پوست خارجی شما تنها ناحیه ای از بدن نیست که می تواند بسوزد بلکه یک تکه داغ پیتزا نیز می تواند سخت کام دهان شما را که به آن سقف دهان نیز می گویند، بسوزاند. نوشیدن یک جرعه قهوه داغ یا یک لقمه غذایی که تازه از فر بیرون آمده می تواند زبان یا سقف دهان شما را بسوزاند. دهان بافت های ظریف زیادی دارد که نسبت به غذاها و نوشیدنی های داغ حساس است.
چگونه می توان سوختگی جزئی سقف دهان را درمان کرد؟
سوختگی درجه یک یا سوختگی جزئی در سقف دهان نیاز به مراقبت پزشکی ندارد. در حقیقت درمان بیشتر سوختگی های جزئی دهان ساده است. به گزارش هلث لاین، در اینجا چند روش درمانی رایج وجود دارد که می توانید در خانه استفاده کنید.

ارتباط غذا و نوشیدنی با سوختگی سقف دهان

برای کمک به تسکین درد سوختگی سقف دهان یک ماده غذایی یا نوشیدنی خنک یا یخ زده مانند یخ میل کنید. برخی از نوشیدنی ها مانند شیر قسمت داخلی دهان شما را می پوشاند که لایه ای از تسکین را برای درد سوختگی فراهم می کنند که آب نمی تواند این کار را انجام دهد. غذاهایی که ممکن است به شما در سوختگی سقف دهان کمک کنند عبارتند از:
جویدن آدامس بدون قند
غذاهای صاف و خامه مانند ماست، بستنی، خامه ترش و پنیرها
غذاهای سرد یا یخ زده مانند یخ، پودینگ و سس سیب
در حین بهبودی از مصرف غذاهای ترد یا غذاهایی که لبه یا انتهای آنها تیز است خودداری کنید. این غذاها می توانند باعث تشدید درد سوختگی پوست شوند، به علاوه از مصرف غذاهای گرم یا ادویه دار نیز خودداری کنید و تا زمانی که سوختگی سقف دهان شما خوب شود از غذاهای نرم و خنک استفاده کنید.

شستشوی دهان برای درمان سوختگی سقف دهان

عفونت ناشی از سوختگی جزئی در دهان نادر است. شستشوی دهان با آب نمک می تواند به درد دهان کمک کند و تحقیقات نشان می دهد باعث بهبودی زخم می شود. شستشو را با حل کردن یک دوم قاشق چای خوری نمک در 8 اونس آب ولرم انجام دهید و این کار باید سه تا چهار بار در روز انجام شود.
داروهای بدون نسخه برای درمان سوختگی سقف دهان
برای کمک به تسکین درد و التهاب می توانید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید. داروهای رایج بدون نسخه شامل ایبوپروفن، استامینوفن و بنزوکائین است البته این داروها را بیش از دوز توصیه شده روزانه مصرف نکنید.

تاثیر آلوئه ورا بر سوختگی سقف دهان

آلوئه ورا می تواند سوختگی پوست را تسکین دهد و به صورت خوراکی نیز قابل استفاده است. از شستشوی دهنده های دهان با عصاره آلوئه ورا برای درمان سوختگی سقف دهان می توانید استفاده کنید. آلوئه ورا را می توان به صورت ژل و آب میوه نیز مصرف کرد البته در حال حاضر هیچ مطالعه ای مبنی بر مفید بودن آلوئه ورا برای درمان سوختگی دهان وجود ندارد.

از این موارد تا هنگام بهبودی سوختگی سقف دهان خودداری کنید

سوختگی دهان یا سقف آن به طور معمول طی یک هفته بهبود می یابد، اما برای کمک به تسریع روند بهبودی در اینجا چند نکته وجود دارد که می تواند به شما کمک کند:
از خوردن غذاها و نوشیدنی های اسیدی مانند گوجه فرنگی، آب پرتقال و قهوه خودداری کنید.
از مصرف غذاهای پرادویه پرهیز کنید.
از مصرف محصولات با نعناع یا دارچین خودداری کنید (سعی کنید در این دوره از خمیر دندان های بدون عطر و طعم استفاده کنید.)
از مصرف الکل و محصولات تنباکو خودداری کنید.

چگونه می توان فهمید سوختگی دهان شدید است یا خیر؟

سوختگی های درجه یک باعث کم ترین آسیب به پوست می شوند که “سوختگی های سطحی” نامیده می شوند زیرا روی خارجی ترین لایه پوست تاثیر می گذارند. علائم سوختگی درجه یک عبارتند از:
قرمزی
التهاب جزئی یا تورم
درد
پوست خشک و لایه لایه شده
سوختگی شدیدتر مانند سوختگی درجه دو یا سوم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. علائم این سوختگی ها عبارتند از:
درد شدید
تاول زدن
تورم
قرمزی
علاوه بر تاول در صورت ایجاد عفونت در دهان ممکن است متوجه ایجاد آبسه چرکی هم شوید.
سوختگی درجه سه می تواند روی اعصاب دهان تاثیر بگذارد و به ساختارهای دیگر آسیب برساند. اعصاب آسیب دیده ممکن است نتوانند سیگنال های درد را به مغز شما منتقل کنند، اما این نوع سوختگی ها می توانند عوارض شدیدی ایجاد کنند.

سندرم سوزش دهان

ممکن است احساس سوزش در دهان خود داشته باشید که دلیل خاصی هم برای آن وجود ندارد اگر این درد روزها یا ماه ها ادامه یابد، ممکن است نشانه ای از ابتلا به سندرم سوزش دهان (BMS) باشد. برخی از علائم رایج این سندرم عبارتند از:
سوزش یا درد در دهان بدون هیچ دلیلی
بی حسی در دهان
خشکی دهان
طعم های فلزی، تلخ یا غیرمعمول در دهان
درد یا بی حسی در زبان، لب ها یا لثه ها
سندروم سوزش دهان باعث می شود شما احساس کنید انگار بافت های دهان خود را سوزانده اید، اما تغییرات پوستی قابل توجهی مشاهده نمی شود ممکن است خفیف یا دردناک باشد، اما این سندروم اغلب غیرقابل پیش بینی است و می تواند بدون هشدار رخ دهد. ممکن است روزها بدون توقف ادامه داشته باشد یا فقط هر چند روز یا چند ماه یک بار ظاهر شود.
دو نوع سندروم سوزش دهان وجود دارد، سندروم سوزش دهان اولیه به دلیل بیماری پزشکی دیگری ایجاد نمی شود و ممکن است در اثر آسیب دیدن مسیرهای عصبی باشد، اما سندروم سوزش دهان ثانویه به علت شرایط پزشکی مانند موارد زیر ایجاد می شود:
دیابت
مشکلات تیروئید
کمبود ویتامین
عفونت دهان
سرطان درمانی
رفلکس اسید معده
ضربه
اگر برای مدت زمان طولانی احساس سوزش در دهان خود دارید از پزشک بخواهید که با انجام آزمایش سندروم سوزش دهان تشخیص دهد آیا به این عارضه مبتلا شده اید یا خیر. البته تشخیص این سندرم دشوار است پزشک ممکن است از چندین آزمایش مختلف از جمله آزمایش خون، نمونه برداری از بافت، آزمایش بزاق یا آزمایش آلرژی استفاده کند. درمان های سندروم سوزش دهان به علت آن بستگی دارد با وجود اینکه درمان قطعی برای این سندرم وجود ندارد، اما پزشک ممکن است درمان های زیر را توصیه کند:
لیدوکائین یا سایر داروهای موضعی
کلونازپام
داروهای خوراکی برای درد عصب
رفتاردرمانی شناختی برای تسکین درد
همچنین پزشک ممکن است مصرف مکمل غذایی را برای درمان منبع درد توصیه کند.

چه موقع برای سوختگی دهان به پزشک مراجعه کنیم؟

در بعضی موارد سوختگی دهان ممکن است به حدی دردناک باشد که درمان های خانگی هیچ تسکینی در شما ایجاد نکند. ممکن است دچار سوختگی شدید شده باشید:
زخم یا لکه های سفید در دهان ظاهر می شود
تب می کنید
سوختگی به سرعت بهبود نمی یابد
در بلعیدن مشکل دارید
برای درمان سوختگی با هر یک از این علائم به دنبال درمان پزشکی باشید. سوختگی بسته به شدت ممکن است نیاز به درمان اورژانسی یا مراجعه به مطب داشته باشد. سوختگی های درجه دو نیاز به درمان پزشکی دارند با این حال، ممکن است بتوانید با استفاده از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن درد را تسکین دهید، اما سوختگی های درجه سه نیاز به درمان فوری پزشکی دارند.
می توانید با اورژانس تماس بگیرید و با توصیف علائم و استفاده از روش های درمانی می توانید یا مشاوره بهترین تصمیم را برای ادامه روند درمان بگیرید.
در صورت سوختگی شدید سقف دهان ممکن است برای مقابله با عفونت های باکتریایی در دهان آنتی بیوتیک تجویز شود. برخی از آنتی بیوتیک های رایج مورد استفاده شامل پنی سیلین، آموکسی سیلین/ کلاولانات، اگزاسیلین، سفازولین و آمپی سیلین است. اگر صدمه شدیدی به حفره دهان یا ساختارهای اطراف آن وارد شود، ممکن است لازم باشد که پزشک پیوند پوست یا جراحی های دیگری را برای بازگرداندن عملکرد به این موارد انجام دهد.

سوختگی دهان در کودکان

اگر کودک شما در دهان خود دچار سوختگی درجه یک شده است سوختگی را با راهکارهایی که برای بزرگسالان درمان می کنید بهبود بخشید. درمان را با دادن شیر یا سایر مایعات سرد یا منجمد به آنها شروع کنید. اگر کودک احساس درد زیادی می کند دوزهای مناسب داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن را به وی بدهید. از داروهایی که حاوی موادی هستند که کودک به آنها حساسیت دارد استفاده نکنید.
پوست ممکن است دو تا سه روز قبل از شروع بهبودی کنده و باعث درد و ناراحتی زیادی برای کودک شود. اگر علائم پس از دو روز بهبود نیافت کودک را نزد پزشک ببرید. اگر مایعات یا چرک غیرطبیعی از سوختگی شروع به نشت یا کودک تب کند به سرعت به پزشک مراجعه کنید. اگر کودک دچار سوختگی درجه دو یا سوم شده است وی را بلافاصله برای درمان و ارزیابی کامل به پزشک ببرید.

خلاصه

بیشتر سوختگی های خفیف دهان در خانه قابل درمان است و طی چند روز برطرف می شود، اما سوختگی شدید دهان ممکن است برای حفظ بافت پوست و کمک به ترمیم اعصاب داخل دهان به درمان های طولانی مدت نیاز داشته باشد. اگر فکر می کنید سوختگی شما شدید است به پزشک مراجعه کنید برای جلوگیری از آسیب دائمی، عفونت و سایر عوارض دریافت درمان ضروری است.
مترجم: الهه زارعی