علت های اسپاسم معده را بهتر بشناسیم

اسپاسم معده به معنی انقباضات عضلات شکمی، معده یا روده است که از نظر شدت و مدت می توانند متغیر باشند. بیشتر موارد اسپاسم معده به بدن آسیب نمی رساند، اما ممکن است نشان دهنده یک بیماری اساسی باشد که نیاز به توجه دارد. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در مورد اسپاسم معده در این مقاله از جمله علل بروز آن و گزینه های درمانی موجود بیشتر بدانید.

علل بروز اسپاسم معده

شرایط زیر برای ایجاد اسپاسم معده شناخته شده است:

یبوست

گرفتگی و اسپاسم از علائم رایج یبوست است. علائم دیگر عبارتند از:
حرکات روده ای کم (به طور معمول کمتر از 3 بار در هفته)
دفع مدفوع کوچک یا سفت
نفخ معده
زور زدن برای دفع مدفوع

کمبود آب بدن

کمبود آب بدن باعث عدم تعادل الکترولیت ها در بدن (به ویژه سدیم و پتاسیم) می شود. عضلات برای عملکرد صحیح به این مواد مغذی احتیاج دارند، بنابراین در صورت عدم دریافت به میزان کافی شروع به جذب و اسپاسم می کنند. علائم دیگر کم آبی بدن عبارتند از:
ادرار تیره
سرگیجه
تشنگی شدید
سردرد

گاز

در اثر فشار ماهیچه های روده برای خروج گاز یا گاز زیاد در معده منجر به اسپاسم می شود، همچنین گاز اضافی می تواند باعث:
نفخ شکم
احساس سیری
درد معده

ورم معده و روده

ورم معده التهاب معده است در حالی که التهاب معده شامل التهاب معده و روده است. این شرایط به طور معمول در اثر عفونت ایجاد می شوند. ورم معده و روده نیز علائم زیر را ایجاد می کند:
نفخ شکم
حالت تهوع
دل درد
استفراغ
اسهال (فقط در موارد گاستروانتریت)
ایلئوس و گاستروپارزی
غذای هضم شده به واسطه انقباضات عضلانی موجی مانند موسوم به پریستالسیس از روده های بدن عبور می کند. هنگامی که پریستالسیس در هر مرحله از روده ها کند یا متوقف می شود از آن به عنوان ایلئوس یا انسداد روده یاد می شود. چندین مورد باعث ایجاد ایلئوس می شود، از جمله:
عفونت
التهاب
عدم فعالیت
عمل جراحي
استفاده از مواد مخدر
علائم دیگر ایلئوس عبارتند از:
ناراحتی شکمی
حالت تهوع
استفراغ
ایلئوس که معده را درگیر می کند به نام گاستروپارزی شناخته می شود. این امر می تواند باعث اسپاسم معده به ویژه بعد از غذا شود.

بیشتر بخوانید:سرطان پروستات؛ علل، تشخیص، درمان و پیشگیری

کولیت عفونی

کولیت به التهاب روده بزرگ اشاره دارد و دارای انواع مختلفی است. اگر التهاب ناشی از عفونت باشد از آن به عنوان کولیت عفونی یاد می شود. علاوه بر اسپاسم معده علائم کولیت عفونی عبارتند از:
کمبود آب بدن
اسهال
حرکات مکرر روده
کولیت عفونی به دلیل مصرف غذای آلوده یا آب حاوی عوامل بیماری زا مانند اشریشیا کلی، سالمونلا یا ژیاردیا باشد.

بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده یا IBD اصطلاحی است که به گروهی از بیماری های مزمن شامل التهاب دستگاه گوارش گفته می شود. بیماری التهابی روده تا 1.6 میلیون نفر در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار می دهد. شایع ترین انواع بیماری التهابی روده، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است که هر دو بیماری باعث اسپاسم و سایر علائم می شوند، از جمله:
یبوست
اسهال
خستگی
تب
تمایل به دفع مدفوع مکرر
کاهش وزن

سندرم روده تحریک پذیر

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال عملکرد گوارشی است به این معنی که دستگاه گوارش بدون آسیب به نظر می رسد، اما با این وجود باعث بروز علائم می شود. این بیماری10 تا 15 درصد از مردم جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و به عنوان شایع ترین اختلال گوارشی عملکردی شناخته می شود. همراه با اسپاسم معده، سندرم روده تحریک پذیر باعث:
درد شکم
نفخ شکم
یبوست
اسهال
گاز

ورم روده ایسکمیک و کولیت

هنگامی که خون رسانی ضعیف باعث التهاب روده بزرگ می شود به عنوان کولیت ایسکمیک سناخته می شود. هنگامی که این مسئله روده باریک را تحت تاثیر قرار می دهد آن را انتریت ایسکمیک می نامند. هر 2 حالت منجر به اسپاسم معده و سایر علائم می شود، از جمله:
اسهال
تب
از دست دادن اشتها
حالت تهوع
استفراغ
کشیدگی عضله
کار بیش از حد یا زیاد عضلات شکم می تواند منجر به اسپاسم معده شود. سایر علائم کشش عضلانی عبارتند از:
دردی که با حرکت بدتر می شود
عضلات حساس

اسپاسم معده در دوران بارداری

تغییراتی که در بدن در دوران بارداری اتفاق می افتد منجر به اسپاسم معده می شود. بیشتر موارد اسپاسم معده در دوران بارداری جای نگرانی نیست. با این حال، زنانی که اسپاسم منظم یا دردناک دارند باید به پزشک مراجعه کنند. موارد زیر باعث اسپاسم در دوران بارداری می شود:

انقباضات برکستون هیکس

انقباضات برکستون هیکس به عنوان انقباضات پیش از زایمان شناخته شده است. انقباضات به طور معمول در سه ماهه سوم رخ می دهد، اگرچه ممکن است در سه ماهه دوم در برخی موارد نیز شروع شود. انقباضات برکستون هیکس زمانی است که عضلات رحم قبل از آزاد شدن به مدت 30 ثانیه تا 2 دقیقه سفت می شوند. انقباضات به این ترتیب است:
نادر
از نظر شدت نامنظم است
ناراحت کننده تر از دردناک

گاز

بسیاری از زنان باردار در اثر افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن گاز را تجربه می کنند. در حالی که پروژسترون برای بارداری سالم گزینه ضروری است، اما باعث شل شدن عضلات روده می شود که هضم را آهسته کرده و منجر به تجمع گاز می شود.

کشش عضلات

عضلات معده و رحم در طول بارداری کشیده می شوند تا کودک در حال رشد را در خود جای دهد. با کشش عضلات ممکن است کمی اسپاسم داشته باشند یا باعث ایجاد درد در بدن شوند. برخی از دردهای عضلانی و اسپاسم قسمت طبیعی از دوران بارداری است، اما دردی که شدید یا همراه با خونریزی یا تب باشد نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

کودک در حال حرکت است

هنگامی که کودک در حال رشد لگد می زند یا حرکت می کند به ویژه در سه ماهه دوم احساس اسپاسم می کند. به طور معمول این ضربات در سه ماهه سوم قویتر و بارزتر بوده و با اسپاسم متفاوت خواهد بود.

تشخیص

یک پزشک علت اصلی اسپاسم معده را بر اساس موارد زیر تشخیص می دهد:
معاینه جسمی
تاریخچه پزشکی
آزمایش خون
آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن
همچنین از فرد در مورد علائم، زمان شروع و اینکه آیا اسپاسم تحریک کننده هایی دارند سوال می کنند.
یک پزشک ممکن است از شخص بخواهد که هنگام وقوع اسپاسم آنچه که در آن روز خورده اند و اگر برای کمک به تعیین علت فعالیت بدنی انجام داده اند را یادداشت کند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

در بسیاری از موارد اسپاسم معده به خودی خود برطرف می شود و جای نگرانی نیست. با این حال، اسپاسم معده که شدید یا مکرر است می تواند نشان دهنده وضعیت جدی تری باشد که باید بررسی شود. اگر فردی علائم زیر را تجربه کرد باید بلافاصله تحت درمان پزشکی قرار گیرد:
مشاهده خون در مدفوع
درد قفسه سینه
تنفس سخت
پریشانی عاطفی ناشی از اسپاسم
تب
درد شدید
استفراغ
پوستی که زرد به نظر می رسد
کاهش وزن

بیشتر بخوانید:آلزایمر و جنون چه تفاوت هایی با هم دارند؟ + راهنمای کامل

درمان

درمان اسپاسم معده به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. گزینه های احتمالی عبارتند از:
درمان های خانگی
بسیاری از افراد با درمان های خانگی از شر اسپاسم معده خلاص می شوند. زنان باردار باید قبل از استفاده از درمان های خانگی با پزشک خود صحبت کنند زیرا ممکن است برای استفاده در دوران بارداری مناسب یا بی خطر نباشند. برخی از درمان های خانگی شامل موارد زیر است:
استراحت. افرادی که به دلیل کشیدگی عضلات دچار اسپاسم می شوند با استراحت به عضلات معده و پرهیز از تمرینات شکمی تسکین پیدا می کنند.
گرما. استفاده از بسته حرارتی یا بطری آب گرم روی معده باعث شل شدن عضلات و کاهش اسپاسم می شود.
ماساژ. ماساژ آرام عضلات معده ضمن بهبود جریان خون گرفتگی و اسپاسم را تسکین می دهد.
آبرسانی. نوشیدن آب فراوان از کمبود آب بدن جلوگیری می کند که ممکن است باعث اسپاسم معده یا بدتر شدن آن شود. نوشیدنی های ورزشی که الکترولیت ها را دوباره پر می کنند نیز کمک می کنند، اما باید در حد متوسط استفاده شوند زیرا غالبا قند زیادی دارند.
حمام نمکی اپسوم. حمام های گرم با استفاده از نمک اپسوم یک درمان خانگی محبوب برای بسیاری از گرفتگی ها و اسپاسم ها به شمار می آید. آب گرم باعث شل شدن عضلات می شود و نمک های اپسوم دارای مقدار زیادی منیزیم هستند که به رفع گرفتگی عضلات کمک می کند.

دارو

داروهای بدون نسخه و تجویز شده برای اسپاسم معده در دسترس هستند. داروی مورد استفاده به علت اصلی بروز اسپاسم معده بستگی دارد. انواع داروهایی که ممکن است توصیه شوند عبارتند از:
آمینو سالیسیلات ها و کورتیکواستروئیدها. این داروها برای درمان اشکال مختلف IBD استفاده می شوند.
آنتی اسیدها یا مهارکنندگان پمپ پروتون (PPI). این داروها سطح اسید معده را که ممکن است در اسپاسم مربوط به ورم معده موثر باشد کاهش می دهد.
آنتی بیوتیک ها. این موارد را می توان برای عفونت های باکتریایی که باعث ورم معده یا ورم معده و روده می شوند تجویز کرد.
داروهای ضداسپاسم. افراد مبتلا به IBS هنگام استفاده از این داروها کاهش اسپاسم را تجربه می کنند.
مسکن ها. ایبوپروفن یا استامینوفن به تسکین درد کمک می کند.

راه های جلوگیری از اسپاسم معده

مراحل زیر از بروز اسپاسم معده جلوگیری می کند:
هیدراته ماندن. کمبود آب بدن منجر به اسپاسم معده می شود، بنابراین نوشیدن مایعات کافی مهم است، همچنین در هوای گرم و هنگام ورزش شدید به مقادیر بیشتری از مایعات نیز نیاز است.
ورزش صحیح. از عضلات بیش از حد کار نکشید زیرا این امر منجر به اسپاسم و آسیب می شود. استفاده از فرم مناسب هنگام انجام تمرینات، هیدراته ماندن در تمام مدت و برنامه ریزی دوره های استراحت منظم می تواند به جلوگیری از اسپاسم کمک کند.
پرهیز از خوردن غذاهای مشکل ساز. برخی از غذاها باعث ناراحتی گوارشی و اسپاسم معده و بروز سایر علائم می شوند. علاوه بر این، مصرف الکل، غذاهای پرادویه و پرچرب را محدود کنید.
در صورت لزوم ایجاد سایر تغییرات رژیم غذایی. افراد مبتلا به ورم معده، IBS و IBD ایجاد تغییرات در رژیم غذایی علائم آنها را کاهش می دهد. به عنوان مثال، محدود کردن مصرف فیبر گاز دردناک را کاهش می دهد. مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه برای تعیین بایدها و نبایدهای تغذیه ای مفید است.
مدیریت شرایط زمینه ای. اسپاسم های معده که به بیماری هایی مانند IBS یا IBD مرتبط هستند به محض کنترل از طریق دارو، تغییر سبک زندگی یا هر دو گزینه از بین می روند یا کاهش می یابند.

خلاصه

چشم انداز افراد مبتلا به اسپاسم معده به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. اسپاسم معده اغلب با حداقل درمان یا حتی بدون درمان برطرف می شود. با این حال، سایر مواقع آنها نیاز به مراجعه پزشک دارند. اگر اسپاسم معده ادامه یابد یا بدتر شود یا اگر با مدفوع خونی، تب یا استفراغ همراه باشد فرد باید بهس رعت به پزشک مراجعه کند.
مترجم: الهه زارعی