آیا با راهکارهای خانگی درمان یبوست ناشی از روزه داری آشنایی دارید؟ اکثر افراد در ماه رمضان به یبوست دچار می شوند که علت اصلی آن، کم آب شدن بدن است. یبوست بسیار شایع است، به طوری که حدود 20 درصد از جمعیت ایالات متحده ی آمریکا به این وضعیت دچار هستند و سالانه حدود 8 میلیون نفر در این کشور، به علت یبوست به پزشکان مراجعه می کنند. مصرف یا عدم مصرف برخی از غذاها، سبک زندگی نادرست، مصرف بعضی داروها و ابتلا به دسته ای از بیماری ها می تواند منجر به یبوست شود. با این حال، دلیل ابتلا به یبوست های مزمن در بسیاری از افراد، مشخص نیست، که به این وضعیت، یبوست مزمن ایدیوپاتیک گفته می شود.
علائم یبوست ناشی از روزه داری
از نشانه های مهم یبوست ناشی از روزه داری ، می توان به کاهش دفع به کم تر از 3 بار در هفته اشاره کرد. همچنین سایر علائم این وضعیت عبارت اند از:
- مشکلات و سختی دفع
- ورم و درد شکمی به علت سفتی و خشک بودن مدفوع
متاسفانه، یبوست می تواند اثرات منفی بسیاری بر روی کیفیت زندگی افراد داشته باشد. همچنین این وضعیت ممکن است سلامت جسمی و روانی افراد را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.
راهکار های طبیعی فراوانی به منظور مقابله با یبوست وجود دارد که بسیاری از آن ها از نظر علمی توجیه پذیرند. در این مقاله، به معرفی برخی از این روش های درمانی خانگی می پردازیم.
یکی از علل یبوست، روزه داری است. افراد روزه دار به دلیل از دست دادن شدید آب و مواد مغذی در طول روز می توانند به این وضعیت دچار شوند. با توجه به نزدیک شدن ماه رمضان و ایام روزه داری، لازم است که موارد زیر با دقت بیشتری مطالعه شوند.
درمان یبوست ناشی از روزه داری
1- آب بیشتری بنوشید
از دست دادن آب، می تواند به مرور زمان منجر به یبوست شود. به منظور جلوگیری از این اتفاق، لازم است که روزانه به میزان کافی، آب بنوشید.
مبتلایان به یبوست می توانند با نوشیدن آب های گازدار، از علائم خود کمی بکاهند و به تسریع فرآیند دفع کمک کنند. مطالعات نشان می دهد که مصرف آب گاز دار، نسبت به آب معمولی، به بهبود علائم یبوست، کمک بیشتری می کند. با این حال، نباید در مصرف این دسته نوشیدنی های گازدار قندی مانند نوشابه، زیاده روی کرد، زیرا قند موجود در این نوشیدنی ها به شدت برای سلامتی مضر بوده و می تواند منجر به تشدید یبوست شود.
نتیجه: کاهش میزان آب بدن می تواند منجر به یبوست شود، به همین خاطر باید روزانه به مقدار کافی، آب نوشید.
2- برای پیشگیری از یبوست ناشی از روزه داری ، فیبر بیشتری مصرف کنید
یکی از توصیه هایی که به مبتلایان یبوست می شود، مصرف بیشتر فیبر، به خصوص فیبر های محلول و غیرقابل تخمیر، است. فیبر می تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و فرآیند دفع کمک کند. بر اساس آمار، مشاهده شده است که مصرف فیبرهای خوراکی می تواند به کاهش علائم حدود 77 درصد از مبتلایان به یبوست مزمن کمک کند. با این حال، برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف بیش از حد فیبر می تواند مشکلات گوارشی را بدتر کند. برخی از محققین بر این باور اند که مصرف مکمل های رژیمی حاوی فیبر می تواند منجر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش شود، اما نمی تواند به کاهش علائم یبوست مانند درد، ورم و نفخ کمک کند.
توجه داشته باشید که نوع مکمل مصرفی بسیار حائز اهمیت است. مکمل های خوراکی حاوی فیبر گوناگونی، در بازار موجود است که عموماً می توان آن ها را در 2 دسته طبقه بندی کرد:
- فیبرهای نامحلول: سبوس گندم، سبزیجات و غلات فرآوری نشده حاوی مقادیر بالایی از فیبرهای نامحلول می باشند. مصرف این دسته از فیبرها، به مدفوع حجم داده و به عبور آسان تر آن از مجاری گوارشی کمک می کند.
- فیبرهای محلول: سبوس جو، خشکبار، دانه های روغنی، لوبیا، لپه، نخود فرنگی، جو، برخی از میوه ها و سبزیجات، سرشار از فیبرهای محلول در آب هستند. این دسته از فیبر ها، با جذب آب، می توانند منجر به نرم شدن و دفع آسان تر مدفوع شوند.
مطالعات نشان می دهد که مصرف فیبرهای نامحلول، اثری بر بهبود یبوست ندارد و ممکن است در برخی از افراد منجر به تشدید علائم بیماری های گوارشی از جمله یبوست مزمن ایدیوپاتیک شود. همچنین استفاده از فیبرهای قابل تخمیر نیز به منظور کاهش علائم یبوست موثر نیست، زیرا این دسته از فیبرها توسط باکتری های موجود در دستگاه گوارش، تجزیه شده و قابلیت جذب آب خود را از دست می دهند. به این ترتیب، فیبرهای محلول و غیرقابل تخمیر، بهترین انتخاب به منظور کاهش علائم یبوست می باشند.
به منظور پیشگیری از ابتلا به یبوست، بهتر است که ترکیبی از فیبرهای محلول و نامحلول را در کنار یک دیگر مصرف کرد. مجموع فیبر دریافتی توصیه شده برای زنان 25 گرم و برای مردان 38 گرم در روز می باشد.
نتیجه: سعی کنید که میزان دریافتی فیبرتان را بالا ببرید. به این منظور می توانید از مکمل های حاوی فیبر محلول در آب و غیرقابل تخمیر استفاده کنید.
3- ورزش کنید
مطالعات انجام شده به منظور بررسی اثر ورزش بر روی یبوست، نتایج مختلفی داشته است. بسیاری از این بررسی ها نشان می دهند که ورزش اثری بر روی حرکات دستگاه گوارش ندارد. با این حال، اخیراً مطالعه ای بر روی افراد مبتلا به یبوست و سندرم روده ی تحریک پذیر انجام گرفته که نتایج جالبی را به همراه داشته است. بر اساس یافته های این پژوهش، ورزش کردن می تواند به طور چشم گیری از علائم یبوست بکاهد. سایر مطالعات انجام شده بر روی این گروه، نتایج مشابهی را داشته است.
با وجود این که نتایج بیشتر مطالعات نشان می دهد ورزش کردن، اثری بر روی تعداد دفعات دفع ندارد، اما به نظر می رسد این کار می تواند از علائم یبوست بکاهد.
نتیجه: ورزش کردن می تواند به کاهش علائم یبوست در برخی از افراد کمک کند.
4- درمان یبوست ناشی از روزه داری با مصرف قهوه
برخی از افراد با نوشیدن قهوه، نیاز به دفع بیشتری پیدا می کنند. علت این امر، تحریک عضلات صاف دستگاه گوارش به واسطه ی قهوه می باشد. نتایج به دست آمده از یک مطالعه نشان می دهد که قهوه ی کافئین دار می تواند مانند یک وعده ی غذایی، دستگاه گوارش را تحریک کند. این اثر 1.6 برابر قوی تر از نوشیدن آب و 23 درصد قوی تر از نوشیدن قهوه ی بدون کافئین است.
همچنین قهوه دارای مقادیر کمی از فیبر محلول می باشد که می تواند به پیشگیری از ابتلا به یبوست کمک کند.
نتیجه: قهوه می تواند با تحریک عضلات دستگاه گوارش به کاهش علائم یبوست کمک کند. همچنین این نوشیدنی حاوی مقادیر کمی فیبر محلول است.
5- از سنا غافل نشوید
سنا نوعی ملیّن گیاهی است که از آن به عنوان یکی از درمان های طبیعی یبوست، استفاده می شود. این گیاه را می توان از داروخانه ها یا فروشگاه های اینترنتی به شکل خوراکی یا شیاف خریداری کرد. سنا دارای تعدادی از ترکیبات گیاهی به نام گلیکوزید ها می باشد. این ترکیبات می توانند با تحریک اعصاب محیطی مجاری گوارش، فرآیند دفع را آسان تر کنند.
مصرف کوتاه مدت سنا برای بزرگسالان عارضه ای ندارد، اما در صورت بهبود نیافتن یبوست پس از چند روز مصرف، بهتر است که به پزشک متخصص مراجعه کنید. مصرف این ماده برای افراد باردار یا مبتلایان به بیماری التهابی روده توصیه نمی شود.
نتیجه: سنا نوعی ملیّن طبیعی است که می تواند به کاهش علائم یبوست کمک کند. این ماده را می توان بدون نیاز به نسخه، از داروخانه ها تهیه کرد. سنا با تحریک اعصاب دستگاه گوارش می تواند دفع را آسان کند.
6- درمان یبوست ناشی از روزه داری با مصرف محصولات یا مکمل های پروبیوتیک
محصولات پروبیوتیک می توانند از ابتلا به یبوست های مزمن جلوگیری کنند. مطالعات نشان می دهند که تعادل باکتری های موجود در مجاری گوارشی بسیاری از مبتلایان به یبوست های مزمن بر هم خورده است. مصرف مواد پروبیوتیک می تواند میزان این باکتری ها را به حالت اولیه خود بازگرداند و به این ترتیب از ابتلا به یبوست پیشگیری کند. همچنین این مواد می توانند با تولید لاکتات و اسید های چرب کوتاه زنجیر، به بهبود یبوست کمک کنند.
بررسی های اخیر نشان می دهد که مواد پروبیوتیک می توانند با بهبود عملکرد دستگاه گوارش، یبوست های عملکردی را درمان کنند.
برای بهره بردن از مواد پروبیوتیک می توان از محصولاتی مانند ماست های پروبیوتیک موجود در بازار استفاده کرد. این محصولات حاوی باکتری های مفیدی هستند که به دستگاه گوارش کمک می کنند. علاوه بر این محصولات، مکمل های پروبیوتیک نیز وجود دارند که توصیه می شود روزانه به مدت 4 ماه مورد استفاده قرار گیرند تا اثرات مفید مصرف آن ها علیه یبوست ناشی از روزه داری مشاهده شود.
نتیجه: مواد پروبیوتیک می توانند به درمان یبوست مزمن کمک کنند. این دسته مواد در محصولات و مکمل های پروبیوتیک یافت می شوند.
7- از ملیّن های دارویی استفاده کنید
به منظور انتخاب مناسب ترین ملیّن دارویی، لازم است که با پزشک خود مشورت کنید. در اغلب موارد، متخصصین یکی از انواع ملیّن های زیر را تجویز می کنند:
- حجیم کننده های مدفوع: این دسته ملیّن ها بر پایه ی فیبر ساخته شده اند که با جذب آب می توانند به مدفوع حجم دهند.
- نرم کننده های مدفوع: شل کننده های مدفوع دارای روغن های طبیعی هستند و به عبور آسان تر مدفوع از مجاری گوارشی کمک می کنند.
- ملیّن های تحریکی: این نوع ملیّن ها با تحریک اعصاب دستگاه گوارش می توانند حرکات روده را تقویت و دفع را آسان تر کنند.
- ملیّن های اسمزی: ملیّن های اسمزی با جذب بیشتر آب از محیط اطراف، منجر به نرم شدن مدفوع و دفع راحت تر آن می شوند.
توجه داشته باشید که این داروها باید به تجویز پزشک مصرف شوند و نباید سر خود از آن ها استفاده کرد.
نتیجه: در صورت ابتلا به یبوست می توانید با پزشک خود مشورت کرده و از او بخواهید تا موثرترین ملیّن را برای شما تجویز کند.
8- درمان یبوست ناشی از روزه داری با مکمل های گلوکومانان
گلوکومانان نوعی فیبر محلول می باشد که می تواند به درمان یبوست کمک کند. اخیراً مطالعه ای بر روی کودکان مبتلا به یبوست های شدید انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که مصرف گلوکومانان تا حدی می تواند از علائم یبوست بکاهد. با این حال، سایر مطالعات انجام شده، نتایج قابل قبولی نداشته است.
علاوه بر تسهیل فرآیند گوارش، گلوکومانان می تواند به عنوان یک ماده ی پری بیوتیک به باکتری های مفید روده نیز کمک کند.
در صورت ابتلا به یبوست می توانید از مکمل های گلوکومانان موجود در بازار استفاده کنید. این مکمل ها، انواع مختلفی دارند، پس لازم است قبل از خریداری، درباره ی آن ها به خوبی تحقیق کنید.
نتیجه: گلوکومانان می تواند یبوست برخی از افراد را درمان کند. به منظور تهیه مکمل های گلوکومانان می توانید به داروخانه مراجعه کنید
9- مواد پری بیوتیک بخورید
فیبرهای رژیمی به مدفوع حجم داده و دفع آن را آسان تر می کنند. علاوه بر این، برخی از فیبرها می توانند به افزایش سلامت دستگاه گوارش کمک کنند و به این ترتیب از علائم یبوست بکاهند. فیبرهای پری بیوتیک با تغذیه ی باکتری های مفید موجود در روده می توانند عملکرد اندام های گوارشی را تقویت کنند. همچنین این مواد می توانند به حفظ تعادل فلورنرمال های مجاری گوارشی کمک کنند.
مطالعات نشان می دهد که مواد پری بیوتیک مانند گالاکتوالیگوساکارید ها می توانند مدفوع را نرم و فرآیند دفع را تسهیل کنند. سیر، پیاز و موز از جمله خوراکی های غنی از فیبرهای پری بیوتیک هستند.
نتیجه: مواد خوراکی سرشار از فیبرهای پری بیوتیک می توانند به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک کنند و در برخی از موارد از علائم یبوست بکاهند.
10- منیزیم سیترات نقش بسزایی در درمان یبوست ناشی از روزه داری دارد
منیزیم سیترات به عنوان یکی از محبوب ترین درمان های خانگی یبوست به حساب می آید. این ماده، نوعی ملیّن اسمزی است که به راحتی در داروخانه ها و فروشگاه های اینترنتی یافت می شود.
مصرف روزانه ی مکمل های منیزیم سیترات می تواند به درمان یبوست کمک کند. از این ماده در دوز های بالا، برای شست و شوی معده، پیش از عمل های جراحی، استفاده می شود.
نتیجه: مکمل های منیزیم سیترات به درمان یبوست کمک می کنند. این مکمل ها نیازی به نسخه ی پزشک ندارند و به راحتی می توان آن ها را از داروخانه تهیه کرد.
11- آلو بخورید
از زمان های قدیم، آلو به عنوان یکی از درمان های طبیعی یبوست شناخته شده بود. علاوه بر فیبر، آلو دارای نوعی ملیّن به نام سوربیتول است. این ماده نوعی قند الکل است که به دفع آسان تر کمک می کند.
مطالعات نشان می دهند که آلو نسبت به فیبر، درمان موثرتری برای یبوست است. در صورت ابتلا به یبوست، خوردن آلو راحت ترین درمان طبیعی در دسترس برای این وضعیت می باشد. دوز درمانی موثر این میوه، برای رهایی از یبوست حدود 100 گرم در روز است که می توان آن را با مصرف حدود 15 آلو متوسط، تامین کرد.
توجه داشته باشید که در صورت ابتلا به سندرم روده ی تحریک پذیر، از مصرف آلو پرهیز کنید.
نتیجه: آلو دارای قندی به نام سوربیتول است که خواص ملیّنی دارد. مصرف این میوه برای درمان یبوست بسیار موثر است.
12- درمان یبوست ناشی از روزه داری با مصرف لبنیات
در برخی از موارد، عدم تحمل نسبت به لبنیات می تواند منجر به یبوست ناشی از روزه داری شود. در کودکان عدم تحمل شیر گاو و در بزرگسالان عدم تحمل لاکتوز ممکن است یبوست ایجاد کند.
در صورتی که مشکوک به عدم تحمل نسبت به لبنیات هستید، می توانید برای مدتی این مواد را از رژیم غذایی تان حذف کنید. توجه داشته باشید، با حذف لبنیات باید مواد غذایی غنی از کلسیم را جایگزین آن ها کنید.
نتیجه: عدم تحمل لاکتوز یا سایر قند های لبنی ممکن است منجر به یبوست شود، در نتیجه بهتر است تا حد امکان از مصرف این مواد پرهیز کنید.
امیدوارم با این راهکارهای ساده و خانگی بتوانید یبوست ناشی از روزه داری را درمان کنید.