از دست های لرزان به طور معمول به عنوان لرزش دست یاد می شود. لرزش دست به خودی خود برای زندگی فرد گزینه خطرناکی نیست، اما می تواند کارهای روزمره فرد را با مشکلاتی مواجه کند، همچنین می تواند نشانه هشدار اولیه بروز برخی شرایط عصبی و دژنراتیو (فرسایشی – تخریبی) باشد. در صورت بروز لرزش دست باید به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از افراد دست های لرزان را به بیماری پارکینسون مرتبط می دانند، اما بیشترین علت لرزش دست “لرزش اساسی” است.
لرزش اساسی به طور معمول بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما به خوبی قابل درک نیست. تصور می شود ناشی از اختلال در عملکرد طبیعی در قسمت هایی از سیستم عصبی مرکزی مانند مخچه است که این نوع لرزش برای برخی در خانواده ها ایجاد می شود. محققان به طور قطع مطمئن نیستند چه عواملی باعث وقفه عصبی می شود و چگونه می توان آن را متوقف کرد، همچنین در مورد اینکه آیا لرزش اساسی فرآیندی مخرب است یا خیر مشخص نیست. افرادی که دارای لرزش اساسی هستند لرزش های مکرری را تجربه می کنند که هنگام حرکت نیز بدتر می شوند. لرزش قابل کنترل نیست و اغلب در دست ها، بازوها، سر و تارهای صوتی رخ می دهد.
برای مقایسه افراد مبتلا به بیماری پارکینسون به طور معمول عضلات در حالت استراحت نیز می لرزند و هنگام استفاده از عضلات شاهد کاهش لرزش هستند، همچنین دست های لرزان می توانند به دلیل موارد زیر ایجاد شوند:
لرزش در دست می تواند بدون دلیل یا به عنوان نشانه یک بیماری زمینه ای رخ دهد. همان طور که در بالا هم گفته شد لرزش دست ها علامت تهدید کننده زندگی نیستند، اما می توانند فعالیت های روزمره فرد را مختل کنند. در بیشتر افراد لرزش خفیفی در دست ها دیده می شود و این امر به ویژه هنگامی که دست ها را به صورت مستقیم جلوی بدن می گیرند قابل توجه است. شدت لرزش ها می تواند زیادتر هم باشد که شرایط مختلفی می تواند در بروز لرزش بیشتر نقش داشته باشد. به گزارش هلث لاین، در این مقاله به بررسی علل رایج لرزش دست و روش های درمانی آنها می پردازیم.
لرزش چیست؟
لرزش یک اختلال حرکتی شایع محسوب می شود، انقباض عضلانی غیرارادی و ریتمیک باعث لرزش می شود. لرزش بیشتر در دست ها دیده می شود، اما احتمال می رود در بازوها، سر، تارهای صوتی، تنه و پاها نیز رخ دهد. لرزش می تواند به صورت متناوب باشد یا هر چند وقت یک بار اتفاق بیفتد یا ثابت باشد. گاهی لرزش به خودی خود ایجاد می شود و برخی اوقات نشان دهنده وجود یک مشکل پیرامون سلامتی فرد است.
دستان لرزان حین انجام برخی کارها مانند نوشتن و طراحی باعث بروز مشکل شوند، همچنین ممکن است فردی با لرزش دست ها در نگهداری و استفاده از وسایل و ظروف مانند کارد و چنگال نیز با مشکل روبرو شود. بیش از 20 نوع لرزش وجود دارد، اما بیشتر آنها در قالب دو گروه تقسیم می شوند:
لرزش در حالت استراحت: این حالت هنگام شل شدن ماهیچه ها مانند دستان در آغوش رخ می دهد.
لرزش های عملی: اغلب لرزش ها لرزه های عملی هستند یعنی هنگامی که عضلات منقبض می شوند به دلیل حرکت ارادی رخ می دهد.
بیشتر بخوانید: غذاهای قلیایی آری یا نه؟
دلایل لرزش دست چیست؟
به طور معمول مسائل مربوط به مغز به عنوان مسئول لرزش شناسایی می شوند. در برخی موارد علت بروز آن ناشناخته است، اما اغلب لرزش ناشی از شرایط عصبی، اختلالات حرکتی یا سایر مشکلات سلامتی است.
شرایط عصبی
برخی از شرایط عصبی که می توانند باعث لرزش دست شوند عبارتند از:
مولتیپل اسکلروزیس (MS): بسیاری از مبتلایان به ام اس تا حدی دچار لرزش می شوند، این امر اغلب هنگامی ایجاد می شود که بیماری به مناطقی از مسیر سیستم عصبی مرکزی آسیب برساند که حرکت را کنترل می کند.
سکته مغزی: سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ می دهد که لخته خون باعث انسداد شریان شود و از رسیدن خون به مغز جلوگیری کند. این عارضه می تواند باعث آسیب پایدار به مسیرهای عصبی و منجر به لرزش شود.
ضربه مغزی: آسیب دیدگی مغزی همچنین می تواند به اعصابی که در هماهنگی حرکت نقش دارند آسیب برساند. لرزش دست احتمال می رود هنگامی رخ دهد که صدمه ای روی اعصاب خاصی تاثیر بگذارد.
بیماری پارکینسون: بیش از 25 درصد از افراد مبتلا به پارکینسون دارای لرزش مربوط به عمل هستند، همچنین لرزش حین استراحت شایع تری در یک یا هر دو دست دارند. لرزش به طور معمول از یک طرف بدن شروع می شود و به احتمال زیاد به طرف دیگر بدن گسترش می یابد. لازم به ذکر است لرزش در دوره های استرس یا احساسات شدید بارزتر می شود.
اختلالات حرکتی
موارد زیر نمونه ای از اختلالات حرکتی است که باعث لرزش دست می شود:
لرزش اساسی: این یکی از شایع ترین اختلالات حرکتی است که علت آن هنوز ناشناخته است. لرزش به طور معمول دو طرف بدن را درگیر می کند، اما در اکثر مواقع در دست بیشتر دیده می شود. هنگامی که شخص در حال حرکت است، همچنین هنگام ایستادن به طور معمول رخ می دهد. ژنتیک معمولا مسئول نیمی از موارد لرزش اساسی است.
لرزش دیستونیک: در یک فرد مبتلا به دیستونی مغز پیام های نادرستی ارسال می کند که در نتیجه آن عضلات بیش از حد فعال می شوند و در آنها حالت های غیرطبیعی و حرکات نامطلوب پایدار ایجاد می شود. بزرگسالان جوان و افرادی که در سنین میانسالی هستند به احتمال زیاد دچار لرزش دیستونیک می شوند که می تواند در هر عضله ای ایجاد شود.
موارد زیر نیز می تواند باعث بروز لرزش در دست شود:
شرایط روانی مانند افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه
اختلالات دژنراتیو ارثی مانند آتاکسی ارثی یا سندرم ایکس شکننده
سوءمصرف یا ترک الکل
مسمومیت با جیوه
پرکاری تیروئید یا تیروئید پرکار
نارسایی کبد یا کلیه
اضطراب یا وحشت
همچنین برخی از داروها نیز می توانند باعث بروز لرزش در دست ها شوند، مانند:
برخی از داروهای آسم
آمفتامین ها
کافئین
کورتیکواستروئیدها
داروهایی که برای درمان برخی اختلالات روانپزشکی و عصبی استفاده می شود
بیشتر بخوانید: واکسن آنفلوانزا از کودکان مقابل کرونا محافظت می کند؟
چگونه از لرزش دست جلوگیری کنیم؟
اگر یک بیماری زمینه ای مانند پرکاری تیروئید مسئول لرزش دست باشد به طور معمول وقتی فرد تحت درمان قرار می گیرد شرایط بهتر می شود. اگر لرزش یک عارضه جانبی باشد اغلب با تغییر دارو از بین می رود. موارد زیر نیز می تواند کمک کند:
تغییر سبک زندگی
محدود کردن یا اجتناب از موادی که می توانند باعث ایجاد لرزش شوند مانند کافئین و آمفتامین که لرزش فرد را کاهش ممی دهد یا از بین می برد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراچی می تواند ضمن تقویت هماهنگی و تعادل، کنترل، عملکرد و قدرت عضلات را نیز بهبود بخشد. یک متخصص کاردرمانی می تواند به افراد مبتلا به لرزش برای ادامه فعالیت های روزمره کمک کند.
فنون روانشناختی
اگر اضطراب یا وحشت مسئول لرزش باشد احتمال می رود فرد از تمرین تکنیک های آرام سازی مانند تمرینات تنفسی بهره مند شود.
آیا لرزش دست درمان دارد؟
گزینه های درمان با توجه به علت بروز لرزش دست شما تعیین می شود، گرچه هیچ درمان قطعی برای بیشتر لرزش ها وجود ندارد، اما اگر لرزش دست شما ناشی از وجود یک بیماری زمینه ای باشد درمان آن ممکن است لرزش را کاهش دهد یا از بین ببرد.
اگر کافئین، الکل یا سایر محرک ها روی لرزش تاثیر می گذارند حتما حذف آنها را از رژیم خود در نظر بگیرید. اگر لرزش از عوارض جانبی دارو است با پزشک خود در مورد گزینه های جایگزین یا تغییر دوز مصرفی دارو صحبت کنید.
اگر لرزش دستان شما ناشی از لرزش اساسی است که هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. این مشکل که اغلب در نوجوانی یا در دهه 40 آغاز می شود با افزایش سن تشدید می شود.
درمان ها ممکن است برخی از علائم را تسکین دهند. انواع درمانی که استفاده می شود به شدت لرزش و عوارض جانبی احتمالی هر گزینه درمانی بستگی دارد، بنابراین خود فرد به همراه پزشک می تواند گزینه های درمانی بهتر با توجه به شرایط خود را پیش بگیرد.
با پزشک خود در مورد روش های درمانی صحبت کنید
اگر لرزش دست ها یا علائم لرزش اساسی را تجربه می کنید حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک به احتمال زیاد چندین انجام چندین آزمایش را برای شما تجویز می کند تا سایر احتمالات را قبل از تشخیص بررسی ومورد ارزیابی قرار دهد. پس از تشخیص می توانید با پزشک در مورد گزینه های درمانی صحبت کنید. در صورت خفیف بودن لرزش و عدم تداخل در فعالیت های روزمره ممکن است درمان لازم نباشد.
اگر مدیریت لرزش بیش از حد دشوار شود می توانید گزینه های درمانی را دوباره مرور کنید. یافتن موردی که با حداقل عوارض جانبی برای شما خوب جواب بدهد ممکن است زمان بر باشد. با پزشک و هر درمانگر یا متخصصی که به آنها مراجعه می کنید درباره بهترین روش درمانی با توجه به شرایط خود مشورت کنید.
گزینه های درمان لرزش
بیشتر انواع لرزش قابل درمان نیستند و لرزش خفیف به طور معمول به درمان نیاز ندارد. اگر این لرزش بر کیفیت زندگی روزمره شما تاثیر می گذارد بسیاری از گزینه های درمانی در دسترس هستند.
درمان های ضروری لرزش
برای لرزش اساسی پزشک احتمال می رود مسدود کننده های بتا مانند پروپرانولول، متوپرولول یا نادولول را برای شما تجویز کند، همچنین احتمال می رود داروهای ضد تشنج مانند پریمیدون برای شما تجویز شود.
درمان های بیماری پارکینسون
پزشکان اغلب برای مدیریت موارد پیشرفته داروهای خاص بیماری مانند لوودوپا و کاربی دوپا تجویز می کنند.
درمان های ام اس
مسدود کننده های بتا، داروهای ضد اضطراب و ضد تشنج از جمله گزینه های درمانی برای افراد مبتلا به لرزش مرتبط با ام اس است.
لرزش بدون دلیل مشخص
اگر پزشکان نتوانند علت بروز لرزش را تشخیص دهند احتمال می رود داروهای آرامبخش برای فرد تجویز کنند. برخی ممکن است تزریق سم بوتولینوم یا بوتاکس را تجویز کنند اگرچه این موارد منجر به ضعف انگشتان می شود.
درمان های جایگزین
اگر فردی به دارو پاسخ ندهد یا لرزش شدیدی داشته باشد که به طور قابل توجهی بر زندگی وی تاثیر بگذارد پزشک ممکن است مداخلات مانند تحریک عمقی مغز (DBS) را توصیه کند.
تحریک عمقی مغز باید توسط یک پزشک انجام شود تا یک مولد کوچک را زیر پوست در قسمت بالای قفسه سینه قرار دهد. این سیگنال های الکتریکی را به الکترودهای کاشته شده در تالاموس بخشی از مغز که برخی حرکات غیر ارادی را هماهنگ و کنترل می کند، می فرستد. پزشکان از این روش برای درمان لرزش مرتبط با بیماری پارکینسون، لرزش اساسی یا دیستونی استفاده می کنند.
احتمال می رود با افزایش سن لرزش دست ها تشدید شوند البته داروهای خاص، موادی مانند کافئین و اضطراب نیز می توانند باعث بروز لرزش شوند. اگر لرزش ادامه یافت یا بدتر شد به نحوی که مانع انجام فعالیت های روزمره فرد شود باید به پزشک مراجعه کند.
در پایان
شایع ترین علت لرزش دست، لرزش اساسی است. این اختلال عصبی به ویژه حین حرکت باعث تکان های مکرر و کنترل نشده می شود. از دلایل دیگر لرزش دست ها می توان به اضطراب و تشنج اشاره کرد. در حالی که برای بیشتر موارد لرزش دست درمانی وجود ندارد، اما بسته به علت بروز آن داروهای تجویزی و تغییر سبک زندگی ممکن است موجب تسکین شوند.
مترجم: الهه زارعی
