بدن در کم کاری تیروئید به اندازه کافی هورمون های تیروئید تولید نمی کند. تیروئید غده ای کوچک و پروانه ای شکل در قسمت جلوی گردن است که با ترشح این هورمون ها به بدن در تنظیم و استفاده از انرژی کمک می کند. تیروئید وظیفه تامین انرژی را تقریبا برای همه اعضای بدن برعهده دارد. عملکردهایی مانند چگونگی ضربان قلب و عملکرد دستگاه گوارش را کنترل می کند و بدون مقدار مناسب هورمون های تیروئید عملکردهای طبیعی بدن کاهش می یابند که به آن تیروئید کم کار نیز گفته می شود.
کم کاری تیروئید زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد و به طور معمول این بیماری افراد بالای 60 سال را درگیر می کند، اما با این وجود در هر سنی احتمال بروز آن است و از طریق آزمایش خون یا پس از شروع علائم تشخیص داده می شود. کم کاری تحت بالینی تیروئید نامی است که به شکل اولیه و خفیف این بیماری نسبت داده می شود. اگر اخیرا مبتلا به کم کاری تیروئید شده اید مهم است درمان ساده، ایمن و موثر پیش بگیرید. بیشتر درمان ها به تکمیل سطح کم هورمون با هورمون های مصنوعی متکی هستند. به گزارش هلث لاین، این هورمون ها جایگزین آنچه بدن به خودی خود تولید نمی کند می شوند و کمکی برای عملکرد طبیعی بدن محسوب می شوند.
بیشتربخوانیم:التهاب تیروئید در مردان بیشتر است یا زنان؟
کم کاری تیروئید چقدر شایع است؟
کم کاری تیروئید یک بیماری نسبتا شایع است که حدود 4.6 درصد آمریکایی های 12 سال به بالا با آن درگیر هستند. به طور کلی حدود 10 میلیون نفر در ایالات متحده با این بیماری زندگی می کنند. کم کاری تیروئید با افزایش سن بیشتر دیده می شود و افراد بالای 60 سال به طور مکرر آن را تجربه می کنند. زنان بیشتر دچار تیروئید کم کار می شوند، در حقیقت از هر 8 زن یک نفر دچار کم کاری تیروئید می شود.
بیشتربخوانیم:مبتلایان به مشکلات تیروئید بخوانند
علائم و نشانه های کم کاری تیروئید چیست؟
علائم و نشانه های کم کاری تیروئید در افراد مختلف متفاوت است، همچنین شدت بیماری روی اینکه کدام علائم و نشانه ها چه زمانی ظاهر می شوند نیز تاثیر می گذارد. شناسایی علائم نیز برخی اوقات سخت می شود. علائم اولیه شامل افزایش وزن و خستگی است. فارغ از سلامتی تیروئید هر دو با افزایش سن شایع هستند ممکن است تا زمان بروز علائم دیگر متوجه نشوید که این تغییرات مربوط به تیروئید است. علائم و نشانه های کم کاری تیروئید شامل:
خستگی
افزایش وزن
صورت پف کرده و حساس
افسردگی
یبوست
احساس سرما
کاهش تعریق
کاهش ضربان قلب
افزایش کلسترول خون
خشکی پوست
موهای خشک و کم پشت
حافظه ضعیف
مشکلات باروری یا تغییرات قاعدگی
ضعف عضلانی
سفتی، درد و حساسیت عضلانی
درد و سفتی در مفاصل
گرفتگی صدا
برای بیشتر افراد علائم این بیماری طی سال های متمادی به تدریج پیشرفت می کند. همانطور که عملکرد تیروئید بیشتر و بیشتر کند می شود علائم ممکن است بروز پیدا کنند. البته بسیاری از این علائم نیز به طور کلی با افزایش سن ظاهر می شوند.
اگر به علائم خود برای ابتلا به کم کاری تیروئید مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید. وی با بررسی علائم و آزمایش خون کم کاری تیروئید را تشخیص می دهد.
خستگی
افزایش وزن
صورت پف کرده و حساس
افسردگی
یبوست
احساس سرما
کاهش تعریق
کاهش ضربان قلب
افزایش کلسترول خون
خشکی پوست
موهای خشک و کم پشت
حافظه ضعیف
مشکلات باروری یا تغییرات قاعدگی
ضعف عضلانی
سفتی، درد و حساسیت عضلانی
درد و سفتی در مفاصل
گرفتگی صدا
برای بیشتر افراد علائم این بیماری طی سال های متمادی به تدریج پیشرفت می کند. همانطور که عملکرد تیروئید بیشتر و بیشتر کند می شود علائم ممکن است بروز پیدا کنند. البته بسیاری از این علائم نیز به طور کلی با افزایش سن ظاهر می شوند.
اگر به علائم خود برای ابتلا به کم کاری تیروئید مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید. وی با بررسی علائم و آزمایش خون کم کاری تیروئید را تشخیص می دهد.
بیشتربخوانیم:قرصهای تیروئید چه ارتباطی با پوکی استخوان دارند
چه عواملی باعث کم کاری تیروئید می شوند؟
در زیر علل شایع کم کاری تیروئید شرح داده شده است.
تیروئیدیت هاشیموتو
سیستم ایمنی بدن برای محافظت از سلول های بدن در برابر باکتری ها و ویروس های مهاجم طراحی شده است. هنگامی که باکتری ها یا ویروس های ناشناخته وارد بدن می شوند سیستم ایمنی با ارسال سلول های جنگنده برای از بین بردن سلول های خارجی نسبت به آن واکنش نشان می دهد. برخی اوقات بدن سلول های سالم و طبیعی را برای حمله به سلول های مهاجم اشتباه می گیرد که به این پاسخ خودایمنی گفته می شود. اگر پاسخ خود ایمنی تنظیم یا درمان نشود سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم حمله می کند که می تواند مسائل جدی پزشکی از جمله مواردی مانند کم کاری تیروئید ایجاد کند.
تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی و شایع ترین علت تیروئید کم کار در ایالات متحده است. این بیماری به غده تیروئید شما حمله کرده و باعث التهاب مزمن تیروئید می شود که عملکرد آن را کاهش می دهد. این بیماری بیشتر در زنان میانسال دیده می شود، اما احتمال می رود در مردان و کودکان نیز رخ دهد. اگر یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا شده باشد خطر ابتلا به آن بیشتر است.
تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی و شایع ترین علت تیروئید کم کار در ایالات متحده است. این بیماری به غده تیروئید شما حمله کرده و باعث التهاب مزمن تیروئید می شود که عملکرد آن را کاهش می دهد. این بیماری بیشتر در زنان میانسال دیده می شود، اما احتمال می رود در مردان و کودکان نیز رخ دهد. اگر یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا شده باشد خطر ابتلا به آن بیشتر است.
درمان پرکاری تیروئید
اگر غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند شما به بیماری پرکاری تیروئید مبتلا شده اید که هدف از درمان این بیماری کاهش و عادی سازی تولید هورمون تیروئید است. برخی اوقات درمان سطح هورمون تیروئید شما را برای همیشه پایین نگه می دارد این اغلب بعد از درمان با ید رادیواکتیو رخ می دهد.
برداشتن تیروئید با جراحی
اگر در نتیجه مشکلات تیروئید کل غده تیروئید برداشته شود دچار کم کاری تیروئید می شوید که استفاده از داروهای تیروئید برای بقیه زندگی درمان اصلی محسوب می شود. اگر فقط بخشی از غده برداشته شود تیروئید هنوز هم به تنهایی قادر به تولید هورمون کافی است. آزمایش خون به تعیین میزان داروی تیروئید کمک می کند.
پرتو درمانی
اگر مبتلا به سرطان سر یا گردن، لنفوم یا خون هستید به احتمال زیاد تحت پرتودرمانی قرار گرفته اید. اشعه ای که برای درمان این شرایط استفاده می شود تولید هورمون تیروئید را آهسته یا متوقف می کند که این امر تقریبا در اغلب موارد منجر به کم کاری تیروئید می شود.
داروها
چندین دارو تولید هورمون تیروئید را کاهش داده و منجر به کم کاری تیروئید می شود. این شامل مواردی است که برای درمان شرایط روانی، سرطان یا بیماری های قلبی استفاده می شود، مانند:
لیتیوم
میتوتان
اینترلوکین دو
آمیودارون، داروی ضد آریتمی
لیتیوم
میتوتان
اینترلوکین دو
آمیودارون، داروی ضد آریتمی
عوامل خطر کم کاری تیروئید چیست؟
عواملی که خطر ابتلا به کم کاری تیروئید را افزایش می دهند عبارتند از:
زن بودن
داشتن حداقل 60 سال سن
داشتن سابقه خانوادگی کم کاری تیروئید
داشتن برخی بیماری های خود ایمنی مانند سندرم شوگرن و دیابت نوع 1
زن بودن
داشتن حداقل 60 سال سن
داشتن سابقه خانوادگی کم کاری تیروئید
داشتن برخی بیماری های خود ایمنی مانند سندرم شوگرن و دیابت نوع 1
کم کاری تیروئید چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص کم کاری تیروئید ارزیابی پزشکی و آزمایش خون دو ابزار اصلی محسوب می شوند.
ارزیابی پزشکی
پزشک یک معاینه کامل به همراه بررسی سابقه پزشکی انجام می دهد. آنها علائم فیزیکی کم کاری تیروئید را بررسی می کنند، از جمله:
خشکی پوست
رفلکس های کند شده
تورم در گردن
ضربان کندتر قلب
علاوه بر این، پزشک از شما می خواهد علائمی را مانند خستگی، افسردگی، یبوست یا احساس سرما که به طور مداوم تجربه کرده اید را بگویید. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری تیروئید دارید به پزشک اطلاع دهید.
خشکی پوست
رفلکس های کند شده
تورم در گردن
ضربان کندتر قلب
علاوه بر این، پزشک از شما می خواهد علائمی را مانند خستگی، افسردگی، یبوست یا احساس سرما که به طور مداوم تجربه کرده اید را بگویید. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری تیروئید دارید به پزشک اطلاع دهید.
آزمایش خون
آزمایش خون تنها راه تایید قابل اعتماد تشخیص کم کاری تیروئید است. آزمایش هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) میزان TSH غده هیپوفیز را اندازه گیری می کند:
اگر تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند غده هیپوفیز برای افزایش تولید هورمون تیروئید TSH را افزایش می دهد.
اگر کم کاری تیروئید داشته باشید سطح TSH شما بالا خواهد بود زیرا بدن شما سعی در تحریک فعالیت بیشتر هورمون تیروئید دارد.
اگر مبتلا به پرکاری تیروئید باشید سطح TSH شما پایین خواهد بود زیرا بدن در تلاش است تا تولید بیش از حد هورمون تیروئید را متوقف کند.
آزمایش سطح تیروکسین (T4) نیز در تشخیص کم کاری تیروئید گزینه مفیدی است. T4 یکی از هورمون هایی است که به طور مستقیم توسط تیروئید تولید می شود. آزمایشات T4 و TSH که با هم استفاده می شوند به ارزیابی عملکرد تیروئید کمک می کنند.
به طور معمول اگر سطح T4 پایین و TSH زیادی داشته باشید کم کاری تیروئید دارید. با این وجود طیفی از بیماری تیروئید وجود دارد، بنابراین آزمایش های دیگر عملکرد تیروئید برای تشخیص صحیح شرایط شما لازم است.
اگر تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند غده هیپوفیز برای افزایش تولید هورمون تیروئید TSH را افزایش می دهد.
اگر کم کاری تیروئید داشته باشید سطح TSH شما بالا خواهد بود زیرا بدن شما سعی در تحریک فعالیت بیشتر هورمون تیروئید دارد.
اگر مبتلا به پرکاری تیروئید باشید سطح TSH شما پایین خواهد بود زیرا بدن در تلاش است تا تولید بیش از حد هورمون تیروئید را متوقف کند.
آزمایش سطح تیروکسین (T4) نیز در تشخیص کم کاری تیروئید گزینه مفیدی است. T4 یکی از هورمون هایی است که به طور مستقیم توسط تیروئید تولید می شود. آزمایشات T4 و TSH که با هم استفاده می شوند به ارزیابی عملکرد تیروئید کمک می کنند.
به طور معمول اگر سطح T4 پایین و TSH زیادی داشته باشید کم کاری تیروئید دارید. با این وجود طیفی از بیماری تیروئید وجود دارد، بنابراین آزمایش های دیگر عملکرد تیروئید برای تشخیص صحیح شرایط شما لازم است.
کدام داروها برای درمان کم کاری تیروئید موجود است؟
کم کاری تیروئید یک بیماری مادام العمر است. برای بسیاری از افراد دارو فقط علائم را کاهش داده و بیماری را تحت کنترل قرار می دهد. کم کاری تیروئید با استفاده از لووتیروکسین بهتر درمان می شود. این نسخه مصنوعی هورمون T4 عملکرد هورمون تیروئید را که بدن به طور معمول تولید می کند، کپی می کند. این دارو برای بازگرداندن سطح کافی هورمون تیروئید به خون طراحی شده است. با ترمیم سطح هورمون ها، علائم این بیماری به احتمال زیاد ناپدید می شوند یا حداقل بسیار قابل کنترل تر می شوند.
با شروع درمان چند هفته طول می کشد تا احساس تسکین داشته باشید. برای پیگیری پیشرفت به آزمایش خون نیاز دارید. شما و پزشک با هم همکاری می کنید تا دوز و یک برنامه درمانی را پیدا کنید که به بهترین وجه علائم شما را از بین ببرد و این می تواند مدتی طول بکشد. در بیشتر موارد افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید تمام عمر خود را با مصرف این دارو بگذارنند. با این حال، بعید است شما همان دوز را ادامه دهید به ویژه اگر به تیروئیدیت هاشیموتو مبتلا باشید. برای اطمینان از اینکه دارو هنوز اثربخشی لازم را دارد پزشک باید به طور سالانه سطح TSH شما را آزمایش کند. اگر سطح خون نشان از عدم کارکرد خوب دارو باشد پزشک دوز دارو را برای رسیدن به سطح تعادل تغییر می دهد.
با شروع درمان چند هفته طول می کشد تا احساس تسکین داشته باشید. برای پیگیری پیشرفت به آزمایش خون نیاز دارید. شما و پزشک با هم همکاری می کنید تا دوز و یک برنامه درمانی را پیدا کنید که به بهترین وجه علائم شما را از بین ببرد و این می تواند مدتی طول بکشد. در بیشتر موارد افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید تمام عمر خود را با مصرف این دارو بگذارنند. با این حال، بعید است شما همان دوز را ادامه دهید به ویژه اگر به تیروئیدیت هاشیموتو مبتلا باشید. برای اطمینان از اینکه دارو هنوز اثربخشی لازم را دارد پزشک باید به طور سالانه سطح TSH شما را آزمایش کند. اگر سطح خون نشان از عدم کارکرد خوب دارو باشد پزشک دوز دارو را برای رسیدن به سطح تعادل تغییر می دهد.
عوارض کم کاری تیروئید چیست؟
عوارض کم کاری تیروئید عبارتند از:
گواتر
آسیب عصبی
نوروپاتی محیطی
سندرم تونل کارپال
کاهش عملکرد کلیه در موارد شدید بیماری
کما میکس ادم در موارد شدید بیماری
آپنه انسدادی خواب
همچنین کم کاری تیروئید منجر به ناباروری یا عوارض مربوط به بارداری مانند پره اکلامپسی می شود.
گواتر
آسیب عصبی
نوروپاتی محیطی
سندرم تونل کارپال
کاهش عملکرد کلیه در موارد شدید بیماری
کما میکس ادم در موارد شدید بیماری
آپنه انسدادی خواب
همچنین کم کاری تیروئید منجر به ناباروری یا عوارض مربوط به بارداری مانند پره اکلامپسی می شود.
آیا توصیه های غذایی خاصی برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید وجود دارد؟
به عنوان یک قاعده کلی افراد مبتلا به کم کاری تیروئید رژیم خاصی را که باید دنبال کنند، ندارند. با این حال، در اینجا چند توصیه وجود دارد که باید بخاطر بسپارید.
رژیم متعادل داشته باشید
تیروئید شما برای عملکرد کامل و بهینه به مقدار کافی ید نیاز دارد، اما برای این کار نیازی به مصرف مکمل ید نیست. یک رژیم غذایی متعادل شامل غلات سبوس دار، لوبیا، پروتئین های بدون چربی و میوه ها و سبزی های رنگارنگ ید مورد نیاز بدن را تامین می کند.
میزان مصرف سویا را کنترل کنید
سویا مانع جذب هورمون های تیروئید می شود. در صورت نوشیدن یا خوردن بیش از حد محصولات سویا ممکن است نتوانید به درستی داروی خود را جذب کنید. بسیار مهم است مصرف سویا در نوزادانی که نیاز به درمان کم کاری تیروئید دارند را کنترل کنند. سویا در این موارد یافت می شود:
توفو
پنیر وگان و محصولات گوشتی
شیر سویا
دانه های سویا
سس سویا
برای دستیابی به سطح هورمون تیروئید در خون به دوزهای مداوم دارو نیاز دارید. حداقل 4 ساعت قبل و بعد از مصرف داروی خود از خوردن و نوشیدن غذاهای پایه سویا خودداری کنید.
توفو
پنیر وگان و محصولات گوشتی
شیر سویا
دانه های سویا
سس سویا
برای دستیابی به سطح هورمون تیروئید در خون به دوزهای مداوم دارو نیاز دارید. حداقل 4 ساعت قبل و بعد از مصرف داروی خود از خوردن و نوشیدن غذاهای پایه سویا خودداری کنید.
در مصرف فیبر دقت کنید
فیبر مانند سویا در جذب هورمون تداخل ایجاد می کند. فیبر غذایی بیش از حد از دریافت هورمون های مورد نیاز بدن جلوگیری می کند. فیبر گزینه حیاتی است، بنابراین به طور کامل از مصرف آن اجتناب نکنید. در عوض از مصرف داروی خود طی چند ساعت پس از خوردن غذاهای حاوی فیبر زیاد خودداری کنید.
داروهای تیروئید را با سایر مکمل ها مصرف نکنید
اگر علاوه بر داروهای تیروئیدی از مکمل ها یا داروهایی استفاده می کنید آنها را در زمان های مختلف بخورید. سایر داروها می توانند در جذب اختلال ایجاد کنند، بنابراین بهتر است داروی تیروئید خود را با معده خالی و بدون داروها یا غذاهای دیگر مصرف کنید.
داروهای تیروئید را با سایر مکمل ها مصرف نکنید
اگر علاوه بر داروهای تیروئیدی از مکمل ها یا داروهایی استفاده می کنید آنها را در زمان های مختلف بخورید. سایر داروها می توانند در جذب اختلال ایجاد کنند، بنابراین بهتر است داروی تیروئید خود را با معده خالی و بدون داروها یا غذاهای دیگر مصرف کنید.
در پایان
تشخیص کم کاری تیروئید به این معنی نیست که شما باید یک رژیم غذایی دقیق را دنبال کنید اگرچه ممکن است چند تغییر در سبک و عادات زندگی لازم باشد زیرا با رعایت این نکات یک برنامه غذایی کم کاری تیروئید را دنبال می کنید.
تشخیص کم کاری تیروئید به این معنی نیست که شما باید یک رژیم غذایی دقیق را دنبال کنید اگرچه ممکن است چند تغییر در سبک و عادات زندگی لازم باشد زیرا با رعایت این نکات یک برنامه غذایی کم کاری تیروئید را دنبال می کنید.
مترجم: الهه زارعی