انواع مشکلات مفاصل، به شکل متداول، شامل استئوآرتريت يا به اصطلاح آرتروز، آرتريت‌روماتوييد، استئوپروز (پوکي استخوان)، فيبروميالژيا و… است که هر یک ورزش منحصر بفرد و مخصوص به خود را دارند؛ ورزش‌هايي که بعضی از آنها را معرفی می کنیم:
استئوآرتريت يا آرتروز
اين بيماري باعث ساييدگي و صدمه‌ديدگي غضروف مفاصل مي‌شود و درد مفصل ايجاد مي‌کند. همه انسان‌ها محکوم به مبتلا به آرتروز نيستند و جلوي آرتروز را مي‌توان گرفت. پيروي از يك برنامه ورزشي منظم براي جلوگيري از پيشرفت آرتروز در بيماران مبتلا بسيار مناسب است. با اين کار عضلات اطراف مفاصل تقويت و از وزن اين افراد کم مي‌شود.
• نكته: از انجام حركت‌هاي ورزشي شديد پرهيز كنيد زيرا ممکن است مفاصل را دردناک‌تر کند.
آرتريت روماتوييد
يک بيماري خودايمني است که طي آن، بدن با بافت‌هاي موجود در مفاصل مي‌جنگد. يک برنامه ورزشي شامل فعاليت و استراحت مي‌تواند در بهبود وضعيت اين بيماران موثر باشد و توصيه مي‌شود زماني كه بيمار خسته نيست، ورزش كند. البته نوع ورزش در اين افراد بستگي به مرحله بيماري دارد و زماني که بيماري خاموش است با زماني که بيماري فعال است، تفاوت دارد.
• ورزش مناسب در زمان خاموش‌بودن بيماري: ورزش‌هاي هوازي از قبيل شنا و دوچرخه‌سواري.
• نكته: حداقل يکبار در روز ورزش کنيد. اگر بعد از بيدار شدن فعاليت ورزشي داشته باشيد، سفتي و سختي مفاصل هنگام صبح كمتر مي‌شود.
استئوپروز (پوکي استخوان)
در اين بيماري، بافت استخوان تحليل مي‌رود. درد استخوان و شکنندگي استخوان از علائم اين بيماري است.
• ورزش‌هاي مناسب: وزنه‌برداري، ورزش‌هاي قدرتي و ورزش‌هاي هوازي
• نكته: پيروي از يك برنامه منظم ورزشي باعث تقويت استخوان‌ها مي‌شود.
• نكته دوم: در استئوپروز شانس ابتلا به قوز کردن ستون فقرات و خميدگي زياد است بنابراين بايد ورزش‌هاي کيفوز را در برنامه ورزشي‌تان قرار دهيد.
فيبروميالژيا درد و سختي عضلات به‌صورت عمومي، تاندون‌ها و مفاصل همراه با علائم خاص به نام فيبروميالژيا خوانده مي‌شود. در بيماران مبتلا، انجام ورزش‌هاي کششي بسيار مفيد است. تناسب اندام، بهبود خواب و کاهش درد از فوايد ورزش براي افراد مبتلا به فيبروميالژيا است.
• ورزش‌هاي مناسب: ورزش‌هاي هوازي و كششي پيلاتس، يوگا و تايچي
• نكته: يك برنامه مرتب ورزشي در برنامه روزانه‌تان بگنجانيد و هميشه طرز ايستادن و نشستن خود را درست کنيد.
آرتريت نخاعي
بيمار مبتلا نمي‌تواند مفاصل مهره‌ها و خاصره خاجي‌اش را حرکت دهد. ورزش براي اين بيماران حياتي است.
• ورزش‌هاي مناسب: ورزش‌هاي قدرتي براي کمر و ران‌ها از ورزش‌هاي خوب براي درست ايستادن و نشستن هستند. کشش گردن، نخاع، شانه‌ها و ران‌ها از مهم‌ترين ورزش‌ها هستند. شنا نيز يک ورزش عالي ديگر است.
• نكته: اگر در گردن محدوديت حرکت داريد، از ماسک مخصوص تنفس زير آب استفاده کنيد و از انجام حرکت‌هاي ورزشي تند و سريع اجتناب کنيد.
لوپوس
لوپوس نيز يک بيماري خودايمني است. در اين بيماري، سيستم ايمني بدن خوب کار نمي‌کند. اين بيماري روي پوست، مفاصل، کليه‌ها و ديگر اعضاي بدن اثر مي‌گذارد. بهترين زمان براي ورزش کردن، وقتي است که خسته نيستيد.
• ورزش‌هاي مناسب: ورزش اين افراد، شامل نوع متعادل، کششي، قدرتي و هوازي است. پياده‌روي، شنا و دوچرخه‌سواري براي اين بيماران خوب است. درضمن توصيه مي‌شود بيماران مبتلا به لوپوس قبل از رفتن به تختخواب، ورزش‌هاي کششي را انجام دهند.
جراحي مفصل
اگر جراحي مفصل انجام داده‌ايد، بهتر است ورزش‌هاي هوازي و تقويتي با شدت ملايم را ادامه دهيد تا عضلاتي که مفاصل را حفاظت مي‌کنند، تقويت شوند. از انجام ورزش‌هاي شديد و قدرتي اجتناب كنيد. اسکي و دوچرخه‌سواري انجام ندهيد زيرا ممکن است مفاصل جديد تحت کشش زياد قرار گيرند. چند حرکت را با هم انجام ندهيد. بهترين ورزش‌ها بعد از جراحي مفصل، پياده‌روي و شناست. بهتر است در انجام اين ورزش‌ها زياده‌روي نكنيد زيرا امکان دارد فشار زيادي به مفاصل ترميم شده، وارد کنيد.
• اگر جراحي زانو يا ران انجام داده‌ايد: از دويدن خودداري کنيد.
• اگر مفصل ران را جراحي کرده‌ايد: بيش از حد خم و راست نشويد. نبايد ورزش‌هايي را انجام دهيد که زانو بالاتر از ران قرار گيرد و پاهاي خود را ضربدري نکنيد.
• اگر خواهان اندامي متناسب هستيد: مي‌توانيد به کلاس ورزشي برويد و از وسايل ورزشي استفاده کنيد، مانند تردميل و دوچرخه ثابت ولي ورزش با وسايل ورزشي فقط با نظارت مستقيم همکاران حوزه پزشکي توصيه مي‌شود و در مورد بيماري‌هاي روماتيسمي به استفاده از وسايل ورزشي تاکيد زيادي نداريم.
9 نكته ضروري هنگام ورزش
1) هنگامي ورزش کنيد که درد و سفتي مفاصل را نداشته باشيد. ورزش را تا آستانه احساس خستگي ادامه ندهيد.
2) لباس راحت و گشاد و کفش راحت بپوشيد.
3) دوش آب گرم قبل از ورزش را فراموش نکنيد.
4) هيچگاه مفاصل را بيش از حد خسته نکنيد.
5) ورزشي که باعث درد مي‌شود را فورا قطع کنيد.
6) اگر شما 2 ساعت بعد از ورزش احساس درد داريد، بايد در برنامه ورزشي‌تان تغيير ايجاد کنيد.
7) زماني که مفصل گرم و ملتهب و در فاز فعال بيماري هستيد، ورزش نکنيد.
8) بهتر است ورزش‌هاي خوابيده را روي زمين انجام دهيد.
9) ورزش را به‌طور منظم انجام دهيد؛ مانند عادت به غذا خوردن و خوابيدن.
منبع- سلامت
