فتق دیسک چیست ؟ + علائم و راه های جلوگیری از آن

فتق دیسک به مشکلی در یکی از بالشتک های لاستیکی (دیسک ها) اشاره دارد که بین استخوان های جداگانه مهره ها قرار گرفته و ستون فقرات شما را تشکیل می دهد. یک دیسک نخاعی دارای یک مرکز نرم ژله ای است که در یک قسمت خارجی سخت تر و لاستیکی محصور شده است.

گاهی اوقات دیسک لغزنده یا دیسک پاره شده نیز نامیده می شود، فتق دیسک زمانی اتفاق می افتد که برخی از هسته ها از طریق پارگی در حلقه به بیرون رانده شوند، در واقع می توان گفت بين هر مهره در ستون فقرات و در قسمت انحنای ۵ مهره کمری، صفحه غضروفی به نام ديسک قرار گرفته است.

هر ديسك متشکل از دو قسمت، يك لايه خارجی به نام فيبرهای حلقوی و هسته مركزی ژل مانند كه بخش بزرگ آن را آب تشكيل داده است. هنگامی كه فتق یا بيرون زدگی ديسک اتفاق می افتد، ديسک ممكن است به طناب نخاعی يا اعصاب ستون فقرات فشار آورد. در فتق ديسک با برآمدن یا پاره شدن لايه خارجی ديسک، مايع و مواد هسته مركزی بيرون می ريزند. ديسک ناسالم مايع خود را از دست می دهد و حالت اسفنجی و انعطاف پذيری آن كاهش می يابد. فتق دیسک که می تواند در هر قسمت از ستون فقرات ایجاد شود می تواند عصب اطراف را تحریک کند. بسته به محل فتق دیسک می تواند منجر به درد، بی حسی یا ضعف در بازو یا پا شود. بسیاری از افراد هیچ علائمی ناشی از فتق دیسک ندارند و برای رفع مشکل به طور معمول جراحی لازم نیست.

بیشتر دیسک های فتقی در قسمت پایین کمر رخ می دهند اگرچه ممکن است در گردن نیز ایجاد شود. علائم و نشانه ها به محل قرارگیری دیسک و فشار دیسک روی عصب بستگی دارد. آنها به طور معمول یک طرف بدن را تحت تاثیر قرار می دهند.

بیشتربخوانیم:عوامل موثر در بروز درد کمر

درد دست یا پا: اگر فتق دیسک در پایین کمر شما باشد به طور معمول بیشترین درد را در باسن، ران و ساق پا احساس خواهید کرد ممکن است در قسمتی از پا نیز درد احساس کنید. اگر فتق دیسک در گردن شما باشد به طور معمول بیشترین درد را در شانه و بازو دارید. این درد ممکن است هنگام سرفه، عطسه یا حرکت در موقعیت های خاص به بازو یا پای شما شلیک شود، درد اغلب به صورت تیز یا سوزاننده توصیف می شود.

بیشتربخوانیم:رفع کمردرد بدون دارو

بی حسی یا سوزن سوزن شدن: افرادی که فتق دیسک دارند اغلب در قسمت بدن که توسط اعصاب آسیب دیده بی حس می شود یا بی حسی یا سوزن سوزن شدن را تجربه می کنند.
ضعف: ماهیچه هایی که توسط اعصاب آسیب دیده کار می کنند ضعیف می شوند که این امر می تواند باعث لنگان لنگان راه رفتن شود یا بر توانایی شما در بلند کردن یا نگه داشتن وسایل تاثیر بگذارد.
می توانید بدون علائم نیز فتق دیسک داشته باشید شاید ندانید که آن را دارید مگر اینکه از طریق تصویربرداری نشان داده شود.

اگر درد گردن یا کمر به سمت پایین بازو یا پای شما حرکت کند یا اگر شما همچنین بی حسی، گزگز یا ضعف دارید باید به پزشک مراجعه کنید.

فتق دیسک غالبا نتیجه فرسودگی تدریجی و مربوط به پیری به نام تحلیل رفتن دیسک است. با افزایش سن، دیسک های شما از انعطاف پذیری کمتری برخوردار می شوند و حتی با فشار یا پیچ خوردگی جزئی مستعد پارگی یا بیرون زدگی می شوند.
اغلب افراد نمی توانند علت فتق دیسک خود را متوجه شوند. گاهی اوقات استفاده از عضلات پشت به جای عضلات پا و ران برای بلند کردن اجسام سنگین می تواند منجر به فتق دیسک شود، همچنین چرخش ناگهانی و چرخش هنگام بلند کردن اجسام هم می تواند از علل ایجاد آن باشد به ندرت می توان از یک رویداد آسیب زا مانند سقوط یا ضربه به پشت برای ایجاد آن نام برد.

درست بالای کمر نخاع شما پایان می یابد. آنچه از طریق کانال نخاعی ادامه می یابد گروهی از ریشه های عصبی طولانی شبیه دم اسب است. به ندرت، فتق دیسک می تواند کل کانال نخاعی از جمله تمام اعصاب دم اسبی را فشرده کند، بنابراین در موارد کمی احتمال می رود برای جلوگیری از ضعف دائمی یا فلج به جراحی اورژانسی نیاز باشد.
اگر موارد زیر را دارید:
بدتر شدن علائم: درد، بی حسی یا ضعف می تواند تا حدی افزایش یابد که فعالیت های روزمره شما را مختل کند.
اختلال عملکرد مثانه یا روده: سندرم دم اسب حتی می تواند باعث بی اختیاری یا مشکل ادرار شود.
بیهوشی زین: این از دست دادن احساس تدریجی مناطقی را که می توانند زین را لمس کنند تحت تاثیر قرار می دهد ران داخلی ، پشت پاها و اطراف راست روده یا رکتوم.

برای کمک به جلوگیری از فتق دیسک موارد زیر را انجام دهید:
ورزش:تقویت عضلات تنه باعث ثبات و حمایت از ستون فقرات می شود.
حالت خوب را حفظ کنید: این باعث کاهش فشار روی ستون فقرات و دیسک های شما می شود. کمرتان را صاف نگه دارید به ویژه هنگام نشستن طولانی مدت. اشیای سنگین را به درستی بلند کنید و سعی کنید پاها نه پشت بیشتر کارها را انجام دهید.
وزن مناسب داشته باشی: اضافه وزن فشار بیشتری به ستون فقرات و دیسک وارد می کند و باعث می شود آنها بیشتر در معرض فتق قرار بگیرند.
ترک سیگار: استفاده از هر نوع محصول دخانیات را قطع کنید.