واکسن اسپوتنیک V روسیه علیه ویروس کرونا حدود 92 درصد از انسان در برابر کووید-19 محافظت می کند، نتایج آزمایش مرحله آخر آن در لنست منتشر شده است، همچنین علاوه بر ایمن بودن، از محافظت کامل از فرد در برابر بستری شدن در بیمارستان و حتی مرگ نیز نقش دارد. به گزارش بی بی سی، واکسن در ابتدا پس از توزیع و استفاده قبل از انتشار اطلاعات آزمایش نهایی باعث بروز اختلاف نظرهایی درباره آن شد، اما دانشمندان اظهار می دارند در حال حاضر فواید و اثربخشی آن اثبات شده است.
واکسن اسپوتنیک در کنار فایزر، آکسفورد، مدرنا و جانسن به فهرست واکسن های اثبات شده پیوسته است. این واکسن به روشی مشابه تزریق آکسفورد/ آسترازنکا در انگلیس و واکسن جانسن در بلژیک تولید می شود. این ویروس از نوع سرماخوردگی، مهندسی شده برای بی خطر بودن به عنوان ناقل برای انتقال قسمت کوچکی از ویروس کرونا به بدن استفاده می کند. قرار گرفتن بدن در معرض بخشی از کد ژنتیکی ویروس از این طریق باعث می شود تهدید را تشخیص داده و مبارزه با آن را بدون اینکه خطر بیماری وجود داشته باشد را شروع کند. پس از واکسیناسیون بدن شروع به تولید آنتی بادی هایی می کند که مخصوص ویروس کرونا هستند. این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن برای مقابله با ویروس کرونا درصورتی که به طور واقعی با آن روبرو نمی شود عمل می کند. واکسن اسپوتنیک را می توان در دمای بین 2 تا 8 درجه سانتیگراد نگهداری کرد (یخچال استاندارد تقریبا 3 تا 5 درجه سانتیگراد است) که این امر حمل و نقل آن را آسان تر می کند.

دوز دوم متفاوت

اما برخلاف سایر واکسن های مشابه از دو نسخه کمی متفاوت از واکسن برای دوز اول و دوم به فاصله 21 روز استفاده می کند. هر دو “سنبله” مشخص ویروس کرونا را هدف قرار می دهند، اما از ناقل های مختلفی استفاده می کنند ویروس خنثی شده که سنبله را به بدن می رساند. ایده این است که استفاده از دو فرمول مختلف سیستم ایمنی بدن را حتی بیش از دو بار استفاده از نسخه مشابه تقویت می کند و احتمال می رود از حفاظت طولانی مدت تری برخوردار باشد. علاوه بر اثبات موثر بودن آن بدون هیچ واکنش جدی مرتبط با واکسن در طول آزمایش ایمن گزارش شده است. برخی از عوارض جانبی واکسن قابل انتظار است، اما این موارد به طور معمول خفیف از جمله بازو درد، خستگی و کاهش دمای بدن است و هیچ مرگ یا بیماری جدی در گروه واکسینه شده تاکنون وجود نداشته است، همچنین این واکسن روسیه در کشورهای دیگری نیز استفاده می شود از جمله:
آرژانتین
فلسطین
ونزوئلا
مجارستان
امارات متحده عربی
ایران
پروفسور ایان جونز و پولی روی در اظهار نظری که در کنار مقاله لنست منتشر شده است، اذعان داشتند: تولید واکسن Sputnik V به دلیل عجله ناشایست و عدم شفافیت مورد انتقاد قرار گرفته است، اما نتیجه گزارش شده در اینجا روشن است و اصل علمی واکسیناسیون نشان داده شده است این بدان معنی است که اکنون یک واکسن دیگر می تواند به مبارزه برای کاهش شیوع ویروس کرونا بپیوندد.
آنها خاطرنشان کردند: اين واكسن در تمام گروه هاي سني تاثير خوبي داشته و از شدت بيماري بعد از يك بار مصرف مي كاهد. این خبر بسیار دلگرم كننده ای بود در حالی كه عرضه واكسن محدود است.
نویسندگان مقاله لنست اشاره کردند: این تجزیه و تحلیل تنها شامل موارد علائم کووید است و باید کار بیشتری انجام شود تا درک شود آیا حتی موارد بدون علامت را متوقف و از انتقال ویروس توسط افراد واکسینه شده نیز جلوگیری می کند.
دکتر جولیان تانگ، ویروس شناس بالینی در دانشگاه لستر گفت: علیرغم سوءتفاهمات قبلی در مورد نحوه گسترش استفاده از واکسن روسی Sputnik V پیش از ارائه داده های کافی آزمایش فاز 3 در حال حاضر این روش تا حدودی شفاف و نگرانی ها نیز برطرف شده است.
مترجم: الهه زارعی