بابونه گیاهی گلدار از خانواده گل مروارید و گیاه بومی اروپا و آسیای غربی است که هم اکنون در سراسر جهان نیز یافت می شود. این گیاه کمی بوی سیب می دهد که این می تواند چرایی نام گذاری اش یعنی بابونه به معنای “سیب زمین یونانی” را توضیح دهد.
به گزارش وری ول هلث، دو گونه از این گیاهان شامل بابونه آلمانی و بابونه رومی است که نوع آلمانی آن قوی تر است و بیشترین کاربرد در علم داروسازی را دارد.
بابونه از زمان بقراط “پدر علم طب” در 500 سال قبل از میلاد به عنوان یک داروی گیاهی استفاده می شده است. فهرست موارد استفاده از آن بسیار گسترده است که می توان به درمان تب، سردرد، مشکلات کلیوی، کبدی و مثانه، ناراحتی گوارشی، اسپاسم عضلات، اضطراب، بی خوابی، تحریکات پوستی، کبودی، نقرس، زخم، درد روماتیسمی، تب یونجه، التهاب، بواسیر، کولیک و اختلالات قاعدگی اشاره کرد. نام عمومی بابونه اروپایی از ماتریس لاتین به معنی رحم آمده است زیرا بابونه در طول تاریخ برای درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان نیز استفاده می شده است.
در دوران مدرن، بابونه را بیشتر به صورت خوراکی برای درمان بی خوابی، اضطراب و ناراحتی های گوارشی استفاده می کنند. اگرچه مصرف آن به عنوان یک درمان احتمالی برای دیابت هنوز در حال بررسی است. این ماده همچنین به صورت موضعی برای مهار شرایط پوستی و کمک به ترمیم زخم نیز استفاده می شود. با این حال، این تحقیق برای هیچ یک از این مزایای ادعا شده قوی نیست زیرا بابونه در انسان در ابعاد گسترده به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است.
برخی از مزایای ادعایی بابونه احتمالا از این واقعیت ناشی می شود که روغن های اساسی و عصاره های گل حاصل از بابونه حاوی بیش از 120 ماده شیمیایی است که بسیاری از آنها از نظر دارویی فعال هستند که شامل شامازولن (ضد التهاب)، بیزابولول (روغنی با خاصیت ضد تحریک کننده، ضد التهاب و ضد میکروبی)، آپیژنین (ماده مغذی گیاهی است که به عنوان ضد التهاب، آنتی اکسیدان، ضد باکتری و ضد ویروس قوی عمل می کند) و لوتئولین (ماده مغذی گیاهی با فعالیت بالقوه ضد اکسیدان، ضد التهاب و ضد سرطان) است. تحقیقات نشان می دهد بابونه دارای خواصی است که می تواند به کاهش التهاب، اسپاسم و نفخ شکم، ایجاد آرامش و خواب و محافظت در برابر باکتری های زخم معده کمک کند.
بیشتربخوانید:بابونه و هزار و یک خواص که از آن بی خبرید
فواید سلامتی بابونه
بابونه ممکن است بیشتر به عنوان کمک کننده به بهبود روند خواب شناخته شود، اما قوی ترین شواهد برای این گیاه دارویی حاکی از مفید بودن آن برای اضطراب است.
اثر بابونه بر بی خوابی
بابونه یکی از پرکاربردترین روش های درمانی جایگزین برای تقویت کیفیت خواب و درمان بی خوابی است. با این وجود، علیرغم شهرت آن به عنوان گیاهی که خواب را تسهیل می کند تحقیقات جامع کمی در مورد اثربخشی آن وجود دارد.
در مورد چگونگی کمک بابونه به القای خواب تحقیقات حیوانی نشان می دهد اثر آرام بخشی و ضد اضطراب دارد. نتایج یک مطالعه حاکی از آن است که آپیژنین، یکی از اجزای بابونه در همان محل های گیرنده مغز مانند بنزودیازپین ها مانند والیوم متصل می شود.
اثر بابونه بر اضطراب
تحقیقات نشان می دهد بابونه هنگام کاهش اضطراب فواید معنی داری دارد و بانک اطلاعات جامع داروهای طبیعی که بر اساس شواهد علمی اثربخشی درمان های طبیعی را ارزیابی می کند، می گوید بابونه احتمالا برای اضطراب موثر است. به علاوه بر اساس تحقیقات صورت گرفته عصاره بابونه احتمال می رود دارای اثرات ضد افسردگی نیز باشد.
بابونه و مشکلات گوارشی
مطالعات اولیه نشان می دهد بابونه هلیکوباکتر پیلوری، باکتری هایی را که می توانند در زخم معده نقش داشته باشند را مهار می کند. اعتقاد بر این است که بابونه در کاهش اسپاسم عضلات صاف مرتبط با اختلالات مختلف التهابی دستگاه گوارش مانند بیماری التهابی روده نیز مفید است هرچند برای تایید این مورد تحقیقات بیشتری لازم است.
تاثیر بابونه بر التیام زخم
استفاده بابونه به صورت موضعی ممکن است باعث تسریع در ترمیم زخم شود. مطالعات نشان می دهد مواد موجود در بابونه می تواند ویروس ها و باکتری ها از جمله استافیلوکوکوس اورئوس عامل عفونت های استاف را از بین ببرد و با کاهش التهاب از رشد زخم جلوگیری و آن را درمان کند.
زخم هایی که با استفاده از کمپرس بابونه به مدت یک ساعت در روز درمان می شوند نیز پنج تا شش روز سریع تر از افرادی که یک بار در روز با هیدروکورتیزون درمان می شوند، بهبود می یابند. البته هنوز هم مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.
بیتربخوانید:مقابله با سینوزیت با گل بابونه
درمان اگزما با بابونه
از بابونه اغلب برای درمان تحریکات خفیف پوستی از جمله آفتاب سوختگی، بثورات، زخم ها و حتی التهابات چشم استفاده می شود، اما ارزش آن در درمان این شرایط نیاز به تحقیقات بیشتری دارد، اما بر اساس مطالعات صورت گرفته کاربردهای موضعی بابونه در درمان اگزما متوسط است.
دیابت و بابونه
برخی مطالعات نشان می دهد چای بابونه می تواند باعث کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت شود. در یک مطالعه، 64 شرکت کننده ای که روزانه سه بار چای بابونه بعد از غذا به مدت هشت هفته مصرف کردند در مقایسه با افرادی که آب نوشیدند از نظر آماری در مارکرهای دیابت و همچنین کلسترول کل کاهش چشمگیری نشان داده اند، همچنین برخی از فعالیت های ضد چاقی آن نیز ثابت شده است. در حالی که بابونه ممکن است مکمل مفیدی برای درمان های موجود باشد، اما محققان خاطرنشان کردند برای ارزیابی سودمندی بابونه در مدیریت دیابت مطالعات بیشتری نیاز است.
رابطه بابونه و بهداشت دهان و دندان
برخی از مطالعات مقدماتی که اثر دهانشویه بابونه را ارزیابی کردند، نشان داد این ماده به طور قابل توجهی لثه و پلاک را در مقایسه با گروه کنترل کاهش می دهد که احتمالا به دلیل فعالیت های ضد میکروبی و ضد التهابی آن رخ داده است.
چگونگی و مقدار استفاده از بابونه
از قسمت های گلدار گیاه بابونه برای تهیه چای، عصاره مایع، کپسول یا قرص استفاده می شود. همچنین این گیاه را می توان به صورت کرم یا پماد روی پوست یا از آن به عنوان دهانشویه استفاده کرد.
برای تهیه چای قبل از صاف کردن یک قاشق چای خوری گل بابونه را به مدت پنج تا 10 دقیقه در دو سوم فنجان آب جوش دم کنید، بابونه حتی به صورت کپسول نیز در بازار موجود است.
به عنوان غرغره یا شستشوی دهان باید آن را به صورت چای آماده کنید، سپس بگذارید تا خنک شود و بعد غرغره کنید. همچنین می توانید با 10 تا 15 قطره عصاره مایع بابونه آلمانی در 100 میلی لیتر آب گرم دهان خود را شستشو دهید. دوز استانداردی برای مصرف بابونه وجود ندارد و مقدار مصرف آن در مطالعات متفاوت است.
عوارض جانبی احتمالی مصرف بابونه
بابونه بخشی از خانواده گل محمدی و داوودی است، بنابراین افرادی که به این گیاهان حساسیت دارند ممکن است هنگام استفاده از بابونه حتی به صورت موضعی واکنش نشان دهند. اگرچه گزارش شده است واکنش ها در بابونه رومی بیشتر است، اما اگر استفراغ، تحریک پوستی یا واکنش های آلرژیک (گرفتگی قفسه سینه، خس خس سینه، کهیر، بثورات، خارش) را تجربه کردید با پزشک خود صحبت کنید.
موارد منع مصرف بابونه
بابونه حاوی کومارین، یک ترکیب طبیعی با اثرات ضدانعقادی یا رقیق کننده خون است. این دارو نباید با کومادین (وارفارین) یا سایر داروها یا مکمل هایی که همان اثر را دارند یا توسط افرادی که دارای اختلالات خونریزی هستند بدون نظارت پزشک استفاده شود. برای همین به دلیل وجود نگرانی پیرامون خونریزی نباید از بابونه دو هفته قبل یا بعد از جراحی استفاده شود.
بابونه آلمانی ممکن است مانند استروژن در بدن عمل کند. اگر شرایطی دارید که ممکن است در اثر قرار گرفتن در معرض استروژن بدتر شود از جمله شرایط حساس به هورمون مانند سرطان پستان، سرطان رحم، سرطان تخمدان، آندومتریوز یا فیبروم رحم بدون مشورت با پزشک از بابونه استفاده نکنید.
بخاطر داشته باشید بابونه به هر شکل باید آن را به عنوان مکمل و نه جایگزین داروی معمول خود استفاده کنید، در صورت استفاده از هر نوع دارویی قبل از مصرف بابونه با پزشک خود صحبت کنید.
همچنین توجه داشته باشید همه مکمل ها از نظر ایمنی مورد آزمایش قرار نگرفته اند و به دلیل این که مکمل های غذایی تا حد زیادی کنترل نشده اند، ممکن است محتوای برخی محصولات با آنچه در برچسب محصول مشخص شده متفاوت باشد. همچنین توجه داشته باشید ایمنی مکمل ها در زنان باردار، مادران شیرده، کودکان و افرادی که شرایط خاص پزشکی دارند یا دارو استفاده می کنند، ثابت نشده است.
مترجم: الهه زارعی
