مرتبط با سرطان روده بزرگ پولیپ آدنوماس خانوادگی (FAP) و سرطان کولورکتال غیر پولیپی ارثی (HNPCC) هستند. سندرم های دیگری که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد عبارتند از: سندرم لینچ، سندرم تورکو و سندرم پوتز جگرز.
پیشینه نژادی و قومی
بیشترین میزان شیوع سرطان روده بزرگ در ایالات متحده مربوط به آمریکایی های آفریقایی می شود. یهودیان اشکنازی نیز خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند. اگر شما در یکی از این گروه های قومی هستید و هیچ عامل خطر دیگری ندارید، پزشک معاینات مربوط به سرطان روده بزرگ برای شما را به جای 50 سالگی از 45 سالگی شروع می کند. این کار برای بیشتر بیماران در معرض خطر توصیه می شود.
سبک زندگی
رژیم غذایی
رژیم های غذایی سرشار از گوشت قرمز و مواد غذایی فرآوری شده (مثل گوشت گاو، گوشت بره، ، سوسیس، کالباس و هات داگ) خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند. سرخ کردن، کباب کردن و یا سایر روش های پختن گوشت در دماهای بسیار بالا باعث ایجاد مواد شیمیایی خطرساز می شودرژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات و غلات پر فیبر به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک می کند.
سبک زندگی بی تحرک
شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ درافرادی که سبک زندگی بی تحرکی دارند بیشتر است.
سیگار کشیدن
برخی از مواد ایجاد کننده سرطان از طریق سیگار کشیدن بلعیده می شوند و به طور بالقوه خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند.
مصرف الکل
استفاده بیش از حد از مشروبات الکلی منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می شود.
سن
اگرچه سرطان کولورکتال ممکن است در هر سنی بروز کند اما شانس ابتلا به این بیماری بعد از سن 45 سالگی به طرز چشمگیری افزایش می یابد. تقریبا 95 درصد از کل سرطان های روده بزرگ در بیماران 45 ساله یا بالاتر اتفاق می افتد. طبق آمار انستیتوی ملی سرطان آمریکا، میانگین سنی بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ 68 سال است.
سابقه ابتلا به سرطان روده بزرگ یا پولیپ
اگر قبلا سرطان روده بزرگ داشته اید احتمال اینکه در قسمت های دیگر رکتوم و روده برزرگ به سرطان مبتلا می شوید بیشتر می شود. در برخی شرایط نیز ممکن است دچار عود مکرر سرطان شوید. این همان تومور بدخیمی است که در محل تومور اصلی مجددا ظاهر می شود. اگر پزشک در طول انجام کولونوسکوپی پولیپ پیدا کند، حتی اگر پولیپ برداشته شود و یا خوش خیم باشد باز هم در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارید.
سابقه ابتلا به بیماری های التهابی روده (IBD)
ابتلا به بیماری های التهابی روده یا IBD، از جمله کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، احتمال ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش می دهد.
چاقی
اضافه وزن نیز می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
دیابت نوع دو
ابتلا به این بیماری با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده همراه است. علاوه بر این دیابت نوع 2 ممکن است روی پیش آگهی بیماری شما نیز تاثیر منفی بگذارد.
بیشتر بخوانید: آیا کسانیکه دیابت نوع دو دارند مجاز به نوشیدن آب میوه هستند؟
علائم هشدار دهنده اولیه
علائم سرطان کولورکتال ممکن است در مراحل اولیه بیماری جزئی یاشند یا اصلا علائمی بروز نکند. اگر چه ممکن است برخی از علائم هشدار دهنده زودرس وجود داشته باشند اما معمولا علائم سرطان روده بزرگ تا زمانی که بیماری به مرحله دوم یا بعد از آن نرسد بروز نمی کنند.
انجام آزمایش غربالگری منظم برای سرطان رکتوم یا روده بزرگ و به خصوص کولونوسکوپی، به عنوان بخشی از یک برنامه سلامتی برای افراد بالای 50 سال یا افراد زیر 50 سال که در معرض خطر بالای ابتلا به این سرطان هستند یا سابقه خانوادگی این بیماری یا سایر سرطان ها را دارند توصیه می شود. در مورد زمان شروع غربالگری منظم سرطان روده بزرگ باید با پزشکتان مشورت کنید.
برای تشخیص سرطان روده بزرگ از چندین آزمایش مختلف استفاده می شود. این آزمایشات شامل کولونوسکوپی یا سایر روشهای آندوسکوپی، آزمایش مدفوع و یا سایر تست های آزمایشگاهی، MRI، سی تی اسکن یا PET / CT اسکن می باشد. در بسیاری از موارد ممکن است بیوپسی نیز مورد نیاز باشد. از این آزمایشات تصویربرداری و آزمایشگاهی برای ردیابی اندازه تومورها و نظارت بر پاسخ به درمان نیز استفاده می شود.
بیشتر سرطان های روده بزرگ از پولیپ ها ایجاد می شوند، بنابراین غربالگری برای پیدا کردن و از بین بردن پولیپ هنگام تشکیل آن به جلوگیری از رشد پولیپ های سرطانی کمک می کند. اگر سرطان کولورکتال در مراحل اولیه علائم ایجاد کند این علائم هشدار دهنده زودرس شامل کاهش وزن ناگهانی و یا باریک شدن مدفوع می باشد.
سایر علائم هشدار دهنده اولیه سرطان روده بزرگ عبارتند از:
- خونریزی روشن یا تیره از روده
- مدفوع باریک
- تانسموس یا احساس عدم توانایی در تخلیه روده به طور کامل
- کم خونی ناشی از کمبود آهن
- درد مداوم شکم
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
اگرچه ممکن است این علائم ناشی از بیماری های دیگر کم اهمیت تر مانند بواسیر ، زخم ها و بیماری کرون باشد اما در صورت بروز ای علائم حتما باید به پزشک مراجعه کنید. وجود خون در مدفوع حتی اگر فقط به گهگاهی اتفاق بیفتد هرگز نباید نادیده گرفته شود.
علائم سرطان روده بزرگ موضعی
علائم موضعی مواردی هستند که فقط بر روده بزرگ و یا راست روده اثر می گذارند و به اندام های دوردست بدن سرایت نمی کنند.
علائم شایع سرطان منطقه ای یا موضعی شامل موارد زیر است:
- یبوست
- اسهال
- اسهال و یبوست متناوب یا سایر تغییرات مربوط به اجابت مزاج
- خونریزی رکتال یا وجود خون در مدفوع
- نفخ شکم، گرفتگی یا ناراحتی شکم
- احساس اینکه روده کاملا تخلیه نمی شود
- مدفوع باریک تر از حد معمول
اگر مدت هاست که دچار این علائم احتمالی سرطان روده بزرگ هستید حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: سوالات مختلف در مورد اجابت مزاج
علائم سرطان کولورکتال سیستمیک
علائم سرطان کولورکتال از دستگاه گوارش فراتر می رود و روی کل بدن تاثیر می گذارد.
علائم رایج سرطان روده بزرگ سیستمیک شامل موارد زیر می شود:
- بی اشتهایی بی دلیل و غیر طبیعی
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- حالت تهوع
- استفراغ
- زردی
- کم خونی
- ضعف
- خستگی
- تغییر در دفعات اجابت مزاج
- یبوست
- تغییر قوام مدفوع (مدفوع رقیق یا آبکی)
- مدفوع خونی (به صورت لکه های قرمز روشن یا مدفوع تار مانند)
- خونریزی از رکتوم
- درد شکم، نفخ یا گرفتگی شکم
- احساس عدم تخلیه کامل روده
انواع سرطان روده بزرگ
آدنوکارسینومای روده بزرگ و راست روده 95 درصد از کل موارد سرطان روده بزرگ را تشکیل می دهند. آدنوکارسینوما رکتوم و روده بزرگ در دستگاه گوارش و در سلول های پوشش داخلی روده بزرگ ایجاد می شود. این بیماری به طور معمول با رشد بافتی به نام پولیپ شروع می شود. نوع خاصی از پولیپ به نام آدنوم ممکن است به سرطان مبتلا شود.
پولیپ ها اغلب در طول روند معمول کولونوسکوپی و قبل از اینکه سرطانی شوند برداشته می شوند. انواع دیگر سرطان کولورکتال شامل لنفوم های اولیه کولورکتال، تومورهای استرومی دستگاه گوارش، تومورهای کارسینوئید و ملانوم ها می باشد.
به طور کلی انواع سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر است:
آدنوکارسینوم کولورکتال
“آدنو” پیشوندی به معنی غدد است. “کارسینوما” نیز نوعی سرطان است که در سلول های اپیتلیال یا همان سلول های پوششی که سطوح داخل و خارج بدن را پوشش می دهند رشد می کند. آدنوکارسینوم روده بزرگ یا راست روده در روده بزرگ ایجاد می شود. سلول های سرطانی این بیماری اغلب در پوشش داخلی شروع به رشد می کنند و سپس در لایه های دیگر نیز پخش می شوند. دو نوع آدنوکارسینوما که شیوع کمتری دارند عبارتند از:
آدنوکارسینومای مخاطی
تقریبا 60 درصد این نوع سرطان از مخاط تشکیل می شود. مخاط باعث می شود سلول های سرطانی سریع تر گسترش یافته و از آدنوکارسینومای معمولی تهاجمی تر شوند. آدنوکارسینومای مخاطی 10 تا 15 درصد کل آدنوکارسینومای راست روده و روده بزرگ را تشکیل می دهد.
آدنوکارسینومای سلول حلقه ای
این نوع سرطان کمتر از 1 درصد از آدنوکارسینوماها را تشکیل می دهد. آدنوکارسینومای سلول حلقه ای به طور معمول تهاجمی است و ممکن است درمان آن دشوارتر باشد.
تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش
تومورهای کارسینوئیدی در سلول های عصبی و سلول های غده ای تنظیم کننده تولید هورمون ها ایجاد می شوند. این تومورها در بین گروهی از سرطان ها به نام تومورهای عصبی و غدد درون ریز (NET) قرار دارند. سلول های تومورهای کارسینوئید رشد آهسته ای دارند و ممکن است در ریه ها و یا دستگاه گوارش ایجاد شوند. این نوع سرطان 1 درصد از کل سرطان های روده بزرگ و نیمی از سرطان های موجود در روده کوچک را تشکیل می دهد.
انواع دیگر سرطان های روده بزرگ نادر که کمتر از 5 درصد از کل موارد سرطان روده بزرگ را شامل می شوند عبارتند از:
لنفوم های کولورکتال اولیه
این عارضه نوعی لنفوم غیر هوچکین است که در سیستم لنفاوی و به ویژه در سلول هایی به نام لنفوسیت ها ایجاد می شود. لنفوسیت ها نوعی گلبول سفید هستند که به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک می کنند. لنفوم ممکن است در بسیاری از نقاط بدن از جمله غدد لنفاوی، مغز استخوان، طحال، تیموس و دستگاه گوارش ایجاد شود. لنفوم های کولورکتال اولیه فقط 0.5٪ از کل سرطان های روده بزرگ و حدود 5٪ از کل لنفوم ها را تشکیل می دهد. این نوع سرطان کولورکتال معمولا در سنین بالا رخ می دهد و در مردان بیشتر از خانم ها شایع است.
تومورهای استرومی دستگاه گوارش
GIST ها نوع نادری از سرطان کولورکتال هستند که در یک سلول خاص در پوشش دستگاه گوارش (GI) به نام سلول های بینابینی تشکیل می شوند. بیش از 50 درصد از GIST ها در معده ایجاد می شوند و بعد از روده کوچک، روده بزرگ سومین محل شایع تشکیل این نوع سرطان است. GIST ها به عنوان سارکوم یا سرطان هایی که در بافت های همبند شروع می شوند طبقه بندی می شوند و بافت هایی مثل چربی، ماهیچه، رگ های خونی، بافت های عمیق پوست، اعصاب، استخوان ها و غضروف را درگیر می کنند.
لیومیوسارکوم
شکل دیگری از سارکوم، لیومیوسارکوم است که در اصل به معنی “سرطان عضله صاف” می باشد. روده بزرگ و روده بزرگ دارای سه لایه از نوع عضلانی هستند که تحت تأثیر لیومیوزارکوم قرار دارند و هر سه در جهت هدایت ضایعات از طریق دستگاه گوارش با هم کار می کنند. این نوع نادر سرطان روده بزرگ حدود 1/0 درصد از کل موارد کولورکتال را تشکیل می دهد.
مراحل پیشروی سرطان
کولون و راست روده دو مؤلفه اصلی روده بزرگ هستند. دیواره روده دارای چندین لایه است که از آن جمله می توان به مخاط (پوشش داخلی)، زیر گلبول، چندین لایه ماهیچه و سروز (لایه بیرونی) اشاره کرد. شبکه ای از رگ های خونی و غدد لنفاوی بافت داخل و اطراف روده بزرگ را تغذیه می کند.
مرحله سرطان کولورکتال با توجه به میزان گسترش بیماری از طریق لایه های دیواره روده بزرگ یا راست روده و یا گره های لنفاوی یا ارگان های دیگر مشخص می شود. هر مرحله نشان دهنده چگونگی پیشرفت بیماری به داخل روده بزرگ یا راست روده و یا گسترش آن به اندام های مجاور است. پزشکان از سیستم TNM برای تعیین دقیق تر میزان سرطان های خاص در هر مرحله استفاده می کنند.
این نحوه تعریف سیستم است:
- T (تومور): توصیف کننده اندازه اصلی تومور
- N (گره): نشان دهنده وجود یا عدم وجود سرطان در غدد لنفاوی
- M (متاستاز): نمایانگر سرایت یا عدم سرایت سرطان به قسمت های دیگر بدن
سپس یک عدد بین 0 تا 4 به هر عامل اختصاص داده می شود. بر اساس این سیستم مرحله ای سرطان کولورکتال، هر چه عدد بزرگتر باشد شدت سرطان نیز بیشتر است. به عنوان مثال ، نمره T1 نشان دهنده کوچکتر بودن تومور نسبت به نمره T2 است. حرف X نیز بدین معنی است که اطلاعات قابل ارزیابی نیستند.
هنگامی که نمرات T ، N و M اختصاص یافت، سرطان به صورت مراحل زیر ارزیابی می شود:
مرحله صفر سرطان روده بزرگ
در مرحله صفر سلول ها یا رشدهای غیرطبیعی مانند پولیپ ها روی مخاط (قسمت داخلی روده بزرگ یا روده بزرگ) یافت می شوند. این اتفاق به عنوان کارسینوم درجا شناخته می شود زیرا سلول ها در فقط در محل اصلی شان حضور دارند و هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان بدهد سرطان در لایه های دیگر روده بزرگ یا غدد لنفاوی گسترش یافته یا در اندامه ای دیگر متاستاز شده است. سلول های یافت شده در مرحله صفر سرطان کولورکتال ممکن است سرطانی یا پیش سرطانی باشند.
مرحله 1 سرطان کولورکتال
در این مرحله سرطان از طریق مخاط (پوشش داخلی) به داخل مخاط روده راه یافته است و ممکن است وارد عضلات شود. اما هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد سرطان به غدد لنفاوی یا اندام های دوردست گسترش یافته است.
مرحله 2 سرطان کولورکتال
مرحله دوم سرطان کولورکتال به سه دسته تقسیم می شود:
مرحله IIA
سرطان به خارجی ترین لایه روده یا روده بزرگسرایت کرده است اما به اندام های نزدیک یا غدد لنفاوی نرسیده و به اندام های دوردست نیز سرایت نکرده است.
مرحله IIB
سرطان در تمام لایه های روده بزرگ گسترش یافته اما به گره های لنفاوی یا اندام های دوردست نرسیده است.
مرحله IIC
سرطان در تمام لایه های روده رشد کرده و به اندام ها یا بافت های اطراف رسیده است. اما هنوز به غدد لنفاوی یا اندام های دوردست سرایت نکرده است.
مرحله 3 سرطان روده بزرگ
مرحله سوم سرطان کولورکتال به سه دسته تقسیم می شود:
مرحله IIIA
سرطان از طریق مخاط (پوشش داخلی) به داخل دیواره روده و به درون گلبول ها رسیده است و ممکن است وارد عضله شود. سرطان به سه غده لنفاوی در نزدیکی محل اولیه تومور گسترش یافته است.
مرحله IIIB
سرطان به خارجی ترین لایه روده بزرگ منتقل شده است و ممکن است در اندام ها یا بافت های اطراف گسترش یابد. علاوه بر این سرطان به سه غده لنفاوی در نزدیکی محل اولیه سرطان رسیده اما به اندام های دوردست سرایت نکرده است.
مرحله IIIC
سرطان به خارجی ترین لایه روده بزرگ منتقل شده است و ممکن است در چهار غده لنفاوی نزدیک تومور گسترش یابد. در این مرحله سرطان در اندام های مجاور نیز گسترش یافته است.
مرحله چهارم سرطان کولورکتال
مرحله چهارم پیشرفته‌ترین مرحله سرطان کولورکتال است. اگر به سرطان کولورکتال مرحله چهارم مبتلا شده باشید بدین معنی است که این سرطان در نقاط دوردست مانند کبد یا ریه متاستاز شده است. مرحله چهارم سرطان کولورکتال بسته به اینکه متاستاز یک عضو یا بیش از یک عضو را تحت تأثیر قرار داده بدهد به دو دسته تقسیم می شود.
تومور اصلی در هر اندازه ای باشد و ممکن است غدد لنفاوی را هم درگیر کرده باشد. اگر سرطان فقط به یک اندام دیگر گسترش یافته باشد مرحله IVA در نظر گرفته می شود اما در صوریتی که بیش از یک اندام درگیر سرطان شده باشد، سرطان به عنوان مرحله IVB تعریف می شود.
تشخیص سرطان روده بزرگ
تشخیص دقیق و کامل سرطان اولین گام در تهیه یک برنامه درمانی مناسب برای درمان سرطان روده بزرگ است. در طول درمان از آزمایشات تصویربرداری و آزمایشگاهی مختلفی برای ردیابی اندازه تومورها، نظارت بر پاسخ بدن بیمار به درمان و در صورت لزوم اصلاح برنامه درمانی استفاده می شود.
نمونه هایی از روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر است:
آندوسکوپی
روش هایی مانند کولونوسکوپی به پزشک اجازه می دهند بدن را از داخل بدن معاینه کند. پزشکان برای جستجوی پولیپ یا هر ناهنجاری های دیگری، آندوسکوپ یا کولونسکوپ را وارد بدن بیمار می کنند. در بعضی موارد پولیپ ها در حین کولونوسکوپی از روده برداشته می شوند.
تست های آزمایشگاهی تشخیص سرطان روده بزرگ
این آزمایشات شامل چندین آزمایش مدفوع است که به منظور بررسی وجود خون در مدفوع، ناهنجاری های DNA یا سایر نشانگرهایی که ممکن است نشان دهنده سرطان باشند انجام می شوند.
بیوپسی
بیوپسی می تواند در تشخیص سرطان روده بزرگ بسیار مهم باشد. متخصص گوارش با بازیابی پولیپ و سایر نمونه گیری از بافت روده بزرگ هنگام کلونوسکوپی، بیوپسی را انجام می دهد. نمونه های بافت نیز ممکن است در طی انجام سایر روش های آندوسکوپی مانند سیگموئیدوسکوپی یا سونوگرافی آندوسکوپی بازیابی شوند. سپس پولیپ ها و نمونه ها به آزمایشگاه فرستاده می شوند تا زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار بگیرند و سلولهای سرطانی بررسی شوند.
سی تی اسکن
در این نوع آزمایش اسکن سینه ، شکم و لگن برای بررسی اینکه که آیا سرطان روده بزرگ به سایر قسمت های بدن مانند ریه ها، کبد یا دیگر ارگان ها گسترش یافته است یا نه انجام می شود.
MRI و تشخیص سرطان روده بزرگ
این نوع آزمایش تصویربرداری به پزشکان در تعیین مرحله سرطان روده بزرگ کمک می کند. MRI از میدان های مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر فوق العاده دقیق استفاده می کند.
PET / CT اسکن
از این آزمایش برای تعیین اینکه سرطان روده بزرگ به غدد لنفاوی یا سایر نواحی بدن مانند کبد یا ریه ها گسترش یافته است یا نه استفاده می شود.
سونوگرافی
سونوگرافی می تواند تصاویری از اندام های داخلی را با استفاده از امواج صوتی با انرژی بالا ایجاد کند. از فناوری سونوگرافی برای بررسی تومورها در اندام های شکمی مانند کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده استفاده می کنند، به خصوص اگر پزشک تشخیص داده باشد که مایعات داخل شکم تجمع کرده اند.
آنیم باریم و تشخیص سرطان روده بزرگ
در این آزمایش از اشعه X برای تصویر برداری از روده بزرگ استفاده می شود. این کار به پزشکان کمک می کند تا سرطان روده بزرگ را تشخیص دهند و در برخی موارد زمانی که بیمار قادر به انجام کولونوسکوپی نیست از آنیم باریم استفاده می کنند.. در این روش لوله نازکی حاوی باریم وارد روده می شود. این محلول روده و روده بزرگ عبور می کند و اندام ها را می پوشاند.
سپس هوا از طریق لوله آزاد می و باعث می شود پزشک سلول های غیر طبیعی را مشاهده کند. سپس با استفاده از از پرتوهای ایکس تصاویری از روده گرفته می شود تا پزشک را در تشخیص پولیپ ها و سایر بافت های مشکوک که نیاز به بررسی دقیق تر دارند یا در حین کولونوسکوپی باید از بین بروند کمک کند.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی ساده برای سرطان روده بزرگ
درمان سرطان کولورکتال
درمان های متداول سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر است:
عمل جراحی درمان سرطان روده بزرگ
جراحی رایج ترین روش درمانی سرطان روده بزرگ است. عمل جراحی سرطان کولورکتال شامل برداشتن تومورها، برداشتن قسمت آسیب دیده روده بزرگ و از بین بردن غدد لنفاوی مجاور آن است. در موارد نادر ممکن است نیاز باشد که کل روده بزرگ از بدن بیمار خارج شود. علاوه بر این، بیمار ممکن است قبل و بعد از عمل جراحی تحت شیمی درمانی و یا پرتودرمانی سرطان روده بزرگ هم قرار بگیرد.
ایومونوتراپی
در این روش داروهایی که به عنوان مهارکننده سلول های نگهبان شناخته می شوند برای معالجه سرطان پیشرفته روده بزرگ که دارای خصوصیات ژنومی خاص هستند مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها با مسدود کردن گیرنده های سلول های ایمنی عمل می کنند. ایمونوتراپی برای همه بیماران توصیه نمی شود و واکنش به درمان در افراد مختلف متفاوت است. از این روش معمولا در ترکیب با سایر روش های درمانی مانند جراحی یا شیمی درمانی نیز استفاده شود.
شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی به منظور از بین بردن سلول های سرطانی یا توقف در رشد و تکثیر استفاده می شوند. شیمی درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مرحله یک و دو لازم نیست اما معمولا برای بیماران مبتلا به مرحله سه و چهار سرطان روده بزرگ تجویز می شود. شیمی درمانی برای سرطان کولورکتال ممکن است به صورت داخل وریدی یا به صورت قرص های خوراکی انجام شود. بعد از جراحی برداشتن تومور نیز از شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده استفاده می شود.
پرتو درمانی و درمان سرطان روده بزرگ
پرتودرمانی به دلایل مختلفی می تواند گزینه ای برای درمان سرطان روده بزرگ باشد.
این دلایل عبارتند از:
- پرتودرمانی قبل از عمل برای کوچکتر کردن تومورها به منظور برداشتن آسان تر آنها
- پرتودرمانی بعد از عمل برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده
- به عنوان یک گزینه درمانی برای بیمارانی که قادر به انجام عمل جراحی نیستند.
- به عنوان یک روش کاهشی برای کوچک کردن تومورهایی که ممکن است باعث انسداد روده یا روده شوند
- به عنوان یک درمان ترکیبی در کنار شیمی درمانی
درمان هدفمند
آنتی بادی مونوکلونال نوعی روش درمانی هدفمند است که برای معالجه سرطان روده بزرگ استفاده می شود. آنتی بادی های مونوکلونال پروتئین های مهندسی زیستی هستند که می توانند به پاسخ ایمنی طبیعی بدن در تشخیص ، حمله و از بین بردن سلول های سرطانی روده کمک کنند. آنتی بادی های مونوکلونال ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر روش های درمانی مانند شیمی درمانی استفاده شوند.
