انواع مختلفی از بیماری های روانی می توانند تفکر، وضعیت عاطفی و رفتارهای شخص را تحت تاثیر قرار دهند. بیماری های روانی یک عبارت کلی است که به گروهی از بیماری هایی که چگونگی احساس، تفکر، رفتار و تعاملات فرد با دیگران را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می دهد اطلاق می گردد. بیماری های روانی می توانند خیلی مشکل ساز باشند و ناتوان کننده افرادی باشند که آن را تجربه می کنند، همچنین برای خانواده ها و دوستانشان. بیماری های روانی می توانند موقت یا دائمی باشند یا علائم آن گاه به گاه بروز کند. در این مقاله از بخش روانشناسی دکتر سلام به بررسی انواع بیماری های روانی می پردازیم.
انواع بیماری های روانی
اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی (که سابقا به عنوان افسردگی روان شیدایی شناخته می شد) نوسانات خلق و خوی شدید شامل اوج احساسی (اشتیاق مفرط) و همچنین افسردگی شدید می شود. این نوسانات خلق و خو در سیکل هایی اتفاق می افتند که ممکن است چند روز یا هفته یا سال طول بکشد.
وقتی عود این بیماری شدید باشد ممکن است بعضی از افراد افکار خودکشی و علائم جنون را تجربه کنند. ممکن است یک شخص آنقدر تحت تاثیر این بیماری قرار گیرد که قادر به تشخیص واقعیت از تخیل نباشد. علل اختلال دو قطبی کاملا شناخته شده نیستند اما احتمالا ترکیبی از علل ژنتیکی و سایر عوامل می باشد.
بیشتر بخوانید: برای تنظیم خلق و خوی خود بخوانید
افسردگی
افسردگی یکی از بیماری های روانی است که به طور قابل توجهی شیوه احساس فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. و موجب گرفتگی مزمن خلق و خوی فرد و احساس غم و اندوه و فقدان می گردد. افسردگی علائم مختلفی دارد و اشخاص را به شیوه های متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد. بعضی از این علائم ممکن است شامل این موارد باشند: بی نهایت غمگین بودن، خواب آشفته، فقدان علاقه و انگیزه، احساس بی ارزش بودن، نبود لذت در انجام فعالیت ها، اضطراب، تغییر در اشتها یا وزن، دردهای جسمانی و تمرکز ضعیف.
در حالی که دلیل اصلی افسردگی ناشناخته است، این بیماری می تواند در کل ناشی از ترکیبی از وقایع اخیر، فاکتورهای شخصی، سابقه خانوادگی، استفاده از مواد مخدر و الکل همچنین تغییرات درون مغز باشد.
اختلال اضطراب یکی از بیماری های روانی
افراد درگیر اختلال اضطراب به دفعات دارای نگرانی و ترس شدید، مفرط و پایدار در مورد موقعیت های روزانه می شوند. این احساسات فعالیت های روزانه را مختل کرده، کنترل آنها دشوار بوده و با یک خطر واقعی تناسب ندارند و می توانند مدت زیادی طول بکشند. مثال هایی از اختلال اضطراب عبارتند از اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی (فوبیای اجتماعی) و فوبیاهای خاص.
دیگر علائم اختلال اضطراب می تواند شامل حملات وحشت، لرزش، عرق کردن، تنفس دشوار، احساس غش و ضعف، ضربان قلب سریع، حالت تهوع یا اجتناب از موقعیت های خاص باشد. بعضی از علل یا عوامل اضطراب عبارتند از محیط، موقعیت های استرس زا، تروما، سابقه خانوادگی و سوء مصرف مواد.
اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یکی از بیماری های روانی است که روی شیوه تفکر، احساس و عمل شخص تاثیر می گذارد و اغلب برداشت از واقعیت را تحریف می کند. این یک باور غلط است که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارای چندین شخصیت هستند. این افراد مثل بقیه فقط یک شخصیت دارند. اگر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است علائم مزمن جنون را تجربه کنند.
این افراد ممکن است توهماتی مثل دیدن چیزها، شنیدن صداها، احساس بوها و درک حس هایی روی پوستشان داشته باشند. این افراد همچنین ممکن است توهماتی داشته باشند که با اینکه غلط هستند اما در ذهنشان قویا بر آن پافشاری می کنند و از کنار گذاشتن این عقاید امتناع می نمایند. دیگر علائم و نشانه ها ممکن است شامل انگیزه پایین، عاری از احساس بودن، صحبت کردن بی هدف و بی نظم، نبود میل به تشکیل روابط اجتماعی و فقدان توانایی بیان احساسات باشد.
آنورکسیا نروزا (بی اشتهایی عصبی)
این بیماری یک اختلال در خوردن است که با وزن بدن غیر طبیعی پایین و ترس شدید از وزن گرفتن و یک برداشت غیر نرمال از وزن بدن تعریف می شود. این بیماری هم زنان و هم مردان را تحت تاثیر قرار می دهد. افراد مبتلا به آنورکسیا ممکن است خوردن خود را محدود کنند، به طور وسواس گونه ای ورزش کنند و سوء مصرف مسهل یا امکانات کمکی رژیمی داشته باشند.
دانستن این مطلب مهم است که این رفتار به هیچ وجه به غرور و انتخاب سبک زندگی مربوط نیست. آنورکسیا یکی از بالاترین نرخ های مرگ و میر را در بین تمام بیماری های روانی دارا می باشد. حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از این افراد در طی ۲۰ سال در اثر عوارض این بیماری و یا خودکشی می میرند.
بیشتر بخوانید: رهایی از بی اشتهایی از لحاظ روانی
بولیمیا نروزا (پر خوری عصبی) یکی از بیماری های روانی
این بیماری یکی از بیماری های روانی جدی است که عبارت است از زیاده روی در خوردن (مصرف مقدار زیاد و غیر طبیعی غذا) که با رفتار جبران کننده ای مثل استفراغ، ورزش بیش از اندازه، روزه داری یا سوء مصرف مسهل ها دنبال می شود. این چرخه خوردن بیش از حد و تنقیه کردن یا ورزش کردن به احساس گناه و شرم شدید برای شخص منجر می شود. این بیماری روانی اغلب تشخیص داده نمی شود زیرا افراد مبتلا به بولیمیا وزن نرمال یا اضافه وزن خفیفی دارند و اغلب رفتارهای مرتبط با بیماری را پنهان می کنند.
اختلال وسواسی اجباری (OCD)
اختلال وسواسی اجباری (OCD) یک اختلال اضطراب است که در آن، شخص افکار و ترس ها را تجربه می کند (وسواس فکری) و منجر به رفتارهای تکراری (وسواس عملی) می شود. افراد دچار اختلال وسواسی اجباری (OCD) معمولا از ماهیت غیر منطقی وسواس های فکری و عملی خود، آگاهی دارند. با این حال از کنترل آنها ناتوان می باشند.
بعضی از وسواس های فکری شایع عبارتند از:
- ترس از میکروب ها، کثیفی و سموم
- ترس از آزار رساندن به خود یا دیگران
- دغدغه مفرط نسبت به تقارن و ترتیب
- ذخیره کردن یا انبار و جمع آوری چیزها
بعضی از وسواس های عملی شایع می توانند شامل موارد زیر باشند:
- چک کردن مفرط آیتم های مربوط به امنیت مثل قفل ها و ابزارهای امنیتی
- تمیز کردن، شستن و دوش گرفتن مفرط
- لمس کردن، ضربه زدن یا حرکت در یک مسیر خاص یا به دفعات
- تکرار کلمات یا اعداد به تعداد مشخص
اختلال استرس پس از حادثه (PTSD)
این اختلال ممکن است بعد از اینکه شخص یک رویداد تکان دهنده را که تهدید کننده زندگی و امنیت او یا دیگر افراد مرتبط با او است را تجربه کرده یا شاهد بوده، در فرد گسترش پیدا کند. برای مثال وقایعی که می توانند اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) را تحریک کنند عبارتند از حمله فیزیکی یا جنسی، یک تصادف، فجایع طبیعی یا جنگ.
ممکن است فرد دچار این اختلال (PTSD) احساس ترس شدید، وحشت، درماندگی و یا هراس داشته باشد. هنگام به خاطر آوردن واقعه، این افراد می توانند آن حادثه تکان دهنده را دوباره زنده کرده و واکنش های احساسی و جسمانی شدیدی مثل عرق کردن و تپش قلب را تجربه کنند. دیگر علائم عبارتند از مشکلات خواب، عدم تمرکز، به راحتی از جا پریدن (از ترس)، دائم نگران خطر بودن، اجتناب از یادآوری واقعه و بی حسی عاطفی.
اختلال کنترل تکانه (ICD) یکی از بیماری های روانی
اختلال کنترل تکانه (ICD) دسته ای از اختلالات است که با تحریک پذیری و ناتوانی برای مقاومت در برابر یک تکانه (وسوسه) که می تواند برای آنها یا دیگران خطرناک باشد تعریف می گردد. برای مثال پیرومانیا یا جنون آتش افروزی (شروع عمدی آتش سوزی)، جنون سرقت، وسواس خرید، وسواس جنسی (میل شدید به افکار و فعالیت های جنسی) و قماربازی بیمارگونه مثال هایی از اختلال کنترل تکانه می باشند.
اعتیاد و سوء مصرف مواد می تواند از انواع مواد قانونی و غیر قانونی مثل الکل، مواد مخدر، قمار، داروهای تجویزی (مسکن ها و آرام بخش ها)، استنشاق کننده هایی مثل پاک کننده های خانگی و حتی استفاده از اینترنت باشد. شخص وابسته، زمانی که جلوی اعتیاد خود را می گیرد علائم وسوسه شدید و ترک اعتیاد را تجربه می کند.
بیشتر بخوانید: درباره وسوسه روحی روانی و وسواس فکری چه میدانید
اختلال خود زشت انگاری (BDD)
اختلال خود زشت انگاری (BDD) زمانی است که افراد مرتبا نگران این هستند که چطور به نظر می رسند. این افراد ممکن است بر این باور باشند که عیب های خیلی کوچک یا خیالی، نقص های واقعا جدی در ظاهر آنها وجود دارد. با این حال این موضوع به غرور این افراد ارتباطی ندارد. این عیب های خیالی باعث پریشانی قابل توجهی در فرد می شوند و این وسواس ها زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار می دهند.
این افراد غالبا روی ظاهر و تصویر بدن خود وسواس دارند، مرتب خود را در آینه بررسی می کنند، به طور وسواس گونه ای خود را می آرایند، مرتبا رژیم می گیرند، بیش از حد ورزش می کنند و به دنبال دلداری دیگران هستند. برای این افراد غیر معمول نیست که به دنبال روش های زیبایی متعددی باشند تا نقص های خیالی خود را برطرف سازند اما هرگز نیز راضی نیستند.
