با گذشت بیش از یک سال از شناسایی ویروس کووید 19 و شیوع بیماری کرونا، امروزه ابعاد این بیماری بیش از هر زمان دیگری مشخص شده است و خوشبختانه با تلاش شبانه روزی محققان و کادر درمان تا حدود زیادی شیوه های پیش گیری و درمان این بیماری مشخص شده است. در این میان تجهیزات پزشکی به عنوان بازوهای اصلی کادر درمان، نقش مهمی را در کنترل و درمان بیماری ایفا کرده اند. ما در این مقاله سعی می کنیم که انواع تجهیزات پزشکی که در تشخیص و درمان بیماری کرونا موثر بوده اند را به شما معرفی کنیم و توضیحات مختصری در مورد کاربرد آنها بیان کنیم. این تجهیزات در اکثر موارد هم کاربرد خانگی دارند و هم کاربرد بیمارستانی.
به طور کلی تجهیزات پزشکی با دو کاربرد تشخیصی و درمانی در دوران شیوع کرونا استفاده شده اند. از مهمترین تجهیزات پزشکی تشخیصی کرونا می توان به تب سنج و پالس اکسیمتر اشاره کرد که در درمان بیماری اثری ندارند اما در اندازه گیری پارامترهای موثر بر سلامتی نقش مهمی ایفا می کنند. در دسته دیگر تجهیزاتی هستند که در زمان درمان کرونا ممکن است استفاده شوند. این تجهیزات به طور کلی شامل کپسول اکسیژن، دستگاه اکسیژن ساز، ونتیلاتور، بای پپ و سی پپ، نبولایزر، ساکشن و مانیتور علائم حیاتی بیمار می باشند. در ادامه هر یک از این تجهیزات و کاربرد آنها در تشخیص و درمان بیماری کرونا توضیح داده می شود.
1-تب سنج(ترمومتر)
در میان علائم بیماری کرونا که امروزه همگی با آنها آشنا هستیم، تب یکی از شایع ترین علائم است. وسیله ای که برای اندازه گیری تب استفاده می شود تب سنج نامیده می شود که براساس نحوه اندازه گیری دمای بدن دارای انواع مختلفی است. قدیمی ترین و رایج ترین نوع تب سنج که در گذشته نیز تقریبا در خانه همه یافت می شد، تب سنج جیوه ای است که امروز به دلیل آلودگی های ناشی از جیوه و سخت بودن خواندن درجه آن، کمتر استفاده می شود. به طور کلی بر اساس نحوه اندازه گیری دما، دو نوع تب سنج در بازار تجهیزات پزشکی وجود دارد: تب سنج تماسی و غیر تماسی. تب سنج های تماسی همانطور که از نام آنها مشخص است در اثر تماس با بدن افراد درجه تب را نشان می دهند به عنوان مثال داخل گوش یا زیر زبان قرار می گیرند (تب سنج های جیوه ای نیز در این دسته قرار می گیرند). تب سنج های غیرتماسی (لیزری) با استفاده از اشعه مادون قرمز و بدون تماس با بدن، دمای بدن افراد و همچنین دمای اشیا را نشان می دهند. تب سنج های غیر تماسی در مقایسه با انواع تماسی معمولا گران تر هستند اما در مقابل چون با بدن افراد تماس ندارند، بهداشتی تر هستند و عفونت را از فردی به دیگری انتقال نمی دهند و همچنین در مکان های شلوغ که نیاز به اندازه گیری های بیشتر و سریع تر هست، گزینه مناسب تری می باشند.
2- پالس اکسیمتر
همانطور که می دانیم ماهیت پیچیده ویروس کووید 19 سبب شده است که در بیماران مختلف، علائم متفاوتی بروز پیدا کند. از اصلی ترین عارضه های بیماری کرونا، درگیر شدن ریه ها با ویروس و بروز تنگی نفس و کاهش درصد اکسیژن اشباع در خون است. از جمله تجهیزات پزشکی که کمک می کند تا بیمار بتواند سطح اکسیژن خون خود را به راحتی اندازه گیری کند، پالس اکسیمتر است. دستگاه پالس اکسیمتر با کاربردی آسان بر روی انگشت قرار می گیرد و بعد از چند ثانیه، میزان اکسیژن اشباع خون را بر حسب درصد بر روی صفحه نمایش خود نشان می دهد. این عدد در افراد سالم از 92 درصد به بالا است. چنانچه میزان اکسیژن خون از نود درصد به پایین باشد، بیمار باید به مراکز درمانی جهت اکسیژن تراپی مراجعه کند.
3-کپسول اکسیژن
چنانچه در اثر درگیر شدن ریه ها با بیماری کرونا، درصد اکسیژن اشباع خون کاهش پیدا کرد، فرد دچار تنگی نفس می شود و نیاز به درمان با اکسیژن دارد. چنانچه این نیاز به اکسیژن اضافه در طول شبانه روز کم باشد، در درجه اول استفاده از کپسول اکسیژن توصیه می شود. کپسول اکسیژن در سایز های مختلف 5/2، 5، 10 و … لیتری ساخته می شود که هر چه حجم آن بیشتر باشد، مدت زمان بیشتری اکسیژن در اختیار بیمار قرار می دهد و بالطبع وزن کپسول بالاتر و جابجایی آن دشوار تر است و بعد از اتمام نیاز به پرشدت و شارژ مجدد دارد. میزان خروجی اکسیژن از کپسول توسط وسیله ای به نام مانومتر کنترل می شود.
4- دستگاه اکسیژن ساز
در مواردی که بیمار به استفاده طولانی مدت از اکسیژن برای درمان خود نیاز دارد، دیگر استفاده از کپسول توصیه نمی شود چرا که نیاز به پر کردن مداوم کپسول برای بیمار خسته کننده و پر هزینه می شود. در این موارد، بیمار نیاز به دستگاهی دارد که دستگاه اکسیژن ساز خانگی نامیده می شود و از مهمترین تجهیزات پزشکی تنفسی محسوب می شود. این دستگاه قادر است که به صورت مداوم اکسیژن خالص بالای 93 درصد تولید کند و به بیمار منتقل کند. همانطور که می دانیم هوا حدود 21 درصد اکسیژن دارد. در بیمارانی که دچار عارضه ریوی می شوند، ممکن است این میزان اکسیژن کافی نبوده و درصد بالاتر اکسیژن مورد نیاز باشد. دستگاه اکسیژن ساز با مکیدن هوای محیط و عبور آن از پودری به نام زئولیت و حذف نیتروژن هوا، درصد اکسیژن آن را افزایش می دهد و سپس از طریق نازال بینی و یا ماسک اکسیژن به بیمار منتقل می کند. اکسیژن سازها دارای انواع پرتابل نیز هستند یعنی در مواردی که بیمار نیاز دارد تا در محیط خارج از خانه نیز از دستگاه استفاده کند، دستگاه با باتری کار می کند.
5- ونتیلاتور
در مراحل حاد تر بیماری، بیمار ممکن است در اثر آسیب ریوی امکان تنفس خودکار را از دست بدهد و در عمل دم و باز دم دچار مشکل شود. ونتیلاتور از جمله تجهیزات پزشکی پیشرفته تنفسی است که به صورت مکانیکی وظیفه پر و خالی کردن ریه بیمار را انجام می دهد. ونتیلاتورها معمولا در زمان کوتاه مدت بستری بیمار در آی سیو یا بیمار در هنگام بستری در منزل استفاده می شوند. این دستگاه ها دارای حالات عملکردی متنوعی هستند که بسته به وضعیت بیمار و نظر پزشک تنظیم می شوند. به عنوان مثال می توان دستگاه را به گونه ای تنظیم کرد که بیمار تعداد تنفس مشخصی در دقیقه را داشته باشد و یا در هنگام تنفس به حجم ریوی مشخصی برسد. دستگاه ونتیلاتور توسط لوله (ست ونتیلاتور) و ماسک تنفسی مخصوص یا ماسک Niv به بیمار متصل می شود و یا در مواردی که بیمار تراکستومی شده است، توسط لوله به ریه متصل می شود. از جمله حالات یا مدهای رایج دستگاه ونتیلاتور که به دلیل کاربرد گسترده به صورت دستگاهی مجزا نیز ساخته شده اند، مد سی پپ و بای پپ است. به طور خلاصه دستگاه سی پپ با اعمال فشار هوای پیوسته، بیمار را در عمل دم یاری می دهد و دستگاه بای پپ با اعمال فشار دو مرحله ای بیمار را در عمل دم و بازدم کمک می کند. دستگاه سی پپ و دستگاه بای پپ دارای یک مخزن رطوبت ساز نیز هستند که باعث می شود هوای مرطوب به ریه بیمار وارد شود. همچنین دستگاه سی پپ برای بیمارانی که دچار آپنه یا ایست تنفسی در هنگام خواب هستند نیز به کار برده می شود.
6-نبولایزر
از دیگر تجهیزات پزشکی که در بیماران مبتلا به کرونا ممکن است استفاده شود، دستگاه نبولایزر است. نبولایزر دستگاهی است که دارو را به صورت استنشاقی وارد ریه بیمار می کند و بدین ترتیب جذب دارو در کیسه های هوایی ریه با سرعت و بازدهی بالاتری انجام می شود و احیانا اثر مضری بر دیگر اندام های بدن ندارد. داروهایی که در دستگاه نبولایزر استفاده می شوند اغلب به صورت مایع تغلیظ شده و استروئیدی هستند. این دستگاه با استفاده از فشار هوای فشرده و پمپ کردن آن در ظرف داروی مایع، سبب پودر شدن دارو می شود و سپس بیمار از راه تنفس دارو را استنشاق می کند. نبولایزرها بر اساس تکنولوژی که با استفاده از آن دارو را پودر می کنند و ابعاد ذرات دارویی که تولید می کنند انواع مختلف دارند.
7-تجهیزات ICU خانگی بیمار
در کنار تجهیزات پزشکی که توضیح آنها آورده شد، تجهیزات عمومی دیگری نیز وجود دارند که در دوران بستری و درمان بیماران مبتلا به کرونا ممکن است استفاده شوند. یکی از این دستگاه ها، دستگاه ساکشن است که برای جمع آوری ترشحات اضافی ریه به کار برده می شود. این دستگاه دارای انواع مختلف خانگی و بیمارستانی است که دارای قدرت مکش متفاوت هستند. همچنین در بعضی از مدل ها، برای امکان استفاده پرتابل از دستگاه، توانایی کار با باتری نیز طراحی شده است. از دیگر تجهیزات پزشکی مورد استفاده مخصوصا برای بیمار بستری در آی سی یو، مانیتور علائم حیاتی است، که تمام فاکتورهای حیاتی بیمار را بر روی صفحه نمایش جهت ملاحظه پزشک نشان می دهد. از جمله این فاکتورها می توان به : درصد اشباع اکسیژن خون، میزان فشار خون، ضربان قلب، نوار قلب (ECG)، دمای بدن و … اشاره کرد. مانیتور با استفاده از اتصالات مخصوص به بدن بیمار متصل می شود و عمل پایش فاکتورهای ذکر شده را انجام می دهد.
شرکت تجهیز سلامت نیکان با استفاده از کادر مهندسی پزشکی و پزشکان متخصص، بهترین مشاوره را برای خرید تجهیزات پزشکی به شما عزیزان ارائه می دهد.
